rpï • - — S < 2.'2.2-2.


CODICES VOSSIANI LATINI DESGRIPSIT K. A. DE MEYIER pars n CODICES IN QUARTO UNIVERSITAIRE PERS LEIDEN

CODICES VOSSIANI LATINI II
CODICES MANUSCRIPTI XIV ' CODICES VOSSIANI LATINI II BIBLIOTHECA UNIVERSITATIS LEIDENSIS
CODICES VOSSIANI LATINI DESCRIPSIT K. A. DE MEYIER pars CODICES IN QUARTO UNIVERSITAIRE PERS LEIDEN 1975
ISBN 90.6021.247.9 © 1975 BIBLIOTHECA UNIVERSITATIS LEIDENSIS No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.
VOSS.LAT.Q.1 - DIOSCORIDES Membr., saec. xi, 265/280 x 180/190, fol. 32. (v-2) (1-8)+2 iv (9-24) + (v-2) (25-32). Fasciculus tertius exhibet in fine in medio marg. inf. 24 v numerum hi a secundo librario scriptum. Manus saec. xvii 1 folia numeris arabicis in medio marg. sup. numeravit. Textus 205/210x115, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 14), lin. 50 (f. 1-16), 220/225 X 150/155, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 53-54 (f. 17—32); 225x155, lin. 62 (f. 32 v ) (stilo lin.). Tres librarii scripserunt: primus l r —13 vb lin. 36, qui scriptura Beneventana quae dicitur, usus est [cf. E. A. Lowe, Scriptura Beneventana 1 (1929), ad tab. 42]; secundus 13 vb lin. 37-32 r ; tertius 32 v (qui idem in marg. inf. 28 v et 29 v scripsit), quorum uterque minuscula Carolina usus est. Litterae init. et inscriptio atramento scriptae sunt; l v littera init. manu posteriore addita est. Tegumentum saec. xvn (chart., tergum membr.). l r -32 v . dioscorides, <de viRTUTiBUs herbarum liber (interpolatus) iuxta veterem versionem, ordine litterarum compositus) [ed. Lugduni per Gilbertum de Villiers, an. 1512, quam edit, non vidi, sed cf. C. Stornajolo, Codices Urbinates Latini 3 (1921), 296 ad cod. 1383]: (l r ) inscr. a secundo librario addita, ut videtur: Incip(it) p(ro)log(us) libri dioscoridis; (l r ~ va lin. 44) prologus: Multi uoluerunt auctores antiq(ui) — stagneis fads. Explicit prologus. Incipit textus libri [ed. H. Stadler, Die Vorrede des latein. Dioskorides (Archiv. f. Latein. Lexikographie u. Grammatik 12, 1902), 13-20, cf. 12 [cod. v]; cf. Thorndike- Kibre 888]; deinde incipit textus inde a littera A: <Ac)orus idest ueneria u(e)l afrodisia [cf. Thomdike-Kibre 28], etc.; desinit (32 v ) in littera F: Ficus maritima una e(st) lata (...) uidu(m) mat(ri)cu(m), cetera desunt. Eadem manus ut videtur, quae folia numeravit, indicavit l r -10 r , 18 v -19 r , 20 v -22 r , 23 r , 32 v libros et capita Dioscoridis latini, ex quibus ea quae in cod. leguntur, excerpta sunt, nusquam vero editionem, qua usa est; fortasse eadem tabulae tegumenti priori titulum adscripsit: Dioscorides Latinus / iuxta alphabetj seriem / distinctus/56. Librarius secundus hie illic in marg. varias lectiones adnotavit. prov.: Italia. poss.: Bibliotheca incerta (num. 56, vid. supra). — p. petavius (l r in angulo dextro sup.: T. 10). - alex. petavius (num. 342, cf. Catal. Petav. 73 r ; de Meyïer, Petau 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 106; CMA 2, 2431.106). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 106). — bibl. leid. (scidula num. 106; catal. an. 1716, p. 376, num. 1: Dioscoridis Latina versio, etc.).
I 1-2. Membr., saec. xm, 272x200. Textus 185x145, col. 2 (spatium inter columnas mm 18), lin. 48 (atramento lin.). Littera textualis rotunda italiana. Initia singulorum capitum litteris minoribus coloribus rubro et caeruleo alternis depictis adiectis cincinnis colore altero, ornata sunt; inscriptiones rubrae; 1 l * * * V -2 V textus signa paragraphorum eisdem coloribus alternis depicta exhibet. l ra . <anonymus QUIDAM, auCTORiTATES morales ordine litterarum digestae, ex Speculo Doctrinali Vincentii Bellovacensis compilatae): pars ulterior, scil. ex <lib. iv cap. 129 de hypocrisi, et ex cap. 69> de zelo et correptione: intet]- ligis at alt(er) minimu(m) mordacit(er) (...). Seneca. Ne(m)o po(tes)t diu (...). Prudenti(us). latitat lupus - molli. De zelo (et) correptione. R. Zelus e(st) feruor - (corn)mittimus [ed. Duaci 1624 (repr. 1965), 373 Ell—374 A2, B8—10; 339 B8-C2, C9-11, D3-E3, E5-9]. Post duas lineas vacuas subscr.: Expliciunt auctoritates diu(er)sor(um) pkylosophorum (et) poetarum, compillate afr(atr)e Vincentio lectore de p(ro)uintia francie ordinis fratrum p(re)dicatorum; cetera pars columnae vacat.
Cf. J. Quetif-J. Echard, Scriptores Ordinis Praedicatorum 1 (1719), 905a. Fortasse eaedem auctoritates leguntur in cod. Florent. Laur. Redi 100 (151), cf. P. O. Kristeller, Iter Italicum 1 (1963), 78 (col. 2). jrb—2vb. sextus pythagoreus, SENTENTiAE quae dicuntur, rufino Aquileiensi interprete [ed. H. Chadwick, The Sentences of Sextus (1959)]: (l rb lin. 1-15) testimonium de libro Sexti ex hieronymi commentario in ezeghielem: Verba Jeronimi in l(ibro) VI sup(er) ezechielem de hoc libello sexti pictagorici: Pulcre in sexti libri pictagorici — (con)ciliaret aurib(us) [ed. laud. 119, adn. 3; in cod. verba rcepl apx&v omittuntur spatio relicto]; (lin. 15-46) rufini prologus: Incipit p(ro)logus Ruffini p(res)b(ite)ri in libro sexti pictagorici: Scio q(uonia)m sicut grex, etc. [ed. laud. 9-10; Tyrannii Rufini Opera, ed. M. Simonetti (CC 20, 1961), 259]; (lin. 46 etc.) Explicit p(ro)logus. Incipit annulus u(e)l enchiridion sextipictago(r)id: Fidelis h(om)o electus h(om)o e(st), etc. Non exstant in cod. omnes sententiae quae leguntur apud Chadwick, sed hae: 1-11, 14, 18, 24, 27, 30, 32 (pars post.), 34, 35, 38, 41-65, 69, 72-77, 80, 82a, 83, 84, 86, 88-98, 102-104, 107, 108, 117, 122-125, 130, 133, 137, 141, 142, 145, 143, 144, 146-163a, 164a, 165a, 166-175,180,182-184, 188,190,191,198, 199,201-203, 205,215, 217, 222, 225, 227, 228, 230a-231, 233 (pars prior), 235, 240,243-245, 249-251, 254, 255, 262, 267, 272 (pars post.), 273, 279, 280 (pars prior), 283 (pars post.), 284, 285, 287, 288, 293, 296, 298, 299, 301, 303, 305, 308, 323, 330, 333, 353, 354, 338-340, 343, 346, 351, 352, 358, 365, 366, 368, 370, 371, 376a, 377, 378, 380, 381, 386, 401 (pars post.), 402-407, 411, 413, 429-433, 435, 442-444; (2 vb med.) subscr.: Explicit liber sextus [«'c] pitagorici. j finis huius scientie est op(er)atio; cetera pars col. 2 vacat. Sexti Sententiarum Recensiones Latinam Graecam Syriacam exhibuit J. Gildemeister (1873), xxviii, adn. 1; P. M. Bogaert, La Préface de Rutin aux Sentences de Sexte et a line oeuvre inconnue (Rev. Bénéd. 82, 1972), 33 (num. 17). prov. : Italia (?). poss. : p. petavius (fol. vetust. praelig. in dextro angulo sup.: P. 35; nescio an omnes partes in unum collexerit tegumento petaviano deperdito). — alex. petavius (maiorem partem codicis ut hodie est, certe possidebat, cf. Catal. Petav. 67 r , 78 r , 12 r , 8 r , ubi partes codicis i, m, iv (sub nomine Ciceronis), vi laudantur sub numero 641; de Meyïer, Petau 57; 84). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 182; CMA 2, 2507.182). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 181). - bibl. leid. (scidula num. 181; catal. an. 1716, p. 376, num. 2: Auctoritates diversorum Philosophorum, & Poetarum, etc.). II 2*. Membr., saec. xh 2 , 115x183, lin. 9. Margo sinister desectus est. Littera diplomatica gallica.
2* r . Apographum (?) instrumenti conventum inter Amadeum Gebennarum comitem [Amadeum I, f 1178] et Johannem de Mentone [i.e. Menthon, Lac d’Annecy] continentis; inc.: ...] tarn p(re)sentes qua(m) futuri q(uo)d Ego amadeus gebennar (um) comes, laudo et confirmo. Joh (am) i de mentone feudu (m) /(...); expl.: (...) Factu(m) e(st) h(oc) inp(re)sencia multor(um) p(ro)bor(um) uiror(um) abb(at)is de abundancia. abb(at)is de m(en)t / (one) (?) p(ri)oris taluerensis [i.e. Talloires in Sabaudia]. Willelmi de glandone (et) alior(um) multor(um). In marg. inf. lector quidam saec. xm scripsit <hildeberti genomanensis carmen) : de dece(m) plagis egypti: p(ri)ma rubens unda - p(ri)ma(m) necat ultima prole(m) [Hildeberti Cenomannensis episcopi carmina minora, rec. A. Brian Scott (1969), 21 (num. 34); cf. Walther 1, 14595]. 2* v vacat. prov. : Gallia. poss.: vid. sub I. Ill 3-30. Membr., saec. x/xi, 275x225. v (3-12)+ 1 fob (13)+vi (14-21) + {(iv-l) + (ii-2)} {(22-28) + (29-30)}. Textus 205x150 (f. 3-25), 200/240x 185, col. 2 (f. 26-30; spatium inter columnas non exstat), lin. 30 (3 r -12 v , 14 r -25 r ), 31 (13 r - v ), 30-36 (26 r -30 r ) (stilo lin.). F. 3 r -12 v duo librarii scripserunt, ut videtur: alter 3 r-v lin. 14, lin. 19-4 r lin. 27, 4* lin. 5-10 r lin. 10, 10 v -ll r lin. 15, 19-30, 1C lin. 2-12 v , alter 3 V lin. 14-18, 4 r lin. 28-4 v lin. 4, 10 r lin. 11-30, 1 l r lin. 16-18, 1 l v lin. 1; cetera folia sex librarii conscripserunt, ut videtur: primus 13 r—v ; secundus 14 r -21 v ; tertius 22 r -23 v ; quartus 24 r -27 v ; quintus 28 ra ~ b lin. 5; sextus 28 rb lin. 6-30 ra med. Minuscula Carolina. Inde a 26 r litterae init. simplices atramento ductae. 3 r -25 v med. <macrobius, commentarius in cigeronis somnium scipionis), fragmenta duo: (3 r —13 v ) i. 6,46 ab altera uero parte — 14,20 de inmortalitate sententia [ed. lac. Willis 2 (1963), 26.25-59.13]; (14 r -25 v ) n. 10,1 quod doctrine - fin. lib. n (ed. laud. 124.20-154]. Cetera 25 v pars vacat. Manus eiusdem temporis textum correxit; 3 r marg. sup. alex. petavius adnotavit: somnium scipionis. Macrobii Opera, ed. L. Ianus (1848), lxxviii [cod. Voss. 1]. 26 r -30 r . proba, <cento> [ed. C. Schenkl, Poetae Christiani minores, pars 1 (CSEL 16, 1888), 569-609]: sine inscr.; inc.: Iam dudu(m) temerasse, etc.; (30 ra med.) subscr.: Finit metrum P(ro)bg feliciter; cetera pars 30 r vacat, ut
omittam inscriptiones possessorum, de quibus vid. infra. Omittuntur inter 27 v et 28 r vss. 259-393; vs. 202 ante 201, 461-462 post 466, 562-579 inter 530 et 531 leguntur, vs. 195 omittitur; post vs. 33 legitur: Munera u(est)ra cano satis e(st) potuisse uideri, post vs. 69: Obliquus qua se signorum uerter(et) ordo, post vs. 425 :Na(m)q(ue) erit ille m(ih)ise(m)p(er) d(eu)s illius ara(m)/Cuncti obtestem(ur) uenia(m)q(ue) orem(us) ab ipso (cf. ed. Schenkl, appar. crit. ad vss. laudatos). 30 v vacat. prov. : Germania (?). POSS.: ambroise de cambray (f 1496) (30 r : Est Ambrosij de Cambray Jur(is) vt(ri)usq(ue) doctoris Consiliarij regis in sua curia p(ar)lame(n)ti parisi(is) m° iiii c liij 0 . A. de Cambray (nomen de Cambray iteratur alia manu colore rubro) [cf. de Meyïer, Petau 56 sqq.]. - paulus emilius (f 1529, canonicus Parisiensis) (30 r sub adnot. praec.: Nunc est paulus Emilius Emilius D(omi)n(u)s librï). - De ceteris possessoribus vid. sub I. IV 31-33. Membr., saec. ix 1 (ix-an. 850 teste BischofF), 235x200. Margo dexter f. 33 desectus est. Textus 140/145x155/160, lin. 25 (stilo lin.). Scripsit unus librarius, 32 r lin. 5 - partem priorem lin. 6 intervenit altera manus. Minuscula Carolina. 31 r -33 v . <macrobius, saturnalia), fragmenta: (31 r ~ v ) i. 1,4 quae uiros - 2,11 raro admodum [ed. lac. Willis 1 (1963), 5.4-8.1]; (32 r - v ) i. 4,7 quoquefesti- 4,23 die pristine [ed. laud. 13.22—16.19]; (33 r-v ) i. 9,14 carminibus deorum — 10,9 ideo sacrificari [ed. laud. 38.16—41.10]. Manus eiusdem temporis paucas varias lectiones marginibus adscripsit. prov.: Gallia (ager Ligerae fluminis ab latere monasterii Ferrierensis, teste BischofF). poss.: vid. sub 1. V 34. Membr., saec. ix, 260x 195. Angulus dexter sup. desectus est. Textus 155 X 145, lin. 29 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 34 r lin. 1-15, alter 34 v ; paulo post duae manus conscripserunt spatium 34 r relictum. Minuscula Carolina. In inscriptionibus et in textu litterae init. colore rubro ornatae sunt.

VOSS. LAT. Q. 2 11 Cf. J. Quetif-J. Echard, Scriptores Ordinis Praedicatorum 1 (1719), 535b (sub num. 5). prov. : Gallia. poss. : vid. sub I. VII 57-58. Membr., saec. xiii, 273x 190. Textus 215x150, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 47 (atramento lin.). Duo librarii scripserunt, alter 57 r -58 va lin. 21, alter ceteram partem 58 v prius vacuam relictam. Littera gothica textualis. Litterae init. coloribus rubro et caeruleo alternis depictae cincinnis colore altero adiectis. 57 r -58 va . <osbernus claudiocastriensis, derivationes), pars ulterior, inde a verbis: ...\t(ri)uiatim dissultaret humanitas. Urgeo. es. ursi. (ue)l urgii, usque ad finem [Classicorum Auctorum e Vaticanis codicibus edit., cur. A. Mai 8 (1836), 612.17-632 (omissis repetitionibus p. 622-628]. Post unam lineam vacuam: 58 va ~ h alter librarius addidit duo fragmenta ex eodem opere, scil. de voce Capio: (C}apio. pis. cepi. captu(m) - hie capitium [ed. laud. 124.10-125.5], et praefationem ad litteram C: (S}ec(un)de ia(m) litt(er)e t(rac)tatu - tonitruus intonahit [ed. laud. 82-83]. Haec folia olim erant pars codicis cuiusdam, ex quo alia pars hodie est cod. Paris, ms. lat. 7647, f. 1-33; prima demonstravit E. Pellegrin, op. laud, sub V, p. 52; cf. eiusdem, Un manuscrit des ‘Derivationes’ d’Osbern de Gloucester annoté par Pétrarque (Italia Medioevale e Umanistica 3, 1960), 263/4, adn. 4. prov.: Gallia. poss. : vid. sub I. VIII 59. Membr., saec. x, 265x205. Textus 210x 160, lin. 29 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Textus exhibet litteras init. simplices atramento ductas et colore rubro ornatas. 59 r ~ v . <leo magnus, sermo 51 >, pars ulterior, inde a verbis: nee genitor genito prior, usque ad finem [PL 54, 312 B-313]. In cetera 59 v parte a librario vacua relicta variae manus posteriores partem adnotationis possessoris iteraverunt, de qua vid. infra; manus saec. xiii adnotavit: Si quis enim peccauerit et non
confessus fu(er)it et si peccatum ad mortem dampnat(us) est Impij sup(er) iustu(m) iactura(m) fec(er)unt (altera manus priorem partem iteravit). prov. : Gallia (ager Carnotenus?). poss.: Monasterium bona vallis (vulgo: Bonneval in Carnotena dioecesi) (59 v : Hie est liber s(an)c(t)orum martirum marcellini. (et) Petri. Florentini. (et) Hylarii. si quis eum furatus fuerit anathema sit (saec. xi?); priorem partem aliae manus supra et infra iteraverunt, ex quibus una eadem, ut videtur, adnotavit: Guill(ermus) nepos rob(er)ti p(re)positi abbacie bone vail[u] (saec. xm?)). - De ceteris possessoribus vid. sub I. IX 60. Membr., saec. ix-x, 268x205. Textus 240x 165, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 35 et 38 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 22 priores lineas primae columnae, alter ceteram partem paginae. Littera Hiberna-Saxonica quae dicitur. F.60 r lucis ope depictum est in ephem. cui nomen: Zeitschr. f. Celtische Philologie, vol. 2 et in: St. Andrews University. Publications vol. 10, tab. 13 (cf. infra). 60 ra . PORPHYRIUS, INTRODUCTIO IN ARISTOTELIS GATEGORIAS, <BOETHIO inter- prete), pars ulterior, inde a verbis: Restat (i)g(itur) de p(ropri)o, usque ad finem [Porphyrii Isagoge et in Aristotelis Categorias commentarium, ed. A. Busse (Comment, in Aristotelem graeca 4.1, 1887), 50.19-51.17]; subscr.: Explicit liber ysagogaru(m) phophirii [sic]. Exstant paucae glossae interlin. a librario ipso scriptae. 60 ra ~ b . Carmen vulgo dictum lorica gildae: d(omi)ne exaudi usque in finem, etc. [ed. J. van der Vliet, Lorica Leidensis (Mnemosyne N.S. 26, 1898), 381-382]. 60 v vacat, ut omittam sententiam alia manu hiberna-saxonica scriptam, ut videtur: gran (?) tela tua magna est sine uirgilia bona non p(ro)dest. Hoc folium ex eodem codice avulsum est ex quo cod. hodie Bernensis C. 219/4, testibus W. Lindsay, Early Welsh Script (1912), 23, et O. Homburger, Die illustrierten Handschriften der Burgerbibliothek Bern (1962), 163. W. Lindsay, A Welsh (Cornish?) Gloss in a Leyden MS. (Zeitschr. f. Celtische Philologie 1, 1897), 361; V. H. Friedel, La Lorica de Leyde (ephem. laud. 2, 1899), 64 sqq.; L. Traube, Nomina Sacra (1907), 257; 258; W. Lindsay, Palaeographica Latina (Centralbl. f. Bibl.-wesen 25, 1908), 260; id., Early Welsh Script (St. Andrews Univ. Public. 10, 1912), 23; 60 (tran- scriptio); id., Notae Latinae (1915), 459. prov.: Anglia (Cambria). poss.: <p. daniel (?)). - De ceteris possessoribus vid. sub 1.
VOSS.LAT.Q.3 - QUINTILIANUS Chart, (f. 1-208: sim. Briquet 5575; f. 209-222: sim. Briquet 6277), saec. xv 2 , 273x210, fol. 225 (1*.2*.223). 22 v (l*-218) + (m-2) (219-222)+ 1 fol. (223). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 200X 130, lin. 40 (stilo lin.). Scripsit bartholomaeus de colunnis de Chio [M. Vogel-V. Gardthausen, Die griechischen Schreiber des Mittelalters und der Renaissance (1909), 435; A. Campana, Chi era lo stampore Bartolomeo de Colunnis da Chio (Studi e Ricerche sulla Storia della Stampa del Quatrocen- to. Omaggio dell’ Italia a G. Gutenberg..., 1942), 24—26] litteris cursivis humanisticis. Initia singulorum librorum litteris maioribus rubris simplicibus, capitum litteris minoribus ornata sunt a librario ipso, qui idem inscriptiones rubras scripsit. Tegumentum saec. xvii (chart, inflexibile corio ovili tectum, ut codices ex Bibliotheca Thevenotiana plerique exhibent, cf. Voss. Lat. F.10); sena folia chart, praeligata (ex quibus secundum hodie numer. I) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.221 v lucis ope depictum est ap. Campana, op. laud., tab. 10. l r —221 v . M. FABIUS QUINTILIANUS, INSTITUTIONES ORATORIAE [ed. L. Rader- macher-V. Buchheit, 2 voll., 1959]: (l r ) Marei Fabii Quintiliani ad Triphonem epistola: Marcus Fabius Quintilianus Triphoni salute (m). Efflagitasti quottidiano, etc. [ed. laud. 1, <1>]; (l r ) lib. i; (23 r ) n; (40 v ) m; (57 v ) iv; (72 v ) v; (94 r ) vi; (109 v ) vii; (125 v ) vm; (142 r ) ix; (166 r ) x; (182 v ) xi; (203 v ) xn; (221 v ) subscr.: Oratorie institutiones M. Fabii quintiliani expliciunt felicissime, deinde post duas lineas vacuas librarius ipse addidit epigramma: ’'Qenisp |évoi ^odpovTou tjSsïv 7iaTp7)Sa Kal ot -üaXAaTsóovTE^ tjSsïv Xyjpiva Kal ol aTpaTsuógevoi to vyjxo? Outo? xal ol ypatpovTec, téXoc, (ïtjPXIoo ’'Exovxa xal ypa^óvxa ^piorè (aou awoov, Bartholomaeus de Colunnis de Chio scripsit [similes versus graeci leguntur in cod. Voss. Lat. O. 93, f. 107 v (an. 1469)]. Marginibus adscripsit librarius ipse lauuentii vallae (f 1456/57) scholia ad quintiliani instit. ORAT., quae autographa exstant in marg. cod. hodie Paris. ms. lat. 7723 [Quintiliani institutiones cum commento L. Vallensis: Pomponii: ac Sulpicii. ed. Omnibonus Leonicenus. Per Peregrinum de Pasqualibus de Bononia. Venetiis 1494 (Hain 13654), quam edit, non vidi],
teste Campana, op. laud. 24. Insuper Bartholomaeus marginibus adscripsit hie illic adnotationes eisdem litteris ac textum Quintiliani, ut et fortasse inde a 33 v litteris cursivis currentibus tempore paulo posteriore. 222 r ~223 v vacant, ut omittam adnotationem possessoris 222 v , de qua vid. infra. prov. : Italia (septentrionalis, fortasse in monasterio s. mariae di roti iuxta Matelicam, ubi inde ab anno 1462 Bartholomaeus erat abbas regnans teste Campana, op. laud. 14 sqq.). poss. : barth. de colunnis (cf. vers. ult. supra laud.). - joh. huraltius boistallerius (Hurault seigneur de Boistaillé, legatus gallicus apud Venetos an. 1561-64, f 1572), qui codicem emit a camillo cruccio (l r manu Huraltii: Emi a Camillo Cruccio 7 (?) cor(onis), postea atramento del.; 222 v alia manu: Ex bibliotheca Joannis hurault; l* r signum vel numerus bibliothecae Huraltii (?)) [Omont, Catalogue, 189 adn. 1; de Mey'ier, Petau 186, adn. 25]. - melch. thevenot (I r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXVI; Mourlot, Thevenot 123). - is. vossius (Catal. Colom. num. 198; CMA 2, 2523.198). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 197). - bibl. leid. (scidula num. 197; catal. an. 1716, p. 377, num. 3: M. Fabius Quintilianus de institutione oratoria, etc.). VOSS.LAT.Q..4 - CICERO Membr., saec. xiv/xv, 273 X 195, fol. 322. 15 iv (1-120) +v (121-130)+24 iv (131-322). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 160/175x96/100, lin. 24 (f. l r -104v), 25 (f. 105 r -321 r ) (atramento lin.). Tres librarii scripserunt ut videtur, primus l r -104 v lin. 13; secundus 104 v lin. 13-136 r , tertius 136 v -321 v lin. 3. Littera textualis italiana. F.T, 35 r , 54 v , 72 r initia librorum litteris maioribus bicoloribus (rubro cae- ruleoque coniunctis) adiectis lineis et ornamentis coloribus rubro et caeruleo (l r violaceo) depictis et excurrentibus super margines paginae (in quibus circuli aurei exstant), ornata sunt; litterae init. ceterorum librorum bicolores addito colore fusco et eodem modo ornatae, sed sine ornamentis margin, (excepta littera 137 v , quae depicta est ut in initio singularum epistularum tantum, 175 r , quae imperfecta colorem caeruleum tantum exhibet). Initia singularum epistularum litteris minoribus coloribus rubro et caeruleo saepe alternis depictis adiectis lineis ornamentisque colore alterno, distinguuntur; 90 r -95 v litterae init. nondum depictae sunt ut neque inscriptiones in toto codice.

