Het plotseling overlijden van President Fïanklin Dolano Rooseveit der Ver enigde Staten van Amerika, maakte een diepe indruk op de bevolking van dit Staatedeel. Vlaggen zowel van Gouvernements- als van particuliere gebouwen worden halfstok gehesen. De berichten van de capitulatie van Duiteland en tevens de bevrijding van Nederland, en kort hierop van de overgave van Japan, werden met levendig en thousiasme ontvangen. iJoor de verschillende kerkgenootschappen werden bij zondere dankdiensten gehouden. Er heerste onder de bevolking een vreugdevolle stemming. Op 14 Juni 1945 (P.8.1945 no.88) vaardigde de Landvoogd een Iroclamatie uit, waarbij de Staat van Beleg in Curacao - aigekondigd bij Proclamatie van 10 kei 1940 (P.8,1940 n 0.36) - word opgeheven. Op 30 Januari 1945 bezochten 2 Peruaanse oorlogsschepen, "Aimirante Grau" en "Coronel Bolognesi" (onder bevel van de Schout-bij-nacht: Mariano Molgar) Curacao .en op 13 Februari 1945 2 Colombiaanse oorlogsschepen "Antioquia" en "Caldes". Oud-Gouvorneur G.J.J,Wouters, bezocht Curacao in zijn kwaliteit van lid vcor Nederland van "the Caribbean Research Cóuncil" op 26 Januari van het Verslagjaar. 10
Als bestuurder op de openbare weg bij het omslaan van een hoek naar links een kleine instede van een grote bocht maken. 1 Als verkoper van sterke drank in de uitoefening van het beroep aan een kind beneden de 16 jaar sterke drank verkopen. 1 Op de openbare weg vechten. 6 /Is bestuurder van een vierwielig motorrijtuig daar mede zonder noodzaak tegenover een aan dê overzijde van de weg stilstaand motorrijtuig stilstaan, waar er geen voldoende ruimte voor een voorbijrijdend motorrijtuig overblijft, 1 Houden van een hond, zonder dat daarvoor de verschul digde belasting is betaald. 6 Als vreemdeling een zaak drijven zonder vergunning. 2 Op de openbare weg met dobbelstenen spelen, 3 Een gebouw oprichten zonder bouwvergunning. 1 Zonder daartoe gerechtigd te zijn vee laten lopen op grond, die beplant is. 5 Als bestuurder op de openbare weg zonder vergunning een motorrijtuig onder zijn toezicht doen besturen. 1 In Sint Nicolaas een vuilnishoop op een erf hebben. 1 Op de openbare weg door slaap overmand, klaarblijke lijk daarvoor onbewkaam zijnde, als bestuurder op treden, 1 Een rijwiel berijden dat niet is voorzien van een lantaarn. 1 Totaal 534 100
van soort en aantal der misdrijven en evertredingen, behandeld voor het c at*in Eerste Aanleg op Bonaire in het jaar 1945. Misdrijven. üa öling, de dood tengevolge hebbende 1 deling 1 ° ü dige belediging 1 **n*i 8 ''vOv, . Fenbare weg als bestuurder optreden van een motorrijtuig dat niet lo a is van de voorgeschreven geldige nummerplaten 5 Totaal 10 gedingen.. l s Va Motorrijtuig over oen openbare weg rijden zonder dat dit voorzien 11 rood acnterlicht 1 "ij s a Motorrijtuig over eon openbare weg rijden zonder geldig rijbe- 1 8 -u llJ , °Penbare weg onder de invloed van alcoholhoudende drank als be- Ü °r optreden 1 ï'Zi 11 Iflot °rrijtuig ovor oen openbare weg rijden, zonder dat het e h i s van Gon nauwkeurig werkend stuurtoestel 1 . Motorrijtuig over oen openbare wog rijden, zonder hat het voor ' Van tenminste twee krachtig werkende remmen 1 Van groen hout zonder vergunning • 1 kennelijke staat van dronkenschap op de openbare wog bevinden.... 1 Totaal 7 Onbeheerde nalatenschappen. f l> e verslagjaar is 12-maal ter zittingsplaats Curacao tor kennis van _i* r gebracht, dat er oen onbeheerde nalatenschap was opengevallen, "he t tingsplaats Aruba tienmaal. beheer dier nalatenschappen is voorzien door benoeming van curators. - Faillissementen - 101
s^__iigsementen . v epu e ü an d Curacao zijn in het verslagjaar vier aanvragen tot failliet in n S ingediend. Slecths één dezer verzoeken is toegewezen; twee zijn in k °kken vdér een beslissing was genomen en één is afgewezen. Er is jv n et verslagjaar derhalve slechts één persoon failliet verklaard. e chf een verzoek tot surséance van betaling ingediend, welk*, verzoek (V b er is afgewezen. W • eiland Aruba is in het verslagjaar één aanvrage tot failliet-verklaring se diend, welke echter werd ingetrokken vóór de behandeling ervan. N^-___heidingen. in ri in i van het jaar 1945 zijn in totaal 63 echtscheidingen uitgesproken, in i 944: 92 -«cht periode 19 Au S us bus 1943 b/m 18 Augustus 1944 zijn in totaal 99 tn_ ? Cne idingen uit ge spaken; in de periode 19 Augustus 1944 t/m 18 Augus \jg 1 %5: 66. - blijkt, dat het aantal echtscheidingen, uitgesproken gedurende het Van SVer i°°P van één jaar onmiddellijk volgende op de inwerkingtreding bj. de landsverordening van 18 Augustus 1944 tér beteugeling van misbruiken aJ ec htscheidingsprocessen (P.B. 1944 n 0.139), 33 minder bedraagt dan het v c a i echtscheidingen in het tijdsverloop van één jaar onmiddellijk daaraan . van het Prijerecht. Het v 3ti j ors P r °nkelijk Prijsgedingreglement vervallen zijnde door de opheffing 19, Staat van Beleg, werd bij Besluit van 15 Juni 1945, Publicatieblad *0. s 3°«92, een nieuw Prijsgedingreglement vastgesteld. J^ B , . r ijsgerecht fungeert ook onder dit nieuwe reglement het Hof van (Jj_ n in Curacao, Gedurende het verslagjaar werd één van de lopende ge- s C k?J~ n door schikking beëindigd, terwijl in één zaak door minnelijke in k n S een geding kon worden voorkomen. e , e b rechtsgebied van Curacao vonden in 1945 geen prijsmakingen plaats. D e , s Prijsverklaarde schepen bleven ondergebracht in het Staatsprijsfonds. hev in het leven geroepen Contrabande-Controle werd in 1945 opge- Rechtbank in Curacao. van de opheffing van de Staat van Beleg, is de Proclamatie W 1940 (P.B. N 0.38), waarbij o.m. een Bijzondere -Rechtbank werd vervallen. Oogsluit Van JUnl 19^5 ln werking S etreden 30 Juni 1945) (P.8.1945 &t>\ / is daarop een Bijzondere Rechtbank ingesteld, bestaande uit: Desertine; Voorzitter, ö,j *°'J.Abersón, Lid, tevens plaatsvervangend voorzitter, lid, van den Diesen, plaatsvervangend lid, 5,q * F . da Costa Gomez, griffier, %s Prockel, plaatsvervangend griffier. W e werden door de Bijzondere Rechtbank gedurende 1945 veertien openbare gehouden en dertien zittingen in Raadkamer. 19 Vonnissen m ll u itgesproken. Van deze 19 waren 14 uitspraken in zaken betreffende \ri aa rplichtbesluit". De overige 5 waren uitspraken in zaken betreffende ers pann.-i.gheid, l . -INDUSTRIËLE EIGENDOM- 102
INDUSTRIELE EIGENDOM. Op het Hulpbureau voor de Industriële Eigendom, gevestigd ten Parkette Procureur-Generaal op Curacao, worden; a bionaal ingeschreven: 3 Curacaose merken en 126 vreemde merken; * als te zijn overgegaan 4 nationaal ingeschreven merken; er nieuwd:.14 nationale inschrijvingen; 4 naamswijzigingen van nationaal ingeschreven merken. • Gedurende de oorlog ware alle handelingen betreffende internationale , Sc hrijvingen in opdracht van de Curacaose Commissie Regeling Rechtsverkeer Oorlogstijd opgeschort. Deze handelingen werden bij het herstel van de binding met Nederland niet hervat. Ter doorzending aan het Bureauvan de Octrooiraad te 's Gravenhage , r den ontvangen 38 octrooi-aanvragen, waardoor het totaal aantal ten Hulp r ele ingediende octrooi-aanvragen op 31 December 1945 159 bedroeg. Bericht werd ontvangen dat deze aanvragen aan de Octrooiraad konden r doa toegezonden. Hieraan was, in verband met verschepingsmoeilijkheden n het einde der Verslagperiode, nog geen gevolg kunnen worden gegeven. raden. t De samenstelling van de Raad bleef gedurende het verslagjaar ongewijzigd, ' • een voorzitter, tevens lid, vier leden, drie plaatsvervangende leden en n secretaris. Er werden in 1945 2 gewone vergaderingen gehouden; besluiten den overigens genomen door middel van circulaires. De Secretaris hield „ e geld twee maal per week spreekuur. Het kantoor werd maandelijks door 600 personen bezocht. Het contact met de voogdijraden in Nederland, gedurende oorlogsjaren verbroken was, werd hersteld, j, Een bedrag van f. 7.719.07 (in 1944 : f.8.381,62) werd aan de Voogdij ■- h a in Suriname overgemaakt ter zake van alimentatie; in dit bedrag zijn &re pen remisekocten, zoals koersverschil en deviezenprovisie. Van Suriname w a ontvangen een bedrag'van f. 15. — (in 1944 : f. 45. —). Naar nruba f overgemaakt f. 2.502,86'(in 1944: f.3.456,92) en van daar ontvangen f * & 57,50 (in 1944:f. 3.205,-); naar en'van Bonaire respectievelijk f' ? 8 4;42 (in 1944: f. 959,72) en f. 113,-- (f.80,-); naar St.Eustatius ' 190,-. Vjw Ter verkrijging van ondersteuning in het onderhoud en de opvoeding W baar natuurlijke kinderen riepen gedurende het verslagjaar 86 (in 1944: i moe( iers de hulp van de Raad in; 7 ( in 1944: 5) harer waren minderjarig g e ,7 (in 1944: 8) gevallen betroffen kinderen, verwekt in overspel. Waar mo- w erd er gezorgd, dat deze kinderen door hun respectievelijke moeders Iri u 8n er kend, voor zover nog niet geschied. Ter verkrijging van ondersteuning ej,i e t'onderhoud en de opvoeding van haar kinderen, mede door de verwekker °fid wendden 10 moeders (in 1944 : 2) zich tot de Raad en in verband met ïri ?^ noud en opvoeding van haar wettige kinderen 40 moeders (in 1944: 36). w gevallen (1944:8) is de tussenkomst van de Raad ingeroepen door zwanger* s Uc ' waarvan 3 (in 1944:6) minderjarig waren; geen harer was gehuwd. Met j>^ c e3 zijn 19 processten (in 1944: 20) gevoerd betreffende alimentatie. Op Str. nti Van bet bepaalde in de artikelen 272bis en 272ter van het Wetboek van a f r echt voor Curacao werden 5 (in 1944: 3) zaken voor de Officier van lit ie gebracht. ta ri . 12 beslagen (in 1944 : 15) werden gelegd en 3 inhoudingen (in 1944:6) uae a plaats. -Op- 103
Von • bekomen kennisgeving werd er gezorgd voor: 23 voorzieningen; in de en boeziende voogdij en 2 in de toeziende voogdij, in totaal betref e 32 minderjarigen, 2§ . In 30 gevallen had ontheffing uit de ouderlijke macht of voorgdij plaats, I,v .m. plaatsing in gestichten; geen geval van ontzetting had plaats. ~ In het 3t.Vincentius-Gesticht te Scherpenheuvel waren op 1 Januari 1945 s c l ez ig: 121 voogdij-jongens; opgenomen werden 21 voogdij-jongens en afge ev en zodat op 31 December 125 voogdij-jongens aanwezig waren. 83 In het St.Jozef-Gesticht voor meisjes te Santa-Rosa waren op 1 Januari Waj, V °°gdij-kinderen aanwezig; opgenomen werden 13 en afgeschreven 16; alzc S i n aldaar op 31 December 80 voogdij-kinderen aanwezig. Al deze kinderen OH+i.* 1 °nder voogdij van de St.Vincontius-Stichting op Curacao.'Op de ri o eVe n/ontzette ouders en voogden of verwekkers van kinderen, die in ge ( * e gestichten verbleven, kon gedurende het afgelopen jaar f.1.064,60 1944: f. 856,58 ) worden verhaald en in 's Lands kas gestort; dit be- , w ° r dt verrekend met de door het Gouvernement van Curacao ter zake ver nde subsidie. I n 1941 werd ten behoeve van minderjarigen, die via de Raad hun alimen gi e , e ontvangen, de mogelijkheid geopend, een gedeelte der hun toekomende W etl be beleggen op oen boekje van de Postspaarbank met bepaling, "dat geen &3 0 u. taling gedurende de minderjarigheid van de inlegster (inlegger) zal n ieden, dan na bekomen schriftelijke toestemming van de Raad, bij wie spaarbankboekje berust". '°-V ende 1%5 is op bedoelde spaarbankboekjes f. 965,- (in 1944: f.706,93) Sd; sedert de invoering van een en ander in totaal f, 4.874,18. tf G , Van de Politie-autoriteiten ontving de Raad ondervermelde gegevens, be- Kl hg hebbende op misdrijven,, gepleegd door minderjarigen: e arket is van het plegen van deze strafbare feiten op de hoogte, doch de 6 li den n iet worden voortgebracht en geen maatregelen tegen de jeugdige genomen, wegens het nog ontbreken van een opvoedingsgesticht. 6ln °°fdstuk V, B. Bestrijding van misdadigheid, Criminaliteit). 'Be s er kt dient te worden, dat er 20 binnenlandse prostitués krachtens de "d. j e ttelijke-ziektenverordening" zijn ingeschreven, die de leeftijd van ar nog niet hebben bereikt. -Het- 104
, Het totaal der gelden, welke de secretaris in het verslagjaar ten be- ev e van natuurlijke, erkende- eh wettige kinderen ontving, bedraagt 106.417,79 (i n 1944: f. 86.888,08). Hieronder volgt een vergelijking van ontvangsten over de jaren 1937-1945: iA D ARUBA. jo. De samenstelling van de Voogdijraad op Aruba was op ultimo December als volgt: . ' n voorzitter tevens lid, twee leden, drie plv. leden en een Secretaris. Er werden gedurende 1945 4 vergaderingen van de Raad gehouden, o, De Secretaris hield spreekuur voor het publiek te Oranjestad, en wel i Xe Donderdag; ook buiten de spreekuren evenwel werden geregeld personen t e V ° or d gestaan, zulks doordat- voor de bewoners van de bui ndistricten, zeer moeilijk en ongeregeld is. Belanghebbenden werden te woord gestaan o.a. ter zake van: gemene inlichtingen; proces-inlichtingen; alimentatie-zaken; voogdij e . o]?z ieningen; ontheffingen en ontzettingen uit en bevestiging in de voogdij; * c ntie van vonnissen en beschikkingen; beheer van goederen aan minder j toebehorende; plaatsing in gestichten; aanvragen ter opneming in Werkkampen; verwaarlozing van minderjarigen; afgifte van minderjarigen aun wettige vertegenwoordigers, w Gemiddeld werden door de Secretaris 50 personen per spreekdag ont- V e e n, waarvan ruim 50* ter afhaling van alimentatie-gelden, die door of van § e de vaders/voogden voor dat doel gestort worden, 0 Aan de Voogdijraad van Suriname werd een totaal-bedrag van f.2,469,25 e ei, gemaakt, terwijl naar Bonaire een bedrag van f.360, —, naar Saba f,775. - naar 3t.Maarten f. 620.-, voor hetzelfde doel werden verzonden. b c . Het aantal der in de loop van het verslagjaar nieuw-aangebrachte zaken 115, gesplitst in 72 Arubaanse, 25 Curacaose, 15 Surinaamse en van ' a > Bonaire en St.Maarten, respectievelijk 2, 4 en 2 zaken, w In bijna alle deze gevallen werd een minnelijke schikking getroffen, o Vj "ij de vader/verwekker hetzij rechtstreeks, hetzij via zijn werkgever een en door de respectievelijke moeder goedgekeurd bedrag op het °or stort ten behoeve van het kind (de kinderen) in quaestie, tj 6 Slechts in 4 gevallen moest de zaak voor de rechter komen en in 3 an bi-j 6 werd de zaak aangehouden, daar de vader financieel niet in staat wa? te dragen in het onderhoud 'van zijn kinderen, w. Grote medewerking werd in 1945 wederom ondervonden van verschillende cce e gevers, in die zin, dat delegaties door hun werknemers ondertekend, door éte>» S genoemden aanvaard werden, waarna zij namens de alimentatie-plichtigen 1 0 e geld geld afdroegen aan de Raad, dat afgehouden werd van de salarissen en ft^j., Er hebben 4 ontheffingen van de voogdij plaats gehad, betreffende 6 erjarigen en geen ontzetting van de ouderlijke macht. In een 8-tal gevallen werd"gezorgd voor afgifte van minderjarigen aan jg_ . We ttige vertegenwoordigers, c.g. met overzenden van de betrokken minder- l _ e naar Curacao, op verzoek van de Raad aldaar. -De- 105
j_ n De politie van Sta. Cruz verleende aan de Voogdijraad haar medewerking Wi n > waarin de verwekkers of de moeders moeilijk naar de stad konden j a , n > en gelden moesten afdragen respectievelijk afhalen, voor hun minder jj e ge kinderen, door die gelden in ontvangst te nemen en uit te keren aan ' acs betreffende moeders, Bonaire. v an Raad bestaat uit een lid-voorzitter, twee leden, drie plaatsver en eri< le leden en een secretaris. Er werden in het verslagjaar 2 gewone buitengewone vergadering gehouden. v 0 De Secretaris was elke werkdag gedurende de kantooruren te spreken r h et publiek. In 1945 werd ontvangen: f. 2396,21 tegen f.2238,15 in 1944. 3 hadden 3 gevallen plaats van ontheffing uit de ouderlijke macht en d 6 e ders zijn ontheven van de voogdij over hun natuurlijk erkend kind. Van °P? bekken kinderen werden vier in hot St.Vincentius-Gesticht op Curacao Uitnemen. m i n derjarige wees (13 jaar oud), die zich tweemaal aan ernstige had schuldig gemaakt, kon niet in het St.Vincentiusgesticht geplaatst g e e n, daar de betrokkene niet als normaal werd beschouwd. Er bestaat nog u 6 .. opvoedingsgesticht, waarin dergelijke knapen opgenomen kunnen worden. V oo heeft voorkomen, dat een minderjarig meisje zich op Curacao in een (V haar gevaarlijke omgeving ging vestigen. Het werkkamp Brakkeput op Va h Ca ° heeft 12 jongens uit Bonaire opgenomen. Ve>_. voogdijraden op de Bovenwindse eilanden zijn geen bijzonderheden te B. BESTRIJDING VAN MISDADIGHEID. Ie Criminaliteit. Curacao. op In het jaar 1945 bleef de criminaliteit, wat de volwassenen betreft, j e °hgeveer hetzelfde peil. De criminaliteit en de verwildering onder de bewogen zich daarentegen in stijgende lijn. Het personeel van de recherche bleef in aantal gelijk. tv. Naast de processen-verbaal werd door de recherche nog een groot aan g. e r apporten opgemaakt ter zake ongevallen en dergelijke. In 480 (580) Va>. e n werd bemiddelend opgetreden, terwijl er in 808 (300) gevallen ge e aa-onderzoek van binnengekomen klachten of aangiften bleek, dat er %, n s trafbaar feit was gepleegd of dat het feit van dusdanig minieme aard was, het met onderhouding van betrokkenen kon worden afgedaan, We M Het personeel van de in 1944 opgerichte afdeling kinder- en zedenpolitie ri 0 J; in de loop van het jaar uitgebreid tot 3 man. Deze uitbreiding was 2 akelijk in verband met de groeiende werkzaamheden van de dienst. De afdeling heeft in 1945 opgemaakt: 231 processen-verbaal, waarvan 105 minderjarigen betreffen beneden 18 jaar en 51 rapporten, waarvan 18 gevallen van opvoeding betreffen. Ui» In 67' gevallen, waarin sprake was van strafbare feiten, gepleegd door er jarigen, werd geen proces-verbaal opgemaakt. Het aantal verzoeken tot opsporing minderjarigen bedroeg 65. Ja». Verder werden practisch elke dag namens ouders, vcogden enz, minder- Sen onderhouden. -Terzake- 106
2 ake van misdrijven werden op Curacao 626 (in 1944 en 1943 respectieve- °97 en 531) processen verbaal opgemaakt, als volgt te onderscheiden (ter ' Se lijking zijn mede opgenomen do cijfers over 1944 en 1943): 1943 1944 1945 & - 1 <ef ng , - 2 1 -Maing (misdrijf tegen het leven gerecht en Bei _ Doodslag (poging tot 10 30 16 U1 ging (van de Koningin 1 (eenvoudige 13 18 26 ö<j 5 , (van oen ambtenaar 4 5 6 Si» i-iag gebouw door schuld 2 12 1 1 - - W5 d °° r schuld 5 1- Ö W stic hting (opzettelijke 5*1 T«tal Cpoging tot ±l J_ 1?T 15g (pogingtot 3 2 (onder verzwarende omstandigheden 4 9 22 (met braak 5 7 2 (door inklimming 1 14 (medeplichtigheid aan 1 1 _ (door twee of meer verenigde personen 11 _ _ Di e (met geweldpleging 111 Nd 3 4 \t door schuld 6 5 7 s chuld stoornis in de gang van enig eloctri- W, citeitswerk doen ontstaan 4 1 1 door misdrijf verkregen voorwerp a/d naspo ?l e ring der politie onttrekken 1 S'S trokkerij " X °l e maken van een vals paspoort 1 - - eri heid geven tot hazardspel 119 ng 11 14 8 (opzettelijke 2 2- SbK red obreuk S 12 11 k c J 1 letsel (door schuld 22 25 24 %j e (zwaar- (door schuld 2 2 1 - *ïSr* : x : (poging tot zware 9 2 5 (zware 13 8 16 (eenvoudige 146 164 150 Jj. (van een ambtenaar - 2 3 0t> d (met voorbedachten rade - 1 2 K Jp> oglng tot 3* : _ van het gezag l Om. re schennis der eerbaarheid 3 11 3 13 17 io VS** 1 2 Q l-jk niet voldoen aan een vordering 13 2 (verkeer 14 15 12
et telijk verrichten van een ambt dat p Q . hij niet bekleedt - 1 - SaK g omkoping van een ambtenaar - - 1 _» a §e 1 - - > - " 2 5W, - 3 - C se aangifte doen 1 - - v Jshei d in geschrifte 7 6 10 .i d in zegels en merken 1 du istering 16 20 27 V 0r% , (in dienstbetrekking 676 4 9 1 Wi (poging tot 11- V e> J at ing van hulpbehoevenden 2 4 5 deling 24 38 28 W n (poging tot 1 n verkopen, wetende dat zij schadelijk voor de ge ï/m zondheid zijn - 1 - Vg(j echtelijke vrijheidsberoving 11- 8 16 14 CjMsdrijven 12 17 17 1 beneden den leeftijd van 7 jaren te vondeling W - leggen 1 k *Ut 76, li(1 2, Wetboek vnn Militair Strafrecht 1 3 Wfr 1 77 jo. 78 lid 4-5 id. 3 77 lid l id. 4tX e l 77 lid 2 id. 2 k n 86 id. 2 2 1 92-76-98 lid 1 id. _ 3 _ W* '1 92-76 id. 3 O 6192 ~ 95 id * 279 **tft e } 94 id. 1 W* el 95 id. 1 kel 98 id. 1 *ti£ e J- 98 J°« 95 id - _ 1 .. 103-124-125 id. 1 A n 107, laatste lid id. -11 W* e l 120 jo. 47 sub 3 id. 1 122 id. 1 1 138 id ' 2 Totaal 580 69!» S26 e van overtredingen werden 2556 processen-verbaal opgemaakt, tegen 2846 (do cijfers over dit jaar zijn mede opgenomen) en wel wegens: kd ari , u i_4_ 1944 - 1 aan hazardspel 1 1 0 ! 1 362 308 Ju s , v °ldoün aan verplichting tot geboorteaangifte kp e aa t van dronkenschap orde verstoren 15 17 \ Q °P verboden grond 7 5 0e gd uitoefenen van geneeskunde 1 2 108
en Van voor de eerbaarheid aanstotelijke woorden 5 12 hjf e naam opgeven 7 12 k eersovertreding.en ) 1597 1951 Dw e overtredingen ) Algemene Politiekeur 97 137 Ac i • n als bestuurdc r optreden) 1917 51 45 . c ijnsverordening - 1 - l g ri Ovenlandsverordening _ 17 q ü .ettelijke ziekteverordening 194 - jj acaose Regeling Rechtsverkeer, in Oorlogstijd 1 Ij le 2enlandsverordening 9 11 H u |J de nverordening 15 1 J^ c °inmissieregeling 3 7 (j 0 " u it- en doorvoerverordening - 1 3 8 19 22 (en alle daaruit voortvloeiende [f ot bepalingen) - 74 Hot ? ot ~ en motorrijtuigenbelastingvcrordening 154 135 Op i ° rr iJtuigen besturen (regeling ontzegging bevoegdheid) 4 7 1 g c , J So Pdrijving- en hamsterbesluit 1 1 _ 20 u t te rij landsverordening 2 - T e -i *'"" en keuringsverordening - 1 ' e grafen en Telefonen (Verordening betreffende aanleg en V a . gebruik) ' - 1 hl pll chtbesluit . ± h Sanningsverordening 1 _ 3 22 %k n T erordening 2 w - 3 2556 2846 In 1945 werden door de Recherche in totaal 508 processen-verbaal op- u --Kt en wel terzake: Of lio • *6 misdrijf 373 (317) 3g overtreding 117 ( 89) eï , re onderzoekingen en verrichtingen 18 ( 35) In 17 (6) gevallen, waarbij personen een gewelddadige dood vonden, door de recherche een onderzoek ingesteld te weten: Bedrijfsongevallen. 1 (l) Verdrinking. 11 (4) Zelfmoord, 4 (ï) Bra n d wonden. w 0 ) Militaire lolitietroepen werd in totaal wegens geconstateerde straf feiten 1156 maal proces-verbaal opgemaakt.
HOOFDSTUK 11. DE FINANCIËLE TOESTAND. A, DE L-TOSFINaNCIEN. De stijging van de middelen en inkomsten van 's Landskas bleef aan houden. De opbrengst der belangrijkste middelen was wederom hoger dan die van vorige jaren. Kaspositie. Het totaal der bij de Ontvangers en bij de Curacaose Bank aan wezige geldmiddelen bedroeg per ultimo December 1945 f. 14.920.373.37. Wettelijke regelingen. In 1945 kwamen o.m. tot stand: -besluit tot aanvulling van de Curacaose Comptabiliteitswet, waardoor het mogelijk gemaakt werd dat voor bepaalde onderdelen van de Curacaose dienst een afzonderlijk beheer, afwijkende van dat, in de Comptabiliteitswet voor de Curacaose begroting en de Curacaose rekening bepaald, kan worden voorge schreven. (P.B. 1945 n 0.136). B. DE BEGROTING De voorlopige vaststelling der Curacaose begroting voor het dienst jaar 1945 vond plaats bij beschikking van de Gouverneur van Curacao van 19 Mei 1945 No. 2848 (P.B. 1945 N 0.166). Deze begroting werd tweemaal gewijzigd. Als belangrijkste hierop uitgetrokken bedragen mogen genoemd worden: Gewone dienst. Kosten der Schutterijen f. 4.626.966.— Extra uitkering aan het Algemeen Curacaos Pensioenfonds 1.000.000, — Welvaartstudiecommissie 50.000.— Kosten in varband met voedselzendingen naar Nederland 250.000. — Gift van Curacao aan H.M. de Koningin ter gelegenheid van Hoogstderzelver 65ste verjaardag, tot leniging van de nood in het Koninkrijk 100.000.— Uitkering aan het Algemeen Reservefonds 400.000.— Nieuwbouw t.b.v. het gesubsidieerd Bijzonder Onderwijs 576.207.— Vrijwillige bijdrage in de kosten van de defensie 240.000.— Vrijwillige bijdrage in de kosten van de oorlogvoering 761.134.— Rente en aflossing Curacaose geldlening 1943 112.000.— Kosten van uitgifte Curacaose lening 1945 200.— Uitgaven ter verbetering van de veestapel 15.000.— Kapitaald-i finst. Stationsgebouw vliegveld Hato 435.000.— Stationsgebouw op Aruba (lste termijn) 20.000.— Riolering en sanering 300.000.— Aanleg en verharding van wegen 676.000.— Kosten ten behoeve van de uitbreiding van het Krankzinnigen gesticht. 214.750.— Nieuwbouw en aankoop gebouwen w.o. het Amerikaanse kamp op 209.705. — Parera (l s te termijn) Aankoop van gronden 35-500.— Voltooiing nieuwbouw departement van Onderwijs en Volksontwikkeling 25.000.— Uitbreiding radio-apparatuur 106,200.— Uitbreiding 45.000.,- -iianschaffing landbouwwerktuigen 30.000.— Verbetering in de isolatie van het Leprozengesticht 65.000.— Bouw radiostation op .n.ruba en radiostation op Saba en verbouwing Politiewacht op St .Maarten tot radiostation 35.200.— 11
5 opsporingsdienst (Dactyloscopie, fotografie, enz,). De classificatie en berging van hot in 1943 van Aruba ontvangen dactylos- Pisch materiaal werd dit jaar ton einde gebracht. Alle vingerafdrukken van dachto personen zijn thans op éon plaats centraal verzameld. Hot aantal bemoeiingen van de T.O.D, inzake plaats gevonden misdrijven . aanmerkelijk groter dan voorgaande jaren. Voor oen deel is dit te dankon de goode samenwerking met de piitie op Aruba, , *on üd van do Arubaanse politie word opgeleid tot assistent van de T.O.D, Bev racao * Het nu t hiervan is bij behandeling van verschillende criminele V allen gedurende hot afgelopen verslagjaar duidelijk naar voren gekomen. 6t ia de gevangenis op Curacao verblijvende veroordeelde personen, afkom v 8 van Bonaire en do Bovenwindse eilanden, werden foto's en vingerafdrukken 6t v& ardigd. Aan do gevangenis-administratie werden foto's \gn gevangen ver- Y e -"Vonals vorige jaren, werd ook nu verschillende malen technische hulp leend aan do militaire autoriteiten. Genomen signalementen en vingerafdrukken: A. van personen verdacht van enig misdrijf 235 (200) B. van vreemdelingen 20 (12) Monosignalementen van personen, verdacht van enig misdrijf 133 ( 60) Genomen foto's van: A. personen verdacht van enig misdrijf 235 (200) B, vreemdelingen 20 ( 12) Geclassificeerde on goboirgen "slips" van Arubaanse verdachten t 200 (900) Geborgen "slips" van vreemdelingen, die op Aruba werkzaam zijn f 3200 Foto's, vervaardigd ten behoeve van misdrijven on ongevallen, waarbij de T.O.D, bemoeiingen had, f 600 (400) Aantal afgewerkte foto's in verband mot verkeers ongevallen f-150 (150) Foto's voor passen en rijbewijzen personeel l 175 (150) Fotocopiöen Nederlandse en Amerikaanse militairen f 400 (1100) Foto's militaire onderworpen Nederlandse leger + 250 (300) Foto's Regeringsvoorlichtingsdienst te Londen f 150 (150) Voor hot doen van diverse onderzoeken werd 166 (127) maal uitgerukt. OMtront speciale onderzoeken werd 39 (24) maal een deskundig rapport opgemaakt, 3e. Gevangeniswezen. en ° samoastelling van de Commissie van Administratie voor de Strafgevangenis Bv er ,°t Huis van Bewaring op het eiland Curacao onderging in het verslagjaar .wijziging. De leden van do Commissie traden beurtelings op als Commis bfn 9 van het kwartaal, in welke functie betrokkene gedurende een kwartaal ïqj, t y, as fflet hQt directe toezicht op het beheer van beide inrichtingen in Ool vang. Bedoeld toezicht gaf in het verslagjaar geen aanleiding tot °adero op- of aanmerkingen. V c °astateerd word, dat onder de in 1944 benoemde nieuwe leiding diverse \ tor ingen, die, alhoewel niet diroct van ingrijpende aard, op het schoppen Q gelmatigor toestanden waren gericht, tot stand kwamen. .directeur van beide inrichtingen, die aanvankelijk voor do tijd van een \j> tijdelijke dienst was benoemd, werd in hot verslagjaar in vaste dienst % van de boekhouding, waarmede in het voorafgaande verslagjaar \ Q egin werd gemaakt, werd doorgevoerd. Mode in verband met de benoeming c a hoofdopzichtor-administratour met moer administratieve ervaring dan - zijn - 110
l Jn voorganger, kon do boekhouding op een alleszins bevredigend peil worden bracht. Mot tevredenheid mag worden vermeld, dat in het verslagjaar geen enkol go a i van ontvluchting voorkwam. Twee klaarblijkolijko pogingen tot ontvluchting or, dcn door de waakzaamheid van hot personcol tijdig ontdokt en vorijdold. , Verschillende werkzaamheden, ondernomen om het ontvluchton van govangenon §°n te gaan, krogon hun beslag. De zoor voroudordo gestichten blijven cvon- G i talrijke mogelijkheden voor ontvluchten bioden. Ook om andere redenen, waarvan wel als voornaamste mag worden genoemd de v^°geli jkheid om in de bestaande Strafgevangenis een klassenindeling door te . e *en, blijft de bouw van een nieuwe Strafgevangenis annex Huis van Bewaring eis. Werd in het vorige verslag melding gemaakt van roods in voorbereiding zijn v Plannen voor nieuwbouw, door overdrukke werkzaamheden bij het Departement Openbare Werken, waardoor niet tot hot uitwerken der plannen kon worden vorkeren deze nog in het zelfdo stadium. Bot streven bloef er op gericht, de daarvoor in aanmerking komende gevange- door nuttige arbeid zoveel mogelijk bezig te houden. Doorgegaan werd met e Werkzaamheden in de kleermakerij, het onderhoud en schoonhouden van de Ben, gebouwen, terwijl ook verschillende Gouvernementskantoren door gevango- Werden schoongehouden. Steeds was een drietal gevangenen tewerkgesteld bij jj, Drie anderen hadden geregeld werk met het reparen en op w u>; inbinden van boeken voor de Openbare Leesbibliotheek. Met het schoonmaken auto's van particulieren hadden twee gevangenen doorlopend werk. s " a s het reparen van stoelzittingen vroeger een bezigheid, waanaedo ver j) Q blende gevangenen hun tijd aardig productief maakten, door gebrek aan het jjv.°digde materiaal is deze bezigheid vrijwol geheel gestopt moeten worden. b t ge gevangenen hielden zich in hun vrije tijd onledig met het maken van 3 Q Priemen, Regel is, dat hun familie hun het nodige garen verstrekt en dat pj.4 iemen aan de familie worden afgeven, die ze gewoonlijk tegen zeer goede u * 2Q n van de hand doot. Er zijn er onder de gevangenon, die op deze wijze onbelangrijke mate bijdragen in. het onderhoud van hun naaste familie. 1- voor de weder openstelling van het postverkeer tussen Curacao en Neder ig > berden voor do Postdienst ongeveer 1200 postzakken gemaakt. De uitvoe -8 van dit werk stemde genoemde dienst tot grote tevredenheid. \u moest herhaaldo malen worden geconstateerd, dat het systeem van k °n de gevangenismuren laten werken door gevangenen, vele bezwaren mede e *gt. arbeid leverde over het verslagjaar op f. 9.566.72, (1944: f .10.027.85), <t Q v an een bedrag ad f. 4.507.94 (1944: f. 4949.19) overgeschreven werd op fyv ekeningen van de betrokken gevangenen voor het kopen van diverse artikelen. gedrag groot f. 3.280.86 (1944: f. 4.235.70) werd gestort in do uitgaansKas b^ e belanghebbenden. Na dokking der uitgaven, verband houdende mot de arbeid, een bedrag van f. 831.02 (1944: f. 762.36) beschikbaar. Werd zodanig Qo ll . s voorheen gestort in de Gouvernementskas, in het verslagjaar deed de *ii Ql> neur de Instructie voor het voeren van do administratie in dier voege Vc 0 l §en, dat dit geld besteed kan worden ten behoeve van de gevangenen, als k°t aankopen van studie- en ontspanningslectuur, spelen, extra verstrek- T 1 n op feestdagen enz. (lg-_P 1 Januari 1945 bestond do bevolking van beide gestichten uit 99 mannen ,v : -5) en 1 vrouw (1944: 3), totaal 100 (1944: 88). -1 December 1945 waren deze aantallen respectievelijk 95 en 6, totaal n.° e n toename alzo van 1 gevangene. \ > Gl>bi J mofe t worden opgemerkt, dat de sterkte zich gedurende een groot deel &,..(.. & t jaar bewoog tussen de 130 en 140 personen. Op 31 Augustus werd door Sa S 4. e-vorloning on strafvermindering een groot aantal gevangenen in vrijheid aJ -d, waardoor de sterkte aanzienlijk terugliep. - Er - 111
j. E r waren 22 geïnterneerden, afkomstig uit de Interneringskampen op Bonaire» Q * e tijdelijk op Curacao vertoefden voor tand- of oogheelkundige behandeling anderszins, met een totaal van 1497 dagen in het Huis van Bewaring opge n , v Verlor waren 24 vreemdelingen, met een totaal van 511 dagen in het Huis 511 Bewaring ingesloten, in afwachting van hun uitzetting uit het Staatsdeel» 8t öe algemene gezondheidstoestand der gevangenen was gedurende het verslagjaar v Q e ° ds goed te noemen. Vermeldenswaardige bijzonderheden kwamen daarbij niet r « Geen enkel geval van overlijden deed zich voor. j. binnenkomende gevangenen worden zo spoedig mogelijk geneoskundig onder st. Fnkolc gevallen van geslacntsziekto worden geconstateerd en behandeld. ij 0 °P het spreekuur van de geneesheer, dat geregeld tweemaal por week werd go- meldden zich 1292 gevangenen (1944: 730). „ Q niet onbelangrijke toenamo is niet het gevolg van een groter aantal L lijk ziekon. De oorzaken moeten worden gezocht in. 1 Minder werkgelegenheid, waardoor moer tijd vrij kwam om aandacht te sóhen- 2 Q ken aan allerlei kwaaltjes; 1 --©er orde en rust, waardoor de behoefte toenam om elke gelegenheid aun to 3 6 Gijpen om de eentonigheid te onderbreken; het groter aantal ingeslotenon, tj Q lS Gevangenen (1944: 21) waren tijdelijk, met een totaal van 394 dagen, in ziekeninrichting opgenomen». *-a het verslagjaar bohoofden geen gevangenen voor observatie of behandeling \>u e t krankzinnigengesticht to worden opgenomen,. 1944:4 ). Hot tweetal dat de aanvang van het jaar daarin was opgenomen, werd inmiddels ontslagen. Vrs 2on- en feestdagen worden in do morgenuren godsdienstoefeningen ge se 8 door een Rooms Katholiek geestelijke en door eon Officier van het Leger voor de protestanten. Vrijwel alle gevaogaaan woonden steeds do samon j. e n hunner gezindte bij, W** de Kerstnacht word een kerkdienst gehouden voor de Rooms Katholieken, » °or groto belangstelling bestond» G Aalmoezonier bezocht geregeld 's Woensdags de gevangenen in beide gestich- * Voer persoonlijke contact met do Rooms Katholieken onder hen» Een enkele deze gelegenheid benut voor hot houden van een algemene toespraak. W e °rdo en tucht onder do gevangenen gaven geen aanleiding tot bijzondere gingen. *-)** (1944:29) wordon gestraft met 261 dagen opsluiting, in do H^. Cü l, al dan niet op droge kost om do andere dag, wegens handelingen in met de huishoudelijke regelingen, *-^ Q gevangenen, gestraft met moer dan acht maanden gevangenisstraf, werden \»r, êG kleed in twee kleuren kleding (blauw en khaki). Hoewel betrokkenen fee» deze kleding bezwaren blijven gevoelen, leverde de weder invoering toch ■pi-* zondere moeilijkheden op. j- g* gelegenheid van de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin worden door bij wijze van gratie, mede in verband met de bevrijding van >o Q d» de straffen van de burger-gevangenen met drie maanden verminderd, » frband waarmede op die dag 32 van deze gevangonon worden ontslagen* \bh s traffen van de militaire gevangenen werden op die dag met eenvijfde met gevolg dat terstond negen hunner in vrijheid konden worden ge v % V ° Q dingsmiddelon en de bereiding daarvan waren over hot algemeen goed on °°k geen aanleiding tot op- of aanmerkingen» % h Mij». H§. Q zen wordt naar het Statistisch Jaaroverzicht van Curacao over hot jaar V. feh_ s wu is van Bewaring onderging in verslagjaar geen verandering. bouwvalligheid moesten de deurkozijnen en de deuren, alsmede enige muren - grondig - 112
}_ n dig worden gerepareerd. b c . ers °on diende zijn straf uit, terwijl 36 p©re<>____ x-fno'if»nf>o--.p in ar ing werden gesteld. Eilanden. parten. w\*i.j - Vj U P 1 Januari 1945 waren in het Huis van Bewaring ingesloten 1 man en 1 t Q UlN ' Gedurende het verslagjaar werden 17 mannen en 10 vrouwen opgenomen, (v *ijl 16 mannen en 8 vrouwen werden ontslagen en 1 man en 3 vrouwen naar ft cao werden opgezonden, zodat op 31 December 1945 nog ingesloten was 1 man. tius . t ei /P 1 Januari 1945 waren geen personen in het Huis van Bewaring opgenomen, l -I gedurende het jaar daarin ook niemand word ingesloten. Saba. i 1 P 1 Januari 1945 waren geen personen ingesloten. Gedurende het jaar werden W ï>s onen ingesloten, die wederom worden ontslagen, zodat op het einde van Jaar niemand zich in het Huis van Bewaring bevond. 113
C.BESTRIJDING VaN ONZEDELIJKHEID. w &iw. Met de registratie van inlandse prostitués werd goede vordering \l .» een groot deel is thans geregistreerd. Er vonden 349 inschrijvingen 54|w en 38 van binnenlandse prostitués plaats. Van vrijwillig iden is echter geen sprake meer, daar de wekelijkse keuring zeer on ••^(j wordt gevonden. Zodra de zedenpolitie voldoende bewijzen in : 5 l heeft, dat het beroep van prostitués wordt beoefend, wordt betrokkene r ' het DUrea -u ontboden en gewezen op de bepalingen der verordening, waarna algemeen geen bezwaar tegen de inschrijving wordt gemaakt. et aantal geslachtszieke vreemde prostitués is sterk verminderd; do oï , •'-aten zich meestal in het land van herkomst keuren daar'de reiskosten ans vr lJ hoog zijn en zij niet het risico willen lopen, onverrichter e moeten terugkeren. est Geslachtsziek bevonden prostitués worden veelvuldig gecontroleerd, meermalen per etmaal. % n het afgelopen jaar werd 191 maal proces-verbaal opgemaakt ten* f itu .an niet nakoming van de verplichting om zich aan de medische keu e onderwerpen. % as t staat, dat door de betrekkelijke bepalingen der Besmettelijke Verordening het beoogde doel voor een goed deel wordt bereikt. %. ,W 4, degens tekort aan personeel kon aan controle op naleving van de %^ d telijk e Ziekteverordening", in bijzonder met betrekking tot de Se prostitués, niet/voldoende aandacht worden besteed. Meerdere per- h) Op 31 December 1945 stonden ingeschreven 60 gevestigde vrouwen en e emdelingen (transito-passagiers). Van de gevestigden werden 14 ziektegevallen gezonstateerd, één ge \ behandeld in het ziekenhuis en 13 thuis. Bij de buitenlandse berden 29' ziektegevallen geconstateerd, één daarvan werd behandeld *Se Zieke buitenlandse prostitués werden per eerstvolgende naar het land van herkomst teruggezonden. D. BE3TRIJDIN VAN MISBRUIK VAN VERDOVENDE MIDDELEN EN ALCOHOL. Curacao. % 4 Be politie bleef diligent met het oog op invoer van opium door hier Jvende Chinezen. 0 e t aantal gevallen van openbare dronkenschap, waarvan procesverbaal _, PSemaakt, nam wederom'met ongeveer 20% toe, ,-^U. Bet aantal gevallen, waarvan geen proces-verbaal werd opgemaakt, hoofd \$ 3 p betreffende bemanningsleden van geallieerde schepen, is zeer groot -Proces-verbaal- 114
ii^ba^ y 0 Bij de bestrijding van dit euvel werd op dezelfde wijze gewerkt als in Pj, Afgaande jaren. Terzake overtreding van de Opiumverordening werd 2-maal k Ces ~verbaal opgemaakt. Misbruik van andere verdovende middelen dan opium n hiet blijken. tot Bonaire is ten deze niets te veisnelden. Eilanden. ijj, Op St.Eustatius en Saba werden de maatregelen ter beteugeling van het !ü e jJ' Qn isbruik ook in 1945 streng doorgevoerd en hadden tot gevolg, dat een d e "are verbetering ep beide eilanden viel waar te nemen. Zo schreef de On- Ov eza ghebber van'St, Eustatius in een van zijn rapporten: "Ik ben tevreden de resultaten, die dusver zijn bereikt. Er wordt ongetwijfeld minder ge - 3e terwijl de Ondergezaghebber van Saba mededeelde, dat naar zijn oor de beperking van het drankmisbruik tlijkbftar da goede.weg is opgegaan. E.GEZONDHEIDSZORG. t 5 - <le , In het algemeen kan de gezondheidstoestand van/Het Staatsdeel geduren de» verslagjaar gunstig genoemd worden. Van epidemieën bleef het Staatsdeel Vtv ard. In tegenstelling met het jaar 1944 was het jaar 1945 een buitenge re. s lecht regenjaar; tengevolge hiervan kwamen er veel minder gevallen van dysenterie voor. Op het eiland Curacao kwamen er in 1944:536 en in : 253 gevallen voor. w Het Lepartement van de Openbare Gezondheidsdienst heeft ter verbetering het menu van de Curacaose bevolking de volgende maatregelen genomen: 1, d ' 6 sehoolvoeding heeft een uitbreiding ondergaan, in die zin, dat bij de be °°rdeling der leerlingen niet alleen zal worden gelet op medische, maar °°k op sociale indicaties; 3, radio wordt voor betere volksvoeding gepleit; werden uitgedeeld door de kerken in het Staatsdeel; Wandplaten werden verzonden naar de gouvernements-kantoren, kerken, eholen, openbare markten, kantoren der grote firma's en winkels. st Het'Thfiresia Paviljoen, tuberculose-afdeling van het St.ELisabeth's moest tengevolge van gebrek aan personeel gesloten worden en e a de patiënten ondergebracht in het St.ELisabeth's Gasthuis op n e afdelingen. 35. Prijzenswaardig werk verrichte het "Wit-Gele Kruis" gedurende het §fc v 1945. Opgezet werd een tehuis voor ;gebrekkige kinderen, ne t ë ■ *• "Welgelegen" op het eiland Curacao en een te voor ouden van dagen> gevestigd in Huize Bethanie op St.Eustatius, -Na- 115
(v Na de 25 woningen, welke reeds tegen het einde van 1944 op Mundo Nobo V(w Cao gereed kwamen, werden gedurende 1945 de navolgende Gouvernements-volks n §en gebouwd en verhuurd: °P Curacao op Aruba. Salinja 25 Oranjestad 40 Steenrijk 85 San Nicolaas 60 « 6n Voor toezicht op de bewoning werd op het eiland Curacao in October 1945 benoemd. Alleen op Curacao reeds kwamen meer dan 900 voor een Volkswoning binnen. teii», Het personeel van de Openbare Gezondheidsdienst omvat, onder de Direc te».°P' Curacao: een bacterioloog-seroloog, een pathaloog-anatoom, een in p 5». ?- s t, een schoolarts, tevens neus-, keel- en oorarts, een neuroloog- ater, tevens directeur van het gesticht "Rustoord Groot Kwartier" en ge». £ en eeskundigen; voorts drie buitengewoon-geneeskundigen (d.i, niet in sei,»^ e lde dienst), t,w,: een chirurg, een operatie-assistent en een narccti- Op > alsmede een veearts, een apotheker-scheikundige en een tandheelkundige; een schoolarts en twee geneeskundigen; voorts een buitengewoon eilanden Bonaire, St«Maarten, St.Eustatius en Saba: een geneeskundige. %cli u, regelingen. liet p, n zijn de navolgende wettelijke bepalingen of voorschriften in opgenomen: Besluit van 21 Februari 1945, waarbij de verordening van 9 Juni 1921 (P.B. 1921 N 0.66) houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten, tijdelijk van toepas sing wordt verklaard op psittacosis (papagaaienziekte). J ~»i!Qi44. Landsverordening van 9 Maart 1945 tot bekrachtiging van het Besluit van de Gouverneur van Curacao van 25 November 1944 (P.8.1944 No.200), tot het tijdelijk toelaten van buitenlandse apothekers tot de uitoefening van de artsenijmengkunst. s *»ii 0 j - s_9_ ; . Besluit van 23 April 1945 ter uitvoering van de artikelen 7 en 15b van de Quarantaineverordening (P.B. 1931 N 0,92),,92), waarbij de Quarantaineverordening tijdelijk van toepassing wordt ver klaard op psittacosis (papagaaienziekte), *r o_il26i0 _ i l26 i Besluit van 4 September 1945 tot wijziging van het Besluit van 13 Januari 1936 (P.B. 1936 N 0,6) ter uitvoering van artikel 31 van de "Gezondheidsverordening (P.B. 1917 N 0,44), houdende voor schriften voor de verkoop van vlees in de gouvernements vleeschhallen op Curacao, zoals dit besluit is gewijzigd laatste lijk bij besluit van 17 Juni 1941 (P.B. 1941 N 0.69). Landsverordening van 4 October 1945 tot aanvulling en wijziging van de "Slacht- en keuringsverordening 1933" (P.8.1933 N 0.17) en de 2 "Geslachtsverordening 1908" (P.B. 1908 N 0.37). 161. Besluit van 8 November 1945 tot intrekking van het Besluit van 23 April 1945 (P.8.1945 N 0.59). -P.8.N0.168.- 116
__B. No. 168. Besluit van 5 December 1945 tot wijziging van het Besluit " van 16 November 1932 (P.3.1932 No.110), zoals gewijzigd en aangevuld laatstelijk bij Besluit van 23 Juli 1943 (P.B. 1943 N 0,132),,132), ter uitvoering van artikel 8 van de verordening van 11 Maart 1918 (P.8.1918 N 0.13) inzake de dienst der gouvernements-geneeskundigen. I Sgboorte- en overlijdensstatistiek. *• T -evend geborenen absoluut en geboortecijfers absoluut. (berekend naar de gegevens van de Burgerlijke Stand). absoluut.- (berekend naar de gegeveras van de Burgerlijke Stand). geborenen per 1000 inwoners. (Berekend naar gegevens van de Burgerlijke Stand.) 117
ik ' Geboorte-overschot per 1000 inwoners. (Berekend naar de gegevens Burgerlijke Stand). Dood geborenen absoluut. (Berekend naar de gegevens van de Burgerlijke Stand).- Dood-geborenen in procent van het totaal geborenen.- -VII- 118
(Berekend naar de Gegevens van de Openbare Gezondheidsdienst) VII .OVEKLIJDENSTATISTIEK. 119
Nieuwbouw ten behoeve van de telefoondienst f. 45.885.-- Nieuwbouw ten behoeve van de Landswatervoorzieningedienst 130.000. — Het volgende staatje geeft een overzicht van het verloop van de ont vangsten en uitgaven (ramingen en uitkomsten) over de laatste vijf jaar (in duizendtallen guldens). Uitgaven: Minder uit gegeven 886.- 593.- 104.- Meer 179. -&) Komen nog bij uitgaven gedurende 18 maanden, aangezien de dienst 1945 eerst op 30 Juni 1947 sluit. &&) Komen nog bij uitgaven gedurende 6 maanden, aangezien de dienst 1944 eerst op 30 Juni 1946 sluit. -Hieronder- 12
VIII. Sterftecijfer per 1000 inwoners. IX Zuigelingensterfte per 1000 levend geborenen. (Berekend naar de gegevens van de Openbare Gezondheidsdienst en de Burgerlijke Ftand). 120
Geneeskundige Dienst. Besmettelijke Ziekten. Tabel I vertoont voor het eiland Curacao een flinke daling. In 1944: 536 en in 1945: 253. Deze daling is toe te schrijven aan het feit, dat 1945 een buitengewoon slecht regenjaar was. Aruba vertoont maar 27 gevallen en de andere eilanden geen enkel geval. Dat komt, omdat Aruba weinig en de andere eilanden geen materiaal voor onderzoek toegezonden hebben. Uabel II vertoont voor het eiland Curaca» vrijwel geen verschil met het vorige vprslagjaar (1944 - 45 en 194 J - 54) en voor Aruba 90 geval len minder dan in 1944. Tabel I. Bacillaire dysenterie. Tabel 11. Amoeben dysenterie. -Tabel 111.- 121
Het jaar 1945 vertoont, wat het aantal gevallen van typhus abdominalis betreft, een gunstig beeld., n.l. een vermindering met 14 gevallen in vergelijking met 1944. Volgens tabel IV is het aantal gevallen verminderd met 3 voor Curacao tegenover 1944. In vergelijking met 1944 vertoont deze tabel een daling in totaal met 6 gevallen, n.l. voor Curacao 4 en Aruba 2. Tabel 111. Typhus Abdominalis^ Tabel IT. Paratyphus. Tabel V. Vlektyphus. -Tabel VI.- 122
Deze tabel vertoont, wat Curacao betreft, geen gunstig beeld, n.l, i en stijging met 55 gevallen (1944 - 12 en 1945 - 67).- Volgens bovenstaande tabel werden op het eiland Curacao in 1945 - 5, Aruba 6 en Saba 4 meer gevallen geconstateerd dan het vorige verslag jaar. In 1945 werden in totaal op de afdelingen van het St.Elisabeth's Gasthuis voor tuberculose-patienten 70 petienten verpleegd, waarvan 30 mannen en 40 vrouwen. Tabel VI. Diphterie. Tabel VII. Tuberculose. 123
De behandeling bestaat voornamelijk uit de intra-pleurale pneümothO' r ax, In het jaar 1945 werden 25 patiënten behandeld met pneumothorax; 1° patiënten werden lopend met pneumothorax behandeld, hiervan werden 8 als genezen ontslagen en 8 worden nog verder behandeld. De andere gevolgde behandeling bestaat uit pneumoperitoneum; twee pa tienten werden hiermede behandeld. Verder'kregen drie patiënten een Goudkuur. Van deze kuur kon gezegd worden, dat zij tot de genezing hij gedragen heeft, In 1945 werd eveneens het maagonderzoek voortgezet ter beoordeling °f het proces al of niet tot genezing is gekomen. Het aantal gehevelde beliep patiënten: 97j hiervan bleek later, dat bij 2 patiënten ook het sputum positief was (dus ook Z.N. en cavia). "uchtere maaginhoud: Ziehl-Neelsen positief 12 maal. ( 5 kweek negatief en cavia negatief 3 kweek negatief en cavia positief 1 kweek positief en cavia negatief 2 kweek positief on cavia positief 1 kweek positief en cavia niet gedaan cavia-proef met positieve kweek: negatief.) Nuchtere maaginhoud: Ziehl-Neelsen negatief 85 maal. (61 kweek negatief en cavia negatief 11 kweek negatief en cavia positief 4 kweek negatief en cavia te vroeg dood 1 kweek positief en cavia negatief cavia proef met positieve kweek: negatief 5 kweek positief en cavia positief 1 kweek niet ingezet en cavia negatief 1 kweek niet ingezet en cavia positief 1 in de centrifuge gebroken en dus geen kweek en geen cavia.) -In- 124
125 n totaal zijn er dus 6 positieve kweken met 1 negatieve Z.N.praepa **aat en 4 positieve kweken met 1 positieve Z.H, an deze 10 positieve kweken waren er 7 directe caviaproevcn positief, bij caviae ingespoten zonder echter tuberculose in het proef le r te verwekken. Het consultatiebureau voor tuberculose aan het Rode Kruis, onder *■ deling Curacao, mocht zich weer in een levendige belangstelling verheugen. e t werd 101 maal ;;ehouden en 871 personen werden onderzocht. In de loop van het jaar werden 195 personen na een of meermalen on e rzocht te zijn afgeschreven. Op 31 December 1945 stonden op het consul atiebureau nog 182 personen ingeschreven. Gedurende het jaar werden 120 -'•euwe bezoekers geboekt. Wat het werk van de enquetrice betreft diene het volgende: P 1 Januari 1945 waren onder haar toezicht 126 gezinsleden en 76 patiënten. Gedurende het jaar 1945 werden 2154 huisbezoeken afgelegd. Aan 451 personen werden levertraan of andere versterkende middelen -. Voor de'tuberculose-bestrijding werd Bonaire door de enquetrice '"aal bezocht. Onder toezicht kwamen 27 gezinsleden en 15 patiënten. Aan lüB familie-of gezinsleden werd hier levertraan of vistelta -verstrekt-
er "strekt, hetwelk goede resultaten opleverde, , Ook het consulatiebureau op Aruba mocht zich weer in een levendige langstelling verheugen, , Gedurende het jaar 1945 werden 300 personen onderzocht en hebben er 52 consulten plaats gehad, In het San Pedro Hospitaal werden 2 patien e a opgenomen, 12 patiënten kwamen in aanmerking om naar Curacao ge °nden te worden. Hiervan zijn 6 overleden en 6 zijn naar Curacao ge buurd voor specialistische behandeling. .. Voorts zijn nog onder controle 7 chronische tuberculose-patienten, le niet voor genezing in aanmerking komen. Deze 7 patiënten zijn thuis h worden geregeld gecontroleerd. °lgens bovenstaande tabel werden in 1945 evenveel gevallen ontdekt als ° r ig jaar, n.l. 6. De lijdenden werden opgenomen in het gouvernements e laatsen-gesticht "Zaquito" op het eiland Curacao. e t geval van St.Maarten werd waargenomen bij een leerling van de Openbare te Philipsburg. De leerling bleek te wonen op het Franse Gedeelte het eiland en het verdere bezoek tot de school werd hem verboden. Het onderzoek van alle schoolkinderen op lepra wordt voortgezet. VIII. Lepra. Zaquito: -Van- 126
"3-n de'drie ontslagenen is 1 overgeplaatst naar het Krankzinnigenge s ticht, 1 naar Suriname en 1 naar Venezuela. Een vreemdeling, die lepreus werd verklaard, pleegde zelfmoord nog vóór zijn opneming in het gesticht. Van alle patiënten werd een ziekte *_aart gemaakt. aanvang werd gemaakt met de bouw van een tweede, hogere muur, binnen reeds bestaande. Het personeel bestaat uit 1 geneesheer, 6 religieuze zusters, 3 °Ppassers en 2 dienstmeiden. Prijzenswaardig werk verrichtte ook wederom de "Koningin Emma-Stich "hg". Zij verschafte de patiënten o.ra. werk en ontspanning. Aan ver killende familie-leden van de patiënten verleende de stichting onder hand. fckken. vera en alastrim kwamen niet voor. Ue vaccinatie der schoolkinderen geschiedde als voorheen. antorior acuta epidemica en Roodvonk kwamen niet voor. generische ziekten. Ook dit jaar werd de bestrijding der venerische ziekten met kracht v °ortgezet. Ter opsporing van lues-gevallen(wordt) worden: i« bij alle zwangere vrouwen de Reactie van Wassermann en Kahn verricht en de positieve gevallen in behandeling genomen; * op de scholen de van lues verdachte kinderen door de schoolarts naar de huisarts verwezen; ■ bij alle gevangenen de Reactie van Wassermann en Kahn verricht en de positieve gevallen in behandeling genomen; als onder 3 vermeld eveneens zoveel mogelijk gehandelfl t.a.v. gouverne ment s-patient en en van allen, die zich te Curacao op het consultatie bureau voor tuberculose melden; *• bij alle keuringen van gouvernements-ambtenaren voor tijdelijke en vaste dienst de Reactie van Wassermann en Kahn verricht. ledere lijder aan een venerische ziekte- kan zich kosteloos laten be handelen door de Gouvernements-geneeskundigen. °liklinisch werden behandeld in: Gonnorrhca: Lues: °fcracao -stad- 99. 99. . " -buitendistricten- 3. 5. 10. 8. (Aruba) volgens opgave: 193. 412. 8. 8. St .Maarten 2. St .Eustatius 6, 3. s ab a 5. 3. -De- 127
128 De vrouwenkliniek (voor onderzoek van prostitués) op Curacao werd door een groot aantal vrouwen bezocht. Het aantal ingeschreven vrouwen, gesplitst in op Curacao gevestigden en vreemdelingen, bedraagt: . Gevestigden in 1945 - 38 in 1944 - 38 Totaal - 76 Vreemdelingen in 1945 - 349 in 1944 - 131 Totaal - 480 Afgeschreven werd 1 op Curacao gevestigde. Het aantal vermoedelijk nog niet ingeschreven vrouwen bedraagt 30; het aantal wekelijkse onderzoekingen 150. Het aantal daarbij geconstateerde ziekte-gevallen en in verband daar mede voorgeschreven behandelingen, als lopend patiënt en met opneming in een ziekenhuis bedroeg: Positieve Wassermann en Kahn-reacties bij gevestigden 31 en bij vreemde lingen 81; Gbnorrhoe bij gevestigden 33 en bij vreemdelingen 51. op Curacao gevestigde patiënten werden 11 naar het St.Elisabeth's Gast huis voor behandeling verwezen, de andere gedeeltelijk door particuliere geneesheren en gedeeltelijk door de gouvernements-geneeskundigen behandeld. Het aantal opgemaakte processen-verbaal wegens niet-aanmelding voor onderzoek bedroeg 191.- Avitaminose. Zie algemene beschouwing. Wormziekten. Op Curacao, Aruba en Bonaire werden geen gevallen van wormziekte ge rapporteerd. Op St.Maarten werden in 1945 op de polikliniek en in het hospitaal 50 gevallen van wormziekten behandeld. St.Eustatius meldt 28 gevallen. Op Saba werden 256 gevallen van wormziekten gerapporteerd. Hospitaalwezen. De gouvernements-patienten werden op Curacao in het St.Elisabeth's Gasthuis verpleegd. Bezetting dezer inrichting was als volgt: Aamwezig op 1 Januari 1945 - 48 mannen en . 53 vDCUwen (101); Opgenomen - 642 " " 790 " (1432). Totaal verpleegd in 1945 - 690 mannen en 843 vrouwen (1533)• Ontslagen - 558 " " 696 " (1254) 132 mannen en 147 vrouwen ( 279) Overleden in 1945 - 78 " " 88 " ( 166) Derhalve aanwezig op . -54 mannen en 59 vrouwen (113). 31 December 1945 -Het-
Het aantal verpleegdagen beliep: 42.528.- , hetwelk een gemiddeld verpleegdagen per patiënt geeft kan 27,7. In 1945 hadden de volgende verrichtingen plaats: Rontgenphoto's - 939 Rontgena-copie - 69 Cystoscopie - 8 ELectrocardiogram- 71 Diathermie - 16 Basaal metabolisme - 31 Transfusie - 201 Voor de tuberculose-afdeling: Rontgenphoto*s - 615 Pneumothorax - 917 Het aantal verrichte operaties bedroeg: Grote operaties - 223 Kleine operaties - 162 Oog-operaties - 19 Neus-, oor- en keeloperaties - 100 Bevallingen - 68. jn_de af-teiHng ouden van dagen van het St.Elisabeth's Gasthuis waren: Aanwezig op 1 Januari 1945 - 1° mannen en 14 vrouwen (24) Opgenomen werden - 1 " en 1 " ( 2) Totaal verzorgd in 1945 - 11 mannen en 15 vrouwen (26) °atslagen werden - 2 " " ;2 " ( 4) Overleden zijn - 5 " " .1 " ( 6) 2odat aanwezig waren op 31 Dec.1945 - 4 mannen en 12 vrouwen (16) *fet een aantal verpleegdagen van in totaal 6435. -Tehuis- 129
Hieronder volgt een staat ; aangevende de raming en de opbrengst van de voornaamste middelen over 1945, zomede de opbrengst over 1944. Aflossing van landbouwvoorschotten 17.500 37.620 26.312 Alle andere ontvangsten van de Kapitaaldienst 16.000 69.960 4.184.330 Totaal van de Kapitaaldienst 33.500 107.600 4.210.642 -C. BELASTINGEN- 13
■___vis voer oude vrouwen van het Wit-Gele Kruis "Birgen di Rosario". Aanwezig op 1 Januari 1945 - 35 patiënten °Pgenomen - 24 " verzorgd in 1945 - 59 patiënten Ontslagen - 11 " Verleden - 3 " Aanwezig op 31 Dec. 1945 - 45 patiënten van de Protestantse Vereniging voor Liefdadigheid en Maat- -iShappelijk "Werk voor ouden van dagen: Aanwezig op 1 Jan. 1945 - 3 mannen en 6 vrouwen (9) Opgenomen - _- = -_ f °taal verpleegd in 1945 - 3 mannen en 6 vrouwen (9) Ontslagen - Verleden - 1 man = (l) Aanwezig op 31 Dec. 1945 - 2 mannen en 6 vrouwen (8) *°taal aantal verpleegdagen: 3152, 4_deljng verzorging van lichaam3gebrekkige kinderen van het Wit-Gele Kruis. -tuba^ Verzorgd werden in het jaar 1945 14 kinderen . De patiënten werden allen in het San Pedro Hospitaal verpleegd. /" Lh het geheel werden verpleegd 217 gouvernements-patienten en 38 ambtenaren, een totaal aantal verpleegdagen van 4536. Verrichtingen door de gouvernements-chirurg: Grote operaties - 33. Kleine operaties - 31. Bevallingen - 10. Dit Hospitaal, staande onder leiding van de Zusters Dominicanessen, be stond op 29 September van het Verslagjaar 25 jaar. -Bonaire- 130
__najre. Het St. Franciscus Hospitaal wordt verzorgd door de " Zustors franciscanessen. Het verplegend personeel bestond uit 2 gediplomeerde re ügieuze zusters en 1 hulpverpleegster (religieus). Het aantal patiënten, voor rekening van het Gouvernement verpleegd, ' be droeg 174 met een aantal verpleegdagen van 8137. Het aantal verpleegde schutters bedroeg 31 met een aantal verpleegda gen van 447. Het aantal geïnterneerden, dat verpleegd werd, bedroeg 36 met 794 ver pleegdagen. Voor rekening van het Gouvernement werden in het hospitaal 9 partus e n geleid; 7 kinderen werden levend geboren en 2 dood. Gedurende het jaar 1945 werden 2 patiënten van uit het hopsitaal naar overgebracht. De capaciteit van het hospitaal bedroeg 50 bedden. St. Maarten. Het St.Rose Hospitaal te Philipsburg wordt beheerd door de Zusters dominicanessen. Het gebouw is goed ingericht, doch de verpleging, die bestond uit 2 niet-gediplomeerde religieuze zusters, was onvoldoende. Capaciteit beloopt 26 bedden. , Gedurende het verslagjaar werden voor gouvernements-rekening verpleegd 1 patiënten, waarvan 26 mannen en 35 vrouwen. Het totaal aantal ver pleegdagen bedroeg 1573, waarvan 1084 voor vrouwen en 489 voor mannen. De gemiddelde dagsterkte der gouvernements-patienten was 4,6. Operaties werden niet verricht, behoudens een urgent geval van een 'rans-, patiënt, die op verzoek van de geneesheer van Frans St.Maarten werd °Pgenomen en geopereerd door de toevallig op St.Maarten op doorreis ver gevende chirurg van St.Kitts. St. Eustatius. In het hospitaal werden 6 patiënten voor gouvernements-rekening °Pgenomen. Het aantal mannelijke patiënten bedroeg 3 met 301 verpleeg den en het aantal vrouwelijke eveneens 3 met 54 verpleegdagen. §__a._ Er zijn 2 hospitalen in gebruik, t.w»lin The Bottom en 1 in Wind met een capaciteit van resp, 8 en 10 bedden. aantal verpleegden bedroeg 53, met totaal 900 verpleegdagen. e gemiddelde bezetting was 0,15 patiënt per dag en het gemiddeld aantal Ve **pleegdagen beliep : 2,5. Qigelingenzorg. S__acao. Het personeel bestaat uit een gouvernements-geneeskundige, hoofd a h de dienst, een gediplomeerde verpleegster en een hulp-verpleegster.' n Consultatie-bureaux werden gehouden'te Willemstad' (Bitterstraat, en'Niewindtstraat),' Dominguito,' Cas Chiquito, Jan Doret, St.Michiel, St.Willebrordus, Soto, Knip, Lagoen en Westpunt. -Het- 131
"et volgende overzicht geeft een beeld van de verrichtingen van deze dienst Het Wit-Gele Kruis, een katholieke vereniging voor volkshygiene, en zuigelingenzorg, houdt op het eiland Curacao 5 zuigelingen °hsultatie-bureaux in stand. Gedurende het verslagjaar beliep het aantal consulten: Bureau Groot Kwartier - 248 (1944- 327) " Barber - 70 (1944 - 186) " Sta Rosa - 240 (1944 - 317) " Montagne - 244 (1944 - 267) Sta.Maria - 236 (1944 - 343) Totaal - 1041 (1944 - 1440) bureau werd bediend door een geneesheer, bijgestaan door een of twee et, pleegsters. Aruba. 2 Het totaal aantal van de consultatie-bureaux ingeschrevenen bedroeg Dit is minder dan in 1944, toen de bureaux 315 ingeschreven bezoekers e iden. -Nochtans- 132
Nochtans bedraagt het aantal bezoeken aan de bureaux gebracht, in het v erslagj:.ar meer dan'in het jaar 1944. Dit totaal was in 1944 voor alle bureaux tezamen 1492, terwijl in het verslagjaar 1578 bezoeken aan de bureaux werden gebracht. Dit wijst erop, dat in het jaar 1945 meer ge bruik werd gemaakt van de gelegenheid om gratis advies te bekomen.- De zittingen werden gehouden te Oranjestad, Sta.Cruz, Savone ** en San Nicolaas en wel een maal per week in iedere plaats» Het volgend overzicht geeft een beeld van het aantal ingeschrevenen e n bezoeken gedurende de jaren 1945 en 1944. De gezondheidstoestand van de zuigelingen, die de bureaux bezoeken, Wa s uitstekend te noemen. De moeders volgen graag de gegeven adviezen °P, zodat zich zelden moeilijkheden voordoen. De enkele malen, dat fce n begin van een voedingsstoornis word waargenomen, konden op tijd de Nodige maatregelen worden genomen, zodat complicaties uitbleven. In het algemeen worden de spreekuren van de bureaux geregeld bezocht door een kern vaste bezoeken, die niet alleen zelf graag gebruik maken v ~n de bureaux;, maar ook geregeld anderen meebrengen. Er zijn er ver scheidenen bij, die reeds het derde en enkele, die zelfs reeds het vierde naar het bureau brengen. §9_)aire. Op Bonaire werden op Kralendijk en Rincon eonsultatie-bureaux gehouden. P gt.Maarten, St Eustatius en Saba werden gedurende 1945 consultatie .°Ureaux voor zuigelingen gehouden door de gouvernements-geneeskundigen, ijgestv.n door de gouvernements-vroedvrouwen. De poliklinieken werden, gelijk vorig jaar, druk bezocht. Het aantal verstrekte kaarten, rechtgevende op vrije geneeskundi behandeling bedroeg: -Eiland- 133
'Shooiartsendienst. Het L werk der schoolartsen omvat: * inspectie der schoolgebouwen, ' onderzoek der kinderen; indien afwijkingen of ziekten worden geconstateerd, borden de kinderen verwezen naar hun huisdokter, 3 ' Vaccinatie der kinderen tegen pokken en diphterie, ' onderzoek welke kinderen sehoolvoeding nodig hehben, 5 . ' Jaarlijks- onderzoek van al het onderwijzend personeel, voornamelijk op tuberculose en lepra, * hygiënische voorlichting der onderwijskrachten. Curacao. Schoolarts: H.L.Chateau arts. Deze is tevens nues-, keel- en oor s van het Gouvernement. » Gedurende het jaar 1945 werden 1455 leerlingen gevaccineerd tegen ' kken. Het onderzoek op sehoolvoeding werd verricht op 22 scholen, kwamen 529 leerlingen in aanmerking voor sehoolvoeding.-Op de stads c hole n onttrekken zich vele kinderen aan de sehoolvoeding, daar de dders haar niet op prijs stellen. v Een noodlokaal van de (Openbare) Emma School werd afgekeurd wegens on- Idoende ventilatie. -Op- 134
Op de Hendrikschool kwam een geval van lepra voor. Bij controle van de vaccinatiebewijzen op 12 bewaarscholen bleek, **at 253 leerlingen op school waren, zonder gevaccineerd to zijn. De mede werking van de hoofden der scholen werd in deze ingeroepen. i __iba_ 1 _ Schoolarts: J.R.Arends, arts. Gedurende het jaar 1945 werden op de scholen te nruba de volgende verricht: onderzoeken in verb'Jid met schoolvoeding...' 1353. onderzoek van leerlingen 2586. Vaccinaties 1536. , Voor de schoolvoeding werden 143 leerlingen ingeschreven. Hiervan a dden alleen de scholen op Santa Cruz reeds 60 leerlingen. , Bij het onderzoek bleek, dat do voedingstoestand van de kinderen over e t algemeen beter was dan in 1944. Het aantal kinderen, aan wie school- wordt verstrekt, is dit jaar ook kleiner dan in het afgelopen jaar. *• voeding wordt genoten onder toezicht van lid van het personeel gedurende e vrije uren. - Het algemeen onderzoek vond plaats op alle scholen. Hierbij werden 586 kinderen onderzocht. 75 maal werd een verwij sbrief voor de behandelende afgegeven. , Gedurende het jaar werden op alle scholen de vaccinatiebewijzen gecon cipieerd. Er bleken er in totaal 17 ongeldig te zijn, J} de maand Augustus werd gelegenheid gegeven voor gratis inenten, ■■•ervan werd zeer weinig gebruik gemaakt. Op verzoek van de schoolhoof e n in de buitendistricten werden de kinderen daar op school ingeënt. , De gezondheidstoestand van het personeel was goed. Ook van de leer- J-ngen was de gezondheidstoestand goed te noemen, In de maand Februari w Sï> d de toestand van het gebit nagegaan van de leerlingen op de drie '^•L,0.-scholen te Oranjestad en op drie districtscholen. %_üre. De scholen werden regelmatig geïnspecteerd. De vaccinatie der kinc 1 ses chiedde gelijk andere jaren. St. Maarten. 1 , alle scholen op t.Maarten werden regelmatig bezocht en de school raderen medisch onderzocht, 89 gevallen van trachoom werden geconstateerd J} behandeld. Eén geval van lepra werd waargenomen bij een leerling van de gabare School te Philipsburg. De leerling bleek te wonen op het Franse , 6 de e ite van het Eiland en het verdere bezoek tot de school werd hem ver een. ••■^Eustatius. 8t Van de schoolgebouwen verkeert de openbare school in minder goede a -t. Er werden plannen beraamd om een nieuw schoolgebouw te stichten. De gezondheidstoestand van de leerkrachten mag goed worden genoemd, *Viji die van d e leerlingen hier en daar wat te wensen overliet. De scholen maandelijks bezocht en de leerlingen medisch onderzocht. Totaal werden in 1945 62 leerlingen gevaccineerd tegen pokken. -Van- 135
de openbare school werden 81 leerlingen en van de bijzondere school leerlin ;en op de lijst voor schoolvoeding geplaatst. §&___, Het aantal onderzochte schoolkinderen bedroeg 214. Schoolvoeding werd aan 131 kinderen verstrekt. Gevaccineerd werden 27 kinderen. «Ejiegmedische Dienst, SHgjcao. Er werden in het verslagjaar 35 keuringen verricht voor het K.L.k.-perso- enst. De quarantainebepalingon bloven ongewijzigd. Op Curacao werden bij hot onderzoek van bemanning en passagier» van sche _h en vliegtuigen behalve gewone ziektegevallen goen bijzendero besmettelijke lekten vastgesteld. Ontratting van schepen geschiedde evenals vorige jaren op verzoek van . e langhobbonden door middel van Zyklon-Discoids (HCN). werden 25 schopon (18 tankschepen, 2 vracht- en , schoeners on £ marineschepen), waarbij 211 gedode ratten worden gevonden. verzoek worden hiervoor 22 Ontrattings-Certificaton verstrekt. Op aanvraag . a a belanghebbenden worden op aanwezigheid van ratten onderzocht 12b schepen , s tankschepen, 18 vracht- en passagiersschepen en 14 schoeners). Hiervan 117 schepen vrij van ratten bevonden, waarop deze een Certificaat van bijstelling van Ontratting werd verstrekt. Op 8 schepen worden rattensporen (3 tankschepen, 3 vracht- en passagiersschepen en 2 sohoeners). Dezer schepen worden daarna op verzoek uitgegast (1 tanksenip, 2 vracht a Passagiersschepen en 2 schoeners), waarbij 116 gedode ratten werden gevon- besproeien van vliegtuigen op vliegveld hato, waarmede in 1936 Aerd aan hangen, heeft sindsdien gorogeld plaats gehad en alle vliegtuigen, recht t( -oks komende van het buitenland. Ben speciaal hiermede belaste werkman g h de Hygiënische Dienst besproeide in 194 b in totaal 1453 vliegtuigen, P het einde van 194 b werd jacht gemaakt op levende insecten on vliegtuigen. > 8 malen werden in vliegtuigen van do Pan American Airways, komende uit u Guuira, levende insecten (meestal vliegen) gevonden, *> Verscheidene zeilschepen werd naar muskieten gezocht. Op zeven werden in j, hnon larven van Aedes aegypti gevonden. . r bekoming van oen vrijstelling-certificaat van ontratting word 148 sohepen I derzocht n.l. to St.Nicolaasbaal 144 en Druifbaai 4 schepen. v 'eens aanwezigheid van ratten werd te St, Mcolaasbaai voor 8 en Druifbaai j °r 1 schip geen vrijstelling-certificaat afgegeven, Y> .St.Nicolaas worden drie schepen uitgegast. lo gtuigon, komende van het buitenland werden goregeld uitgeflit. 136
Laboratorium. Bacteriologisch-Serologische Afdeling. Het aantal ingezonden monsters bedroeg 31066, hetgeen 5321 meer is dan in 1944. Hieruit blijkt wel, dat het vertrek van het grootste deel der Ameri kaanse troepen niet tot een vermindering van werk geleid heeft* Het over eenkomstig aantal voor 1940 was: 13064 en voor 1941: 12661. Men kan dus zeggen} dat in do loop der laatste vijf jaar het werk 2 1/2 maal is toegenomen. Het aantal monsters, ingezonden voor serologisch onderzoek op lues bedroeg 12797. Het aantal uitstrijken ter onderzoek op gonococcen bedroeg, dank zij het toezicht op de prpstituös 3797, waarvan er 84 positief en 4 dubieus waren. Het aantal Guinese biggetjes, dat dit jaar bij dierproeven in hoofdzaak voer het aantonen van tuberkelbacillen, het leven liet, was 301. Het personeel bestaat uit 1 bactorioloog, 1 analyst, 1 laborant, 3 leerling laboranten, 2 knapen met de titel van hulpbediende on 1 spoeljongen. De titel "leerling-laborant" duidt er roods op, dat van deze krachten geen zelfstandig «verk mag worden verwacht, maar dat zij onderricht en toezicht vragen*, ook al nemen zij ongetwijfeld veel work uit handen van do analyst en laborant. 2ijn zij echter eenmaal een wegwijs geworden in het laboratorium, dan verdwij aen zij veelal naar C.P.1.i... of Sanatorium Het Groene Kruis, waar de arboius- Voorwaardon voor hen beter zijn dan bij het Gouvernement. Het verloop order doz G leerlingen is dan ook vrij groot. "ij ziekte of vacantie van de bactorioloog of analyst verleende Btoj.J.-uunnik Van het Sanatorium Het Groene Kruis haar gewaardeerde hulp. i__thoicgjsc--Anatomische Afdeling. Op 31 December 1945 bestond het personeel van deze afdeling uit: ee n arts patholoog-anatoom, een amanuensis-praeparator on oen hulpbedionde. la 1945 nam de patholoog-anatoom actief deel aan het werk van de Eiological °tam Commission, Tevens werd hij benoemd tot lid van de American Society of -'■ropical Ivledicine. Aan de volgende laboratoria of instellingen werden micros c °Pische praeparaten of materiaal afgestaan: i* Registry of Ovarian Tumors of the American Gynecological Society, Baltimore, Z* Registry of Veterinarian Pathology, Washington (Army Medical Museum). • Department of Gynecology, Johx. Hopkins Hospital, Baltimore. *• Department of Medicine. University of Chicago. • Department of Pathology. Cook County Hospital, Chicago. • Departamonto de Anatomia patoldgica Hospital Vargas, Caracas. erdcr werd aan de Laboratoria voer histologie van de Universiteiten to Aaster- en Groningen materiaal gestuurd voor het aanleggen van een collectie pr graten en voor de histologische cursus. ■ volgende publicaties werden geheel of gedeeltelijk door do patholoog- bewerkt: • La fijacion de las biopsiae y de las piezas para el e-kamen g wicrosccpicc door Fh.Hartz. Revista de la Policlinica Caracas 14: 1945 24-, • Canccroue synovial tumors (by Ph.H.Hartz) Archivcs of Pathology 40: 1945 88. • Osteosarccma do alto grado de malignidad (door Fh.H.Hartz) to verschijnen 4 ia Boletin Clinico (Medellin). ■ Occurrenco of rhcumatic carditis in the native population of Curacao N.W.I. e. door Ph.H.Hartz- en A.v.d.Sar, to verschijnen in Archives of Pathology. ' Frozen sectiens from Bouin-fixed matorial in histopatholcgy door Ph.H.Hartz, 6 Stam Technology 20: 1945. 113. ' Maduro mycosis. A. v.d.Sar en Fh.H.Hartz, te verschijnen in American Journal h, °f Clinical Pathology. Cystic Carcincma of the tail of the pancreas simulating c arcincsarcoma door Fh.H.Hartz en A.v.d.Sar, to verschijnen in American g Journal of Clinical Pathology. Human strongyloidians with internal autc-infoction door Ph.H.Hartz, te ver schijnen in Archives of Pathology. - In - 137
*■ 1945 werden 187 obducties verricht. Bij do lijst van doodsoorzaken valt het geringe aantal < gevallen van tuberculoso op. . it moet worden verklaard'door de tijdelijke sluiting van het Theresia-pavil -11 meer dan 11% der gevallen waren boosaardige gezwellen de doodsoorzaak; " Cfi ls gewoonlijk overwoog de slokdarmkanker ( 6 gevallen; 28%); het grootste j. aö tal long- en bronchus-carcinomen berust waarschijnlijk op een toeval. „ '0% der microscopisch onderzochte gevallen konden Aschoff'se lichaampjes i. getoond worden. Deze aandoening schijnt in tegenstelling met de vooral de Verenigde Staten van Noord-AmeriKa heersende opvatting wel degelijk e de tr«pen voor te komen. Dit is echter alleen to bewijzen door obducties onderzoek van het obductiemateriaal. _• In 1945 werden 770 proefoxcisies, curettemonten en operatiopraeparaten , gestuurd. Hierbij moet echtor worden vermeld, dat een dor chirurgen geduren -4 maanden van Curacao afwezig was en er dus minder werd geopereerd dan doenlijk. ■*S__isch Laboratorium. j De onderzoekingen in het Chemisch-pharmaceutisch laboratorium werden in Xe groepen verdeeld. 1. Levensmiddelen-onderzoek 2. Gerechtelijk en Texikologisch onderzoek V 3. Klinische onderzoekingen, werden 191 onderzoeken op levensmiddelen, 58 gerechtelijke en socio- Sische onderzoeken en 2897 klinische onderzoeken. * s> 4_oskundige Dienst. j, van de drie dames, die in 1938 voor rekening van het Gouvernement naar zijn uitgezonden ter opleiding voor vroedvrouw, zijn in October van « )__ Verslagjaar op Curacao gearriveerd. De derde vroedvrouw moest wegens ziekte nterblijven. Deze twee vroedvrouwen werden respectievelijk belast met de q^lOskundige praktijk in het stadsdistrict beoosten on bewosten de haven, N *<__racao zijn gostationneerd: een vroedvrouw in het stadsdistrict, beoosten de haven; oen vroedvrouw in het stadsdistrict, bewesten de haven; een vroedvrouw in het tweede district, beooston de haven; een vroedvrouw in het tweede district, bewosten do haven; een vroedvrouw in het derde district; Oh "vArubaj_ een vroedvrouw in het stadsdistrict (Oranjestad); een vroedvrouw in het derde district; "•vßpnaire: een vroedvrouw to Kralondijk; een vroedvrouw to Rincon; St.Eustatius en Saba: elk een vroedvrouw. 138
139
C. BELASTINGEN. Bij landsverordening van 12 November 1945 (P.B. N 0.165) werd, teneinde uniformiteit te brengen tussen de bepalingen van de Winst- en die van de Inkomstenbelastingverordening, het aantal jaren waarover voor eerstgenoemde belasting een verlies over enig jaar in mindering der winst kan worden gebracht van vijf op twee jaren bepaald. Tevens zijn daarin enige bepalingen opgenomen, waarbij de gelegenheid wordt opengesteld om in beroep te komen bij de Raad van Beroep in Belastingzaken tegen een beschik king van de Inspecteur der Belastingen inzake ontheffing. De heffing van 150 opcenten op deze belasting bleef bestendigd. Het in 1944 vastgestelde tarief voor de Inkomstenbelasting bleef, evenals de in 1944 geheven opcenten, in 1945 ongewijzigd. De 50 opcenten op het bijzonder invoerrecht op benzine bleven ge durende het jaar 1945 ««handhaafd. Bij landsverordening van 28 December 1945 (P.B, No.180) werd de grens voor vrijdom van gebruiksbelastingheffing naar de grondslag huurwaarde van woningen verhoogd, waardoor gebruikers van de meer bescheiden woningen niet meer belastingplichtig zullen zijn. Bij landsverordening van 27 Augustus 1945 (P.B. No. 117) werd die van 31 December 1942 (P.B. No. 248) op de invordering van directe belastingen zodanig gewijzigd, dat bij de uitbetaling van pensioenen, welke de Vertegen woordiger der Directie van ds Indiaoks Pensioenfondsen in Curacao betaalbaar stelt, een deel der aanslagen van de pensioengenietenden in de Inkomsten belasting kan worden ingehouden. 'Het aantal voor het belastingjaar 1944 opgelegde definitieve aan slagen, tevens voorlopige aanslagen voor het belastingjaar 1945, inge volge de inkomstenbelasting-verordening, beliep voor de drie Benedenwindse Eilanden als volgt: Totaal belastbaar inkomen: A ™ba 8547 Fl. 32.707.486,80 Bonaire 205 523.670.86 Curacao 22897 75.197.754.47 Aan niet binnen het Staatsdeel wonende personen werden in totaal 82 aanslagen opgelegd tot een gezamenlijk belastbaar inkomen van fl, 527.664.98. De uitgewerkte staten van belastbare inkomens zijn opgenomen in het "Statistisch Jaaroverzicht van Curacao over het jaar 1945." Een vergelijkende statistiek van aanslagen en belastbare winsten, ingevolge de Winst- belasting- verordening over de jaren 1941 t/m 1945 geeft het volgende beeld: 14
Het aantal door de gouvernements-vroedvrouwen geleide bevallingen over de jaren 1942 - 1945 moge blijken uit ondervolgende staat: 140
Hveienische Dienst. Saracac. ""Oiadër de gouvernements-geneeskundige, belast met de leiding van de Hygië nische dienst zijn werkzaam oen technisch-ambtenaar, eon controleur en zes c Pzichters en verder twee tot drie arbeiders, van wie een op het vliegveld Hatc de vliegtuigen desinsecteert. toevrouw W. van Muyden-Visser verzamelde van 22 Januari tot 17 Maart 1945 belangeloos waardevolle gegevens veer de vitale statistiekenbewerking en Assisteerde bij vaccinaties. Do cpzichters werden als ambtenaar en buitengewoon agent van politie be e digd, waardoor ze thans bevoegd zijn, bij overtredingen proces-verbaal to ""aken. Dank zij de medewerking van het Parket van do Procureur-Generaal kunnen v °crtaan overtredin.en op Hygiënisch gebied binnen twee weken voer do rechter be handeld worden. e n cursus in de beginselen van de Hygiëne werd voor het personeel gehouden. De werkwijze van de opzichters werd zodanig veranderd, dat zij meer werk bui den verrichten en minder administratief werk te doen hebben. In plaats van do waarschuwingen van de opzichters en ac brieven van de Directeur Qe Openbare Gezondheidsdienst worden waarschuwingsformulieren van het onder gaande model ingevoerd. Do cpzichters kunnen deze zelf tekenen on dadelijk a a de betrokkene afgeven. Een duplicaat wordt in het archief van de Hygie- dienst bewaard. HYGIËNISCHE DIENST OP CURACAO. N0 •... Aan: huurdor van perceel: eigenaar Bij inspectie dd is gebleken, dat op genoemd perceel de v.:lgende verbeteringen dringend moeten worden aangebracht binnen dagen na dagtekening. Willemstad, De Directeur van de Openbare Gezondheidsdienst, Namens deze, , ° e r ontvangst: constateerde onhygiënische toestanden moeten door toedoen van do eigenaar Of , * huurder cf door het Departement van Ooenbare Werken opgehven cf verbeterd $*«-■ * oer; verzoek van de eigenaar cf huurder van een perceel aan het Departement aa Openbare Werken, cm oen of ander werk te doen uitvoeren, ontstonden vaak r*~-ihistratieve moeilijkheden, waardoor de uitvoering uitgesteld werd. Deze "^i lijkheden werden door de Hygiënische dienst ondervangen, door de betrok ao Gon formulier veer het genoemde Departement, waarin de wijze van betaling | uitvoering van het werk vermeld werden, te doen tekenen, f. kanteer van de Hygiënische dienot is ondergebracht op het kantoor van Gezondheidsdienst. De Dienst beschikt over een ontsmettingskamor, een jg, Q e truck en enige rijwielen. t ke werkdag ontving de Hygiënische dienst opgave van de geconstateerde bcsmot fj ijke ziekte van de Bacteriolccg-Serolccg. b Werkzaamheden van de Dienst omvatten: ba en a.uarantainedienst in Sohottegat, Waaigat en Sint Annabaai, Bullen rj on op het vliegveld Hato. Qj7°rzcek van schepen op de aanwezigheid van ratten. Ij ratting van schepen. jt ihsoctie van vliegtuigen en zo- nodig van schepen. V H °rzcek van de muskietenfauna, schadelijke slakken enz. °inatio tegen besmettelijke ziekten. u ring van het personeel van brood- en banketbakkerijen, rcomijsfabrieken, - vleosverkopers - 141
vleesverkopers, slagers e.a. Opsporen van besmettelijke ziekten. Treffen van maatregelen bij het vóórkomen van besmettelijke ziekten. Voorlichting op hygiënisch gebied. Propageren van hygiënische verbeteringen. Desinfectie van woningen, winkels, bergplaatsen, schepen, bedde- en lijfgoed, auto's, drinkwater, contactvoorworpen, enz. bij het vóórkomen of vermoeden van besmettelijke ziekten. Verdelging van schadelijke insecten en andere ongedierte. Keuring van levensmiddelen van plantaardige oorsprong en toezicht bij het vernietigen van afgekeurde levensmiddelen. Toezicht op do hygiënische toestand van woningen, erven, terreinen, enz. (z.g. wijkinspectie). Toezicht op de hygiënische toestand van brood- en banketbakkerijen, limonade sodawater- en roomijsiabrieken; logementen, restaurants, bier-, ijs- en koffie huizen, tapperijen, sociëteiten, winkels enz. Toezicht op de hygiënische toestand van begraafplaatsen en bij het opgraven en bijzetten van lijken, enz. Onderzoek van ingekomen klachten en treffen van evontuelo maatregelen daar tegen. jfedisch onderzoek van z.g. "Poodhandlers^. Van deze mensen worden onderzocht: Q e longen (tuberculose); <ie huid (lepra, scabics, ulcera enz.); genitaliön (venerische ziekten) en andere in het oog lopende aandoeningen, terwijl een monster ontlasting (dysenterieamoeben, dysenteriebacteriön en typhusbacteriön) en sputum (bij een longafwijking) naar het Bacteriologisch laboratorium gezonden werd. Wanneer oen besmettelijke ziekte geconstateerd werd (amoeben- of bacillaire dysenterie, venerische ziekto enz.) werd de patiënt met een brief naar zijn auisdokter verwezen en moest hij zijn werk, zolang hij gevaar opleverde, staken, onderstaande staat toont aan, hoe noodzakelijk dit onderzoek is. Voorschriften voor wat betreft de keuring van kellners en koks bestaan in Curacao nog niet. y__ïcinaties ■Onsen, die contact gehad hadden met of in do omgeving woonden van een lijder a an typhus abdominalis, werden aangezegd, zich „osteloos te doen vaccineren. enige tijd deden zich ia de wijk Pen telkens weer gevallen van typhus voor, alle met dodelijke afloop. Nadat do buurtbewoners aangeraden er, den, zich kosteloos te doen vaccineren, deden in Februari en Maart zich - enige - 142
enige duizenden van hen on ook van elders inenten. Hoogstwaarschijnlijk is het daaraan te danken, dat zich in 1945 in deze streek slechts een zeer licht geval van buiktyphus bij oen schooljongen en een geval van draagster bij diens moeder, voorgedaan hebben. Beiden waren gevaccineerd. Bestrijding van besmettelijke ziekten, enz. Nagenoeg dagelijks ontving de Hygiënische dienst een rapport over de geconsta teerde besmettelijke ziekten van de Bacterioloog-Seroloog. Daardoor was do Dienst in staat, zo spoedig mogelijk maatregelen te treffen (desinfectie, des insectio of ontratting, voorlichting, vaccinatie, onderzoek van contactperso nen, eventueel tijdelijk verbod van het bezoeken van school of werk). In gevallen van Lepra, Typhus abdominalis, onz. behalve van die bij Militairen en personeel van de C.P.I.M. (doze nemen zelf de nodige voorzorgen) werden de gegevens, die van belang zijn voor de epidemiologie, verzameld en do no dige maatregelen getroffen. Bij het onderzoek van contactpersonen werden vastgesteld: 1 geval van Typhus abdominalis; 1 geval van Typhusbacteriöndraagster; 8 gevallen van Diphtherie; 1 geval van Diphtheriebacillendraagster, Bij 9 bakkers, 9 vleesverkopers, 2 slagers, 5 kollners of kok worden cysten van entamoeba histolytica in de ontlasting aangetoond, bij 1 bakker en 1 vioesverkopor Dysentoriobacteriön, behorende tot de Flexnergroep, terwijl bij 6 bakkers en 2 vleesverkopers eon venerische ziekte werd vastgesteld. Ia 171 gavallen (46 ambtshalve en 125 op verzoek van belanghebbenden) worden ter plaatse of in de ontsmettingskamer gedesinfecteerd: 6 woningen, 5 woonkamers, 17 slaapkamers, 5 badkamers, 3 W.C.'s, 2 winkels, 1 bergplaats, 14 scheepshutten, 1 scheepsvolkslogios, 3 politiestrafcellen, 2 auto's, 2 schoolbanken, 1 partij boeken, 3 vloermatten, 21 beddon, 28 ma trassen, 12 kussens, 26 bundels beddegoed, 55 bundels lijfgoed, 106 zakken ziekenhuisgoedoren, 7 partijen diversen. Het water van twee waterputten en 28 regenbakken (betreffende 26 gevallen, daarvan 2 malen ambshalve en 24 malen op verzoek van belanghebbenden) werd gedesinfecteerd. Verdelging van schadelijke insecten en andor ongedierte. verdelging van wandluizen en ander ongedierte had plaats door middel van behan deling met blauwgas (HCN) op verzoek van belanghebbenden in 22 verschillende gevallen, waarvan 10 maal ter plaatse en 12 maal in de ontsmottingskamer van de Hygiënische Dienst. Gegast werden 8000 zakken rijst in Gouvernements-opslagplaatsen (rijsttorron); 3000 zakken mais in Gouvernoments-opslagplaatsen (maistorren); 2 marine-schepen (wandluizen en kakkerlakken); 1 kazerne (wandluizen); "9 matrassen (wandluizen); ° bundels beddegocd (wandluizen); 2 zakken ziekenhuis-goederen (wandluizen); 1 boekenkast (witte mieren); kisten boeken (boekenwormeh); 1 partij diversen (boekonwormen), *aige honderden muggenbroedplaatson, zoals open beerputten, waterputten, regen bakken, watertonnen en dergelijke werden door de betreffende eigenaar of door het Departement van Openbare Werken onschadelijk gemaakt. Door de Hygiënische Dienst werd naar aanleiding van ontvangen klachten over last van muggen in 27 gevallen olie gesproeid op muggenlarven bevattend op w ator. 50-tal klachten omtrent last van vliegen werd behandeld. De broedplaatsen werden opgespoord en onschadelijk gemaakt. Bij de inspecties erden verscheidene 10-tallen vliegenbroedplaatsen aangetroffen on door belang hebbenden of door de Hygiënische Dienst ten spoedigste opgeheven. - In - 143
Itx 10 gevallen werd op verzoek van belanghebbenden hulp verleend met het ver delgen van ratten. In totaal werden 34 rattenvallen verstrekt, waarmede 183 r atten werden gevangen. In 12 gevallen werd na onderzoek door de Directeur v aa de Openbare Gezondheidsdienst toestemming verleend tot het aanschaffen van ra ttengif. Het aantal hiermede gedode ratten is onbekend, In 2 gevallen werden rattenvallen uitgezet bij het voorkomen van vloktyphus. aantal gedode ratten hierbij beliep 16. l_ 7 gevallen werd door belanghebbenden vergunning aangevraagd voor aanschai- van vergif voor het verdelgen van witte mieren in tuin en huis. In een gevallen kon wegens het hieraan verbonden gevaar, gelet op de plaatselijke °flistandigheden, geen vergunning verleend worden. Ia 8 gevallen werd door de Hygiënische Dienst advies gegeven voor verdelging v an vlooien, teken en ander ongedierte. Reuring van levensmiddelen van plantaardige oorsprong. Wc 'gons ondeugdelijkheid of hot verkeren in kennelijke staat van bod erf werden TQ rschiilende partijen levensmiddelen in beslag genomen en vernietigd. v an de 23 bestaande bakkerijen waren: i' gevestigd in de stad en 6 in het tweede district; S l brood- of brood- en banketbakkerijen en 2 uitsluitend banketbakkerijen, e& 5 z.g. huisbokkerijon. Aa li bakkerijen werd een plattegrond gemaakt en do inrichting met inhoud Nauwkeurig beschreven. , e bakkers stonden onder medisch toezicht, bakkorijon waren in tamelijk reine toestand; vijf waren in een zeer vcr aarloosde toestand. Bij twee hiervan werden spontaan door de eigenaar ver etcringen aangebracht, óón werd opgeheven, waarvoor een veel beter ingerichte a Kkerij elders in de plaats kwam, terwijl bij twee eerst na berdroiging mot iaiting verbeteringen aangebracht werden. werd op do wijze, waarop bij winkel- en straatverkoop van lekkernijen -Ze ton verkoop werden ten toongesteld. Vele waarschuwingen werden gegeven, c» aantal limonade- en sodawatorfabrieken op Curacao bleef ongewijzigd, n.l, ' Alle lii.onade- on sodafabrieken werden maandelijks gecontroleerd, waarbij Telkenmale een of moer monsters van het product werden meegenomen voor labora .ium-onderzoek. Oï, De resultaten van hot onderzoek waren in het algemeen goed; i maal gaf hot bacteriologisch laboratorium-onderzoek onbevredigende uitkomsten, betreffende fabrikanten dezer inrichtingen worden dienaangaande gewaarschuwd, jaarna overleg volgde on verdere producten voldeden. * i-onade por glas wordt bereid en verkocht in IJshuizen, die onderworpen zijn 'a wettelijke hygiënische bepalingen. Voor de bereiding der dranken wordt water van 's Landswatcrvoorzieningsdienst a obruikt. , oi nijs wordt steekproefsgewijs op het laboratorium van do Openbare Gezond heidsdienst onderzocht. Het personeel, werkzaam in hot roomijs-bedrijf, staat hiJer medisch toezicht. aantal vergunnings- en Verlofslocaliteiten op Curacao was op hot eindo 1945: 257 (203 in het stadsdistrict en 54 in do buitendistricten). Deze st ricten bestaan uit: » a taurants, Bierhuizen, Ijshuizen, Koffiehuizen, Logementen, Tapperijen, c ieteitcn, Grossierdorijen in gedistilleerd. i deze inrichtingen werden een en andermaal onverwachts bezocht, waarop aango- V r fen onhygiënische toestanden werden opgeheven of verbeterd. Politionele zijde werd in 1945 opgave ontvangen van 27 aangevraagde vcr ij hamgen, waarop door de Hygiënische Dienst werd onderzocht of do betref f en g. inrichtingen voldoden aan de Algemene- en bijzondere eisen, waaraan Ver bo/hiags- en Verlofslocaliteiten uit hygiënisch oogpunt moeten voldoen, als bij G.B, n 0.435, dd. 3 Maart 1936. de aldus bezochte inrichtingen voldeden 6 niet aan de genoemde voorschriften, 'a vergunning werd verleend, dan nadat aan de hygiënische eisen voldaan werd. - Ingekomen - 144
lagekomen klachten. Ben 200-tal ingoko7!e_. ;cLa<_____. werd ox____r__>c_.t_. _#a betroffen last of binuwr v an stank, vliegen, muggen, onvoldoende W.C.- of wAt-er-afvo-r, ratten en ander °agedierte, vervuilde erven en torr_-i__x_ enz. Eventuele wiihygienischc toestanden werdon opgeheven of verbeterd. T3~ .. ~ .. gegraafplaatsen. ioezicht ep het onderhoud van alle begraafplaatsen vcnd evenals vorige, jaren, °°k dit jaar weer geregeld plaats. In 19 gevallen werd dcor de Hygiënische Dienst toezicht gehouden bij door de Directeur van de Openbare Gezondheidsdienst toegestane opgravingen en/cf bij- Zettingen van in totaal 24 lijken op de begraafplaatsen, alsmede in 2 gevallen "ij aankomst van 2 lijken van elders. Toezicht de hygiënische toestand van woningen, erven, terreinen enz. ue vijf Opzichters bij de Hygiënische dienst waren elk belast met het toezicht C P een bepaalde wijk van Willemstad. Ze moesten systematisch elk huis en ter r oin bezoeken. Ze waren toegerust met waarschuwiugsfcrmuiieren, terwijl ze als Ambtenaar en als Buitengewoon Agent van Politie beëdigd werden, cm proces-vwr haal te kunnen opmaken bij overtredingen. Alle aangetroffen onhygiënische toestanden werden gerapporteerd. Een duidelijk beeld van de treurige toestand, daarin zich Willemstad bevindt, geeft do volgende staat van wijkinspecties e ver 1945. 145
146
Aruba. -n dü Limonadefabrieken worden iedere maand mons*ora genomen en voor onderzoek opgezonden. In het afgelopen jaar werden 9 woningen onbewoonbaar verklaard. Te Oranjestad werden gedurende het jaar 1945 volgens opgemaakt werkplan wo ainen & geïnspecteerd en hercontroleerd en daarbij geconstateerd: 1. Gecontroleerde erven en koralen 637 2» In orde bevonden 376 8. Niet in orde bevonden 261 4. Gegeven waarschuwingen 373 5. Geen W.C. of privaat 133 6. Geen waterleiding 115 7 . Onbedekte privaten 114 8. Geen ontluchtingspijp 75 9 . Volle boorputten 23 10. Volle zinkputten 10 H. Geen keukenwaterafvoer 34 12. Geen badwaterafvoer 42 13. Muskietenbroedplaatsen 45 14. Vliegenbroedplaatsen 19 15. Vuile koralen 58 16. Geen koraal 39 17. Geen badgelegenheid 100 18. Bad of keukonwaterafvoer naar de Openbare weg 23 13. Opgemaakte processen-verbaal 10 20. Woningen gebouwd na 1935 on niet overeenkomstig do bouwverordening 20 Ontsmettingen werden verricht als volgt: 6» woningen voor typhus 3 h. kantoorlokaal voor insecten 1 5.. ziekenvertrek voor tuberculose 1 Te Oranjestad en omliggende streken worden winkels gedurende hot jaar 320 koor bezocht en 23 waarschuwingen gegeven. De verlofslokaliteiten worden gedurende het jaar 54 koer bezocht, Twco waar schuwingen werden gegeven. To San ï-icolaas werd gedurende het jaar 1945 volgens opgemaakt werkplan wo aingen geïnspecteerd en hercontroleerd en daarbij geconstateerd: I. Gecontroleerde erven on koralen 659 2» In orde bevonden 386 °» Niet in orde bevonden 273 4. Gegeven waarschuwingen 346 5 « Geen waterleiding 166 5 - Geen W.C. of privaat 51 '• Onbedekte privaten 154 8. Geen ontluchtingspijp 79 9 . Volle boorputten 32 10. Volle zinkputten 10 11. Geen keukonwaterafvoer 42 12. Geen badwaterafvoer 65 13. Muskiotenbroedplaatsen 43 14. Vliegenbroedplaatsen 18 lb. Vuile koralen 60 16, Geen koraal ' 37 1 7 . Geen badgelogenheid 115 18, Bad of keukenwaterafvoer naar de openbare weg 36 1 9 . Woningen gebouwd na 1935 en niet ovoreenkemstig de bouwverordening 20 - Te - 147
Te San Nicolaas en omliggende streken werden winkels gedurende het jaar, 294 keer bezocht on 25 waarschuwingen gegeven. De verlofslocaliteiton werden 102 keer bezocht; 6 waarschuwingen werden gegeven. Bonaire. De gevangenis en het interneringskamp werden geregeld geinspecteerd. St.Maarten. Erven-inspectie en dergelijke is in handen van de gouvernomonts-goneos- kundige, bijgestaan door de politie. Op de meeste percelen zijn goed inge richto privaten. De publieke latrines zijn in goode staat. Winkels on "rum shops" werden geregeld gecontroleerd. St^Eustatius, Ervensinspectie werd in goede samenwerking met de politie verricht. Ook dit verslagjaar zijn er verschillende zinkputten bijgebouwd. Na veel moei lijkheden is in de loop van het jaar do bepaling, waarbij het houden van Varkens in Oranjestad verboden wordt, in werking getreden. Deze maatregel beeft veel bijgedragen tot een goede ervenhygiene. Gedurendo de regentijd was het aantal vliegen enorm groot. Alle vuil van de erven werd vanwege het Gouvernement twee maal per week afgehaald. De hygiënische toestand van de gevangenis en het slachthuis was gunstig. 148
Saba. ~ . ' Gedurende het jaar 1945 werden de bewoonde percelen te Hellsgate en English Quarter alle voorzien van betonnen putten ter deponering d<ar faecalien. Bij de gehouden inspecties dor gevangenissen en winkels werden geen bijzon derheden geconstateerd. Muskietenonderzoek. Twee nieuwe soorten muskieten werden ontdekt: de Deinocerites cancor Theobald en de Wyeomyia sp. in drie verschillende soorten: Bromeliaoeao (Bromelia lasiantha Willd., Tillandsia utriculata L. en Ananas comosus. Een gedeelte van het geconserveerde materiaal word ter controle van de deter minaties naar Dr. Mark F. Boyd in do U.S.A. gezonden. Hij liet ze onderzooken in The United States National Museum. Op advies van Dr. Portor J. Crawford, Directer for the Caribbean Regicn of the Rockefeller Foundation werden o.a. mannelijke exemplaren van do Haemagogus sp. in verband met eventuele over brenging van de "jungle yellow fever" naar Columbia tor nader onderzoek ge zonden. Dr. E.Osorno-nesa, Entomoloog van het Instituto de Estudios Especiales (Carloss Finlay) determineerde ze als Haemagogus anastasionis Dyar. De tot nu toe in Curacao gevonden muskieten zijn: 1. Aedes aegypti Linnaeus (Curacao, Aruba, Bonaire, St.Maarten). 2. Culex fatigans Wiedemann (Curacao, Aruba, Bonaire, St.Maarten). 2. Anophelos psoudopunctipennis Theobald (Curacao). 4. Haemagogus anastasionis Dyar (Curacao). 5. Aedes taeniorhynchus BJiedemann (Curacao). 6. Psorophora confinnis Arribalzaga (Curacao, Aruba,' Bonaire). 7. Culex maracayensis Evans (Curacao). 8. Deinocerites cancer Theobald (Curacao, Aruba, Bonaire). 9. Culex orraticus Dyar and Khab (Curacao). 10.Culex nigripalpus Theobald (Curacao). H.Uranotaonia sp. (Bcnaire), 12.Wyeomyia sp. (Curacao). Er werd ook jacht gemaakt in boomholten, die water bevatten. Haemagogus anas tasionis larven en poppen werden in holten van de volgende bomen gevonden: Achras sapota L. (tezamen met Culex fatigans). Bursera simaruba Sarg. Hippomane mancinella L. Daesalpinia coriaria Willd. Bursera tcmentosa Trian et Planch. Haemagcgus anastasicnislarven . In het begin van dit jaar konden, dank zij de vele waterplassen, ontstaan °P het einde van hot vorige jaar, vele soorten muskieten gevangen worden op Plaatsen, vooral in het Westelijk gedeelte van Curacao, waar zo anders niet °f moeilijk te vinden zijn. Op zeven zeilschepen werden in watertonnen larven en/of poppen van en soms Volwassen Aedes aegypti gevonden. Kaarten, waarop de vindplaatsen van elke muskiotensoert aangegeven zijn worden Bomaakt. vermeldenswaard is neg, dat gevonden word in riolen Culex fatigans, in oen stertbakje van een W.C. Aedes aegypti, in een klapperdcp en in een bloeische de van een coccsplant Culex fatigans, in een plas in het kalksteen Aedes aegyp- ti en in beten Aedes aegypti en Culex fatigans, in diepe putten Anopheles Psoudopunctipennis, in een blik en in een ton Anopheles pseudopuntipennis. S£_Curacao werden in 1945 gevonden: aegypti c Ulex fatigans pseudopunctipennis haemagogus anastasionis ■aedes taoniorhynchus - Psorophora - 149
D. GELDWEZEN. Gedurende het jaar 1945 bereikte de bankbiljetten-circulatie per 31 December 1945 haar hoogste punt en bedroeg f, 32,369.422,— tegen f. 29.456.612,— eind December 1944 (f. 2.912.810,— meer). De direct opvorderbare verplichtingen van de Bank, bestaande uit gelden in deposito ad f. 37.956.685,— en gelden in consignatie'ad f. 2.949.658; bedroegen te samen f. 40,906.343, — tegen f. 43.585.098,— in 1944. Het direct opvorderbaar tegoed van de Bank"in het buitenland bedroeg op ultimo December f. 33.148.463,—, tegen f. 62.568,160.— op 31 December 1944. In Juni 1945 werd bij een overeenkomst met de Nederlandse Regering een bedrag van f. 26,593,948.— van de i-rekening van de Bank omgezet in een gelijkwaardig goud-bedrag, dat gedeeltelijk in de Verenigde Staten van Noord-Amerika en gedeeltelijk in Canada, ten name van de Bank als "geearmarked" in bewaring is gesteld. Hierdoor bedraagt de goudvoorraad van de Bank per ultimo December 1945 f. 35.871.454.— tegen f. 9.289.507,— op ultimo December 1944. De zilvervoorraad bedroeg op 31 December 1945 f. 1,481.060.— tegen f. 1.007,093,— op 31 December 1944. Wordt het verschil van de direct opvorderbare verplichtingen en het eveneens direct opvorderbaar tegoed ad f. 7,757.880.— in mindering gebracht van de metaal-voorraad, dan blijft als betaalbezit voor'dekking der bankbil jetten-circulatie nog over een bedrag van f. 29.594.634,—, vertegenwoordi gende een dekking van 91$. De gouddekking alleen sou ruim 86$ bedragen. Deviezen-positie. Terwijl evenals in het vorige verslagjaar de dollarontvangsten aanzienlijk terugliepen, voornamelijk tengevolge van het vertrek van bijna allo Amerikaanse hulp-strijdkracht en , viel een varbn&ng der dollaruitgaven te constateren. Kan dit enigszins worden toegeschreven aan factoren als: bevolkingstoeneming van het"staatsdeel -de bevolking aan het einde van het verslagjaar vertoont, in vergelijking met het vorig verslagjaar, een stijging van 5933 inwoners, waarin niet begrepen personen, wier verblijf van tijdelijke aard is, zoals geimporteerde arbeidskrachten van de olie maatschappijen- , uitbreiding activiteit der olieraffinaderijen, waarbij een aanzienlijk bedrag aan Ponden-Sterling in Curacaose guldens werd omgezet, en noodzakelijke woning' bouw. Ook de algemene prijsstijging in het buitenland had een belangrijk aandeel in de toeneming der dollaruitgaven. Hoewel de Deviezencommissie naast beperking van de dollaruitgaven ook streefde naar verruiming van de aankoopmogelijkheden tegen betaling in Ponden--Sterling, bleek dit gedurende het afgelopen verslagjaar zo niet onmo gelijk, dan toch in geringe mate uitvoerbaar. In de eerste helft van dit verslagjaar werd door een overeenkomst tussen de Nederlandse Regering te Londen enerzijds en de Belgise autoriteiten en de Bank van Engeland ander zijds bereikt, dat delegaties van Curacao naar Belgiö in Ponden-Sterling tot een vastgesteld bedrag zouden kunnen plaatsvinden, welke overeenkomst nader hand ook werd uitgebreid ten aanzien van commerciële transacties. Soortgelijke overeenkomsten werden gesloten met Frankrijk, Denemarken en Zweden, terwijl betalingen in Nederland kunnen plaatsvinden in Nederlandse gulden of Ponden- Sterling. Echter werd de aankoopmogelijkheid tegen betaling in Ponden-Sterling in Portugal, in afwachting van een tussen Portugal en Engeland te sluiten betalings-overeenkomst gediscontinueerd. Hoewel de overeenkomsten enige ver lichting konden brengen in het nijpende dollarvraagstuk, bleven waakzaamheid en spaarzaamheid geboden. De bestaande restricties bleven vsn kracht. Toen bleek, dat de hulpverlening aan Nederland gedurende de tweede helft van het verslagjaar de beschikbare saldi met enkele millioenen dollars had verminderd, kwamen de toeneming der bevolking en de stijging der buiten landse goederen-prijzen opnieuw eisen stellen. De restricties werden daarom verscherpt. -Een- 15