F. 38 v sex lineae ulteriores lucis ope depictae sunt ap. Krusch, edit, infra laud., tab. 2; 3 r lin. 19—28 et 38 v (pars inf.) in CLA 10, iuxta p. 42. chronica qua dicuntur fredegarii scholastici : l r -28 v . liber h continens hieronymi et idach chronica; parte priore codicis deperdita textus incipit hodie inde a n. 36 contra romanos, etc. ex chronico Hieronymi; (10 r lin. 17) chronicon idach: Tdacius seruus d(omi)ni, etc. [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 2, 1888), 60.4—88.24]; (28 v ) subscr.: Explicit liber chronice III (...). 28 v -38 r . iulius HiLARiANUS, de cursu temporum liber [Chronica minora, ed. G. Frick 1 (1893), <155)-174; cf.ccxvii; <ccxxiv> (cod. L)]: (...). Incipit liber quinti Iulii Helariani de cursu temporum: Quantocumque tempore, etc.; (38 r ) subscr.: Explicit liber Quinti Iuli Helariani (...). 38 v . liber m: gregorh turonensis praefatio: (38 r subsequens subscr. operis praec.) (...). Incipit praefacio Greca [sic] libri IIII; (38 v ) Decedente (e penult, corr. ex a) atque, etc. [ed. Krusch supra laud. 88.25-89.10]; post praefationem sequitur indiculi capitum inscriptio: Incipiunt capitula libri (...), cetera desunt in cod. Voss., non perierunt, sed exstant in cod. hodie Vatic. Reg. Lat. 713 (f. 1-62) olim cum Vossiano coniuncto (cf. ed. Krusch 11). Librarius ipse 15 v lin. 16 glossam theotiscam addidit (cf. Liber Floridus...P. Lehmann...ge- widmet..., hrsg. von B. Bischoff u. S. Brechter, 1950), 14); manus fere eiusdem temporis verba a librario omissa supplevit in marg. inf. 3 r , 5 V , 16 r , 25 r , 38 r , fortasse additamentum quoque 34 r marg. dext. litteris capit. scriptum; l r -2 r manus saec. x hie illic textum correxit; manus saec. xii-xm pauca 24 1- inter lineas addidit; melchior goldastus titulos marg. l r , 10 r , 28 v (idem fecit VADiANUS Sangallensis (f 1551), cuius manus etiam apparet in marg. 9 v -10 r ), 38 r adscripsit, adnotationem (hodie quasi omnino evanidam) marg. inf. l r et marg. sinist. 10 v ; in textu sub multa verba atramento lineas duxit et signa in marg. addidit (e.g. 5 V , 9 r , 15 v ); l r in angulo dext. sup. is. vossius, ut videtur, adnotavit: Cams. tom. 2 pag. 625. G. H. Pertz, Bemerkungen über einzelne Handschriften und Urkunden (Archiv 7, 1839), 255 sq. [cod. 3b (cf. 136)]; B. Krusch, Die Chronica des sogenannten Fredegar (N. Archiv 7, 1882), 273 sq.; 282 sqq. [cod. 3 1 ]; Chronicarum quae dicuntur Fredegarii Scholastici libri IV cum continuationibus, ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 2, 1888), 10 [cod. 3 1 ]; J. M. Wallace-Hadrill, The Fourth Book of the Chronicle of Fredegar (1960), 1 sq. prov.: Helvetia (ager Sangallensis aut raeticus?) vel Germania meridiana (ager Diviaugiensis?). poss.: <Monasterium augia dives (vulgo: Reichenau)) (?; cf. L. Traube, Textgeschichte der Regula S. Benedicti (Abh. München, Hist. Cl. 21, 1898), 652; 664; A. Holder, Die Reichenauer-Handschriften 3.1 (1918), 76; 3.2, p. 250; P. Lehmann, Mittelalterliche Bibliothekskataloge 1 (1918), 232;
E. Munding, Abt-Bischof Waldo, Begründer des goldenen Zeitalters der Reichenau (Texte u. Arbeiten hrsg. durch die Erzabtei Beuron 1. Abt. Heft 10/11, 1924), 31; 32; A. Mundó, Corrections ‘anciennes’ et ‘modernes’ dans le Sanctgall. 914 de la régie de Saint Benoit (Studia Patristica 8=Texte u. Untersuchungen...93,1966),426, adn. 2.) - <melch. goldastus>. - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 60; CMA 2, 2385.60). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 60). - bibl. leid. (scidula num. 60; catal. an. 1716, p. 377, num. 5: Tdacii Episcopi Chronica, etc.). litt. : Th. Mommsen, Über den Chronographen vom J. 354 (Abh. Leipzig, philol.-histor. Cl. 1, 1850), 587. - Manitius, 1, 226. - Lindsay, Notae Latinae (1915), 460. - id., Collectanea Varia (Palaeogr. Lat. 2, 1923), 38. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4,724, adn. 3; 732, adn. 5; 738, adn. 3. - CLA 10 (1963), 42; 53 (num.**108). - Karl der Grosse — Werk und Wirkung (Aachen 1965), 218 (num. 378). - Lambert 2,32; 36 (num. 203). VOSS.LAT.Q..6 - TABULAE GEOGRAPHICAE Chart. (1-52: sim. Briquet 492; 1*, 53—54, 14 fol. non numerata: sim. Briquet 2580), saec. xvi 1 , 271 X 212, fol. 69 (1*. 1—54,14 folia non numer.). 1 Fol. (1*)-|- 27 i (1-54)+3 n (12 folia non numer.) + (n-2) (2 folia non numer.). Bifolia, quae singulas tabulas continent, a tergo scidulis membran. adglutinata, in angulo dextro super, exter. numeris 1-27 manu germanica paulo posteriore numerata sunt. Tegumentum ut in cod. Q.2 (resectio foliorum deaurata); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. tabulae geographicae 27 ad Claudii Ptolemaei Geographiam accomodatae. Tabulae atramento delineatae et variis coloribus depictae, plurimae in forma trapezii. Nomina geographica atramento scripsit librarius ipse; in multis tabulis alia nomina manus cursivae eiusdem temporis vel paulo posteriores addiderunt, ex quibus una germanica (eadem quae fasciculos numeravit) praesertim tabulis terras germanicas praebentibus nomina geographica germanica adscripsit, adnotavit insuper interdum in tabularum tergo ea, quae continent (cf. f. 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51). Insunt hae tabulae: (1) Mauretania; (2) Africa; (3) Cyrene - Aegyptus; (4) Lybia - Aethiopia; (5) Asia Minor; (6) Sarmatia in Asia; (7) Armenia - Media; (8) Syria - Mesopotamia - Arabia septentrionalis; (9) Persia occiden- talis; (10) Mare Rubrum - Arabia Felix - Sinus Persicus; (11) Asia septen-
trionalis: media pars; (12) Asia septentrionalis: pars orientalis; (13) Persia meridionalis et orientalis; (14) India; (15) India extrema; (16) Taprobane; (17) Britannia et Hibernia; (18) Hispania; (19) Gallia; (20) Germania (in qua holandia); (21) Terrae ad occidentem Danubii sitae; (22) Italia; (23) Sardinia - Sicilia - Mare Tyrrhenum; (24) Sarmatia in Europa; (25) Terrae infra Danubiam sitae; (26) Macedonia - Graecia - Creta; (27) Orbs terrarum descriptio inde a mari Atlantico usque ad Mare Indicum. ass 2-11; 27=1. prov. : incerta. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 212; CMA 2, 2537.212). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 210). — bibl. leid. (scidula num. 210; catal. an. 1716, p. 377, num. 6: Tabulae Geographicae Latinae, etc.). VOSS.LAT.Q..7 - HISTORIA HIBERNICA Hibernice, membr., saec. xvi, 270x200/205, fol. 9. (iv—2) (1-6)+ 1 fob (7)+i (8-9). Textus 205x160 (f. 1-2, 7-9) et 200x160 (f. 3-6), cob 2 (spatium inter columnas mm c. 13), lin. 36-44 (7 r : lin. 33) (stilo lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -2 ra ; secundus 3 r -6 v ; tertius 7 r -9 v . Scriptura hibernica. Codice diu tegumento non protecto, scriptura f. T et praesertim 9 V hodie haud facile legi potest. Litterae init. atramento scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. praec. lr_2 ra . <(HISTORIA HEROIS HIBERNICI FINN MAC CUMAILL Vel 1TNGAL.), initium deest deperditis foliis; textus hodie incipit inde a verbis: (...) thir og luin na di suil, etc., et desinit (2 ra ) in verbis: ilur n-edpart, nith (?) [ed. L. C. Stern, Le Manuscrit irlandais de Leide (Rev. Celtique 13, 1892), 5—12]. 2rb_2v vacant, ut omittam probationes pennae 2 V , alphabetum anglicum et versus hibernicos 2 r [cf. ed. laud. 2]. 3 r -9 v . fled bricrend: Baifl(ed) mar la Bricrinn nemthengai, etc. [ed. L. C. Stern, Fled Bricrend nach dem Codex Vossianus (Zeitschr. f. Celtische Philologie 4, 1902), 148-177]; deperdito folio exstat lacuna inter 6 V et 7 r : 6 V desinit in initio cap. 58 in verbis: is milaechda, 7 r incipit cap. 73 inde a verbis: JV7 ba la (...) [cf. ed. laud. 167]; insuper capp. 75-78 omittuntur [cf. Stern in priore edit.
laud. 23 et in altera 167]. F. 3 r marg. sup. legitur litteris minoribus titulus: Fled Brier end 7 cosn(amh), etc. [edd. laud. 22 et 148]. In marg. sup. 2 r , 3 V , 4 V , 5 r exstat nomen Emanuel (i.e. Nobiscum Deus); in marg. 4 r , 6 r , 8 V adnotationes anglicae; in marg. sup. 5 V glossa hibernica; in 2 rb versus hibernici [cf. Stern in prima edit. laud. 2]. L. G. Stem, editt. supra laud.; W. Stokes, A Celtic Leechbook (Zeitschr. f. Celtische Philoloeie 1, 1896), 17. prov. : Hibernia. poss. : 2 V : Hanrie Craftan (litteris hibernicis scriptum, an nomen possessoris ?). - is. vossius (Catal. Colom. num. 118; CMA 2, 2443.118). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 118). - bibl. leid. (scidula num. 118 (in marg. inf. 3 r ); catal. an. 1716, p. 377, num. 7: Liberperegrinus, etc.). VOSS.LAT.Q,8 - CAESAR Membr., saec. xv med., 265x 185, fol. 104. 13 iv (1-104). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta; quaterna folia priora numeris a,-a,„„ b,-b,,,„ etc. minuta, ex quibus multi cultro compac- toris desecti sunt. Textus 165x90, lin. 31 (atramento lin.). Littera textualis italiana. Initia singulorum librorum litteris maioribus aureis atque frondibus variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi) more italico depictis, distinguuntur; in- scriptiones rubrae. Tegumentum saec. xvm (chart, inflexibile charta varii coloris tectum; tergum membran.); terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper 3 folia membr. praeligata, ex quibus duo priora hodie numerata 1* et 1**, et unum postligatum. 1*. Apographum instrumenti cuiusdam (?), cuius scriptura hodie partim evanida est. l r -104 v . C. IULIUS CAESAR, COMMENTARII BELLI GALLICi; aCCedit (92 v ) AUL. hirtii liber vin [C. Iulii Caesaris commentarii rerum gestarum, ed. O. Seel 1 (1961), 7-139]: (l r ) C. Iulii Caesaris co(m)mentariorum belli gallici liber primus incipit: Gallia est omnis diuisa, etc.; (17 r ) n; (25 v ) in; (33 v ) iv; (42 v ) v; (58 r ) vi; (69 r ) vu; (92 r ) subscr.: C. Iulij cesaris co(m)mentarioru(m) belli gallici liber septim(us) explicit-, (92 v ) <hirtii epistula ad cornelium balbum): Coactus
assiduis uocibus - cum cesare comperari. Vale [ed. laud. 279-280.20]; post duas lineas vacuas sequitur inscr.: C. Iulij cesaris co(m)mentarior(um) belli gallici liber octavus incipit, deinde (93 r ): Omni Gallia devicta, etc.; (104 r ) subscr.: C. Iulij cesaris co(m)mentarioru(m) belli gallici octauus (et) ultimus liber feliciter explicit. F.104 v leguntur vra. 51-52,4 nam G. curio tr(ibunus) plebis cu(m) ces\aris [ed. laud. 316.13-317.19], quae capita suo loco (104 r lin. 5) a librario omissa sunt lacuna non indicata; omittuntur omnino vm. 52,4 ces\aris causam - 53,2 sed admonebatur [ed. laud. 317.19-318.15]. Librarius marginibus hie illic lemmata et perpaucas adnotationes adscripsit; l* v manus saec. xv 2 adnotavit: vbj an vicia via(m) male se habent. Est Vossianus tertius in edit. Fr. Oudendorpii (1737), praef. p. **; V. Brown, The Textual Transmission of Caesar’s Civil War (Mnemosyne, Suppl. 23, 1972), 5 adn. 1. prov. : Italia. poss.: Germain duval (l* v : Ce lime est a moy germain duval (saec. xv 2 )). - p. petavius (l** r in angulo dext. sup.: P. 19). - alex. petavius (cum plures codices opus Caesarianum continentes possideret, numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 46 r ; de Mey'ier, Petau 70). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 86; CMA 2, 2411.86). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 86). - bibl. leid. (scidula num. 86; catal. an. 1716, p. 377, num. 8: C. Julii Caesaris commentaria belli Gallici, etc.). VOSS.LAT.Q..9 - HERBARIA, MEDICINALIA Membr., c. 270x200, fol. 104. Tres codicum partes in unum compactae, quae olim duo volumina efficiebant numerata 9 1 (f. 1-22, hodie 83-104) et 9 n (f. 23-104, hodie 1-82); sub eodem numero 9 adservantur separatim ad notationes et descriptio codicis a W. N. du Rieu praefecto bibliothecae (1879-96) scriptae. Tegumentum saec. xx (chart, inflexibile corio fusco tectum); unum folium chart, praeligatum et unum postligatum eiusdem temporis. I 1-81. Saec. vi 2 -vii. 6 iv (1-48) + (iv-4) (49-52) + (iv-1) (53-59) +iv (60-67) + (iv-4) (68-71)+iv (72-79)+ (iv-6) (80-81). Fasciculi olim in fine in angulo dextro inf. numerati, hodie exstant numeri q II (16 V ), q III (24 v ), q V (40 v ),
I VIII (59 v ), q < Villi') (67 v ), q XI (79 v ) tantum, a librario ipso vel manu eiusdem temporis adpositi. Folia olim diversis modis ligata varios numeros exhibent: manus saec. xvi/xvii numeravit numeris arabicis 2-36 (=hodie 14-48), 37 (=80), 38-49 (=49-60), 50 (=67), 51-56 (=61-66), 57-64 (=72-79), 65-68 (=68-71); manus saec. xix numeris arabicis 23-47 (=hodie 1-25), 47 (bis)-49 (=26-28), 51-70 (=29-48), 71 (=80), 72-83 (=49-60), 84 (=67), 85-90 (=61-66), 91-98 (=72-79), 99-102 (=68-71), 103 (=81). Fere omnia folia plus minusve mutila sunt in marg., nonnulla (44, 50, 51, 81) adeo ut pars textus deperdita sit; aliquot (praesertim 68, 69, 70) maculata sunt. In locum foliorum deperditorum folia chart, recentiora inserta sunt. Textus c. 185 X 150/155, lin. 21 (stilo lin.). Unus librarius scripsit, ut videtur, litteris uncialibus; hie illic manus saec. xiv vel xv scripturam fere evanidam atramento revocavit. Inscriptiones rubrae. Textus ornatus est imaginibus herbarum variis coloribus depictis, quae omnes lucis ope depictae sunt in vol. 4 Corp. Medic. Lat., ut et aliquot folia in variis operibus infra laudatis. T-3 V . praecepta: Confectio salis pittice id est digesiriae. isales ad multas causas - quiatos aque calide. Ill; post tres lineas vacuas (3 V lin. 10) Oxiporium quod bofagos appellatur ad stomacu [sic] et fleuma calefacienda - mellis admiscis dabis cocliare uno ieiuno. 4 r -5 r . iNGANTAMENTA magica (orationis modo solutae scripta): herbarium salu- brium legendarum medicinalium praecatio terrae matris carmen sic dicis: dea sancta tellus - quod te suplex rogo. Explicit [Aem. Baehrens, Miscellanea Critica (1878), HO; Ch. Joret, Les Incantations botaniques (Romania 17, 1888), 348 sqq.; R. Heim, Incantamenta magica graeca latina (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 19, 1893), 504 sq., num. 128; Riese 5]. Carmen codicis Vossiani Q.. 9 a M. Schmidt emendatum (Progr. Ienensis 1874), passim; J- Piechotta, Ein Anecdotum Latinum (Progr. Leobschiitz 1887), xiii; P. de Winterfeld, Observationes criticae (Philologus 58, 1899), 285 sqq. Post tres lineas vacuas sequitur: 5 r lin. 6-15. antidotum: Incipit antidotum quod stomacu(m) curat et excitat - et cribellate melle attico colliguntur; cetera folii pars vacat. 5 v -6 v lin. 7. incantamenta magica (orationis modo solutae scripta): Incipit praecatio omnium herbarum. Nunc vos potentes - vos iussit nasci [ed. Baehrens, op. laud. 112; id., Poet. Lat. Min. 1 (1879), 137 sq.; Joret, op. laud. 349 sq.; Heim, op. laud. 505 sq., num. 129; Riese 6]; cetera folii 6 r pars vacat. P- de Winterfeld, op. laud. 285 sqq.; E. Norden, Über zwei spatlateinische Precationes (Eestschr. z. Jahrhundertfeier der Univ. zu Breslau, 1911), 521 sq. (p. 519 exhibet f. 5 v -6 r ).