Psercphera confinnis Oülex maracayensis Deinocerites cancer Wyeomyia sp. 0p_ Aruba werden in 1945 gevonden: Deinocerites cancer ea_ ep Bonaire: aegypti Oalex fatigans Deinocerites cancer. Krankzinnigenwezen. Rustoord Grcct Kwartier". Ia het Gesticht waren aanwezig op 1 Jan.1945: 169 mannen en 162 vrouwen (331) Opgenomen werden: 88 mannen on 41 vrouwen (129) Totaal verpleegd in 1945 derhlave: 257 mannen en 203 vrouwen (460) Ontslagen worden: 81 mannen en 36 vrouwen (117) Over: 1*76 mannen en 167 vrouwen (343) °Verleden zijn: 20 mannen en 12 vrouwen ( 32) 2cdat aanwezig waren op 31 December 1945: 156 mannen en 155 vrcuwen (311). het aantal mannenpatienten liep dus terug van 169 tct 156 en het aantal vrou enten van 162 tct 155, zodat het totaal-aantal verminderde mot 20 patiënten het grote aantal opgenomen mannen-patienten werd mede veroorzaakt door vele c Pnamen van patiënten, uit het buitenland afkomstig. Arbeidskrachten van de •-aracaoso Petroleum Industrie Maatschappij, benevens zeelieden van schepen, We lke de haven van Curacao aandeden, 32 in getal ,haddsu hierin een belangrijk aandeel. Zodra hun lichamelijke en geestelijke toestand dit toeliet, werden de betrokkenen naar hun land van herkomst teruggezonden, Do algemene gezondheidstoestand van de patiënten was gedurende het jaar goed £° noemen, ziekten van min of meer epidemische aard kwamen niet voor. het aantal cbducties door de patholoog-anatoom bedroeg acht, 4 mannen en 4 Wekelijks werd het Gesticht bezocht door de tandarts, aan wie de tandheelkun dige verzorging van de patiënten is toevertrouwd. e ij opname werden allo patiënten op lues onderzocht. Het aantal positieven " c rdt geleidelijk aan minder. Een 15-tal mannen en oen 10-tal vrouwen werden G gelmatig behandeld met "Bismarsen". 3 Patiënten kregen een malariekuur. det Gesticht staat on;er leiding van een Geneesheer-Directeur, Voorts zijn er ' e rkzaam een hccfdverploger en twintig oppassers (bij aanvang van het jaar: *°stien), ö arbeidsduur is docr de uitbreiding van het aantal oppassers teruggebracht hanen worden van pl.m, 61 uur tct pl.m. 55 uur per week. e t personeel veer de vrouwen-afdeling bestaat uit zestien roligieuse Zusters h 16 dienstbcden. Het laatste aantal is aan verandering onderhevig. h October 1945 werd begonnen met de uitbreiding van do keuken van het Gesticht h is oen aanvang gemaakt BSt het tweede gedeelte van de nieuwe mannenafdeling. e arbeidstherapie is dit jaar wederom toegenomen. Mede dcor de vermeerdering aa het aantal oppassers kunnen moer mannen-patienten aan de arbeidstherapie .°elnemen. Hoofdzakelijk moet do arbeidstherapie voor de mannen werden gezocht tuin-arbeid, schoonhouden van de terreinen, watordragen uit de regenbakken <a ar washuis en keuken, benevens diverse huishoudelijke werkzaamheden op de ," c r de vr.uwenpatienten is een meer uitgebreid arbeidsveld aanwezig. Vooral e t hoeden-vlechten, het washuis (do was van het gehele gesticht wordt ooor °uwenpatienten gedaan), de naai- en strijkkamer en keuken zijn het terrein lcr de arbeidstherapie der vrouwenpatienten. Daarnaast worden neg verschillende gemaakt, zodat er meer dan 100 vr^uwenpatienten dagelijks actief v a de arbeidstherapie deelnamen. opbrengst van de werk-therapie (hoedenvlechterij en handwerkjes) bedroeg °r 1945 f l# 996,55. - Bloedtransfusie- - 150
Blcedtransfusiedienst van net Rode Kruis (Onderafdeling Curacao). Do Bloedbank kwam in 1945 gereed en kon in gebruik genomen worden. Dit geschiedde in Juni, toen voor het eerst van een aantal bloedgevers het bloed «erd bewaard en vervolgens gedeeltelijk tot plasma werd verwerkt, gedeeltelijk als bloed weer werd afgestaan. Aanvankelijk werd bloed verkregen van inge schreven denoren van de bloedtransfusiedienst. Geleidelijk echter kwamen ook aiet-ingeschrevenen zich nu en dan aanmelden. Zodoende werd al na betrekkelijk korte tijd een redelijke hoeveelheid plasma verisiregen. Intussen is hiervan enigo malen gebruik gemaakt met gunstig resultaat. Het onderzee- van het plas ma, op steriliteit geschiedt, evenals het serolcgisch blced-cnderzoek, belange loos door het Laboratorium van de Openbare Gezondheidsdienst. Ben systeem van "terug betalen" aan de bank voor geleverde waarden (bloed of Plasma) is ingevoerd en functienneert tot volle tevredenheid. Wanneer een Patiënt bloed of plasma heeft gekregen uit de bloedbank, worden aan de fami lieleden gedrukte kaarten uitgereikt, waarop in het Nederlands en in het lapia- a ents het verzoek wordt gedaan bloed te komen "terug" geven. Zo gebeurde het dat voor 1/2 L. bloed of plasma verschillende familieleden of kenniseen bloed kwamen terug geven. Mede hierdoor gelukt het nu steeds een ruime hoeveel heid plasma voorradig te houden, zodat, mocht _cit eon catastrophe plaats heb *sn, waarbij veel gewenden vallen, men niet zuinig met plasma behoeft te zijn. °ok in het dagelijkse leven is telkens weer in een der ziekenhuizen bloedplasma aodig. Gedurende de oorlog werd dit betrokken - in gedroogde vorm - uit Amerika, tegen de prijs van $> 25, — per 1/4 Liter. Afgezien van het grote financiële waarbij do patiënt thans 1/2 Liter cf meer voor niets Krijgt, zal bloedbank in een absolute noodzaak veerzien. Dank zij de destijds gedane Sc henking van de Vrouwen Organisatie Curacac en de bijdragen van het Rode Kruis, kan de bank met betrekkelijk lage onkosten lunetionneren, Q bloedbank is ingericht in eennieuw vertrek, dat gebouwd werd op het terrein v an het Sanatorium "Het Groene Kruis". Dit terrein was daartoe welwillend door Regenten van het Sanatorium ter beschiKking gesteld. De kosten van de bouw berden gedragen door het Rode Kruis. Obder de doneren van de bloedtransfusiedienst nomen de leden van de politie °crpsen de eerste plaats in. Ia 1945 werd 74 maal bloed gegeven, waarvan 18 maal voer de bloedbank, voor 2over het ingeschreven donoren betrof. In totaal werd in 1945 docr 37 personen leed gegeven voer de bloedbank. Het totale aantal ingeschreven donoren bedroeg Er werden slechts 2 keuringsavonden gehouden, daar later de donoren meer werden opgeroepen en bij de keuring tevens bloed gaven. 151
F. JEUGDZORG. Internaatswezen» St.Vincentiusgesticht-Scherpenheuvel. Het jaar begon met 121 voogdij jongens, 10 wezen en 4 "bestuurskinderen". Opgenomen werden 21 voogdij jongens on 1 wees, op 31 December waren aan wezig: 125 voogdij jongens en 9 wezen. Hiervan volgden 102 jongens de dagschool aldaar, terwijl de andere werk zaam waren in de verschillende werkplaatsen. Het gedrag der leerlingen, zowel op school als in de werkplaatsen gaf reden tot voldoening. Er heersto een opgewekte geest, waartoe sport en muziek voel bijdroegen. De gezondheidstoestand was over hot algemeen goed. Frater Ethelbertus, die van 1922 tot 1935 do leiding had van de schoon makerij en stofoerderij, moest om gezondheidsreden zijn ontslag nemen. In alle bedrijven was steeds overvloed van werk. Dg drukkerij word met twee drukpersenu-tgsbróid. Het ligt in de bedoeling, het timmerbedrijf uit te breiden met een meubelmakerij. St.Jozefgesticht op Sta.Rosa. Op 1 Januari waren aanwezig: 17 weesmeisjes on 85 voogdijmeisjos. Opge nomen worden: 8 weesmeisjes on 13 voogdijmeisjos, ontslagen 4 wees en 16 voogdijmeisjes; zodat op 31 December aanwezig waren: 21 weesmeisjes en 82 voogdijmeisjes, totaal 103 pupillen. 70 van dozen volgden de dag school, terwijl de andore werden bezig gehouden mot huiselijke arbeid. Do geest onder de kindoren, evenals de gezondheidstoestand lieten niet te wensen over. Werkkampen. Huizo "Don Bosco" op Brakkeput Ariba. Het totaal aantal jongens, dat Huizo "Don Bosco w in 1945 bezocht, be droeg 201, verdeeld over het werkkamp met 99 Jongens on het studie-inter naat met 102 leerlingen. Van dit studie-internaat waren: 60 leerlingen van de Ambachtsschool St.Jozof, 29 leerlingen van do Lagere school, ter voorbereiding op do Ambachtsschool, 6 leerlingen van do Algemeen Middelbare School on 7 leerlingen van het St.Thomascollege. Mot diploma verlieten hot studio internaat: 10leerlingen van do Ambachtsschool, 1 van de A.M.S. Van de 201 leerlingen waren er: 127 van Curacao, 55 van Bonaire, 14 van Aruba, 3 van St,Maarten en 2 van Suriname. Hot werkkamp stelt de niet-schoolgaando jongens in do gelegenheid tot practisch onderricht in het timmervak,: in het bankwerkersvak on tot op leiding in plantagowork (groente-, pluimvoe-, en bijenteelt; fokken van geiten en rundvee). Om de veertien dagen wordt het werk in de werkplaat sen afgewisseld door huishoudelijk werk. Wat de plantage betreft, was de seizoenoogst middelmatig, do mango-oogst vrij goed, do bijenteelt oen succes, de kippenteelt redelijk en de een den-teelt toenemende. Do groententeelt bracht voldoende op voor eigen gebruik. Hot voohedrijf on de melkproductie waren bevredigend. De nazorg, zowel van hot St.Vincontius-gesticht als van Huize "Don Bosco ; ' wordt meer en meer een succes. Vooral ook door sport en spel wordt de goede geest er bij de jongens in gehouden. Jeugd- 152
Jeugd- on Padvindersbewoging. Voor do mannelijke jeugd; De vereniging "De Katholieke Verkenners" verheugde zich in een opgewekt loven, zich openbarend in verschillende nieuwe troepen, die op Aruba zowel als op Curacao werden opgericht. Het hoofdkwartier is gevestigd te Willemstad. Groepen bestaan: op Curacao in de parochies: Pietermaai, Otrabanda, Wishi, Groot Kwartier, Janwó en Brakkeput Aribaj op Aruba in de parochies: Oranjestad, Noord, Sta.Cruz, Savoneta en San Nicolas; op Bonaire:in de parochie: Kralendijk. Op 21 Mei 1945 werd een groot kampvuur gehouden in het Rifstadion ter viering van de bevrijding van Nederland, waaraan door do Nederlandse Padvinders, hot Nodorlandso Padvindstor Gilde en de Katholieke Verkenners werd deelgenomen. De belangstelling was buiten verwachting groot. Getracht werd contact te krijgen met hot Hoofdkwartier in Nederland. Hierin slaagde men gedeeltelijk. Ultimo December 1945 waren in do Nederlandse Padvinders, Afd.Willemstad geor ganiseerd: 231 jongens, verdeeld over 5 groepen, geleid door 20 leiders. Do vereniging hordacht haar 15-jarig bestaan. Het contact met het Nationaal Hoofd Kwartier in 's Gravenhago word hersteld. Een van de verkenners-troepen maakte in de zomer een kampeertocht naar Vene zuela, De financieelo toestand van de Vereniging was bevredigend. De "Jonge Wacht" heeft bloeiende afdelingen te Pietermaai, bestaande .uit de St.jansboys, als voorbereiding voor de Jonge Wacht en een Katholieke Jonge mannen-vereniging "Frassati", als bovenbouw van de Jonge Wacht; verder op San Mateo en Santa Rosa. Voor de rijpere mannelijke jeugd bestaan de volgende verenigingen van cultu rele en sociale aard: St.Thomas-kring, voor oud-leorlingen van hot St.Thomascollege, met een eigen clublokaal, waarin de leden geregeld bijeenkomen, terwijl elke maand oen cul turele avond gegeven wordt; Studieclub "Curacao", die zich in hoofdzaak toelegt op ontwikkeling der loden; Debating-club "St.Augustinus" te Santa Rosa; St.Aloyiuskring voor Surinaamse jongelui; orgaan ''Contact"; St,Vincentius-vorenigng, voor oud-leerlingen van Scherpenheuvel, met eigen Muziekcorps on orgaan, "Do Klok", Voor de vrouwelijke jeugd; Bloeiende afdelingen van Zonnekinderen, als voorbereiding voor do K.J.M. (Vereniging voor Katholieke Jonge Meisjes), die in verschillende parochies hestaat. Voor de oud-leerlingen van de Mulo-scholen bestaat de culturele vereniging 'Veritas", die maandelijks haar vergaderingen houdt, waarop actuele onder worpen behandeld en besproken worden. G. LICHAMELIJKE OPVOEDING. De Curacaose Athletiek Bond heeft zich in het jaar 1945 door diverse om standigheden niet gekenmerkt door grote activiteit op athletiokgobiod. Inter aationale ontmoetingen hebben dit jaar niet plaats gehad. De publieke belangstelling voor de athletiek is nog niet groot. De com binatie-wedstrijden met andore takken van sport wordt getracht deze belang s telüng aan to wakkeren, hetgeen echter vooralsnog niet het gewenste resul taat opleverde. ™egons gebrek aan medewerking en belangstelling konden de school-athTetiek- geen doorgang vindon. Ter gelegenheid" van de jaarlijkse wedstrijden om het kampioenschap kwamen enige 153
enige athleten uit het buitenland naar C_ra*}ao. Ofschoon deze wedstrijden kunnen worden gerekend tot do besto, die dit jaar gehouden zijn, vielen de Prestaties in het algemeen toch tegen. In hoofdzaak dient dit te worden ge weten aan het feit, dat verschillende goede athleten niet aan deze kampioon schapswedstrijdon hebben deelgenomen. Voorts werd nog gehouden - een vijfkamp voor junioren. Voor het eerst werdon er verder A- en B-klasse vdcrjaarswodstrijden gehouden voor individuelen. Br bleek veel animo voor deze wedstrijden te bestaan, daar hierbij ook de minder goede athleten eon kans werd geboden. In de loep van het jaar werden de 10e, Ho en 12e serie wandelmarsen ge houden. Ook de belangstelling voor deze tak van sport is belangrijk vermindora. Gomeendt wordt, dat eon on ander in verband stond met het organiseren van de wandeltochten in do voormiddag; de wandelmarsen, georganiseerd in de middag hadden betor resultaat. Gedurende de grote vacant ie werd door de Bond een jongens- en meisjeskamp ge houden op Aruba. Voor dit kamp bestond zeer grote belangstelling. Niet minder d" 225 personen namen er aan deel. Gekampeerd werd op het terrein van do Aruba Country Club in de buurt van Palmbeach, Do stemming onder do deelnemers was good on een ieder was vol lof over de organisatie. Do Katholieke-Sport-Gentrale, wier doel is, aan de katholieke jeugd van Curacao goede en goed-geleide sport to geven, hooft in het afgelopen jaar weer good work verricht. Er kwam meer differentiatie in do sport. Naast voetballen kwam de wandelsport; drie grote tochten werden gemaakt, soms mot moor dan duizend kinderen. Beoefend worden verder softball on baseball, dat ook stoods meer door de Curacaoenaars gespeeld wordt. Korfbal kwijnde, torwijl de athb tiok alleen nog maar op Brakkoput beoefend wordt; dit laatste wol in hoofdzaak door gebrek aan trainers. H. ARBEID. Het tekort aan arbeidskrachten, hetwelk zich gedurende de oorlog ernstig deod voelen, werd enigszins verlicht door do demobilisatie der Vrijwilligers korpsen Curacao en .cruba en van enige jaarklassen der Schutterij. Do demobi lisatie gaf dan ook, wat betreft de terugschakeling in het normale loven, geen moeilijkheden. Alle gedemobiliseerden konden spoedig eon werkkring vinden u Bat er nog steeds een tekort aan arbeidskrachten bleef heersen, moge blijken ait de komst van vele vroomde arbeidert ■••' bij do olieraffinaderijen, °ek in hot onderwerpolijko verslagjaar. Ongevallonregeling 1956. Vijf verzoeken tot omzetting van een periodieke uitkering ingevolge de Ongevallonregeling in oon uitkering ineens werden op Curacao aan do betref rende Commissie voorgelegd. Allo gevallen betroffen arbeiders, die wegons een ongeval blijvend letsel gekregen hadden. Drie verzoeken werden toegestaan, de twee andore afgewezen. Óp Aruba kwamen 7 dezer verzoeken binnen, welke allo berden toegestaan. De Ongevallenregoling onderging bij de landsverordening van 2 Moi 1945 (8.8.1945 N 0.73).73) oen kleine wijziging, waardoor Nederlanders en Nederlandse °aderdanen, werkzaam in buitenlandse ondernemingen binnon het Staatsdeel Werkzaam, onder haar workingsfeer worden gebracht. Hiertoe werd aan artikel 2, lid 3, een nieuwe zin toegevoegd, luidende: w De bepalingen dezer verordening zijn 154
zijn echter wel van toepassing op de werkgever en de arbeider, in dit lid bedoeld, wanneer de arbeider Nederlander of Nederlands onderdaan is". De vervaltermijn van het vorderingsrecht werd, wanneer het gevallen van blijvende invaliditeit of dood van de arbeider betreft, verlengd van één op drie jaren. In artikel 21, lid 2, werden na de woorden: "Behoudens het geval voorzien bij artikel 7", de volgende woorden ingevoegd: "en hot bepaalde in het derde lid van dit artikel"; in hetzelfde lid vervielen de woorden: "of de dood van de arbeider dientengevolge". Een nieuw lid werd aan artikel 21 gevoegd, luidende: "Het vorderingsrecht van de arbeider, die tengevolge van oen ongeval blijvend geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt is geworden en van de nagelaten betrokkingen van de arbeiüur, die tengevolge van een ongeval is overleden, vervallen na verloop van drie jaren". Bovengenoemde aanvullingen on wijzigingen, noch die, vervat in de lands verordening van 14 December 1944 (P.3, 1945 no. 2) konden wegens technische fioeilijkheden reeds in het verslagjaar in werking treden. Ziokteregoling 1936. p " Do premie voor de verzekering van het risico, voortvloeiende uit artikel 5, sub a, der regeling, word gosteld op f. 1.60 per verzekerde arbeider por me and of gedeelte daarvan voor de eilanden Curacao on Aruba; voor do overige eilanden op f. 1.00. De verzekering geschiodde uitsluitend bij het Gouvernement van Curacao. Bij de landsverordening van 17 Juli 1945 word de Ziekteregeling belangrijk gewijzigd. Do voornaamste wijzigingen zijn: leder natuurlijk of rechtspersoon wordt als werkgever aangemerkt. Voordion waron alleen zij uitkeringsplichtig, die een onderneming uitoefenden. De landbouw-, tuinbouw- on veotoeltbedrijvon werden binnen de regeling gebracht. Zwangerschap en bevalling worden voortaan beperkt als ziekte aangemerkt. Tandheelkundige behandeling wordt bij de tege- , tf-oetkomingen inbegrepen, doch alleen voor eenvoudige bewerkingen. Hot verschil tussen de uitkering aan gehuwden en ongehuwden wordt opgeheven. Een ongeval buiten hot dienstverband overkomen wordt eveneens als ziekto aangemerkt. Do Periode van uitkering wordt verlengd van 40 dagen tot 10 weken voor ieder ziektegeval per kalenderjaar. Gedurende het verslagjaar waron do navolgende aantalion werkgevers op de verschillende eilanden verzekerd, waarbij de daarachter vermelde aantallen ar holderg betrokken waren: jjorktijdonregeling Winkelpersoneel on werktijdenregeling Kantoorpersoneel. Aan deze- regelingen werdon door de verschillende werkgevers over het alge meen goed de hand gehouden. Enkoio overtredingen van de administratieve bepalinge Werden geconstateerd. Overtredingen van de bepalingen betreffende do arbeids tijden zelf, kwamen niet voor. c^aschrijvingen van arbeidskrachten 1945. Doze regeling, tot stand gekomen in December 1944, kon wegons de vele uit voeringsmaatregelen, welke voorbereid moeton worden, gedurende het verslagjaar hog niet in werking treden. - Aan - 155
Aan do hand van een rapport van de Accountantsdienst, werdon enige richt lijnen vastgesteld voor do Administratie, aan de regeling verbonden. Een kleine wijziging van de landsverordening, noodzakelijk voor de practi - Bcho uitvoering, werd aan de Staten tor goedkeuring aangeboden on aangenomen. sTgemone Qorlogsongovallenregeling. Do commissie, bedoeld in artikel 6 van deze regeling heeft tot taak de van de aanvragen om en do toekenning van do schadeloosstelling a& a door een oorlogsongeval getroffenen. Enkele gevallen werden aan do Com- nog voorgelegd. Een ontwerp Stuwadoorslandsverordening werd de Staten ter goedkeuring aan geboden, doch kwam in het verslagjaar nog niet gereed. v°drijvenlandsvorordoning 1941. In do bakkerij-bedrijven deden zich in Mei van het verslagjaar enige moei lijkheden voor. Do ovenieton eisten eon loonsverhoging van f. 8.50 op f. 11. —, torwijl tafelswerkers oen verhoging van f. 6,— op f. 8. — wensten. Hot Gouvernement * a 8 van moning, dat de arbeiders op oen dergelijke vorhoging geen recht hadden. °° lovensondorhoudkosten waren sinds do vaststelling der lonen door de Gouver neur krachtens do Bedrijvenlandsverordening niet noemenswaard gestegen, terwijl *° lonen dor bakkers, vergeleken met dio in andoro bedrijven, zeer redelijk e noemen waren. Besloten werd om het geschil zich zelf te laten oplossen, waar °o do bakkerijbodrijven als verplichte bedrijven werden afgevoerd. fenbedrijf. , Ook in het havenbedrijf dreigde een staking. Do bootwerkers eisten voor °t laden en lossen van cement en steenkool een extra-premie. Het bleef bij ° ö dreiging; de verlangde premie werd niet gegeven. I. SOCIAAL WERK EN MAATSCHAPPELIJK HULPBETOON. §$_iaal werk. h Bij de Curacaose R.K.Volksbond zijn aangesloten de vakverenigingen: ,*an Tolmo" voor de havenarbeiders; „San cristobal" voor de chauffeurs; H^ Q oom" voor winkel- en kantoorbedienden; ü °n Bobco" voor de R.K. onderwijzers. . In het algemeen moot de sociale zelfwerkzaamheid der arbeiders nog als zeer ak worden beschouwd. Er bestaat geen krachtige collectiviteiten on dus geen ■Uoctievo contracten. Doch ovor het geheel genomen zijn do sfciale voor arden, waaronder de meeste arbeiders werken, bevredigend. j Voor bijzonderheden omtrent het Apostolaat ter Zoo wordt verwezen naar ' Verzorging van de zeevarenden. „, Do R.K.Militaire Tehuizen ep Curacao en Aruba worden goed bezocht, ook door ■•■itairon van de Amerikaanse "Army" en "Navy", >e Het Centro Social Católico, vereniging voor katholieke mannen mot eigen k*onigj.ngslokaal en ten dool hebbende de sociale belangen der leden te be- trachtte door lezingen en tentoonstellingen hot ontwikkelingspeil Jher loden te verhogen. Hot werd druk bezocht. s Het Wit-Gele Kruis, Stichting voor volkshygiöno, moedorschaps- en zuigelingen 8 is georganiseerd in ondervermelde stichtingen en afdelingen, t.w.: Stichting voor ouden van dagen: "Birgeh di Rosario"; Stichting voor wijkverpleging: "Prinses Margriet"; Afdeling Voorlichtingscursussen op het gebied dor hygiëne; Afdeling Consultatiebureau™ voor zuigelingen en kleuters; Afdeling Verzorging van lichaamsgebrekkige kinderen "Moeder van altijddurende bijstand"; Afdeling voor ouden van dagen op St.Eustatius: "Huize Bethaniö». - De - 156
De stichting "Birgen di Rosario" huisvestte per 31 December van het ver slagjaar 45 verpleegden in haar tehuis. Deze zijn aan de zorg van de zusters Franciscanessen van Roosendaal toevertrouwd. Onder de aanwezige verpleegden bevonden zich 8 blinden; ten behoeve van slecht ter been zijnde oudjes werden nieuwe rolstoelen aangeschaft. De stichting voor Wijkverpleging "Prinses vargriet" vergrootte haar arbeids veld. Dit moge blijken uit het feit, dat net aantal huisbezoeken werd verdubbeld on in totaal beliep 12.440. Niettegenstaande het tekort aan gediplomeerde ver pleegsters werden nog 321 dagen besteed aan dag en/of nachtverplcging. Hot aantal contribuanton nam toe van 298 in 1944 tot 431 in 1945. Terzake de consultatiebureaux voor zuigelingen en kleuters woifdt verwezen haar E. GEZONDHEIDSZORG. De afdeling Verzorging van gebrekkige kinderen verrichte zeer verdienste lijk werk. De verzorging berust bij de Zusters van Roosendaal. Veel belangstel ling wordt ondervonden van de zijde van de medici. Het onderwijs aan de kinderen wordt zoveel mogelijk aangepast aan de indi viduele omstandigheden van de betrokkene. Getracht wordt echter olk kind tenmin ste wat te leren, en zo zijn er reeds enigen onder de jongeren, die de begin lessen in het lezen kunnen volgen, kunnen rekenen en zingen. De kinderen ver koren overigens voel in de frisse lucht, en worden op medisch voorschrift ge casseerd. De geestelijke verzorging van de kinderen heeft de aandacht van do geestelijk adviseur. In de loop van het verslagjaar werd op St.Eustatius een tehuis voor ouden van dagen,"Huize Bethanie" officieel geopend. Onmiddellijk werdon vijf oude vrouw tjes opgenomen. De St.Aloyiuskring voor op Curacao gevestigde Surinamors behar tigde de belangen der Surinamors, De Bisschoppelijke Nijverheidsschool voor meisjes telde eind December 1945 124 leerlingen. In de loop van het verslagjaar slaagden 14 candidaten voor het aijverheids-examen. Nog 3 candidaten slaagden voor het examen handwerken ten overstaan van de Gouvernements-commissie. De naaischolen te Sta.Maria, Barber, San Willibrordo, Soto en oostpunt op Curacao en te Noord op Aruba maakten vooruit gang. Over het algemeen bestaat er veel animo voor. Het voorgeschreven leer plan wordt regelmatig afgewerkt. De gemaakte kledingstukken worden verkocht, dan wel voor eigen gebruik aangewend. Deze scholen worden bekostigd door do R.K.Jeugdcentrale. net "Leger des Heils" verrichte ook dit jaar verdienstelijk f Voor nadere gegevens terzake wordt venvezen naar het in dit Hoofdstuk mede gedeelde ender A. RECHT EN RECHTSBEDELING, J. VERZORGING VAN 2___VAR___X_N LN B. JEUGDZORG. Armenzorg. Een vrij groot aantal verenigingen en instellingen doen in Curacao aan armen- Zorg, Het merendeel van deze verenigingen is van de loterijbond "Fortuna", die °m de 14 dagen een geldlotorij houdt, waarvan de opbrengst aan bedoelde vereni gingen ten goede komen. De resultaten van de in het verslagjaar gehoude lote rijen zijn bevredigend. Allo loten werden bij elke trekking verkocht. De winstverdeling had plaats volgens een door de Gouverneur vastgestelde se Het reserve-fonds van de Bond ad f. 100.000.-, is gestort in do consignatie kas, els garantHrfi voor de in 1945 te houden loterijen. Voor 1945 werden aande len in de winst toegekend aan de navolgende verenigingen en instellingen, met °on algemeen maatschappolijk, liefdadig of weldadig doel: Bodelaarsfonds Vereniging Eendracht maakt Macht Bonds tot leniging van armoede Vereniging Armenzorg hereniging Liga di Socorrc Vereniging Asistencia Mutua hereniging La Caridad °adorsteuningsfónds Nederlandse Antillen Afdeling Curacao van de Vereniging het Nederlandse Rode Kruis; Apostolaat tor Q e; curacaose Bond voor Lichamelijke Opvoeding; R.K.Ambachtsschool St.Jozef; ereniging Rooms Katholiek Toneel; Muziekvereniging Santa Cecilia; R.K. Patro- Stichting St. Dominicus Liefdewerk; - Afdeling 157
Afdeling Aruba van het Algemeen Nederlands Verbond Liefdadigheidsvereniging Helpt Elkander Aruba Vereniging Ondersteuning van do Arme Van Slobbe Stichting Bonaire Groep Nederlandse Antillen van het Algemeen Nederlands Verbond Protestantse Vereniging voer Liefdadigheid en Maatschappelijk werk Curacaose Kunstkring Curacaose Radio Omroep-Vereniging Vereniging Oost en West Vereniging Gota de Leche Mgr.Kieckensstichting Philipsburg Mutual Improvement Association, St.Maarten R.K.Werkkamp voer Jeugdige Werklozen Sir Cclville Smith-Stichting Fonds Victoria s.K.Militaire Vereniging St.Christcphorus Afdeling Curacao van de Vereniging Onze Vloot H.K.Militair Tehuis ep Aruba R.K.Sportcentrale G.J.j.Wouters-Instituut voor blinden Liefdadigheidsvereniging F.W.P.Winkel, Aruba Vereniging Het Wit«Gelo Kruis Leger des Heils Door het Bedelaarsfcnds werd een bedrag van f. 11548,80 onder de armen verdeeld. De uitgaven van de Damesvereniging Eendracht Maakt Macht bedroegen: a. bedeelden f. 7.111.— h. verstrekking van geneesmiddelen, melk en andere uitgaven " 1.228,34 f. 8.339,34 Het aantal bedeelaen bedroegen in 1945 gemiddeled 36 per maand. De Vereniging Armenzorg besteedde een bedrag van f. 10030. —, om de nood van stille armen te helpen verlichten. Door het Fonds tct Leniging van Armoede werd eon bedrag van f. 4000.--, aan het Curacaos Nationaal Steuncomité afgedragen, om hulp te verlenen aan de slachtoffers van de oorlog in Nederland, Zorg voor en maatschappelijke steun aan oorlogsslachtoffers en vluchtelingen. Het Curacaos Nationaal Steuncomité, van do oprichting waarvan in het vori ;e Verslag werd gewag gemaakt, bracht tot 31 December 1945 een bedrag van f.435.805. -hijoon. Met deze middelen werden levensmiddlen, kleding, dekens, schoenzolen, me dicijnen en rookartikelen tct oen bedrag van f. 351.046. — gekocht en naar Hederland verzonden. De kasmiddelen bedroegen aan het jaar-einde f. 84.759. — Het Dames-Comité Irene verscheepte aan het Nederlandse Rode Kruis to Londen *290 stuks gebreide en genaaide kledingsstukken, terwijl tevens 29 dozen zeep, 1° stuks materiaal en 720 doosjes (kleine) tandpasta (oen ;etuk per doosje) aan voornoemd adres zijn verzonden. Aan het Nederlandse Rode Kruis te 's Gravenhage werden verscheept 3104 stuks gebreide en genaaide kledingsstukken, vergezeld van: 768 knotten wel, yards flanel, 40 klossen garen, 10 kiston gebruikte kleren, welke van alhier wonende burgers werden ontvangen. Van de Bovenwindse Eilanden werd medewerking ondervonden. De ontvangsten van het Comité bedroegen ;• 3.469,04 aan contributies en donaties en f. 560,50 aan verkochte wol, enz. erwiji de uitgaven, met uitzondering van twee aankopen van wol uit Argentinië" ten bedrage van f. 5820,80, beperkt bleven tot de administratiekosten van het kantoer 158
kantoor, die gedurende het jaar f. 961,26 beliepen. Op 1 Januari 1945 waren ep Curacao 11 vluchtelingen, afkomstig van het Spaanse s.s. "Cabc de Homos*, aanwezig. In het verslagjaar vertrekken hiervan 6 persenen naar'het buitenland, terwijl één vrouw, van Duitse nationaliteit, overleed. Op het einde der Verslagperiode was nog aanwezig een gezin van 4 personen, hetwelk naar Frankrijk zal vertreKken. Van de uitgewekenen, afkomstig van Jamaica, waren op 1 Januari 1945 109 personen ep Curacao aanwezig. Gedurende het verslagjaar kwamen nog 5 personen aan, terwijl door gezinsuitbreiding het aantal vermeerderde met 1. Op 31 December 1945 was dit aantal door vertrek gedaald tct 83 personen. Van deze personen waren er 41, die in hun eigen onderhoud en in dat van hun 33 vergezellende gezinsleden voorzagen, terwijl 1 persoon van eigen middelen leefde. J. VERZORGING VAN DE ZEEVARENDEN. Het Apostolaat ter Zee was voor zeer vele zeelieden een machtige morele steun. Het Zeemanshuis op Curacao werd bezocht door 47.054 (gemiddeld 129 per dag) zeelieden, ■-•■■■ . Hiervan waren meer dan 14,000 van Britse en meer dan 12,000 van Amerikaanse nationaliteit. Het totaal aantal bezoekers, sedert de opening van het Zeemanshuis in 1931 bedroeg 280.364. . , In de hotelafdeling logeerden 392 zeelieden met een totaal van 6341 dagen. Deze zeelieden waren afkomstig van ArgentiniB, Australiö, Costa Rica, Curacao, Denemareken, Frankrijk, Groet-Brittaniie, Ierland, Italië, St,Kitts, Letland, Mexico, Nederland, Noerwegen, Fhilippijnon, Spanje, Verenigde Staten v an Noord-Amerika, IJsland, Zuid-Afrika en Zwodon. Het totaal aantal hotel gasten werd hiermee sedert de epening der afdeling in 1942 gebracht op 1289, *et 24.695 dagen. Het R.K.Zeemanshuis op Aruba (San Nicolaas) werd bij het begin--.van.de oor log afgestaan aan U.S.0. voor de soldaten van de Amerikaanse strijdmachten, op Aruba gelegerd waren. Hierdoor moesten de Zeelieden zich tevreden stellen met oen huurhuis elders in San Nicolaas. Op het eind van het jaar heeft do Ü»S»0» het Zeemanshuis verlaten; het zal wederom in orde worden gebracht de zeelieden. Hot Zeemanshuis van het Leger des Helle mocht zich eveneens in grote belang- e telling verheugen. In tegenstelling met de algemene gedachte is hot bezoek v an zeevarenden na de oorlog in grote mate toegenomen. Het Tehuis werd bezocht Q oor mannen van de koopvaardij, zowel als van de Koninklijke Marine. Boven alen is het een "Home from Home" voor duizenden zeevarenden van nagenoeg alle Söallieerde landen. Het Tehuis heeft een tweedelig doel. In de eerste plaats is het een Zeelieden-Hotel voor velen, die na ontslag uit het hospitaal door c onsul of Scheepsagent voor een rustkuur daarheen worden gezonden, ter afwach ting van plaatsing op een schip. Daarnaast wordt het bezocht door duizenden men den in do avonduren en op Zondag ale cntspannings-verblijf. Alcohol-vrije dran *en, koffie, thee, koude maaltijden werden tegen uiterst geringe prijs verkocht. Schrijfbehoeften zijn gratis. Er is een uitgebreide Bibliotheek, radio en piano; Verder verschillende spelen, als biljart, dam- en schaakspelen etc. De niBuwe uit Nederland zowel als uit Arnorika en England zijn steeds aan '*°2ig. Hiervoor bestaat uiteraard altijd greto belangstelling. e t totaal aantal bezoekers bedroeg dit jaar 15865, pt aantal geserveerde maaltijden en "comforts" 12654. werd verstrekt aan 666 zeevarenden. f|ot aantal gehouden uitstapjes of pic-nics beliep 31, at aantal pakketten met boeken en tijdschriften aan schepen 86, e t aantal gratis gedistribueerde Bijbels of Testamenten 225. - Do - 159
Een commissie uit Curacao vertrok in de maand Mei naar Londen, teneinde de dollarmoeilijkheden te bespreken met de Nederlandse Regering. Het bereikte resultaat was bevredigend. Curacao zou van 1 Juni 1945 tot 1 Juni 1957 maan delijks een bedrag van $ 1.300.000. — tegen Ponden kunnen overnemen. Deze remise heeft niet de hoeveelheid beschikbare deviezen vergroot, doch wel ze kerheid gegeven dat zij beschikbaar zullen zijn. Vergroting ten aanzien van het vorige verslagjaar vond niet plaats, omdat hét bedrag precies overeenstemt met de werkelijke tekorten. Tevens werd bepaald, dat de aanzienlijke debet stand van de banken, welke per 13 Juli rond $ 2,000.000. — bedroeg, zou wor den aangezuiverd door gedeeltelijke deblokkering van het dollarsaldo van re kening A der Curacaose Bank bij de National City Bank te New Vork, hetgeen sedertdien ten dele is geschied. Het Treasury Department van de Verenigde Staten van Amerika gaf de import van "Greenbacks" in denominaties van $ 20.-— en minder onbeperkt vrij per 9 Augustus. Bij P.B. 1945 n 0.135 werd bepaald, dat bovenbedoelde soorten ' Amerikaans papiergeld uitgezonderd worden van de verplichtingen tot aflevering, zoals vastgesteld bij P.B. 1942 n 0,225. Door opheffing van de censuur ontviel aan de Commissie een voornaam middel van controle tegen deviezen-smokkel. De bestaan quotum-verdeling werd per 1 October herzien en aan de ge wijzigde omstandigheden aangepast. Hierbij werden die goederen, welke voor de Volkshuishouding minder essentieel bleken, aan het deviszenquotum gebonden. Gedurende het verslagjaar beliepen: de dollaruitgaven: ruim $ 37.373.000.— de -inkomsten: " " 2^.893.000.— In het tekort, groot $ 12.480.000.—, werd voorzien, deels doorcLllaraankoop tegen Ponden-Sterling, conform K.B, No.l van 15 October 1942, en deels ten laste van de geblokkeerde re kening A der Curacaose Bank bij de National City Bank of New Vork, terwijl de vorenvermelde met de Regering gesloten overeenkomst betreffende de dollar voorziening een niet gering aandeel had in de dekking van dit tekort. 16
De zeelieden-bezoekers, welke dit jaar hun namen inschreven in de registers, waren afkomstig uit Nederland, Engeland en Schotland, Verenigde Staten van Noord-Amerika, Frankrijk, België, Noorwegen, Denemarken, Rusland, Canada, Mexico, Griekenland, Australië, Afrika, Nederlands-Indiß, en uiteraard uit West-Indiö (Suriname en de Britse Eilanden). De Kerstviering verdient dit jaar wel bijzondere vermelding. Kerstlie deren werden gezongen en gespeeld in diverse stalen, Nederlanders, Engelsen, Amerikanen, Noren, enz. waren aanwezig. Een Kerstboom werd aangeboden door de K.N.S.M. Het gebouw was stemmig versierd; twee zangkoren verleenden mede werking. De Kerstmorgen werd besteed aan het bezceken van schepen en hospitalen waar Kerstpakketten werden gedistribueerd. Nagenoeg de gehele Decembermaand werden Kerstpakketjes uitgedeeld aan zeevarenden, waarvan verwacht kon werden, dat zij dit mooie feest niet in eigen kring konden doorbrengen. De Koninklijke Nederlandse Vereniging Onze Vleet stelt zich o.a. ten doe], de geestelijke en stoffelijke belangen van het personeel der Nederlandse Zee l-acht in Curacao te behartigen. In tijd van oorlog en onder buitengewone tijds omstandigheden, is het geoorloofd de werkzaamheid uit te breiden tot de Koop vaardij, In de eerste maanden van 1945 beantwoordde het ontspanningsoerd der Vereni ging "Zuikertuintje" - gelegen ep Cura9ac - nog volkomen aan zijn doel en werdej bij verschillende gelegenheden gezellige avonden georganiseerd. Representatief werden ook verschillende zeevarenden, behorende tot de bevriende naties ont vangen. Vele waren de blijken van dank, die de Vereniging gewerden van verschil lende zijden, voor het verstrekte en voor de spontane hulp, door vele dames gebeden, waardoor vele bezoekers door de laatste moeilijke oorlogsmaanaen werden heengehclpen. Na het beëindigen der vijandelijkheden werd het ontspanningsoord tijdelijk gesloten, omdat het Bestuur eerst contact wilde zoeken met het Hoofdbestuur in Nederland voor het uitwerken, in gemeenschappelijk overleg, van plannen voor de toekomst. Gedurende deze periode van stilstaand is het "Zuikertuintje" tijdelijk ten bruike afgestaan aan de meisjesvereniging der Padvinderij. De activiteit van verschillende dames, die regelmatig ziekenhuizen bezochten waarbij de zieken van lectuur, vorsnapperingen en geschenken werden voorzien, was weer groot. Maar hot was vooral de morele steun, die prachtige resultaten opleverde. Vele malen betoonde het Bestuur der Vereniging deelneming bij het overlijden en begraven van zeelieden. Het werd daarbij door een der leden vertegenwoordigd, waarbij bloemen dan de tolk waren van het diepgevoeld medeleven. Evenals vorige jaren werden door de dames van het Boeken-Comité groto aan tallen boeken verzameld, gecatalogiseerd, gekaft, ontsmet, enz, Boekenkiston WErden geregeld gezonden naar oorlogs- en koopvaardijschepen en vonden zodoen de overal hun weg op de zeerin. Behalve aan schepen, werden eveneens tijdschrif ten gezonden aan kustbatterijen en wachtposten. Doorgegaan werd mot het verstrekken van bioscoopkaartjes aan zeelieden. De uitgaven der Vorenig.ng bedroegen: Bioscoopkaartjes f, 723. — Verzorging lectuur, versnapperingen en geschen ken aan zieke zeelieden " 1720. — Ontvangst zeeleiden in "Zuikertuihtje" " 7730. — Transportkosten " 200.— Algemene uitgaven zoals advertenties, telegram men, drukwerk, administratie-kosten " 1107. — Voor Fonds Militair Tehuis " 1995.— Het Werkkapitaal bedroeg ultimo 1945 f. 10,000.- - K. - 160
K. GRGNDUITGIFTE. Curacao. HëTdomein word vergroot door aankoop van 4 percelen grond ter gezamenlijke groette van ongeveer 10200 vierkante meter, zomede gedeelten van de plantage Suikertuintje en Groot Davelaar, groot ongeveer 33.800 vierkante meter. In erfpacht werden uitgegeven 26 stukken domeingrond, ter gezamenlijke grootte van ongeveer 33.919 vierkante meter. In eigendom werden afgestaan 6 percelen, gezamenlijk ongeveer 4919 vier kante meter groot. In het tweode district werden met 783 personen huurovereenkomsten gesloten. Van dit aantal betreffen 301 nieuwe percelen, waarbij 196,67 H.A. grond in huur werd uitgegeven, de andere 482 vernieuwing en overdracht van aflopende overeenkomsten. De voor het eerst uitgegeven percelen zijn bestemd voor hui zenbouw on landbouwdoeleinden. Op 31 December 1945 waren in totaal 3567 (tegen 3266 in 1944) percelen in huur uitgegeven. In het derde district werden dit jaar veel minder percelen in huur uitge geven dan hot'vorige jaar. De verkaveling en uitgifte in huur van do Gcuvernements-plantage Jan-Kok heeft gedurende het verslagjaar plaats gehad. Aan ongeveer 41 personen zijn stukken grond aangewezen voer landbouwdoeleinden en woningbouw, allen personen, die in de buurt woonden op particuliere gronden of die bij ouders of schoon ouders tijdelijk hun intrek hadden moeten nemen. In het district sloten in totaal 225 personen huurovereenkomsten, waarbij 266 H.A. grond in huur zijn uitgegeven. Van dit aantal waren 45 nieuwe peroe len, groot tezamen 58,2 L H.A. terwijl de overige transactien betreffen, hetzij op naam van dezelfde huurder, hetzij op naam van anderen. Aruba. Het aantal percelen, in huur bij particulieren, bedraagt ongeveer 3800. De uitgifte van grond in huur werd vereenvoudigd, doordat do Gezaghebber van --ruba oen docrlcpende machtiging om percelen, kleiner dan 2 H.A., uit oe geven, In de loop van het jaar zijn vele contracten, welke waren vervallen, doordat de daarin genoemde termijn van 6 jaar was afgelopen, vernieuwd. Nog ongeveer 100 van deze oude contracten moesten aan het einde der verslagperiode worden behandeld. Het gebruik van de gronden voer landbouwdoeleinden laat te wensen over, Slochts Weinig percelen worden geheel met voedselgewassen beplant; vele worden in hot geheel niet beplant. De huur voor landbouwporcelon bleef ongewijzigd. Een juist overzicht met kaarten van de in huur uitgegeven gronden, al of niet °iot een woning bebouwd, is niet aanwezig. Do bestaande domeinkaarton zijn onvol doende voor een dergelijk overzicht. Ia de loop van het jaar werden in erfpacht uitgegeven 110 percelen, samen groot 5 i6748 H.a,, tegen een jaarlijkse canon van f, 18,562,80 (vorig jaar 30 trans actien 1.8477 H.A. cf f. 4619,60). Ia 4 transacties werd terug genomen met een oppervlakte van 1071 M 2. Hierdoor verminderden de inkomsten uit erfpacht mot f. 269.20. 5 Ruiltransacties kwamen tot stand. Hierbij verkreeg Curacao 3641 M 2 grond met hij betaling van f. 775, — en stond 3193 M 2 grond af met ontvangst van f. 625,-, 'Transacties van aankoop van grond kwamen tot stand. Hierbij werd 9852 M 2 ver legen voor f. 439.50. Ia 15 transacties werd 2622 M 2 grond verkocht tegen een totale som van f.8369,50. hot aantal verz.eken om grond in eigendom of erfpacht te mogen ontvangen, hot **eiK op het domeinkantoer werd behandeld, bedroog 260. - Bonaire - 161
Bonaire. Verkocht werden aan particulieren twee percelen, uitgegeven in erfpacht voor huizenbouw: twee, in huur voor huizenbouw: 67- en in huur voor land bouwdoeleinden 58 percelen. St. Maart en. Er had in het verslagjaar geen uitgifte van grond vcor landbouwdoeleinden, noch voor woningbouw plaats. St.Eustatius. Het aantal verhuurde percelen grond voor landbouw- on veeteeltdoeleinden bedroeg 94. Saba. Er had geen grond-uitgifte plaats. 162
HOOFDSTUK VI. DE CENTRALE OVERHEID. A. RADEN VAN POLITIE. Aruba. De Raad van Politie vergaderde gedurende het verslagjaar zeventien maal Op Bonaire word één vergadering gehouden. De landraden kwamen meermalen mot de Gezaghebber bijeen ter bespreking van verschillende aangelegenheden, het eiland betreffende. Op de eilanden St.Maarten, St.Eustatius en Saba vergaderde de Raad respectie velijk één, twee en vier maal. Word in het Verslag over 19.4 de verwachting uitgesproken, dat aan de Staten nog gedurende dat verslagjaar zou kunnen worden aangeboden het ont werp van landsverordening tot indeling van Curacao .in bestuursressorten en tot instelling van zelfstandig bestuur in die ressorten, ter uitvoering van de artikelen 117 en 118 der Curacaose Staatsregeling, op basis van het door de Commissie ter Bestudering van Staatkundige Aangelegenheden - ingesteld bij gouvernements-beschikking van 5 December 1942 n 0.7530 - in 1944 uitge brachte rapport, deze verwachting is niet in vervulling gegaan, daar bestu dering en bewerking der ingewikkelde materie en van de uit de regeling voort vloeiende gevolgen zeer lange tijd vergden 1). B. DE POLITIE EN DE BRANDWEER. Korps Militaire Folitietroepen. Ultimo 1945 was het Korps 172 man sterk, Aruba inbegrepen. Op Curacao deden 124 man dienst, waaronder twee officieren; het detachement op Aruba was 48 man sterk, waaronder één officier. Korps Burgerpolitie. Cp Curacao was dit korps per 31 December 1945 samengesteld als volgt: 1 hoofd-inspecteur, 1 inspecteur, 1 tijdelijk inspecteur, 2 onder-inspecteurs, 1 politie-deskundige, 6 hoofdagenten, 2 tijdelijk-hoofdagenton, 17 agenten en 9 tijdelijk-agenten; tevens waren bij het Korps aanwezig 2 gedetacheerde brigadiers van het Korps Militaire Folitietroepen, totaal derhalve 42 man. Do formatie van het Korps op Aruba was per 31 December 1945: 1 onder inspecteur van politie, 1 hoofdagent, 1 tijdelijk hoofdagent, 7 agenten, 12 tijdelijk agenten en 2 gedetacheerde brigadiers der Militaire Politic troepen, totaal 24 man. Korps Veldwacht. Het Korps Veldwacht bestond per 31 December van het verslagjaar uit 16 opzieners on 79 veldwachters, over do eilanden verdeeld als volgt: Curacao: 11 opzieners en 51 veldwachters. Aruba: 1 opziener en 1 veldwachter. Bonaire: 1 opziener en 9 veldwachters. St.Maarten: 1 opziener, benovens een als opziener dienstdoend agent der burgorpolitie Ie klasse en 7 veldwachters. St.Eustatius: 1 opziener en 4 veldwachters. Saba; 1 opziener en 7 veldwachters. Do Procureur-Generaal plaatst, verplaatst en detacheert het personeel van de Korpsen Burgerpolitiesen Veldwachters, de Commandant dor Militaire Politie troopen, na goedkeuring van de Procureur-Genoraal, het personeel van dit Korps. i Het ontwerp werd 21 Februari 1946 bij de Staten ingediend, doch was begin 1948, bij aanvang der zgn. Rondo Tafelconferentie nog bij dat College aanhangig. 163
Brandweer. Curacao. In het verslagjaar werden regelmatig de noodzakelijke oefeningen in do bediening van het brandweermateriaal gehouden. Vernieuwing van of aanvulling met nieuw materiaal had niet plaats. Vier der brandspruiten werden grondig gereviseerd. Wegens niet-ontvangen van aangevraagde onderdelen uit Engeland moost een der grote brandspruiten buiten bodrijf worden gesteld. De watervindplaatsen werden uitgebreid on verbeterd. Naar verdere uit breiding en aanpassing van de brandweer aan de boouwplannen wordt gestreefd. De gebruikelijke inspecties in het Schottegat en de daaraan grenzendo baaien ep drijfhout en olie, vonden ook dit jaar plaats; waar nodig werden maatregelen getroffen. In totaal bedroeg het aantal brandmeldingen 60 (vorig jaar 43); zij be troffen: 3 maal vals alarm Punda; 3 maal vals alarm Otrabanda; 1 maal vals alarm 2de District; 21 branden op Punda; 12 branden op Otrabanda; 20 branden 2de District. In 19 gevallen werd water gegeven, terwijl in 25 gevallen kon worden vol staan hetzij mot enige emmers water, hetzij met het uit elkaar trekken der brandende stoffen, hetzij met bedekking door zand. Met het chemisch apparaat of met do koolzuursnoeuw- en sohuimblusapparaten werd in 9 gevallen geblust. Van ernstige aard konden worden genoemd twee uitslaande branden t.w, een brand op de Marine-basis te Parera en een brand in de Ojedastraat in Otraban da. Controle op de brandveiligheidsmaatregelen in de bioscopen en andere ge bouwen voor publieke vermakelijkheden werd regelmatig gehouden. Aruba. In totaal werd 20 maal uitgerukt voor brandalarm; 7 maal te Sint Nicolaas on 13 maal te Oranjestad. Hierbij werd te Oranjestad 10 maal gebruik gemaakt van het brandweermateriaal en te St.Nicolaas 3 maal. In de overige gevallen werd de brand met enige emmers water, hetzij door omstanders, hetzij door brandweerpersoneel geblust. Het brandweermateriaal voldoet aan de gestolde eisen. C. LAND- EN ZEEMACHT. Staat van Beleg. De Proclamatie van de Gouverneur van 10 Mei 1940 (P.8.1940 n 0.36) werd in getrokken en daarbij de staat van beleg opgeheven. (P.8.n0.88). Door de in trekking van deze Proclamatie zijn modo de navolgende proclamaties en be sluiten vervallen: 1. de Proclamatie van 10 Mei 1940 (P.8.1940 n 0.38), houdende bepalingen betreffende het Militair Gezag, de bevoegdheden van de Procureur-Ge neraal on de instelling van een Bijzondere Rechtbank in Curacao geduren de de staat van beleg; 2. het Besluit van 8 Augustus 1940, houdende bepalingen betreffende do rechto macht van de Krijgsraad bij de Landmacht in Curacao (P.8.1940 n0.93)< 3. het Besluit van 8 Augustus 1940, houdendo rogelen, waarbij het hoger beroep van vonnissen, gewezen door de Krijgsraad in het Militair Arron dissement in Curacao, tijdelijk wordt afgeschaft (P.8.1940 n 0.94); 4. de Proclamatie van 1 Augustus 1941, houdende bepalingen betreffende het vervoer van brieven on/of andere geschriften, anders dan door middel van de post, naar buiten de grenzen van'het in staat van beleg verklaard gebied en het uitkoren aan de rechthebbenden van brieven en andere ge- - schriften - 164
schriften anders dan door middel van de post aangevoerd binnen de grenzen van hetzelve (P.8.1941 no.81); 5. de Proclamatie van 12 Februari 1942, houdende bepalingen betreffende uit voer van cinematografisch on photografisch lichtgevoelig materiaal naar buiten de grenzen van het in staat van beleg verklaard gebied (P.3.194-2 nc.24) ; 6. het Besluit van 6 Maart 1943, houdende aanvulling en wijziging van het Wetboek van Militair Strafrecht, het Reglement van Krijgstucht voor Curac en de Rechtspleging bij de Landmacht in Curacao (P.8.1943 n 0.45); 7. de Proclamatie vart 15 Juli 1943, houdende beplaingen betreffende het toe zicht op de photografische werkzaamheden in het in staat van beleg ver klaard gebied (P.8.1943 n 0.127); 8. do Proclamatie van 23 October 1941, houdende bepalingen betreffende het benaderen, betreden, zich bevinden op, vervaardigen of verzenden van foto grafische opnamen dan wel films of tekeningen van en verstrekken van ge gevens omtrent verdedigingswerken, inrichtingen van de land- of zeemacht, schepen, luchtvaartuigen, terreinen en andere voor de Oorlogvoering van belang zijnde plaatsen of zaken (P.8.1941 n 0.122). Tengevolge van de opheffing van do staat van beleg en het vervallen van voren genoemde proclamaties en besluiten was het noodzakelijk maatregelen to nomen, welke gedurende de oorlogstoestand in het belang van do Staat in net algemeen en van Curacao in het bijzonder geboden werden. Deze maatregelen zijn opge nomen in P.8.n0.89, terwijl bij P.8.n0.144 het merendeel dezer bepalingen Meer is ingetrokken. Van kracht bleven nog de bevoegdheden van de Procureur-Generaal om personen, wier aanwezigheid voor de rust en do algemene veiligheid wordt feeacht gevaarlijk to zijn, hot verblijf in Curacao te ontzoggon of daaruit to Verwijderen; om beperkende bepalingen vast te stellen omtrent het drukken, aitgeven, verspreiden, aanplakken of in de handel brengen van geschriften of tekeningen of dit geheel te verbieden; tenslotte cm al die voorschriften tor handhaving van de openbare orde te geven, welke de omstandigheden in ieder bijzonder geval vereisen. Verder bleef nog van kracht de instelling van een Bijzonder Rechtbank voor de berechting van overtredingen van het Vaarplichtbesluit 1942. Be Weermacht. Algemene mededelingen. Hoewel de duur.der eerste oefening van de schutters van do jaarklasso 1925 °p 1 Januari van het verslagjaar was verstreken bepaalde de Gouverneur in vor h&nd met het nog voortduren van de oorlogstoestand bij beschikking van 25 Ja nuari 1945 n 0.197 (P.8.nc.13), dat zij onder de wapenen zouden blijven. Boven dien werd de jaarklasse 1926 der schutterplichtigen op do eilanden Aruba, Bonaire en Curacao voer eersto oefening opgeroepen por 1 September 1945 voor de duur van 6 maanden (P.8.n0.62). De "Schutterijlandsvercrdoning 1940" werd aangevuld bij besluit van 27 Augus tus 1945 (F.8.n0.119) met een bepaling omtrent uitkering van een geldelijke tegemoetkoming aan weduwe of nagelaten familiebetrekkingen bij overlijden van een in werkelijke dienst zijnde schutter, en wel volgens door de Gouverneur vast te stellen regelen. Deze regelen zijn als aanvulling op het "Schutterij zeeluit 1940" opgenomen in P.8.n0.146. Het Schuttorijbesluit is verder nog gewijzigd en aangevuld bij de Publicatiebladen nos. 28, 46 en 78, Bij beschikking van 3 October 1945 n 0.7552 (P.8.nc.150) werd ingetrokken het Verbod voor schutterplichtige inwoners van Aruba, Bonaire en Curacao om het Staatsdeel te verlaten, welk verbod was opgenomen in Publicatieblad 1940 n 0.122 Voor wat betreft Aruba en Curacao en in Publicatieblad 1943 n 0.6 voor wat be seft Bonaire. Maatregelen werden getroffen teneinde, mede in verband met do te verwaohten demobilisatie, het in verschillende functies naast en door elkaar diende Marine °a Landmacht-personeel wederom zo veel mogelijk terug te brengen tot het weer '"achtsondordeol, waartoe zij behoorden. - Aan - 165
Aan het einde van het verslagjaar was dan ook practisch het Zee- en Land macht-apparaat gescheiden, doch voor beide onderdelen bleef de Algemeen Mili tair Commandant (tevens O.A.Z. Curacao) met zijn staf als "overkapping" be staan. 14 Mei 1945 werd het A.M.C.-Commando door de Schout-bij-Nacht G.J.Baron van wegons vertrek naar hot Verenigd Koninkrijk overgedragen aan do Kapitein ter Zee Jhr. W.Bcreol, terwijl 8 Octooer 19*5 de Kpitein-Luitenant tor Zee H.J.Suermcndt het Commando van de Kapitein ter Zee Jhr.W.Boreol over nam. In do loop van het verslagjaar werden in verband met hot beöindigcn van do oorlog de volgende diensten bij het i'ieermacht-apparaat opgeheven; Militaire Havenbeveiliging, Handelsbescherming, D.E.M.S., Degaussingsdionst, Militaire Inlichtingendienst, Batterij Caracasbaai, Nottendionst, Militaire Censuur, Curacaose Contrabande Controle, Onderzoekingsdienst. Op 1 Maart 1945 namen do Militaire Politietroepen do bewaking van net inter neringskamp op Bonaire ever van de aldaar sedert 1 Januari 1943 gelegerde troepen. Het Detachement St.Maarten werd op 17 November 1945 opgeheven en de al daar gelegerde troepen (50 man schutters) naar Curacao teruggeplaatst. In het verslagjaar werden 17 officieren benoemd, waarvan 14 bij de Schut terij on 5 bij het Koninklijk Nederlands Leger. De Curacaose Schutterij herdacht op 24 November 1945 haar eerste lustru l, bij gelegenheid waarvan veer Zijne Excellentie de Gouverneur werd gedefileerd. Door uitvoering van de demobilisatie werden aan de Dienst van Ontwikkeling en Ontspanning do meeste medewerkers onttrokken. In het verslagjaar bleek wederom, dat deze dienst een essentieel godoelte van de troep uitmaakt en zoor veel bijdraagt tct in standhouding van oen goede geest. Ingevolge instructie van de Heer Minister van Overzeese Gebiedsdelen werden in de loep van 19a5 drie groepen van C.P.1.M.-employees in militaire dienst geroepen en voor de "olierehabilitatie" op de navolgende tijdstippen opge zonden naar Australiö: Ie groep ep 17 Juli 1945, groot 4 man; 2o groep op 18 Juli 1945, groot 9 man; 3c groep op 8 augustus 1945, groot 2 man. De Afdeling Personeel van het Bureau van de A.M.C, bleef belast met aan neming en opzending van personeel voor de heropbouw van Nederlands-Indiü. In 1945 worden 3 personen via de Verenigde Staten van Nocrd-Amerika naar liö opgezonden. De Landmacht. Do beëindiging van de Europese oorlog in Moi 1945 on de Japanse overgave op 10 Augustus van dat jaar brachten voor de Curacaose weermacht het reeds in do loop van het verslagjaar 1944 in beschouwing genomen vraagstuk dor de mobilisatie in het stadium van uitvoering. In het begin van het verslagjaar waren onder do wapenen de volgondo jaar klassen van de Schutterij: Jaarklasse 1921 f 319 man, opgeroepen 2 December 1940; " 1922 *65 man, cpgoroopon 1 Juli 1941; " 1923 365 man, opgeroepen 2 Maart 1942; tt 1 gig . 1920 man ' °P^ eroG P e ? 1 October 1942; " 1917\ *",') 571 man, opgeroepen 1 Mei 1943; 1918 " 1924 357 man, opgeroepen 1 December 1943; " 1925 408 man, opgeroepen 1 Juli 1944; . en voorts van: hot V.K.C.en hot VK.A.574 man, opgeroepen gedurende 1939 on 1940. Totaal . 3806 man. Voor de oncadrering van deze troepen waren aanwezig een 17-tal reserve officieren en oen 50-tal dienstplichtige onderofficieren van het K.N.L., tor wijl bij de Curacaose troepen ook nog diende een aantal Nederlandse dienst- - plichtigen - 166
plichtigen, afkomstig uit Zuid-Afrika, Canada en Engeland. Ter voorbereiding van de demobilisatie, waaronder met name het doen van voorstellen met betrekking tot do voor de met groot verlof te zenden Mili tairen te treffen voorzieningen en regelen voor terugkeer in de burgermaat schappij enz. werd bij beschikking dd, 30 Juni 1945 nc.*±Bo7 door Zijne Excellen tie de Gouverneur op voorstel van de Algemeen Militair Commandant eon Com missie benoemd. Als voorzitter van deze Commissie fungeerde het Hoofd van de . Afdeling Sociale Zaken, terwijl de Chef Personeel van het Bureau-van de Algemeen militair Commandant als militair lid werd aangewezen. De voorstellen van de Commissie voornoemd worden in twee concept-Lands verordeningen te weten één betreffende Demobilisatie Schutterij en een be treffende Demobilisatie V.K.C., ingediend. het einde van het verslagjaar waren dezo landsverordeningen nog niet door do staten aangenomen. Het beöindigen van de strijd in Europa in Moi van het verslagjaar bracht ovenwei mede, dat daar uit ontvangen Legerorders was gebleken, dat in Neder land uiterlijk 6 maanden na het einde van de vijandelijkheden een aanvang zou worden gemaakt met het demobiliseren van de "prinses Irene Brigade", ook van de Curacaose troepen, niet later dan dat tijdstip, althans eon gedeelte naar huis diende te worden gezonden. Derhalve werd bepaald, dat per 1 Augustus met do gedeeltelijke demobilisatie zou worden aangevangen en wel in deze zin dat ep die datum voor demobilisatie in aanmerking kwamen de jaarklasse 1921 van de Schutterij, alsmede de militairen van het V.K.C, en het V.K.A., welke in 1939/1940 in werkelijke dionst waren geroepen. Het kader boven de rang van korporaal werd echter nog niet naar huis gezonden; demobilisatie daarvan zou eerst kunnen worden bezien, nadat de encadrering van de nog in dienst te hou den troepen kon worden vastgesteld. Vooruitlopend op de tot standkoming der nog in behandeling zijnde boven bedoelde landsverordeningen, werden voor de schutters-grootverlofgangers on de te demobiliseren militairen van het V.K.C, en het V.K.A. voorlopig do vol ronde maatregelen getroffen: - Vrij vervoer binnen één maand na vertrek met groot verlof naar het eiland, waar de betrokkene is ingelijfd of zich metterwoon wenst te vestigen; - Van de militaire kleding kunnen door de gr'.otverlofganger worden behouden: 2 uitgaans-uniformen, 2 werkpakken, de schoenen en de cnderkleding; - Boven en behalve de medegegeven kleding zal de betrokkene een bedrag van f. 50. — ontvangen ter tegemoetkoming in de kosten van aankoop van burger kleding; - Behalve deze kledingtoelage wordt aan betrokkene voorlopig een bedrag Van f. 60. — uitgekeerd, in afwachting van de definitieve vaststelling van de algemene uitkering; - Hij, die twee weken na demobilisatie kan aantonen, nog geen werk te hebben kunnen vinden, zal van die datum af eventueel in aanmerking kunnen komen voor gedeeltelijke cf volle doorbetaling van de vroeger genoten kostwinnersvergoe ding voor de duur van ten hoogste drie maanden. Het Bureau voer Sociale Zaken, alwaar betrokkenen zijn geregistreerd, werd "iet de uitvoering van deze regeling belast; dit Bureau zou tevens bemiddeling verlenen bij het vinden van een passende werkkring. Op 25 Augustus 1945 werden de jaarklasse 1922 van de Schutterij, alsmede de V.K.C.- en V.K.a.'ers in werkelijke dienst,opgeroepen na 1940, behoudens het Kt;der boven de rang van korporaal, eveneons gedemobiliseerd. Ten aanzien van deze groep militairen gelden dezelfde sociale voorzieningen als hiervoren Aangegeven. Na deze jaarklasse verliep de verdere demobilisatie van de Curacaose weer- als volgt: Eind Augustus- begin September werd een aanvang gemaakt met het naar huis 2 enden van het Kader van de reeds gedemobiliseerde jaarklasse 1921 der Schut terij en het aangehouden kader van het V.K.C, on het V.K.A. - Op - 167
Op 1 November 1945 werd aan de hand van Legerorder n 0.12 begonnen met het demobiliseren van de bij de Curacaose troepen diendende Nederlandse reserve en dienstplichtigen. Waar de dienst dit noodzakelijk maakte, werden van deze categorie verschillende officieren en onderofficieren voorlopig aangehouden. Op 12 October 1945 v;erden de schutters van de jaarklassen 1923, 1919 en 1920 beneden de rang van sergeant naar huis gezonden, terwijl op 30 November daaraan volgend de schutters van de jaarklassen 1917 - 1918, eveneens beneden de rang van sergeant, en voorts het laatste kader van de jaarklasse 1921 der Schutterij en van het V.K.C, en het V.K.A., voor zover het niet vrijwillig wilde nadienen, eveneens werd gedemobiliseerd. Aan het einde van hot verslagjaar waren daardoor, voor zover dit op grond van do beveiliging van het Staatsdeel verantwoord werd geacht, de Curaca_so troepen gedemobiliseerd en vertoeldcn nog slechts onder de wapenen de jaar klassen 1924, 1925 en 1926, welke laatste was ingelijfd op 1 September 19ab. De totale sterkte van de troepen, inclusief officieren, oedroeg toen 116 b man, waarvan 794 op Curacao, 516 Oj- Aruba en 58 op Bonaire. Van de oorspronkelijke totale sterkte der Weermacht, (schutterij, V.K.C, en V.K.A., reserve- en dienstplichtigen van het K.N.L.) waren ruim 2900 man gedemobiliseerd. Aangezien rekening diende te worden gehouden met de omstandigheid, dat op het tijdstip waarop voor het Koninkrijk wederom de normale omstandigheden zou den zijn wcorgoKoerd, de jaarklassen van de Schutterij niet langer dan de oefen-periode onder de wapenen konden worden gehouden (maximum 1 jaar), werd op grond van een opgestelde vredesorganisatie het Opperbestuur verzocht, een vaste kerntroep met encadroring van officieren en onder-officieren voor het Staatsdeel to bestemmen. De Schutterij zou dan als zuiver dienstplichtig in stituut kunnen blijven bestaan. Gerekend werd hierbij, dat een jaarklasse uit 250 a 300 man bestaat. Koninklijke Marine. In verband met het in do loop van 1944 reeds aanzienlijk verminderde duik botengevoar in de Caraibische wateren werd Ht.jüs."Van Kinsbergen" op 10 Janua ri 1945 door de Bevelhebber der /.cestrijdkrachten naar Engeland gedirigeerd. Om dezelfde redenen werden de patrouillevaartuigen "Enern" , "Toorn" on "Eamern",div o.a. als escorte-vaartuigen van de C.S.M.-tankers opereerden, naar New Found land gedirigeerd, alwaar zij weder ..oor de Noorse Regering werden overgenomen. Aan het einde van het verslagjaar was de totale sterkte van het iviarine-per soneol in het Staatsdeel (officieren inbegrepen) nog 196 man. De in Curacao aanwezige buitenlandse strijdkrachten. Direct na het beëindigen van de krijgsvorrichtingon in Europa werd van de in het Staatsdeel gestationneerdo Amerikaanse lucht-, zeo- en landmacht een groot gedeelte personeel als materiaal overgeplaatst -. Op 13 Mei 1945 bedroeg de Rear Admiral Frank E.Beatty U.S.N, het commando over aan de Commodore L.W.Busboy Jr. Deze werd op 3 December 1945 van zijn hevel als"Commander All Forces Aruba Curacao" ontheven en keerde naar de Ver enigde Staten terug. Op Curacao bleef de Colonel L.E.Schoonmaker als Commander Ground Forces Aruba-Curacao fungeren. Aan het einde van het verslagjaar waren van de oorspronkelijke aanwezige Amerikaanse troepen nog slechts betrekkelijk kleine detachementen op. Curacao on Aruba over. Bc Militaire rtechtspraak. liet besluit van 29 Augustus 1940 (p. 3.1940 no.101), houdende wijziging van het Reglement van Krijgstucht voor Curacao, werd bij besluit van 21 Juni 1945 (P.8.n0.80) in die zin gewijzigd, dat dit besluit niet zou vervallen door de •Pheffing van de staat van beleg. Een verdere wijziging van het Reglement van «Tijgstucht is opgenomen in P.8.n0.86. Ook het Wetboek van Militair Strafrecht en de Rechtspleging bij de Landmacht in Curacao zijn bij ditzelfde P.B. gewij zigd en aangevuld. Bij besluit van 21 Juni 1945 werd(en) voorts op grond van dringende omstandig heden in de zin van art.32 dor Staatsregeling: - 1. - 168
1. bepalingen vastgesteld betreffende de rechtsmacht van de ivrijgsraad bij de Landmacht in Curacao, waarbij deze Krijgsraad ook kennis neemt van de strafbare feiten, begaan door personen behorend tot de zeemacht of begaan aan boord van een corlogsvaartuig, op het gebied van een inrichiiin. van de zeemacht cf bij een onder bevel van een militair der zeemacht dienstdoende troepenafdeling, en in het algemeen van strafbare feiten, deer niet-militairen begaan, indien het belang van de zeemacht daardoor is cf kan werden geschaad (F.3.n0.77); 2. de bevoegdheid van de Curacaose Militaire Rechter uitgebreid mot betrek king tct de' berechting van Nederlandse en Nederlands-Indische militairen, die zich binnen cf buiten Curacao schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten en zich in Curacao bevinden, terwijl de Nederlandse wetgeving deze strafbare feiten van toepassing is verklaard (P.8.nc.82); 3. regelen gestold, waarbij hot hoger beroep van vonnissen, gewezen door do Krijgsraad in het Militair Arrondissement in Curacao, tijdelijk wordt afgeschaft (P.8.n0.87), Do Algemeen Militair Commandant zond 556 zaken om advies naar do Auditeur Mi litair. 233 Zaken -.verden naar de -krijgsraad verwezen. In het verslagjaar- woos de Krijgsraad 216 vonnissen. Plaatsing van militairen in een tuchtklasse kwam niet voor. Inzameling van gelden voor de aankoop van wapens. Tot inzameling van gelden ton behoeve van de oorlogsvoering waren bij de aanvang der verslagperiode nog werkzaam: op Curacao: het Prins Bornhard Comité; het Comité Nederland'; de afdeling van The Fellowship cf the Bollows; op Aruba; de afdeling van laatstgenoemde organisatie, Eerstgenoemd Comité zamelde gelden in ten behoeve van het Prins Bernhard fends te Londen. Sedert zijn oprichting bracht het Comité ruim f. 400.000. -bijeen; de gelden werden in dit en vorige verslagjaren, overgemaakt aan het Prins Bernhardfcnds te Lenden. Het Comité werd in de aanvang van 1945 ontbon den. Het Comité Nederland,, op 17 Mei 1940 opgericht door employees van de Cura cacso Petroleum Industrie Maatschappij, zamelde gelden in zowel voor steun aan de directe oorlogsvoering als vc~.r hulp aan oorlogsslachtoffers in onderschei den vorm. De doelstellingen van het Comité omvatten: a. propaganda voor de Nederlandse zaak in de ruimste zin des woords; b. het voeren van actie in alle gevallen, waarin dit doelmatig, gewenst en geoorloofd was; £. het inzamelen van gelden. Wat het oneer punt c. gestelde betreft: in de beginne werd ruim f. 30.000.- per maand aan bijdragen ontvangen, terwijl in ruim vijf jaar tijd een bedrag van bijna f, 1.000.000.- werd bijeengebracht. De eerste gelden werden aangeboden aan H.M. de Koningin, 'waardoor indirect de stoot werd gegeven tot de oprichting van het te Londen gevestigde Prins Bernhardfonds. Door in dit Fonds te storten droeg het Comité Nederland bij in de directe oorlogsvoeri door Nederland. In latere jaren zich aanpassend aan het veranderde oorlogs beeld heeft het Comité zijn inkomsten aangewend ten behoeve van de hulpver lening aan Nederlanders via het Nederlandse Rode Kruis, zodat ongeveer f. 400.0 ut. aan deze organisatie kon worden overhandigd. Het Comité ter Bevordering van het welzijn van Nederlandse Strijders in Engeland werd maandelijks met f.2.300. -gosteund. De onderafdeling Dames-Kleding-Comité wist in de loop der jaren een groot aantal kisten met in Emaastad vervaardigde wanne kledingsstukkon naar Engeland te doen verzenden. Hulp werd voorts verleend aan hot Prinses iwargrietfonds en ten behoeve van Nederlandse uitgewekenen en zeelieden. Op 4 Juli 1945 werd, nu de bevrijding van Nederland eon feit geworden was en op Curacao intussen was opgericht het Curacaos Nationaal Steuncomité, besloten het Comité por 31 December 1945 te ontbinden. De afdeling Curacao van The Fellowship of the Bellows werd op 4 April 1945 ontbonden. Tot en met die datum, bracht de Afdeling f. 106.957.48 bij ellcaar. - Naar - 169
HOOFDSTUK 111. DE ECONOMISCHE TOESTAND. A. ALGEMEEN OVERZICHT. De Benedenwindsche Eilanden. Hoewel de vijandelijkheden op alle fronten gestaakt werden, bleven de bijzondere omstandigheden, waarin dit Staatsdeel zich bevond, onveranderd. De economische toestand was gunstig. Van werkeloosheid was geen sprake. Het tekort aan arbeidskrachten deed zich nog steeds voelen, niettegenstaande aanhoudende import van vreemde krachten. leder tot arbeiden geschikt persoon kon werk vinden. De levensstandaard op Aruba en Curacao bleef hoog. Een zeer groot gedeelte van de bevolking vindt haar bestaan in de olie-industriej ook enige kleine industrie-bedrijven bieden een middel van bestaan. De handel vormt na de olie industrie wel de voornaamste bron van inkomen. Visserij wordt op betrekkelijk kleine schaal uitgeoefend; de vangst bleef beperkt tot gedeeltelijke voorzie ning in locale behoeften. Voor enkelen was landbouw en veeteelt hoofdmiddel van bestaan, voor de meeste beoefenaren echter een bijbedrijf, veelal ter voor ziening in eigen behoeften. De trek naar de grot* industriën i.v.m. de daar geboden hogere lonen o.m. veroorzaakt het verval van deze takken van bestaan. Op Bonaire, met veel lagere levens- en loonsstandaard dan-de beide andere Benedenwindsche Eilanden, vormen zoutwinning, aloë - cultuur, kleine landbouw en veeteelt de hoofdmiddelen van bestaan. Vele mannen werken met achterlating van hun gezin in de olie-industriën, zowel op de tankervloot als op de raffi naderijen. Het ruime inkomen maakt het hen mogelijk, hun gezinnen behoorlijk te onderhouden. De aanvoer van levensmiddelen had regelmatig plaats, zodat de voedselvoor ziening bevredigend was. Een enkel maal kwam het voor dat er enige tijd een tekort aan een bepaald artikel was, doch dit was nimmer van lange duur. Op 1 Januari 1945 werden nog als distributiegoederen aangemerkt: mais meel, rijst, reuzel, vers, bevroren en gezouten vlees. In de eerste kwartaal van het verslagjaar werden echter de artikelen maismeel en rijst van de lijst van distributiegoederen geschrapt, met dien verstande echter, dat maismeel niet vóór de 1ste Mei en rijst niet vóór de 1ste Juni 1945 mocht worden geïm porteerd, zulks in verband met de aanwezige voorraad en nog te verwachten zen dingen. De andere artikelen in voorraad bij het Gouvernement, zoals blikgroen ten, melkpoeder, corned beef en thee werden gelikwideerd door plaatselijke verkoop aan de handel en door export naar het buitenland, gedeeltelijk als "relief" zending naar Nederland (melkpoeder en rijst). Rantsoenering door middel van bonnen behoefte ook in het jaar 1945 niet plaats te hebben. Ge durende korte perioden deden zich schaarsten voor aan boter en suiker. De schaarste aan suiker was het gevolg van een export-beperking door Engeland van dit artikel uit Santo Domingo. Aan de handelaren werd per algemene ken nisgeving verzocht slechts kleine hoeveelheden aan hun afnemers per persoon per week te verkopen. Dit systeem werkte vrij goed. Beide artikelen werden echter tot distributieartikel verklaard om de situatie-in handen te houden. Ook een schaarste aan sigaretten heeft zich voorgedaan, doch deze was van zeer korte duur. Met de Venezolaanse regering werd een overeenkomst aangegaan, waarbij Venezuela zich bereid verklaarde exportvergunningen te verstrekken voor een maandelijkse levering van 600 stuks slachtrunderen met een minimum gewioht van 350 KG pe r stuk. Vorengenoemde-hoeveelheid zou worden afgeleverd in het tijdvak Mei tot en met October 1945, terwijl voor het tijdvak November 1945.t/m April 1946 slechts voor 300 runderen vergunningen zouden wbrden ver verstrekt. De aanvoer van slachtvee bleef bevredigend, mede doordat voldoende voorraad bevroren vlees uit Argentinië aangevoerd kon worden. Ook uit Colombia konden enige malen slachtrunderen worden betrokken. -In- 17
Naar Engeland werd hiervan overgemaakt f. 103.424,47; het bij de ontbinding aanwnzige saldo, ten bedrage van f. 536.68, werd overgedragen aan het Cura caos Nationaal Steuncomité. De Afdeling Aruba van The Fellowship of the Bellows zamelde van haar op richting in Juli 1941 af tot aan de ontbinding in Juni 1945 in totaal f.26.263,50 in, welke som geheel werd overgemaakt aan het Ministry of Aireraft Production in Londen. Internering van Nederlanders en Duitsers. Gedurende het jaar waren de geïnterneerden weer ondergebracht in het daar toe bestemde kamp, terwijl de plantage Guatemala, waar onige van hen gehuis vest waren, in de loop van het jaar werd epgeheven. In het kamp bevonden zich op 31 December 1945: Duitsers: 82 mannen on 32 vrouwen (inclusief kinderen); Nederlanders: 13 mannen, 4 vrouwen (inclusief kinderen); in Kralendij'k: de beperkt vrijgelaten geïnterneerden n.1,: 1 Duitser, 1 Tsjech en 5 Nederlandse mannen. De bewaking van het kamp bleef in handen van een detachement Militaire Poli tietroepen onder commando van een onderofficier. De kampgebouwen en terreinen werden naar behoren onderhouden; de sanitaire installatie kwam in de loop van hot jaar gereed. Een ambtenaar van de Zwit serse Legatie te Caracas, de Heer J.Etter, bezocht als Gedelegeerde van het Internationale Rode Kruis, bij de aanvang van het jaar het kamp voor enige da gen. Het bezoek gaf geen aanleiding tot op- of aanmerkingen van enig belan^. De orde in het kamp werd gedurende het jaar niet verstoord. Een mannelijke geïnterneerde, een hartpatiënt, stierf plotseling als gevolg van een hartver lamming. De gezondheidstoestand der geinterneerdon liet niets te wensen over. Voor ontspanning werd zorggedragen door hen in de gelegenheid te stollen d lijks te zwemmen en sport te beoefenen, terwijl zij op geregelde tijden kon den wandelen. Verder bestond gelegenheid tot handenarbeid, studie en lezon. Voor de geestelijke verzorging werd door een R.K.Priester en de Voorganger der Protestantse Gemeente op Bonaire zorggedragen. Aan het oinde van het Verslagjaar vertoefden in het Staatsdeel 26 zg. "beperkt vrijgelatenen" (ex-geintemeerden). Twee geinterneerd geweest zijndo Nederlanders vertrokken in 1945 naar Nederland. D. DE AMBTENAREN. De Gouvernements-werkliedenvorordening, tot stand gekomen in 1944, trad nog niet in werking. De commissie, welke tot opdracht had de uitvoeringsvoor schriften van de verordening voor te bereiden, bleek bij deze voerbereiding do wenselijkheid om nog enkele wijzigingen aan te brengen in de verordening zelf. Deze kwamen tct stand bij Publicatieblad nc.164 en bevatten ca. aanvullen de bepalingen omtrent verlof na zesjarige diensttijd, bepalingen omtrent do diensttijd voor de beoordeling van pernsioenaanspraken en de berekening van het pernsioen, verder aanpassing van do berekening der grondsalarissen, nood zakelijk geworden door geleidelijke verhoging van lonen, en tenslotte wijzij van de bepalingen omtrent inkoop van diensttijd voor pensioen. Ook deze wij zigingen braden nog niet in werking. Voer de gouvernementB-werklieden en hun weduwen en wezen werd een pensioenfonds opgericht (P.8.n0.26). Do Instructie voor de Algemeen Registrator ter Gouvernements-secrotarie van 21 December 1958 werd ingetrokken en vervangen door een nieuwe (P.8.n0.153), waarin enkele noodzakelijk gebleken wijzigingen werden opgenomen. De Bezcldigingsregeling 1943 onderging geen ingrijpende veranderingen. De aan vullingen en wijzigingen in de diverse schalen der regeling zijn opgenc de Publicatiebladen nes. 51,97,98,99,107,120,121 en 169, Wijziging van de duur tetoeslagregeling 1942 voor Curacaose ambtenaren, maandloners enz. en de onder- Wijzers bij het openbaar onderwijs, ui, beschiKking van 31 December 1945 n 0.10216 (P.8.n0.178) bracht oen verhoging van hot toe te kennen percentage, voor de diverse groepen van ambtenaren variërend van 10 - 13 jo, op de bezoldiging, wel ke verhoging in verband met do verdere stijging van de kosten van levensonder- - houd - 170
houd noodzakelijk werd geacht. De beschikking trad in werking op 1 Januari 1946 en werkte terug tot 1 November 1945. De regeling betreffende de vergoedingen aan ambtenaren voer het gebruik, ten behceve van de dienst, van niet van gouvernementswege beschikbaar gestelde vervoermiddelen onderging weer wijziging en aanvulling. Deze wijzigingen en aanvullingen zijn opgenomen in de Publicatiebladen ne 5.22,48,66,128,129 en 173. Ook de beschikking, houdende vaststelling van een regeling der vergoe ding veer reis- en teerkesten, gelijk mede veer verhuiskosten binnen het gebiedsdeel Curacac werd aangevuld en gewijzigd en wel bij de Publicatie bladen r 05.41,60,70 en 154. Als gevolg van de subsidiering uit 's Lands kas van de Ambachtsschool St. Jozef, waarbij de daaraan verbenden leerkrachten de status van bijzonder onderwijzer verkregen, zijn bij Koninklijk Besluit van 12 Mei 1945 Stbl. nc.F 74 de voorwaarden bepaald, waarender het personeel van deze school als deelgenoot in het Algemeen Curacacs Pensioenfonds zal overgaan. Dit Konin klijk Besluit bevat tevens de wijzigingen, die in verband met deze aanslui ting noodzakelijkerwijze moesten worden aangebracht in het Koninklijk Besluit tct oprichting van een Pensioenfonds voor de Curacaose burgerlijke lands dienaren, de onderwijzers bij het bijzonder onderwijs en hun weduwen on wezen. Een en ander is opgenomen in Publicatieblad nc.109. Verder is in Publicatie blad nc.54 op het personeel van de Ambachtsschool St.Jozef toepasselijk verklaard de Pensicenverordening Bijzonder Onderwijs 1938 (P.8.1937 nc.130). Een wijziging van : ndergeschikt belang van de ''Regelen voor het beheer enz, betreffende het Algemeen Curacaos Pensioenfonds" is opgenomen in Publicatie blad n 0.54. Een uitgebreide wijziging kwam tot stand van de Pensicenverordening Burger lijke Landsdienaren 1938 (P.8.1938 nc.ls), opgenomen in Publicatieblad n 0.71. De totstandkoming van deze wijziging, die aanzienelijk word vertraagd door dat zich herhaaldelijk nieuwe gezichtspunten openden, had hoofdzakelijk ten doel een volledige overeenstemming to bewerken in de bepalingen van de pen sioenverordeningen van burgerlijke en van militaire landsdienaren. Oek de pensicenverordening Politiomilitairen 1939 (P.8.1639 n 0.22) onderging als gevolg hiervan wijzigingen, welke zijn opgenomen in de Publicatiebladen nes. 67 en 68. De wijzigingen in de Fensioenvercrdening Burgerlijke Lands dienaren betreffen onder andere de bepalingen omtrent diensttijd, welke in aanmerking komt voor pensioen, die omtrent de berekening van het bedrag van het pensioen, het recht ep en de berekening van het bedrag van het weduwen en wezenpensioen; verder de bepalingen omtrent bijdragen voor eigen- en weduwen- en wezenpensioen en de betaling hiervan en de bepalingen omtrent aanvraag, ingang en einde van het pensioen. Tenslotte onderging de Pensioen verordening nog een kleine wijziging bij Publicatieblad ne.137. 171
In de maand October van het verslagjaar deed zich een tekort aan mais meel gevoelen, daar verschepingen uit de Verenigde Staten van Amerika stop ten vanwege een tekort aan maïs. Kleine hoeveelheden van dit artikel, evenwel tegen hogere prijs dan het Amerikaanse, konden uit Santo Domingo en Venezuela worden aangevoerd. Begin December was echter uit de nieuwe oogst in Amerika wederom aanvoer mogelijk, waardoor de prijs daalde. De bandenschaarste deed zich in dit verslagjaar wederom ernstig gevoelen, zodat distributie door de Bandencommissie voortgezet werd. De door de Ameri kaanse regering aan het staatsdeel toegewezen hoeveelheden autobanden uit Brazilië werden zeer vertraagd afgeleverd. Voor het vierde kwartaal 1945 heeft toewijzing uit de Verenigde Staten van Amerika plaats gehad; aan het einde van het verslagjaar was het toege wezen kwantum echter nog niet afgeleverd. Ook aan rijwielbanden heerste einde 1945, een tekort. Door uitvoer-van deze soort banden in postpaketten naar Nederland, raakten de winkelvoerraden, als mede een grote gouvernementsvoorraad uitgeput. Een exportverbod voor dit ar tikel werd daarom afgekondigd. De aanvoer van kledingsartikelen, speciaal die van katoen vervaardigd, was niet voldoende om geheel in de behoefte te voorzien. Verzending van goe deren naar Nederland maakte het tekort groter. Bij beschikking van de 10de Januari 1945 n 0.5376 werd de geldende tekst van het Prijsopdrijvings- en Hamsterbesluit 1940 (P.B. 1940 n 0.43) vastge steld en opgenomen in het P.B. 1945 no.B. ' Bij besluit van de 28ste December 1944, opgenomen in P.3, 1945 n 0.7, werden ter uitvoering van artikel 2 van voornoem- besluit enkele bepalingen gegeven omtrent de c.i.f.-prijs, de inkoopagent, de verkoopagent en de im porteur. Bij besluit van de 3de Januari 1945 (P.B. 1945 n 0.9) ter uitvoering van artikel 2, werden enkele bepalingen gesteld ten aanzien van het indie nen van facturen bij de aankomst van goederen. Een formulier, waarop de Prijzen moeten worden berekend, werd bij hetzelfde besluit vastgesteld. Dit formulier voldeed echter niet geheel in de praktijk, reden waarom bij be sluit van de 7de April 1945 (P.B. 1945 no.101) nieuwe formulieren vastgesteld werden, onderverdeeld in modellen A, B en C, respectievelijk voor levensmid delen, diversen en kledingsartikelen. De prijzen van bijna alle goederen liepen in dit verslagjaar nog meer door prijsstijgingen in het buitenland. Hieronder volgt een overzicht van de ongewogen levensmiddelen-index, alsmede een vergelijking van de gewogen indexcijfers in de maand December van de jaren 1940 t/m 1945. Als basis is genomen de prijzen op 1 September 1939. 1 Januari 200.7: -1 Februari 204.8' 1 Maart 205.4^ 1 April 189.7^ 1 Mei 190.8$ 1 Juni 190. % 1 Juli 190. r' 1 Augustus 19-Ul/» 1 September 192.4^ -1 October 18
1 October 197.1 $ 1 November 198.2 % 1 December 199.9 % Ook in het jaar 1945 had de voorziening van de Bovenwindse Eilanden hoofd zakelijk van Curacao uit plaats. • iJ e verbinding werd tot eind Maart onderhouden docr het ss. Baralt van de K,N.S.M, on een motorschcener. De eilanden werden van Curacao uit eenmaal in de drie weken door een schip aangedaan. Dg Bcvenwinrisn Eilanden. Sint Maartnn. In de economische toestand van deze Eilanden kwam geen merkbare verbetering; krachtige werkers trekken naar de olie-industriën op Curacao en Aruba. Hot visserij-bedrijf bloef als gewoonlijk in handen van de bevolking van üimpsonbaai, waardoor het eiland nagenoeg geregeld van verso vis was voorzien tegen schappelijke prijzen. Sint EustatiiiH. De financiële draagkracht van de bevolking is gering. Het gold, ep de begroting uitgetrokken voor werkverschaffing, werd voor het grootste gedeelte gebruikt. Vele personen vertrekken naar de olie-bedrijven op Curacao en Aruba. Sabju Voor Saba was het een stil jaar. De uitvoer van landbouwproducten was zo Soed als nihil. Uitvoer van het Sabaanso kantwerk vond op kleine schaal plaats, °ofdzakelijk naar Aruba on Curacao. Eon tekort aan materiaal (linnon) wordt °8 steeds ondervonden. De wegzuiging des geschikte mannelijke werkkrachten is ili °r sinds decenniën traditioneel. 19
P.B» Nos. 32 Landsverordening van de 23ste Februari 1945 tot wijziging van do "Kadasterlandsverordoning" (P.B. 1933 No.100). 44 Landsverordening van 9 Maart 1945 tot bekrachtiging van het be sluit van de Gouverneur van Curacao van de 25ste November 1944 (P.B. 1944 No.200) tot het tijdelijk toelaten van buitenlandse apothekers tot de uitoefening van de artsenijmengkunst. 45 Landsverordening van 9 Maart 1945 tot bekrachtiging van het be sluit van de Gouverneur van Curacao van do 25ste Januari 1944 (P.B. 1944 N 0.20) tot wijziging van hot "Prijsopdrijvings- en Hamsterbesluit 1940" (P.B. 1940 N 0.44),.44), zoals bekrachtigd bij landsverordening van de 21sto Augustus 1942 (P.B. 1942 No.161) en zoals sedert gewijzigd on aangevuld, laatstelijk bij besluit van de 25ste September 1943 (P.B. 1943 No.201). 49 Landsverordening van 9 Maart 1945 houdende afwijking van het be paalde in artikel 38, verste lid en artikel 59, eerste lid van het Curacaos Wetboek van Koophandel ten aanzien van de Naamloze Vennootschap Autobusbedrijf Curacao, guvestigd op Curacao, opge richt bij akte, op 1 Decenber 1943 ton overstaan van de op Cura cao ;;ovostigdo notaris Mr. A.A.G.Smeets verleden, geregistreerd ten kantore van do Koloniaal Ontvanger op Curacao op 2 December 1943, onder nuitmor 2465. 67 Landsverordening van de 3do Mei 1945 tot wijziging van de Pen sioenverordening Politiomilitairen 1939 (P.B. 1939 N 0.22). 68 Landsverordening van de 2de Mei 1945 tot wijziging en aanvulling van de "Pensioenverordoning Politicmilitairon 1939" (P.B. 1939' N 0,22). 71 Landsverordening van de 2de Mei 1945, tot wijziging en aanvul ling van de "Curacaose pensioenverordening 1938" (P.B, N 0.15), 72 Landsverordening van do 3do Mei 1945 houdende voorzieningen met betrekking tot do heffing van winst-, inkomsten- on succesaio belasting in verband met de oorlogstoestand. 106 Landsverordening van de 2öste Februari 1945 tot inschrijving van arbeidskrachten. 73 Landsverordening van de Zde Mei 1945, tot wijziging en aanvulling dor i'Cngevallenregeling 1936» (P.B. 1939 N 0.36)..36). 2
2 De wetgevende macht in het Staatsdeel borust bij Gouverneur en Staten gezamenlijk. Artikel 63 der Grondwet - nader uitgewerkt in de Curacaose Staatsregeling - legt de bevoegdheid van de Curacaose wetgever vast tot het maken van regelingen (landsverordeningen), de inwendige aangelegenheden van Curacao betreffende, voorzover niet de wet regeling van bepaalde onderwerpen of voor bepaalde gevallen aan de Koning voorbehoudt. Op de eilanden buiten Curacao bestaat de Politieraad, gevormd door de Ge zaghebber en twee Landraden, de laatsten gekozen. De Landraden staan de Gezaghebber bij in het hem opgedragen bestuur. De Poli tieraad bezit bovendien bevoegdheid tot het uitvaardigen van z.g. plaatselijke keuren. De Raad van Bestuur brengt de gevraagde adviezen als regel schriftelijk uit, na rondzending der stukken. De samenstelling van dit College onderging geen wijzigingen en bleef: Ondervoorzitter: Dr.W.Ch, de la Try Ellis, tevoren lid van het College, oud-voorzitter van het Hof van Justitie, Voorzitter van de Curacaose Commissie voor Regeling van het Rechtsverkeer in Oorlogstijd en Voorzitter der Commissie tot Bestudering van Staatkundige Aangelegenheden; leden de heren: J,E.M.Arends, arts op Aruba, C.N.Winkel, oud-ondervoorzitter van de Staten en Luitenant- Kolonel-Commandant van het Vrijwilligerkorps Curacao, J.A.Correa, Directeur van de N.V.Maduro & Curiei's Bank te Willemstad en buitengewoon lid: de heer Mr.S.G.C, van der Veen Zeppenfeldt, tevoren lid van de Raad. De Staten van Curayao. Het totaal aantal openbare vergaderingen bedroeg in het zittingsjaar 1944-1945: 32 en in het zittingsjaar 1945-1946: 44. Het zittingsjaar 1944-1945 werd namens Z.E. do Gouverneur door de Voorzitter der Staten gesloten in de openbare vergadering van 28 Maart 1945, terwijl het zittingsjaar 1945-1946 door Z.E. de Gouverneur werd geopend in de plechtige vergadering van 3 April 1945. 1), Gedurende het verslagjaar trad de heer J.H.Sprockel, gekozen lid, tevens benoemd Voorzitter der Staten als zodanig af, In zijn plaats kwam als lid de heer Ch.B.Debrot en tot Voorzitter werd benoemd de heer Dr.A.W,J.M.Desertine, Ook trad in hetzelfde jaar af het benoemd lid, tevens Ondervoorzitter der Staten, de heer S.A.Senior. In zijn plaats werd benoemd tot lid de heer N.M.Chumaceiro en tot Ondervoorzitter het gekozen lid W.R.Plantz. In 1945 werden de verordeningen, houdende toekenning van presentie-gelden en reis- en verblijfkosten aan de leden van de Staten zodanig aangevuld, dat zij toepasselijk werden op do vergaderingen van de commissies, welke bij de wijziging van het Reglement van Orde in November 1944 waren ingesteld. De reis en verblijfkosten, vastgesteld bij P.B. 1939 n 0.17, werden bij P.B. 1944 n 0,120 tijdelijk verhoogd i.v.m. de oorlogsomstandigheden. Tevens werd daarbij aan de Griffier der Staten dezelfde vergoeding voor reis- en verblijfkosten toegekend als aan de leden, wanneer hij de Staten bij diens reizen vergezelt. B. BEVOLKING. De bevolking van het Staatsdeel telde op 31 DeCemher 1945 133.799 zielen, waarvan 69.683 personen van het mannelijk en 64.116 van het vrouwelijk geslacht. naar de eilanden en in vergelijking met de tellingen op 31 Decem ber 1944 ver*fco_ien deze cijfers het volgende beeld: 1) Als bijlage I is hierachter opgenomen de tekst dor openingsrede van Zijne Excellentie de Geuverneur, ontleend aan Notulen dor Staten. - Eiland
B. HANDEL. De toestand van de handel bleef gunstig. De werkzaamheden der Curacaose Inkoop Centrale waren in dit verslag jaar minder dan in de voorgaande jaren. Scheepsruimte was in ruime mate be schikbaar, terwijl daarnaast de exportrestricties in de Verenigde Staten van Amerika aanmerkelijk verlicht werden. Vele goederen, waarvan de exporten eerst aan vergunning van de Foreign Economie Administration onderworpen waren, werden op de zgn, "general license list" gebracht, d.w.z. mochten zonder enige formaliteit worden geëxporteerd. Van een grote verbetering in de goederen voorziening uit Amerika na de capitulatie der Asmogendheden kon tot aan het einde van het verslagjaar niet gesproken worden. De meeste goederen bleven schaars. Voorziening uit het vaste land van Europa was van geen betekenis, terwijl ook de voorziening uit Engelend niet noemenswaardig toenam. Het verrichten van aankopen voor rekening van het Gouvernement van Curacao via het Netherlands Purchasing Commission in New Vork vond slechts op zeer beperkte schaal plaats. Werden in 19A4 367 orders geplaatst, in het jaar 1945 bedroeg dit aantal slechts 83. Er werd met de Netherlands Purchasing Commission overeengekomen, dat deze instelling alleen bestellingen van goede ren zou ontvangen, welke via particuliere handelskanalen niet of zeer moei lijk verkregen kunnen worden. Het verrichten van diensten ten behoeve van de particuliere handel, namelijk het verdelen van de aan dit Staatsdeel door de Noord-Amerikaanse re gering toegewezen hoeveelheden goederen onder de importeurs, vond in de tweede helft van dit verslagjaar met do hulp van twee sub-commissies der Cura caose Inkoop Centrale plaats, n;l, de subcommissie voor levensmiddelen en die v °or manufacturen. De artikelen, die onder de andere subcommissies ressorteer den kwamen onder de "general license" bepalingen. Verdeling der quota der meest technische artikelen vond plaats door de Amerikaanse regering onder de des betreffende fabrikanten, die op hun beurt deze quota onder hun Curacaose agen ten verdeelden, zodat verdeling door de Curacaose Inkoop Centrale overbodig werd. De toewijzing van autobanden voor do eerste drie kwartalen van het ver slagjaar vond wederom in Brazilië plaats. Leveringen uit dat land geschieden zeer traag, met het gevolg dat het tekort aan dit artikel zeer nijpend werd. ü e toegewezen hoeveelheden van het 2e en-3e kwartaal 1945 waren tot aan het einde van het verslagjaar niet ontvangen, noch de levering van de toewijzing van het 4e kwartaal 1945, die uit Noord-Amerika moest plaats hebben. Ook aan Canada werden- evenals in voorgaande jaren, de behoeften van n et komende jaar opgegeven, waarop toewijzingen werden verkregen. De scheepsverbindingen met Noord- en Zuid-Amerika waren goed te noe me n, zodat ninnier voorkwam dat aangeboden ladingen wegens gebrek aan scheeps ruimte moesten worden geweigerd. De plaats, die de Verenigde Staten van Amerika gedurende de wereld oorlog t.o.v. Curacao ingenomen hebben, speciaal als producerend land en als leverancier hebben zij geconsolideerd. Hoewel niet gezegd kan worden, aa t de Latijns Amerikaanse landen geheel zijn uitgevallen als leveranciers "toet toch geconstateerd worden, dat een belangrijke verplaatsing van de handel ransacties naar de Verenigde Staten van Amerika heeft plaats gevonden. Dit ra °et hoofdzakelijk toegeschreven worden aan de betere kwaliteit der producten en de concurrerende prijzen, De aanvoer van levensmiddelen, manufacturen en andere artikelen onder vond weinig vertraging door uitbreiding van de scheepvaart, die langzaam maar zeker plaats gevonden heeft. -Uit- 20
Uit de ondervolgende staat van invoer over de jaren 1944 en 1945 kan een algemene toeneming worden geconstateerd. INVOER_ 1944 1945 Aardolie-producten 292.913.990.— 369.177.268.— Eet- en drinkwaren 23.650.940.— 27.569.301.-- Manufacturen 8.396.980.— 9.482.418.— Machineriën en toestellen 9.152.446.— 10.188.985.— Overige artikelen 50.985.082.— 56.687.462,— 92.185,449.— 103.928,166.— Ook de ondervolgende uitvoerstaat over de jaren 1944 en 1945 geeft een toe neming van de uitvoer te zien. UITVOER_ 1244 1945 Aardolieproducten 291.235.814,— 434.204.852,— Eet- en drinkwaren 2.154.691.— 3.175.174.— Manufacturen .391.162,— ' .455.759.— Machineriën en toestellen .295,219.— 608.271.— Overige artikelen 3.404.182.— 4.320.577.— 6.245.254.— 8.559.781.— D e invoer nam in 1945 t.o.v, 1944 met f, 11.742.717.— toe, terwijl de uit eer in het verslagjaar f. 2.314.527.— meer beliep dan in 1944. Zoals uit de navolgende staat moge blijken geven de uitvoercijfers van phos phaat. in verslagjaar een stijging t.o.v, 1944 te zien. De uitvoercijfers voor buiden liepen enigszins terug, terwijl de dividivi-uitvoer een belangrijke ver mindering te zien geeft. De handel met Suriname was evenals in 1944 van weinig betekenis, het geen voor een groot deel te wijten is aan de gebrekkige scheepsverbinding en -e slechte verpakking der Surinaamse producten. 21
C. KAMERS VAN KOOPHANDEL- EN NIJVERHEID. Van de Kamer van Koophandel en Nijverheid op Curacao werd geen ver slag ontvangen. De activiteit van de Kamer op Aruba, reeds het vorig? jaar ontplooid, werd gestadig voortgezet. In haar verslag vermeldt zij o.m. dat de uitvoer van aloë ongeveer met 25% is gedaald in vergelijking met het vorige jaar. yoorts dat de groothandelaren ook "en-detail" verkopen, waardoor deze laatste in betekenis afneemt. De verorderingen op de Kamers van Koophandel en Nijverheid en op het Han delsregister (P.B. 1945 N 0.39) traden in werking. De kamer werd toezegging gedaan, dat in verschillende zaken, haar de gelegenheid zal worden gegeven advies uit te brengen. D. CREDIET- EN BANKWEZEN. Hoewel de overeenkomst met de Regering betreffende de dollar-voorziening sen bevredigende oplossing bracht voor het nijpende dollarvraagstuk, kon geen er bestaande restricties worden opgeheven. Integendeel, de'bevolkingsaanwas en e stijging der buitenlandse goederen-prijzen leidden ertoe, dat de restric ies moesten worden verscherpt. De invoer uit landen, die andere dan dollar-valuta's ter betaling van commerciële transacties accepteren, bleef nog te beperkt, om in het deviezen vraagstuk verlichting te brengen. Niet alleen boden die landen slechts weinig goederen aan, maar ook de genoteerde prijzen waren zohoog, dat een eventueel erbod om die goederen uit dollarlanden te importeren, nog hogere kosten van evensonderhoud zou veroorzaken. Nochtans werd tegen het einde van het verslag jaar een begin gemaakt met de invoer uit Nederland en Frankrijk, terwijl ook cci erbetering in de aanvoer uit Engeland viel waar te nemen, waardoor uiteraard ee n groter gebruik kon worden gemaakt van Ponden-saldi. De toeneming der liquiditeit der geldmarkt, waardoor vorige jaren erden gekenmerkt, kwam min of meer tot staan. Weliswaar deden zich verscheide e factoren voor, die tot een verhoogde liquiditeit leiden, doch de beleggingen in buitenlandse deviezen, met name in Ponden-Sterling, vormden een tegen-factor, e aeviezenkoersen bleven stabiel, met al de voordelige gevolgen daarvan; een -Lotte afwikkeling der handelsschuldenaan het buitenland werd bevorderd. De Maduro & Curiei's Bank, cember 1945 de volgende balans het licht zien: gevestigd op Curacao, deed per 31 De- "De- 22
e behaalde resultaten waren gunstig. Het grotere bedrag van gelden bij Banken s gedeeltelijk toe te schrijven aan de omzetting van Curacaose guldens in erling en in Nederlandse guldens. Er werd overgegaan tot vermeerdering van net gestorte aandelen-kapitaal van f. 1.500.000.— tot f. 3000.000. —.Ook de Heserves konden verhoogd worden van f.1.500.000.— tot f. 2.000.000. — . Thans wordt^beschikt over een totaal van f. 5.000.000.— tegen f. 3.000.000.— aan net einde van het vorige verslagjaar. jjgjtollandse Banlr-TTn.» m... nam actief deel aan alle op haar gebied zich oraoende financiële transacties en maakte het zich tot taak volle medewer king te verlenen aan handel en particulieren, ter bevordering van een zo nor aal mogelijke gang van zaken. De activa en passiva van de kantoren Willem ad en Oranjestad (Aruba zijn begrepen in do navolgende algemene balans van de kantoren der bankinstelling in West-Indiö en Zuid-Amerika per 1 Juli 1945. 23
De N.V. Spaar- en Beleenbank van Curacao publiceerde per 30 Juni 1945 de onderstaande balans: J as f. 4.007,33 Kapitaal f. 52.000.— hypotheken " 711.580.91 Reservefonds " 50.000.— " 1.967.53 Extra reservefonds » 15.718.32 üe leende goederen ,! 27.567.25 Reserve voor du y, bieuse vorderingen " 41.465.76 "aduro & Curiei's Bank " 87.865.69 Dividend-rekening " 3.217.50 *°orgeschoten assuran tie-premie " 137.87 Inleggers " 804.600.98 u Pvorderingskosten " 24.30 Overschotten beleen . de goederen " 16.329.84 ingekochte panden » 4.075.13 Winst- en Verlies j, rekening " 7.175.12 Debiteuren " 41.465.76 /pnkgebouw » 24,800.— Me ubilair " I.— ° bl igatielening van rac ao ii 87.014.75 f. 990.507.52 f. 990.507.52 Van de N.V._ Curacaose gevestigd op Curacao, verscheen per 31 December 1945 de vol gende balans: f. 1.825.158.02 Kapitaal f. 200.000.— J nt erestrekening " 28.504.92 Reservefonds '• 200.000.— * as " 113.833.47 3/4 Extra reservefonds " 78.294.56 brand- Geconsign.gelden " 580.43 premie " 967.57 Dubieus kapitaal " 169.499.46 r^ b ieuse debiteuren " 169.499.46 Diverse crediteuren" 21.885.88 rJ n kgebouw » 5.000.— Pandbrieven "' 1.360.950.— unr °erende goederen " 8.834.66 Interestrekening " 502.18 Uitbetaalde pand brieven " 37.637.50" pand brieven " 46:000.— Dividend-rekening- " 14.625. — Winst- en verlies rekening " 21.823.09-. f. 2.151.798.10 3/4 f .2.151.798.10 :: j/4 -DE CURACAOSE POSTSPAARBiüVK- 24
DE CURACAOSE POSTSPAAEBANK In het verslagjaar kwam voor periodieke aftmüng. als lid v«an--d«- Raad van toezicht in aanmerking de Heer John H.Sprockel. Ter voorziening in de vacatur© werd de Heer John de Jongh benoemd. Gedurende 1945 zijn de transacties bij de Curacaose Postspaarbank aanmer kelijk vermeerderd. Ruim f, 170.000,— werd meer ingelegd dan het jaar tevoren en ruim f. 1.391.000,— meer terugbetaal*. Het laatste houdt grotendeels ver and met besteding van spaarpenningen tot aankoop van geschenkpakketten of on neming door repatriërenden naar Nederland, Het aantal inlagen overtrof dat van met Ivf tevoren met 1011 en het aantal terugbetalingen dat van het vorig jaar zi • tes ° eci van 2 °94 spaarders is de verjaringsbepaling toegepast, omdat J gedurende 30 jaren hun spaarbankboekjes geheel ongebruikt lieten. Bedoeld bedragende f. 1.334,215 kwam aan de Verlies- en Winstrekening ten goede. ze verjaringsbepaling is voor het eerst sedert het bestaan van de bank in toe- Passing gebracht. Aan rente is aan de inleggers verschuldigd f. 39.152,23. Uitstaande hypotheken hebben opgebracht f, 765,78, waarvan l/5 gedeelte of *. 53, is gereserveerd en op de rekening Reserve Hypothecaire Vorderingen De beleggingen in effecten zijn geheel intact gebleven. Met de gekweekte e f* va naf 1940 tot en met" 1945 zijn nieuwe effecten gekocht. Bij gebrek aan -en beursnotering is als balanswaarde der effecten aangenomen: van de Nederlandse effecten en prolongaties de nominale waarde, van de erige effecten de beurswaarde op 31 December 1939 en het totaal der effecten °lgens Curacaose Courant f. 1,232.950,—, afgerond tot f. 1.200.000, — . Het zuivere verlies over 1945 bedraagt f. 117.160,305. er dekking van het verlies der Bank over 1944 is bij suppletoire be groting voor het dienstjaar 1945 een post van f, 71.770,77 opgebracht. Het aantal inlagen bedroeg in 1945 12188 tegen 11177 in 1944. In totaal is ingelegd f. 2.193.790,23 tegen f. 2.018.960,17 in 1944. 19_J, 9Zf o\ is in totaal terugbetaald f. 2.298.995,03 tegen f. 907.639,53 A n _»v 7'<. terwi J 1 het aantal terugbetalingen in de jaren 1945 en 1944 respectie ve lijk 7108 en 3729 bedroeg. 1944 Het aantal nieuw uitgegeven boekjes bedroeg in 1945 1491 tegen 1858 in iar'^ 656113 a^-ge h e l e terugbetaling werden 1370 en wegens toepassing van cle ver- J ring s bepaling 2094 boekjes ingetrokken: in totaal dus 3464, tegen 452 wegens algehele terugbetaling in 1944. Hv, aant al inleggers verminderde met 1969 en bedroeg op 31 December 1945 m totaal 10287. Het saldo tegoed van de inleggers daalde en bedroeg op 31 December 1945 f » 4.040,449,065. -Het- 25
Het tegoed der verschillende kantoren is verdeeld als volgt: Curacao: kantoor Willemstad 538O inleggers f. 3.232.993.01 2e district 118 " " 3.670.40 " 3e district 80 " « 13.699.11 Aruba: kantoor Oranjestad 979 » '< 174.819.54 St.Nicolaas 1008 " « 211.236,55 Bonaire: kantoor Kralendijk I35I « " 88.134;60 Rincon 67 " " 863,49 St.Maarten: kantoor Fhilipsburg 6U " " 175.563,17 St.Eustatius: kantoor Oranjestad 209 " " 67.696,69 Saba: kantoor Bottom 307 " " 64.265.30 Windwardwide 147 " " 7.582.205 Bi ir or nadere gegevens met betrekking tot de werkzaamheid der Postspaar nk moge worden verwezen naar het "Statistisch Jaaroverzicht van Curacao ov er het jaar 1945." DE CURACAOSE BANK De werkzaamheden van de Bank bepaalden zich hoofdzakelijk tot voor k . n ?; ns in circulatiemiddelen, uitvoering van financiële commissies voor aa uverneme nt, ter beschikking stellen van benodigde dollardeviezen plaatselijke banken, voorts aan- en verkoop van wissels op de eilanden. tal D ° 0r Sestadige uitbreiding van de circulatie, toeneming van het _____ winri Pr "r! meSSen en ver Sroting van het aantal v_,«sel_aanvragen van de Boven üsche Eilanden namen de werkzaamheden belangrijk toe. vee] uraca ° 3e munststukken werden in omloop gebracht, Nederlandse munten zo peh j oge ü J k aan circulatie onttrokken en tot nadere beslissing in bewaring 10 000* El * werden in om l° e P gebracht 157.000 muntbiljetten van f. I,— en Nede l" V3n 2.50. De Bank werd belast met het in ontvangst nemen der wn~riT . dse bankbiljetten, welke ingevolge de geldsanering in Nederland moestei worden ingeleverd. van l] r rekênin S va n het Gouvernement van'Curacao werd betaald een bedrag Jaar 1 " f " 2 ' 3^7 ' 000 '— tegen f. 3.537.000,— gedurende het vorige Verslag- prome Aan h3rpothe ken is op Bonaire een bedrag van f. 50.000.— uitgezet, en op Ve-Jf SS ! n uit S e l ee nd een bedrag van f.81.130,— tegen f. 32.130.— het vorige Slagjaar, -Wegens- 26