6 V -11 v lin. 2. Tituli morborum ad Ps.-Apuleii Madaurensis herbariumpertinen- tes: ad capitis fracturam. XLVI — ad tysicos. CXXVI [ed. E. Howald et H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), 16-20. 202]. Sequuntur (ll v ) quattuor lineae vacuae, tunc inscriptio litteris maioribus scripta: Incipit herbarium feliciter; cetera folii 1 l v pars vacat. F. l r -ll v descripta sunt manu saec. xvn in cod. hodie Voss. Lat. F. 118, f. 7 r -10 v . 12 r -19 r . Ps.-antonius musa, de herba vettonica libellus [ed. Howald- Sigerist supra laud. <3>—11; cf. xxiv (cod. Vo)]: (12 r —13 r lin. 7) epistula ad Agrippam: Antonius Musa M(arc)o Agrippe salutem. Cesari Aug(usto) prestantissimo omnium mortalium - uti sic uteris [ed. laud. <3>-4.34]; (13 v — 14 V lin. 13) nomina herbae vettonicae, loci in quibus nascitur, incantamenta magica [ed. laud. 10.175-11.191]; (14 v lin. 14-19 r lin. 9) curae 1-47 omissa 25 [ed. laud. 4.35-10.174]; post tres lineas vacuas (19 r lin. 13) subscr.: Explicit herbarium Antonini Musae de herba Vettonica (...). 19 r -81 v . Ps.-apuleius madaurensis, herbarium, usque ad herb. 76, curam 4 [ed. laud. <15>-138.15]: (19 r lin. 15) (...). Inc(ipi)t herbarium apulei platonici traditum a chirone centauro magistro achillis; (19 v ) epistula ad cives: Apuleius Platonicus ad cives suos. ex pluribus paucas uires herbarum - profuisse videntur [ed. laud. <15>]; (20 r , etc.) I. Herba arnoglossa, etc. [ed. laud. 22 etc.]; ex ordine leguntur in cod. nomina herbarum, synonyma, saepe loci ubi herbae nas- cuntur, curae; antecedunt figurae herbarum coloratae. Adnotandum est f. 25 post 28, 29-31 post 32 legi debere; post herb. 22 (47 v -48 r ) incipit 23 (48 v ), per imprudentiam in hoc folio depicta est figura herb. 25 camillea, figura herb. 23 camomelon reperitur f. 49 v . Desunt inter 48 v et 49 r deperdito folio: nomina synonima herb. 23 camomelon inde a quinto, ut et cura, figura herb. 24 camedris et eius nomina; inter 50 v et 51 r deperditis duobus foliis: herb. 26-29 damasonium (i.e. nomen secundum herbae Brittanicae: ed. laud. 71.27), ex herb. 26 camepitis exstat pars figurae f. 50 mutilo in parte infer, (cf. ed. laud. 67), ex herb. 29 pars textus deest f. 51 mutilo in parte super, dextra; inter 52 v et 53 r desunt deperdito folio: figura herb. 31 argimonia, nomina, curae 1-4; librarius ipse omisit (59 r ) curam 7; inter 55 v et 56 r desunt deperdito folio: duo ulteriora nomina herb. 35 centauria minor, curae; 56 v librarius omisit primam curam herb. 36; inter 67 v et 68 r desunt deperdito folio: herb. 51 et figura herb. 52 astula regia; inter 68 v et 69 r deperdito folio: herb. 54—56 floret maxime [ed. laud. 108.9], figura herb. 55 narcissus exstat vero 80 v ; inter 70 v et 71 r deperdito folio: herb. 59, cura 3 — herb. 60; inter 71 v et 72 r deperdito folio: herb. 62 inde a quarto nomine synonymo; 78 v librarius omisit curam 1 ex herb. 72, ut et 79 r curam 1 ex herb. 73. Post herb. 74 sequitur (80 v ) figura herb. 55 narcissus (cf. supra); f. 81 (mutilo): figura herb. 76 senecion, nomina, curae 1-4; cetera ex herbario desunt
deperditis foliis. In cod. numeri herb. 1-54 conveniunt cum eis qui in edit, laud, leguntur; herb. 55 deperdita herb. 56 in cod. =57 in edit., 59 in cod. =58 in edit., 58 in cod. =59 in edit., 60 in cod. =61 in edit., etc. F.38 r in parte inf. prius vacua relicta manus teutonica (?) saec. xn addidit praeceptum: Ante Jiloniu(m) ad om(ne)s passiones (ue)l doloris ad colu(m) (et) renis adepar (et) splen ad desentericis (et) anelitu(m) - ponis (et) sic reponis exinde accipiad in modu(m) auellane cum aqua calida per dies vi I, ad quae verba manus cursiva saec. xvi/xvii adnotavit marg.: no(n) pertinet ad auctore(m); eadem passim marginibus et spatiis relictis adnotationes adscripsit; adnotavit saepe ea quae in altero codice leguntur; laudat Dioscoridem et Hermo Barba (Hermolaum Barbarum Minorem, f1493, qui Dioscoridem in latinum trans- tulit an. 1482, cf. e.g. 34 r , 34 v , 35 r , 41 r ); hie illic apparent manus vetustiores; ad figuram herbae dracontea (38 v ) manus cursiva saec. xvn (?) nomen teutonicum Schlangenkraut addidit; ad figuras herbarum nomen litteris hebraicis addidit manus saec. xiv vel xv (teste Lowe); 12 r , 19 r (marg. dext.) 19 v , 83 r marg. sup. nomen auctoris addidit melch. goldastus. L. Müller, Zu den scriptores rei medicae (Rhein. Mus. 23, 1868), 187-190; H. Koebert, De Pseudo-Apulei Herbarum Medicaminibus (Diss. Monac. 1888), 2; 3 sqq.; 40 sqq.; 53 sq.; P. Lehmann, Apuleiusfragmente (Hermes 49, 1914), 613; K. Sudhoff, Die Fragmenta Emmeranensia des Pseudo-Apuleius in München und der Leidener Sammelkodex Cod. Voss, lat. Q. 9 (Archiv f. Gesch. d. Medizin 8, 1915), 446-449; P. Diepgen, Zur Tradition des Pseudoapuleius (Janus 29, 1925), 58-60 [cod. A], etc.; Ch. Singer, The Herbal in Antiquity and its Transmission to later Ages (Journal of Hellenic Studies 47, 1927), 43 sqq. et fig. 28, 44 (=f. 70 v ); 30; 46 (=f. 78 r ); ed. E. Howald et H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), xiii [cod. Vo] et omnes figurae; G. Goldschmidt, Ein Pseudo-Apuleiusfragment in einer Züricher Handschrift (Gesnerus 1, 1943), 61; H. J. Lorenz, De Ps. A. Musae et Ps. Apulei genere dicendi (Diss. inaug. Bonn 1959), 16 et passim; E. Panofsky, Renaissance and Renas cences in Western Art [ed. 2 1965], 44 (adn.); Christina Queen of Sweden (Mus. Nat. Holmiae, 1966), 533, num. 1336. prov.: Italia meridiana (?) (vel Gallia meridiana?). poss.: 83 r marg. sup.: No 1149 tax(atus) lss (?). - melchior goldastus (83 r , olim prima pagina, marg. sup.: Ex Biblioth. Goldasti; Af[elchior]. //[aimius- feldius]. G[oldastus].) - <bibl. bremensis) (laudatur ap. Nonnen, Entwurf, etc. 27: Apulejus de herbis). - <christina suegiae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 211; CMA 2,2536.211). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 209). - bibl. leid. (scidula num. 209; catal. an. 1716, p. 377, num. 9 (qui numerus exstat sub 123 in scidula chart, marg. inf. 83 r adglutinata): Medici anonymi remedia, etc.). litt. : G. Swarzenski, Mittelalterliche Kopien einer antiken medizinischen Bilderhandschrift (Jahrb. d. kais. deut. Archaol. Instituts 17, 1902), 48. - L. Traube, Die lateinischen Handschriften in alter Capitalis und in Uncialis (Vorlesungen u. Abhandlungen 1, 1909), 192, num. 79. - Ch. Singer, Studies in the History and Method of Science 2 (1921), 68; 69; tab. 8 (=f. 57 r , 28 v ,
73 r ), 10 (=f. 44 v , 49 v , 66 v ), 21 (=f. 38 v ). - A. Goldschmidt, Die deutsche Buchmalerei 1 (1928), 36. - Byvanck, 58-61; tab. 17 (=f. 74 r ). - M. Drabkin, Select pages from mediaeval medical manuscripts (Bulletin of the History of Medicine 11, 1942), 412. - E. Bethe, Buch und Bild im Altertum (1945), 36 sq. - K. Weitzmann, Illustrations in Roll and Codex (1947), 135. - Laignel- Lavastine, Histoire Générale de la Médicine 2 (s.d.), 14 (imago lucis ope depicta f. 38 v ). - CLA 10 (1963), 42 et 53 (num. 1582), et tab. ( =f. 3 V pars). - D. Diringer, The Illuminated Book (ed. 2 1967), 47. - J. J. G. Alexander, Norman Illumination at Mont St. Michel 966-1100 (1970), 100 adn. 4. - Dioscurides. Codex Vindobonensis Med. Gr. 1 der Österreich. Nationalbi- bliothek. Hans Gerstinger, Kommentarband zu der Faksimileausgabe (Codices Selecti 12*, 1970), 54 (b). - K. Weitzmann, Studies in Classical and Byzantine Manuscript Illumination, edited by H. L. Kessler [1971], 38; 139. II 82 (=104 secundum manum saec. xix, cf. ad I). Saec. xiii, hodie 260x 195; recto lin. 27 (cetera pars paginae vacat), verso lin. 43; una manus teutonica scripsit litteris carolinis; 82 v scriptura partim evanida est. Hoc folium olim ultimum cod. Vossiani erat. 82 r . <conceptoria ex muscionis GYNAECiis (?) excerpta): Pessariu(m) anetinos ph(ylosoph)y ad co(n)cept(i)o(n)e(m). medulle c(er)uine cere pumice dyaq(ui)lon olei liliacei ol(e)i, etc. [cf. Sorani Gynaeciorum vetus translatio latina, ed. V. Rose (1882), 120-128: num. 12, 21, 44, 45, 47, 57, 40, 41]. 82 v lin. 1-12. caelius aurelianus, gynaecia, fragmentum: de apto tempore conceptionis: ex Genecia celij aurelianj methodici siccensis: Solu(m) ig(itur) aptu(m) tempus (con)cept(i)o(n)is - aptissima fuerit h(ab)itudo [edidit primus Fr. Z. Ermerins in fine edit. Sorani (1869), 303-304, cf. ix; ed. V. Rose, op. supra laud. 142; cf. v; xiii sq.]. 82 v lin. 13-43. Alia conceptoria [cf. ed. Rose, 120 sqq.: num. 4-7]. W. N. du Rieu, Eene teruggevonden bladzijde van den Medicus Caelius Aurelianus (De Nederl. Spectator, 1868), 211; V. Rose, Ein Bruchstück des Caelius Aurelianus (Hermes 4, 1869), 141-144. 82 r marg. sup. manus saec. xiv adnotavit: m(a)g(iste)r gh(er)lacus p(ro)pe cliuisforsan m (...) (?) h(er)bolearas (?) est. noscit v(ir)gam (...) a(m). prov. : Germania (?). poss.: vid. supra sub I.
III 83-104. Saec. vi*, c. 275x195. (iv-2) (83-88)+2 iv (89-104). Fasciculi numerati in fine in angulo dextro inf. a librario ipso numeris q IIII-q VI (cf. ad I). F. 83 laceratum est. Textus 180/190 X 150, lin. 21 (stilo lin.) Unus librarius scripsit litteris uncialibus (nescio an sit idem qui herbarium conscripsit). Inscriptiones rubrae. 83 r -104 v . libri medici fragmentum; textus qui superest, incipit inde a cap.: L. ad nares ulcerosas quibus huius folia contundes cum sale et in nares adicies statim omnia purgabit. Iniuria temporis hie illic inscriptiones rubrae partim evanidae sunt ut et numeri capitum, qui numeri pergunt usque ad clxxiii (100 v ); sequuntur ut videtur, 30 curae sine numeris; ultima est: ad lateris dolorem siue pleuretim. Resina terebentina ./. 1. irin ./. I medulla ceruina - in latere ponis qui doluerit, cetera desunt [edidit ex hoc cod. J. Piechotta, Ein Anecdotum latinum (Progr. Leobschiitz, 1887), vii-xiii; cf. i sqq.]. F. 83-100 descripta sunt manu saec. xvii in cod. hodie Voss. Lat. F. 118, f. l r -5v. prov. : Italia meridiana (?). poss. : vid. supra sub I. VOSS.LAT.Q.10 - PLATO, CICERO, APULEIUS, HUMBERTUS A SILVA CANDIDA Membr., saec. xfi (94-98: an. 1048?), 280X 185, fol. 98 (folia hodie numerata 1 et 2 re vera praeligata sunt). 12 iv (3-98). Manus saec. xv folium hodie numer. 3 recte fo. p(ri)mu(m), cetera folia usque ad folium hodie numer. 86 //, ƒ//, etc. numeravit. Textus 205x120/123, lin. 24 (3^-38*), 33 (39r-98') (stilo lin.). Tres librarii scripserunt: primus 3 r -45 v lin. 7 (inde a 39 r scriptura minor est); secundus 45 v lin. 10-94 r lin. 14; tertius 94 r lin. 15-98 v . Minuscula Carolina (3 r -38 v : formata). In initio singulorum operum litterae maiores vel minores nondum depictae sunt (45 v et 94 r librarius ipse litteram atramento supplevit); initia singulorum capitum litteris minoribus atramento ductis distinguuntur; inscriptiones atra mento scriptae vel omissae sunt. Tegumentum saec. xviii (chart, inflexibile corio fusco tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora praeligata et ulteriora postligata varii coloris, primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum tertio cuique adglutinata sunt; insuper 2 folia membr. praeligata hodie numer. 1 et 2.
lr. Duo indices, alter a librario primo ut videtur, alter copiosior manu cursiva fere humanistica saec. xv (eadem quae folia numeravit) scriptus. 1 V -2 V vacant. 3 r —39 r . plato, timaeus, interprete calcidio [Plato Latinus, vol. 4: Timaeus a Calcidio translatus commentarioque instructus, ed. J. H. Waszink (1962), 5-52]: (3 r ) testimonia de Platone: ex claudiani (mamerti de statu animae ii. 7>: M. M. CLAUDIANUS [super Dlscripta est littera T]. Plato om(n)iu(m) philosophor(um) - uocat(ur). Quo jit - conuicit [ed. A. Engelbrecht (CSEL 11, 1885), 128.8-10; 122.11-20]; ex ambrosii <expositione super ps. 118: 18,4): AMBROSIUS. Plato - uirtute [ed. M. Petschenig, S. Ambrosii Opera. Pars 5 (CSEL 62, 1913), 398.3-8]; ex hieronymi opere quodam: HIERONIMUS. Plato du(m) litter as - maior emente fuit; (3 v -4 r ) Calcidii epistula ad Osium: Incipit prologus in Timeum Platonis. de greco in latinum petente losio a Chalcidio uiro claro translatu(m) et miro ingenio commentatum et elucidatum: losio suo Chalcidius. (S}ocrates in exortationib (us) suis uirtute (m) laudans - maiore(m) jidutiam. Explicit p(ro)logus in timeum platonis de greco in latinum petente iosio a chalcidio [ed. laud. 5_6]; (4v_22 v ) pars prior Timaei: Incipit pars prima. < U}nus. duo. tres - nancisce- retur imaginem [ed. laud. <(7)—32]; (22 v —39 r ) pars altera: (E')lia(m) cuncta p(ro)uenerant - admonitione p(er)spicuo [ed. laud. 32-52]. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis hie illic lectiones varias interlin. vel margin, scripsit. Ed. J. H. Waszink (1962), cxv; cxlix; cl sq. [cod. Lj]; apparel cod. Voss, descriptum esse ex cod. hodie Bruxell. 9625-26 [cod. Br 1; saec. x]. 39 v vacat. 4()r- 45v. M . TULLIUS cicero, timaeus [M. Tulli Ciceronis scripta quae manse- runt omnia, ed. C. F. W. Mueller 4.3 (1910), 214—230]: M. T. Ciceronis disputatio sup(er) Timeo Platonis: <M}ulta s(un)t a nob(is), etc. R. Giomini, Ricerche sul testo del ‘Timeo’ Ciceroniano < 1967>, 5 adn. 1 et pp. sqq. [cod. S]. APULEII MADAURENSIS OPERA NONNULLA SUPPOSITA ET SINCERA: 45 v -59 v . Ps.-apuleius, <asclepius> [Apulei opera quae supersunt, ed. P. Thomas 3 (1908), 36-81]: Incipit ermu trismegiston dehlera ad asclepium allocuta feliciter; sequitur versiculus: Asclepius. Asclepius iste pro sole mihi e(st), deinde: d(eu)s. deus te nobis o asclepi, etc.; (59 v ) subscr. litt. graecis capit. scripta: yjpfxou Tpvqr/iY'.ahou [k(3ao? v/)pa 7Tpo? aaxXy) 7Tpoacpovy]ib)cja. Explicit feliciter; in marg. is. vossius ut videtur, hanc subscriptionem litt. graecis minusculis scripsit. 59 v -74 v . <de platone et Eius dogmate libri ii> [ed. laud. 82-134]: (59 v ) lib. i: (Py la toni habitudo corporis, etc.; (65 v ) n: Ai oralis philosophic capud e(st), etc. Manus saec. xv (eadem quae alterum indicem scripsit l r ) margini titulum adscripsit: Lucii Apuleii de dogmate platonis liber, ut et lector quidam saec. xvii
marginj bus varias lectiones adnotationesque, ex quibus apparet eum textum cum edit. Aldina (an. 1521) contulisse. 74y- 8 5r. < DE mundo liber) [ed. laud. 135-175]: (C)onsideranti mihi (et) diligentius intuenti, etc. AI anus saec. xv supra laud, in spatio post finem operis praecedentis relicto titulum scripsit: Lucii Apuleii Cosmographia slue de mu(n)do Liber ad faustinu(m) Incipit; lector saec. xvn supra laud, marginibus graeca litteris minusculis adscripsit ex textu transcriber; 84 v marg. inf. transcripsit versus graecos ex cap. 37 (Zeuc, Tcpokoc, ylve-ro, etc.: ed. laud. 173.12-20), ad quos adnotavit: horu(m) tra(ns)latio in exe(m)plari flore(n)tino h(uius)modi est, versionem latinam 85 r in spatio relicto et in marg. inf. addens. 85 v -94 r med. de deo socratis liber [ed. laud. <l>-35]: Apulei Platonici phi- losophi Maudarensis de deo Socratis liber incipit', sequitur prologus: <Qj)ui me voluistis dicere, etc. [ed. laud. <(1)—5]; (86 v lin. 9): Plato om(n)em natura(m) rerum, etc. [ed. laud. 5-35]. I. Bosscha in: Apuleius, ed. Fr. Oudendorpius ed. a se curata (1823) 3, 542, num. xvi; F. Pini, Varianti del Codice Vossiano Latino Q.. 10 al testo delle opere filosofiche di Apuleio fGiorn’ I tal. di Filol. 22, 1970), < 19>-39. 94 r med.-98 v . <humbertus postea cardinalis a silva Candida (cf. F. Pelster S- J-3 Der Traktat De ordinando pontifice’ und sein Verfasser Humbert von Moyenmoutier (Humbertus a Silva Candida) (Histor. Jahrb. 61, 1941), 88-115), DE ordinando pontifice libellus): Ad c(on)sultu(m) n(ost)r$ inq(u)i- sitionis, etc., usque ad: ministerium suum, cetera desunt [ed. E. Diimmler (MGH Libelli de lite imperatorum et pontificum saeculis xi et xn conscripti. 1 (1891), 8-14]. L. Bethmann, Handschriften aus der Universitats-Bibliothek in Leiden (Archiv 8, 1840), 572 sqq.; G. Waitz, Aus Handschriften (N. Archiv 4, 1879), 167 sq.; K. Beyer, Ein Aktenstiick zur Geschichte d. römischen Kirche unter Kaiser Heinrich III (Forschungen z. deutschen Geschichte 20, 1881), 570 sqq. 98 v cetera pars vacat; in marg. inf. olim inscriptio exstabat, sed angulo sinistro exsecto hodie legitur tantum: ...ti\meu(m) platonis. prov.: Gallia (?). poss. : 98 v : Andreas de Bucrod (?) (qui fortasse idem est atque lector saec. xvii supra laud.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 61; CMA 2, 2386.61). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 61). - bibl. leid. (scidula num. 61; catal. an. 1716, p. 377, num. 10: Platonis Timaeus, Ckalcidio interprete, etc.).
VOSS.LAT. Q. 11 - SOLINUS, CENSORINUS, POMPONIUS MELA, PLUTARCHUS Membr., saec. xv, 273 X 185, fol. 176. iv (1-8)+ 7 v (9-78) +iv (79-86)+9 v (87—176). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Folia priora fasciculi f. 117-126 complectentis, ^7-A5numerantur, fasciculi f. 137-146 complectentis, notam (signum astrologicum Jovis) et numerum exhibent. Textus 185x110/115, lin. 35 (atramento lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur, primus l r -62 r med.; secundus 62 v -81 v med., 117 r -171 v lin. 4; tertius 87 r -lll v lin. 4. Littera humanistica cursiva. Initia singulorum operum atque aliquot capitum litteris maioribus aureis more italico frondibus albis et coloribus rubro, caeruleo, viridi ornatis distinguuntur; initia capitum partim eodem modo, sed litteris minoribus, partim litteris simplicibus rubris et caeruleis alternis ornata sunt; f. 117-143 exstant in textu litterae init. parvae coloribus rubro et caeruleo alternis depictae; inscriptiones rubrae, f. 145-171 nondum scriptae suntneque hie illic litterae init. partium. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. praec.; insuper unum folium membr. postligatum. l r —60 r . C. IULIUS SOLINUS, COLLECTANEA RERUM MEMORABILIUM [ed. l 2 Th. Mommsen (1895), 1-216; cf. xxxvi, num. 34, et ed. an. 1864, xci]: (l r ) C. Iulii Solini Collectanea rerum memorabilium incipiunt; (lin. 2 — l v lin. 2) praefatio sincera: Iulius Solinus Advento salutem. Cum (et), etc.; (lin. 3 vacat); (lin. 4) altera praefatio, spuria: Quoniam q(ui)dam, etc. [ed. laud. 217.6—23]; (lin. 18) index capitum; (lin. 24) Sunt qui uideri uelint, etc. F.60 r post tres lineas vacuas: 60 r -62 r . <de terminations provinciarum italiae libellus) i Omnis Italia que uersus meridie(m) u(e)lpotius Eou(m) extendit(ur), etc. [ed. Fr. Glorie, Itineraria (CC 175, 1965), <349>-363]; in fine (62 r lin. 8-18): Miraculum primu(m) hoc est. Capitoliu(m) - nuntiabat senatorib(us) [ed. laud. 363: app. crit. post 145/6, ex cod. Mediol. Ambros. A 226 inf.]; cetera pars 62 r vacat. 62 v -81 v . censorinus, de die natali liber [ed. Fr. Hultsch (1867), 3-52]: (62 v ) Censorinus de Natali die ad Quintu(m) Cerellium Foeliciter incipit: Munera ex auro, etc. Post finem cap. 6 (65 r lin. 23) textus turbatus est: (65 r lin. 24 - 67 v lin. 9) 14, 7 in p(ri)ma ebdomade — 17,9 node freq(ue)ntes [ed. laud. 25.26-33.15]; (67 v lin. 10-70 r lin. 31) 7,1-11,10 conceptum [ed. laud. 12.7-21.10]; (70 r lin. 31-70 v lin. 9) 14,4 una quaeq(ue) - 1 at (enim) [ed. laud. 25.9-25]; (70 v lin. 9-71 r lin. 3) 17,10 tempor(um) ueter(um) - 13 exploratu(m) [ed. laud. 33.16- 35.7]; (71 r lin. 3 - 71 v lin. 10) 13,2 uocant pedum - 14,4 diuisit ut [ed. laud. 23.9-25.9]; (71* lin. 10-72 r lin. 22) 12,10 comp(er)tum - 13,2 e(st) quod itali [ed. laud. 21.10-23.9]; (72 r lin. 22 - 72 v lin. 32) 18,12 co(n)numerat(ur) - 20,1
gent[es] [ed. laud. 39.21-42.2]; (72 v lin. 32 - 73^ lin. 10) 18,4 facta - 12 nominat(ur) [ed. laud. 37.12-39.21]; (73 v lin. 10 - 74 r lin. 27) 17,13 non habeba(n)t - 18,4 octocteris tris [ed. laud. 35.8-37.12]; (74 r lin. 27-77 v lin. 4) 20,2 omnib(us) - fin. [ed. laud. 42.2-52]; deinde sequitur (77v li n . 5 - 81 v med.) fragmentum Censorino adtributum: De naturali institutione. Initia rer(um) - fieri heroicu(m) [ed. laud. <55>-73]. Verba graeca omittuntur spatiis relictis. Ed. S. Haverkampius (1743), praef.; ed. O. Jahn (1845), xix [cod. 1]; G. Billanovich, Dali’ antica Ravenna alle biblioteche umanistiche (Aevum 30, 1956), 346, adn. 4. 81 v med. - 86 v vacant. 87 r -l 1 l v . <pomponius MELA, de chorographia libri in) [ed. G. Ranstrand [1971], <3>-65]: lib. i: Or bis situm dicere aggredior, etc.; (95 v ) n; (104 r ) m; in initio inscriptio (?) omnino erasa est. Is. Vossius, Observationes ad P. Melam (1658), praef.; Jac. Perizonii adnotationes ad P Melam, in: Miscell. Observ. 7 (1736), 419 sqq.; 8 (1737), 97 sqq.; 201 sqq.; ed. 2 Abr. Grono- vius (1748), *4; ed. C. H. Tzschuckius 1 (1807), 1. lll v (cetera pars) 116 v vacant, ut omittam sententiam 116 v manu saec. xvn scriptam: Qui sue fidet virtuti non invidet. 117 r -171 v . PLUTARCHUS, APOPHTHEGMATA, interprete FRANCISCO PHILELPHO (t 1481): (117 r -143 r lin. 25) apophthegmata laconica: (117r-v [[ n- 39) Francisci philelphi prefatio ad Nicolaum quintum summum pontificem (f 1455) in Plutarchi cheronensis apophthegmata laconica: Quo de te magis, Nicolae Quinte, dies ac nodes mecu(m) ipse cogito — lucubrationes (et) fortassis etia(m) gratiores ad te ibunt. Vale pater beatissime; (cetera pars 117 V vacat); (118 r ) interpretatio inc.: Agasides Rex Lacedemonior(um) admirante quodam Philophanem sophista(m), etc.; (14R lin. 11) <lacaenarum apophthegmata)i ArgUeonis brasid\ mater, etc.; (143 r lin. 24-25) expl.: qui tibi ip(s)i huiusmodi possessionis inuideris: se ip(s)am exegit; post unam lineam vacuam legitur Finis, cetera pars folii vacat; (143 v -171 v ) apophthegmata ad traianum : (143 v -144 v med.) Ad magnanimu(m) et Illustris- simu(m) principem Philippum manam anglum inclytum mediolanensiu(m) ducem [vulgo: Filippo Maria Visconti, f1447] Francisci Philelphi praefatio in Plutarchi chaeronensis apophthegmata ad Traianu(m) Caesarem Incipit: Leditanti mihi nuper graece quidam, princeps optime - Ego si te his deledari a(n)i(m)aduertero propediem alia subnedam. Vale; (144 v med.) interpretatio inc.: Plutarchus Traiano imperatori S.P.D. Cum Artaxerxi Persarum regi, o maxi(m)e imperator Cesar Traiane, etc.; (145 r lin. 12) exempla graeca: Persae amant ho(m)i(n)es, etc.; (161 v lin. 22) exempla romana: Marcus Curius cum a quibusda(m), etc.; (171 v lin. 3-4) expl.: bono me a(n)i(m)o laetoq(ue) inquit fads: qui ita aedificas tanq(uam) perpetua Roma futura sit. FINIS. De his interpretationibus cf. A. Calderini, Recerche intorno alia biblioteca e alia cultura greca di Francesco Filelfo (Studi Ital. di Filol. Cl. 20, 1913), 213 (index operum graecorum a
Philelpho interpretatorum); 373 (apparet Philelphum interpretationes absolvisse an. 1454; sub adn. 5 Calderini enumerat codices Mas interpretationes continentes, inter quos cod. Voss., quem designat verbis Lugd. Batav. 10). 171 v -176 v vacant. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 85; GMA 2, 2410.85). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 85). - bibl. leid. (scidula num. 85; catal. an. 1716, p. 377, num. 11: Julii Solini collectanea rerum memorabilium, etc.). VOSS.LAT.QT2 - FULBERTUS et IVO CARNOTENSES, CLAUDIANUS MAMERTUS, CATALOGUS PONTIFICUM ROMANORUM, CASSIANUS, AUGUSTINUS, VENANTIUS FORTUNATUS, BEDA, GREGORIUS TURONENSIS Membr., 270 X 195 (f. 73-77: 240 X 190), fol. 81. Quattuor fragmenta codicum in unum compacta. Tegumentum saec. xvi/xvii (membr. flexibile olim vinculis ex corio factis munitum iussu pauli petavii confectum, qui tergo titulos adscripsit), bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-58. Saec. xi. 3 iv (1-24)+v (25-34)+ 3 iv (35-58). Sextus fasciculus exhibet in fine (50 v ) in medio marg. inf. numerum vi a librario ipso adpositum; quaterna folia priora fasciculorum numerata sunt p,—p,,„ usque ad x,—x,„, manu saec. xiv (?), quae l r marg. sup. titulum Epistolae Fulberti addidit. Folia 1-6 olim mutila hodie scidis translucidis firmata sunt; scriptura hie illic hodie fere omnino evanida est. Textus 220x135, lin. 31 (stilo lin.). Unus librarius scripsit, nisi quod 47 r lin. 11-20 altera manu scriptae sint. Minuscula Carolina. Litterae init. simplices rubrae; inde a 51 v inscriptiones rubrae. l r ~58 v . {fulberti carnotensis epistulae, sermones, carmina) [PL 141]: (P) epp. 11, 12, 84; (U) ep. 13; (2 r ) epp. 10, 95; (2 V ) ep. 91; (3 r ) epp. 16, 98; (3 V ) epp. 18, 14, 17; (4 r ) epp. 6, 33; (4*) epp. 90, 68, 15, 19; (5 r ) epp. 43, 54, 26; (6 r ) ep. 20; (6 V ) ep. 99 (inc.: <D«> diacono); (7 r ) ep. 50; (7 V ) epp. 32, 85;
(8 r ) epp. 66, 67; (8*) epp. 102, 72; (9 r ) ep. 80; (9*) ep. 46; (10 r ) ep. 47; (10* lin. 15) (carmen de computo): Annum sol duo dena, etc. [ed. laud. 347-348: num. xvii; cf. Walther 1, 1255] cum tabula 10 v (Ch. Pfister, De Fulberti Carnotensis episcopi vita et operibus (1885), 37]; (10 v lin. 24) ep. 51 (inc.: Grator diligence tuae); (ll r ) epp. 48, 94; (11*) epp. 89, 36; (12 r ) epp. 45, 77; (12*) epp. 92, 97; (14*-) epp. 29, 41, 107; (14*) ep. 93; (15') ep. 7 (des.: Valete in finitu(m)); (15 r lin. 20) (carmen de se ipso): Angele consilii magni te consule (christ)e [cf. PL 141, 205 B 4; ed. Pfister, 48], / Ambiguus quid agam - meus conscia uitae [PL 141, 346: num. xv, vss. 3-11; cf. Walther 1, 971]; (15 r lin. 30) ep. 63; (16 r ) epp. 82, 53, 49, 64; (16 v ) ep. 65; (17 r ) ep. 42; (17*) ep. 27; (18 r ) ep. 73; (18*) epp. 34, 30; (19') ep. 31; (19*) ep. 28; (20') ep. 104; (20' lin. 25) carmen de libra, de uncia, de scripulo: Libra (ue)l as ex unciolis, etc. [ed. Pfister, 35-36; cf. Walther 1,10296]; (20 v lin. 16) epp. 9, 38; (21 v ) epp. 37, 61, 108, 105; (22') epp. 21, 69; (22*) epp. 39, 40; (22* lin. 26) (carmen de stellis zodiaci) : Abdebaran tauro geminis, etc. (ed. Pfister, 37; ed. M. Mc- Vaugh-Fr. Behrends in op. infra laud., 176 (i)]; (22* lin. 30) ep. 8; (23 r ) ep. 96 (inc.: Laudonensem illam) ; (23*) epp. 81, 1; (24 r ) epp. 23, 74 (inc.: Odolricum aurelianensem); (24*) epp. 55, 22, 56, 86; (25*) epp. 4, 87, 106 (inc.: Prudenter humili (et) preclare (...) suus. Ut ait sic nu(m)q(uam) ab alio liberaliter acceptus. quas opere nequeo, etc.); (26 r ) ep. 58; (26*) epp. 75, 70; (27 r ) epp. 52, 76, 100; (27*) epp. 88, 62, 35; (28*) epp. 44, 57; (29 r ) epp. 103, 101; (29* lin. 11) (de sancto martino oratio soluta): In (ter) patres monachi, etc. [PL 141, 344: num. viii] ; (29* lin. 24) (contra iudaeos, pars tertia): Magna dissensio - usq(ue) infine(m) [ed. laud. 313 C 12 - 318 A]; (32* lin. 15) ep. 110; (33 r ) ep. Ill, i.e. s. odilonis (des.: Vale (et) inconte(m)platiuu(m) memor esto n(ost)ri) [PL 142, 939-941]; (34' lin. 15) ep. 59; (34*) epp. 24, 114; (35') epp. 116 (des.:pociaris aet(er)no), 115; (35*) ep. 117; (36 r ) epp. 118, 119; (36*) epp. 120, 121 (inc.: II. and(egauensium) presuli h. tur(onensium) archiep(iscopu)s); (39 r ) ep. 25; (39*) ep. 122; (40') epp. 123, 124; (40*) ep. 83; (40*-47') epp. 125—139; (47 r ) ep. 109; (47* lin. 4) (sermo i>: Patres uenerabiles, cari fr(atre)s, etc. [PL 141, 317 B-D]; (47* lin. 30) Rithmus eiusdem (de trinitate): Verbum d(e)i sp(iritu)mq(ue), etc. [ed. laud. 342-343: num. iv; cf. Walther 1,20166a]; (48 r lin. 15) (sermo vii: quattuor particulae): D(eu)s unus est in trinitate. Moyses ait, etc. [ed. laud. 331 C - 334 C 2]; (50 r lin. 17) (de ultimo remedio paenitentia mulierum, pars ulterior): Fidelis bene uiuens - securitate(m) [ed. laud. 340 B]; post unam lineam vacuam (50 r lin. 26-51* lin. 19) (sermo vm: quinque particulae): (50 r lin. 26) Hoc uero tempore postquam, etc. [ed. laud. 334 C - 336 B]; (51* lin. 19) series excerptorum: Clama ne cesses (...) [Es. 58,1]. Qui fecerunt: ut emendent (...). Interrogatio. Numquid non in his rei sumus, etc. (laudantur Cassianus, Hieronymus, Symmachus, Osee, denuo Hieronymus, Leo papa, Ieremias) (...) - ad nichilu(m) redigas me [Ierem. 10, 23 sq.]; (52*
lin. 16) <paenitentiale> : Penitentia laicor(um) s(e)c(un)d(u)m Fulb(er)tu(m) ep(iscopu)m. Si quis hominem Occident sponte, etc. [ed. laud. 339 A - 340 A 4]; (53 r lin. 10) Muliem(m) penitentia: Si qua mulier - sexta feria ieiun(et) [ed. laud. 340 A 7 - B 1; pars ulterior legitur supra 50 r ]; post unam lineam vacuam (lin. 19) (carmen de sancta cruce) : Vexillum regis uenerabile, etc. [ed. laud. 345: num. xn; cf. Walther 1,20288]; (53 v lin. 25) roberti regis epistula ad gauzlinum Bituricensem: Ep(isto)la transmissa Gauzlino abbati a piissimo rege Rotb(er)to de quodam portento: Rotbertus (...) Gauzlino (...). Volo uos scire, etc. [ed. laud. 935 C - 936 C]; post unam lineam vacuam (54 r lin. 19) gauzlini responsum: D(omi)no regi (...) Rotberto. humil(is) Gauzlinus (...). Quod placuit uob(is) interrogari, etc. [ed. laud. 936 C — 938 A]; (55 v lin. 5- 57 v lin. 13) <series carminum): (55 v lin. 5) In diepentecostes: Organum mentis, etc.; (lin. 16) In natal(e) d(omi)ni: Nundum uobis — Gl(ori)am trine; (Bn. 24) <de iohanne abbate quodam) : In gestis patrum, etc.; (56 r lin. 13) Tu qui de nichilo mundum, etc.; (lin. 21) de timore, spe, (et) amore: Trims ab inlicitis, etc.; (56 v lin. 19) Ide(m) breuius: Tres caus^faciunt homines, etc.; (57 r lin. 1) Sexgradibusconsummatur, etc.; post unam lineam vacuam (lin. 14) Castus agit, etc.; post unam lineam vacuam (lin. 17) Prandia lauta modu(m) turbant, etc.; (lin. 26) hymnus: S(an)c- (tu)m si(m)plicit(er) patrem cole, etc. [ed. laud. 351 etc.; cf. Walther 1,13473a, 12479, 8918, 19504, 19442, 19375, 17600, 2549, 14504, 17247a]; (57* lin. 14- 58 v lin. 9) hymnus de s. pantaleone: vita S(an)c(t)i Pantaleonis: Quanta<j> cedes cistiani [sic, lege: christiani] gregis inhorruerit, etc. [ed. laud. 339-341; Chevalier 16189; cf. Walther 1,15243a]. 58 v cetera pars prius vacua erat; postea manus saec. xi/xn (?) addidit (lin. 22-29) <iohannis DiACONi vitae gregorii magni lib. ii cap. 4> (scil. de anima Traiani Imp.): Notandu(m) q(uod) n(on) legit(ur) Gregorii p(re)cib(us), etc. [PL 75, 105 D 3 - 106 A 11]; in spatio relicto exstat adnotatio possessoris, de qua vid. infra. Opuscula Fulberti numeris per ordinem instruxit alex. petavius usque ad 136 (47 v ). Hoc codice usus est C. de Villiers, ut videtur, cf. eius edit.: Fulberti Carnotensis opera varia (Paris. 1608), epist. nuncupatoria ad Ph. Hurault. Ch. Pfister, De Fulberti Carnotensis Episcopi vita et operibus (Diss. Paris. 1885), 7 sq.; A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 2 (1945), 80 (cod. Reg. Lat. 278); id., Notes sur quelques manuscrits latins anciens de la Bibliothèque Nationale de Paris, ed. M.-Th. Vernet (Bulletin d’Information de 1’Inst. de Recherche et d’Histoire des Textes 6, 1957), 21; M. McVaugh- Fr. Behrends, Fulbert of Chartres’ Notes on Arabic Astronomy (Manuscripta 15, 1971), 173; 174; 175. prov.: Gallia (?). poss.: s. martin de séez (58 v : Liber sancti Martinj sagien(sis) (saec. xv)). - p. petavius (l r in angulo dextro sup.: R. 47). — alex. petavius (num. 612, cf. Catal. Petav. 6*, W, 5*, 40 r ; de Meyïer, Petau 20; 144). - <christina sueciae
regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 97; CMA 2, 2422.97). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 97). - bibl. leid. (scidula num. 97; catal. an. 1716, p. 377, num. 12: Fulberti Camotensis Episcopi epistolae, etc.). II 59-68. Saec. xn 2 (c. an. 1190). iv (59-66)+i (67-68). Textus (f. 59-66): 200 X 135, col. 2 (spatium inter columnas mm 12-13), lin. 37 (atramento lin.). Littera prae-gothica textualis. Litterae init. maiores coloribus rubro et caeruleo partim alternis depictae et lineis colore alterno ornatae (excepta littera 59 r ); inscriptiones rubrae. F.66 r ~ v lucis ope depictum est ap. E. Chartraire in op. infra laud., tab. 3-4; 62 r , 66 r , 67 v ap. Lieftinck in op. infra laud., tab. 101-103. 59 r -66 ra . ivonis carnotensis sermones duo: (59 r ) de sacramentis dedicationis iuonis camote(n)sis ep(iscop)i: Qj(uonia)m ad dedicationem, etc. [PL 162, 527 B - 535 C: sermo rv]; (62 va lin. 34) De sacramentis neophitorum cuius sup(ra) in synodo: Quoniamp(o)p(u)l(u)s adjidem, etc. [ed. laud. 505 C - 512 D: sermo i]. 66 r (cetera pars) et 66 v -68 r prius vacua relicta sunt; inter ann. c. 1190-1200 additae sunt formulae oboedientiae episcoporum, abbatum abbatissarumque ecclesiae s. stephani senonensis subiectarum tempore archiepiscoporum Guy de Noyers (1176-1193), Michel de Corbeil (1194-1199) et Pierre de Corbeil (1200-1222); 65 v quoque marg. inf. leguntur duae formulae. Scriptae sunt a variis protonotariis litteris diplomaticis et cursivis atque subscriptae crucibus [ed. E. Chartraire, Une nouvelle liste des professions episcopates et abbatiales faites k 1’église métropolitaine de Sens (Bulletin de la Soc. Archéol. de Sens 23, 1908), 11-18; cf. 2 sqq.]. 68 v vacat. Haec folia pars ulterior libri cuiusdam Pontificalis Senonensis esse videntur, cf. V. Leroquais, Les Pontificaux Manuscrits des Bibliothèques de France 2 (1937), 402. prov. : Gallia (Senones: S. Stephanus). poss. : Ecclesia s. stephani senonensis. — De ceteris possessoribus vid. sub I. Ill 69—72, 78—81 (inter 72 et 78 inserta sunt ex alio codice quodam 5 folia, de quibus vid. sub IV). Saec. ix. rv (69-72/78-81). Fasciculus in fine (81 v ) in medio marg. inf. numeratus est xviiij a librario ipso, ut videtur.
Textus 185x140, lin. 28 (f. 69-70, 78-81), 190x155, lin. 29 (f. 71-72) (stilo lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur, primus 69 v -70 v , secundus 71 r -72 v lin. 7, tertius 78 r -81 v lin. 10; duae manus, altera eiusdem temporis, altera paulo posterior, impleverunt spatium 72 v a secundo librario relictum, ut et alia manus eiusdem temporis spatium 81 v . Minuscula Carolina. F.69 v -70 v inscriptiones et litteras init. rubras exhibent. 69 r vacat. 69 v -70 v . clAudianus mamertus, de statu animae libri, excerpta: Ex libris Claudiani Viennensis p(res)b(ite)ri de statu animg. In lib(ro) prim(o'): (69 v ) i. 20 Est ergo in anima — nemo moreretur [ed. A. Engelbrecht (CSEL 11, 1885), 70. 14_20]; 21 Ite(m) in eode(m). Et in quolibet - inlocaliter mota [ed. laud. 75.23- 76.9]; hi. 3 In Lib(ro) m-4 [ed. laud. 157.11-160]; (70 v ) 16 Ite(m) in eode(m) anacephaleos totius opens. Deus incorporeus - omnis est anima [ed. laud. 185.10- 187.8]. Cetera 70 v pars vacat (olim exstabat scriptura postea omnino erasa). 71 r -72 v . pontificum romanorum catalogus (nomina, quot annos sederint, quando sepulti sint), usque ad (72 v ): XCII. Gregorius. Sed(it) ann(os) X. m(enses) VIII. d(ies) XXIIII. sep(ultus) [i.e. Gregorius hi, f 741]; deinde librarius adnotavit quot pontifices Xystus, Felix, Anastasius, etc. vocarentur. Alia manus paulo posterior seriem in spatio inf. dext. usque ad Leonem m (-[816) cum indicatione annorum, deinde usque ad CIII. Gregori(us) [i.e. Gregorius iv, j844] cum indicatione nominum tantum continuavit. L. Duchesne, Le Liber Pontificalis 1 (1886, ed. 2 1955), ccvi; Gesta Pontificum Romanorum, ed. Th. Mommsen (MGH 1, 1898), civ. 72 v . Series pontificum romanorum ex eusebii historia ecclesiastica : Eusebius in istoria ecclesiastica hoc eos ordine et annor(um) numero scribit p(er)fuisse (litt. capit.); sequuntur nomina inde a Petro usque ad Siricium. 78 r -80 v . <iohannes cassianus, collatio 21, capp. 24-30): Ex conlatione Theone prima de diversa observatione quadragesimae: Germanus. Quid causae e(st) ut sex ebdomadib(us), etc. [ed. M. Petschenig (CSEL 13, 1886), 599—606]; margini paulus petavius adscripsit: Apud Cassianu(m) Coll. XXI. p. 573 Ed. Ro. 80 v -81 v . aur. Augustinus, de civitate Dei: 19, 15 Nullus natura - 17 aggrauat animam [ed. B. Dombart-A. Kalb (CC 48, 1955), 682.33—684.8]. A. Wilmart, La Tradition des grands ouvrages de Saint Augustin, 3. La ‘Cité de Dieu’ (Mis cellanea Agostiniana 2, 1931), 285 (num. 131). 81 v . venantii fortunati versus nonnulli: i. 15, 47; 21, 13-14; 13, 15; ii. 10, 17; sequuntur verba: It(em) eiusde(m) de eccl(esi)a Xamnelensi; hi. 7, 17-18; vii. 4, 11-12; 5, 37-38; 8, 63-64; x. 9, 47-48 [ed. Fr. Leo (MGH. Auct. Ant. 4, 1881],
L. Delisle, Littérature latine et histoire du Moyen Age (Instructions adressées par le Comité des travaux historiques et scientifiques aux correspondants du Ministère, etc., 1890), 4 sq • Manitius, 1 (1911), 179. prov. : Gallia (ager Turonensis ?). poss. : vid. sub. I. IV 73-77. Saec. x. (in-1) (73-77). Textus 180x150, lin. 27 (73 r ~ v ), 24-28 (74 r -77 r ) (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 73 r ~ v lin. 11, 77 r lin. 28- 77 v lin. 23; alter 74 r -77 r lin. 27. Minuscula Carolina. Inscriptiones rubrae (74r-77r). 73 r ~ v . <beda, chronigon parvum, pars): Gratianus an (nos) VI - Leo. an (nos) VIIII [Chronica minora saec. iv-vii, ed. Th. Mommsen 3 (MGH Auct. Ant. 13, 1898), 298-320: infra sub lin. 247-249, 251-290, deinde 576, 579, 582-584, 587, 588, 591]; cetera pars 73 v inde a lin. 12 vacat. L. Duchesne, Le Liber Pontificalis 1 (1886, ed. 2 1955), ccvi. 74 r -77 v . gregorius turonensis, historia francorum, excerpta: (74 r ) X. 31 De episcopis Turonicis - summa est ami V.DCCC.XIII [ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1, pars 1, ed.*, 1951), 526-537]; (77 r lin. 28) i. 30 Sub decio u(er)o - parit(er) sunt coniuncti [ed. laud. 22.10-23]. F. 74 r marg. sup. primus librarius (?) titulum addidit (fortasse loco tituli vetustioris erasi): Gregorii turonensis ep(iscop)i ex historia francor(um) libro ultimo, cap(ut) XXXI, alterum excerptum inscripsit: Item eiusde(m). ex supradicta Historia Libro I. cap(ut) XXX. Gregorius Turonensis, Opera, ed. W. Arndt-B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 28 [cod. 1]; B. Krusch, Die handschriftlichen Grundlagen der Historia Francorum Gregors von Tours (Histor. Vierteljahrschrift 27, 1932), 733 sq. [cod. E 2a]; 738 sqq.; Gregorii Episcopi Turonensis libri Historiarum X, ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1, pars 1, ed. 2 1951), xxxiii [cod. E 2a]. prov.: Gallia (ager Turonensis?). poss.: vid. sub I. litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. — L. Bethmann, Handschriften aus der Universitats-Bibliothek in Leiden (Archiv 8, 1843), 573 sq.