--.^ De Balans van de Bank per 31 December 1945 luidt: Materieel en Meubilair f. 1." «ypotheekrekening " 152.390,— Jifectenrekening " 400.000.— " 37.844.465.39 Nederland " 205.650.66 vertegenvreordigers Eilanden " ' 37.114.69 van Curacao » 2.964.187.54 Respondenten Buitenland " 32.741.141.10 JJisselrekoning " 76.581.82 *? Verrekenen kosten " 526.26 «-•verse Debiteuren » 12.765.33 f. 74.434.823.87 Wegens verkochte telegrafische en gewone wissels, zomede wegens over schrijvingen op andere banken voor derden, is in totaal f. 37.709.847,46 ontvangen, tegen f. 33.874.071.17 in 1944.- In het bedrag der verkochte wis sels i s begrepen een bedrag van f. 669.727.71 door handel gfirma's en parti culieren op de Bovenwindsche Eilanden aangekocht; voor 1944 was dit bedrag f - 317.986,21. Gekocht werd aan wissels een bedrag van f. 34.210.287,44 tegen f - 44.546.264,78 in 1944. Bij de Nederlandse Regering werd bovendien een bedrag van fc 2.759.704-7-6 omgezet in $ 11.207.810,16, gelijk aan een tegenwaarde in Curacaose guldens van f - 20,973.753,25. Aan-Interest werd in 1945 als ontvangst geboekt een bedrag van *• 298.552,08 tegen f. 181,360,29 in 1944. Deze verhoging vindt haar oorzaak hoofdzakelijk in de omstandigheid, dat in Nederland interesten van de banken e n op effecten over de oorlogsjaren 1940-1945 eerst thans bekend werden en verrekend konden worden. De Agio-Rekening vertoont een nadelig saldovan f. 198.219,40. J* Koerswinst op verkochte Dollars en Ponden was f. 207.565,82, daarentegen bedroeg het koersverlies, geleden bij verkochte Nederlandse guldens en door waardering van het Nederlandse gulden««tego«\ tegen inkoopkoers f. 280; 901.49, ' erw ijl mede door waardering van het Ponüen*iegoëd tegen inkoopkoers, in tegenstelling met 1944, toen de middenkoers genomen is, een nadelig, koers verschil ontstond van f. 224.883,73. Aan Provisie werd in 1945 een winst gemaakt van f. 2.831.79. Begin October 1945 overleed de Secretaris; de Heer B.P.P.Schrils. Als ZlJn opvolger werd benoemd de Heer "f .Th.S.Krafft, reeds vroeger als Secretaris werkzaam geweest. De administratie der Bank, alsmede de jaarstukken over 1945 werden ge controleerd door het Accountantskantoor H.J.Vooren te Willemstad en aceoord bevonden. -Credit- 27
fedrU Kapitaalrekening f. 450.000.— Reservefonds n 298.789.52 Keserve voor eigen bankgebouw met kluis " 150.000.— «eserve voor kosten verbouwing en inrich ting nieuw kantoor " 35.000.— Nederlands Indische Regering » 107.546.47 B bll J. et tenrekening ■ » 32.336.157.— ankbiljetten ingetrokken, nog niet inge leverd .. 33.265. - 1.408.66 gelden i n consignatie " 2.949.657.71 geiden i n deposito » 37.956.685.73 diverse Crediteuren " 87.883.56 " 430.42 bureau voor Crisiszaken " 27.999.80 f. 74.434.823.87 KAS REKENING kassaldo op ultimo December 1945 bestond uit: Nederlandse tiengulden-stukken f. 3.805.510.— reemde gouden munten en goud in baren " 32.065.944.65 Nederlandse bankbiljetten " 105.072.01 Muntbiljetten » 9.750.— £U vermunt •> 1.481.060.— Pasmunt........ # ." 377.128.73 f.37.844.465.39 d tt* dit Dedra S is begrepen het bedrag, hetwelk aanwezig moet zijn tot e Wcing van het bankbiljettenkapitaal. EFFECTEN REKENING. MATERIEEL EN MEUBILAIR. Deze post is gehandhaafd op f. I.—. Het is gebleken, dat het effectenbezit van de Bank, vertegenwoordigende en nominale waarde van N.f 1,622.600. —, gedurende de bezetting van Nederland act gebleven is. Omgerekend in Curacaos courant zouden deze effecten een oainale waarde vertegenwoordigen van f. 441.485,66. vo -, ? ens het ontbreken van een officiële beursnotering werd aan de effecten °rlopi g een balanswaarde toegekend van f. 400.000,—. ko v,+ Han bu i te nlandse wissels werd in 1945 voor de volgende bedragen aange ht Guldens op Suriname f. ' 596.739,13 tegen 1944 f. 1.277.186.97 Pond Sterling t 4.090,388-2-11 " " t 4.533.559-7-5 Uoli ars op New Vork $ 1.449.031.71 " " $ 4.670.385.67 o Bovendien werd in 1945 nog voor een bedrag van t.2.759.704-7-6 ingevolge Verk eenk ° mst met de Nederlandse Regering omgezet in $.11.207.810,18. kocht werd aan wissels in verschillende valuta's voor de navolgende bedragen °P Nederland N. fl, 905.773.74 in 1944 N.fl. 3.000.— H Suriname S. fl. 464.840.32 » " S.fl. 588.728.84 M Londen -t 545.854-18-0' " " 1. 891.902-8-2 New Vork $ 16.971.941,3-»" " $ 14.008.974.39 28
De wisselkoersen ondergingen in 1945 geen verandering en bleven het ge nele jaar gehandhaafd op: U »S,A. Dollar f, 1.90 5 Pond Sterling " 7.65, Nederlandse Gulden " Surinaamse Gulden "100,50 HYPOTHEEKREKENING. In 1945 werd- slechts 1 nieuwe hypotheek verleend en wel op Bonaire ten be jfage van f.50.000,-*-, terwijl 1 hypotheek van f, 2,400,—, welke eveneens op Bonaire was verleend, geheel werd afbetaald. Totaal is in 1945 op hypotheken'afgelost f, 22,797.50. Het op 31 December 1945 uitstaande bedrag van f, 152.390,— is gesplitst als volgt: OP CURACAO. 1 ad f. 27.300.— 1 " " 26.025.— 1 " » 7.300,— 1 " " 4.972,50 1 " " 4.887.50 1 " « 4.625.— 1 » " 2.925,— 1 ■ " 1.375.— .u: 1.000.— te samen 8 hypotheken totaal f. 80.410.— OP ARUBA. 1 ad f. 18.050.— 1 ».■ " 2,250.— 1 " » 1.600.— 1 " " 700.™ 1 " » 650.— . 1 " n 105.— te samen 6 hypotheken totaal " 23.355.— OP BONAIRE. lad " 47.500.— OP ST.MAARTEN 1 ad " 1.125.— CORRESPONDENTEN BUITENLAND. Het gezamenlijk bedrag van het tegoed bij de Corresponden Buitenland, ronder niet begrepen de Nederlandse Banken, bedroeg per ultimo December 1945 du f: 741 - 141 - 18 - Gu-Ih eg0ed bestond uit: Doii op Suriname S.fl. 781.266.86 C.fl. 781.266.86 P 0n i a^ s & 4.854.899,40 C.fl. 9.151.485.40 na Sterling fc.3 .039.545-6-6 C.fl. 22.949.020.18 Te samen C.fl. 32.881,772.44 29
3 Het aantal inwoners van het eiland Curacao was per 31 December van het ver slagjaar, over de districten verdeeld, als volgt: Onderstaande 33 nationaliteiten waren in het Verslagjaar vertegenwoordigd in do op Aruba gevestigde vreemdelingen, t.w.: Argènt mie BelgiS Canada China Colombia Costa-Rica Cuba . Duitsland Frankrijk Griekenland Groot-Brittaniö Haïti Hongarije Italië Libanon Mexico Nederland Noorwegen Oostenrijk Panama Polen Portugal Roemenië Rusland Dominikaanse Republiek Spanje Syrië Tsjecho Slowakije Venezuela Verenigde Staten van Noord-Amerika - Yoego Slaviö
P.B. Nos, 117 Landsverordening van de 27ste Augustus 1945 tot wijziging en aanvulling van de landsverordening van do 31sto December 1942 (P.B, N 0.248) op de invordering van directe belastingen 1943, 119 Landsverordening van do 27ste Augustus 1945 tot aanvulling van de "Schutterijlandsverordening 1940" (P.B. 1940 no.81). 124, Landsverordening van de 17de Juli 1945 tot wijziging en aanvul ling der "Ziekteregeling 1936" (P.B. 1941 N 0.2). 137 Landsverordening van de lste October 1945, tot wijziging van de "Pensioenverordoning Burgerlijke Landsdienaren 1938" (P.B, N 0.15), 148 Landsverordening van de 4de October 1945, houdende bepalingen betreffende de toepasselijkheid van de Pensioenverordening Bij zonder-Onderwijs 1938 (P.B. 1937 no.130) op het onderwijzend personeel van de R.K. Ambachtsschool "St.Jozef" en hunne weduwen en wezen. 149 Landsverordening van de 4de October 1945, tot aanvulling en wij ziging van de ''Slacht- en Keuringsverordoning 1933" (P.B. 1933 n 0.17), en de "Geslachtverordening 1908" (P.B. 1908 n 0.37). 164 Landsverordening vrn de 12de November 1945, tot wijziging en aan vulling van de "Gouvornoments-Werkliodenverordoning 1944", 165 Landsverordening van do 12de November 1945 tot wijziging on aan vulling van do "Landsverordening op de Winstbelasting 1940" (P.B. 1940 N 0.34). 175 Landsverordening van do 24ste November 1945, houdende een bij zondere regeling met betrekking tot de buitenlandse verloven van het Korps Militaire Politiotroopon, 179 Landsverordening van de 31ste December 1945 houdende van de "Motorrijtuig-, rijwiel- on motorbootbolastingvorordoning 1928" (P.B. 1956 N 0.17) afwijkende bepalingen. 3
D . Transport C.f 1.32.881,772.44 £— bedrag moet worden verminderd met het egoed dat enige buitenlandse banken oiJ de Curacaose Bank in Cur.gulden rekening te vorderen hebben " " 140-631.26 C.f 1.32.741.141.18 ■ buitenlandse valuta's zijn omgerekend tegen de inkoopkoersen. CORRESPONDENTEN NEDERLAND. , g Het tegoed in Nederland bij diverse banken aldaar bedroeg op 31 December 1V45 N,fi.290.016,44 tegen f,1,669.256,75 in 1944, De tegenwaarde van dit te goed t<,gen inkoopkoers in Cur, guldens bedraagt f,205.650,66. GOUVERNEMENT VAM CURACAO, . Op ultimo December 1944 bedroeg het saldo der schuld f, 290,000.— " werd op de eilanden buiten Curacao door de Vertegen- der bank,io,»e Ltndskas gestort (rond) " ' 621.000,— - ooor de Bank rechtstreeks gedane betalingen bedroegen " 2.247.000.— f. 3.158.000.— Waarvan afgelost: verrekening van de door 's Landskas bestreden posten van de Bank f. 26.000,— met niuntl * lJetten " 150.000.— sen Stort ingen door de Ontvangers in de kas zod de Vert egenwoordigers " 18,000.— n P o u de op ultimo ecember 1945 bedroeg (rond) " 194.000.— "T. 2.964.000.— VERTEGENWOORDIGERS EILANDEN. van D °° r de Vertegenwoordigers werden in 1945 de volgende bedragen ont- op Aruba f, 2.840.39 " Bonaire " 4.445.38 " St .Maarten " 565.955,58 " St.Eustatius " 128.855.48 " Saba " 64.674.37 In loy, Totaal f * 766.771.20 Van d W6rd totaal ontvangen f.418,858,92. Eu st f. 0nt vangen bedragen werden door de Vertegenwoordigers van St.Maarten,3t. f L 7; US en Saba in Ts Dandskas gestort respectievelijk rond Voor , —» f ' 118.000.— en f. 29.000. — . f ,-, aanko °P van wissels bedroegen de stortingen in totaal f. 669.727.71, tegen De sSf 6 ' 21 in 1944. al* -T" ln hij de Vertegenwoordigers per 31 December 1945 bedroegen Volgt; op Aruba f, 3,512;28 " Bonaire » 100.32 " St,Maarten » 23.952.64 " St.Eustatius " 57.73 " Saba " 491.72 Te samen f. 37.114.69 - BANKBILJETTEN-REKENING- 30
BANKBILJETTEN-REKENING. Het verloop van het totaal bedrag der bankbiljetten in omloop was gedurende 1 9 45 als volgt: 1 Januari f. 29.45"6.612,~ 31 Januari » 30.796.687,— 28 Februari " 30.671.407,— 31 Maart " 30.944.027,— 30 April " 30.760.417,— 31 Mei " 31.001.207,— 30 Juni " 31.243.972; — 31 Juli " 31.412.027,— 31 Augustus " 31.435.082,— 30 September " 31.439.142,— 31 October " 31.677.372,- -30 November " 32.297.882,- -31 December " 32.369.422,— f 3r Het goudbezit-verschijnt op de balansmet een waarde van bedr 5/+ ' 6 5, wa arbij echter moet worden aangetekend, dat voor een goud as nog geen herwaardering heeft plaats gehad. ad f direct opvorderbare verplichtingen, bestaande uit gelden in deposito .*• 37.906.685,73 en-de gelden in consignatie ad f. 2.949.657,71, bedragen samen f. 40.906.343,44. f 32 g direct opvorderbaar tegoed van de Bank in het buitenland bedraagt 2^7 '946. 791,84 en de vor dering op het Gouvernement bedraagt f.2.964.000,—, at samen uitmaakt een bedrag van f. 35.910.791,84. ma. De in kas aanwezige zilvermunt' bestaat voor een belangrijk deel uit de raca ken Nede rlandse zilvermunten, terwijl de nog in voorraad zijnde Cu 3_ in °^ e zilvermunt beschikbaar moet worden gehouden voor de verdere inwisse r** Nederlandse munten, zodat voor dekking der bankbiljetten vrijwel S e en zii Ver aanwezig is# hef Ks Senover de direct opvorderbare verplichtingen van f,40,906,343,44 kan den en aan gegeven direct opvorderbaar tegoed van f.35.910.791.84, gesteld wor > dat echter f. 4.995.541,— minder bedraagt. Plicht- S dekkin g der bankbiljetten-circulatie en als waarborg dèr meerdere ver het ngen heschikt de Bank over een goudvoorraad van'f. 35.871.454,65. Wordt van v 6^ rdere bedrag der verplichtingen ad f. 4.995.541,— in mindering gebracht kW T eoudbezi t, dan blijft nog een bedrag van f,30.875.913,— over voor dek -6 a er bankbiljettencirculatie. ' ' gouriH i, Ze circ ulatie bedroeg op 31 December 1945 f. 32.369.422,—, zodat de rekking ruim 9k% bedraagt. BANKBILJETTEN INGETROKKEN, NOG NIET INGELEVERD. hinnen ° edUrende 1%5 kwam een bed rag van f. 525,— der ingetrokken uitgiften f, r>r> n > z °dat op ultimo December 1945 nog uitstaande was een bedrag van -0.<>05, — t GELDEN IN DEPOSITO. 1945 rDe t#ta le bedragen in deposito gestort'en teruggenomen bedroegen voor respectievelijk f, 53.373,950,01 en f.56.155.721,93. BUREAU VOOH CRISISZAKEN. rekeni n ° P de balans voorkomend bedrag betreft het verschil tussen de voor S van genoemd Bureau ontvangen en uitbetaalde bedragen. 31
DIVERSE CREDITEUREN. Deze post betreft de door verschillende personen bij de Vertegenwoordi gers voor aankoop van nog niet afgegeven wissels, zomede de op de eilanden voor uitbetaling op Curacao gestorte bedragen en de op Curacao ter uitbetaling °P de eilanden gestorte sommen. DIVERSE DEBITEUREN. Deze post betreft in Nederland gedurende de oorlogsjaren aan derden geda ne betalingen, welke eerst thans zijn bekend geworden en in 1946 van belangheb enden zullen worden ingevorderd. NEDERLANDS INDISCHE REGERING. b Deze post betreft hst door de Nederlands Indische Regering voorgeschoten eü rag ter betaling bij voorschot van Nederlandse bankbiljetten. E. SCHEEPVAART. regeling. Na het beëindigen van de oorlog in het verslagjaar zowel in Europa als het Verre Oosten, werden gaandeweg wijzigingen gebracht in wettelijke re ko i nSen sed urende de oorlog in werking gesteld. Door deze wijzigingen 820 f n de 3c hepen, varende beWesten de Azoren en beOosten de meridiaan van en h hun red dingsmiddelen vereenvoudigen door het afgeven van vlotten seh 6re aan vullende reddingsmiddelen; de inventaris der boten kon terug -6 oracht worden op vooroorlogs peil. De bezetting der draadloze telegrafie led' Ve^ minderd worden, terwijl het bijhouden van alle dagboeken weer vol oig kon geschieden. Het aanbrengen van nooduitgangen, voor zover nog niet de ? evoerd i werd opgeschort tot nadere wettelijke voorziening. Verder werden v ran dblusmiddelen teruggebracht tot de toestand van voor de oorlog. Alleen de ? sc hepen, varende op- Europa, hieronder begrepen de Middellandsche Zee, moe + rte 2ee en de Oostzee, alsmede voor die varende naar het Verre Oosten, sten- de bepalingen van Staatsblad No, E 2 d.d, 6 Januari 1944 nog van kracht dooi^rf 1 ' verban d met mijnengevaar. Enige artikelen in Staatsblad No.E 2, der M ri Minister van Scheepvaart ingetrokken, werden door de BewLndvoering erlandse Koo Pvaardij in stand gehouden, zond Konin kliJk Besluit'van 12 October 1944 Staatsblad E 130 werden bij- Verv ere cer tificaten ingelast, houdende uitbreiding van de mogelijkheid van van ° er Van meer dan 12 passagiers op schepen, niet vallende onder de bepalingen Passagiers schepen. Er werden vier dezer Certificaten uitgereikt. Sch . Het dieper laden van schepen -in afwijking van de betreffende voor- Vol "ten in het Schepenbesluit - was toegestaan tot 15 October 1945, inge hesS-r" nist eriële beschikking d.d. 20 September 1944 No.'M 2115. Ingevolge bi-j jj 1^ N0,1332 van de Hoofdinspecteur van de Scheepvaart, hiertoe gemachtigd Be_i_°? lnkli «J k Besluit van 20'October 1944 No, 2, - aangevuld bij Koninklijk Mini ♦ Van 9 Maart 1945 N 0,2,,2, werd echter ingetrokken de beschikking van de gewii^ P van Waterstaat van 23 April 1942 M 616, zoals deze herhaaldelijk is zodat h d laatst elijk bij de aangehaalde beschikking van 20 September 1944, eindi T m °g eli Jkheid van dieper laden van schepen dan wettelijk geoorloofd "Mara - de lste Oct ober 1945. Een nadere vaartuiging werd getroffen voor de 3 dieper^ 0 tan kers" der Curacaose Scheepvaart Maatschappij} de bepaling voor laden werd roor deze tankers verlengd tot 15 Juli 1946. -De Benedenwindsche Eilanden- 32
B-L____fjtenwindsche Eilanden. De stoomvaart nam in vergelijking met 1944 weer toe, doch was nog steeds beneden het peil van 1938/1939. Op de eilanden Curacao en Aruba werden over 1945 tezamen binnengeloodst 11.474 stoomschepen met een tonnage van 49.631.035, tegenover respectievelijk 10.310 en 43.787.482 over 1944, gevende een toename van respectievelijk 11 e» 13-3* <** deze schepen te verwerken werden 18.443 loodsreizen gemaakt. De betonning, bebakening en kunstverlichting verkeerden in goede staat van onderhoud. Na V.E.-dag zijn de vuurtorens en lichtopstan den, die gedurende de oorlog gedoofd waren, weder ontstoken. Het loodsencorps onderging geen verandering en bleef op de sterkte van 1944. Grote schadevaringen kwamen in het verslagjaar niet voor. De loodsboten vereisten echter met de dag meer onderhoud, daar vernieuwing van net materiaal uit de Verenigde Staten van Amerika niet mogelijk bleek te *ijn. & De scheepvaart op Aruba nam, in vergelijking met 1944, iets toe en Qi met 2% } terwijl de tonnenmaat met 3% toenam. . De haven van St.Nicolaas werd voornamelijk bezocht door "Oceaantankers", tot diverse maatschappijen. Er werd dagelijks een meer of minder Regelmatige dienst onderhouden tussen St.Nicolaas en'het Meer van Maracaibo ?°? r de z.g.- "Lake-bankers". De "Laketankers" maakten, uitgezonderd de "Gulf - ke tankers", geen gebruik van een loods, doch betaalden wel loodsgelden. Enkele oorlogsschepen bezochten mede de haven. Vaste lijn-schepen deden niet aan; de "Oceaantankers" en enkele vrachtschepen van de K.N.S.M onderhielden een ongeregelde verbinding met de Verenigde Staten van Noord . Voor verdere gegevens betreffende de havenbeweging, het aantal en °nnenmaat van stoom- en zeilschepen, wordt verwezen naar het "Statistisch aaroverzicht van Curacao over 19455." , Hieronder volgt een overzicht van de scheepvaartbeweging gedurende verslagjaar, vergeleken met het vorige jaar, op Bonaire: 1245 i?jé T Aantal Bruto Netto Aantal Bruto Netto ingeklaarde stoomschepen: 39 28725 16384 4 8832 3660 zeilschepen : 491 38105 34082 523 42091 3.??81 Totaal : 530 66830 50466 527 50923 41641 Ui tgeklaarde stoomschepen: 38 27904 15828 4 8832 3660 zeilschepen : 490 39069 34886 523 42378 37484 Totaal : 528 66973 50714 527 51210 4UM 33
e en d . e K °ninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij N.V. ging voort bil e w nst te onderhouden tussen de Golf van Mexico (voornamelijk Mo- Vo °r 1 & Y ° rk en Ng derlands West Indië, waarmede zij aan alle aanvragen dingruirtite naar Curacao kon voldoen, voort diensten naar en van de West- en Oostkust van Zuid-Amerika werden vori_ Se^ et met de motorschepen "PERICLES" en "SOCRATES" en evenals het veelh-H aar k ° n Curacao door middel dezer schepen van een aanzienlijke hoe eind v soede ren worden voorzien, afkomstig vnl. van Argentinië. Aan het het - het Jaar werd aan deze z.g. "Magelland_eß_t M nog een derde schip, delüw' " ARUBA ", toegevoegd, waardoor thans een min of meer regelmatige maan de vhi l e dienst naar"en van de West- en Oostkust van Zuid-Amerika wordt on - I n°uden. tiea m D + Maat schappij stelde mede de handel op Curacao in staat zijn connec eerste 6 3razilië te ontwikkelen. Een dienst op Brazilië werd geopend. De dienst afvaart had plaats omstreeks het midden van Juni 1944. Deze Brazilië doet l'/ 1 * °nderhouden werd met het ss. "SINT MAARTEN", is later opgeheven, landlef + t toev oeging van het bovenbedoelde derde schip aan de z.g. "Magel lopen WOrdt Brazilië door alle drie "Magellanschepen" noordgaand aange- het Sa o die nst op Atlantisch Mexico werd tot eind April voortgezet-met drie w. + SINT MAARTEN", daarna, in verband met de ontwikkeling ervan, met van AU ? hepen > waardoor thans ongeveer twee-wekelijkse afvaarten naar en . n tisch Mexico worden gegeven. al s ged kust verkeer werd langs min of meer dezelfde lijnen onderhouden onderh ï ende het vori S e ü aar « Het contract met het Gouvernement tot het se ba-- 6n van een dienst op-de Bovenwindsche Eilanden op een zeswekelijk !s met het ss. "BARALT", liep eind Maart 1945 af en werd niet verlengd. w as het SS * "STUYVESANT", hetwelk hier op 26 October 1945 arriveerde, jar en - eers te schip onzer Maatschappij, dat het gedurende de lange oorlogs- KOopn V^ rbr °ken contact met het moederland, wederom herstelde. Het ss. "BOS > hetwelk alhier op 6 December 1945 aankwam, volgde daarop. bel an .. diensten op het Westelijk Halfrond waren, zij het niet zonder °orW ljke in samenwerking met de Regering, gedurende de gehele °§ gehandhaafd. ~ e3c Ploit behul P van kust-motorschepen en enige grótere eenheden werd de lamste e Van het ÜJnennet in de Caraibische Zee, waarvan Curacao het voor ontwikk 1 C ? ntrum vormt, voortgezet, aansluitend op het reeds vóór de oorlog tot scheenh ng gekomen streven Curacao te maken tot één der belangrijkste over- Uit het 6ns in Midden-Amerika, welk doel ook gedurende de oorlogsjaren nimmer z oog verloren werd. sch epen „ epwa cht wordt dat de Grace-Line in 1946 wederom de luxueuse touristen I 2.500 SANTA PAUL/., die geheel gemoderniseerd werden en waarvoor 2a i'ins 'h aan elk schi P werd besteed, in de geregelde dienst naar Curacao Cur a ch - a kelen. Ook de Alcoa Steamship Company zal haar dienst New-Orleans- a ervat ten met een driatal z.g.n. "Miniature Super Liners", plaats bie- 10 ° P as sagiers in ruime buiten hutten, alle voorzien van "Air-con iln g en p r i vé bad. met <} e . Gouvernements-motorboot "Trisie", welke een wekelijkse verbinding haakte St.Eustatius, Saba en St.Kitts van St.Maarten uit onderhield, in de de eerste helft van het jaar telkens defect en moest uiteindelijk a fdri-j v aan d_ October 1945 uit de vaart genomen worden, aangezien het gevaar van Seitiis en Di J defectraken van de motor op hoge zee, niet denkbeeldig was. Het Vervoerd de " Trix i e " w erd door alle 3 eilanden danig'gevoeld, aangezien het r ° rt bi d nS Per kleine sloepjes moest plaats vinden, die geen gemak of com- n en soms meer dan een etmaal onderweg zijn van de eilanden her- Van gstèj, ms a an het einde van het verslag-jaar nog niet gelukt een ver voor de "Trixie" te vinden. -Was- 34
de s C h e as de scheepsverbinding van de Bovenwindse Eilanden met Curacao met gebrek Van de firma Prospero Baïz en de firma Arendsvan' Aruba, wegens verhir^ an acc °modatie enz. voor passagiers slecht te noemen, de inter-eilanden ln ding Voldeed nQg mLndeVm ____laarten. 39 motorw eilan d w erd aangedaan door 2 stoomschepen, 21 motorschepen, tr okken ?° n ' 29 mot orschoeners, 414 zeilschepen en I'jacht, terwijl ver -412 zpi-, stooms chepen, 21 motorschepen, 37 motorboten, 29 motor schoeners, «nschepen en 1 jacht. St. Eustatius. Ve rbindi De motor schoeners "Fedalma" en het motorschip "Kralendijk" die de eilan^ onderhielden tussen de Bovenwindse Eilanden en Curacao, deden de nde jj geregeld aan. ""otorbot eiland werd aangedaan door 2 stoomschepen, 19 motorschepen, 63 -en en- schoeners, 365 zeilschepen en 2 jachten. Saba^ "fctorbot eila nd werd aangedaan in 1945 door 3 stoomschepen, 86 motorschepen, en en -schoeners, 113 zeilschepen, 1 jacht. vaa^ffßartinspectie. _ staat onder leiding van de Inspecteur voor de Scheep- r es taan door een technisch expert. Meve k ende het gehele jaar'werden schepen voorzien van Nederlandse zee- hetzii n bez °cht en geïnspecteerd, hetzij liggende langs de kaden en/of werven, °verl e p aa nde i n het droge dok. Classificatie en reparatie werden steeds in verki n de Ca lssificatie-bureaux uitgevoerd en gecontroleerd. De samen steeds^v. genoemde bureaux was zeer goed. Het houden van inspectiën blijkt nog steeds i° S; men sc hijnt geneigd te zijn het nu gemakkelijker te nemen; nog Iris Pecti 6n aan boord niet doordrongen van het belang van de Scheepvaart- C er + e p. Verb and'met de veiligheid. Ve rval Vrijstellingen, en/of Vergunningen werden uitgereikt na gereikt ?* ac oude en na gehouden inspectiën; in het afgelopen jaar werden uit- navol g en de certificaten, vrijstellingen en/of vergunningen:'s vei- Cer tifi c . C ! rtific aten, 77 certificaten van deugdelijkheid (pass-vracht), 28 -aten van uitwatering, 172 vrijstellingen en/of vergunningen. °m in 611 be hoeve van de vloot der Curacaose Scheepvaart Maatschappij werden Bed Urend ekort aan gezagvoerder, stuurlieden en machinisten te voorzien, haar N ed e e overgangstijd van oorlogs- naar vredestoestand en/of i.v.m. verlof ge2 agv oe e ri lanci Van varend personeel afgegeven: 3 vrijstellingen op naam voor °P naam f ' I]L vrijstellingen op naam voor stuurlieden en 3 vrijstellingen Do mac hinist. b riev en f de Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij werden zee- Londen dd** angen voor de navolgende schepen, ingeschreven in het Hulpregister Ba *ULT m\ 7 Au gustus 1945 en geldig tot 7 Augustus 1949, te weten: S.S. M,S ' SABA m 5; M,S - DIDO N 0.600, M.S. MANTO No.601; M.S.PLATO No. 602; JJ°g de na No »o04 en S.S.St,MAARTEN N 0.603. Met een voorlopige zeebrief varen • CLlnv Sende s ' !he P en dezer maatschappij: Gert * M.3.FLEVO; M.S. INO en M.S.NERO. atn Pen ni F ende he t verslagjaar hadden de volgende ongevallen/scheeps *»S,s n! aats: M.S, MANTO 6 Januari 1945 op zee, davit van motorboot gebroken; TAT IUs £T AEU 22 Januari 1945 in het Zaparita Kanaal vastgelopen; M.S.ST.EUS- loj «. J anuari 1945 zwavelzuurslang gesprongen te Aruba; M.S.SOCRATES 27 d oor sl w armlopen voorste spoelpomp; T.S.S. MARTICA 24 Mei 1945 vallen boot PPen uit haak; T.S.S. MAXIMINA 27 Juni 1945 geboeid zitten te Pta.Piedra; -T.S.3. MaTTLDh-- 35
T c 1945°' !^ TILDA 7 Juli 1945 geboeid zitten Zaparita Kanaal; T.S.S.RaMONA 8 Juli Venez 5 ! ° eid zitt en Zaparita Kanaal; M.S. SABA 31 Juli 1945 aanvaring met t us lc7r anse schoener op het Meer van Maracaibo; T.S.S.MaRUJA & REBECA 3 Augus neschaH aanVaring op het Meer y an Maracaibo; M.S. SaBA 5 Augustus 1945 machi- Kanaal 6 q slee P h ulp; T.S.S.RENATA 9 Augustus 1945 geboeid zitten in het Zaparita teaber To B,PARMO 2Ö Au g ust us 1945 machineschade op zee; T.S.S. MARUJA 21 Sep-. Dra -~ ~; 9 45 aanvaring met baggervaartuig in het Zaparita Kanaal; T.S.S. CASAN vember ff ° ber 194 5 aan de grond lopen nabij Punta de Barco; M.S. MtNTO 30 No- Cabeli o Plopen tank I; S.S.COTTICA 14 December 1945 hij haveningang Pto. Saba y ast lopen ter vermijding van aanvaring met uitgaande schoener; M.S. 2ij n g 12 ~45 - 1-1-46 machineschade en binnenslepen. Verliezen aan schepen m et Tln dit ressort gedurende 1945 niet geweest. Alleen nog enige ongevallei. Inspe t° enerS; deze vallen evenwel nog niet onder het toezicht der Scheepvaart- Verbaal 6 * Van alle hovengenoemde ongevallen/scheepsrampen werd óf proces der ria _°PSeniaakt óf scheepsverklaring afgelegd bij de notaris of afschriften aa gboeken genomen, trati afre kening voor Certificaten en Vrijstellingen wordt door de Adminis- De Re t Fi nanciën verzorgd; in totaal werd over 1945 ontvangen fis. 32-30.— . ciër f inanciele administratie wordt mede door de Administratie van Finan gevoerd. Rijk en Staatsdeel dragen ieder 50$ der kosten van de Inspectie. Aspect- ° Ver 1945 is duidelijk gebleken, dat het werk der Scheepvaart- Ver Zor • belan grijk is ten aanzien van onderhoud van reddingsmiddelen en houde n Slng der sc hepen en in een behoefte voorziet. Ook wat betreft het schoon- Van . Verbli Jven en hutten in verband met de verschillende typen van be gen is toezicht alleszins gerechtvaardigd. voor Scheepvaartaangelegenheden van de Voorzitter der Economische r " Scheepvaart-Missie van het Koninkrijk te Washington. meld b duren de het verslagjaar werd nog geen Gemachtigde als in aanhef ver enoenid. Lopende zaken werden door de Voorzitter voornoemd behandeld. Mi nist Maart 1945 wer d door Zijne Excellentie de Gouverneur namens de van b ör Van Scheepvaart en Visserij geïnstalleerd de Commissie ter behandeling dri e f r ° epsza ken van Koopvaardij-personeel, bestaande uit een Voorzitter en Ko opva e .■> de leden vertegenwoordigende de werkgevers en werknemers in het den, Door deze commissie werd een viertal vergaderingen gehou- hoemde D °° r het beë indigen van de oorlog werden de werkzaamheden van boven commi ssie aanmerkelijk minder, en der Nederlandse Scheepvaart- en Handels _i±_>sie. —' ~ L.^ >K Bi Ö de aanvang van het jaar 1945 bestond de Commissie uit de Heren Heyèj. o^! lo - en L » Ve nte, met respectievelijk de Heren W.G.Richel en J. den 1945 Plaatsvervangers. Na vertrek van deze laatste uit Curacao op 26 Juni sl ag j a vrer d geen ander vervangend lid in zijn plaats benoemd. Gedurende het ver- Plaat nad d Q n overigens geen wijzigingen in de samenstelling der Commissie *hdie- Het g ebie d dat onder de Commiséie ressorteert omvat: "geheel West bevest 611 de No °rdkust van Zuid-Amerika, beoosten de "Panama-kanaal-Zone tot co n f 0 w! n Per nambuoo". De Commissie is belast met het geven van aanwijzigingen besli,-? artik el 3, eerste en tweede lid, en artikel 4 van het Vaarplicht- Ult 1942. Hoewei door de reorganisatie in de Bewindvoering der Nederlandse Nederl d ° Cor - nis3 i a niet meer de vertegenwoordiging bleef van' de digi and se Scheepvaart- en Handels-Commissie te Londen, doch de vertegenwoor g werd van het Ministerie van Scheepvaart en Visserij, later van het 36
Ministp-r.' zou h-M ■ e van Scheepvaart aldaar, werd beslist, dat zij onder de oude naam u kijven optreden. r egelin ens is de Cortm i ss i e belast met de uitvoering van de "Tweede Reserve- Sociai 7 Voor Curac ao", zoals bedoeld in de Beschikking van de Minister van deze w! u &ken d,d » 24 Februari 1943. Het gebied dat voor de uitvoering van' het daaK-^ eldreselins ond er de Commissie ressorteert omvat: "Zuid-Amerika, Kanaal *k aans l ui tende gedeelte van Midden-Amerika tot aan het Panama > heneyens de West-Indische Eilanden". Zaken Curaca ose Commissie werd benoemd door de Minister van Sociale Beschik Beschikking dd. 6 Juli 1945, als bedoeld in artikel VT lid 5 van de iKking van dien Bewindsman, een aa Verba nd met de mogelijkheid om naar Nederland terug te keren; werd repat r ?l anS gemaakt met de liquidatie van de Tweede Reserve te Curacao, door opfenn in g van de daarvoor in aanmerking komende in de wachtgeld-regeling Fgeno men zeelieden. F. TOERISME. Polari m het eerst na de oorlog, deed wederom een toeristenschip, de "Stella haar p S ' Cura cao aan. Onderhandelingen worden gevoerd om meer toeristenschepen te brengen. Curacao rwach t wordt,- dat de "Alcoa Steamship Co." haar dienst New-Orleans aan honri Zal herv atten met een drietal "Miniature Super Liners", plaats biedende Wederom passa giers in ruime buiten-hutten. Ook de "Grace Line" verwacht re gelde dr luxieuse toeristen-schepen "Santa Rosa" en "Santa Paula" in de ge lenst naar Curacao in te schakelen, en d oo Hier °nder volgt een overzicht van de aantalln aangekomen, vertrokken Curacao aande passa giers over de jaren 1943, 1944 en 1945 voor het eiland A an gek om 1945. 1944. 1943 -beKom en 27324 25627 20270 ' rok ken 25423 23211 19545 0or gaande 21157 3.0392 4361 Voor Ar üba zijn deze cijfers: 1945. 1944. 1943. &nBekoit ien 13536 11484 Venr °kken 12684 . 10965 7892 5142 W. Sch In het verslagjaar werden de Bovenwindsche Eilanden niet door toeris ne Pen aangegaan. toer isme ? laas kon, bij gebrek aan een hotel of pension op deze eilanden, het ho °rliv niet worde n bevorderd of aangemoedigd. Ook het ontbreken van een be- M-icht 2 motorb oot-verbinding tussen de eilanden onderling, waardoor men ver s met kleine sloepen te reizen, werkte remmend. -G. LAND- en TUINBOUW,- 37
G. LAND- m TUINBOUW. A igemeen. Met ingang van 1 Mei 1945 werd het "Departement Watervoorziening, Landbouw, eeteelt en Visserij" ingesteld, door samentrekking der Departement Lands atervoorzieningsdienst en Landbouw, Veeteelt en Visserij. De Directeur wordt op elk der eilanden, Saba uitgezonderd, bijgestaan door e n landbouwkundige of assistent-landbouwkundige. Meermalen bezochten de Directeur en de Landbouwkundige van Curacao de el anden Aruba en Bonaire. Ook met de Gezaghebber der Bovenwindse Eilanden en Ondergezaghebbers werd geregeld overleg gepleegd over plannen, die van nut unnen zijn ter verbetering van de economische toestand van die eilanden door andbouw, veeteelt en visserij. Tot enige belangrijke activiteit kwam het ec ater nog niet. In verband met de regelmatige uitbreiding van de bemoeienissen van dit Partement in landbouwzaken word cte bezetting onvoldoende. Uitbreiding zal °dzakelijk zijn. Reeds in vroegere jaren heeft men deskundigen laten uit- om de landbouw en veeteelt te bevorderen. Proef- en kweektuinen werden exploitatie genomen om de bevolking met voorbeelden los te maken van de aeob.th.eid aan het oude. Practische toepassing van al hetgeen als voorbeeld an dienen om de belangstelling levendig te houden mag hier niet verwaarloosd r den, zo ontstond het Helfrichdorp. De overgrote meerderheid van de land uwers aanvaardt de moeilijkheden, die ondervonden worden als onafwentelbaro zwaren aan het bedrijf verbonden. De praktijk leert, dat voor popularisatio an nieuwe ide-Bn de inrichting in hot oog vallend moet zijn. Een ieder moet t de gelegenheid zijn dergelijke inrichtingen to bezoeken en inlichtingen verkrijgen. Deze overwegingen, alsmede het tegengaan van versnippering b e achten bijidiferse proefnemingen en het vermijden van ondoeltreffende de ding van gelden door niet-aaneensluiting van deze werkzaamheden, hebben aoorslag gegeven, in de verwachting, het daarheen te kunnen leiden om van Pï'Èeftuin op Cas Corra een waardig en nuttig landbouwstation voor Curacao * e {. ei> schillende werken, waarop verder moet worden gebouwd om als grondslag w dienen voor de toekomstplannen, werden in dit verslagjaar voortgezet. Zo . ten aanzien van geschikte werkkrachten, als van de nodige hulpmiddlen in uitvoering dezer werken werden tengevolge van de oorlogstoestand ook 2,0 verslagjaar voortdurend moeilijkheden ondervonden. jta f?i hogelijk werd hulp verleend door het beschikbaar stellen van landbouw te nes enz » om - grote oppervlakten met mais (sorghum vulgarum) en rankvrucliton U j, Q Planten en groenten te kweken, ter verhoging van de voedselvoorziening Q igen bodem. w as veel activiteit bij de landbouwers in het plantklaar maken van hun in i n vcor het seizoen 1945. Tengevolge van de zeer ongunstige regenbuieen g e it seizoen is de oogst 1945/1946 van graansoorten een complete mislukking v, at r het drenken van vee en irrigatie van kweektuinen bestond geen gebrek aan in herstel van vele oude dammen op Curacao en Aruba in het vorige en Van rt* Vers lagJ aar alsmede de aanleg van nieuwe dammen, zijn de vanggebieden 0 D diverse putten merkbaar verbeterd. gan e Boyenwinden zijn zo goed als geen noemenswaardige veranderingen in de g van zaken gekomen. Eilanden. Landbouw. egenval in dit verslagjaar was, zoals bovenvermeld, zeer ongunstig. - Curacao - 38
e grootste neerslag werd geregistreerd voor. u racao in November 71.7 m/m **Üba in October 76.3 " e in November 89.6 " t .Maarten in October 291.6 " r*«l-ustatius in Augustus 206.2 " in augustus 136.9 " , 6 oogst 1944/1945 was bevredigend voor degenen, die hun gronden naar behoren adden bewerkt. Daarentegen heeft het er bij velen aan ontbroken behoorlijk 'ndacht te schenken aan het verzorgen van het geplante en de opbrengst as gering. Ook hoge lonen voor werkkrachten hebben veel hiertoe bijgedragen. e meeste landbouwmachines, waarover het Departement beschikt, zijn op het and Curacao gestationneerd, daar er hier meer jonge mensen zijn, die °h ontvankelijk tonen voor do nieuwe ideön op het gebied van de landbouw 9XI op Aruba en Bonaire. P Aruba werd ook veol werk verricht met de weinige machines, die voor dat eiland schikbaar' kohden worden gesteld. Als een verheugend verschijnsel dient ver ld te worden, dat de belangstelling voor de landbouw op dit eiland weer Pleeft door de vergemakkelijking van de arbeid met de machinale bewerking J* n do grond. °r isonaire is het te betreuren, dat met de twee tractoren, beschikbaar ge , e la »oor dit oiland, weinig kon worden gedaan, omdat één daarvan wegens eet raken maanden buiten bedrijf was, in afwachting van reserveonderdelen Amerika en de andere gedurende het gehele jaar moest worden afgestaan {Q. hot Departement van openbare (etxen voor 3e aanleg van hst vix- -: .V; , °igenaren van do plantages aan do Westkust van dit eiland hobben zeer veel getoond in het bestellen van een eigen tractor en andere land- welke ook aan de kleine man in dat district in nuur zou kunnen D af g osta an. Daar niet geleverd kon worden, kon dit plan nog niet ver _en.ll jkt worden. Wegens gebrek aan onderdelen, welke moeilijk te verkrijgen of \! Voor onderhoud on reparatie dozor machines,kOOtt menigmaal voor langere in 5 0rt,cre tijd diverse machines buiten bedrijf te staan. Op Curacao werden ach Gt Vers lagjaar do cultuurgronden met ongeveer 600 H.A. uitgebreid docr Het 00njTiakcn en ploegen van terreinen. gel totale work door de tractoren on landbouwmachines verricht, beliep in Vo uitgedrukt een bedrag van rond f. 45.000,- voor Curacao en f.10.000, - k G, e Aruba. Respectievelijk worden in 558 en 202 gevallen landbouwwerkzaam aeri uitgevoerd. Groenteteelt 39
4 Yoego Slavië Zweden Zwitserland. Voorts waron verschillende Staatlozen aanwezig, . Het aantal nationaliteiten in de op Curacao gevestigde vreemdelingen bleof gelijk aan dat over het jaar 1944, n.l. 38 t.w.: Arabië Argentinië België Brazilië Brits-Indiö Colombia China Costa Rica Duitsland Denemarken Egypte Frankrijk Groot-Brittanië Griekenland Guatemala Haïti Hongarije Italië Libanon Mexico Nederland Noorwegen Panama Falestina Portugal Polen Peru Roemenië E.usland Spanje Dominikaanse Republiek Syrië Tsjocho Slowakije Turki j e Venezuela Verenigde Staten van Noord-Amerika Zwitserland Zweden. Onder "Nederland" vallen zowel zij, die in het Rijk in Europa geboren zijn, als de uit Nederlands-Indië en Suriname afkorastigen. De geboorte-cijfers voor de onderscheidene eilanden, in vergelijking met die over 1943 en 1944, beliepen, berekend naar gegevens, verstrekt door de Bur gerlijke Stand: - Aantal
P.B, Nos. 180 Landsverordening van de 28sto December 1945, tot wijziging van do "GebruiKsbelastingverordening 1908" (P.B. 1908 n 0.45). 181 Landsverordening van de 28ste December 1945 tot het heffen van op centen op hot bijzonder invoerrecht op benzine om de verhoging van uitgaven tot verbetering van de sociale on economische toestan den van Curacao op to vangen. B» Staat van in 1945 bij de Staten van Curacao ingediende, doch aan het einde van 1945 nog niet goedgekeurde ontwerp-landsverordeningen: Ingediend bij depêche dd. Ontwerp-landsverordening tot wijziging van de 20-1-48 Schutterijlandsverordening 1940 (P.B, 1940 no. 81) (ingetrokken bij depêche dd. 13 Juli 1945, n 0,3954). Ontwerp-landsverordening houdende bepalingen be- 6-4-45, treffende de verlening van vergunning voor het onderhouden van autobusdiansten. Ontwerp-landsverordening houdende bepalingen be- 16-5-45, treffende gevonden zaken. Cntwerp-landsverordening tot wijziging van de ver- 16-5-45, ordening van 9 Februari 1935, regelende dü uitoefe ning van de geneeskunst (P.B, 1935 n 0.39) (ingetrok ken bij depêche dd. 16 October 1945 n 0,4930). Ontwerp-landsverordening tot wijziging van allo bestaan- 26-5-45, de landsverordeningen, bij welke gesproken wordt van (De Directeur van) het Departement Accountantsdienst Sociale en Economische Zaken en/of van het (Hoofd van het) Bu reau voor Sociale en Economische Zaken, Cntwerp-landsverordening tot wijziging en aanvulling 17-6-45, van de Verordening van 22 Juni 1933, houdende bepalin gen omtrent drukwerken (P.B. 1933,n0,56) (ingetrok ken i.v.m, de gewijzigda-omstandigheden bij depêche dd. 4 September 1945 n 0.5751). Cntwerp-landsverordening tot wijziging van de Alge mene Verordening I.U. en D. 1908 (P.B, 1908,n0,33). 2-8-45, Cntwerp-landsverordening houdende enige bepalingen 3-8-45, in het belang van personen, werkzaam bij hot laden en lossen van zeeschepen. 4
ijgoenteteelt. üe groenteteelt was voor degenen, die zich met ijver er op toelegden, oen Soede bron van inkomsten. De vraag naar verse groenten op Curacao en Aruba * s groot en de prijzen voor dit artikel op de plaatselijke markt is zeer lonend te noemen. Vanwege het Departement werd volle aandacht geschonken aan de aanmoediging J*°t aanleg van raeor moestuinen en do meeste voorschotten verleend voor land ouwkundige doeleinden, werden bestend voor dit doel. Op Aruba is uitbreiding van deze teelt op grote s c haal zeer moeilijk in ver and met gebrek aan good en voldoendo putwater vóór irrigatie. e bestaande particuliere groentetuin op Wostpunt, ontstaan door aanmoediging dit Departement, volziet in oen grote behoefte. P Bonaire werd aan deze cultuur veel meer gedaan dan in vroegere jaren. Qrwacht werd dat de bevolking, die niet gewend is veel groente te gebruiken, lü raan zou wennen, wanneer het gemakkelijk zou zijn, deze door plaatselijke erbouwing vers en naar keuze te verkrijgen. Dit is tegengevallen, ondanks el e propaganda hiervoor van de Heer L.D.Gorharts, die een behoorlijke groen tetuin heeft aangelegd, Q rscheping naar Curacao brengt tot nu toe nog vele nio ei lijkheden met zich 9 de. Ten behoeve van het interneringskamp en de militaire bezetting op dit iland werden regelmatige leveringen gedaan. Dit moet echter als een tijdu - IJke af.iet-mogelijkheid wordon beschouwd. P Curacao werden in dit verslagjaar bij de proeftuin op Cas Corra een vier -1 strookjes grond beschikbaar gesteld voor groenteverbouwing door derden. Ze gronden zijn voorzien van vergaarbakken voor het irrigatiewater. Ook ' n huisje dienende voor verblijf- en bergplaats, werd ten behoeve van twee irih 01 " P erce l en gebouwd. De oorspronkelijke bedoeling was de percelen aan aeemse landbouwers te verhuren, om hen zodoende in de gelegenheid te stel n , dagelijks adviezen en aanwijzigingen te krijgen van de Dienst om zich bekwamen in het vak. De aanvraag door Curacaoenaars was echter zeer te- Ul>s teliend; aan de andere kant hebben de landbouwende Chinezen bijzondere J-angst elling getoond. Tweo der percelen werden in het laatste ::wartaal gebruik genomen door Chinezen en een door een Curacaoonaar. Reeds worden gelmatig elke dag groenten voor verkoop naar de markt gebracht, terwijl * e le huisvrouwen ook bij de tuin dagelijks inkopen doen. •"■ÏHShtbomenteolt. a c atbomöntoelt werd ook door het Departement bevorderd met invoer van ge de ec teerde plantjes uit Panama, Trinidad en Suriname voor wederverkoop aan do n * Vooral mangobomen van diverse soort waren zeer gewild. Hiormede wordt Ho r^e S aaru OP de bestaande vruchtbomenhofjes was er in dit verslagjaar ge -8 water voor irrigatie. uur. Ofan • a tt Jebomencultuur (Citrus Aurantifolium S.W.), welke een zeer gewild uitvoor >, as °1 leverde voor het eiland Curacao, is lang niet meer wat zij vroeger (>__,* -aanvraag voor oranjeschillen is groot on de prijs speciaal voor die van ü it^ Ga ° is noog genoteerd. De bestaande aanplanten,waarvan vele zeer achter- zijn, worden regelmatig geoogst, maar de animo voor nieuw aanplan hed 1S niet zo S ro °t a l s vroeger, tengevolge van de hogo lonen en moeilijk n met het arbeidorsvraagstuk. Divdivi. Hor. op Bonaire werden de peulen van deze in hot wild groeiende planton a geplukt, meestal door vrouwen, voor verkoop, terwijl op Curacao on Aruba - heel - 40
keel weinig aandacht werd geschonken aan dit uitvoerartikel. Andere werk gelegenheden en hoge lonen hebben de landelijke bevolking ontvreemd van deze, overigens karige broodwinning. A i£öcultu ur , De 2e cultuur wordt uitsluitend op Aruba en Bonaire op grote schaal uitge oefend. Op Curacao is de aanplant zeer beperkt. In vorige jaarverslagen '«erd reeds gewezen op de slechte practijken, vooral op Aruba, bij het be- f e iden van de aioehars voor export naar het buitenland.De klachten van op kopers van dit artikel in het buitenland bevatten in de laatste tijd drei gementen tot staken van import uit deze eilanden. Uit de gevoerde ambtelij ke correspondentie over deze aangelegenheid blijkt, dat het moeilijk is °ver behoorlijke hulpmiddelen te beschikken voor de toepassing van wette lijke controle op de kwaliteit van dit uitvoersartikel. De experimenten met £°epassing van K-stralen voor controle, in Amerika gedaan, hadden tot resul- a at dat het gebruik hiervan te hoge exploitatiekosten met zich medebrengt. Iparschuwingen voor do gevolgen aan de onverantwoordelijke personen, be last m e t verdampen van het sap, zomede aan de oneerlijke producenten, le uit winstbejag opzettelijk zware, vreemde voorwerpen in de kisten doen, «ebben tot heden geen bevredigend resultaat gegeven en verwacht wordt, dat iermede geen oplossing van dit ernstige probleem te verkrijgen is. Een op lossing van dit euvel is alleen te vinden in het oprichten van een of meer alwaar verantwoordelijke personen (zonodig van r° u vernementswege) volledige controle kunnen uitoefenen op de wijze van eaandeling van dit product. Stappen zijn genomen om tot uitvoering van Plannen te geraken, om een einde te maken aan de moeilijkheden in deze aange legenheid. eemenswaardige uitbreiding met nieuwe aanplant heeft niet plaats gehad. e Prijsnotering van het product op de buitenlandse markten was in dit ver- a Bjaar lager dan in het vorige jaar. Kweektuinen. Ep Curacao werden op de Gouvernements-Kweek- en Proeftuin CAS CORRA in ver- met de uitbreiding der proefnemingen verschillende nieuwe werken uit- 0 p het gobied van landbouw was het streven meer gericht op proef ejn iag me t voedingsgewassen, terwijl tevens een kleine aanplant van vrunht "ien o.a. mango en mispel, werd aangelegd. ° r zover de voorraad strekte werden regelmatig sierheesters, laanbomen on gevoerde vruchtbomen aan particulieren verkocht, i p lannen voor het bouwen van behoorlijke werk- en brergplaatsen voor de konden in dit verslagjaar niet worden verwezenlijkt. Plantsoenen. Als 2l ° onderdeel van het wegenplan van de stadsuitbreiding op Curacao en Aruba Ij^ 11 enkele plantsoenen ontworpen. Beplanting en onderhoud hiervan berust v J net Departement; de werkzaamheden waren echter aan het einde van het niet zover gevorderd, dat de beplanting ter hand genomen kon Pla 'Do bestaande plantsoenen werden behoorlijk onderhouden en van nieuwe atjes voorzien. Wat of Hydrophonics. kwekerij van de Curacaose Petroleum Industrie Maatschappij op Curacao en r} Q Va n de Lago Oil op Aruba worden in exploitatie gehoudon onder leiding van die voor dat doel uit Amerika zijn gekomen. - Over - 41
Over w eea betrouwbare vergelijking van de kostprijs der producten langs deze ai 8 v erbouwd en die op de gewone groentetuinen, beschikt het Departement nog gin * e kapitaalsuitgaven voor het systeem zijn echter zo hoog, dat navol sch S iU e naaste toekomst niet te verwachten is. Proefnemingen op kleine aaal worden voortgezet. inteelt. v °ldoening kan worden geconstateerd, dat voor deze teelt, door het De- l ovl eme nt aangemoedigd, grote belangstelling is in diverse lagen van de samen aie bestaat. Ware het niet, dat voor het verkrijgen van materialen, welke v 0 u^t net buitenland moeten worden besteld, moeilijkheden werden onder ü ebK Q n» dan zou in dit verslagjaar op deze eilanden veel meer uitbreiding Ale °en plaats gehad. Ut Ben bijzonderheid kan worden vermeld, dat een verscheping van pl.m. 500 v an 9 fl S a °ning uit Curacao naar Nederland heeft plaats gehad van de opbrengst ' de bijenteelt bij het R.K.Werkkamp Don Bosco op Brakkeput Ariba. •^SSiïindse:Eilanden. V oo e g e nval op deze eilanden was niet ongunstig te noemen. ov ei . Juiste gegevens hiervoor wordt verwezen naar het "Statistisch Jaar- — D Q 2ic ht over 1945". Op , iv lteiten op landbouwgebied bleven op de oude voet doorgaan. V oo eiland St.Eustatius werden zoete aardappelen, yams en tania verbouwd D e üi tvoer naar de Benedenwindse eilanden. Vara 3^ VOQrc ijfers zijn te vinden in het "Statistisch Jaaroverzicht over 1945" Ten™ darten en Saba is de uitvoer zeer gering, van het slechte regenjaar op Curacao, Aruba en Bonaire, waardoor &9t eilijkheden te verwachten waren met veevoer, werden bij het einde van erslagjaar stappen genomen om hooi uit St,Maarten te verkrijgen. en Plantsoenen. Overig go ü S--ngen van economische aard leidden er toe de proefnemingen op de Vej» Gejne ntskweektuinen op de oude voet te laten doorgaan, daar, zoals eerder t e 6ï ' het volle profijt kan worden getrokken voor deze eilanden, van de mees- op de naburige eilanden genomen. Verkoop van zaai- en plant ï>e k aal uit de tuinen heeft regelmatig plaats gehad. * s taande openbare plantsoenen werdon door de Dienst onderhouden. Steelt. De *e t *Uerv 6e^t is en ig sz ins toegenomen, maar belangstelling door particulieren om n een grootbedrijf te maken werd niet getoond. H. VEETEELT. Eilanden. Bi • tf -e]^. J de kleine man is de belangstelling voor de moderne uitoefening van vee- Pcr QQ , ° e 2 ü nomen en verwacht mag worden, dat in de naaste toekomst op vele v ooj. en » alwaar genoegzaam grondwater beschikbaar is, verbouw van groenvoer °P de S boeien en kleine veeteeltbedrijven zal plaats hebben, ï>6 inen rri ° eSte srote Plantages is, te oordelen naar de uitgestrektheid der tor- i s ' We lke ongebruikt blijven, heel weinig bedrijvigheid te constateren, aari ge v n dele toe te schrijven aan vrees voor kapitaalbelegging en verder r ok aan genoegzame en geschikte krachten. - Hulp - 42