VOSS.LAT.Q..13 - Ps.-HIPPOCRATES, Ps.-ANTONIUS MUSA, Ps.-APULEIUS, IURIDICA ECCLESIASTICA, LITURGICA, OLIVERUS PADERBORNENSIS, GOTHOFRIDUS VITERBIENSIS, PROVINCIALE ECCLES. ROMAN., PERSIUS Membr., fol. 54 (1-3, 3*, 4-53). Quinque codicum fragmenta in unum com- pacta. Tegumentum ut in cod. praec. (Petavianum; paulus petavius tergo titulos adscripsit; scriptura hodie quasi omnino evanida); quaterna folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-3, 3*, 4-14. Saec. xi in., 258x180. iv (1-3, 3*, 4-7) + (xv-l) (8-14). Pars sup. folii hodie numer. 3* exsecta est; omnia folia in angulo dextro inf. mutila sunt. Textus 200 X 120, lin. 29 (stilo lin.) Minuscula Carolina formata. F.l v , 3* v , 4 r exhibent litteras init. virides, 6 r litteram init. rubram; inscriptiones rubrae inde a 4 l * * * V ; 4 r -14 v exstant in textu imagines herbarum atramento ductae, hie illic nondum delineatae sunt spatiis relictis. l r _3r. Ps.-hippogrates, epistula ad maecenatem : Yppocrates Mecennati suo salute(m). Libellum quern roganti tibi p(ro)misi - nec medicis i(n)digebis. Ep(isto)la yppocratis ad Mecenatu(m) Explicit [Marcelli de medicamentis liber, ree. M. Niedermann (Corp. Medic. Lat. 5, 1916), 13.30-17.3 additis eis, quae leguntur in ed. laud. 13.6-29; codex multis in locis differt ab edit.]. 3 V prius vacabat; manus saec. xm addidit libellum qui vulgo dicitur £uid pro quo: p(ro) aristologia Ruta do(m)estica - p(ro) ol(e)o amigd(alino) ol(eu)m de nucib(us) rece(n)tib(us) (et) p(er)f(ec)te maturis. Explicit qui p(ro) quo [cf. Voss. Lat.Q_.99, 198 r ~ v ; Thorndike-Kibre 1129]; sequuntur praecepta eadem manu et altera manu scripta. 3* r . Praecepta medica manu gothica cursiva saec. xm scripta. 3*v_6v. Ps.-ANTONIUS MUSA, DE HERBA VETTONICA libellus I (3* v -4 r lin. 17) epistula ad Agrippam: Antonimusus [sic] M(arco) Agrippe Salute (m). cgsari augusto p(re)stantissimo om(n)ium mortaliu(m) — cu(m) uolueris uti. sic uteris. Expl(icit) Ep(isto)la [ed. E. Howald — H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), <3>-4.34]; post spatium enumerantur (4 r ) pondera medicinalia: <Oyportet pondus uel pondera medicinalia nosse. Dragma pondus e(st) denarii argentei - scripula CCC [ed. P. Diepgen, Zur Tradition des Pseudoapuleius (Janus 29,
1925), 67, ex cod. E (=Vindob. lat. 93); cf. E. Wickersheimer, Les manuscrits latins de medicine du haut moyen age dans les bibliothèques de France (1966), 67, num. lxi] ; (4 V ) imago herbae vettonicae: Scolapius ubi vetonicam legit, quia ipse earn invenit. Nomen herbz uetonicg. Omios dicunt cestros, etc.; (lin. 22) incanta- menta magica: Precatio eiusdem herbae: Herba uetonica - contusa [Ch. Joret, Les Incantations botaniques (Romania 17, 1888), 11]; (lin. 29-6 v lin. 20) index curarum: Prima cur a ei(us) ad capitis fractura(m) - XLVI (ad podagram) (...) lenire experti affirmant [ed. laud. 10.175-11.184; 11.185-191; 4.35-10.174]. Post unam lineam vacuam: 6 V -14 V . <Ps.-apuleius madaurensis, herbarium usque ad herb. 22) [ed. laud. <15>-61.4]: (6 V lin. 22) epistula ad cives: Apoliensis platon [sic] ad dues suos. ex plurib(us) paucas uires herbaru (m) - p(ro)fuisse uideatur. Epistola Platonis. data ad dues suos explicit; (7 r lin. 5) Nomen herbt plantago. Arnaglossa - in multis locis (imago herbae nondum depicta est spatio relicto); sequuntur (7 r med. - 14 v ) descriptiones herbarum et curae usque ad: Nomen herbae apollinaris (...) absq(ue) fumo ciatu(m) unu(m). anxugia uetere, cetera desunt; imagines herbarum partim exstant partim nondum depictae sunt spatiis relictis. Deperdito folio inter 10 et 11 desunt herb. 8 porcino, impone - herb. 10 fin. [ed. laud. 39.9-43.21]. Marginibus infer, et spatiis relictis manus gothica cursiva saec. xiii supra laud, praecepta varia adscripsit. H. Koebert, De Pseudo-Apulei Herbarum Medicaminibus (Diss. inaug. Monac. 1888), 3; 10; Ch. Joret, Les Incantations botaniques (Romania 17, 1888), 6; H. Diels, Handschriften der antiken Arzte 1 (1906), 52; Antonii Musae de herba Vettonica..., ed. E. Howald et H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), xii; L. C. MacKinney, Multiple Explicits of a Medieval Dynamidia (Osiris 10, 1952), 198, adn. 11; A. Beccaria, I Codici di Medicina del periodo pre-salernitano (secoli IX, X e XI) (1956), 336-337 (num. 113); H. J. Lorenz, De Ps. A. Musae et Ps. Apulei genere dicendi (Diss. inaug. Bonn 1959), 16 et passim. De herbarum imaginibus: G. Swarzenski, Mittelalterliche Kopien einer antiken medizinischen Bilderhandschrift (Jahrb. d. kais. deut. Archaol. Instituts 17, 1902), 48; Byvanck 79. 14 r marg. inf.: magist(er) Guib(er)t(us) mittatis m(ihi). XVI. pecia(m) trrffi (?) (saec. xiii); 14 v (alia manu eiusdem temporis): Mag(iste)r Tho. XXV d(enarii) (et) IIIId(enarii) (et) (...) p(os)t Xd(enarii) (?), et infra: (...)] die d(o)m(inicae) XX d(enarii) (et) ob(ligationis). die lune XIX. d(enarii) (et) ob (ligationis); die m(ar)tis XI d(enarii), die m(er)curij XXXII d(enarii) (saec. xiii). prov.: Gallia. poss.: p. petavius (l* r in angulo dext. sup.: K. 26). - alex. petavius (num. 587, cf. Catal. Petav. 73 v , 73 r , 20 r , 26 r , 40 v , 77 r ; de Meyïer, Petau 13; 16; 73). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 207; CMA 2, 2532.207). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 205). - bibl. leid. (scidula num. 205; catal. an. 1716, p. 377 sq., num. 13: TPPOCRATES MECENNATI SUO SALUTEM, ita incipit, etc.).
II 15-30. Saec. x 2 , 272x 183. 2 iv (15-30). Textus 210x125/130, lin. 24 (stilo lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur, primus 15 r -21 v , 23 r -26 v lin. 14; secundus 22 r_v ; tertius 27 r -30 r lin. 5. Minuscula Carolina. F.15 r littera init. maior nondum depicta est, litterae init. in textu coloribus viridi, rubro, fusco ornatae sunt. Initia partium litteris init. minoribus atramento ductis (22 v coloribus rubro et fusco ornatis) distinguuntur. Margines 15 v , 21 v , 24 v , 29 v imagines lapide scriptorio delineatas exhibent spectantes fortasse ad textum in 15 r -30 r ; 15 v : imago Sapientiae (?; cf. orationem ad initium concilii generalis habitam), 21 v : imagines duorum abbatum (?, cf. textum proximum in quo de abbatibus agitur), 24 v : supra una, infra duae imagines humanae (cf. textum in quo agitur de scholis), 29 v : miles (?, textus proximus praebet consecrationem regis in regem). 15 r -18 r . <ordo celebrandi concilii generalis) [Mansi 1 (1759), 10-14; PL 78, 1235 A - 1238 B]: (H}ora diei prima, ante solis ortu(m), etc. In marg. sup. manus saec. xvn adnotavit: Ex Concil. Tol. 4. c. 3, et in marg. dext.: edidit Cont. (i.e. Gasp. Contarini, t an. 1542, ut videtur) post decretu(m) Grat. ex ofiicina Plantini. 18 r -26 v . ex <ansegisi capitularium regum francorum sylloga) excerpta: de fide catholica et primo precepto legis. Primo omniu(m) admonemus, etc. [i. 58, 59, 66-69, 76, 75, 133, 134 (sequuntur 21 v lin. 4 sqq. quaedam incerta: Abbatespro humilitate religionis in e(pisco)por(um) potestate consistant, etc.), 136, 84-88, 92, 137, 138, 169, 139-151, 153-157; n. 4-7; hi. 52, 55, 64, 65, 90; u. 24, 40: MGH Legum Sectio 2: Capitularia 1, ed. A. Boretius (1883)]. Cetera pars 26 v inde a lin. 15 olim delineationes exhibebat, quae postea erasae sunt. 27 r -28 r . <gregorius magnus, sacramentorum liber), excerpta: (27 r lin. 1) In cena D(omi)ni ad Missam: D(eu)s a quo - bona creas [PL 78, 83 B 4 - 14]; (lin. 17) Incipit Benedictio Chrismatis principalis. Sursum cor da - e(ss)e consortes. per eundem d(omi)n(u)m (...) s(e)c(u)la s(e)c(u)lor(um) [op. laud. 78, 84 B 12 - 85 A 16; C. Vogel-R. Elze, Le Pontifical Romano-Germanique du dixième siècle 2 (Studi e Testi 227, 1963), 74.11-75.12]; (28 r lin. 4) Exorcismus olei: D(eu)s qui uirtute sp(iritu)s - per ignem [op. laud. 78, 85 B 6 - C 7; ed. Vogel- Elze 2,76.2-13]; (lin. 18) Ad co(m)pl(e)nd(um): Refecti - consequamur. per d(omi)n(u)m n(ost)r(e)m [op. laud. 78, 85 C 14 - D 3; ed. Vogel-Elze 2,76.27- 29]. 28 T ~ v . Benedictio in ramispalmarum. Benedicat uob(is) -praestare dign(et) [op. laud. 78, 77 B 14- C 8]. 28 v -30 r . Consecratio Regis in Regem: Om(ni)p(oten)s aeterne d(eu)s, etc. [ed. Vogel-Elze 1,250.19-251.18; codex in paucis differt: inter verba regem et
eligimus [ed. laud. 250.26] praebet: francor(um) (et) equitanor (um) parit (er); loco verborum ecclesiamque tuam [ed. laud. 251.4—5] praebet: Eccl^siam q(ue) eq(ui)tana(m) et frantianv, loco verborum et ad verae fidei [ed. laud. 251.7-8] praebet: ut francoru(m) regnu(m) non deserat, sed ad pristine fidei\\ (29 r lin. 12) Sacri unctio olei: D(eu)s d(e)i Jilius ih(esu)s chr(istu)s d(omi)n(u)s n(oste)r qui a patre oleo, etc. [ed. laud. 1,255.13-20]; (lin. 19) Coronae Regalis inpositio: Accipe igitur corona(m) regni, etc. [ed. laud. 1,257.13-24]; (29 v lin. 8) Sceptri tradicio: Accipe virgam virtutis, etc. [ed. laud. 1,256.22-257.9]; (lin. 20) Regii status designatio: Sta et retine, etc. [ed. laud. 1,258.20-26; 259.3-6; cf. 261 Ordo qualiter rex ordinari debet omissis formulis 5 et 6]; cetera pars 30 r , et 30 v vacant, ut omittam adnotationem possessoris 30 v , de qua vid. infra. Nonnullis verbis 29 r -30 r librarius ipse terminationem femineam ad reginae coronationem convenientem suprascripsit; marg. sup. titulos addidit codicis possessor. prov. : Gallia. poss.: Magister galeranus de pendref (30 v : Iste lib(er) e(st) mag(ist)rj Galeranj de pendref [magister Univ. Paris, an. 1362-87, cantor Paris, inde ab an. 1396] i(n) medicina artib(us) (et) sacra pagina p(ro)fessoris que(m) emit auinio(n)ij [vulgo: Avignon] p(re)tij Illfloren(orum) curre(n)tium (in rasura!). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt. : Carey, Scriptorium of Reims, 60 (rejected). Ill 31-38. Saec. xm in., 245x 165. iv (31-38). Textus 175x 120, col. 2 (spatium inter columnas mm 9), lin. 39 (atramento lin.). Littera gothica textualis. Litterae init. maiores vel minores coloribus rubro et caeruleo alternis depictae sunt; inscriptiones rubrae. 31 r -35 ra . <oliveri paderbornensis epistula ad Engilbertum de obsidione damiatae): Honorabilib(us) d(omijnis suis (...) Oliuer(us) (...). Sapiens corde (et) fortis robore, etc. [ed. H. Hoogweg, Die Schriften des Oliverus (Bibl. d. Liter. Vereins in Stuttgart 202, 1894), 188-231; cf. lix (cod. L)]. 35 ra -37 r . <gothofridus viterbiensis, pantheon), excerptum de Sarracenis et de Mahomete: (35 r lin. 6) Hystoria de lege (et) nat(ur)a sarracenor(um) (et) de uita (et) origine (et) lege mahumet p(ro)ph(et)e eor(um) que fuit et cepit tempo- rib (us) eraclij Romanorum imperatoris: Sarraceni p(er)u(er)se se putant ex ana [sic; lege: Sana], s(et) uerius agareni d(icu)n(tu)r ab agar, etc.; des. (37 r ): (et) si tunc non peniteat, occidat(ur) [cf. cod. Leid. BPL 15, 159 vb med. - 161 v , in quo textus abrumpitur verbis ad passionem fuisse deperditis foliis].
37 v -38 v prius vacabant; postea conscripta sunt (saec. xiv, litt. cursivis) rebus theologicis hodie quasi omnino evanidis. prov. : Gallia (?). poss. : vid. sub I. IV 39-45. Saec. xiii* (inter 12.4.1281-29.4.1282), 232 X 175. (iv-1) (39-45). Folia numeris 2-9 (omisso 3) eodem modo quo in cod. Leid. BPG 96 olim S. Victoris Parisiensis, manus saec. xvi (an claudii de grandeviae bibliothecae custodis?) numeravit. Margo inf. f. 39 et dexter f. 40 exsecti, omnia folia marg. sup. mutila sunt. Textus 160 X 108, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 33 (atramento lin.). Littera diplomatica cursiva cancellariae Romanae. Litterae init., inscriptiones, paragraphorum signa rubra. F.45 v lucis ope depictum est ap. Lieftinck, Mss datés, tab. 130. 39 r -45 v . (provinciale ecclesiae romanae) (39 r marg. sup. paulus petavius adnotavit: Annotatio prouinciar(um) orbis archiepiscopatuu(m) (et) episcopatuum): (39 r ) ecclesiae principals urbis Romae: In ciuitate Roman(orum) sunt quinq(ue) eccl(es)ie, que patriarchie dicuntur. Et sunt eccl(es)ia beati Joh(ann)is lateranen(sis), etc.; dioeceses suburbanae; tituli ecclesiarum presbiterum, cardinalium, dia- conorum cardinalium [ed. M. Tangl, Die papstlichen Kanzleiordnungen von 1200-1500 (1894), <3>-4; in cod. omittuntur verba Penestrina - cardinalem: ed. laud. 4-5]; (39 va lin. 9) Isti sunt Ep(iscop)i sub Roman(orum) pontifice, qui non sunt in alterius prouincia constituti: Ostien(sis), Portuen(sis), etc., usque ad (45 va ): Milopotamien(sem) [ed. laud. 5 col. 1-30 col. 1 med.; maxima ex parte omittuntur in cod. ea, quae non leguntur in cod. H quoque apud Tangl (=cod. Collegii Hispanici Bononiensis 275, saec. xm ex.)]; col. 2 leguntur nomina propria 18 cardinalium in tres ordines disposita (scil. episcoporum, presbiterum, diaconorum), qui cardinales sub Martino iv papa (1281—85) munus gerebant [cf. K. A. de Meyïer, Une liste inconnue de Cardinaux datant du Pontificat de Martin iv (Scriptorium 15, 1961), 320-323]. Cf. provinciale in cod. Voss. Misc. 3, f. 57 sqq. [de Meyïer, Catal. Codd. Voss. Gr., 229]. prov.: Italia (Herbanum, vulgo: Orvieto, cf. de Meyïer, op. supra laud.). poss.: <s. victor parisiensis (?)) (cf. E. Pellegrin, Notice sur quelques recueils de vie de saints utilisés pour la liturgie a Fleury-sur-Loire au xie siècle (Bulletin d’lnformation de 1’Inst. de Recherche et de PHistoire des Textes 12, 1963),
20, adn. 4; dicit haec folia partem esse eiusdem codicis, ex quo alia folia hodie sunt Paris. B.N. ms. lat. 15091). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Lieftinck, Mss datés, 95 (num. 221). V 46-53. Saec. xii/xm (c. an. 1200), 238 X 155. iv (46-53). Folia numerata sunt 34-41 manu saec. xvi (fortasse eadem quae folia fragmenti praecedentis numeravit). Textus 210 X 70, lin. 46-50. Littera prae-gothica textualis. Initia satirarum litteris init. parvis rubris distinguuntur. 46 r -52 v . a. persius flaccus, satirae [ed. W. V. Clausen (1956)], cum paucis scholiis margin, manu eiusdem temporis (nisi librarii ipsius) scriptis; hie illic altera manus apparet. Sine inscr.; (46 r ) Sat. i praemisso prologo: Nec fonte labra, etc.; (47 v ) n; (48 r ) hi; (49 v ) iv; (50 r ) v; (51 v ) vi; (52 v ) subscr.: Explicit Liber p(er)sii Jlacci. 52 v -53 r . Quaedam de persii vita et opere: Cornuto referente p(er)siu(m) de tuscia natu(m) rome ex puero nut(ri)tu(m) (et) equestri or dine fuisse cognoscim(us), etc.; deinde accedunt quaedam de hereditate (53 r lin. 16: Mos erat ap(ud) romanos nulli ext(ra)neo hereditate(m), etc.), de re medica, praecepta, haec omnia variis manibus scripta. A. Kisselius, Specimen criticum continens Aulii Persii Flacci Codd. MSS. Leidensium Colla- tionem (Diss. Ultraj. 1848), 25 sqq.; A. Persi Flacci Saturarum Liber, ed. W. V. Clausen (1956), xiii; xxi; <2> [cod. q]; ed. L. Herrmann (Collection Latomus 59, 1962), 10 [cod. q]. 53 v vacat. prov. : Gallia (ager Parisiensis ?). poss. : <s. victor parisiensis (?)>. - p. daniel (46 r marg. sup. olim inscriptio possessoris exstabat postea erasa; adiuvante luce quae infra spectrum iacet, legitur: Ex libb. Petri Danielis Aurelii 1564). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. VOSS.LAT.Qd4 - AUGUSTINUS Membr., an. 1421 (f. 1-96) et 1425 (f. 97-142), 271 X 190, fol. 144. 8 iv (1-144). Manus eiusdem temporis quaterna folia priora fasciculorum ai-a4, bi-b4, etc. numeravit et verba reclamatoria quae dicuntur, addidit. Folia in quibus opera vel libri incipiunt (11, 26, 39, 67, 97, 118, 135) demonstratoribus qui dicuntur,
ex corio confectis, munita sunt (praeter f. 3, ubi demonstrator hodie deest). Textus 188 X 124, col. 2 (spatium inter columnas mm 8), lin. 35 (atramento lin.). Scripsit iohannes ten hove de Rhenen (cf. 96 r et 142 v ; obiit an. 1439, cf. 96 r ) litteris hybridis [scripsit idem an. 1418 codicem quendam Isidori Hispal. interpretationem super Vet. Test, continentem, cf. B. Nonte, op. infra laud. 146; nescio ubi hodie lateat vel an deperditus sit]. Initia singulorum operum et librorum litteris coloribus caeruleo et rubro depictis vel bicoloribus (rubro caeruleoque coniunctis) lineis violaceis et caeruleis adiectis, distinguuntur (cf. cod. Q_.39); f. 3-25 initia singulorum capitum litteris rubris et caeruleis alternis ornata sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata chart, ut in cod. Q.8; insuper 2 folia membr. praeligata hodie numer. 1* et 2*. aur. augustini opera nonnulla: l*r_2*r vacant, ut omittam adnotationem possessoris l* r , de qua vid. infra. 2* v . index scriptus manu saec. xv; sequuntur versus casulani (fortasse sa- cerdotis ad quem Augustinus epitulam hodie in editt. 36 numer. dedit) manu cursiva saec. xvi scripti: In p(re)coniu(m) libror(um) diui Augustini: Est v(er)bu(m) vite. Christus, lux. vita beata. Et q(uo)d p(er) vates. discipulosq(ue) tulit ffu(n)damen templi hoc: paries no(n) fortior ulla Aurelius ceuqua(m) struxe(r)at ore Dei: Casulan(us) 1.5.3.7°. lr_57 v . de doctrina Christiana libri iv [ed. G. M. Green (CSEL 80, 1963), 3-169]: (l ra ) retractatio: Incipit retractac(i)o beati augustini ep(iscop)i in libros suos de doctrina chr(ist)iana: Libros de doctrina chr(ist)iana, etc. [ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 135.16-137.3]; (l rt lin. 7) Incipit p(ro)logus: Sunt p(re)cepta queda(m), etc.; (3 r ) lib. i: Due su(n)t res, etc.: (ll v ) n; (26 r ) hi; (39 r ) iv. Post finem lib. iv sequebantur olim (57 vb ) quaedam litteris rubris scripta, postea omnino erasa. 58r_67 ra . epistula 187 ad Dardanum <de praesentia dei> [ed. A. Goldbacher (CSEL 57, 1911), 81-119]: (57^ in fine) Incipit ep(isto)la b(ea)ti Augustini ep(iscop)i ad dardanu(m) ; (58 ra ) Fateor, mif(rate)r, etc. 67 ra —96 ra . epistula ad catholicos de secta donatistarum seu de unitate ecclesiae: Incipit liber beati augustini episcopi co(n)tra hereticos qui dicu(n)t(ur) donatiste: Augustin(us) (...). Salus que in chr(ist)o est (...). Meministis fr(atr)es, etc., usque ad (96 ra lin. 8) a mortuis resurrexerit [ed. M. Petschenig (CSEL 52, 1909), 231-322.6]; subscr. (96 ra lin. 12-16 litt. rubris scripta an. 1439 vel paulo post): Explicit de unitate ecc(les)ie catho\lice contra donatistas 142ljManu fr(atr)is ioha(n)nis ten houejde p(ro)pe Renen q(ui) obiit in nati(uita)te\sancti
ioha(n) nis bnp (lis) te. M CCCC XXXIX [ cf. Necrologium monasterii Frenswegen sub d. 24 m. Iun. ap. K. Löffler, Quellen z. Gesch. d. Augustinerchorherren- stifts Frenswegen (Veröffentlichungen d. Histor. Kommission d. Provinzial- institutes f. Westfal. Landes- u. Volkskunde, 1930), 192]. 96 ra lin. 17-96 v vacant. 97 r -142 v . DE PECCATORUM MERITIS ET REMISSIONE ET DE BAPTISMO PARVULORUM ad Marcellinum libri m [ed. C. F. Urba-J. Zycha (CSEL 60, 1913), 3-151]: (97™ lin. 1) Incipit p(ro)log(us) i(n) libru(m) p(ri)mu(m) b(ea)ti augus(tin)i ep(iscop)i de baptis(m)o p(ar)uulor(um) ad marcellim(m) : Incipit liber p(ri)m(u)s aduersus eos, etc.; (lin. 18) lib. i: Quafmjuis me, etc.; (118 rb med.) ii; (135 vb ) ïïi; (142 va med.) subscr.: Explicit liber terci(us) b(ea)ti aug(ustin)i ep(iscop)i/de baptismo p(ar)uulor(um) sc(ri)pt(us) per man(um)\fr(atr)is Joh(ann)is de Riene(n) anno d(omi)ni m°lcccc°. xxv°. Sab(at)o p(ost) lucie v(ir)g(inis) ac m(a)r(tyris). 142 va med.-144 v vacant. prov.: Westfalia (Frenswegen ?, eodem loco atque cod. Q. 39) vel Gallia (septentrionalis). poss.: Monasterium s. mariae nemoris (vulgo: Marienwald, Frenswegen prope Northorn) (l* r : Liber monastery nemoris b(ea)te marie virg(in)is ord(in)is cano(n)icor(um) reg(u)lariu(m) p(ro)pe northorne-, saec. xv). - is. vossius (Catal. Colom. num. 127; CMA 2, 2452.127). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 127). - bibl. leid. (scidula num. 127, ex 128 corr.; catal. an. 1716, p. 378, num. 14 (qui numerus exstat l* r super inscr. possessoris): Augustini de doctrina Christiana, etc.; l* r exstat particula chart, exhibens numeros 14, 128 (del.), 129 variis manibus scriptos). litt.: Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, ll.-B. Nonte, Untersuchungen über die Handschriften des Augustiner-Chorherren Stifts Frenswegen bei Northorn (Westfal. Forschungen 14, 1961), 145. VOSS.LAT.Qd5 - ARATOR, THEODULPHUS, AIMOINUS FLORIACENSIS, VARIA AD MONASTERIUM FLORIACENSE SPECTANTIA Membr., fol. 57. Quattuor codicum partes in unum compactae. Tegumentum saec. xvi/xvii (chart, inflexibile membr. tectum, olim duobus claustris ex corio confectis munitum; tergo paulus petavius titulos adscripsit hodie fere evanidos); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt.