** u lp werd verleend aan de veehouders bij het verkrijgen van krachtvoer uit üet buitenland voor de melkkoeien. Op de Proeftuin Cas Corra werd een aan 'ang gemaakt met het tot stand brengen van een kleine fokkerij van groot en Niet alleen voor de rasverbetering onder de melkkoeien, maar ook °°r het kleinvee is volle medewerking van Gouvernementswege noodzakelijk, an t zonder stuwkracht van hoger op, valt van de meeste veehouders niet veel e verwachten, om het vee op deze eilanden te behoeden tegen achteruitgang {** inteelt.' t UOt ' graven van putton, aanleg van kleine irrigatiewerken en afsluiting van a er rein en) werden in dit verslagjaar wederom regelmatig voorschotten verleend g huurders van domeingronden. H k ten behoeve van de veeteelt en de visserij werden voorschotten verleend. ft et verlenen van deze voorschotten aan de kleine man wordt met de dag meer en ® Q r door de bevolking gewaardeerd. De Gezaghebbers en de Districtmeesters r lenen volle medewerking in het uitbrengen van advies op de aanvragen uit hun j ressort. aal werd in dit jaar uitgegeven aan voorschotten beneden f. 700, — per rs °on, een bedrag van f. 62.560.— en boven f. 700.— een bedrag van f.6000. —. Stappen zijn genomen om een behoorlijke veetelling te doen houden, daar °üde telling, welke zeer globaal werd gedaan, niet als een behoorlijke j. sis kan dienen voor het bijhouden van registers met volledige gegevens, gelijkheden, door gebrek aan geschikt personeel hebben dit werk vertraagd, oni n zien 6 een buitengewoon hoge aantallen sterfgevallen voorgedaan iea 6r het vee. De belangstelling bij de kleine man voor het houden van melkkoe* rj _°P Curacao is in dit verslagjaar toegenomen. Dit is toe te schrijven aan v a anmüeaigingen hiertoe door het uepartement gedaan. Voorlichting werd veel gO,q O , *2 gegeven aan belanghebbenden ter voorkoming van onnodige teleurstellingen. b * °P Aruba zijn er tekenen van belangstelling voor de uitbreiding van het gQ echter zijn de kansen voor het regelmatig verbouwen van veevoeder pen ass . u op de meeste plaatsen zeer ongunstig door gebrek aan betrouwbare tot Qn tQr verkrijging van voldoend irrigatiewater. In verband hiermede wordt y v °orzichtigheid aangemaand, zonder echter de belangstelling te doden, boj handel in verse melk kan men op Aruba eigenlijk niet spreken. De hoeveel- Orj r we lke aan derden wordt gedistribueerd, is nog buitengewoon gering. Qen lrG is ook veel bedrijvigheid in de melkhandel. Wel bestaat er Va a "ielkbedrijf op de plantage Guatemale, maar grote uitbreidingsmogelijkhoil Dit aelk S eb ruik in Kralendijk en omgeving is nog twijfelachtig. r, a e Üand levert genoeg kleinvee voor eigen consumptie en voert tevens uit Tj c uracao. U it t Gouvernement heeft reeds in vroegere jaren het gevaar ingezien van achter- Ifgarig van het vee op deze eilanden. Aan raadgevingen van Gouvernement s-des- digen heeft het dan ook niet ontbreken o.a. door de veehouders aan te moe bui rasvee in te voeren ter verbetering van het inheemse ras. Ook financiële He? * erd verleend. Sporadisch bleven echter de gevallen, waarin op eigen initia iw 0f met Gouvernementssteun goede rasdieren werden ingevoerd. ci lv e aangelegenheid word krachtig ter hand genomen en gedurende 1945 werden 86 kueien » schapen, geiten en varkens van het beste ras uit het buiten- Van in Sevcerd, zowel voor rekening van veehouders als voor de exploitatie v oot . Qeil gouvernementsfokkerij op Cas Corra. De fokkerij moet de veehouder, Ve rk de kleine boer, in de gelegenheid stellen, rasdieren plaatselijk te bevo jsen * Hier mede zijn vele voordelen te behalen, zodat de propaganda ter van de rasverbetering met kracht wordt voortgezet, ' r °hd Q r volgt een opgave van de in dit verslagjaar bestelde rasdieren: £Lo_ o r t a ti l 2 ko r Frisia n Holstein L ei en Prisian Holstein Veefokkeri,i Cas Corra Particulieren 1 3 9 ' - 5 - 43
TT , v is niet van belang ontbloot hierbij aanhaling te doen van een uitspraak h de Caribbean Commission, t.w.: weli-Dalanced agricultural economy which results from inclusing of animal sbandry in the farming system is notably lacking in the Caribbean region, ° advantages of animal husbandry are that: • Lifestock utilizes erop residuo most profitable in the output of animal 2 Products and organic manure and the latter leads to increased erop yield. • Chemical .fertilizors cannot entirely replace organic manure. Organic manure is expensive to buy and animal husbandry affords the Qheapest souree of supply. • Soilago grasses, eepecially when grown in contour strips and pasturing afford offective means of soil conservation. • The kooping of livestock spreads income through the year and minimizes seasonal unemployment." Voor de Curacaose Melkcentrale van de Vereniging voor Landbouw en Veeteelt P Cur acao is 1945 een bijzonder ongunstig'jaar geweest.■ & stijging van arbeidsloon en materiaalprijzen, van reparatiekosten van hot erieel en bandenschaarste waren ongunstige factoren. Niettegenstaande deze fl-oedigende gang van zaken konden afbetalingen op de schuld aan het Gouvur q worden gedaan, tweemaal in het jaar f. 12.000. b enig© noodzakelijke verbeteringen konden worden aangebracht aan het ge w der Centrale, Meermalen nam het Bestuur het denkbeeld in overweging, Centrale aan een of andere gegadigde over te doen. can m °oilijkheden om het vervoer van melk van afgelegen plantages naar Vr rv^ 6 distributiepunten op lonende wijze te doen en de distributie be gj. -"-gend te organiseren, weerhielden vele landbouwers die over geschikte tfi o^ 611 bescj hikken voor exploitatie van een melkbedrijf, zich hier op toe leggen. st jaren geleden werd van gouvernementswege hier op zeer ruime schaal aati 111 Verleend door geldleningen en subsidies. Er ontbrak echter een organi v an (iie de veehouder behulpzaam kon zijn bij het vervoor en de behandeling de melk vóór de levering aan de consumenten. Q , ~; e Melkcentrale van de Vereniging voor Landbouw en Veeteelt op Curacao hooft ü ter dit doel nooit bereikt. d e an Particuliere zijde zijn aan het Gouvernement plannen voorgelegd voor ex Ploitatie van een modern bedrijf. Voor zover mogelijk werd van Gouver- Q ntswege volle medewerking verleend, 44
Eilanden. ■aangezien er gedurende hot verslagjaar zo goed als geen verscheping van plaats vond naar Curacao of elders, was er op het einde van het een surplus. Dit was het gevolg van gebrek aan schcepsgelegenheid, na ftet uitvallen van de "Baralt" en het gebrek aan verschepingsruimte met de Sc boeners. Waar uitvoer van vee een van de voornaamste bronnen van inkomsten van de landbouwers is, zal het voor deze eilanden van groot belang zijn, dat hiervoor Ben goede oplossing wordt gevonden. In het verslagjaar verleende het Gouver üe ment aan oen planter een voorschot van groot f. 1566.— voor hot aankopen Va a vee. I. NIJVERHEID. 2^-i-x^ndustrie. 1)6 N.V. CURACAOSE PETROLEUM INDUSTRIE MAATSCHAPPIJ. De aangevoerde hoeveelheid olie bedroeg 14.884.639 M ton, en de uitvoer Xó '063.576 M ton. Bi J de Curacaose Petroleum Industrie Maatschappij waren in dienst: 893 lob maandgelders; 103 "Hollandse" contract-arbeiders en 8684 ar- 1027 Arbeiders vonden werk bij aannemers die ten behoeve van de S werkten. De beroepsschool telde 167 leerlingen. Aan arbeidsloon en a lari Ssen werden uitbetaald f. 26.701.231. — . Q Gebouwd werden in het Kamp Suffisant 40 woonhuizen voor vrijgezellen en V( e b familie-woning voor de Kamp-Opzichter; te Rio Canario en Groot Kwartier ® r don respectievelijk sen 3 woonhuizen, elk met 1 kamer uitgebreid; de keuken a het nieuwe Engelse Kamp werd uitgebreid met 1 eetzaal voor 11.00 man* t b blok van 2 woningen in het Kamp Suffisant werd omgebouwd tot een Postkan -162 1 De Stichting Volkswoningbouw had hypotheken uitstaan op 56 huizen; buizen waren in huurJcop gegeven; geen nieuwe werden bijgebouwd. Ca Bi J notariële acte vun 30 April 1945 werd het "Spaarfonds der N.V. Cura te ° s e Petroleum Industrie Maatschappij" opgericht met het doel om geleidelijk be boeve van de leden gelden bijeen te brengen als voorzorg ten behoeve W Gen zelf en hun- families, zowel gedurende als na afloop van diensttijd. Aan st t einde van het verslagjaar bedroeg het ledental 1800, met een totaal aan G]Q van f, 79,869,99, terwijl de Maatschappij eveneens een gelijk be -8 °P hun rekeningen had gestort. — ; Scheepvaart Maatscnappij . Va» het einde van het verslagjaar bestond de Vloot dor Curacaose Scheep -aaT' schappij uit 33 eigen tankers en 5 gecharterde tankers met een to -- laadvermogen van respectievelijk 117.500 en 16.800 metrieke tonnen. lj aar aantal omployó's in dienst van de C.S.m. bedroeg 453, Aan boord van ds c s °hepen had zij 447 officieren en 1038 bemanningsleden. Het bedrag, door j % S.M. aan arbeidsloon en salarissen uitbetaald over 1945, bedroeg f.6.553.800, dera het Konin gin Wilhelmina-, het Juliana- en het gegraven Boatrix-dok wer- respectievelijk 91, 84 en 87 schepen gelicht, terwijl 90 kleine j. u igen op de sleephelling werden behandeld, Êt 1 -^ e -->Lago Pil & Transport Company Ltd., breidde haar bedrijf uit. eil , ei> den o.m. gebouwd: 11 Olio-tanks en 16 gebouwen. Van de Amerikaanse toririe ? e t Amerikaanse Leger werden respectievelijk 6en 7 gebouwen overgenomen./ -Sar. 61 " 31 december 1945 waren in het bedrijf werkzaam 7458 personen (vorig a.fk 0m 6537 ). waarvan 1937 Arubanen, 1041 Nederlanders en Nederlandse Onderdanen, iq van de West-Indische Eilanden, 357 Nederlanders en Nederlandse ET 4 ** uit Suriname, 66 Europese Nederlanders T derhalve 3441 Ne- p o atnj, r affineerde do Maatschappij haar mi Hardst e barrel" die sinds de aanvang '". rj G e^° n in 1929, oen prestatie welko met onige plechtigheid word gevierd en Coüverncur oen officieel bezook aan de raffinadorij bracht. 45
er landers of Nederlandse Onderdanen, (vorig jaar 3204). Opgemerkt moge Ver den, dat het cijfer 7438 van het totaal aantal werkzame personen het °°gste is sedert dit bodrijf op Aruba werkzaam is. Tekort aan inheemse achten maakte het onmogelijk dat cijfer op te voeren. Tegen het einde van Maart is de Arend Petroleum Maatschappij op Aruba eer i n bedrijf gesteld. --J£°nade- f sodawater- en ijsfabrieken. , £g Curacao Beverage Bcttling Co. Im.V. Gedurende het Verslagjaar bedroeg e Productie van "Coca Cola" en' Canada Dry" 2<±1.017 dozijn flessen, tegen er een productie van 14.000 dozijn flessen in het vorige jaar, ia dienst zijnde personeel bedroeg: 10 personen. Si Brittania Aerated Wator Co. is gedurende het verslagjaar op meer cf dezelfde schaal vo. rtgezet als in 1944. De prijzen van limonade en sodawater werden gehandhaafd, doch suiker haarste met gevolg een hogere inkoopsprijs, heeft de winstmarge betrekkelijk vei, "düderd. Voorts zijn fabricage-kosten ten aanzien van lonen en administratie geste ge l * deze factor hoeft medegewerkt tot een verminderd winstpeil. Niette -Btaande te verwachten sterke concurrentie, kar. net bedrijf lonend blijven or tbestaan t b&u iJ s ~verkoop van de Curacao leo Company bleef zich in stijgende lijn 194 êön ' eze was gemiddeld 13,1 ton per dag tegenover 12,7 ton per dag in öfii " n sr -' c 't deel van dit ijs werd verkocht aan Leger en Vloot van de Ver gde Staten van Noord-Amerika, alsook aan vissersbarkjes. (j et opslaan van koel- en vrieskamo-r-artikelen was minder, gunstig in 1945 dp ln 1944» Van het buitenland werd minder geimporteerd, vooral gedurende eerste vijf maanden van het jaar. 0v ÜQ omzet van limonade en scda-water over het jaar 1945 hedreeg minder dan jw 1944, doordat de machines voer nieuwe fabriek tot het eind van hot jaar ij e w aren aangekomen en de oude vulinrichting versleten is geraakt, zodat .. niet meer de benodigde hoeveelheden kon leveren. Y e he t bedrijf van "De Crystal Ice - Crystal- Bottiing" heeft gedurende het (jv_ s lagjaar geen veranderingen ondergaan. Zowel personeel als productie bleven et peil van het voorafgaande Jaar, **leot- • iven. Gedurende het jaar 1945 werden door de centrale van de N.V. Nedor kWu Indische Gasmaatschappij opgewekt: 15.590.740 kWu, waarvan 13.179.41 V aan verbruikers werden geleverd. 61l e lengte der hoogspanningskabels bedroeg ultimo 1945 circa 54 km. e lengte der distrtbutieleidingen circa 100 km. net aantal employés bedroeg per ultimo 1945 52 en hot aantal werklieden 137. Aruv 00, lonen en salarissen werd ca, f. 450.000. — uitgekeerd, Be N.V. EloCtra kon geen verslag overleggen omtrent haar bedrijf. B o£u j roo fflvoorziening is echter te enenmale onvoldoende, De strooml over ing is nog steeds in handen van de Op - Sc bappij Bonaire, echter werd aan dit bedrijf nog geen concessie vorloond, &ll e bedroeg het aantal aangesloten lichtpunten 301. Totnutoo wordt b Q u, öte jk on to Rinoon stroom geleverd; echter zijn er plannen in deling om de stroomlevering tot de omliggende buurtschappen uit te breiden. Bouwbedrijf. iaaatschappij voer Havenwerken N.V. Gedurende het jaar 1945 a in Curacao v :rnamolijk waterbouwkundige werken uitgevoerd voer hot - Departement - 46
departement van Openbare Werken, do C.P.I.M. en de eigenaars van kaden en derven. Uitgevoerd werden bagger- en perswerken, voornamelijk voor de C.P.1.M,, ia verband met het verkrijgen van nieuwe fabrieksterreinen. Cok in Suriname, van Curacao uit geleid, werden waterbouwkundige werken c a fabriekbouwworkon uitgevoerd o.a. voor de N.V, Curacaose Handol Maatschap pij» de N.V. BiHiton Maatschappij en de N.V. Surinaamse Bauxietmaat- Sch appij. Verder werd een bedrijf gevestigd in Venezuela, in samenwerking met de ' v « Combinatie Pletterij Noderhorst. Plannen zijn in studie om hedrijven ook in omliggende landen opnieuw te Ves Ugen. —Sel-, bouwstenen- en pannenfabricage. Go en gegevens bekend. "-Hathewericing en meubelindustrie. __* —Tiioiiierfabriek A, Kooyman. Gedurende het gehele jaar werkte hot bedrijf P maximum capaciteit, terwijl gemiddeld 25 personen in dienst waren, ien sQbcuw, groot 800 M 2, werd dit jaar in gebruik genomen; de totale oppervlakte aa het gebouwen-complex bedraagt thans ruim 2000 M 2, Grote opdrachten werden uitgevoerd, waaronder de benodigde timmerwerken °r zestig woningen. Moeilijkheden werden ondervonden vanwege het slechte dat door de Handel wordt geïmporteerd. Bij gebrek aan geschoolde moesten enige buitenlandse krachten worden aangenomen. *-^arettenindustrie. , De Curacaoso Tabak Fabriek heeft gedurende het afgelopen jaar geen tabak betrekken uit de Verenigde Staten van Noord-Amerika of enig ander land, 3 gevolg van de wereldschaarste aan tabak. 21j had echter een kleine voorraad tabak van 1944 overgehouden, welke ruikt werd ter vervaardiging van sigaretten. De porsoneelssterKte van de fabriek was gedurende het verslagjaar slechts vrouwelijke krachten, met een totaal van 11520 werkuren en 2 mannelijke echten, 66n bedrijfsleider en oen machinedrijver. Ue productie bedroeg 256 kisten ad 10.000 sigaretten. •^--Senenfabricage. 6 e Nationale Schoenenfabriek werkte met ongeveer 35 man personeel, vaklieden Bq er lingGn, o.eerendeels vreemdelingen. stelii n g en voor verscheidene machines werden geplaatst. 3. v °orraad materialen was gering. De import ging nog steeds gepaard met mooi- Q l Jkheden. Sev ; er 700 paar ecfioenen en dezelfde hoeveelheid sloffen werden vervaar j. §d en respectievelijk 500 en 700 paar per maand gerepareerd. z aken gedurende het afgelopen jaar waren wel bevredigend. "^lkbedrijf. Q& D etreKking tot de Curacaose melkcentrale wan de Vereniging voor Landbouw ü eteelt moge worden verwezen naar het medegedeelde onder H. Veeteelt. ■^^ilebranderijen en vermicellifabrieken. Op Curacao bestaan do fabr'.eken "ü.mpresa Hollandia" en "Isa". - De - 47
De omzet was ongeveer gelijk aan die van het vorig verslagjaar. De resultaten zijn, over het algemeen, minder gunstig dan over het voor gaande jaar. De oorzaak hiervan ligt voornamelijk in stijging der prijzen 50 benodigde grondstoffen. . steeds werden vele moeilijkheden ondervonden bij betrekken van onder -Len voor machines. Hoewel in mindere mate dan het vorige jaar, vormt aan heffing van andere materialen, wolke voor het bedrijf nodig zijn, zoals r Pakkingsmateriaal, een groot probleem. Het aantal werkkrachten bleef op hetzelfde peil als over 1944. Likeurbereiding. en nadere gegevens bekend, industrie is van beperkte omvang. Fosfaatwinning. Ten aanzien van de werkzaamheid van de kijnmaatschappij Curacao moge worden rwezen naar het medegedeelde onder J. Winning van delfstoffen en andere pr °ducten, hierna. Hoedenvlechterij. 4w nijverheid is, zoals vorig jaar werd gerapporteerd practisch ver aen, op de bijzondere scholen wordt deze vaardigheid echter nog onder "2on. ö Ër was in 1945 verslagjaar geen uitvoer van hoeden, tegen 50 dozijn in 1944. S-^epabouw. e bet verslagjaar werd op Bonaire een drietal kottertjes afgebouwd, voorts tweetal boten. Het blijft jammer, dat er zo woinig scheepsbouwers ver De en enkele die er zijn, slechts ongeregeld aan hun schepen werken. _ cheepstimmerlieden hadden onig werk aan het opkalefateren en reparon van "Huisvlijt", opgericht in 1919, heeft ten doel de welstand to van allen, die huisvlijt beoefene». Zij tracht dit te bereiken t» ac vervaardigde huisvlijtartikelen te verkopen en de benodigde materialen bed Verseh affen, De bruto-opbrengst over 1945 beliep f. 30.589,52. De uitgaven reegen f, 29.805,16, waaronder f. 25.043, 70 voor het kopen van handwerken endere artikelen. J. WINNING VAN DELFSTOFFEN EN' ANDERE PRODUCTEN. Fosfaat. Pho G schappij Curacao verscheepte gedurende 1945 10457 ton phos- Gek 2ur e kalk naar de Verenigde Staten van Amerika en 1238 ton naar Colombia. Sea aan sc heepsruimto belemmerde de uitvoer naar Europa, je>.. Vör gelijking «an de totale uitgevoerde hoeveelheid met die van vorige ÜQ geeft het volgende beeld: 1940 6.047 1941 111,993 1942 21.088 1943 7.873 1944 7.83 3 1945 16.695 - Plaatselijk - 48
laatselijk word verkocht aan kalksteen: 29.950 Kg/tons, aan kalk: 1434 Wtcns. In do loop van het verslagjaar werd het aantal workkrachton verminderd, het einde van het jaar werd het aantal arbeiders echter weer uitgebreid, Verband met to verwachten werkzaamheden in het komende jaar. Aan het einde 194 19,15 had de Maatschappij 3 0 3 arbeiders in haar dienst: (1944: 152, te 1o9). Van deze 303 arbeiüers waren 130 afkomstig van Curacao en 173 Barbados, Montserrat, St. Vincent en St. Kitts. gout, Gx ° zoutpannen op Curacao zijn sedert jaren niet meer in bedrijf; daar pi °itatie niet meer loont. êiaau^ Ben ? Gx Pl'-itatie van de jannen is geheel in handen van de Zoutmaatschappij aai re, Orv, Qn de pannen tor Lago Westkust waren in vel bedrijf; daar werd veel :^i} t °P de pannen te Slagbaai werd niets geeegst, alleen de daar aanwezige s tuirT* Vork; '- cnt - Het bedrijf gaf wederom aan velen een goed bestaan; bij het , 0ün ~ OVGr(3en komst 3 a f het soms hele families werk. De zputprijzon voer t t zout waron boter dan verleden jaar, t.w, f. 40, — per ton tegenover ö > in 1944. Voor grofzout was de prijs dezelfde, f. 15, — per ton. G uitvoer ging vooral naar Brits iest-IndiC, Puerto-Ric© en Curacao. derstaand volgt een overzicht van ds resultaten der zoutpannon: Lage Westkust: Slag-baai. aTT--^ r raad op 1 Januari 1945: 2.600.000 Kg. 90,000 Kg, °°gat in 1945; 6.942.000 " V Qt>k . Totaal 9,542.000 Kg. 90.000 Kg. Koc ht i n 1945; 5.254.330 " 90.000 " Va»,-. Restant 6.287.670 Kg. nihil. lo *en gegaan door regen: 650.000 " Voorraad 31-12-45:5»637.6 70 Kg. nihil &S-* t, zout on goud. bijzonderheden te vermelden. Eilanden. Dn ~_ he irt Vrau g naar z-ut was zear gering. Door do concossionaris word een hoeveel- Vojj Van slechts 2475 vaten a 115 Kg. verscheept, hetgeen vergeleken met de u it» 8 ° aren (16000 vaten in 1943 en 6886 vaton in 1944) een merkbare achter dek^ 6 is * werQ geen ze.ut gegaard, ook niet van de aan het Gouvernement "-ronde zoutpannen. t(o^ s Sevclg van een bijzonder zware regenval in October brak de dam van het looj, s Kanaal op eon plaats en de cementen Noorderdijk op enige plaatsen jj' daardoor het rogenwator in de zoutpannen liep, i w as niot mogelijk het overtollige wator door middel van het afvoerka- Hj, af te voeren, aangezien het niveau van de zoutpannen ook höt * Q °verstroming, beneden het peil van do zee bleef. Geleidelijk verdampte v in de zoutpannen. Gelukkig had een en andor geen nadelige gevolgen VQj. a ti concessionaris, aangezien do uitvoer van zout toch gering was on er geen Zout geraapt diende te worden. V^ ü ® a zout van de Gouvernements-zoutpannen werd uitgevoerd. Eustatlnfl en Saba valt niets te vermelden. - K. - 49
Ontwerp-landsverordening houdende oprichting 3-8-45, van een Rechtsschool te Willemstad op Cura cao, Ontwerp-landsverordening tot aanvulling van het Reglement op het Notarisambt in Curacao, 24-8-45. Ontwerp-landsverordening tot het haffen van op- 10-9-45. centen op de aanslagen in de Inkomstenbelasting 1946. Ontwerp-landsverordening tot aanvulling van de 14-9-45. Landsverordening tot inschrijving van arbeids krachten 1945 (P.B. 1945 no.106) Ontwerp-landsverordening tot aanvulling van het 15-9-45. "Prijsopdrijvings- en Hamsterbo. sluit 1940 (P.B, 1945 no.8), bekrachtigd bij landsverordening van 21 Augustus 1942 (P.B. 1942,n0.161) Ontwerp-landsverordening tot het vaststellen van 25-9-45, enige regelen voor de demobilisatie van de Schut terijen, welke i.v.m. do buitengewone oorlogsom standigheden onder de wapenen zijn geroepen on gehouden. Ontwerp-landsverordening tot hot vaststellen van 25-9-45, enige regelen voor de demobilisatie van de Vrij willigerskorpsen, Ontwerp-landsverordening tot wijziging on aanvul- 27-9-45, ling van de Pensioenverordening Burgerlijke Lands dienaren 1938 (P.B. n 0.15). Ontwerp-landsverordening tot hot heffen van 150 1-10-45, opcenten op de aanslagen in do winstbelasting betreffende tijdvakkon, eindigende tussen 30 Ju li 1945 en 1 Juli 1946 om de verhoging van uitga ven ten gevolge van de oorlogstoestand op te van gen. Ontwerp-landsverordening tot wijziging van de 1-10-45, Pensioenverordening Politiemilitairen 1939 (P.B. 1939,n0.£2). Ingediend bij depêche dd. 5
Aantal wettige en onwettige geboorten in 1945 : Eiland Aantal in 1945 Waarvan noch door de geboren onwet- moeder, nooh door de tige kinderen vader erkend. ERKENNINGEN 5
K. VISSERIJ. Ket Departeraent van Landbouw, Veeteelt en Visserij verleende vele vissers hulp in de vorm van voorschotten. Er bestond voor dit bedrijf meer eiangstelliiig dan in het vorige jaar. Een gering aantal vissersboten gaat 0r enkele dagen naar zee om ver van huis de visvangst te beoefenen. Het orga s eren van een groot bedrijf werd meermalen in overweging genomen; door verse moeilijkheden was tot nu toe geen bevredigende oplossing te krijgen. groot deel van de handeo in verse vis te Willemstad wordt gedreven door e hezoi aanse vissers, °P Aruba is de visserstand aan het verdwijnen; het jongere geslacht zoelot a broodwinning in andere/Bedrijven, Vissers van de Bovenwindse Eilanden, e bun bedrijf langs de Westkust uitoefenen, leverden een flinke bijdrage de visvoorziening van hot eiland. De vangst geschiedt in fuiken. Toch ie aanvoer van verse vis voor de plaatselijke consumptie onregelmatig en °ldoonde en gedurende het verslagjaar heeft de schaarste aan dit product ebcb herhaaldelijk doen voelen. Sterke winden belemmerden de vangst. De lo- Ie ijsfabriek kon zeer dikwijls geen ijs leveren. Stelselmatig worden de de en , dat van Gouvernementswege krachtige hulp moet worden verleend om ha V: "- Ssor iJ °P dit eiland, op een goed georganiseerde basis te plaatsen, her aid, j} e belanghebbenden hebben echter tot nu toe geen plan voorgelegd, voor astige studie vatbaar, het Bonaire voorziet de visvangst in de plaatselijke behoefte. Gedurende g Ve rslagjaar werd zelfs vrij veel verse vis, in hoofdzaak masbangoos, naar in a ° uitgevoerd en wel voor een waarde van f. 10.555, — tegen f, 500, — d a 4 'i» Be vis wordt 's nachts in open boot vervoerd, en duurt de reis lang, g komt z ,ij bedorven in Curacao aan, had bovenwindse Eilanden heeft uitbreiding van dit bedrijf niet plaats ge- Ulv e va ngst op deze eilanden bleef beperkt tot voorziening in de plaatse- He^ 6 behoefte. Het vorigo jaar hooft de ;! St.Thomas Deep Sea Fishing Co : ' haar op 2a amheden gestaakt. Nieuwe aspecten hobbon zich niet voorgedaan. Uitzicht st .,° r Êanisatie van een behoorlijk visserijbedrijf voor uitvoer van vis bo em g niet; plaatselijke ondernemers hiervoor zijn niet te vinden. De vissers li? \PSonbaai vinden een goede markt op het Franse gedeelte van St. kaarten. v, 0 P Saba worden dikwijls klachten vernomen over gebrek aan verse vis. Daar w Qt de visvangst op kleine schaal beoefend. De bevolking van Windwardside j,. vaaK gedupeerd, doordat de vis in The Bottou wordt uitverkocht, alvo ® zij dit dorp berei.vt. In h Eustatius i S de visserij voor de bevolking van het grootste belang. et verslagjo.ar was de vangst onvoldoende voor de plaatselijke consumptie. L. VERKEER. We st , e Koningin Bmaabrug (pontonbrug over de St. Annabaai) verkeert in goede Vo e en behalve de vaste sluitingstijden, die na V E-dag wederom zijn inge* *-cv ■ zi J n er 3 een bijzonderheden ce vermelden. Met het groeiende land- en 8-t e -,lnkeer blijkt echter iedere dag weer, dat deze brug niet meer aan te ;^ e n eisen voldoet, ej. 7° 0r grote toeneming van het voetgangersverkeer tussen beide oevers moest Vem 0e worden overgegaan, de veerboten tot 9 uur n.m. te laten varen inplaats tox 6 uur n.m, lw e t gebruik van deze boten is, sinds het afschaffen van het veergeld in ° üorm toegenomen. Volgens gehouden telling werden over 1945 gemiddeld o Personen per dag of 4,380.000 per jaar door de veerdienst vervoerd. i brug word gedurende het verslagjaar 8584 keren opengedraaid ten behoeve - van - 50
a a het zeeverkeer (gemiddeld 23,5 por dag met een gemiddelde openeingstijd pe r dag van 7 uur 58 min.) ilÏÏiba. durende het verslagjaar, werden diverse duikers in onverharde wegen aange acht, taluds verbeterd, wegen verbreed. Oranjestad en St, Nicolaas werden diverse trottoirs gemaakt, wegen gere pareerd en overgespoten, water-afvoeren verbeterd enz. Ongeveer 5 Kilometers Om B on d er ging oppervlakte behandeling, terwijl ongeveer 15 Kilometers wedur _ °pnieuw werd gespoten. dorpskom van Noord word geasphalteerd, een 2-tal grote duikers werden hier gelegd. Do wegon bij de volKSwoningbouw-complexen te Dakota (Oranjestad) met werden grotendeels geasphalteerd. Eveneens werd aangevangen de aanleg aan de asphaltweg Oranjestad - Tanki Leendert - Santa Cruz, s t,Ki co i aas werden diverse straten ten Noorden van de Bornardstraat en Westen van do R.K.Kork goaspalteerd. Landverkeer. S-^acao^ net aantal motorrijtuigen op de weg bedroeg in 1945: (de tussen haakjes getallen botreffen het jaar 1944.) 2194 ( 2444) personenauto's; 98? ( 871) vrachtauto's; 270 ( 316) autobussen; 109 ( 98) huurauto's; 15 ( 15) brandweervoertuigen; 176 ( 155) motorrijwielen; 2859 (2685) rijwielen. Voorts nam een aantal Amerikaanse legervoertuigen aan het verkeer deel, B °hoon dit aantal, in vergelijking met 1944, terugliep*. Te n aanzien van het vorige jaar valt dus op te merken: dat het aantal personenauto's en autobussen afnam; dat het aantal vrachtauto's, huurauto's en motorrijwilen Van de Keuringscommissie werden 3137 (2937) motorrijtuigen gekeurd, waar- Ü2 124 (2038) tegen betaling. Wer den 657 (525) nieuwe rijbewijzen afgegeven. Op 31 December bedree * aantal geldige rijbewijzen 5762 (5574). het aantal internationale rijbewijzen, dat werd afgegeven bedroeg 175 (lüo-j Door de Commissie belast met het afnemen van rijvaardigheideuxamens werden ' 7 ?0) personen geëxamineerd. Hiervan werden er 111 (85j voor de eerste maal Bev 'ozen. Van deze 111 personen slaagden er 101 (76) voor icostoloos herexamen, *h 1945 werden 90 (190) militaire rijbewijzen afgegeven. 1q -*°° r ac Procureur-Generaal werden 13 (18) rijbewijzen ingetrokken, terwijl v 4 (31) gevallen bij rechterlijk vonnis do bevoegdheid tot het besturen • Motorrijtuigen werd ontzegd. Ü P 31 December bedroeg het aantal geldige vergunningen: tot het besturen van autobussen 342 (316); tot het besturen van huurauto's 126 (114). t o * 9<tb word door de Procureur-Generaal vier (oen) maal een vergunning net besturen van autobussen en huurauto's ingetrokken, en wel: 2 (1) vergunningen voor autobussen tijdelijk; 2 (o) vergunningen voor huurauto's tijdelijk. b Qd t aantal prooesson-verbaal, opgemaakt ter zake van verkeersovertredingen g i 5 97 (1996), h Q t aantal officiële waarschuwingon bedroeg 834 (1099). - Ten - 51
Ten aanzien van de verkeersovertredingen, waardoor in bijzondere mate de erkoersvciligheid wordt bedroigd, dienen nog de volgende gegevens. • ter zake artikel e6c der Algemene Politiekeur (onder do invloed van al coholhoudende drank, klaarblijkelijk daarvoor onbekwaam zijnde, als be stuurdor optreden) werden in totaal 51 (45) processen-verbaal opgemaakt; * ter zake artikel 119, lc lid, der Algemene Politiekeur ( op zodanige wijzo rijden, dat de veiligheid van het verkeer in gevaar wordt gebracht of kan worden gebracht) werden in totaal 159 (143) processen-verbaal opgoaaakt; ' ter zake artikel 119, 2o lid, der Algemene -rolitie.ieur (overschrijding der maximum-snelhoid) werden in totaal 237 (370) processen-verbaal opge maakt; Het totale aantal verkeersongevallen, waarbij de verkeerspolitie handelend Ptrad, bedroeg 656 (389). Zes hiervan waren met dodelijke afloop (acht doden), J 150 werden personen gewond (38 zwaar en 165 licht gewonden), terwijl bij overige 500 gevallen de schade uitsluit..nd van materiële aard was, In totaal werden 1084 (627) motorrijtuigen door deze verkeersongevallen es chadigd. De hierdoor ontstane materiële schade werd op f, 92281.50 geschat. v °rin zijn niet begrepen de kosten van geneeskundige behandeling en ziekon isverpieging der slachtoffers en evenmin de schade, voortvloeiende uit het Jdelijk verlies van inkomsten door tijdelijke arbeidsongeschiktheid. Wet aantal verkeersongevallen vermeerde met 267. ofschoon de bandensituatie in het algemeen noopte tot een zuinig gebruik; st'! r ° b ds gedurende de laatste drie maanden van het jaar 1944, na de inwerking ü a ing van de zogenaamde "Recapping-inrichting" (September 1944), een toe ö van het aantal verkeersongevallen goconstateerd van 50%, daar ook tot tijd opgelegde motorrijtuigen weder in gebruik worden genomon, Goconstateerd werd dat vole bestuurders van motorrijtuigen nog steeds niet Jn ingesteld op slipgevaar bij regenval, begin 1945 werd het publiek door middel van de pers op dit gevaar ge en met vermelding van de roods plaats gehad hebbende verkeersongevallen, hui r Personeel van de verkeersafdeling word aan 130 (189) personen eerste Ui -P verleend. ia 18 gevallen werd van de verkeersauto als ambulance gebruik gemaakt, s ac hiervoor genoemde getallen zijn niet bogrepends gevallen, waarin ake was van verwondingen van zeer lichte aard. Autobusbedrijf Curacao hoeft zich ook in 1945 verder gunstig d e I kkeld. Met de beschikbare, doch onvoldoende materieel, is getracht aan e isen van het publiek zo goed mogelijk te voldoen, . Wond het Schottegat werd op werkdagen uit beide richtingen een kwartier- y n s t onderhouden, op zondagen een halfuurdienst. Op de spitsuren werden, Zover beschikbaar, extra-bussen ingelast, g t e halfuurdiensten Brion-plein - ïviundo Nobo - Charo en Wilhelminaplein - dj,,' - Mentagne en de uurdienst Brionplein - Sta.Maria voorzien in een ia «eade bohoefte. In het verslagjaar werd do uurdienst Brionplein - Jan Dorot geopend. 1 0 otaal werden in 1945 ongeveer '2.200.000 passagiers vervoerd. Van de go- o d tot het kopen van 20 rittenboekjes, welke een tariefsverlaging geven 0% werd minder gebruik gemaakt, dan het lagere tarief zou doen verwachten. 4 St er 1 Januari 1945 werden de diensten onderhouden met 13 bussen, terwijl a nwa gons in reserve werden gehouden. In de loop van het jaar werd het al busson uitgebreid met 6. Verband met de uitbreiding van het aantal bussen en diensten is het ifeurs-, monteurs- en administratiefpersoneel uitgebreid tot circa 50 man. ty ol% . de algemene vergadering van aandeelhouders, gehouden op 8 Mei 1945, ttJ art Ön tüt commissarissen benoemd do heren W.F.G.Mensing, I.H.Capriles, E.G. 1 ün Jytr * A.A.G.Smeets, Als gedelegeerd-commissaris fungeert sedert de ben ting V an do N.V. Ir, J.F.Groote; tot plaatsvervanger werd Ir. G.Sche.rl ilo emd. - De - 52
De financiële resultaten waren in hot tweede..boekjaar, ovonals in het e °rste, gunstig. Aruba. e diensten van do Verkeorsonderneming "Comfort" werden wederom uitgebreid; r Waren 3 buslijnon geëxploiteerd n.1.: - Sint Nicolaas v.v., direct; - Sint Nicolaas v.v. via Santa Cruz, en r anjestad - Palmbeach. jP genoemde lijnon zijn in 1945 vervoerd 680.977 passagiers. n 1945 waren bij de ondernoming 10 autobussen in exploitatie. Kot aantal automobielen bedroeg ultimo 1945 2119 (vorig jaar 2058); mot.r i.iwü en 29 (vorig jaar 23). Rijwielen 720 (vorig jaar 675). êSaaire^ la het verslagjaar werd een aanvang gemaakt met het asphaltoren van enige r aton en wegen. De weg naar het nieuwe vliegveld en enige straten in Kralen - 1»k werden op die manier verhard, hetgeen een belangrijke verbetering is, Aan e buitenwegen werd het gowone onderhoud verricht; op sommige plaatsen, als ® v °lg van de zware regens van oinde 1944, vonden extra onderhoud en verbetering Plaats, Bij Paloe Lechi word oen betonnen vaste brug voor de verbinding tussen open gespoelde gedeelte van de verbindingsweg met de plantages aldaar aan p°gd. j|t aantal motorrijtuigen, waarroor belasting werd betaald, bedroeg 106 tegen 8 in 1944, Schaarste aan banden was oorzaak, dat enige auto's op blokken es ten werdon gezet. Eilanden. Nadat de wegen zich gedurende het grootste gedeelte van het verslagjaar, ® gevolg van de daaraan gedane reparaties, in goede staat bevonden, werden j^ 9 e zandwegen, als gevolg van de buitengowone zware regenval op 6 October 5 Weer geheel verwoest en in zeer slechte toestand teruggebracht en waren zij Zeer vele punten absoluut onbegaanbaar geworden. Ce toestand was in die mate onhoudbaar, dat een extracrediet moest worden teneinde do moest gebruikte wegon weer in begaanbare toestand £ u g te brengen. Nog steeds wordt gewerkt aan weggedeelten, welke het slacht- Gl " zijn geworden van de zware regenval van 6 October, Ach worden do volgende weggedeelten gocementoord: Vo bt 0l . strQat 200 Meter t u .Straat 140 ", alsmede enige stegen tot oen gezamen v^ 0 lengto van 60 Metor, en 8 overlaten ("labades") op verschillende punten de buitenwegen, y °it systeem blijkt de onig afdoende wijze van reparatie van de wegen te ■'b; daarna vergen deze vrijwel geen uitgaven voor onderhoud meer. Itj, *? a de grote regenval met funeste gevolgen voor de wogon, werd een oxtra van f. 100.000 door do Raad van Politie aangevraagd om daarmede enige t Q peters weg, op punten waar deze na elke zware regenval het meest lijden, u nneßL c ement eren, St ,_ * s^>Siistati U s. V ei , t onderhoud aan stads- en buitenwegen had normaal plaats. l^ Sc hillcnde wegen worden gocementeerd. De wegen naar plekken, welke vreemüe -6^ 8e a zoudon kunnen interesseren, zoals de "Q,uill", "White Wall", % schoongemaakt. Saba. het verslagjaar vonden verharding en verbetering van de wegen - plaats - 53
Gevaar ll.ike stukkon to Hellsgate, te Windwardsidè en English Quarter Vo h Gn we S3 evrcrkt . Je wc gj leidende naar het Hospitaal to Windwardsidè word y o tord, do weg Crispeen-Windwardside hersteld, Sc hilicnde weggedeelten te Windwardsidè on St.Johns werden gecementoerd. n nieuwe weg Bottom-St.Johns is in 1945 uitgezet. M. luchtvaart. . e bouw van een nieuw stationsgebouw op hot vliegveld Hato op Curacao word on* tig voortgezet. Materialen voor do afwerking werden in voldo..nde mate g^vang erit c a 30or belangrijke verbetering van do waterafvoer op hot vliegveld Hato werd on w stand gebracht, Plannen tot zodanige vergroting van het stationsgebouw k G vliegveld Dakota op Aruba, dat feitelijk van een nieuw station gospro ger ** worden, werden voorbereid. Hot voorontwerp kwam in het verslagjaar Het°K d ° U met hot uitwerken der definitieve plannen werd een begin gemaakt. bestaande station moest inmiadolo worden uitgebreid, dr-' 0 iuchtverbinding van Curacao met Bonaire werd in November opgevoerd van tot vijfmaal per week; op dit zelfde tijdstip werd aldaar het nieuwe Q J* e Sveld, dat een 1000 meter lange, met asphalt verharde startbaan heeft en b-o s tationsgebouw van bescheiden afmetingen, in gebruik genomen. Dit was een aanwinst voor hot eiland; men is nu niet meer afhankelijk van § e n of het vliegtuig uit Curacao komt of niet. w e ° tvrGü ~ w °kelijkse luchtverbinding mot do Bovenwindse Eilanden (St.Maarten), Pa in S aeJl de 3 November omgezet in oen wekelijkse, en wel op Zaterdag, Dat yi. Ba gekosten een belemmering zoudon vormen voor oen druk gebruik van het r G^ 0 "o Ui °P deZG HJ n « hleek een ongegronde vrees. Vooral voor de torug- _^ 3 St.fiaarten-Curacao, is het vliegtuig gewoonlijk volgeboekt. Plaatsen Verri dik ü d J ls w oken van te voren besproken worden. Een grote verbetering (St'V ' onacht aan hot stationsgebouw op het "Prinses Juliana vliegveld" p P „ aartenJ door het bouwen van een balkon aan do voorkant om bezoekers en te beschutten tegen de felle zon. Op Saba stelde de Pan American de k Airways een radiobaken voor haar vliegtuigen in bedrijf, waarvan ook De !r !"' -vliegtuigen voordeel hebbon. di -~2iikiklijke Luchtvaart Maatschappij, Afdeling West-Inaic, breidde haar uit, j Vervoer-cijfjrs over 1945 in vergelijking mot die over 1944 en 1943 belle] ~ r Passagiers OverbagagS Vracht lo klasse 2e klasse Iq», K.G. K.G. Luchtpost K.G. 1) 33.152 113.921 215.471 55.069 141 lift 33.741 144.494 180.751 33.346 338 39.643 173.Ö06 229.295 31.570 942 1) 2o klasse luchtpost alleen voor vervoer tussen eilanden van het Ij. Staatsdeel en tussen dit Staatsdeel on Suriname, v luoW°' rd WGrdün 2 *^ 26 K / 2 retourvluchten, 1703 l/2 lijnvluchton on 202 extra viunÜ n > 5 - 3 charter-vluchten, 444 les- en proefvluchten en 23 l/2 onbetaalde . Orid '' totar:l: 2,42 ° V - ln 1944: 1.797. s -en erstaand volgen de vervoercijfers por lijn gedurende 1945: Retourvluchten Pr-ssa- rr . t / n „ v n ->. — r . bd Vracht o/Bagg. Post K.G. 11 Kxtra Charter giers —G. K,G. 10. klftf? teW^Z " 1/ il 11 H'?S 65 9 17 3Ö ' IOÜ 6 ' 0 ? 2 '. -£o 1 X ' 94 11 - 1,886 3.925 7.469 582 ló " iV ™ ' k 3 * sB ° 7 »°35 H.621 1.098 67 • §gffi? # 3 3 ° : : 375 721 tiflg lg : —cara 3 02 39 19ft 4.957 62.560 38ifl $ 5.082 27 54
, -Mar a 60 1/2 ~ " 564 2 ' 988 4 ' 034 876 ~ -Port^ 0 19 ° X / 2 8 2 5, ° 71 13»386 26.041 2.798 100 l -p r of Spain 55 4 6 1/2 984 1.307 5.094 276 2 2/ 101 1/2 4 1/2 1 1/2 2.252 11.146 8.539 1.873 135 -Str *■/ 3 / 182 98 1/2 15 8.169 52.021 26.606 IL005 111 „ -3 0 1 aart6Ü 31 1 - 637 2.388 2.292 911 7 -Bof 0 1 20 öo nai re 4/ 1 1.703 1/2 202 76 1/2 39.648 229.295 173.5D6 --ü.570 942 f ° n of Spain n& Aru ba a __ Kingston .^ 8 Pori au Prinee - Camaguey in Sst nBST I uc ht vermiste schoener a ° n dienst gestopt per 20 Januari, daarna e rs vervoerd en opgenomen in Miami dienst. het aantal vlieguren en afgelegde Kilometers beliep: C -Verj_ vlieguren: Afgelegde K.M.: j 943 7441 1.854.574 * 944 8026 1.996.677 194 5 10431 2.686.252 OP 1 Januari van het verslagjaar was het luchtnet 9.510 K.M, lang, op s l December daaraan volgende 11,578 KM. üe gemiddelde cijfers van het aantal K.M, per week en per maand waren De r espectieve lijk 63.187 en 273.810. v Q schappij had per ultimo December van de jaren 1943, 1944 en 1945 onder- Welde aantallen en vliegtuigtypen in gebruik: ar Fokker Lockheed Douglas Totaal Jr F. 18 12 SEI4 18. Lodestar DCS l£ 2-2 2 - 6 19Ï 2 1') 3 2 '") " 8 rrs 0 --. -"") 3 2 3 8 i l( Y i; iendom der Regering, hoofdzakelijk gebruikt voor les- chartervluchten, n„>' eigendom der Regering, in exploitatie bij de K.L.M, ' Per 1 November uit de regelmatige lijndienst genomen: alleen voor spe ciale vluchten. De t arieven van de Maatschappij ondergingen enige veranderingen van onder gehikte betekenis. e nkole-reis-tarief La Guaira-Maracaibo vice versa via Curacao on Aruba j. <* Per 1 December verlaagd van US v»68.- op US $.60.- na overleg met de rüe t ea A °ropostal Venezolana, welke Maatschappij sedert 2 December een regel l ge wekelijkse dienst endorhoudt tussen La Guaira en Maracaibo via Curacao De ? ro » 5 3o pors oneelsformatie van 16 man bij de oprichting in 1934 groeide uit tot Dep r 31 Decem ber 1945. (In 1944: 240 man). -Pan American World Airways Incorporated, die sedert 7 Februari 1944 diensten V Qï , hoeft, onderhoudt in haar dagelijkse vluchten van en naar de 6t eai gde staten van Noord-Amerika, behalve een directe dienst met DC-4 toe lQ a, plaats biedende aan 55 passagiers, ook oen dienst met DC-3 toestel- - len - 55
l Q a voor 21 passagiers via Cuba, Haiti en Santo Domingo. Flying Club. Tien nieuwe leden werden gedurende het verslagjaar aan- Senouion. van net totaal aantal leden (50, in 1944: 40) bezaten 31 een sport- volgens de in Curacao geldende wettelijke bepalingen; 7 hadden 110 solo-vlucht gemaakt on 11 waren neg in opleiding. Vereniging heeft de beschikking over 2 Fairchild PT-19-S, die in de loop 194 b werden aangeschaft, en 2 Aeroncas, uien Fipor cub en een Porterfield doorlopend in reparatie. Aa de Aeroclub Curacao werd goon verslag ontvangen. N. FOST, TÜGRAAF EN TELEFOON. Posterijen. geineen. In het jaar 1945 toonde hot postverkeer van Curacao, in verband met de iier atting van de brief- en pakketpostdiensten met Europa, in het bijzonder met een grote opleving. Het briefpostverkser met Nederland en andere "Repose landen, die deor de vijand bezet waren, werd geleidelijk aan weaer °t stand gebracht. In Mei 194 b werd voer het eerst sedert het staken van de Pakketpost dienst mot Nederland aan het Curacaose publiek de gelegenheid geboden t verzending van geschenkpalctcetten naar Nederland. e Vea E kenden brieven tot en met een gewicht van 20 gram werden aedegegeven, , deze gelegenheid werd druk gebruik.gemaakt, ofschoon in verband met de bi^ 6 tijdsduur tussen de bekendmaking van deze gelegenheid in de plaatselijke laden en het vertrek van het vervoerende schip, velen niet in de mogelijkheid nun pakketten tijdig Klaar te maken. In totaal werden er 2 zakken on 1640 zakken tezamen inhoudende 3944 geschenkpakketten naar Neder aad verzonden. Hot vervoer geschiedde per ss. "Nigerstroom" van de Hollandse M OQ --bcot Maatschappij. De tweede verzending van pakketpost naar Nederland vond laats in September 1945 bij welke gelegenheid 4751 zakken met een totaal van •823 pakketten werden vervoord. Buitenland. f Ter overmaking naar het buitenland werd in totaal gestort een bedrag van * 64 6.767,57, gespecificeerd als volgt: 0 Voor Suriname Voor Engeland. bet kantoor te Willemstad (Curacao) f. 416.406,03 "f. 13.023,öü 0 : he t kantoor te Oranjestad (Aruba) » " 89.177,62 " 1.649,94 0 * he t kantoor te St.Nicolaas (Aruba) » 117.480,38 " 1.306,61 Q * bet kantoor te Kralendijk (Bonaire) ■ 3.664,— " 51,17 0 J he t kantoor te PHilipsburg (St.kaarten) " 2.243,50 0 £ "-et kantoor te Oranjestad (St.Eustutius) " 411,— " 35,37 p he t Kantoor te The Botton (Saba) 1.320,15 " f. 630,702,68 f. 16.064,89 Uitbetaald werd f. 22.751,81, gespecificeerd als volgt: q Van Suriname Van Engeland (? ket kantoor te Willemstad (Curacao) f, 20.016,88 f. 25,62 0 : |* e t kantoor te Oranjestad (Aruba) ■ 1.304,99 " 0 J ket Kantoor te St.Nicolaas (Aruba) » 1,367,01 " 9,31 0 £ e t kantoor to Kralondijk (Bonaire) " 15,— " kantoor te Philipsburg (St.Maarten) ■ 12,50 " J aet Kantoor to Oranjestad (St.Eustatius) " p bet kantoer te The Bet torn (Saba) f. 22.716,38 f. 35,43 Binnenland. rj bet onderling verkoer tussen do eilanden van het Staatsdeel werd een be ci Q a S van f, 2.126.451,97 gestort en f, 2.111.365,60 uitbetaald, verdeeld over •*antoron als hieronder aangegeven: - Op - 56
Otj y, Gestort Uitbetaald Op u St kantoor Willemstad (Curacao) f. 474.843,31 f. 1.159.799,91 Op h kan toor Oranjestad (Aruba) " 323.072,01 " 133.015,27 rZ jet kantoor St.NicolaSs (Aruba) " 469.057,47 " 83.240,67 0 Jet kantoor Kralendijk (Bonaire) " 484.963,53 " 354.345,88 0 £et kantoor Philipsburg (St.Maarten " 230.917,62 " 248.506,65 "et kantoor Oranjestad (St.Eustatius) " 65.801,30 " 57.865,17 act kantoor The Bottom (Saba) " 77.796,73 " 74.592,05 f.2126.451,97 f. 2.111.365,60 Pakketpo st d i enst. Het 5 6 ' v aantal in 1945 naar het buitenland verzonden postpakketten bedroog elf' °i terwijl er van het buitenland ontvangen werden 37.119 stuks, gespe ndeerd als volgt: Cv*. Verzonden van: Ontvangen op: 46.559 Curacao 20.610 St S- 6stad (Aruba) 4.870 Oranjestad (Aruba) -5.953 Ha IColaas (Aruba) 4.855 St.Nicolaas jAruba) 8.880 St ü 245 Bonaire 136 St e rten 245 St.Maarten 716 Sr4 ba Ustati vs 26 St.Eustatius 184 58 Saba 640 56.858 37.119 2< -ai & et verkeer tussen de eilanden onderling werden 8912 pakketten verzonden, hieronder aangegeven: Cv*,, -{erzonden van: 2>BlB St J 6^-"1 (Aruba) 379 Boh ö ; Colaaa (Aruba) 3.737 S t^ re 122 StT***- 703 tius 688 465 879Ï2 Q n bijzondere regelingen werden in 1945 voor de Posterijen getroffen. Telegrafie, Ciü» fi af Q n Telefoon ressorteren onder • s Lands Radio- en Telefoondienst. <<rgca 0> . in 6 f cll00n tengevolge van de oorlog het radio-telegraafverkeer met schepen t>Q r w eerste deel van het verslagjaar tot het hoogstnoodzakelijke was be- v ' ble ef de nood- en oproepgolf van 500 kps (600 M) van het kuststation, i^g a °iaoening *an internationale verplichtingen, onafgebroken bezet. Met b.Gj.i g v& n 31 Mei 1945 begon langzamerhand het normale verkeer met schepen te v °a. In de laatste maanden vóór het einde van de oorlog met Duitsland g0en waarschuwingsberichten voor onderzeeboten meer ontvangen. In de ie a, waarin noodieinen van schepen werden opgenomen, behoefde van Curacao - uit - 57
uit w geen hulp verleend te worden. Do twee-uurlijkse weerberichtendienst met J uan, Puerto-Rico, werd het gehele jaar door voortgezet. V het radioverkeer met vliegtuigen en grondstations nam in de loop van het weer toe. Op het Hato-station moest een vijfde telegrafist worden 2 kzaam gesteld, terwijl daar mede nog twee teletype-bedienden werkzaam Een teletype-verbinding tussen het Hato-station en het K.L.M.passage mei rte Willemstad werd geopend. Thans zijn in het Staatsdeel onderver de land-lijnen in bedrijf bediend met teletype-toestellen. Ontvangstation: Plantersrust - C.P.l.M.kantcor Bmmastad " - K.N,S.M. " Willemstad " - Kadio aanname-kantoor Willemstad Luchtvaartstation: Hato - Vlucht-controle bureau Hato " - K.L.M,passagekantoor Willemstad op Curacao, en Radiostation Oranjestad - Lago Oil & Transport Co. " - Telegraaf- en Telefoonkantoor St.Nicolaas. jjj op Aruba. aj) e loop van het verslagjaar worden belangrijke bestellingen voor radio g e . r atuur ten behoeve van de luchtvaart geplaatst. Juni kwam in ovorleg met da K.L.M, en P.A.A. een nieuwe regeling tot b üif voor het gebruik van frequentie op de verschillende routes en met de eniandse grondstations, b e Q t Landstation Curacao was, evenals in voorafgaande jaren, dag en nacht het verslagjaar werd radiotelegrafische gemeenschap onderhouden t> Qï> New-York, Londen, St,Lucia, Trinidad, Barbados, Puerto-Rico, La Guaira, (Maiquetia), Puerto-Rico, Maracaibo en de eilanden het Staarsdeel Curacao, Q a h e verbinding Curacao-Amsterdam via New-York werd heropend op 21 Mei 1945 % d et rechtstreekse radiotelegraafverkeer Curacao-Amsterdam op 28 Juni 1945. ge s e indienststelling van de nieuwe radiostations op Saba en St.Eustatius sy e aiedt de radiotelegrafische gemeenschap tussen die eilanden en Curacao rechtstreeks en niet meer via St.Maarten, zoals voorheen. °.a d *t verslagjaar werden verschillende tariefsverlagingen doorgevoerd, ' in het verkeer met Nederland. m Sri et vaste puntenverkeer vertoonde een belangrijke stijging, vooral na de r openstelling van het verkeer met Nederland. 6 a n^ n ac America Cables and Radio Inc. was de New-York kabel van 19 tot 23 December 1945 buiten bedrijf. t Qe inrichting van het radiostation te Oranjestad op Aruba kwam, evenmin Q die van het station op het vliegveld Dakota enige verandering, IW . radioverkeer vertoonde een belangrijke toename, In a m St ,' ac inrichting van het radiostation kwam generlei wijziging. in d v ° r bouwing van hot voormalige politiebureau tot radiostation kwam gereed e tweede helft van het verslagjaar. de installatie van de nieuwe apparatuur werd aangevangen. Op Koninginne- er d het nieuwe station officieel in gebruik genomen voor radio-telegraaf »Uj. a er * Op 17 September daaraan volgende werd de radiotelefonieverbinding met iüfi a ° geopend. Het aantal ontvangtoestellen bedraagt 4, terwijl 2 omkeer- tin gen (Invertors) voor radiotelefonie aanwezig zijn. Het nieuwe radiostation op Saba werd op 29 Novemberll94s officieel in ge- - bruik - 58
j. Ui k genomen en diezelfde dag ook de radiotelefonische verbinding met St. arten geopend. Radiotelefonische verbinding mot Curacao volgde op 30 Novem t , I> - Er zijn 3 ontvangtoestellen en 2 omkeerinrichtingen. Saba correspondeert aas rechtstreeks met Curacao. ---LEustatius. Het nieuwe radiostation op St.Eustatius werd op 11 December 1945 officieel gebruik genomen en de radiotelefonische verbinding met St.Maarten en Saba g ,Pend, Radiotelefonische verbinding met Curacao volgde op 12 December. De correspondeert thans rechtstreeks met Curacao, °Pbrengst van de Landsradioposten bedroeg over het jaar 1945 f.625.128, —, k! ln begrepen eon bedrag van f. 54,599,69 opgebracht door de radiotelefo nie. Telefonie. Sn^acao^ Q automatische telefooncentralen aan het Wilhelminaplein en te Mahaai Zieh 11 k et gehele jaar dag en nacht in bedrijf. Ernstige bedrijfsstoringen deden act iot voor. Een waterkabel van 100 aders geraakte defect tengevolge van kei uitwerpen van een scheepsanker op 5 Februari. Het aantal lijnkiezerscha- De . ars dn de centrale Wilhelminaplein werd in de maand April uitgebreid. 3 0tu ?PParaten werden in December 1944 besteld en per vliegtuig uit Zweden ver ton f 1 e t aantal aangesloten lijnen bedroeg respectievelijk 1332 met 1950 d aa e Hen en 40 met 42 toestellen, inbegrepen 23 hui st el efo onpost en met 350 H et r ° p aangesloten toestellen. t ot Bem iddeld aantal oproepen per abonné over het jaar bedroeg 6.468. Het op», a d aantal oproepen: 8,615,027, De drukste maand was October met 754.969 Het Spen ' De drukste dag 24 December, 35.395 oproepen, st Q> , aanta l storingen bedroeg 2.902 door abonnés opgegeven en 2.794 buiten- Vok in dit verslagjaar kon wegens gebrek aan kabellijnen en het nagenoeg Hi e < e * Q t zijn der centrales aan een groot aantal aanvragen om aansluitingen Voldaan worden, bed». 6 .telefooncentralen te Oranjestad en San Nicolaas waren dag en nacht in De k ljï "* Ernstige bedrijfsstoringen deden zich niet voor. l etl el de centralen telden gezamenlijk 309 aangesloten lijnen met 417 toestel ' verder waren er nog in bedrijf 2 centraalposten met 12 toestellen. het a PParatuur voor de automatische telefooncentralen was aan het einde van Boh ars lagjaar nog niet geleverd. Stjj. het telefoonsysteem op Bonaire kwam geen verandering. Op de centraalpost St f» ° lijnen aangesloten. Alle aansluitingen zijn gratis, "*-garteru ft ' ft et aantal aansluitingen t,w, 20 lijnen met 23 toestellen kwam geen ver- St.j. a ct aantal aansluitingen, t.w. 14, kwam geen verandering, O^-iatU-S-, B^u iti eiland werd een geheel nieuw telefoonnet aangelegd. Het aantal aan- v Sen bedraagt 10 met 11 toestellen. De centraalpost, in de Politiewacht, h ed iend door het politie-personeel. Alle aansluitingen zijn ten behoeve De Gouvernement. ' °Pbrengst van de Telefoondienst op Aruba en Curacao bedroeg f. 272.922,86. - 0. - 59
6 Het getal der overledenen op de onderscheidene eilanden, berekend wederom naar gegevens, verstrekt door de Burgerlijke Stand, beliep over de jaren 1943, 1944 en 1945 als volgt: Het geboorte-overschot over de drie genoemde jaren bedroeg naar vorenstaande gegevens voor de verschillende eilanden derhalve: Voor verdere statistische gegevens betreffende de bevolking moge worden ver wezen naar afdeling E. "Gezondheidszorg" van Hoofdstuk V. "De Sociale Toestand", alsmede naar het "Statistisch Jaaroverzicht van Curacao over het jaar 1945". De cijfers in de genoemde afdeling E van Hoofdstuk V wijken soms enigs zins af van de bovenstaande. Dit vindt zijn oorzaak in de verschillende sys temen van boeiting en verwerking der gegevens. De cijfers van de Burgerlij Stand hebben betrekking op de veranderingen in de bevolking, welke werkelijke woonplaats op elk der eilanden heeft; zij omvatten ook de geboorten en de overlijdensgevallen van tijdelijk aldaar verblijvenden. De cijfers van de Openbare Gezondheidsdienst betreffen allo geconstateerde feiten; zo wordt - bijvoorbec.