I 1-13. Saec. ix in. (teste Bischoff), 273x190. iv (1-8) -f- (iv-3) (9-13). lextus 205 X 140, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 5), lin. 32 (stilo lin.). Minus- cula Carolina. Litterae init. atramento ductae. F. l r lucis ope depictum est apud A. P. McKinlay, Membra disiecta, tab. D et apud eundem, Arator. The Codices, tab. 30. Ir—6ra. < A RATOR SUBDIACONUS, DE ACTIBUS APOSTOLORUM>: lib. II. 704 - fin. (5 vb lin. 6) [ed. A. P. McKinlay (CSEL 72, 1951), 117-149]; de parte priore quae in cod. Voss, hodie deest, vid. infra. Post duas lineas vacuas sequitur (5 vb lin. 9-10) subscriptio: Aratoris subdi(a)c(oni) s(an)c(t)ae aecclesiae romane historiae apostolicae expli(icit) lib(er) II, deinde (lin. 11—6 ra lin. 15) praefatio incerti auctoris de opere Aratoris: In nomine patris - in aether a regredientem. Explicit [ed. laud, xxviii (ex cod. Vatic. Pal. Lat. 1716)]. F. l r marg. sup. p. petavius ut videtur, titulos scripsit postea omnino erasos; infra manus saec. xvn (an is. vossii ?) scripsit: Aratoris subdiaconi Historia Apostolica. Ed. H. J. Arntzenius (1769), praef. p. ***** sq. [cod. Voss. 3]; A. P. McKinlay, Studies in Arator: I. The Manuscript Tradition of the Capitula and Tituli (Harvard Stud, in Class. Philol. 43, 1932), 124; 145; 157 [cod. V2]; id., Arator. The Codices (Mediaeval Acad, of America Publ. 43, 1942), 49 sq.; 67; 69; 73 (num. 79: cod. Voss.2); id., The Classification of the Manuscripts of Arator (Harvard Stud, in Class. Philol. 54, 1943), 93 sqq.; Aratoris sub diaconi de Actibus Apostolorum, ed. A. P. McKinlay (CSEL 72, 1951), xi; lxiii [cod. Y]; id., Latin commentaries on Arator (Scriptorium 6, 1952), 153; E. Pellegrin, Un manuscrit de Justin annoté par Landolfo Colonna (Leyde Voss. Lat. Q.. 101) (Italia Medioevale e Umanisti- ca 3, 1960), 243; Catal. Translat, et Comment., ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 243; 244. 6 ra —13 va . (theodulphus aurelianensis, ad iudices versus): Iudicii calle(m) censores, etc. [Poet. Lat. Medii Aevi 1, ed. E. Diimmler, 493-517]. In initio in spatio inscriptionis vetustae erasae p. petavius scripsit: Theodulphi Ep(iscop)i Aureliane(n)s(is) versus ad Judices. Cetera pars 13 v vacat. Ed. Jac. Sirmond (1646) [codex Petavianus]; E. Diimmler, Die handschriftliche Überlieferung der latein. Dichtungen aus der Zeit der Karolinger 2: Theodulfus von Orléans (N. Archiv 4, 1879), 242; ed. E. Diimmler (MGH Poetae Latini Medii Aevi 1, 1881), 440 [cod. L]; Manitius 1, 542. prov. : Gallia (Aurelianum, teste Bischoff); codex erat pars codicis, cuius pars prior erat codex olim Carnotensis 70, teste McKinlay, Membra disiecta of Manuscripts of Arator (Speculum 15, 1940), 96 sq., qui codex tempore belli totius orbis secundi interiit. poss.: p. petavius (l r in angulo dextro sup.: C. 50\ scripsit 6 r marg. inf.: PPetauius). - alex. petavius (num. 578, cf. Catal. Petav. 13 v , 51 v , 23 r , 29 v , 42 r , 51 v ; de Meyïer, Petau 18; 25; 27; 31; 63; 101). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 171; CMA 2, 2496. 171). - ger.
vossius (Catal. Vossii num. 170). - bibl. leid. (scidula num. 170; catal. an. 1716, p. 378, num. 15: Aratoris Subdiaconi historia Apostolica, etc.). II 14-15. Saec. x-xi, 270x185. Textus 225x165, lin. 38 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones litteris uncialibus scriptae, atramento ductae sunt. 14 r -15 v . <aimoinus floriacensis, historia francorum), fragmentum: finis prologi de Gallia inde a verbis totis opib(us) suis, usque ad i. 8 Du(m)q(ue) p(ro)ceres [PL 139, 638 A 10 - 644 A 6]. F. 14 r marg. sup. aliquot adnotationes scripsit p. daniel, qui idem capita numeris instruxit. prov. : Gallia. poss. : <p. daniel). - De ceteris possessoribus vid. sub I. Ill 16-55. Saec. x-xi, 273 X 195/200. 5 iv (16-55). Fasciculi numerati in initio in medio marg. inf. litteris C-G manu posteriore; 16 r in angulo sinistro sup. numerum 21 exhibet. F.16 r -53 v : textus 210/255x150/170, lin. 38 (16 r -23' f ), 41 (24'-3D), 31 (32 r -39 v ), 39 (40 r -47 v ), 34 (48 r -49v), 30 (50 r -53v); f. 54>--55^: textus 220 x 160, col. 2, lin. 34 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae, ex quibus nonnullae colore rubro ornatae sunt; f. 27 r exstat littera caerulea; 54 r -55 v litt. init. versuum ornatae sunt punctis vel lineolis rubris. 16 r -55 va . <aimoinus floriacensis, historia francorum), inde a n. 20 uer- ter(unt) ut, usque ad finem (54 r -55 v : translatio S. Benedicti, poetice) [PL 139, 681 A 4 - 802 C]; (53 r post finem iv. 42, manu saec. xn) subscr.: Explicit historia francorum.amen, et infra in marg.: aymojn(us); cetera pars 55 v vacat. Hie illic manus eiusdem temporis textum correxerunt; 16 r marg. sup. titulus a P. daniele scriptus, erasus est. A. Vidier, L’Historiographie a Saint-Benoït-sur-Loire et les miracles de Saint Benoit (1898; ed.2 1965), 142. prov.: Gallia (monasterium S. Benedicti Floriacense ?). poss. : (monasterium floriacense ?>. - <p. daniel). - De ceteris possessoribus vid. sub I.
IV 56-57. Saec. xi, 270/265x195/180. (n-2) (56-57). Tres manus scripserunt, prima 56 v lin. 1-25 (225x165), et post spatium relictum, alteras 8 lineas (cetera pars 56 v vacat); secunda 57 r-va lin. 28 (57 r : 220 X 135 col. 2, lin. 50); post spatium relictum tertia 57 va lin. 1-10; cetera pars 57 v vacat. QUAEDAM AD MONASTERIUM FLORIACENSE SPECTANTIA: 56 r vacat. 56 v lin. 1-25. <quaedam ex historia monasterii) : de distractione thesaurorum eo tempore quo valida fames Galliam pervigebat, de Ludovico rege Francorum Hierosolimam profecturo: Prouidentes utilitati posterior (um) litt(er)is notificare decreuim (us) q(ui) casus huic eccl(esi)ete(m)porib (us) n(ost) ris euen (er)it- reparandi ad dormitoriu(m) (con)cesserunt [M. Prou-A. Vidier, Recueil des chartes de 1’abbaye de Saint-Benoit-sur-Loire 1 (1904), 340-343 (secundum edit. Duches ne: Hist. Franc. Script. 4, 423)]. Post spatium relictum: <pigneratio possessio- nis): Eod(em) q(uoque) te(m)p(or)e Joscerand(us) maior istius uille cum d(omi)no Rege p(er)egre p(ro)fiscisci desiderans, etc. Cf. A. Vidier, op. supra laud. 89 et adn. 99. 57 r-va . (Apographum bullae gregorii papae (iv, 827-844) de dignitate et privilegiis monasterii Floriacensis, an. 834) [PL 129, 995-998; Regesta Ponti- ficum Romanorum, ed. Ph. Jaffé 1 (1885), 323, num. 2570; Prou-Vidier 1, 39-43]. Post tres lineas vacuas (57 va lin. 32-41) (urbani papae (ii, 1088-98) edictum contra veranum) : Urbanus ep(iscopu)s seruus seruoru(m) d(e)i uerano i(n)uasori. quantu(m) d(e)i p(re)ceptu(m) excesseritur — om(n)ib(us) sit notu(m) a nob(is) q(uoque) sic(ut) a p(re)decessore n(ost)ro g(re)gorio [ed. E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de 1’École des chartes 117, 1959), 23, adn. 6]. prov. : Gallia (monasterium S. Benedicti Floriacense). poss. : (monasterium floriacense). - <p. daniel). - De ceteris possessoribus vid. sub I. VOSS.LAT.QT6 - LUCANUS Membr., saec. x (1-88) et xi (89-136), 270 X 180, fol. 136. 10 iv (1-80); 5 iv (81-120)+ (iv-l) (121-127)+iii (128-133)+i (134-135) + 1 fol. (136, tam- quam folium postligatum, ex altero codice avulsum). F. 35 et 52 marg. dext., 103 marg. inf. desecti sunt.
Textus 205 x 105, lin. 25 (1-80); 225 x 110, lin. 36 (81-88); 220/230 x 110/112, lin. 34-35 (89-127); 215/220x110, lin. 34-35 (128-135) (stilo lin.). F. l'-56v scripta sunt ut videtur, a pluribus librariis, qui difficile inter se distinguuntur, ex quibus primus certe scripsit l r -8 v et fortasse quoque 41 r -48 v , alius 49 r -56 v ; 57 r -64 v et 65 r -72 v a duobus librariis scripta sunt, 73 r -80 v ab uno vel pluribus, quorum manus fortasse quoque in parte priore inde a 9 l * * * V apparent; unus librarius scripsit 81 r -88 v . F. 89-127 maxima ex parte conscripsit unus librarius incipiens inde a lib. vm. 6; munus suum ad finem lib. x 125 r lin. 10 finivit - in spatio relicto et in ceteris foliis usque ad 127 V fin. alter librarius supplevit vi. 424-616 (desunt inter 80 v et 81 r deperditis foliis), qui textus adiunctus est versibus vi. 617-vn. 300 inde a 128 r ab alio librario scriptis. Minuscula Carolina. Initia lib. ii-vm litteris atramento ductis, ex foliis et capitibus animalium com posite, rubro, luteo, fusco coloribus ornatis (9 V , 24 v , 39 v , 56 r , 72 v , 88 v ) dis tinguuntur; initia libb. ix-x litteris atramento ductis sine coloribus (101 r , 117 r ); 57 r -72 v litterae init. versuum alternae colore rubro et atramento ductae. Inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco emblemate Univ. Lugd. Bat. et ornamentis impressis ornato tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora praeligata et ulteriora postligata varii coloris, primum praeligatum tegumento, secundum tertio, ut et secundum postligatum tertio, ultimum tegumento adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium chart, vetustum praeligatum (hodie numer. 1*) ex tegumento Theve- notiano deperdito. l r -135 v lin. 4. m. annaeus lucanus, de bello civiLi libri x [ed. A. E. Housman (1927)]; initio deperdito textus hodie incipit inde a i. 248; (9 V ) lib. n; (24 v ) hi; (39 V J iv; (56 r ) v; (72 v ) vi; inter 80 v et 81 r desunt deperditis foliis, vi. 424-vii. 299, qui versus (ut et vs. 300) suppleti sunt 125 r lin. 12-135 v lin. 4 post finem lib. x; (88 v ) vm; (101 r ) ix; (117 r ) x. Aliquot subscriptiones nomen Lucani praebent, in fine libb. i, ii, v, vm (M. Anei Lucani liber I e(x)plicit. Incipit secundus belli civilis, eodem modo ceteri libri), aliae indicant libros tantum; (125 r lin. 10) subscr. lib. x: M. Annei belli civilis explic(it) liber X. Usque ad 80 v variae manus saec. x-xm textum correxerunt, hie illic glossulas interlin. addiderunt; saepe in marg. vox co(m)p(aratio) legitur (cf. 2 V , 5 V , 13 v , 18 v , 23 r , 54 r , 59 v , 68 v , etc. usque ad 78 r ). Variae manus vetustae hie illic adnotationes scripserunt, e.g. 65 v marg. sup.: magister est sapiens-, 100 r marg. dext.: iteru(m) ne reli(n)quor,\ dixit corneliajp(ro)batio pe(n)ne (quae verba spectant ad vm. 584 et leguntur in cod. 97 r lin. 7); 109 v marg. inf.: credo quod elisabet magnu(m) forame(n)\\l\\ 124 r marg. inf.: nalus sacerdotis promisitj multa bona magistro iohannij etfiliis et femine; 134 v ad dextram bis proverbium: In terris su(m)mus rex (est) hoc te(m)pore nu(m)mus [Walther 2/2, 12105]; 135 v marg. sup. manus saec. xin indicem
scripsit: Glosule lucani. totaars. Glosule porfirii. Glose topicor(um) jGlosule diuision(is). Co(m)menta sup(er) p (re) dicam (en)ta; in spatio post lin. 4 relicto manus saec. x iteravit versus Lucani vn. 297-300, qui versus leguntur supra lin. 1-4, et bis versum 300 (iterum alia manus hunc versum supra); aliae manus probationes pennae et varia addiderunt, inter quae: hec domus est Celebris; si d(eu)s e(st) ani<jnuslHiy [cf. Walther 2/4, 28436 vel 28437]; Scire tuum nichil est [Walther 2/4, 27635]. Nic. Heinsius codicem adhibuit, ut videtur, cf. Syll. Epist. 3, ed. P. Burmannus, 809-811; contulit Fr. Oudendorpius cum edit. H. Grotii (Lugd. Bat. 1626), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (757 F 8). Ed. Fr. Oudendorpius (1728), p. + +4 V0 (Vossianus tertius); ed. P. Burmannus (1740), p. xxxxxxx vo. e( j c. F. Weber 2 (1821), 447; 3 (1831), xliv; H. Usener, Lucani pugnae Phar- salicae narratio (Ind. lect. Grypswald 1863), 2; ed. C. Hosius (1892), xvi; xxiii [cod. Y]; ed. 2 (1905), ibid.; ed. 3 (1913), xvi; lix; H. C. Gotoff, The Transmission of the Text of Lucan in the Ninth Century (1971), 19 [cod. Y] et passim. F. 136 ex altero codice avulsum (saec. x, binis columnis conscripto), exhibet in parte sinistra fragmentum ex commentario quodam theologico, ut videtur; inde a lin. 3: de enoc translato divinitus. Prim(us) enoc prim (us) nom(en) (est) ordinis. enoc int(er)p(re)tat(ur) dedicatio. in ipsius eni(m) no(min)e cain ciuitate(m) dedicauit, etc. (laudatur Gregorius Magnus). Pars dextra varias probationes pennae praebet ut et figuram rotundam mundi in tres partes (Asiam, Europam, Libiam) divisi variis manibus additas; 136 v textus omnino evanuit. prov. : Gallia. poss.: 135 v infra: Iste liber (est) gjjj doctoris bono(rum) pu(er)or(um) [gallice: Bons Enfants] cam(e)r(acensium) (?) (saec. xm). - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXII; Mourlot, Thevenot 122). - is. vossius (Catal. Colom. num. 107; CMA 2, 2432. 107). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 107). - bibl. leid. (scidula num. 107; catal. an. 1716, p. 378, num. 16: M. Annaei Lucani (...) bellum civile, etc.). VOSS.LAT.Q_.17 - GERBERTUS, GODESCALCUS ORBACENSIS, GREGORIUS MAGNUS, GREGORIUS TURONENSIS, VARIA Membr., 267x200/210, fol. 81. Fragmenta quattuor codicum in unum compacta. Tegumentum saec. xvii (chart, inflexibile membr. tectum, olim duobus vinculis ex corio confectis munitum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt.
I
3 r vacat. 3 V -71 V lin. 5. gregorii magni epistulae 254 [ed. P. Ewald-L. M. Hartmann (MGH Epist. 1-2, 1891, 1899)]: praemittitur (3 v -5 r ) index epistularum binis columnis scriptus (3 lacerato inscriptio in 3 V maxima ex parte deperdita est); enumerantur epistulae 254; post ep. 54 (3 vb ) tres lineae vacant, tunc sequitur ep. 56, etc. omisso numero 55; in textu ep. 55 concordat cum 56, ep. 57 cum 57 indicis omisso numero 56. Ordo epistularum: (5 V —15 r ) v. 6, 8, 24, 29-32, 38-44, 49, 50, 58-60, 62, 63; (15 r -23 v ) xi. 36-40, 1, 2, 9, 43, 46-49, 52, 53, 27; (23*-27 r ) ii. 6, 9, 10, 31, 30, 7, 32, 29, 33-38; (27 r -28*) ix. 147; (28*-29 v ) xi. 10, 1; (30 r -71*) ix. 114-137, 143-147, 150-153, 157-166, 168-175, 179-182, 184, 185, 187, 167, 188-191, 1-10, 12-22, 25, 28-43, 45-51, 192-196, 198-203, 209-222, 225-227, 228, 230, 231, 233, 234, 236-240, 52, 54-59, 61-66a, 67-81, 83-100, 102, 104-106, 110, 107, 113; apparet codicem continere collectiones P (5 V -29 V ) + C (30 r -71 v ) quae dicuntur in edit. Ewald-Hartmann. Epistulae omnes inscriptiones exhibent praeter ix. 52, 53, 27; n. 6, 9, 10 (20'-23*); ix. 174, 175 (39*); ix. 167 (40*), quarum tituli in margine a librario ipso vel alia manu eiusdem temporis additi sunt. Ad initium uniuscuiusque epistulae lector saec. xvi, qui est petrus daniel, ut ex scriptura apparet, marginibus adscripsit numerum libri epistulaeque ex editione quadam, quam nusquam indicavit (videtur esse vol. 2 edit. Frobenii (Basil. 1564)), insuper hie illic adnotationes. Librarius ipse, ut videtur, hie illic marginibus verba adscripsit praemissa nota tironiana; 27 r altera manus notam scripsit. Fortasse codice usus est Petrus Goussainvilleus (Pierre de Goussainville, c. an. 1620-83) ad edit, operum Gregorii Magni (Lut. Paris. 1675), cf. Hartmann in praef. ed. laud. (vol. 2, p. xv): (...) codex Vossianus Goussainvillei, quem Ewald eundem esseputat codicem latinum Isaaci Vossii it. 2421 [i.e. numerus in CMA 2, vid. supra sub I] (...). 71 v lin. 7-32 prius vacuae relictae sunt; postea manus saec. xi (?) scripsit <formulam manumissionis) : Cu(m) chr(ist)ianissim(us) ac religionissim(us) imperator hludovicus celestis p(ro)tectionis ope sujjragare - Nobilissimoq(ue) cenobii s(an)c(t)i simforiani adstipulandu(m) p(ro)mittissime destinauim(us). Infra in marg. eadem manus, ut videtur, litteris maioribus et barbaris scripsit: Hugoni co(m)mitis eiusde(m) monesterii abbatis. 72 r -v. Probationes pennae: versus biblici, nonnulli cum neumis, alphabetum, nomen Gregorius papa. prov. : Gallia (ager circa Ligeram flumen, fortasse monasterium S. Maximini Miciacense). poss. : Monasterium s. maximini miciacense (40 v -41 r inscriptionem exhibent eo modo scriptam, ut prius legi debeat pars in marg. sup. 40 v et 41 r , tunc in marg. sinist. 40 v et dextro 41 r a summo ad imum, denique in marg. inf. 40 v et
41 . Hie (est) liber s(an)c(t)i (Maximini Miciacensis) [nomen erasum est] monasterii. que(m) siquis de ist(o> loco aliquo ingenio non redditurus, abstraserit, cum iuda proditore, anna (et) kaypha adq(ue) pilato daemnationem accipiat. Fiat. Fiat. Fiat. Fiat [cf. Hieronymi Chronicorum cod. Floriac. fragmenta. Praef. est L. Traube (1902), xiv; de Meyïer, Petau 110; 113]. - <p. daniel) (de Meyier, op. laud. 63). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt. : A. Poncelet, La Bibliothèque de 1’Abbaye de Micy au IXe et Xe siècle (Analecta Bollandiana 23, 1904), 84. Ill 73-80. Saec. x ex. iv (73-80). Fasciculus in fine numeratus £L/in medio marg. inf. a librario ipso. Textus 215 X 150/155, lin. 39 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. colore rubro et atramento ductae; inscriptiones rubrae. 73 r -80 v . GREGORIUS turonensis, in gloriam martyrum liber, pars prior: (73 r—va binis columnis scriptus; 73 vb vacat) index capitum, in quo 105 enume- rantur; post 12 sequuntur 12’ quod idem est atque 13 (= 13 ed. Krusch infra laud.) et linea vacua; verba post iohannis in 12’ et 13 et verba in linea erasa sunt), numerus 61 bis scriptus est ( = 61 et 62 ed. Krusch); (74 r ) Incipit Liber Primus Miraculorum In Gloria (m) Beatorum Martyru(m) opere Georgii Florentii Gregorii Episcopi Turonici: Hieronimus pr(es)b(i)t(er) et post ap(osto)l(u)m Paulu(m), etc., usque ad cap. 30 JVec nobis ultra spes [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 484-506.16], cetera desunt. Hie illic textus correctus est manu eiusdem temporis. prov. : Germania (?). poss. : vid. sub I. IV 81 r-v ; 8 ir prius vacuum relictum, exhibet scripturam saec. xu a quinque librariis scriptam binis columnis; 81 v : saec. x; textus 215 X 170, lin. 31 (stilo lin.). Minuscula Carolina. 81 ra . versus: lin. 1-11: Quatuor ut mundus elem(en)tis e(st) oriundus Te(m)p(o)re sic magn(us) bis bino ducitur annus. Omfnjis (et) humore quadruplo uiget hoc homo more. Concordant uno VER. AER. sanguinis humor.