Ingediend bij depêche dd. Ontwerp-landsverordening houdende bepalln- 21-11-45, gen betreffende de vestiging van onderne mingen, waarin een bedrijf wordt uitgeoe fend. Cntwerp-landsverordening tot bekrachtiging 27-12-45, van het besluit van de Gouverneur van Cura oao van 16 Juni 1945 houdende bepalingen tot regeling van de dienstbetrekking tussen werk gevers, die niet on werknemers, die wel vijan delijke onderdanen zijn (P.B, 1945,n0,96), Ontwerp-landsverordening tot bekrachtiging van het 27-12-45, besluit van do Gouverneur van Curacao van 30 Au gustus 1945 (P.B, 1945 houdende bepa lingen tor'uitvoaring. vanoartikel 47ovan het Be sluit Vijandelijk Vermogen (K.B. van 20 Cctober 1944 No. E 133) (P.B. 1945 no.131). Ontwerp-landsverordening tot bekrachtiging van het 27-12-45, besluit van de Gouverneur van Curacao van 16 Juni 1945, houdende bepalingen ter voorziening in de be waargeving van gelden, geldswaarden en geldswaardi go papieren door de Curaoaose Commissie Regeling Rechtsverkeer in Oorlogstijd (P.B. 1945 n 0.79). Ontwerp-landsverordening tot bekrachtiging van het 27-12-45, besluit van do Gouverneur van Curacao van 16 Juni 1945 tot uitbreiding van de gevallen, waarin de verklaring bedoeld in het tweede lid van artikel 38 en die in het tweede lid van artikel 97 van het Curacaos Wetboek van Koophandel mogen worden gewei gerd (P.B. 1945 n 0.74). Ontwerp-landsverordening tot intrekking van de lands- 29-12-45, verordening van 5 Februari 1943 tot regeling van de burger- en vrouwenarbuidsplicht op de Benedenwindse eilanden van het gebiedsdeel Curacao (P.B. 1943 n 0.32) 6
61 O. JïïW!Ff£EZCE2V .SZV JCAnAS&'&ï . Hypotheken, In do loop van hot verslagjaar haddon do navolgende wijzigingen plaats In do op do verschillende eilanden boi*ustcndc hypothockregistoraf
Sgdaster. Het driehoeknet op Curacao werd uitgebreid met 9 punten, t.w. K.T.88 tot eQ act 96. Enige driehoekspunten, vroeger bepaald voor de fotogrammetrische °Pname, werden berekend. Het veelhooksnet werd naar behoefte uitgebreid, in tQ taal met 197 nieuwe punten. Hierbij werd gebruik gemaakt van de Boszhardt- met zeer goede resultaten. In buitendistricten werden voor v erzekering van veelhoekspunten ijzeren buizen aangewend. De detailmeting van blad 13 van het stadsdistrict werd. aangevangen en regel voortgezet; kaartering volgde detailmeting op de voet. Een deel van |* lt blad werd afgewerkt en gekadastreerd. Van blad 14 werden de percelen ge kadastreerd en daarvan kennisgevingen aan de eigenaren verzonden. Een nét- Plan van dit blad werd vervaardigd. De samenstelling van het verwijzigings- e gister voor sectie B. (Otrabanda) werd regelmatig voortgezet. De bij de in de Klipstraat betrokken percelen werden gekadastreerd. 62 nieuwe Pcr celen werden voor verkoop door splitsing gevormd. v an het tweede district werden naar behoefte: ontwikKelingsbladen op schaal IjIOOO aangelegd. 117 percelen werden gekadastreerd. De verkavelde plantage iP- e in Davelaar werd kadastraal aangepast. Met de opmeting van de plantage _f a Pateer ter grootte van ongeveer 230 H.A. werd een aanvang gemaakt. De ka drering van dit complex zal binnenkort geschieden. E Va n het derde district werden alle bladen op schaal 1:4000 aangelegd. ca gedeelte van de plantage Savonet groot 450 H.A., word opgemeten en ge dastreerd. 6 percelen werden kadastraal opgemeten. u De fptografische afdeling vervaardigde fotocopiën voor de dienst van hot gaster en voor andere diensten. Fotocopiön van kadastrale plans werden ge- Q eve rd aan het D o p ar tement van Openbare Werken, de Inspectie der Belastingen üe t Departement van Landbouw, Veeteelt en Visserij. . °P Aruba vonden de kadastrerings-werkzaamheden weinig o£ geon voortgang, ° r de kleine personeelsbezetting en vele andere werkzaamheden. Met het 3 instellen van een verwijzingsregister werd een aanvang genaakt; andere Co l ngende werkzaamheden noopten echter tot het staken van deze arbeid. De van de hypotheoaire boekhouding werd voortgezet, doch maakte weinig baring. De rooidienst was zeer druk; 215 meetbrieven werden opgemaakt. P. BEVLOEIVING EN WATERVERSCHAFFING. Landswatervoorzioningsdionst. %ac^. g Q Gedurende dit verslag-jaar stond do watervoorziening, hoofdzakelijk als *UtK^" 8 Van ae oorlog, weer voor vele moeilijkheden en konden de noodzakelijke fy. pi " 1?e idingen, zowel voor de waterproductiebronnen als de distributie, niet *W, a^s vinden, daar levering ran de nodige machines on apparaten meestal onmogelijk bleek of / v Qï<v re seaval was in het vierde kwartaal gunstig, zodat het maximum water ri Uk door de opbrengst van de watervoorzieningsbronnen gedikt kon worden. b te e grondwater-winplaatsen van het Waterleidingbedrijf werden niet uitgo- Jej.. Q a tezamen met de zeewaterdistillatie-inrichtingen kon gedurende de droge °de steeds voldoende water voor de distributie verkregen worden. v eï , q 2 eewaterdistallatie-inrichtingen op het Rif produceerden gedurende dit H c v* a 8~jaar naar reden van 75$ van de maximale productie-dapaciteit; de in j in g aari (j e penstraat naar reden van 60$ van do maximale opbrengst. ■?% G totaal werd rond 876.000 M3 leidingwater gedistribueerd of wel pl.m. 6l> dan over het vorige verslagjaar, at tekort aan grondwater aan te vullen en de kwaliteit van het leiding til;) tQ vens te verbeteren, werd gedurende 1945 voor menging 178,00 M3 gedis a ei>a water toegevoegd. Q ft i ae bestaande grondwater-pompstations en de waterzuiveringsstations wer ■leen L de noramele onderhoudswerken verricht; zij verkeren in goede staat - van - 61
v an onderhoud. De grondwaterwinplaatsen leverden in 1945- öoaömeolijk 695»18i. iflg «etc*", e lk water gefiltreerd, gedeeltelijk onthard en dan gaelüoreerd in diverse atributie-reservoirs werd gepompt. De Openbare Gezondheidsdienst controleert regelmatig het leidingwater P bacteriologische betrouwbaarheid. Zoals reeds gemeld, waren de distillatie-inrichtingen RIF en PEN in bedrijf werden de beide gedistilleerd water voorraadreservoirs Motet en Scharloo P Peil gehouden om steeds voldoende water voor de menging van het grondwater voor levering aan de Scheepvaart voorradig te hebben. De productie van de installatie aan de Penstraat bedroeg 114.. 959 M 3 Eigen verbruik fabriek pl.m 500 " Productie bestemd voor de distributie 114.459 M 3. De productie van de installatie aan het Rif was 87.649 M 3. Eigen verbruik fabrieke 500 " Productie bestemd voor distributie 87,349 M 3. g erv an werd aan de Scheepvaart 13.554 M 3 en aan de Ijsfabrieken 11.332 M 3 lstiii eer d water geleverd. hoJ} het distributienet en de distributie-reservoirs werden de normale onder u dswerken verricht, w t verzorgingsgebied van het Waterleidingbedrijf kon wegens gebrek aan 6ft , er leidingsmateriaal niet vergroot worden» Alleen in Willemstad werden e le hoofdbuizen in nieuwe straten van de stads-uitbreiding aangelegd. Totaal werd in 1945 gedistribueerd 875.936 M 3. Hiervan werd voor het spuien van leidin gen en andere doeleinden, door de dienst zelf gebruikt 8.759 " Blijft 867.177 M 3. De lekkage in het buizennet wordt gesteld op ten hoogste 5$ van het totaal 43.795 " Geleverd aan de aboamé's 823.382 M 3. Door meteraanwijzingen en op grond van vastrecht werd berekend 654.207,2 " Weshalve de ongeregistreerd geleverde M 3 water moeten gesteld worden 0p....... 178,174,8 M 3, de militaire kampementen (Nederlandse en Amerikaanse troepen) is r4 ei *oB4 143 water geleverd of wel 35% van de totale gedistribueerde hoevool 6<!>K Tl! r fe N Bt e gebrek aan watermeters en buismateriaal/moest door het bedrijf nog ds een "beperkende huisaansluitingspolitiek" gevoerd worden. Op het leidingnet waren op 31 December 1945 aangesloten 5.710 percelen Tijdelijk afgesloten wegens verhui zing en wanbetaling enz 1.659 .-. " Of Totaal aangesloten. 4.071 percelen, 63 percelen méér dan op 31 December 1944. (Oat 6 van de dienst over dit verslagjaar belopen f. 753,022,36 angsten over leveringen in vorige jaren inbegrepen). b Q( j exploitatie-uitgaven voor de Gewone Dienst, t.w. salarissen, lonen en iW^*" 8 - en onderhoudskosten, belopen f. 461.263,75, Ve eih e ee rste helft van dit verslagjaar was de op Balshi geproduceerde hoe üofl, ei d gedistilleerd zeewater ver beneden de hoeveelheid leidingwater, bo- g d voor een normale distributie. Door de geringe regenval werd ook voel 62
e idingwater, door middel van watertrucks, aan de bevolking in de buiten- Q1 stricten geleverd. Met de vier bestaande inrichtingen werd op maximale capaciteit gewerkt, °tdat de vijfde installatie in Juli in dienst genomen kon worden. Op 15 ober wera & e z «8« watordistributie, welke ingevoerd was uit een oogpunt leidingwater-besparing, ingetrokken. Evenals op Curacao werd het verzorgingsgebied en het distributienet wegens Kort aan buizenmateriaal alleen uitgebreid in de nieuwe woonwijken voor de te Dakota (Oranjestad) en op St.Nicolaas. . Om Sta.Cruz van leidingwater te voorzien on de vulling van de Watertoren v 0l, anjestad zonder opjaagpomp te laten geschieden, werd een tweede 5" toe e rieiding vanaf het voorraadreservoir Balashi aangelegd. 'ÏQgens gebrek aan watermeters en andei-e waterleidingmateriaal moest ook er een "beperkende huisaansluitingspolitiek" gevoerd worden en kon aan vele voor aansluiting niet voldaan worden. i De totale productie van gedistilleerd zeewater van de installatie op Ba- was 308.071,15 M3, In dit verslagjaar werd 309.770,05 M3 leidingwater gedistribueerd. Hiervan d 184,4 M3 aan de Scheepvaart geleverd. Op 31 December 1945 waren aangesloten 2.606 percelen Afgesloten wegens wanbetaling en ver huizingen ; 259 " Totaal aangesloten 2.347 percelen to> Watertorens in Oranjestad en St.Nicolaas met de daaronder gelegen kan . e n en de vier gedistilleerd water voorraad-reservoirs op Balashi verkeren geode staat van onderhoud, to i fabrieksgebouw voor do distillatie-inrichtingen op Balashi werd vol ö en voor de arbeiders werden weer vier kleine woningen gebouwd. W inkomsten van de dienst over 1945 belopen f. 266.681,81 (ontvangsten over gingen in vorige jaren inbegrepen). b Qd e *Ploitatie-uitgaven voor de Gewone Dienst t.w. salarissen, lonen en j ÜK ffj f s- en onderhoudskosten beliepen f. 310.759,74. putten: (W Q bestaande putten voor kosteloze waterverschaffing aan de bevolking wur b ehoorlijk onderhouden, v qJ/ "Siento" werd eon nieuwe waterput gegraven, terwijl vele andere tor A>i,v van meer water werden uitgediept*. <uba^ t öl . atL de bestaande publieke putten werden gewone onderhoudswerken uitgevoerd, § X J1 ter verkrijging van meer grondwater een zestal putten dieper werden ? aat de bevolking op een hygiënische wijze water uit de openbare putten 9n . ri jgen, werden weer drie daarvan van windmolen-installatie met vergaarbak Bov, ai>icr anen voorzien. >J >i2*re gerw, 0 bestaande putten verkeren in goede staat van onderhoud; één nieuwe werd bf 0 Ve a, terwijl proeven genomen werden tot het verkrijgen van goede water- Qn voor de aanleg van eon beperkte watervoorziening voor Kralendijk en &t n. 1 " 0 Plaatsen, tl otj lta ar ae publieke putten voldoende water leverden voor de bevolking, werd 1 onderhoud uitgevoerd. V4 |g^ius i loo 8 Ur ende dit verslagjaar werd weer uit de Gouvernements-regenbakken koste- , aan üe bevolking vox-strekt. Voor was- en spoelwater en voor te aken van het vee was steeds voldoende water in de publieke putten aan- - Saba - 63
Saba^ Gedurende dit verslagjaar was door de voldoende regenval geen gebrek aan nkwater. Het gewone onderhoudswerk werd verricht. Q. WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN EN REGENVAL. Het weerkundige dienst onderging in het afgelopen jaar geen wijzigingen. p gehele jaar werden om de 2 uren weerberichten verzonden naar San Juan, 08 rt van Curacao dag en nacht, van St.Maarten en St.Eustatius van •Oo tot 20.00 uur. Bedoelde stations op de Bovenwindse Eilanden dienden boven lag 11 "Maandelijkse staten betreffende dagelijkse waarnemingen in. De driemaal Cou^ Se waarnemingen op Curacao werden geregeld gepubliceerd in do Curaccase y, ant, ook de op do Bennen- en Bovenwindse eilanden aen geregeld naar San Juan opgestuurd. Luchtstoringen kwamen in de buurt aracao niet voor. Een orkaan van matige intensiteit passeerde de Boven- Se eilanden op 3 Augustus. °P Guracao was de neerslag 430,5 m.m., ver beneden het jaargemiddelde, Q an ° aairo 43 0 fli.m. en op Aruba 356,2 m.m., derhalve zeer gering; er heerste ttov gedurende enige maanden groote droogte. Op Curacao haalde de maand -ot 6lnt>er hoogste gemiddelde: 71.7 m.m.; Soto had aldaar het hoogste jaar aal: 673.9 m.m,, St.Willebrordus de minste neerslag; 285,9 m,m, St.Maarten, St.Eustatius en Saba bedroeg do neerslag respectievelijk l9 4 ' 2 J 1199,0; 1074,9 m.m. Op St,Maarten vielen in de nacht van sop 6 October h e t ft ui ten gewoon zware regens, die een doorbraak veroorzaakten in do dam van Het andu skanaal en de cementendijk (Noorderdijk) om de . Zoutpannen. Har} stroomde de zoutpannen binnen. De dam, zowel als de Noorderdi jk zijn r gerepareerd, Waa», oür nadere gegevens met betrekking tot de resultaten van de weerkundige bet», t.w. maandelijkse regenval, maandgemiddelden voor temperaturen, "Stat e ÜJke vochtigheid, windkracht en bewolking wordt verwezen naar het --stisch Jaaroverzicht van Curacao over het jaar 1945". ° veranderde waarnemingstijden, n.l. een half uur vroeger in de morgen en tiw half uur later in de namiddag zijn oorzaak, dat de gemiddelde dagtempora- lager is dan die in de laatste 15 jaren, die een gemiddelde °hen van 27.9° C. 64
HOOFDSTUK. IV. DE CULTURELE TOESTAND. A. EREDIENST. ' ySJholiek Kerkeenootschap. " ü geestelijke leiding berust bij de Apostolisch Vicaris Kigr. P.l.Verriet. Het katholieke bevolking telt in totaal 101,462 zielen. £j, aantal katholieken, verdeeld over de eilanden bedraagt: aR d Grootte der katho- Toegediende Gesloten 1 lioke bevolking doopsels huwelijken t gehele Kerkgenootschap is het percentage wettige kinderen 76.4y0. Hit s < tc,Gds ls het tekort aan woningen mode een reden, waarom velen hun huwelijk I>e»f e^oru e cijfers bovenvermeld bedroegen het vorige jaar res- 96.163, 3.737.645. êfrjt U^a werd een kapel gebouwd in hot Militaire Kamp op Savaneta, welke in een Het 6 behoefte voorziet. geestelijken bedroeg 49, waarvan 66n van de eerste rang (de Apos- Op c h Vicaris); twee vertoefden reeds van vóór de oorlog met verlof in Noderl i . bot f Ju Ü 1945 werd op feestelijke wijze en onder veelzijdige belangstel!.! Cuj. °it herdacht, dat de Paters Dominicanen 75 jaar geleden hun arbeid in B^(>< a 0 aanvingen. De Zusters van Schijndel waren op 9 Augustus van hot Ver -Jaar 25 jaar in hot bijzonder onderwijs in Curacao werkzaam. i Gemeente: Protestantse Gemeente op Curacao. *-t est ,t de Gemeente traden toe: 77 personen, 10 door indiening van w »i>d K at: !" e ' door belijdenis, 14 Lidmaten zijn overleden. De Heilige Doop 3^ ed iend aan 185 kinderen. Het aantal huwelijksinzegeningen bedroeg 50. ens tonderwijs werd het gehele jaar door gegeven aan 202 leerlingen der are Mulo-scholen en Algemene Middelbare School. CllQj ?°t de Gemeente en haar afdelingen behoren ongeveer 6000 zielen. a lle pki. dm aten, de'andere Doopleden). De Gemeente strekt haar zorg uit over die niet bij een bepaalde Kerk zijn aangesloten. V ge oe Afdeling"United Protestant Church"telt 167 Lidmaten en 300 Aan- - Do - 65
De Afdeling 'Evangelical Church'! 15 Lidmaten, 100 Zondagschoolleden 100 Aanhangers (geregelde kerkbezoekers). e De Af deling''Evengelische Broedergemeente? 401 Lidmaten (Volwassenen kinderen); de Zondagschool: 120 kinderen, de n oor de Wezen werd '• subsidie ontvangen van het Gouvernement; Gemeente heeft voor hen een bedrag van f. 2390 uitgegeven. ? ' D » Pr. * i£°testantse Gemeente Emmastad. de «• bevrijding van Nederland maakte het mogelijk, het contact met Kerk in Nederland te herstellen; nieuwe mogelijkheden voor de arbeid rj e Gemeente werden hierdoor geschapen. In het bijzonder na September, toen eerste nieuwe lidmaten uit Nederland waren aangekomen, begon een nieuwe U }°de. Op alle terreinen vond verbreding plaats en verhoging der algemene ac- gemeenschap met de Noderl» Horv.Kerk werd een bijzondere bidstond gehouden; J de bevrijding van Nederland en de vrede van Japan werden bijzondere dank- gehouden. Andere arbeid der Gemeente had een normaal verloop. 21 Kin pi etl > 8 jongens en 13 meisjes werden gedoopt. 4 Huwelijksinzegeningen vonden 3. P Gemeente op Aruba (Ned.Herv.Kerk). joi . Het aantal gemeenteleden bedroeg aan het einde van het verslagjaar * (vorig jaar 588). (j e Gedoopt werden 64 kinderen; het aantal catechisanten bedroeg 53, dat Zondagschoolkinderen 125. Er werden 32 huwelijken ingezegend. Ingeschreven ■'•ld, vertrokken met attestatie 1, nieuw ingeschreven 8 leden, overleden 2. > "--~ e abant3e Gemeente op Bonaire. s i _ De Gemeente wordt bediend door een Voorganger. Er werden in het ver- Sjaar 1 huwelijk ingezegend en 2 kinderen gedoopt. Kerk van Curacao. w Nam reeds in 1944 het ledental niet onbeduidend af door het vertrek de? Ve den (vooral militairen), die kortere of langere tijd binnen het ressort Wt 6r erk hielden, in het jaar 1945 bleef door dezelfde oorzaken w in versneld tempo afnemen. Eerst in de laatste helft van het o v S j~ a gjaar begon de Gemeente zich van dit verlies te herstellen door de st van nieuwe leden uit Nederland. 2e kon de: Kerk haar activiteit voortzetten en ook haar financiële standigheid handhaven. Gelijk in alle oorlogsjaren het geval is geweest, 1{ 0 e S zij in 1945 haar eigen lasten. In het bijzonder door lectuurver3preiding Se».' werkzaamheid naar buiten worden voortgezet. De boekjes van de preken- Wrf "Leiding en Troost" (uitgave van de Gereformeerde Kerk van Curacao) tw j* n vele lezers in verschillende delen der wereld en hielden de band aan o°k Nederlandse geloofsgenoten (0,a.) militairen en zeevarenden) in den vreemde. jj e , "et kerkelijk maandblad "Gids voor het Gereformeerd kerkelijk leven in ? r lands West Indie" bleef verschijnen. In bedoelde lectuurzorg werd ge bist samenwerking betracht met predikanten in Noord- en Zuid-Amerika en v 6» ra lië'i en m et Vlootpredikanten, die zowel in de samenstelling als in de rj e a Preiding der lectuur mede de hand hadden. bezocht in 1945 ook Aruba (in totaal 11 verblijf dagen) om te tw eide n onder de daar woonachtige Gereformeerden,ln het verslagjaar hadden doo P s bedieningen plaats. Eén huwelijk werd kerkelijk bevestigd. Er deed Vo o v, ** n sterfgeval voor. Verschillende personen leefden als gasleden mede, ai militairen en zeevarenden. 66 - 6. -
' -Sfetisten Gemeenten. i-ruba^ Aantal leden bedroeg ♦ 1000; het aantal comnunieanten 225. Er werden s _f nu welijken ingezegend; gedoopt werden 136 personen. Het aantal catechi sten bedroeg 17, dat der Zondagschoolkinderen 360. In -net verslagjaar zijn e n leden overleden, terwijl er 20 nieuwe werden ingeschreven. l^-aarteru c aantal leden bedroeg 300. Gedoopt werden 39 personen en 5 huwelijken er den gesloten. r^agtatius. Wfi r»,-._ . . " . - . . _.. .-. ~.., gemeente telt 500 aanhangers. Gedoopt werden 14 personen en een huwelijk r d ingezegend. Aan 131 personen werd godsdienstonderwijs gegeven. *fe-»&££likaanse Gemeenten. Ife^ £Uu e^-n de v an het jaar werd dit-eiland enige malen bezocht door een An c geestelijke van Anguilla, die enkele diensten hield. Bij gebrek aan 11 eigen kerk werden deze bijeenkomsten in een particulier gebouw gehouden. Üfekstatius. j gemeente telt 20 leden. Een priester uit St.Kitts bezoekt de gemeente om drie maanden. 3&b a * gemeente telt 450 ledent 2 personen werden gedoopt en een huwelijk werd nge zegend. Adventisten. fepa. sch eente belde 55 leden; 4 personen werden gedoopt. Het aantal Sabbath- e f bedroeg 35. Vier nieuwe leden werden ingeschreven, terwijl ee n overleed. R^lüËtatius. v Gemeente telt 69 leden. Gedoopt werden 9 personen (volwassenen) en een e lijk werd ingezegend. - 9. - 67
• Hr*+ *-. st °lic Faith-genootschap op ; Aruba telt 210 leden. H, 0 e Lago is een "Community Church" met eigen voorganger. v, e aDa bestaat oen Filgrim Holmess Church. De Gemeente telde 14 leden; er en geen personen gedoopt of huwelijken iagezogond. — Guaeenton. e - r iands Portugees Israëlietische Gemeente "Mikvê Israël." J...-1 -|_j_._ _i_ ... . I- ... . . .en d • aantal leden dezer Gemeente bedraagt 378. Vier kinderen (een jonden Uden le n meis^es ) Werd geboren. 5 Lidmaten (vier mannen en een vrouw) over dei-s ' e Ge meente besteedde een bedrag van Fl. 2.340,— aan onderhoud en be- der armen. §Êden - Hervormd Israëlietische Gemeente. 32.2 t zielental der Gemeente beliep aan het einde van het verslagjaar '\' 81 marmen * 9? vrouwen, 65 jongens en 79 meisjes. Een kind (jongen', geboren. B. HET ONDERWIJS. '^*~-~ e Jedelingen van algemene aard: ni e . In de maand Februari werden de Boekerij en Leeszaal gevestigd in het j 0 l We gebouw van het Departement van Onderwijs en Volksontwikkeling op het van Walbeekplein; met een korte plechtigheid werd het geopend. h e t 7]---^-1945 Nr. 5 werd het Besluit van 28 December 1945 tot wijtóLging van de e sluit 1935" (P.B. 1935 Nr. 49) afgekondigd; hierbij werden g 6a+ x arnengelden voor het afleggen van het examen voor hoofdonderwijzer vast- B ij ? op f. 15.-. 1q; i—-H«- 1945 Nr. 25 werd bekend gemaakt het Koninklijk Besluit van 5 October hejj' houdende gelijkstelling van in Curacao uit te reiken akten van bekwaam- Bij als hoofdonderwijzer. het -L 945 Nr ' werd het Besluit van 26 Maart 1945 tot aanvulling van go 6( i i onde rwijsbesluit 1935" (P.B. Nr. 49) afgekondigd; hierbij werden de ver war en vastgesteld voor de ten laste van 's Lands ka» In bruikleen ver het teken- schrijf- en handwerkbenodigdheden; tevens stelde dit besluit he^ r °gramma vast van het examen ter verkrijging van een akte van bekwaam- Bij p a ls hoofdonderwijzer. Nr. 109 werd het Koninklijk Besluit van 15 Mei 1945 afgekondigd, Scu en de bepaling der voorwaarden, waaronder het personeel der R.K. Ambachts ov et , ""■ "St.Jozef" als deelgenoot in het Algemeen Curacaos Pensioenfonds zal opgaan, alsmede wijziging van het Koninklijk Besluit van 27 April 1936 tot' "de ing van een Pensioenfonds voor de Curacaose burgerlijke landsdienaren, Ö;j derwijzers bij het bijzonder onderwijs en hun weduwen en wezen. Vaa r Nr. 148 werd de Landsverordening van 4 October 1945 afgekondigd, fj een pensioenregeling werd vastgesteld voor het onderwijzend personeel Hij e R.K. Ambachtsschool "St.Jozef" en hun weduwen en wezen. (r\ tf--iLi:945 Nr. 159 werd afdeling- VI van het "Onderwijsbesluit 1935" Vo ot> ' 1935 Nr. 49) nader vastgesteld, waardoor de bezoldigingen en toelagen Hij p e t onderwijzend personeel verbeterd werden. Nr. 160 werd het Besluit van 27 October 1945 afgekondigd; dit c dooi stelde de bezoldigingen vast van het personeel der Algemene Middelbare $ij p * Nr. 178 werd de "Duurtetoeslagregeling 1942" (P.B. 1942 Nr. 195) gewijzigd, waardoor de duurtebijslagen verhoogd werden. ■^Itoosic^t, ""ijs Us Pccteur van het Onderwijs, tevens Hoofd van het Departement van Ondor %1 > Volksontwikkeling, heeft in 1945 vele malen Aruba en Bonaire on een- Oflrt Sovenw iadso Eilanden bezocht ter inspectie van scholen en ter regeling e £ft s 0rvtf ijszaken. Meer controle ware wenselijk on door de aanstelling van ü °olopziener mogelijk. - Do - ! 68
Commissie "van Onderwijs op Curacao en de Raden van Politie op de e *"ige eilanden bezochten in 1945 de meeste scholen. De Commissie van On- 0 p Curacao beoordeelde de algemene toestand van het onderwijs als e r bevredigend, maar meende, dat het leerprogram te overladen was en dat . be veel huiswerk opgegeven. Deze Commissie wenste ook maatregelen tegen . erang van die de MULO-scholen willen bezoeken zonder de nodige •> noch de juiste studiezin te bezitten; de aanwezigheid van vele zulke er lingen werkt nadelig op de goede voortgang van het MULO. voorbereidend Onderwijs. v Dit onderwijs telde op 31 December 1945 2299 leerlingen (v.j.2016), r deeld over 20 onderwijsinrichtingen (v.j. 19). Aantal leer- Vorig gabaar- lingéo op 31 jaar De Pt, 5 peuterschool Prinses Irene te Willemstad, Curacao 129 120 Voorbereidende klasse der Prinses Margrietschool, Aruba 42 ongesubsidieerd: ■j ——— — voorbereidende klassen der H.J.A.Schroederschool te Emmastad, Curacao 120 117 b.jv!, v °orbereidende klasse der Venezolaanse School,Curacao 16 25 gesubsidieerd. sTTr '■■ ■ ■ ?*-«sgsdsr neutraal: Voorbereidende klassen der Willem de Zwijgerschool,Curacao 34 29 C< öiu Protestants.; / »>—w——i ?! Oranje te Willemstad, Curacao 54 42 "ewaa rsc ,. 100 i der Methodisten-Gemeente op St .Maarten 44 33 'MSgSder Rooms-Katholiek: d ri Voorbereidend onderwijs werd gegeven in voorberei g de klassen, behorende bij onderstaan 13 R.K.Zusterscholen: o/ sticht Afd.a.;Willemstad, 'Curacao 215 126 Iq Afd.B., Willemstad, Curacao 211 221 Jj/ S-ui Mateo, Willemstad, Curacao 237 278 Xs* Wishi, - Curacao- 161 149 13* Jrt. Antoniusgesticht, Afd,A;,Willemstad; Curacao 200 164 l-t! sticht, Afd.B., Willemstad, Curacao 178 165 \£ te .Sta.Rosa, Curacao - 147 te Groot Kwartier, Curacao 119 123 l?[ Maria-College te Oranjestad, Aruba 83 le' ta - Rosaschool te Oranjestad, Aruba 82 68 I 9] n ta « Theresiaschool te St; Nicolaas, Aruba 98 90 50* te Kralendijk, Bonaire 92 56 6 t .Jozefschool te phiiipsburg, St .Maarten 37 34 Voorbereidend onderwijs in totaal: op CURACASO 1821 1647 op ARUBA .505 246 op BONAIRE 92 56 op St .MAARTEN . 81 67 -De- 69
7 bijvoorbeeld een sterfgeval gedurende eon zeereis, indien het stoffelijk over schot in Curacao ter aarde wordt besteld, als een stergeval in Curacao aan gemerkt, aangezien de Openbare Gezondheidsdienst terzake een verklaring van overlijden aangeeft. C. GRONDGEBIED. "Het grondgebied van Curacao omvat de eilanden Aruba, Bonaire, Curacao, Saba, St.Eustatius en St. Maarten (voor zoveel het Nederlands gedeelte be treft) en de daarbij behorende gebiedsdelen". (Artikel 1 Curacaose Staats regeling). Deze in de Caraibische Zee gelegen eilanden zijn verdeeld in twee groepen, ongevogr 900 K.M. uit elkaar gelegen. De Zuidelijke groep, de Benedenwindsche Eilanden geheten, gelegen tussen 68° en 70° W.L. en op de 12-de breedtegraad, omvat de eilanden Aruba, Bonaire en Curacao. De Noordelijke groep, Bovenwind sche Eilanden genoemd, omvat de eilanden Saba, Sint Eustatiue en Sint Maarten, dit laatste voor zoveel het Nederlands gedeelte betreft (het andere deel is Frans) en ligt tussen 62° en 62°30' W.L. en op do 18de breedtegraad. De oppervlakte van Aruba is 181 KM2, van Bonaire (met het voor de West kust liggende Klein Bonaire), 290 KM2, van Curacao (met het ten Zuid-Oosten daarvan liggende Klein Curacao) 447 KM2, van Saba 12.5 KM2, van Sint Eusta tius 30.5 KM2 en van Sint Maarten, voor zover het Nederlandse gedeelte be treft, 54.2 KM2. In totaal beslaat het grondgebied van het Staatsdeel derhalve 995.2 KM2, gemeten volgens verticale projectie op het oppervlak. D. DE VERKIEZINGEN. Overeenkomstig de bepalingen van de Curacaose Staatsregeling en die van het "Kiesreglement" (P.8.1938 No.115), werd in November 1945 de derde ver kiezing voor de Staten gehouden. Aangezien van de 15 Statenleden er 5 door de Gouverneur worden benoemd, zijn er tien zetels ter beschikking van de kiezers. Voor 1941 was het overzicht der verkiezing als volgt: Acht der gekozen Statenleden waren lid van de Curacaose Katholieke Staats partij, terwijl de twee overige leden in geen partijverband gegroepeerd waren, - De -
a.K. bewaarschool te Montagne (v.j. 88 leerlingen) werd tijdelijk opge ven wegens uitbreiding van de leerschool. g In 1945 werden 2 nieuwebewaarscholen opgericht, t.w, de St.Christina p.-kleuterschool te Sta, Rosa, Curacao en de Openbare bewaarschool van de inses Margrietschool te Oranjestad, Aruba. 1. De subsidieregeling van de Bijzondere Kleuterscholen (f, 15, — per leer per jaar en "duurtetoeslag 1942" van Gouvernementswege vergoed aan de ee rkrachten) bleef in 1945 ongewijzigd. van leerkrachten bij het Voorbereidend Onderwijs. « Voor dit onderwijs komen drie bevoegheden voor in de Curacaose 1935 (P.B. Nr;43, zoals gewijzigd bij P.B. 1944 Nr.l). a ) Eerste kwekelingenverklaring, na onderzoek af te geven door de Inspecteur van het' Onderwijs. Indien de bezitster van zulk een ver klaring 16 jaar is, kan zij onder leiding of toezicht van een in hetzelfde lokaal aanwezige bevoegde leerkracht toegelaten worden in een bewaarschool of voorbereidende klasse om aldaar les te ge ven. Van dit voorschrift moet herhaaldelijk afgeweken worden door gebrek aan leerkrsAllt€o. b ) Tweede kwekelingenverklaring, waarvan de eisen gelijk zijn aan de praktische eisen van het examen-programma voor onderwijzeres bij het voorbereidend onderwijs in Nederland (diploma A). Deze verklaring wordt na onderzoek afgegeven door de Inspecteur van het Onderwijs en geeft de bezitster het recht zelfstandig les te geven, indien zij 17 jaar i 3 en tenminste een jaar praktisch werkzaam is geweest. Voor deze tweede kwekelingenverklaring bestaat een Gouvernements leergang op Curacao, welke bediend wordt door de Zusters van het St.Martinusgesticht en van het St.Antoniusgesticht, terwijl de Zusters Dominicanessen op Aruba een soortgelijke opleiding hebben. c ) Akte van bekwaamheid als onderwijzer(es) bij het Voorbereidend Onderwijs, waarvan de eisen gelijk zijn aan die van het Neder landse Diploma A. Hiervoor bestaat nog geen opleiding of leer gang, k In 1945 werden geen examens gehouden voor kwekelinge bij het voor lidend onderwijs. Onderwijs. Scholen: w °P 1 September 1945 begon voor alle scholen een normaal schooljaar 12 maanden. v 0 Op 31 December 1945 bestonden er in het Staatsdeel 61 scholen (v.j.60 1 ) }j *. gewoon, uitgebreid of meer uitgebreid later onderwijs; hiervan behoorden ov lr ,' v *o. 14) tot het openbaar onderwijs en 47 (v.j. 46) tot het bijzonder Met >djs. tyvj, Er werd een nieuwe'openbare'(filiaal ) school voor MULO opgericht te g e lematad (Mundo Nobo), Curacao, terwijl het St.Martinusgesticht Afd. A le e .ibst werd in een hoofdschool en een filiaalschool voor de eerste 6 *Jaren. De -i opgeheven werd de Openbare school voor GLOA te Koolbaai, Sint Maarten, ov, eerlingen van deze tweemansschool worden nu per autobus vervoerd naar de ge]. are school voor ULO te Philipsburg, evenals die van de opgeheven soorj it,v bijzondere R.K. school voor GLOA te Simpsonbay naar de bijzondere l{ ' school voor ULO in de hoofdplaats van dit eiland. Voor de betrokken leer gen betekent dit uit de aard der zaak een onderwijsverbetering. -De- 70
v an d e2e 47 bijzondere scholen waren er 45 gesubsidieerd. -&20l •••■g-aebouwen en terreinen. Ve rm -^Hracao: De in 1944 aangevangen uitbreiding en/of vernieuwing van on- scnolen werden in 1945 voltooid: de H.Hartschool voor G.L.0.8, te Willemstad; het St.rilbertus College voor MULO te Willemstad; p e S p e de R.K.School voor'G.L.O.B, te Sta.Maria, c tievelijk: 2 lokalen, nieuwe gaanderij en overdekte speelplaats; s tiek-lokaal en drie klas-lokalen; een nieuwe jongenschool. % »H a . Met de bouw of uitbreiding van ondervermelde.R.K, Scholen werden in 1945 h o aavang gemaakt: uitbreiding van het St. Thomas-College te Willemstad door de g van een nieuw gebouw op het-L.B. Smithplein, acht klassen, r '^«o.'.. Scholen te Barber en Montagne, respectievelijk twee lokalen en De scholen waren als volgt verdeeld: °venstaande bijzondere scholen werden beheerd door: -zes- 71
e s klassen met overdekte speelplaats; ook werd een begin gemaakt met de Van een openbare zesklassige filiaal-school aan de Leeuwen-hoekstraat . Willemstad, De ligging brengt mede, dat er tengevolge van het aflopen van Rotsbodem onder deze school grote bergruimten ontstaan. Deze zullen r den gebruikt als bergplaats voor het onderwijs, Openbare Gezondheids e nst en Openbare Werken. Deze bouwwerken kwamen in 1945 niet gereed. v nruba; De in 1944 aangevangen uitbreiding en/of vernieuwing h de volgende scholen werden in 1945 voltooid: Het St.Dominicus-College te Oranjestad te Aruba met drie lokalen; k, de R.K. Meisjesschool voor G.L.0.8, te St.Nicolaas, en een nieuwe Peuterschool; rj de R.K. Jongensschool voor GLOB te St.Cruz. ? Openbare School voor GLOB te St.Nicolaas (Prins Bernhard School) onderging t ° re iding, terwijl met de bouw van een nieuw St«Maria College voor MULO . Oranjestad een aanvang werd gemaakt, het eerste gedeelte van dit laatste s taande uit tien klasrlokalen, het tweede gedeelte uit gymnastiek-zaal, erdekte speelplaats, tekenklas, natuurkabinet en drie klas-lokalen, (te pe aen op l Mei 1946) i , Bonaire; De uitbreiding van de R.K.bchool te Rincon met een Ka al en een overdekte speelplaats werd verwezenlijkt. w Bovenwindse Eilanden: Op de Bovenwindse Eilanden werden geen Wel van betekenis uitgevoerd; de toestand bleef'hier vrijwel onveranderd 1 werden gelden gevoteerd voor een nieuw gebouw t.b.v. de Openbare School ° r GLOA op St.Eustatius. We De meeste voor het R.K.Schoolbestuur werden van gouvernements- ° n tworpen. De bouw vond op Curacao plaats onder directie van het School vrij Ur > °P Aruba onder die van het Departement van Onderwijs en Volksont iK keli ng# n . Verschillende speelplaatsen werden stofvrij gemaakt door ze te as falteren. Hulplokalen. Wi olc *- n e t Jaar 1945 moest nog veelvuldig gebruik gemaakt worden van s ,bokalen. Zo werd b.v. de in dat jaar opgerichte Openbare Filiaal MULO -00l te Willemstad ondergebracht in een gewezen laboratorium, alhoewel de bouw van een moderne school begonnen werd. . In totaal waren gedurende het gehele-jaar of een gedeelte daarvan als in gebruik 37 lokalen (v.j. 32), waarvan: op CURACAO 29 (v.j. 23) op ARUBA 7 (v.j, 6) op BONAIRE 1 (v.j. 3) Leerkrachten. * Het aantal gewone leerkrachten bij het openbaar onderwijs was gemiddeld -n e •«-• 77 )j benevens 10 (v.j. 10) vakonderwijzers (essen) in Handwerken s Paans. V oo "Voor het bijzonder onderwijs bedroeg hét aantal gewone leerkrachten r rekening van 's Lands kas 425 benevens 17 (v.j. 8) vakonder- J 2 ers(essen) in Spaans, Engels en Handwerken, -Leerlingen- 72
ïi SSilin £ cru 2 0 Op 31 December 1945 bedroeg het totaal aantal leerlingen 21$11 (v.j. . j 94), verdeeld als volgt: gabaar Onderwijs 2492 (v.j, 2315); J-Ozonder gesubsidieerd Onderwijs 18812 (v.j. 17860); Jzonder ongesubsidieerd Onderwijs 307 (v.j. 219). ,-, Het totaal aantal leerlingen was als volgt over de eilanden verdeeld: A^ ca ° 13402 (v.j. 12797) & 6139 (v.j. 5551) nai re 11H (v.j. 1050) Benedenwindse Eilanden 20655 (v.j. 19398) S' Maarten 532 (v.j. 554) 213 v.j. 225) ba 211 (v.j. 217) aa l Bovenwindse Eilanden 956 (v.j. 996). Schoolverzuim. Mlttn percentage schoolverzuim varieerde voor de Ulo cholen van 2 >77''' tot 7>53$ Of; -scholen van 3,88$ tot <?,89$ Scholen van 2 > tot 11,99/' van 3,69* tot 13,13$ Voo». . Cbr> verschillende eilanden als volgt: van 2 ,gos tot 11,99$ b a van 2,77$ tot 13,13$ V an 3; 57$ tot 6,20$ St 'parten van 3; 88$ tot 9>B9s van 3j69$ tot 4)52$ a van 4,58$ tot 11,745. 1* _ _". *■*'■" g er In 1945 werd door 1410 leerlingen (v.j.'1235) van 42 (v.j. 42) la y e a scholen deelgenomen aan de sehoolvoeding, ingesteld ter bevordering het schoolbezoek. •De verdeling was als volgt: Va W° ao 497 of y, &fo (v.j. 3',90f*) van de totale schoolbevolking 3 t 5 1 " 6 249 of 24', 156 (v.j. 20J805S) " » " 3 t parten 269 of 45; 5£ (v.j. 39;205?) *' " » 3 119 of 54; 8% (v.j. 53;80£) " « » 125 of 61.9£ (v.j. » " « Totaal 1410 of 6,8$ (v.j. 6,855 ) " » " " 6 toekenning van sehoolvoeding geschiedt op medische aanwijzing. De s C h 0 ln gen der bewaarscholen en voorbereidende klassen kunnen ook aan de Vtw voeding deelnemen. De vergoeding bedroeg 18 et, per kind per dag; scholen, die verse melk verstrekken, 21 et. per kind per dag. -Geneeskundig schooltoezicht.- 73
schooltoezicht. >°»£-P-iJzonderheden wordt verwezen naar Hoofdstuk V. E. Gezondheidszorg, -SSSglrartsendienst. "--i Somsten van het Lager Onderwijs. * in het jaar 1945 bleven als nadelige factoren werken: a) het tekort aan leerkrachten b) het tekort aan leer- en hulpmiddelen c) het tekort aan lokaliteiten. ;) Het • i einde van de oorlog zal het mogelijk maken, het tekort aan bevoegde >rj G j»-krachten aan te vullen. Dit tekort was in 1945 nog ernstiger dan in i hoewel op het einde van 1945 reeds enige bevoegde en degelijk opgeleide (j er krachten uit Nederland aankwamen en bij het Openbaar en Bijzonder On -2 geplaatst werden. i fs op de scholen voor MULO waren nog vele te grote klassen, 50-60 v klingen tellend. Plet behoeft geen betoog, dat in die gevallen niet meer geK onderwijs gesproken kan worden, temeer daar Ook veelvoudig 1 ruik gemaakt moest worden van onopgeleide jongelieden, van 16 - 17 jaar, qj., het bezit waren van een eerste kwekelingenverklaring,of van onervaren Va , van de 4e rang. Vooral de in dit Staatsdeel zo belangrijke thf • n a^s Nederlandse taal en Lezen, welke taal door de Curacaose jeugd is- slechts zelden gesproken wordt en daarom extra zorg op school ver- T or ?t,, kwamen in het gedrang doordie te grote klassen. er op gewezen te worden, dat juist door het werk van bovenge- Jongeren en"4e-rangers" het onderwijs geregeld voortgang gevonden ? • Nun komt deze eer toe en het streven is dan ook niet'alleen op ge bo v ' bevoegde leerkrachten uit Nederland te doen uitkomen, maar ook om 6ft ongenoemde jongere krachten hier verder op te leiden, hetgeen op Curacao Va», ka reeds geschiedt. 19/. eisen der Onderwijsverordening 1935 (P.B. 43 zoals gewijzigd bij P.B. Ue r * 1) moest in talrijke gevallen worden afgeweken daar ook in de hogere rjjj^ jaren der scholen voor GLOA en B en ULO, zelfs op de scholen voor MULO, Het s met half bevoegde krachten gewerkt moest worden. h e t e kort'aan leermiddelen was ook in het jaar 1945 ernstig, voor zover t e u oe ken, atlassen, wandkaarten en -platen betreft. Schrijfbehoeften en waren echter weer in voldoende mate te verkrijgen, hand set + teria len in mindere mate. H* tekort aan boeken werd in vele gevallen verholpen door stencils; y 6 hoe verdienstelijk vele leerkrachten zich Ook gemaakt hebben met het afvaardigen van gestencilde dictaten en boeken, een stencil is duur en aan . -ti 1. slijtage onderhevig, vult het tekort aan een boek nooit, geheel aan ' Het °°k n^-e t hoek vervangen. W S ?' l o o lruimte-tekort kwam door het tekort aan leerkrachten niet overal zo le s u iting, maar toch moest nog in verschillende minder geschikte hulplokalen e*» § e geven worden. Overal, waar een klas JSO - 60 leerlingen bestond > was enslotte niet alleen een leerkracht maar tevens een lokaal tekort. het deze drie belemmerende factoren kan toch worden vastgesteld, dat in dit Staatsdeel regelmatig gegeven kon worden en dat het ten- Ve e -, e maar weinig geleden heeft van de oorlogstoestand. Het heeft wel zeer geëist van het personeel van alle rangen, dat dikwijls gedurende zes Pi» 0 ac °t jaren onafgebroken de moeilijkheden heeft getrotseerd of met geim- middelen toch een goed resultaat heeft geforceerd. -De- 74
De resultaten van de examens voor de Gouvernements MULO-diploma's zijn d te noemen. De uitslagen zijn: het de OP enba re scholen gaf het vak Duits altijd moeilijkheden, omdat w facultatief werd gegeven in klas 8 en verder in klassen 9 en 10 na de ge tj 0 e schooltijden. Hierdoor was het bijna niet mogelijk, de stof voldoende u-^ e Wer kenj de resultaten waren dan ook dikwijls onvoldoende. In 1945 aierin verbetering gebracht. Thans worden de vreemde talen als volgt ge 86 eri: v Engels van klassen 5 t/m 10 4 lessen per week Spaans " " 6 t/m 10 4 " " " Frans " ■ 7 t/m 10 4 " " " Duits " ■ 8 t/m 10 4 ■ » " Sp Indien een leerling van klas'B Duits volgt, vervalt voor hem het vak *ans. Daar het aantal leerlingen, dat Duits volgt, altijd zeer klein is, 4 lessen per week gedurende 3 jaren voldoende om de stof te verwerken; zeer kleine klasjes krijgt elke leerling veel beurten en kan hij veel ™g individueel geholpen worden., W» de Bijzondere scholen wordt meestal eenzelfde gedragslijn gevolgd, d»n e t onderwijs in de vreemde talen thans goed verzorgd genoemd mag wor- »ri t - o * 3 ' 2 GLOA-scholen op Curacao werd per 1 October 1945 het vak t (land- Oh p voor de jongensleerlingen van klassen 5 en 6 in het leerplan Gnomen. Hij ongesubsidieerd lager onderwijs. s ---|sQiaaü| sc.ho.2i_ is £g£üLsaa|> Deze school, welke uitgaat van particulieren en gesteund wordt door -net- 75
, b Venezolaans Consulaat en vergeleken kan worden met een GLOA-school, heeft j 1945 geen verandering ondergaan. De plannen tot opheffing en overplaatsing y* leerlingen naar de bijzondere R.K. scholen voor GLOB te Groot Kwartier On opgegeven. Het Venezolaans Consulaat streeft er echter naar, het peil der ooi te verhogen door leerkrachten aan de school te verbinden, die voldoen 3t i^ e eisen, die men in Venezuela thans aan het onderwijzend personeel school te nruba. t e . De leerlingen van deze school zijn bijna allen van Amerikaanse nationali g , e n vertoeven meestal slechts enkele jaren op Aruba. Hun opleiding zou j^.£ o ken worden, indien zij niet volgens de in de Versnigde Staten gebruike- Oke methode onderwezen zouden worden. De leerkrachten zijn allen voorzien geldige Amerikaans bevoegdheden en zijn allen mensen met ruime ervaring, t pc Lago Oil and Transport Cy., van wie deze school uitgaat en op wier p e inen de schoolgebouwen gelegen zijn, voorziet op uitstekende wijze in s °neel, leer- en hulpmiddelen. De school telde op 31 December 1945 247 leerlingen en 18 leerkrachten. j. De klassen zijn klein (maximaal 30 leerlingen), terwijl er 12 leer - 0» c a zijn. De klassen 9 t/m 12 zijn ongeveer te vergelijken met de kopklassen pi er MULO-scholen, hoewel hier de verschillende vakken niet tot het einddi- v e>> gevolgd behoeven te worden om er een eindcijfer in te krijgen. Met i>- e c aillende vakken kan dus eerder worden opgehouden. De leerlingen krijgen ei».. gelegenheid in keuzevakken hun eigenlijk eindexamen af te leggen. Dit Crji.. eXa men (afgelegd na 12 jaar onderwijs) geeft toegang tot verschillende in de Verenigde Staten van Noord-Amerika, Bat het peil der Curacaose 6n e diploma's (na 10 jaar onderwijs) niet veel verschilt van het einddiploma Amerikaanse High-School wordt bewezen door het feit, dat verscheidene c °l] van een MULO-B* diploma na enkele maanden voorstudie ook tot dezelfde e ges konden worden toegelaten. Een absoluut juiste vergelijking is moei l», e te maken daar de leerplans, ook afgezien van de verkorting van verschil- Va kken, niet gelijk zijn. Maar wel is duidelijk, dat degenen, die de en Curacaose MULO-scholen hebben doorlopen en in Amerika verder studeren, daar geen slecht figuur maken, 3t M .Overigens staat vast, dat de resultaten van de Amerikaanse school te a -h Aruba, vergeleken bij de gemiddelde resultaten van de High stjv e P sm de Verenigde Staten, zeer goed te noemen zijn. Dienaangaande ver- rT et bestuur der school (de Lago Oil Company) regelmatig gegevens aan epartement van Onderwijs. leerkrachten bij het lager onderwijs. U i I i U il i i' D e 0 lvv e^ e ddingen van de Zusters voor de eerste en tweede kwekelingenverklaring den de volgende aantallen geslaagde candidaten: Ie Verklaring - 2e Verklaring. Curacao 16 3 Aruba 7 7 Bonaire 2 *tct Voor de scholen voor GLOa, welke over het algemeen in de buitendis e a van alle eilanden en op Saba en St.Eustatius nog de enige scholen zijn, -zijn- 76
-e- *jn de kwekelingen nog steeds onmisbare leerkrachten, wier prestaties in _ zeer grote klassen boven verwachting te noemen zijn. In de regel hebben goede orde en zijn ze in staat hun leerlingen net schriftelijk werk te leveren. b) u z ëE§ (§aaea): Voor de akte van bekwaamheid als hulponderwijzer (es) bestaan op Cv- Ca ° en Aruba gesubdieerde opleidingen en op St .Maarten is een Gouvernements i e £§ang. Deze opleidingen leveren leerkrachten, die als onderwijzers(essen) klasse kunnen worden aangesteld. j>. Bij de in op Curacao gehouden examens slaagden 16 candidaten. candidaat werd afgewezen. --S-IfESÜISS! (fi § 8 s g): 'V ëe Ned e alct>e van bekwaamheid als onderwijzer is gelijkgesteld met de gelijk- er l anc^se akte en wordt na een geheel gelijksoortig gouvernements-examen * Alleen het vak Lichamelijke Oefening staat niet in het examen-progranma. 6en afzonder liJke akte te behalen met hetzelfde programma als'voor vak j. * of Een bezitter van een onderwijzersakte in Curacao, Nederland, Nederlands . Uriname behaald, is in Curacao benoembaar tot onderwijzer derde klasse, e^"e hulponderwijzers trachten, terwijl ze reeds een volledige betrekking L Hl a ' e studeren voor de onderwijzersakte, teneinde zodoende van vierde-klasse, W* 6e ft Se on derwijzer te worden, hetgeen financieel een veel beter perspectief voor °W Me ia^ 3 Curacao bestaat daarvoor een gesubdieerde katholieke normaalcursus, op 5 Normaallessen". Door bezitters van een MULO-diploma worden deze •** ° bezocht. Dit is verheugend, want de neiging om voor onderwijzer te lU S de Curacaose mannelijke jeugd niet groot. ïh v ooj, % o°k bestaan op Curacao beperkte openbare normaallessen, die toegankelijk Vj. eerlingen der Algemene Middelbare school. Tot dusver gaven zich daarvoor Uwe üjke leerlingen op. Dóór combinatie met de A.M.S. wordt aan deze leer -t n gemene ontwikkeling gegeven, die later bij de studie voor de hoofdakte van «k 2a l blijken te zijn. 4f "^ n legden slechts candidaten'van de R.K. Normaalcursus op Curacao W/k s i' de 19 candidaten slaagden er 14, terwijl 5 werden afgewezen. Voor deze tp a^en wer> d per 1 October 1945 een herhalingscursus van 1 jaar ingesteld, -yens een nieuwe cursus van 4 jaar een aanvang nam met 19 leerlingen. *h 4 j De leerlingen van de Arubaanse Normaallessen legden in 1945 nog geen "-so.nderwii.zers (assen) — — — _ *—«- — •— —• — •. — — «■- \ pri l 1945 werd hèt examen van December 19ZA afgemaakt; hierbij slaagden 11 M 6 Gr! ercien afgewezen, terwijl 1 candidaat zich teruggetrokken had. K UVe rnementscursus werd' door gebrek aan leerlingen opgeheven; enkele leer- V e fj £ Ver naar de R.K.Cursus, die in 1945 met een nieuwe opleiding van 3 jaar \ eii ' » Cursus stelde voor de niet-geslaagden een herhalingscursus in van 1 jaar; deze cursus legden in December 1945 bet eerste gedeelte van het examen 77
») 0 ~ ï I £ i g g .onderwijsbeyoegdhederj: Voor de verschillende L.O. -akten werd op Curacao en Aruba door on- en leraars ijverig opgeleid. De resultaten van de examens in 1945 waren: De eisen, die gesteld worden, zijn gelijk aan die van de gelijk °ortig e akten in Nederland. Dat een groot percentage candidaten zich'moest of afgewezen werd, vond zijn oorzaak in de omstandigheid, dat ne iging bestaat, te vroeg examen af te leggen. --^volgonderwi.is. tit- voor vervolgonderwijs op St .Maarten en St,Elis ie hadden ook gedurende 1945 regelmatig voortgang. Het gemiddelde aantal vj 0 dingen was voor beide eilanden 15, terwijl de resultaten middelmatig ge eitt d kunnen worden. onderwijs. g De Algemene Middelbare school, genaamd het "Peter Stuyvesant College" te (v acao ' belde bij de aanvang van het cursusjaar 1945 - 1946 99 leerli; 'j« 105), als volgt over de klassen verdeeld: -In- 78
(_u In 1945 waren' de Directeur en een leraar als va3te leerkrachten aan . "-•M.S. verbonden, terwijl er nog 2 leraren waren, die aldaar hun ja 0 ketrekking hadden. Daarnaast waren 26 leraren gedurende het gehelo r voor enige lesuren aan de school verbonden, Wi]w aar ne b Departement van Onderwijs en Volksontwikkeling de vroegere inelminaschool'in Februari 1945 verliet, kon de'A.M.S. het gehele k .°uw betrekken, met uitzondering van de lokalen, die in gebruik zijn 0 de Prinses Irene Kleuterschool. 0 Voor het Bijzondere Staatsexamen gaf zich in 1945 **n candidate v °or het afleggen van het examen voor Gymnasium A. Ë, Q. •geroepsonderwij 3 en leergangen. ïiechfeügdgrwiiai Het onderwijs in hoedenvlechten en het vlechten van allerlei andere We *J We rpen onderging in 1945 geen uitbreiding, terwijl er geen examens den afgenomen. De belangstelling voor dit onderwijs is tanende, mede 0)3 , gevolg van het feit, dat de bijna geen inkomsten buit Vert * Niettemin houdt het Gouvernement op verschillende scholen in de t e ,endistricten van Curacao en' Bonaire dit onderwijs nog in 3tand om de anische termen onder het volk niet geheel verloren te laten gaan. 2) a ' *Jozefü_tfi_Curacao* v a . In de loop van 1945 werd bij landsverordening een pensioenregeling gesteld voor het onderwijzend personeel van deze school, waardoor S-tn Jerse neel, hun weduwen en wezen als deelgenoot overgingen in het Al ee n Curacaos Pensioenfonds. De uitslag van de in 1945 gehouden examens was als volgt: Voor k et toelatingsexamen » 1945 meldden zich 22 gegadigden aan, waar el, 18 konden worden toegelaten. Het totaal aantal leerlingen op 31 December 1945 bedroeg 147, SEprentice Gourse & Transport Co,te^Aruba, Jon Apprentice Coursej als onderdeel der Training Division, leidt 6 uf ens van 14 -18 jaar, die de Nederlandse nationaliteit bezitten en die Ssen Gner la-gere school of 5 klassen ener Mulo-school hébben door jq^J 1 * op tot bekwame vakarbeiders en toekomstige opzichters. Aan Arubaanse Sens wordt de voorkeur gegeven, v et> De cursus duurt vier jaar. De eerste l| jaar worden verdeeld in 6 ?i billende praktijk-perioden van 3 maanden elk; gedurende de volgende ar wor db elke jongen permanent te werk gesteld en opgeleid in een paa lde afdeling. -De- 79
8 De Gouverneur heeft tot lid benoemd een vijftal leden, waarvan twee lid vva ren van de Curacaose Katholieke Staatspartij en drie hunner partijloos. Ingevolge het Kiesreglement (P.B. 1938 No.115) werden in het jaar 1945 de Statenverkiezingen gehouden ter vervulling van de zetels, die in 1946 door verkiezing moeten worden vervuld, tengevolge van de aftreding der zit tende leden. Ter voorbereiding werden de volgende Publicatiebladen uitgegeven: P.B. 1945 N 0.24, P.B. 1945 N 0.38, P.B. 1945 N 0,40, P.B. 1945 N 0.56,.56, P.B. 1945 N 0,127, en P.B, 1945 N 0.134. In de maand December 1944 werden op de Bovenwindsche Eilanden de Neder landse ingezetenen in de gelegenheid gesteld zich verklaringen van eigendom te verschaffen. In Februari gaven zich respectievelijk op Curacao, Aruba, Bonaire en de Bovenwindsche Eilanden voor plaatsing op de kiezerslijst op: 4715 (waarvan 626 moesten worden afgewezen), 2330 (waarvan 576 moesten worden afgewezen), 103 (waarvan 1 moest worden afgewezen) en 149 personen, te weten: St.Maarten 60, St.Eustatius 45 en Saba 44 (waarvan 1 afgewezen). Na aanvulling of verbetering der lijsten door de Rechter op Curacao en Aruba bevatten zij uiteindelijk: Op Curacao 4095 personen Op Aruba 1906 personen Op Bonaire 102 personen Op de Bovenwindse, Eilanden: St.Maarten 60 St.Eustatius 45 Saba 43 148 personen Totaal 6251 personen. Op Curacao waren 127 kiezers aangewezen als bevoegd om bij volmacht te stemmen; slechts 39 hunner evenwel wezen een gevolmachtigde aan. Op de overi ge eilanden werd niet bij volmacht gestemd. Op 1 Augustus 1945, dag der candidaatstelling, werden de volgende candi datenlijsten ingeleverd: Ia de Kieskring Curacao: lt Democratische Partij 9 candidaten 2, Curacaose Protestantse Partij 6 candidaten 3. Curacaose Hoorns Katholieke Partij 8 candidaten In de Kieskring Aruba: 1. Individuele lijst 3 candidaten 2. Curacaose Protestantse Partij' 8 candidaten 3. Arubaanse Rooms Katholieke Unie 6 candidaten In de Kieskring Bonaire: 1. Individuele lijst 1 candidaat 2. Individuele lijst 1 candidaat 3. Katholieke lijst ? candidaten - In -
De 8-urige werkdag wordt verdeeld in 5 uren fabrieks-praktijk en 3 te n school. De vakken op school omvatten o.a. Rekenen, Wiskunde, Na- V(J u £kunde, Machine-tekenen, BLauw-druk-lezen, Engels enz. Zowel school als maken 3-maandelijkse rapporten op. s « Na het met succes beëindigen van de 4-jarige cursus werden aan de ge c a gd«n getuigschriften uitgereikt in een welverzorgde "graduation t em °ny", tot welke dit jaar ook de Gezaghebber van Aruba en de Inspec *" van het Onderwijs werden uitgenodigd. j 0 Aan déze uitstekende vakopleiding naraen op 31 December 1945 240 j 0 e ns deel, terwijl aan de school 9 verbonden zijn. De ?e ,^ é ns betalen geen schoolgeld; zij ontvangen integendeel reeds uur w _:' dat stijgt, naarmate de jongens naar een hogere klasse bevorderd r den. §§rcegsscho2l_der_C A P A I A M JL w der Beroepsschool is het geven van een grond-opleiding 'aan oens, die tenminste 6 jaar lager onderwijs hebben genoten; deze oplei w gevolgd door speciale cursussen en praktijktraining voor de s chille n de beroepen in het bedrijf der C.P.I.M. opleiding duurt 3 jaar. In het'eerste jaar worden de jongens on- V ei> , eze n in Nederlandse Taal, Rekenen, Vak- en Handtekenen en Praktijk, (bank- b oy en en timmeren gedurende 2 uren per dag) In het tweede jaar worden vakken uitgebreid met Engels, Natuurkunde, Werktuigkunde, V&k Boekhouden en om de andere week Praktijk. De leerstof bet derde jaar is nog niet vastgesteld, e b aantal leerlingen bedroeg op 31 December 1945 148; het personeel Sc hool bestaat uit een directeur en 7 leraren. Qto de zes weken wordt eenselectie-examen gehouden, teneinde de leer gen van gelijk gehalte bijeen te krijgen. s c v De leerlingen der Beroepsschool ontvangen zakgeld van 10 -16 et, per Deze » i n 1944 opgerichte school der C.P.1.M,, kan reeds nu een groot asj es genoemd worden; evenals de Lago Apprentice Course op Aruba schept v °or vele jongelieden een goede kans op een betere toekomst, onderwi js_. Di_g De eerste Gouvernementscursus te Curacao tot opleiding voor het voorlo G r. ü iploma als scheepswerktuigkundige eindigde in Juni 1945; 4 van de S\j 8 s isten slaagden. Met ingang van 1 Augustus 1945 ving een tweede cur aa n, waarbij 3 nieuwe leraren werden aangesteld, tw Een aantal personen bekwaawdezich door zelfstudie tot een hogere s °ij de koopvaardij en meldde zich aan bij de examen-commi3sie. -De- 80
v "•'~JlSg_ypor landmachinlstj van deze Goiivernementsopleiding te Curacao kunnen blijken uit I °°lagen van de in 1945 gehouden examens: De uitslagen der gehouden examens luiden als- volgt: -Aan- 81
Aan 19 candidaten van de voorbereidende cursus kon een getuigschrift fden uitgereikt, dat zij het onderwijs, op de cursus gegeven, volle -8 en met goede uitslag hadden gevolgd, m De pogingen, ook op' Aruba een Gouvernementsopleiding tot landmachi nio s band'te brengen, zijn tenslotte geheel mislukt, daar het niet o e üjk bleek, 'geschikte opleiders op dat eiland te vinden, die zich e gen toonden, die opleiding ter hand te nemen. t) 22leid^ng_voor_Landmeetkundi i qe i S 4_ fer 1 Mei 1945 werd van Gouvernementswege op Curacao tijdelijk inge di i een l eer g an g bot opleiding voor het examen voor landmeetkundige A of B, nadat per 1 April 1945 de desbetreffende examens op- V a j! Uvr geregeld waren. p-, de reeds bestaande Gouvernementsopleiding voor landmeetkundige di- te Curacao deden 5 candidaten examen in April 1945. Hiervan s i en er 3 afgewezen, terwijl 1 candidaat een herexamen kreeg en 1 a gde. De enige candidaat die geëxamineerd werd voor diploma B kroeg herm en ; hij slaagde in November 1945, tj. Met ingang van 1 Juli 1946 werd op Aruba van Gouvernementswege een g 6 gelijke leergang tot opleiding voor het examen voor landmeetkundi- H 0 ■'■Ploma A ingesteld. Examens werden door deze cursisten in 1945 s niet afgelegd. 2^eiding_voor_radi i otel^egrafist i Wi e resultaten van de Gouvernementsleergang op Curacao kunnen blij- u ib onderstaande uitslag van de in 1945 gehouden examens: h) E^arrjeïis_voor_de._luciitvaart A Vip De in 1945 gehouden examens voor Navigator der tweede klasse hadden Sen d resultaat: aantal candidaten 3 Teruggetrokken 1 Herexamen 1 \ Geslaagd 1 -Ook- 82
Ook dit Curacaose diploma is wettelijk gelijkgesteld met het Nederlandse. Ovarigv-akonderwijs. De vakschool, verbonden aan het gesticht te Scherpenheuvel, dat onder lei v van de fraters van Tilburg reeds jarenlang nuttig werk verricht ten behoeve I_q, /Verwaarloosde en minder bedeelde mannelijke jeugd van Curacao, zette ook in - 1 haar uitstekend werk voort. In 1945 werd op Curacao een Gouvernementsleergang tot opleiding van timmer din U ingesteld, welke in Mei 1945 begon met 27 leerlingen voor de vooroplei iw S Voor voortgezet timmeronderwijs en met 17 leerlingen voor voortgezet tim '°nderwijs. er 3 ' Hgrkkaronen. r a totaal aantal jongens, dat het R.K. Werkkamp "Huize Don Bosco" te Cu v erd° in 1%5 b ezocht, bedroeg 201 (v.j. 181), met 46671 (v.j. 47460) mandagen, W ® e ld over het werkkamp met 99 (v.j. 74) leerlingen en studie-internaat met 104) leerlingen; oud-leerlingen (v.j, 3) waren er in 1945 niet, het studie-internaat verzorgde: 2o_ eerlingen van de Ambachtsschool " " " Lagere school 7 " " " Algemene Middelbare School " " het St.Thomas College h 6 i e t totaal aantal gesubsidieerden bedroeg voor: h e t Stud l e ~internaat 90 jongens met 22197 mandagen We rkkamp 97 " " 20892 " Totaal 187 jongens met 43089 H -t t , het aal aantal ongesubsidieerden bedroeg voor: het Studie -internaat 11 jongens met 2582 mandagen v erkkamp 3 " " 1000 " 14 jongens met 3582 mandagen Van de 201 leerlingen waren er 127 van Curacao, 14 van Aruba, 55 van Bo- e > 3 van St«Maarten en 2 van Suriname. Ui In 1945 werden 65 leerlingen opgenomen, terwijl 65 het Huis verlieten ' 10 leerlingen met het diploma van de Ambachtsschool; 1 leerling met het diploma van de A.M.S,; ï- leerling ging als A.M.S,-leerling In de stad wonen; 2 5 leerlingen vonden een bestemming o.a, bij de C,P,1,M., bij D.O.W, enz; 17 leerlingen gingen naar huis zonder betrekking; H leerlingen werden weggezonden. ti s Net werkkamp stelt de niet-schoolgaande jeugd in de gelegenheid tot prak n onderricht in het timmer- en bankwerkersvak en in plantagewerk, h ou , °tt de 14 dagen wordt het werk in de werkplaatsen afgewisseld door huis elijke arbeid. l Sc j De ci UD VO or oud-jongens, in Augustus 1944 opgericht, telt 30 actieve **■> terwijl geregeld bijeenkomsten gehouden worden, .t werkkamp van het Leger des Heils, gevestigd op de plantage Brakke "v ad e i-Mei, werd in Juni 1945 opgeheven wegens gebrek aan een geschikte ei> en moeder", op verzoek van de Majoor van het Leger des Heils te Curacao, taho oor beide werkkampen werd een Overheids-subsidie toegekend van 75 et, per ° erL Per dag, benevens vergoeding van autokosten en van algemene kosten. «eergangen voor ambtenaren. i) u ' Curacao bestonden de volgende leergangen: -voor- 83
°r het Voorbereidend Klerk-Examen 36 ©ursisten (v.j,30); Vo ° p het Vakexamen voor benoembaarheid tot Klerk 60 cursisten (v.j.25); r het Vakexamen voor benoembaarheid tot Adjunct-commies 28 cursisten (v.j. 25). De uitslagen der examens zijn als volgt: 2 ) V . In Mei van het jaar 1945 werd op Aruba een examen gehouden voor benoem "teht Assistent der Belastingen, voor welk vakexamen een Gouverne a leergang bestond. De uitslag was als volgt: Aantal candidaten 14 Teruggetrokken 1 Afgewezen 5 Geslaagd 8 Uiu Curacao werd in de maanden Augustus en September 1945 een verge- Ajd en< * examen afgelegd door 19 douane-ambtenaren op Curacao en 11 op v e - a » van welk 30 candidaten er 10 geplaatst konden worden op een Gou- e ftentsleergang voor opleiding tot kommies-verificateur der belastingen. 3 ) , -4)- 84
4) ____.i____.___n.__ , , Van de 20 bursalen in Nederland, van wie door de oorlogsomstandig den vele jaren weinig of niets vernomen werd, kwamen in de maanden en Augustus 1945 berichten binnen. Tevens werd een opgave ontvangen 411 de door de Secretaris-Generaal van het voormalige Departement van Koloniën gnomen beschikkingen betreffende'Curacaose bursalen in het tijdvak 14 Mei "40 - 5 1945. Hieruit bleek, dat verschillende bursalen hun studie Nederland volbracht hadden, terwijl anderen nog in Nederland wilden blijven hun studie te voltooien. Er werd nog geen definitieve regeling getroffen brent de huidige en toekomstige bursalen, daar in het begin van 1946 eerst adeli n g overleg gepleegd zal worden met de Raadsman voor studerenden en met s budie-commissie van "Oost en West". g , Bij de aanvang van het nieuwe schooljaar der Algemene Middelbare bool werden aan 3 nieuwe leerlingen, afkomstig van Aruba, studievoorrechten 2 r leend, bestaande uit een huisvestignstoelage van f, 40, — per maand en ■. m aal per j aar re tourpassage Curacao-Aruba. Jn totaal zijn er thans 13 leer- n gen van Aruba, die deze voorrechten genieten. Studieopdrachten werden 1945 niet verleend. C. KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN. C ü ' v -<-jLa cao: Gouvernementsboekerij en Openbare Leeszaal, van ontspanningslectuur bezat aan het einde des jaars 2yl Nederlandse of in het Nederlands'vertaalde werken voor volwassenen (v.j, de V voor de J eu g d (v.j. 1516), niet medegerekend 432 jeugdboeken door Nederlandse Vereniging "Onze Vloot" in bruikleen afgestaan in jv aan werken in vreemde talen bezat de'bibliotheek 2360 (v.j. 1700) Spf lse > 2 57 (v.j. 250) Franse, 196 (v.j, 193) Duitse én 355 (v.j. 300) s anse boeken. Er werden 476 studieboeken bijgeschreven. Het aantal inge hvenen re ? volwassen lezers bedroeg 1575 (v,j # 1411). het aantal jeugdlezers i e x (v.j, 901). Uitgeleend werden 51532 (v.j. 45285) werken voor ontspannings -5le c tuur en 1357 (v.j. 1601) studieboeken, De leestafel telde ongeveer 65 num >de boekbindinrichting werden 1043 (v,j, 2457) boeken ingebonden of gere- Wl, eerd, _» - h e Sj - De bibliotheek van het Algemeen Nederlands Verbond, afd, Aruba, ef b in de loop van 1945 200 werken van de Gouvernements-boekerij ter cw n ontvangen. Het aantal boeken steeg tot 344 exemplaren, In het wer- boeken uitgeleend. Besprekingen, om ook'op Aruba een uitgebreide tof °theek en een openbare leeszaal te stichten, leidden in 1945 nog niet een definitief resultaat. ae bibliotheken op JLo.J3_a_i_r._S en op de ____¥_SJ3_ï(_i___d_s_e. K --±_a__ri_d_e_n is niets te vermelden. -D- 85
D, PUBLICITEIT. hoging s pers dienst. De werkzaamheden waren voor het grootste deel aan voor- tuig gewijd. af Dagelijks werden twee uitvoerige perstelegrammen, samen gemiddeld 20 u 2 ° n derlijke berichten ontvangen, en na vertaling en bewerking als "Aneta f ichten" aan dagbladen, radio-omroep en enkele particuliere abonne's ver ook van New-York werd dagelijks een luchtpostdienst met uitvoerige j, c hten ontvangen en "na selectie, vertaling en bewerking aan dagbladen en Jferi °"" omr bep verstrekt. Deze berichten hadden betrekking op gebeurtenissen in a !/ er land, Nederlands-Indië en Suriname of waren anderszins van belang te n ben voor Curacao, 2 4 Tijdens en vooral na de bevrijding van Nederland breidde deze dienst j_ Ca aanzienlijk uit. Gezegd kon worden, dat alleen via deze berichtendienst b\ij+ acao een beeld gevormd kon worden van de toestand in Nederland. De Vo bsnlandse persagentschappen waren - vooral na de bevrijding- van geen nut |o ot> de Curacaose bladen voor berichtgeving over Nederland. Nog duidelijker jJ:?k het grote nut van de Aneta-berichten bij de bevrijding van Nederlands en en e daa rop volgende moeilijkheden. De berichtgeven was zeer uitvoerig objectief. De beide in Curacao in het Nederlands verschijnende bladen hebben berichtgeving over het Koninkrijk steeds kunnen uitbreiden. Dagen, dat meer Ko -** n van e vier pagina's gevuld waren met berichten uit en over het waren geen uitzondering. Op deze wijze konden de bladen in het V, }b worden gesteld van bijzondere correspondenties van sp«ciale Aneta over Nederland, Nederlands-Indie, Bretton Woed» , San Francisco w De in het Spaans verschijnende bladen maakten eveneens ruim gebruik % de hun verstrekte berichten, gedeeltelijk in het Spaan 3 vertaald. Deze bla het cri de radio-omroep ontvingen twee maal per week artikelen in het Spaans, Itj, K °ninkrijk betreffende. Beide in het Papiamento verschijnende weekbladen gen een uitvoerige selectie van Aneta-berienten, vertaald in de landstaal b 6sl °averkort werden opgenomen. Deze rubriek, die oorspronkelijk één kolom ° e g, was later verscheidene kolommen groot, ' Hu.. Alle redevoeringen van H.M, de Koningin, van de Voorzitter van de van de Ministers, de Regeringsverklaringen enz, zijn onmiddel- Via deze Aneta-berichtgeving in Curacao gepubliceerd* bK. De in het Nederlands verschijnende bladen ontvingen verscheidene li-? en uit Nederland, Schikkingen werden getroffen om een regelmatige weke r^art 6 toezending van de voornaamste bladen te verkrijgen. Ook ontvingen de (j 0 d en regelmatig Nederlandse pers-overzichten. De plaatselijke pers toonde -Ve* *? e t overnemen van artikelen uit de bladenen gedeelten uit de pers luchten, hoezeer dit op prijs gesteld werd. Verder ontvingen dag- en weekbladen de "Nederlandse Kroniek" cw he t Nederlandse Informatie Bureau te New Vork, het officiële Nederlandse "Commentaar" en persoverzichten van de Amerikaanse pers, voorzover over het Koninkrijk daarin voorkwamen. Civ, Van de andere kant werden uitvoerige inlichtingen betreffende aan Aneta verstrekt, die verder verspreid werden. "Brieven uit Bevl c ao" werden aan Aneta gezonden, bestemd, voor de Nederlandse bladen, 4e m ten > van belang voor de Verenigde Staten van Noord-Amerika werden naar het New Vork Times" gezonden en berichten, van belang voor Venezuela, naar OntJ* e Uter-bijkantoor te Caracas, Het Nederlandse maandblad "Libertas" >i n angt een vaste Curacaose correspondentie, "Knickerbocker Weekly" ont- brieven uit Curacao en door bemiddeling van de Persdienst werden o.m. artikelen over Curacao in het blad "Pengun" geplaatst,. da a In 1944 werden op de verschillende eilanden aangebracht,. de bladen de onkosten van clichés niet konden dragen en dit een middel §r° m foto's uit Nederland en Nederlands-Indië te publiceren. Getracht werd Ac matrijzen aan de bladen te verschaffen. Er werd contact aangeknoopt f o t et foto-bureau ANEFO in Nederland om tot een constante uitwisseling van s tussen Curacao en Nederland te komen. 86
k De verspreiding van Knickerbocker Weekly, Vrij Nederland, Nether- P en News, Netherlands News Digest, de Varende Hollander, Commentaar, SUn en de Cronica de Holanda werd verzorgd. w Boekwerken en vlugschriften over Nederland en Nederlands-Indië sta . doorgezonden aan bibliotheken, bladen, consulaten en andere in w Buitenlandse journalisten bezochten Curacao en ruime medewerking (v verstrekt; zij werden van zoveel mogelijk materiaal voorzien. Drie -aan liet ° ao S e> d-Jde- speciale nummers verschenen, goed gedocumenteerd en ruim jj foto's geïllustreerd, nl, het Dominicaanse blad "Souvenir", het Ecuato e v anse "Unidad" -dat later nog een bijzonder nurrmer wijdde aan Nederland, bl„, ens me t medewerking van de Persdienst samengesteld-, en het Venezolaanse iacl "El Tiempo". g e In samenwerking met de Cürom werden bijzondere gramafoon-opnamen ejj , alc t van de bevrijdingsfeesten, de aankomst van het 3.S."Stuyvesant" act eerste K.L.M, vliegtuig na de oorlog uit Nederland, Deze platen werden Nederland gezonden en daar uitgezonden, b e i Uit de plaatselijke pers werd een overzicht samengesteld van de 3t artikelen en verspreid in Curacao, Suriname en de Verenigde g e , c a van Noord-Amerika; sedert de bevrijding werd een aantal ter beschikking \ e ld aan de bladen in Nederland door tussenkomst van de Regerings r lichtings-Dienst. v 0 De Persdienst belegde twaalf persconferenties, verleende medewerking het houden van drie andere en het organiseren van enkele persbezoeken, ge» De Persdienst nam de verzorging op zich van de tweemaal per week rvi e Ve a radio-rubriek "Nieuws uit het Koninkrijk", waarin het voornaamste werd behandeld en toegelicht, ftiet Vóór de Curom heeft de Persdienst een zevental interviews verzorgd h oo pas uit Nederland aangekomen en aldus de luisteraars op de " e kunnen stellen van de toestand aldaar, Vo 0w . Er bestond een uitvoerige briefwisseling met de Regerings- lichting sdienst en het Nederlands Informatie-Bureau te New Vork, waarin be S i C atingen werden verstrekt en aanduidingen gegeven, hoe propaganda het ho 6 .*°n worden gevoerd. Ook werd met Aneta voortdurend overleg gepleegd § 6 ho 6 Nederlandse berichtgeving het best te verzorgen is. Verder werd voeling aden met de diplomatieke vertegenwoordigingen van het Koninkrijk in de ogende landen. f>i> 0 Bemiddeling werd verleend tot het verstrekken van Nederlandse erd aganda-films van het Nederlandse Informatie-Bureau aan bioscopen en ver- Sl age n . Het tijdschrift "Economische Berichten" kon, door moeilijkheden liet drukken (overbelasting van het bedrijf "De Curacaose Courant") Regelmatig verschijnen. De oplage beliep 1100 exemplaren. Na de bevrijding tfie .het ook naar Nederland verzonden. Naast artikelen van economische aard, (Je e t Staatsdeel zelf betreffen, gaf het economische voorlichting betreffende biggende eilanden, Noord- en Zuid-Amerika, $1 open en Filmkeuring. De Bioscoopcommissie bestaat uit 5 leden en 8 plaatsvervangende * hield 98 gewone zittingen en een speciale zitting voor een herkeuring, e 394 uur. Er werden 404 films en 142 Nieuws-Journalen gekeurd. 22 Cou v oo*. . We: rden aangebracht voor volwassenen (dit is boven 18 jaar) en een coupure eu leeftijd van 12 tot 18 jaar. Een film, die in eerste instantie was af e rd > werd óp verzoek door de voltallige commissie herkeurd en ten tweede t» 6 afgekeurd. Een groot aantal films werd na bestudering van reclame-broohurer. -» C g a ten zonder keuring door de commissie en de beslissing van "Legion of Ueft/V" werd aanvaard; 83 "Cowboy"-Films werden op deze manier voor allerlei toegelaten. 32 Reclameplaten werden afgekeurd. 87
c^ Q De samenstelling van de Bioscoopcommissie op Aruba is identiek aan op p Van de Curacaose Commissie. Bijna alle films op Aruba vertoond, waren gekeurd, Bonaire worden evenmin als op Saba en St.Eustatius openbare gegeven. Op St «Maarten worden wel openbare filmvoorstellingen gegeven. ri ris daar een Bioscoop-Commissie, De vertoonde films komen vnl. ae naburige eilanden. 88
HOOFDSTUK V. De Sociale Toestand. RECHTSBEDELING. van algemene aard. dg De landsverordening van 14 December 1944 (P.B. 1944 n 0,219), houdende ij.?)°gelijkheid, in behaalde gevallen een authentiek afschrift van een rechter bopu Vonn i s in de in artikel 665, eerste lid, van het Curacaos Burgerlijk Wet-, w* bedoelde registers te laten overschrijven, trad op 1 October 1945 in ht g (Beschikking van 11 September 1945 n 0.3262, opgenomen in P.8.n0.132). het > er i n van vorenbedoelde landsverordening werden opgenomen in 1945-n0.:L22. Us oltan i S:;> i e , bestaande uit 2 afdelingen, voor Aruba en Curacao respectievelijk, bh ed oeld in artikel 4 van meerbedoelde landsverordening, werd ingesteld van September 1945 n 0.4652, (P.B. 1945 n 0.123); tevens werd 20) ingetrokken de beschikking van 10 Januari 1945 n 0.10303 (P.B, 1945 no. be b ' w aarbij een vorige dergelijke coirrmissie-werd ingesteld. Nadere uitvoerings- v 6 v werden gegeven bij P.B. 's n 0.139, 140 en 141 van 1945 van respectie ve», J * artikel 8, eerste lid, van artikel 8, tweede lid, en van artikel 4 van **ï e hbedoeide landsverordening, Bij Besluit van 15 Juni 1945 (P.B. 1945 n 0.76) werden/-onder nadere r| 6 , achtiging bij de wet- enige aanvullende bepalingen gegeven, betreffende y ol> , ev °egdheid van de Curacaose Burgerlijke Rechter tot het kennisnemen van (Ja* et> ingen tot echtscheiding, ingediend door Nederlanders of Nederlandse onder het ti> C^e tengevolge van do buitengewone tijdsomstandigheden gedwongen buiten rjirjo van het Koninkrijk in Europa verblijven, terwijl voor hen de 4{. , tot het instellen van een vordering tot echtscheiding ontbreekt, In de loop van 1945 steeg het aantal behandelde civiele zaken door het e eri c ht in eerste aanleg, zittingsplaats Aruba, van 174 in 1944 tot 193; even- Het nam het aantal genomen beschikkingen toe van 224 in 1944 tot 227 in 1945. Het aant al strafzaken vermeerderde van 700 in 1944 tot 744 in 1945. t e aantal praktizijns op het eiland, namelijk twee, is gebleken te gering Op J~^ n > herhaaldelijk moesten de justiciabelen zich wenden tot de praktizijns a C L. Ut> acao, die dan meer malen naar Aruba overkwamen ter afwikkeling van ver- D e llende zaken op ,i.ruba. ° e lating van de deurwaarder Om te verschijnen in zaken tot f, 200. — is tW 2eer goede regeling gebleken, daar er vele kooplieden aanzienlijke be se h uitstaande hadden en thans geholpen kunnen worden door de deurwaarder. De Rechtspraak. Het aantal door het Hof van Justitie, het Gerecht in Eerste Aanleg, het gerecht en de Bijzondere Rechtbank in Curacao in het jaar 1945 behandelde en en daarin genomen beslissingen beliep: -Burgerlijke Zaken- 89
9 In ac Kieskring Bovenwindse Eilanden: individuele lijst 1 candidaat. Daar op de Bovenwindse Eilanden slechts 6ón candidatenlijst werd inge diend, waarop do fleer W.R.Plantz als enig candidaat voorkwam, verklaarde het Centraal Stembureau vcor de kieskring deze tot lid van de Staten van Curacao verkozen. Op Curacao, Aruba en Bonaire had do stemming op 5 November plaats, (P.B. 1945 n 0.56). Gekozen werden: Op Curacao: Jonckheer, E. de Regt, W.7/. Wix, R.J., allen gecandideerd door do Democratische Partij; da Costa Gomez, M.F. Sprockel, J.H., beidon gecandideerd door de Curacaose Rooms Katholieke Partij. cp Aruba: Eman, J.H.A. Kwartz, F.J.Q., beiden candidaten van de,, groep-Eman; Arends, J.R., candidaat gestold op de lijst der Arubaanse Rcoms Katholieke Unie. op Bonaire: Gerharts, L.D. Van de in 1945 gekozenen zij het volgende vermeld: Wegens niet tijdige indiening zijnor geloofsbrieven werd de Heer de Regt, li.1. niet toegelaten; als vervanger is in zijn plaats gekozen verklaard de Hoer Maal, P.H., gecandideerd door de Democratische partij. Ook de Heer Gerharts, L.D.verzuimde zijn geloofsbrieven tijdig in te die nen, zodat ook hij, niet werd toegelaten. Daar nu de Hoor Gerharts als enig candidaat op de betreffende candidatenlijst voorkwam, ontbrak een reservo-can didaat, die in de opengevallen plaats kon worden gekozen verklaard, en omdat net Kiesreglement nóch overgang van een zetel naar een andore lijst, nóch tussentijdse verkiezing kent, zal het Statoncolloge gedurende de zittingsper iode 1946-50 slechts veertien leden tellen. In de plaats van de Heer Sprockel, J.H., die zijn verkiezing niet aannam, word de Heer Romer, E.A., gecandideerd door de Rooms Katholieke Partij als lid der Staten gekozen verklaard. Benoeming van de hiervorenbedoelde vijf leden (artikel 68 der Curacaose Staatsregeling) vond gedurende het verslagjaar nog niet plaats. 1) Alhoewel een, naar in curacao heersonde begrippen, frisse verkiezingsstrijd la gevoerd,- bij do voorafgaande verkiezingen trok al. slechts de "Katholieke artij» op, terwijl daarnaast nu de "Democratische Partij" in het krijt trad - , t de stemming zelf een vlot verloop gehad en hebban zich op geen der eilan den ongeregeldheden voorgedaan. )• Bij beschikking van 29 Maart 1946 N 0.2532,.2532, benoemde do Gouverneur tot lid der Staten de Heren: Gerharts, L.D., Cohen Henriquoz, Mr.E.C., Jonckheer, C.W.J., Desertine, Dr. A.W.J.M. en Henriquoz, V.E. - E -
2i c i De in kolom 4 bedoelde verrichtingen in Raadkamer betreffende de op -ï-f» e lf staande eedsafleggingen als taxateur of translateur, verklaringen van °ht en successie-eden. Vv nde loop van het verslagjaar zijn er op het eiland Curacao 1423 straf -ïw wegens overtreding door vrijwillige betaling van het door het M; l aar Ministerie bepaalde bedrag voorkomen en op het eiland Aruba 300. In in ]_ r !? ,ar 1944 hebben Rechters 44 dagen op de Bovenwindse Eilanden vertoefd en ' *-> 14 dagen. \ V °oi> v, hieronder volgt een staat van soort en aantal der misdrijven /behandeld s t Gerecht in Eerste Aanleg op Curacao in het jaar 1945- -VLeeselijke- 90
*le%_elijke gemeenschap met een vrouw in bewusteloze toestand of °nmacht 1 handelingen met een vrouw in bewusteloze toestand of ü nmacht 2 plegen met minderjarige kind 2 2 Gelegenheid geven tot hazardspel 2 eenvoudige belediging 13 belediging vari Ambtenaar tijdens rechtmatige uitoefening an zijn bediening 3 1 P °ging tot moord , 1 _7 zwaar lichamelijk letsel tengevolge hebbende...,, 3 met voorbedachte rade , • 1 2w are mishandeling 6 D °od door schuld 3 w aar lichamelijk letsel dood door schuld 14 Die fstal 47 lef stal onder verzwarende omstandigheden 17 Ver duistering 6 er duistering in dienstbetrekking 1 °Plichting 6 Vet, nieling 14 He Ung 5 prijsopdrijvings- en hamsterbesluit .30 reding loterij-verordening 1909, 29 schutterijlandsverordening , 1 motorrijwiel-, rijwiel-, motorbootbelastingsverordening» 7 e ï*treding deviezenlandsverordening 1940 ..8 6lv breding algemene verordening in- uit- doorvoer 1908 1 6 rt reding opiumverordening 1929 .......3 TOTAAL 328 -Opgave- 91
ö en. s taat van dronkenschap op de openbare weg de orde verstoren.. 2 § e Ven van een valse naam , 6 Rl Q e eerbaarheid aanstotelijke woorden in het openbaar uiten., ,3 pea bare dronkenschap 217 maken van gelegenheid tot hazardspel 15 7 pi f r vergunning Hoofd van Politie aan of over openbare weg iets ant en enz 1 Op j ue openbare weg water werpen 1 dbare weg tot werkplaats bezigen 7 Op d e openbare weg venten.., 3 storten op de openbare weg 1 Otirt d e j, er vergunning Hoofd van Politie binnen een afstand van 200 m. van °ningin Emmabrug zwemmen .* ~, 1 '%t e re n op de openbare weg , 133 Op a openbare weg een ander hinder of overlast aandoen, 2 Op d e openbare weg vechten 10 °^de openbare weg om geld spelen , 7 Op, openbare weg met stenen gooien 3 % daartoe onbekwaam op' de'openbare weg'als bestuur °Pbreden 22 ' r noodzaak stilstaan op bruggen enz 2 SYe h ; noodzaak anders dan terzijde van de weg en in richting daaraan stilstaan. ~ 8 *Q«_W totn no °dzaak stilstaan waar geen voldoende ruimte voor een ander Rijtuig overblij ft 3 nof stilstaan op voor voetgangers bestemde paden of trottoirs... 2 -Een- 92
ander voorrijdend vervoermiddel in een bocht voorbij of er naast ri oden 6 ager stilstaan dan voor in- of uitlaten van passagiers of inladen lossen van goederen noodzakelijk is 70 n signaal geven bij vaartvermindering of stilhouden 2 B_ö p c v °orrijdend motorrijtuig voorbij rijden op het ogenblik of na °g e op het ogenblik, dat een tegenligger passeert 3 Rijtuig in file voor Koning-n Eh___te_g • 1 voldoen aan vordering tot stils taan enz 11 i_ r voermiddel of vee besturen, geleiden of drijven in een verboden ver arde richting of gedurende verboden verklaarde uren ~ 1 het" 1 oor S an g vrijlaten, niet stilhouden of niet langzaam rijden bij Va* na deren van de uitmonding van een punt of kruising of vereniging n *e gen 1 ge r dan noodzakelijk linkshouden 1 >.- . r ljwiel op trottoirs rijden of op bruggen blijven staan 1 Jci en met rijwiel zonder bel 3 ve n met rijwiel zonder rem 2 J den met rijwiel zonder licht en reflector 18 due n zonder geldig rijbewij s 43 e n zonder bewijs van goedkeuring 75 Hij. e n met huurauto beneden de leeftijd van 21 jaar 12 e n met huurauto zonder vergunning 39 er vergunning een motorrijtuig onder zijn toezicht doen besturen.. 3 Op 2o danige wijze rijden dat de veiligheid van het verkeer in ge kan worden gebracht 53 W,°danige wijze rijden dat veiligheid van vorkeer in gevaar 1 gebracht 104 to 6 n 'net motorrijtuig niet voorzien van nauwkeurig werkend stuur- *_.d_ n m °torrijtuig niet voorzien van ten minste 2 krachtig eri de remmen 9 e n met motorrijtuig niet voorzien van een spiegel 2 -Rijden- 93
met motorrijtuig niet voorzien van een stoplicht 1 ■'■Oden zonder voorverlichting 13 zonder verlichte nummerplaat , 3 borrijtuig zonder voldoende toezicht op openbare weg laten staan.... 1 eerste vordering van ambtenaar rijbewijs niet afgeven '2. 'bationneren op verboden plaats 7 Cn op de treeplank bevindend persoon vervoeren 1 gere prijzen en rekening brengen dan tarief toestaat , 1 tobus gebruiken zonder dat daarop het aantal zitplaatsen'vermeld st aat , t i autobus groter aantal passagiers vervoeren dan er zitplaatsen 41 0 n t 5 stilstaan bij H*rbord dan noodzakelijk is 1 In geval van nood langer stilstaan dan noodzakelijk is 3 6ï> breding werktijdenregeling winkelpersoneel 1939 2 er treding winkelsluitingsverordening 1932 1 slacht- en Keuringsverordening 1 ertreding huurcommiasie-regeling 3 ei, treding vuurwapenverordening 1930 1 ert reding wapen ver ordening 1931 10 ertreding besmettelijke ziektever ordening 149 ertreding h'ndenverordening 1923 1 6r treding luchtbeschermingsbesluit 2 er breding bedrijvenbesluit 1941 2 TOT___"_L 11006 -In- 94
Jaar werden door het Gerecht in Eersten Aanleg, zittingsplaats s^a > de navolgende misdrijven/behandeld, en daarin veroordeeld: Misdrijven. Poging tot doodslag. 1. Zware mishandeling. 2. Poging tot zware mishandeling. 33. Mishandeling. 44. Mishandeling, gepleegd tegen een ambtenaar gedurende de rechtmatige uitoefening zijner bediening. 5. Mishandeling, begaan tegen zijn echtgenote. 2. Mishandeling, zwaar lichamelijk letsel tengevolge hebbend. 4. Bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht. 4. Aan zijn schuld te wijten hebben dat een ander zwaar lichamelijk letsel bekomt. 1. Aan zijn schuld te wijten zijn, dat een ander zodanig lichamelijk letsel, waaruit tijdelijke verhindering in de uitoefening zijner beroeps bezigheden ontstaat, bekomt. 7. Diefstal. 42. Diefstal, tweemaal gepleegd. 5. Diefstal, driemaal gepleegd. 2. Diefstal, zevenmaal gepleegd. 1. Diefstal, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats des misdrijfs heeft verschaft door middel van inklimming. 2. Oplichting. 2. Oplichting, tweemaal gepleegd. 1. Heling. 6. Verduistering 6. Verduistering, door hem die het uit hoofde van zijn beroep onder zich heeft. 2. 95
Opzettelijk en wederrechtelijk goed, dat aan ean ander toebehoort, beschadigen. 3. Opzettelijk en wederrechtelijk goed, dat aan een ander toebehoort, doden, 1, Opzettelijk en wederrechtelijk goed, dat aan een ander toebehoort, wegmaken. 1, Opzettelijk en wederrcchteli^c hetgeen tot afbakening der grenzen van erven dient, vernielen. 1. Verkrachting. 2. VLeeselijke gemeenschap hebben met een meisje beneden de leeftijd van 12 jaar; 1, Opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven. 3. Zonder dekking van het vereiste document, meer dan 3 Liter gedistilleerd op "onvrije terrein" vervoeren. 3. Prijsopdrijvingeren Hamsterbesluit 1940. 6. Een huwelijk aangaan, wetende, dat de wederpartij daar door een dubbel huwelijk aangaat, 1, Geen vergunning bezittende, in zijn verkooplokaal meer dan 3 Liter gedistilleerd voorhanden hebben. 1, Eenvoudige belediging. 2. Invoeren van roerende goederen, anders dan krachtens een door de Deviezencommissie verleende vergunning, 1, Poging tot opzettelijk invoeren van roerende goederen als voren. 1, Op de openbare weg als bestuurder optreden van een motorrijtuig, zonder dat daarvoor de verschuldigde belasting is voldaan, 2, Hebben van een nederlage van gedistilleerd op het on vrije terrein zonder in het bezit te zijn van een vergunning van de- Ontvanger. 1, Bedrijvenlandsverordening 1943 1. 96
Bij rechterlijke uitspraak veroordeeld zijnde om een bepaald bedrag te betalen voor het onderhoud en de opvoeding van een minderjarig kind, hiermede opzettelijk geheel in gebreke blijven. 2 Aan zijn schuld te wijten zijn, dat een telefoonwerk beschadigd wordt. 1 Als beambte in een gevangenis ontucht plegen met een persoon daarin opgenomen. 1 Een voorwerp uit winstbejag bewaren, terwijl aan zijn schuld te wijten is dat zijn handeling een door mis drijf verkregen voorwerp betreft. 1 Ruw opium bezitten. 2 Opzettelijk brand stichten. 1 Opzettelijk gebruik maken van het vervals&e ge schrift, terwijl uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan. 1 In het bijeen woning behorend erf, bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringen. 1 Loterijverordening 1908. 4 Als houder van een logement toelaten, dat bezoekers, die er hun nachtverblijf niet houden, daarin vertoeven ge durende de tijd dat dit logement gesloten moet zijn. 1 Als bestuurder van een koffiehuis toelaten; dat be zoekers daarin vertoeven gedurende de tijd, dat dit gesloten moet zijn . 1 Huisvredebreuk (in samenloop met het misdrijf van Mishandeling). 1 Een voorwerp als geschenk aannemen, terwijl aan zijn schuld te wijten is, dat zijn handeling een door mis drijf verkregen voorwerp betreft, 1 Opzettelijk gebruik maken van een reispas op een valse naam. 1 Besluit van de 26e September 1939, houdende enige bepalingen betreffende bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen. 2 Opzettelijk onderscheidingstekenen dragen, behorende tot een ambt, dat hij niet bekleedt, 1 Openlijk met verenigde krachten geweld plegen tegen personen. 1 97
Transport 196 Meineed 1 Verkopen van gedistilleerd zonder vergunning 5 Totaal 202 Als bestuurder van een motorrijtuig, daarmede ' over een openbare weg rijden op zodanige wijze, dat de veiligheid van het verkeer in gevaar wordt gebracht. 16 Als bestuurder van een motorrijtuig, daarmede over een openbare weg rijden op zodanige wijzen, dat het verkeer belemmerd wordt. 1 Met een motorrijtuig over een openbare weg rijden, zonder dat het motorrijtuig voorzien is van een nauwkeurig werkend stuurtoestel. 16 Door het bevoegd gezag naar zijn naam gevraagd, een valse naam opgeven. 1. Op de openbare weg onder de invloed van alcohol houdende drank klaarblijkelijk daarvoor onbekwaam zijnde als bestuurder optreden. 28 Wetende dat hem bij rechterlijke uitspraak de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen is ontzegd, op een openbare weg een motorrijtuig besturen. 6 Als bestuurder op de openbare weg met een motor rijtuig zonder noodzaak stilstaan op een hoek van straten. . ■ 1 Een vervoermiddel besturen in de verboden richting. 7 Als bestuurder met een motorrijtuig over een openba re weg rijden zonder geldig rijbewijs. 23. Als bestuurder van een vervoermiddel op een open bare weg, een punt van kruising naderende gelijk tijdig' met oen andere bestuurder van een vervoer middel, komende van rechts, voor deze de doorgang niet vrij laten. 4 Overschrijding van de maximum snelheid. 15 Met een motorrijtuig over een openbare weg ribden, zonder dat het motorrijtuig voorzien is van tenmin ste twee krachtig werkende remmen, 11 Als bestuurder op de openbare weg met een rijtuig bij het oprijden van een hoogte een ander zich in de zelfde richting voortbewegend vervoermiddel voorbij rijden. 1 98
Met een motorrijtuig op een openbare weg zonder voor- en/of achterlicht rijden. 15 Zich in kenlijke staat van dronkenschap op de openbare weg bevinden, 327 Op de openbare weg zonder daartoe gemachtigd te zijn een wapen bij zich hebben. 6 Zonder daartoe bevoegd te zijn een vuurwapen voor handel hebben. 2 Een vuurwapen invoeren zonder consent. 1 In staat van dronkenschap in het openbaar de orde verstoren. 2 Als bestuurder van een vierwielig motorrijtuig daarmede op een openbare weg stilstaan aan de verboden zijde. 3 Als bestuurder op de openbare weg niet oprijden op de eerste vordering van een opsporings ambtenaar. 1 Als bestuurder met een voor verhuren bestemd motorrijtuig over de openbare weg rijden zonder bij zich te hebben de vereiste vergunning. 1 Als bestuurder van een vervoermiddel zonder nood zaak de linkerzijde van de openbare weg houden, 1 Beneden de leeftijd van 21 jaar als 'bestuurder van een motorvrachtrijtuig optreden. 2 In het besloten lokaal bij een ander in gebruik,de orde verstoren. 1 Zonder vergunning water uitstorten op de openbare weg 4 Als bestuurder van een vierwielig'motorrijtuig al vorens van richting te veranderen, hiervan niet tijdig doen blijken. 1 Als bestuarder van een vierwielig motorrijtuig daar mede op een openbare weg anders dan terzijde van de weg en in een richting evenwijdig daaraan stilstaan, 4 Op de openbare weg werpen met een hard voorwerp. 1 Als bestuurder van een vierwielig motorrijtuig zich daarvan verwijderen, zonder dat de motor tot rust is gebracht, 1 <Zonder vergunning een niet vóór het publiek toe gankelijke danspartij houden, waartoe bezoekers tegen vergoeding toegelaten worden, 1 99









19 F. Jeugdzorg. Internaatswezen 152 Werkkampen 152 Jeugd- en Padvindersbeweging 153 G, Lichamelijke opvoeding 153 H. Arbeid 154 I, Sociaal werk. Maatschappelijk Hulpbetoon. Sociaal werk 156 Armenzorg 157 Zorg voor en maatschappelijke steun aan oorlogsslacht- offers en vluchtelingen 158 J. Verzorging van de Zeevarenden 159 K. Gronduitgiftc 161 VI. DE CENTRALE OVERHEID, A. Raden van Politie 163 B. De Folitie en de Brandweer. Korps Militaire Politietroepen 163 Korps Burgerpolitie 163 Korps Veldwacht 163 Brandweer 164 C. Land- en Zeemacht. Staat van Beleg , 164 De Weermacht 165 De Militaire Rechtspraak 168 Inzameling van gelden voor de aankoop van wapens .... 169 Internering van Nederlanders en Duitsers 170 D. Ambtenaren 170

CURACAOS VERSLAG 1946. Bijlage 11. A, Staat van in 1945 in het Publicatieblad opgenomen landsverordeningen. P.B. Nos. 14 Landsverordening van 24 Januari 1945 tot wijziging en aanvulling van de "Onteigeningsverordening" (P.B. 1935 N 0.19)..19). 2 Landsverordening van de I4de December 1944, tot wijziging en aan vulling der "Ongevallenregeling 1936" (P.B. 1939 N 0.36)..36). 3 Landsverordening van de 29ste December 1944 tot bekrachtiging van het besluit van de Gouverneur van Curacao van de 10de Juni 1944 (P.B. 1944 No.101) tot aanvulling van de "Curacaose Regeling Rechts verkeer in Oorlogstijd" (P.B. 1940 N 0.67), zoals sedert bekrachtigd, aangevuld en gewijzigd, laatstelijk bij besluit van de 12de Mei 1944 (P.B. 1944, N0».95). 4 Landsverordening van de 27ste December 1944 tot bekrachtiging van het besluit van do Gouverneur van Curacao van de 12de Mei 1944 (P.B. 1944 N 0.83) tot aanvulling en -wijziging van de "Curacaose Regeling Rechtsverkeer in Oorlogstijd" (P.B. 1940 N 0.67), zoals sedert be krachtigd bij landsverordening van de 12de September 1942 (p.3. 1942 N 0.172) ai aangevuld en gewijzigd laatstelijk bij besluit van do 16de Juli 1943 (P.B. 1943 N 0.139)..139). 26 Landsverordening van do 29ste December 1944 houdende de oprichting van een pensioenfonds voor de gouvernementswerklieden en hunne wedu wen en wezen. 30 Landsverordening van de 25ste Februari 1945 tot bekrachtiging van het besluit van de Gouverneur van Curacao van de 27ste Juli 1944 (P.B. 1944 N 0,132) tot wijziging van het besluit van de 24ste Juni 1943 (P.B. 1943 N 0,145),,145), tot het vaststellen van maximum snelheden Voor motorrijtuigen gedurende de tijd dat op Curacao en Aruba de toestand dor verlichting, aangeduid als phase C of D, bestaat. 31 Landsverordening van de 23ste Februari 1945 tot bekrachtiging van het besluit ven de Gouverneur van Curacao van do 30ste October 1944 (P.B, 1944 No.185), tot aanvulling van do "Doviezenlr-ndsveror dening 1940" (P.B. 1941 N 0.136)..136). ■

















Om. 1943 1944 19^5 Richting 4 8 6 5 e e tteüjk niet voldoen aan bevel of vordering van J 1 Ambtenaar 5 16 5 2 $»v,doding motorboot- en motorrijtuigenverordening 138 31 20 s> iri s 1 i 1 V, le ade Godslastering - y a : Se aangifte 1 Vh heid in g esciir ifte 13 6 W? 0<ie n terugkeer in Staatsdeel 1 a Jistering 17 21 25 in dienstbetrekking 1 W.' poging tot 1 y e '" C P van sterke drank aan beschonken personen 3 2 2 2 Vh! poging tct 14 2 Ij e Iijke gemeenschap hebben met een meisje van !5 jaar 2 3» Ij .°iijko gemeenschap hebben met een meisje beneden **c£ Qr - - 1 e Pannigheid 2 8 3 fy c , Misdrijven andere dan genoemde 2 3 5 ia minachtende zin uitlaten tegen de Overhoud . . , - 1 Totaal 495 428 454 S 6ir Qs overtredingen werden 1030 (vorig jaar 986 1) ) processen-verbaal op kt en wol terzake van: ?%.,, * 944 1945 6 2 %T nScha P 395 333 W voer de - aanstotelijke woorden uiten 3 y_l(j deelnemen aan c litie, overtredingen betreffende de 12 4 ei1 op de cpenbare weg 6 12 Wetsovertredingen 608 590 \ 20-4-32 P.B.46 - 3 Skj. J Ver ordoning 5 2 u itverordening nsuu * *\ >er crdening 1 2 2 6 N*v» eile verordening in- uit- en doorvoer 1 2 So^ pönv ercrdening . 5 11 > W rcraonin - 4 12 s verordening 1 J v an landsverordening 1 3 staat, opgenomen in het Jaarverslag over 1944 werden abusief niet *V fllen de prccessen-vorbaal opgemaakt door do Militaire Pclitietroepen, er gissing wordt hier hersteld. 109b



HOOFD STUK I. DE STAATKUNDIGE TOESTAND. A. BESTUUR __ï rtüTGEVING. De Staatsinrichting van Curacao is geregeld in de Curacaose Staatsregeli, . ("Wet op de Staatsinrichting van Curacao" van 23 April 1936, 5tb1.903, Pu blicatieblad 1936 No. 105). Van het gebiedsdeel Curacao uit bestuurt de Gouverneur in naam en als vertegenwoordiger des honings het gehele Staatsdeel; bij hem berust voorts de uitvoerende macht. Het eiland Curacao is verdeeld in drie districten; hot eerste of stads district bestuurt de Gouverneur rechtstreeks, terwijl in het tweede on derdo district Districtmeesters de bestuursmacht uitoefenen. Do verdeling in dis tricten berust op de verordening van 6 Augustus 1931 (P.8.1932, no.SS); zij word gewijzigd bij landsverordening van 18 Augustus 1944 (P.B. n 0.137). De eilanden Aruba en Bonaire hebben ioder oen Gezaghebber; de eilanden St.Maarten, St.Eustatius en Saba bestuurt de Gezaghebber der Bovenwindse Eilanden, met standplaats St.Maarten. Op de eilanden St.Eustatius en Saba is het dagelijks bestuur in handen van Onder-Gezaghebbers. In de uitvoering van zijn ambt heeft de Gouverneur do bijstand van oen adviserend lichaam , de Raad van Bestuur. De ondervoorzitter en do drie leden van do Raad benoemt de Koning, gehoord de Gouverneur. De- gouver- a. neur is ambtshalve voorzitter. Hij is verplicht de Raad te haren omtrent ontwerpen van landsverordeningen, ontwerpen van voor Curacao geldende wetten en algemene maatregelen van bestuur, alvorens de Staten in opdracht des Ko nlngs daarover worden gehoord, ontwerpen van besluiten ter uitvoering van de genoemde algemene verordeningen, ontwerpen van beschikkingen tot vaststel ling en wijziging van do begroting, tot vaststelling van het slot dor reke ning en tot het aangaan van goldleningen ten laste van Curacao; hij kan de Raad overigens horen in alle andere zaken, waaromtrent hij zulks wenselijk acht. De Staten vormen het vertegenwoordigend lichaam van Curacao. Zij bestaan uit 15 loden; 10 hunner worden rechtstreeks gekozen en 5 lodon benoemt de Gouverneur, de Raad van Bestuur gehoord. Kiesgerechtigd zijn de mannelijioc Nederlandse onderdanen, die: 10. sedert 1 Januari van het jaar, waarin de Kiezerslijst wordt vastge steld, in Curacao gevestigd zijn; 20. de veile ouderdom van 25 jaren bobben bereikt vóór 1 Maart van bedoeld jaar; 30. in het veile genot zijn van de burgerlijke rechten; en 4c. voldoen aan 6én der volgende voorwaarden; a. vervulling van bij het kiesregloment vastgestelde eisen van verstandelijke ontwikKeling; b. belasting betalen ever een jaarlijks inkomen, eveneens bij hot kiesregle ment te bepalen. Het kiesreglement eist: een ontwikkeling, overeenkomende met die, verkre gen bij het met goed gevolg doorlopen ener zosklassige lagere school; belas tingbetaling naar een aanslag in do inkomstenbelasting van tenminste f. 900. — ( het laagst belastbare bedrag). Daar op de Bovenwindse Eilanden geen directe belastingen werden geheven, komt voor de inwoners van deze eilanden in do plaats van de eis van belastingbetaling, bezit van onroerende goederen ter waarde van tenminste f. 500.-- op St.Maarten en f. 300.— op St.Eustatius en Saba, Voor bezit van het passief kiesrecht worden dezelfde voorwaarden gesteld; vrouwen * trezUtan wol passief, doch geen actief kiesrecht. De leden der Staten hebben zitting gedurende vier jaren en zijn onmidde lijk herkiesbaar en herbenoembaar. De






























r 2ake van enig misdrijf werden opgemaakt 454 processen-verbaal (in 1944 194:3 respectievelijk 428 en 495 1) ), als volgt te onderscheiden: r vergelijking zijn mede opgenomen de cijfers over 1944 en 1943). Al' 1943 1944 1945 opzettelijk zich onttrekken aan - - 3 g e -, rei ging met enig misdrijf tegen het leven gericht 15 13 10 M fl iging (van de Koningin) 1 (van een ambtenaar) 15 „ (eenvoudige) 12 15 14 8m van bevriend staatshoofd - - 1 Bgy bering van een ambtenaar - 1 - &« ° r dering van ontucht 2 »^ e - J - Èj, ' onderzoek terzake - 1 - - - 1 êqj. st ichtirig, poging tot - - 1 ti G : Viri s - i , t st al 104 76 115 „ poging tct 2 2 5 „ onder verzwarende omstandigheden 4 7 11 „ met braak 5 2 1 lw medeplichtigheid aan 1-1 ; Mishandeling 12 c ia e ; ë 1 - - bto A Poging tot 6 5 3 a; cr schuld 1-1 h[< ei telijkheden een ander dwingen iets te dulden 12 1 %j, Jj -ijke aanranding der eerbaarheid - 1 2 Ibj. gelegenheid geven tct 111 ülit J- 2 14 13 k st 12 14 14 St . Ol>li 0ke aanklacht - gedachtmaking - - 1 letsel deer schuld 11 10 17 letsel, zwaar - do r schuld 9 2 1 C** - 1 2 eenveudigo . 94 102 94 n poging tot zware 5 6 10 n zware 9 14 13 n met vc orb-edachte rade - n van een ambtenaar 2 4 * poging tot - met voorbedachte rade 11 . » zware - de dood ten gevolge hebbende - JW» zwaar lichamelijk letsel tengevolge hebbende ; _ i _ • Pc-ïing tct - X. binder- - !Sbï* g - - 1 &Sli* Q Scherm is der eerbaarheid 12 t^ï-ev-^ 0 geweldpleging - 3 4 ° n van een minderjarige aan het boven haar l 0k gesteld gezag 1 V% ! taat » opgenomen in het Jaarverslag over 1944 werden abusief niet opge '*_.& ? Processen-verbaal opgemaakt door de Liilitaire-Politiotrcepen. Deze Si ag wordt hier gesteld. 109a













17 B. Onderwijs. Mededelingen van algemene aard ~..*.., 68 A. Voorbereidend Onderwijs '•' 69 B. Lager Onderwijs » '•'•' '0 C. Vervolgonderwijs 78 D. Middelbaar Onderwijs • ••• 78 E. Beroepsonderwijs en leergangen 79 F. Studiebeurzen 8^ C. Kunsten en Wetenschappen. Bibliotheken ê 85 D. Publiciteit. De Regeringspersdienst 86 Bioscopen en filmkeuring 8 7 V. DE SOCIALE TOESTAND. A. Recht en Rechtsbedeling. Mededelingen van algemene aard •• 89 De rechtspraak 89 Onbeheerde nalatenschappen 101 Faillissementen 102 Echt scheidingen 102 Uitoefening van het Prijsrecht , •' 102 De Bijzondere Rechtbank in Curacao 102 Industriële Ei gendom 103 Voogdijraden 103 B. Bestrijding van misdadigheid. Criminaliteit , 106 Technische Opsporingsdienst 110 Gevangeniswezen 110 C. Bestrijding van onzedelijkheid « 114 D. Bestrijding van misbruik van verdovende middelen en alcohol 114 E. GezondheidßZorg. Algemeen ....115 Wettelijke regelingen .., 116 Geboorte- en Overlijdensstatistiek ..117 Geneeskundige Dienst ,121 Hospitaalwezen ..128 9-igoling____org * 131 Se_.oolartBon_ic_.6t .-. i , 134 Vliegmodißcho Dienst , 136 Q,uarantainedienst 136 Laboratorium, Bacteriologisch-serologische Afdeling ....137 Pathologisch-anatomische Afdeling 137 Chemisch Laboratorium 138 Verloskundige Dienst , 138 Hygiënische Dienst , 141 Krankzinnigenwezen ..150 Bloedtransfusiedienst 151

Verslag van Gura<;ao over 194-5 Tekst.
























































VERGELIJKEND OVERZICHT VAN DE UITVOER VAN DE VOORNAAMSTE GOEDEREN VAN DE EILANDEN CURACAO, ARUBA EN BONAIRE OVER DE JAREN 191*2 TOT EN MET 1945.







t> 1944 1945 B «220/ 1942 Ne.10 (Bandenbesluit) 1 j. 9 5 v iezenverordoning 7 17 I l J8opdrijvings- en hamstorbesluit 1 3 3 Ock v,i " ec " n Q aaspartij zonder vergunning tegen betaling 1 2 e 6Vc -;i_ uitoefenen der geneeskunde 3 c v. eric oriverordening - 1 f ' u tten van vee j/ «1937 Ne.58 Koopliedenverordening 3 5 459 Wetbook van Strafrecht ecc rlccfdo afwezigheid van schutters 6 Y 0 0l> invloed sterke drank motorrijtuigen besturen - 3 5 e l°s laten lopen - 1 ziektenverordening ls tilleerdverordening - 2 Bt aat van dronkenschap orde verstoren 5 6 St aineverordening - 1 er ke drank verkopen aan personen benoden 16 jaar - 2 Totaal 986 1030 109c





HDTJLj'JJDSE B/iNK UNIE N. V.













INHOUD. BIZ. I. DE STAATKUNDIGE TOESTAND. A. Bestuur en Wetgeving _ B, Bevolking 2 C. Grondgebied 7 D. Verkiezingen 7 E. Bijzonderheden 10 11. DE FINANCIËLE TOESTAND. A. De Landsfinanciön 11 B. De Land sb e grot ing 11 C. Belastingen 14 D. Geldwezen 15 111. DE ECONOMISCHE TOESTAND. A. Algemeen Overzicht. De Benedenwindse Eilanden. .17 De Bovenwindse Eilanden 19 B. Handel 20 C. Kamers van Koophandel en Nijverheid 22 D. Crediet- en bankwezen 22 Maduro & Curiei's Bank 22 Hollandsche Bank Unie N.V 23 N.V. Spaar- en Beleenbank van Curacao 24 N.V. Curacaosche Hypotheekbank 24 Curacaosche Postspaarbank 25 Curacaosche Bank 26 E. Scheepvaart. Wettelijke regelingen .....32 Do Benedenwindso Eilanden , 33 De Bovenwindse Eilanden 35 De Scheepvaartinspectie 35 Gemachtigde voor Scheepvaartaangelegenheden van do Voorzitter der Economische, Financiële en Scheepvaart* missie van het Koninkrijk 36 De Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie 36 F. Toerisme 37 G. Land- en Tuinbouw. De Benedenwindse Eilanden 38 De Bovenwindse Eilanden 42
UITVOER


















15 H. Veeteelt. De Benedenwindse Eilanden 42 De Bovenwindse Eilanden 45 I. Nijverheid. Olio-Industrie %D Limonade-, Ijs- en Soda-waterfabrieken 46 Electriciteitsbedrijven 46 Bouwbedrijf 46 Tegel-, Bouwsteen- on Pannenfabricage 47 Houtbewerking en Meubelindustrie 47 ....... A 9 Sigarettenindustrie • *' Schoenenfabricage 47 Melkbedrijf 47 Koffiebranderijen en Vermicellifabrieken 47 ... / Q Likeurbereiding • • •' • 48 Fosfaatwinning • • 48 Hoedenvlochteri j . = .... = 48 Scheepsbouw ~ 48 De Vereniging "Huisvlijt" 48 J. Winning van Delfstoffen en andere Producten. Fosfaat 48 Zout 49 K. Visserij L. Verkoer. Wogen en Bruggen * 50 Landverkeer 51 M. Luchtvaart 54 N. Post, Telegraaf en Telefoon, Posterijen « - .....•••.. 56 Postwisseldienst 56 Postpakketdienst < • 57 Telegraf:' e ..,, 57 Telefonie 59 0. Hypotheken en Kadaster. Hypotheken , -0 Kadaster 61 P. Bevloeiüng en Waterverschaffing. Landswatervoorzieningsdi enst 61 Publieke Putton 63 Q,. Weerkundige waarnemingen en Regenval 64 IV. DE CULTUREIF TOESTAND, A. Eredienst, Katholiek Kerkgenootschap -~, ■ • 65 Protestantse Gemeenten 65 Israëlitische Gemeenten -. 68






















PER KïARTAAL EN NAAR DE GROEPEN VAN GOEDEREN. INVOER