Modus pyrois tenet aera parte caloris Ignis fel rufu(m), u(e)l cauma fruunt(ur) id ip sum Ariditas aruis uigat igne(m) nexib(us) artis. Autu(m)nus nigru(m) fel terra grauant(ur) ad imu(m) Lex rata iungit ague tellure(m) frigidate. Flegma pigru(m) bruma(m) par trames ducit (et) unda(m) Aer humectis apte liq(ui)du(m) tibi nectis. lin. 12-13: Presulis albini uel martyris ossa rufini; Rome siq(u)is hab(et), quod uol(et) hoc faci(et) [Walther 1, 14481]. lin. 14-15: Roma manu rodit, si rodere non ual(et), odit; Dantes exaudit, non dantibus ostia claudit [Walther 1, 16852]. lin. 16-18: Accusatiuus si steterit ante tribunal; Aut acusetur, aut acusauerit ipse; Projicit in neutro, si uenerit absq(ue) datiuo [Walther 1, 280]. lin. 20-23: (lin. 19 vacante) <ausonii epigr. xix. 16 et 17) [ed. R. Peiper (1886), 316-317]. lin. 25-26: (lin. 24 vacante) <martialis epigr. v. 42, 7-8). lin. 28-29: (lin. 27 vacante) Epitaphium (?): Fabius. Clemens. Consul (et) patricius. romanoru(m)/apostolus (et) episcopus medio matricorum. 81 rb lin. 1-7. Epitaphyum(m) treueris i(n)uentu(m) : Exul arimaspes - meruisse mori [ed. V. Rose, Die Latein. Meerman-Handschriften des Sir Thomas Phillipps ... zu Berlin (1892), 277, ex cod. 127 (Phill. 1829; cf. Walther 1, 6146]; cetera pars 81 r vacat. 81 v . <REMIGIUS AUTISSIODORENSIS, COMMENTARIUS IN GENESIM), initium: </>K principio creauit — requiescerent. Ergo (et) tene\brae [PL 131, 53 D — 55 C], cetera desunt. Cf. Stegmüller, RB 7194. prov. : Germania (ager Trevirensis ?). poss. : vid. sub I. litt. : Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p. 558, adn. 5. VOSS.LAT.QT8 - IUVENALIS, PERSIUS Membr., 270x210. fol. 90. Duo codices in unum compacti. Manus saec. xvi/xvii folia codicis numeris 1-91 in angulis dextris super, numeravit, super quos numeros numeri hodierni lapide scriptorio scripti sunt; illo tempore primum folium nondum deperditum, folium inter f. 57 et 58 iam deerat.
Tegumentum ut in cod. Q. 8; trina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata, cetera folia praeligata exsecta sunt. I 1-68. Saec. x 2 . (iv-l)(l-7)+6 iv (8-55) + (iv-l)(56-62) + (iv-2)(63-68). Fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. litt. Q en R coniunctis addito numero I, etc. a librario ipso, ut videtur. Textus 190/205 X 135, lin. 28 (12 r -13 v , 29 r : lin. 29; 15 r -v, 28': lin. 27; 67 r -68 r : lin. 30) (stilo lin.). Duo librarii scripserunt ut videtur, alter l r -4 v , 5 r lin. 16-5 V lin. 3, 6 r , 7 r lin. 1-9, 8 r -15 v , 24^, 26 r lin. 7-28, 27 r ~ v , 32 r -38 v , 39 v -68 r , alter ceteras codicis partes. Minuscula Carolina. Initia satirarum partim litteris init. atramento ductis partim litteris rubris ornata sunt; paucae inscriptiones rubrae. l r -68 r . d. iunius iuvenalis, satirae; in marg. exstant commentarius qui dicitur GORNUTi, et glossae interlin. a librariis ipsis scriptae, praesertim a secundo librario, qui hie illic notis tironianis usus est [de quibus cf. Molhuysen, Tiro- niana 166]. Inscriptio in initio non exstat; (l r ) Sat. i: Semper ego, etc.; (4 r ) n; (7 r ) m; (12 v ) iv; (15 v ) v; (18 v ) vi; (30 r ) vn; (34 v ) viii; (39 v ) ix (subscr.: D. Iunii iuuenalis lib(er) hi expl(icit). Incip(it) lib(er) quartus de uotis contrariis); (42 r ) x; (48 v ) xi; (52 v ) xii; (54 v ) xiii; (58 r ) xiv; (64 r ) xv; (67 r ) xvi; (68 r ) subscr.: Decimi Iunii Iuuenalis lib(er) explicit Satirarum. Desunt deperdito folio inter 57 et 58: xiii. 169-224. Commentarius cornuti qui dicitur, incipit: Cu(m) inquid om(ne)s luxurient(ur) ; expl. (68 r , ad xvi. 60): Falere s(un)t p(ro)prie - donabant(ur) milites [cf. Catal. Translationum et Commentariorum: Mediaeval and Renaissance Latin Translations and Commentaries, ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 183 (col. 2 sub B)]. Juvenalis Sat., ree. G. A. Ruperti 1 (1801), clxii; clxiii; cclxi [num. 44b]; L. Schopen, Une- dirte Scholien zu Iuvenalis III. Satire (Progr. Gymn. Bonn 1847) [cod. A]; I. van Gigch, Apparatus Critici ad Iuvenalem fase. 1 (1849), 2 sq.; 21 sqq.; schol, ad Sat. 8. 193 (f. 38) lucis ope depicta in fine; id., Tria Capita Iuvenalem eiusque Scholiastas spectantia (Diss. Inaug. Lugd. Bat. 1850); Chr. Stephan, De Pithoeanis in Iuven. Scholiis (Diss. Bonn 1882), 6; 70; H. Rönsch, Lexikalisches aus Leidener lateinischen Juvenalscholien der Karolingerzeit (Romanische Forschungen 2, 1886), 302 sqq.; G. Hosius, Apparatus criticus in Iuvenalem (1888), 1 sqq. [cod. V]; Scholia Iuvenaliana inedita, coll. G. Hoehler 1 (Progr. Schol. Ken- zing. 1889), 5; 6; 2 (1890), 6 adn.; Die Cornutus-Scholien zu Juvenals VI. Satire, ed. W. Hoehler (Philologus 53, 1894), 505; Die Cornutus-Scholien zum ersten Buche der Satiren Juvenals, ed. W. Hoehler (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 23, 1896), 381; G. G. C. Wagner,
De deteriorum Juvenalis Codicum Memoria (Diss. Ultratraj. 1902), 5; 9; 26; M. Manitius, Lesarten und Scholien zu Juvenal aus dem Dresdensis D c 153 (Rhein. Mus. 60, 1905), 209; Scholia injuvenalem vetustiora, ed. P. Wessner (1931), xxiii sq. [cod. V]; xxxiii; Juvenalis Satirae, ed. N. Vianello (1935) [cod. Voss. 18]; U. Knoche, Handschriftliche Grundlagen des Juvenaltextes (Philologus, Suppl. Bd. 33, 1940), xi; 30 [cod. V]; 180; 188; 219; Juvenalis Saturae, ed. U. Knoche (Das Wort der Antike Bd. 2, 1950), xxxii [cod. V]; Catal. Translat, et Comment., ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 184 (col. 1); ed. R. Marache (Saturae III-V) (Coll. Érasme 15, 1965), 34; J. G. Griffith, A Taxonomic Study of the Manuscript Tradition of Juvenal (Museum Helveticum 25, 1968), 115 sqq. 68 v vacat. prov. : Gallia (Autissiodurum ?). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 27; CMA 2, 2352. 27). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 27). - bibl. leid. (scidula num. 27; catal. an. 1716, p. 378, num. 18: Decimi Junii Juvenalis liber Satirarum, etc.). II 69-90. Saec. xi. 2 iv (69-84) + (iv-2) (85-90). Duo priores fasciculi in fine in medio marg. inf. numerati litteris rubris A et B linea rubra circumdatis a rubricatore. Textus 190x75, lin. 27-28 (stilo lin.). Minuscula Carolina. F.69 r littera init. maior atramento ducta, capitibus beluarum et frondibus ornata coloribus fusco et luteo adiectis; initia singularum satirarum litteris minoribus rubris plus minusve ornatis distinguuntur; litterae init. versuum rubrae, 84 v nonnullae virides; inscriptiones rubrae; primus versus Sat. i (69 v ) litteris rubris scriptus est. F.69 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 124 (cf. p. 10). 69 r -90 r . a. persius flacgus, satirae [ed. W. V. Clausen (1956)], cum scholiis margin, et glossis interlin. partim a librario ipso partim variis manibus eiusdem temporis scriptis: (69 r ) prologus: Mecfonte labraprolui caballino, etc.; (69 v ) Sat. i: Incipit Aulis Persii Flacci satira prima: 0 curas hominum, etc.; (74 v ) n; (76 v ) m; (80 v ) iv; (82 r ) v; (87 v ) vi; (90 r ) subscr.: Explicit Intortus Per totum Persius orbem, quam subscriptionem singularem m. goldastus in collectaneis suis, quae hodie in Bibl. Leid. adservantur transscripsit, scil. in cod. Voss. Miscell. 21 (f. 173; cf. de Meyïer, Catal. Codd. Voss. Gr., 264). 90 r ~ v . Incipit vita Aulis Persii Flacci. de commentario Probi Valerii sublata: Aules p(er)siusflaccus natus e(st) — cum equates [ed. Clausen, 37—38. 29], cetera desunt. Suetonii Vita Persii, ed. Fr. Oudendorpius (1751), 1001, adn. 1; Persi Sat., ed. O. Jahn (1843), clxxiii; A. Kisselius, Specimen criticum continens Auli Persii Flacci codicum MSS. Leidensiumcollationem, etc. (Diss. inaug. Traj. 1848), 9 sqq.; I. Kvicala, Scholiorum Pragen-
sium in Persii satiras delectus (Abh. d. kön. böhm. Gesellsch. d. Wiss. 6, 1873), 3 sqq.; A. Persi Flacci Saturarum liber, ed. W. V. Clausen (1956), 40, qui idem cod. Voss, laudat in app. crit. (cf. 29; 37); ed. D. Bo (1969), <xxv>. prov.: Gallia (Autissiodurum ?). poss. : <m. goldastus). - <bibl. bremensis) (laudatur ap. Nonnen, Entwurf, etc., 27: Persii Satyrae cum glossis). - < Christina sueciae regina). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt. : Carey, Scriptorium of Reims, 60 {rejected). VOSS.LAT.Q..19 - CYPRIANUS Membr., saec. xv*, 270x 180, fol. 143. 4 iv (l-32) + (iv-l) (33-39) + 7 iv (40-95)+m (96-101)4-4 iv (102-133)4*v (134-143). Quaterna folia priora fasciculorum numeris a, -a,,,,, b, -b,,,,, etc. munita, ex quibus nonnulli desunt culpa compactoris. In imis paginis interdum in marginibus quoque tituli ad usum rubricatons (qui idem librarius est) litteris parvis cursivis indicantur. Folia numeravit manus saec. xvi numeris romanis non plane recte omissis foliis hodie numer. 26, 30, 142, et numero cxxxvii bis adposito (f. 139, 140). F. 91 demonstratorem folii qui dicitur, exhibet. Textus 185 X 120, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 35-37 (atramento lin.). Littera cursiva formata. F. l r littera init. maior rubida super fundum caeruleum, floribus foliisque coloribus rubido, caeruleo, viridi, albo depictis et parvis circulis aureis ornata; initia operum litteris minoribus coloribus caeruleo et rubro alternis depictis adiectis lineis rubris et violaceis (5 r caeruleis), 90 v littera maiore caerulea lineis rubris ornata, 90 v -121 r initia aliquot capitum litteris rubris vel caeruleis partim lineis coloratis ornatis, distinguuntur; in textu litterae init. lineola rubra ornatae sunt. Inscriptiones rubrae, 12 r et 15 v inscriptio nondum depicta est. Tegumentum ut in cod. Q,. 8; 3 folia chart, praeligata et 5 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -142 rb . caecilii cypriani opuscula et epistulae nonnullae [ed. G. Hartel (CSEL 3.1-3, 1868, 1871)]: (l r ) ad donatum: Incip(i)t lib(er) p(ri)m(us) s(an)c(t)i Cip(ri)ani carthagine(n)sis ep(iscop)i de disciplina ad donatum: Bene a(n)mones, etc. [ed. laud. 1,3-16 (i)]; (5 ra lin. 2) <epist. 13): Incipit liber s(an)c(t)i Cipriani de disciplina ad rogatianu(m) presb(ite)r(u)m: Ciprianus Rogaciano (...) salutem. Ecia(m) p(ri)dem vobis, etc. [ed. laud. 2, 504-509]; (6 ra lin. 33) de habitu virginum : (...). incipit sermo de habitu et disciplina virginum:
Disciplina custos spei, etc. [ed. laud. 1, 187-205 (iv)]; post tres lineas vacuas (12 rb lin. 7) <Ps.-cyprianus, immo novatianus) [cf. B. Melni, Studia in Corpus Cyprianeum (1946), passim], <de bono pudicitiae) : Aliquas officior(um), etc. [ed. laud. 3, 13-25; Novatiani Opera, ed. G. F. Diercks (CC 4, 1972), <113.2>-127; cf. <104) sqq.; <110> (cod. V)]; post duas lineas vacuas (15 vb lin. 25) <de lapsis): Paxecce, etc. [ed. M. Bévenot (CC 3, 1, 1972), <221>-242]; (24 rb lin. 30) de catholicae ecclesiae unit ate: (...). incipit de unitate ecclesie: Cum moneat, etc. [ed. M. Bévenot, The Tradition of Manuscripts. A Study in the transmission of St. Cyprian’s Treatises (1961), 96-123; id., ed. laud. <249>-268]; (31 vb lin. 5) <Ps.-cyprianus>, quod idola dii non sint: (...). incip(i)t de eo q(uo)dydola dii no(n) su(n)t (...): Deos no(n) esse quos colit, etc. [ed. Hartel 1, 19-31 (n)]; (34 rb lin. 31) de bono patientiae: (...). incipit de pacieticia: De paciencia, etc. [ed. laud. 1, 397-415 (xn)]; (40 vb lin. 12) de zelo et livore: (...). incipit ep(isto)la (...) de zelo et liuore: felare q(uo)d, etc. [ed. laud. 1, 419-432 (xiii)]; (44 vb lin. 14) de mortalitate: (...). incipit ep(isto)la de morta- litate: Etsi aput, etc. [ed. laud. 1, 297-314 (vm)]; (50 ra lin. 10) ad demetrianum : (...). incipit epistola beati cipriani ad demetrianum: Oblatra(n)tem te, etc. [ed. laud. 1, 351-370 (x)]; (55 vb lin. 27) ad fortunatum: (...). incipit ad fortu(n)atu(m) de exhortac(i)o(n)e martirii: Desiderasti, fortu(n)ate, etc. [ed. laud. 1, 317-347 (ix)]; (64 ra lin. 5) de dominica oratione: (...). incipit de dominica or(aci)one: Euangelicap(re)cepta, etc. [ed. laud. 1, 267-294 (vn)]; (72 ra lin. 27) <epist. 63): (...). inci(pif) liber ad cecilium de sacramento sanguinis et corporis d(omi) ni: Ciprian (us) cecilio (...) salute(m). (f(uam)q(uam) sciam frater, etc. [ed. laud. 2, 701-717]; (76 ra lin. 36) <epist. 11): (...). incipit ad clerum de deprecando pro peccatis (et)cet(er) a: Ciprian(us) p(res)b(ite)ris (...) salutem. (f(uam)q(uam) sciamfr(atr)es, etc. [ed. laud. 2, 495-502]; (78 rb ) <Ps.-cyprianus, immo auctor ignotus) ad nova- tianum: (...). i(n)cipit ad nouacianu(m) h(er)eticu(m): Cogita(n)ti michi, etc. [ed. laud. 3, 52-69; Novatiani Opera, ed. G. F. Diercks (CC 4, 1972), <137>-152; cf <130) sqq.; <136) (cod. V)]; (83 rb lin. 23) <epist. 58): (...). Incipit ad teberitanos: Cogitavera(m) quide(m), etc. [ed. laud. 2, 656-666]; (84 rb lin. 11) de opere et eleemosynis: Sermo b(ea)ti cip(ri)ani de op(er)e (et) ele(m)os(in)is: Multa et magna, etc. [ed. laud. 1, 373-394 (xi)]; (90 va lin. 36) ad quirinum: (...). Incipit p(re)facio eiusdem in libris ad quirinu(m): Ciprianus quirino (...) salutem. Obtemp(er)andu(m) fuit, etc. [ed. laud. 1, 35-184 (m)]; (121 vb lin. 36) (epist. 55): (...). Incipit ad antonianum (...): Cyprianus antoniano (...) salutem. Accepi l(itte)ras, etc. [ed. laud. 2, 624-648]; (127 ra lin. 27) <epist. 60): (...). Incipit ad cornelium papam de confessione: Cyprianus cornelio (...) salutem. Cognouim(us), etc. [ed. laud. 2, 691-695]; (128 ra lin. 31) <epist. 59): Item eiusdem ad eundem magnifice confortatiua: Cyprian(us) cornelio (...) salutem. Legi l(itte)ras, etc. [ed. laud. 2, 691-695]; (134 rb lin. 25) <epist. 37): (...) ad moysen et maximum confessores: Cyprian(us) moysi (...) salutem. Et cu(n)ctos, etc. [ed. laud. 2, 576-
579]; (135™ lin. 4) <Ps.-cyprianus>, de laude martyrii: (...). Incipit de laude mart(ir)ii ad eosde(m): Etsi inco(n)grue(n)s e(st), etc. [ed. laud. 3, 26-52]. In fine: Jo. R. No (?). M. Bévenot, St. Cyprian’s De Unitate chap. 4 in the light of the manuscripts (Analecta Gregoriana 11, Ser. Facult. Theol. Sectio B (num. 5), 1938), lxxvii; id., The Tradition of Manuscripts. A Study in the transmission of St. Cyprian’s Treatises (1961), 11. 142 rb -143 v vacant. prov. : Germania (?). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 98; CMA 2, 2423. 98). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 98). - bibl. leid. (scidula num. 98; catal. an. 1716, p. 378, num. 19: Cypriani (...) sermo de disciplina, etc.). VOSS.LAT.Q.20 - FREDEGARIUS SCHOLASTICUS, DARES PHRYGIUS, CURTIUS RUFUS, IULIUS VALERIUS, ALEXANDER MAGNUS et DINDIMUS, ex OROSIO, ISIDORUS HISPALENSIS. Membr., 265 X 225, fol. 144. Duae codicum partes in unum compactae. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum; tergum m. Nov. an. 1946 renovatum est); bina folia chart, praeligata (sign, chart.: vas) et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, alterum praeligatum hodie numer 1*. l* v : index codicis manu saec. xvn scriptus. I 1-8. Saec. x. iv (1-8). F. 1 marg. dexter mutilus est; 7 et 8 marg. inf. desecti sunt; postea nescio quo tempore in eorum locum scida membr. adglutinata est. Textus 205 X 160, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 9), lin. 25-26 (stilo lin.). Unus librarius scripsit exceptis 2 vb lin. 8-18, 7 vb lin. 22-8 ra lin. 4, quae aliis manibus scripta esse videntur. Minuscula Carolina Turonensis (Revised Cursive dicit E. K. Rand in op. infra laud.). Litterae init. atramento ductae, nonnullae ornatiores (5 I * * * V littera colore caeruleo ornata est); inscriptiones et verba priora capitum litteris capitalibus et semi- uncialibus scripta sunt.
chronica quae dicuntur fredegarii scholastici, fragmenta: l r . Indicis libri n pars: Incipiunt capitula chronici hieronimi excarpsum [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 2, 1888), 42]; scriptura hodie adeo evanida est ut pauca tantum verba legi possint; maxima pars folii vacat. 1 v_2vb ii n- 22. ex hieronymi chronico: lib. n cap. 1-6 [ed. laud. 44. 9-46]: Incipit liber de regibus Assiriorum (et) captivitate Troie (et) inicio Romanoru(m): Regnum assirioru(m) primus rex Minus, etc. 2 vb lin. 23-6 rb lin. 8. dares phrygius, historia de origine francorum: (2 vb lin. 23) Historia Daretis Frigii de origine Francorum. V: (3 ra lin. 1) Eodem itaque tempore, etc. [ed. laud. 194—200]. 6 rb lin. 9-19. ex hieronymi chronico : lib. n cap. 7: Redeamus quo ordine, etc. [ed. laud. 47.1-6]. - 6 rb lin. 20-8 v . ex <idacii chronico): lib. hi cap. 56: Temporibus Honorii - 57 Theoderico uelociter [ed. laud. 77.23-81.33]; cetera desunt deperditis foliis post f. 8. Daretis Phrygii de Excidio Troiae Historia, ree. F. Meister (1873), x; B. Krusch, Die Chroni- cae des sogenannten Fredegar (N. Archiv 7, 1882), 309-310; Chronicarum quae dicuntur Fredegarii Scholastici libri IV cum continuationibus, ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 2, 1888), 12 [cod. 4c 3 ]. F. 4 r manus hybrida saec. xv marg. inf. indicem codicis adscripsit: In h(oc) libro (con)ti(n)entur lib(er) de regib(us) assirioru(m) et captiuitate troie. et I inicio romanoru(m). hyst(oria) curti rufi plures co(n)tinens libros,\quoru(m) t(er)cius e(st) p(ri)m(us). lib(er) Esopi cuiusdam greci fab(u)latoris / de ortu et actu etfine alexandri magni macedonis. Opusc(u)la / de libro hystoriaru(m) korosij excerpta et in unu(m) breuiarium collecta, ex qua enumeratione apparet iam illo tempore codicem compositum esse eodem modo quo hodie. prov. : Gallia (Turonum). poss.: l r : adrianus e reccopus (?). - alex. petavius (eius numerus 809 exstabat olim in tergo tegumenti; hodie deperditus est tergo renovato, cf. Catal. Petav. 45 v , 51 v , 47 r , 46 v ; de Mey'ier, Petau 212 sq.). - < Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 206; CMA 2, 2531.206). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 204). - bibl. leid. (scidula num. 204; catal. an. 1716, p. 378, num. 20: Chronicon, etc.). II 9-144. Saec. ix 1 . 10 iv (9-88) +iv (89-96; tergum bifolii 92/93 replicatum est) + (m-1) (97-101)+5 iv (102-141)+ 3 folia (142-144). Undecim fasciculi priores olim numerati in fine in marg. inf Q. i-xi ita ut littera Q, a d sinistram,
numerus ad dextram adpositus sit interiecto spatio plus minusve ampliore; exstant hodie numeri i, vi, vii-xi ceteris desectis, ix et x inverso ordine positis. Pars inferior f. 10, margo exterior f. 18, margo inf. f. 42 et 95 desecti sunt, f. 28 fere omnino deperditum est parvo fragmento excepto, f. 142 et 144 valde mutila sunt. F. 95, 142, 144 membr. recentiore, nonnullae rimae et foramina (e.g. f. 141, 143) iam prius restaurata sunt. Textus 210/215x150, lin. 33 (9 r -42 v , 102 r -144''), 32 (43 r -10H) (stilo lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur: primus 9 r -101 v (38 v -39 r et pars 39 v scripta esse videntur alia manu), secundus 102 r -141 v , tertius 142 r -144 v . Minuscula Carolina Turonensis (Regular dicit Rand in op. infra laud.). Litterae init. et inscriptiones rubrae (34 r littera init. atramento ducta). F. 68 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 188, 1; 63 r , 83 r ap. E. K. Rand, Studies in the Script of Tours, tab. 93. 9 r -101 v . CURTIUS RUFUS, HISTORIAE ALEXANDRI MAGNI libb. III-X. 10, 13 ad- trectare cum [ed. 2 E. Hedicke (1908), 3-388.16], cetera desunt: (9 r ) Curti Rufi Historiarum incipit liber tertius: Inter haec Alexander ad conducendu(m), etc.; (17 v ) lib. iv; (34 r ) v; (44 v lin. 12) <vi>: pugne discrimen\ (56 r ) vii; (68 v ) vm; (83 r ) ix; (93 v ) x. De lacunis haec adnotanda sunt: 44 v lin. 12 lacuna post v. 13, 25 semiuiui, usque ad vi. 1, 1 pugne discrimen, in textu non indicatur spatio; corrector eiusdem temporis in marg. adnotavit: hinc deest; 96 r lacuna post x. 3, 14 uicturi sunt, usque ad initium cap. 4 ita indicatur ut 96 v omnino vacuum relictum sit; sequuntur 97 r lin. 1-9: x. 4, 1-3, deinde verba hie de(est), tunc x. 5, 1 sqq. Hie illic corrector et variae manus eiusdem temporis lemmata et adnotationes marginibus adscripserunt. Codicem contulit Jac. Gronovius ad ed. Nic. Blancardi (Lugd. Bat. 1649), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (760 G 13); idem fecit (ad libb. III-IV tantum) P. Burmannus ad ed. 2 J. Freinshemii (Argent. 1670), quod exemplar et ipsum in ilia bibliotheca exstat (760 E 14). Ed. H. Snakenburg (1724), p. + + 2, **** 3; E. Hedicke, Quaestionum Curtianarum spe cimen (Diss. Berol. 1862), 33 sq.; ed. E. Hedicke (1867), iii [cod. V]; id., De codicum Curtii fide atque auctoritate (Progr. Gymn. Bernburg, 1870), 3 sq.; S. Dosson, Étude sur Quinte Curce (1887), 319 sq.; P. Prohasel, Q,. Curtii Rufi codicum memoriae emendandae leges et proponuntur et adhibentur (1890), passim; ed. P. H. Damsté (1897), v sq.; <xv>; ed. 2 E. Hedicke (1908), vi; <2>; ed. J. C. Rolfe (Loeb Class. Libr., 1946), xi [cod. V]; Curzio Rufo, Le gesta di Alessandro, Libro III, ed. S. Alessandri [1968], 31 [cod. V]. 47 v in marg. sinist. cryptographice scripta sunt (saec. x ?): k prflkp prjlkxx 7 nxnc fst dbt cfnsx 9 hpnprfs; Cfns 9 bmkekekbs pbxpfr xbkqxf kbeft, i.e.: I(n) prelio preliu(m) nunc est. dat cens(us) honores; Cens(us) amicicias pauper ubique iacet [ = Ovidii Fast. i. 217-218]; deinde litteris maioribus: Cfrnktf. Cfrnktf. Cfrnktf. hpnfs; jmxndxs.fknkft.kn xltkmp. dkf;jsfptfnbrk; hflfnb serkpskt hpeft (cetera desunt culpa compactoris), i.e.: Cernite. Cernite. Cernite. honesjmundus Jiniet in ultimo die j sept enbri. helena scripsit hoc et.
Una vel plures manus gallicae posteriores marginibus aliquot foliorum ad- scripserunt: (46 v ) Monsieur daneu (... ?); (53 v ) Mon cousin! Hie liber; (97 v ) de la chassaigne I bon conpaignon (...) xiii (...) angelijs (?). 102 r -116 r . <iulii valerii epitoma): Incip(it) lib(er) Esopi cuiusda(m) greci fabulatoris prosaico aeditus stilo de ortu aduque ac fine Alexandri Magni Macaedonis: Aegypti sapientes, etc. [Iulii Valerii Epitome, ed. J. Zacher (1867); cf. v sq. (cod. L); Thorndike-Kibre, 484]. 116 r -121 v . <Ps.-> alexandri magni et dindimi regis Bragmanorum epistulae mutuae: Alexandri Regis Macedonum et Dindimi Regis Bragmanoru(m) de phyloso- phya per litter as facta collacio. Alexander: Saepius ad aures meas, etc.; (116 V ) Prima responsio Dindimi regis contra Alexandrum regem magnu(m) macedonum. Dindimus: Desiderantem, alexander, etc.; (120 r ) Responsio Alexandri: Si haec ita sunt, etc.; et Responsio Dindimi: JVos, inquit Dindimus, etc.', (120 v ) Responsio Alexandri: Tunc ideo, etc. [ed. B. Kuebler (1888), 169-189; iteratur in: PL Suppl. 1 (1958), 679-690]; 119 r marg. sup. manus saec. xiv (?) sententiam scripsit: Qui bene vultfacere ter debet premeditare [cf. Walther 2/4, 23854]. 121 v -129 v . alexandri magni epistula ad Aristotelem de itinere suo et de situ indiae : Incipit aepistola Alexandri Magni Macedonis ad Aristotelem magistrum suum de itinere vel de situ Indie: Semp(er) memor tui, etc. [ed. W. Walther Boer (1953), 1-60; Thorndike-Kibre, 1427]. J. Zacher, Pseudocallisthenes, Forschungen und Geschichte der altesten Aufzeichnung der Alexandersage (1867), 153; P. Meyer, Alexandre le Grand dans la Littérature fran$aise du moyen age (1886), 27, adn. 1; Iuli Valerii Alexandri Polemi res gestae Alexandri Macedonis, ree. B. Kuebler (1888), xxvi; xxviii [cod. L]; W. Walther Boer, Epistola Alexandri ad Aristote lem ad codicum fidem edita et commentario critico instructa (Diss. Leiden 1953), iv; xii; xxvii sqq. [cod. L], 129 v -141 r . Opuscula de libro Historiarum Orosii excerpta et in unu(m) breviariu(m) collecta: Minus rex assyriorum primum bellum comouit - diligant et sequantur. qui uiuit (...) s(ec)c(u)loru(m). Explicit Breviariu(m) ex libro Horosii (...). J. M. Bately-D. J. A. Ross, A check list of manuscripts of Orosius Historiarum adversum paganos libriseptem (Scriptorium 15, 1961), 331 (num. 63); J. M. Bately, King Alfred and the Latin MSS. of Orosius’ History (Classica et Mediaevalia 22, 1961), 95, adn. 272. i4.lr_144.v_ isidori hispalensis chronigon: (...). Incipit chronica Isidori de antiqi: Brevem seriem temporum per generationes, etc.; Unit mutilum in historia Neronis [ed. Th. Mommsen, Chronica minora saec. iv-vii (1894), 424-455]. H. Herzberg, Die Historiën und die Chroniken von Isidorus von Sevilla (Diss. Gottingen, 1874), 16; Chronica minora saec. iv-vii, ed. Th. Mommsen (MGH Auct. Ant. 11) 2 (1894), 392; 402; C. Beeson, Isidor-Studien (Quellen u. Unters. z. latein. Philol. d. Mittelalters 4.2, 1913), 78; Diaz y Diaz 1,35 (sub num. 112). prov. : Gallia (Turonum). poss.: 12 v -13 r , 20 v -21 r , 24 v -25 r , 28 v -29 r , 34 r , 40-4l r , 44 v -45 r , 48 v -49 r ,
52 v -53 r , 56 v -57 r , 64 v -65 r , 68 v -69 r inscriptiones vel dedicationes exstant postea erasae et posterius liquore chymico adeo mulcatae ut maxima ex parte omnino deletae sint; hodie legi potest (52 v -53 r ): Hunc Libru(m) RODULFUS ep(is- copu)s dedit (?) D(e)o (?) (... ?) Ecclesiae (saec. x ?) [Sc. G. de Vries legebat: Hunc Libru(m) Rodulphus ep(iscopu)s de(dil') de(o') <et beato eius Martiyno, teste L. Traube, Palaographische Anzeigen (N. Archiv 27, 1902), 269 ( = Kleine Schriften (1920), 233); de Rodulfo cf. J. J. Contreni, The Formation of Laon’s Cathedral Library in the ninth century (Studi Medievali, 3 a Ser. 13, 2, 1972), 926 sq., et cod. Voss. Lat. F. 84]. - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. - E. K. Rand, Studies in the Script of Tours 1 (1929), 134: num. 76; 175: num. 151. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 162, adn. 5; 163, adn. 5. - C. H. Beeson, The Collectaneum of Hadoard (Class. Philol. 40, 1945), 220. - B. Bischoff, Hadoardus and the Manuscripts of Classical Authors from Corbie (Didascaliae. Studies in honor of Anselm M. Albareda, edited by Sesto Prete, 1961), 46, adn. 14 (= Mittelalt. Studiën 1 (1966), 53, adn. 14). VOSS.LAT.Q.21 - HORATIUS, OVIDIUS Membr. et chart., fob 149 (1*. 148). Duo codices in unum compacti. Tegumentum ut in cod. Q,. 12 (Petavianum, olim vinculis ex corio confectis munitum; paulus petavius tergo titulos adscripsit); quina folia chart, praeli- gata et postligata, ex quibus bina priora praeligata et ulteriora postligata tegumento adglutinata sunt ita ut inter ea insertum sit folium ex opere iuridico quodam typis impresso. I 1*. 1-122. Membr., saec. xi, 270x190. 5 iv (1*. l-39) + (iv-2) (40-47; deperditis duobus foliis inter folia hodie numerata 42 et 45 postea inserta sunt duo folia membr. tenuiore hodie numerata 43 et 44 vacua relicta) -f-rv (48—53, 55-56; 54 scidula membr. adglutinata est) + (iv-2) (57-62)+ 7 xv (63-118) + (iv-8) + (iv-4) (119-122). Quaterna folia priora fasciculorum numerata a,b,-,„„ etc. manu posteriore, quae 42 v adnotavit folia amissa esse, idem fecit petavius 59 v . Textus 200 X 110, lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Initia carminum litteris rubris ornata sunt; inscriptiones rubrae.
q. horatii flacci opera [ed. 2 F. Klingner (1950)], cum scholiis et glossis interim, maxima ex parte a librario ipso vel manu eiusdem temporis, hie illic manu saec. xn (?) scriptis: 1 r —53 r . carmina [ed. laud. 1—131]: (l r ) Q,. Horatii Flacci carml\\Ma\\\ (pars posterior inscriptionis evanida est); (l r ) lib. i: Maecenas atauis, etc., (16 r ) ii, (26 r ) hi; (45 r ) iv. Desunt deperditis duobus foliis inter folia hodie numer. 42 et 45: m. 29, 57 -iv. 2, 53. 53r_60 r . ars poëtica: Humano capiti, etc. [ed. laud. 294-311]; deperditis duobus foliis desunt inter 59 et 60: vss. 337-456. 60 r ~71 r . epodon: Ibis liburnis, etc. [ed. laud. 136-160]. 7l r —72 r . carmen saeculare: Phoebe siluarumq(ue), etc. [ed. laud. 132-135]. 72 r —97 v . epistulae [ed. laud. 240—293]: (72 r ) lib. i: Prima dicte, etc.; (89 r ) n. 97 v —122 v . sermones [ed. laud. 161—239]: (97 v ) Incipit Sermonum liber I: Qui fit mecenas, etc. In textu sermones eclogae dicuntur; post Serm. n. 85 (101 r ) legitur: Ecloga II\ Serm. v dicitur Ecloga VI, Serm. vi Ecloga VII, Serm. ix Ecloga X, sequitur vm. 30, tunc ix. 1 sqq.; Serm. x dicitur Ecloga XI, in qua vs. 9 prae- cedit vs. 1; lib. ii post Serm. n. 52 legitur Ecloga IIP, Serm. m dicitur Ecloga IV. Desunt inter 118 et 119: lib. n, Serm. n. 3, 23-6, 91. Scidula membr. inserta, hodie numer. 54, praebet scholia tantum. F. l* v vacat exceptis lineis tribus ulterioribus, in quibus rubricator, ut videtur, scripsit: In tragoediis more [leg.: morae] vocantur carmina. In comediis colae. In satyris Saturae. In lyricis odae. In Bucolicis Eglogae. Codicem contulit Abr. Frankius in usum Rich. Bentleii, cf. eius edit. 2 (Amstelod. 1713), praef. p. ***3: Vossiani (...) lectiones serins paullo in manus venerunt, opera eruditi juvenis Abrahami Frankii in Batavia descriptae. W. H. D. Suringar, Historia critica scholiastarum latinorum 3 (1835), 133 sq.; 145 sqq.; Q. Horatii Flacci opera, rec. O. Keller-A. Holder 2 (1869), fasc. 2, xiii [cod. Vossianus], ed. minor (1878) [cod. z]; O. Keller, Kritische Beitrage zum IV. Buche der horazischen Oden (SB Wien, Philos.-Hist. Kl. 90, 1878), 143 sqq.; ed. O. Keller-A. Holder 1 (1899), lix; Pseudo- acronis Scholia in Horatium vetustiora, rec. O. Keller 1 (1902), xii; 2 (1914), xvi, Scholia in Horatium, ed. H. J. Botschuyver 3 (1939), xiv; 35-37 [cod. z]; G. Noske, Quaestiones Pseuda- croneae (Diss. München 1969), xxv [cod. z]. prov.: Germania (fortasse monasterium S. Symphoriani Mediomatricense). poss.: Monasterium s. symphoriani mediomatricense (l* r : Liber s(an)c(t)i Symphoriani m(arty)r(is). Si quis eum abstulerit anathema sit (saec. xi), 51 r infra manus saec. xi scripsit: Constantin (us) mettensis, i.e. fortasse abbas S. Sympho riani, c. an. 1004—46, de quo cf.: Gallia Christiana 13 (1874), 846 sq.). — p. petavius (l r in angulo dextro sup.: F. 31 \ marg. inf. adscripsit: ole; a-ru/w, )aav eÜTux<S, et 123 r : ppetauius (?, postea atramento del.). - alex. petavius (num. 1374, cf. Catal. Petav. 80 r , 81 v ; de Meyïer, Petau 18; 31; 107). —
(Christina SUECIAE regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 167; CMA 2, 2492.167). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 166). - bibl. leid. (scidula num. 166; catal. an. 1716, p. 378, num. 21: Horatii Flacci carmina, etc.). litt. : Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, 16. - de Mey'ier, Petau 107. II 123-148. Chart. (Briquet 2677), saec. xv 1 , 242x168. vii (123-136)+vi (137-148). F. 123 margo dexter exsectus est. Textus: f. 124-134: 155x90, lin. 22 (atramento lin.); f. 135-147: 170 X 100, lin. 26. Duo librarii scripserunt, alter 124 r -134 v (littera textuali italiana), alter 135 r -147 r (littera cursiva humanistica), qui se ipsum nominat Nardus, cf. subscr. 147 r . F. 124 littera init. maior caerulea, rubro, viridi, caeruleo, fusco coloribus ornata; inscriptio rubra in marg. sup. 124 r , non a librario scripta ut videtur; f. 135-136 litterae init. rubrae minores. 123 r ~ v vacat. 124 r -134 v . q. horatius flaccus, ars poëtica [ed. 2 F. Klingner (1950), 294-311]: (124 r ) Quinti flacci Horatij venusini poetria ad pisone(m) (et) filios Incipit: Humano capiti, etc.; (134 v med.) subscr.: Explicit poet (r)ia horatij-, cetera pars 134 v vacat. Variae manus cursivae adnotationes et glossas marginibus adscripserunt; librarius ipse paucissimas glossas interlin. addidit. 135 r -147 r . p. oVidius naso, ibis [ed. 2 F. W. Lenz (1956), 3-83], cum paucis scholiis manu librarii ipsius: (135 r ) P. Ovidii Nasonis Sulmonensis poetae in Ibin liber incipit: Tempus ad hoc, etc.; (147 r ) subscr.: ’Eyw vapSo? (an Nardo Palmieri d’Aversa gener Iohannis Aurispae ?) epT] x et P l yéypatpa. TéXo?. D. Codex itidem Petavianus in charta scriptus, sic N. Heinsius hunc codicem indicat in libro Berol. Diez. 1070, vid. H. Boese, Zu den Ovidkollationen des N. Heinsius (Philologus 106, 1962), 172; cf. F. W. Lenz, Die Wiedergewinnung der von Heinsius benutzten Ovidhandschriften in den letzten fünfzig Jahren (Eranos 51, 1953), 80 [=Opuscula selecta (1972), 157 (num. 47)]. Ed.2 F. W. Lenz (Corp. Script. Lat. Paravianum, 1956), xi et adn. 4; xlviii [cod. P7]; ed. Ant. La Penna [1957], cxix [cod. p7]; Scholia in P. Ovidii Nasonis Ibin, ed. Ant. La Penna [1959], xxi; lxii [cod. p7], 147 v -148 v vacant. prov. : Italia. poss. : De possessoribus inde a P. Petavio vid. sub I.
VOSS.LAT.Q,.22 - PLAUTUS Membr.,saec. xv 1 , 270x195, fol. 116. 11 v (l-110)+m (111-116). Quina folia priora fasciculorum numeravit <(bi)>-5, C1-5, etc. in angulo dextro inf., insuper magis ad sinistram numeris 1-5 manus paulo posterior; ex prioribus numeris apparet primum fasciculum illo tempore adfuisse. Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Eadem manus ut videtur, quae folia priora singulorum fasciculorum numeravit, folia codicis numeris 1-112 instruxit satis negligenter omissis tribus foliis, scil. post f. 16, 74, 90. Margo dexter f. 116 desectus est. Textus 190 X 115, lin. 27 (stilo lin.). Littera textualis italiana. Initia singularum comoediarum litteris maioribus luteis linea rubra circum- datis et frondibus albis ornatis super fundum caeruleum extra et viridem intra litteram more italico depictis distinguuntur; initia partium litteris minoribus rubris vel caeruleis interdum alternis ornata sunt. Tegumentum ut in cod. Q.. 12 (Petavianum, olim vinculis ex corio confectis munitum, ex quibus unum hodie exstat); quaterna folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -l 15 r . T. MACCII PLAUTI GOMOEDIAE OGTO : (l r ) <AMPHITRUO> : fasciculo prilUO deperdito textus incipit hodie inde a vs. 541; (12 r ) asinaria; (29 v ) gaptivi; (49 r ) curculio; (62 v ) casina; (78 v ) cistellaria; (87 r ) epidicus; (99 r ) aulu- laria. Usque ad 57 v manus eiusdem temporis vel paulo posterior paucas glossas interlin. et scholia marg. litteris cursivis minutis, hie illic adnotationes et scholia litteris rubris scripsit. Plauti Comoediae, ed. J. Fr. Gronovius (1664), praef. p. *4 [cod. Voss, tertius]; Plaud Captivi, ed. J. Bosscha (1817), xiv [cod. Vos. B]; G. Goetz in opere: Fr. Schoell, G. Goetz, G. Loewe, Analecta Plautina (1877), 92. 115 v (eadem manu quae scholia et adnot. rubras scripsit). <volcacius sedigi- TIUS, POET ARUM COMICORUM LATINORUM CANON)» [ =A. GELLIUS, NOGT. ATT. XV. 24]: Multos incertos certare — causa ennium [A. Gellii Noctes Atticae, ed. P. K. Marshall 2 (1968), 468. 3-15; cf. Fr. Ritschl, Parerg. Plaut. 1 (1845), 65; 241; cf. cod. Leid. BPL 8, f. 83 v ], praemissa inscriptione: Ex A. Gelio libro XV. Noctium atticarum. P. Nigidius homo in omnium bonarum artium disciplinis egregius libro quern de poetis scripsit, sic habet. Post unam lineam vacuam sequitur: Ex Eusebio Hieronymo de temporibus excerptum, scil. de plauti vita: Plautus ex umbria — solicitus consueuerat [cf. Eusebius Werke. Bd. 7: Die Chronik des Hieronymus, ed. 2 R. Helm (Die Griech. Christl. Schriftsteller d. ersten Jahrhunderte. Bd. 47, 1956), 135 sq.].
116 r (alia manu cursiva humanistica saec. xv). (epitaphium jugurthae) : Qui cupis ignotu(m) - ad ima ruit [ed. H. Schenkl, Bibl. patrum latin. Britannica 7 (SB Wien, Philos.-Hist. Kl. 133, 1895, Abh. 7), 15; cf. Walther 1, 15445], Sequuntur versus: Historiae scriptor negat Astoresius [sic] istud.jCarcere nam nectus, sed hie pro crimincfert(ur) [iidem e.g. in cod. Leid. Periz. F. 12, f. 47 r ; Vatic. Lat. 1631, f. 112 V ]; deinde <guarini veronensis epigramma de morte jugurthae) : iSex Iugurta dies - celeberrimus auctor [ut in cod. Vatic, supra laud., cf. Walther 1, 17604]. Subeunt scholia de vocibus tragoedia, comoedia, scortor, catamitus [cf. cod. Vatic, supra laud.]. 116 r med.-116 v vacant. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: p. petavius (l* r in dextro angulo sup.: D.31; l r marg. inf. adscripsit: OÏ? aTo^w, Xlav sijTir/oi- P. Petaui(us) Genab.). — alex. petavius (cum plures codices Plautum continentes possideret, numerus incertus est, cf. Catal. Petav., 82 r ; de Meyïer, Petau 25; 126). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 169; CMA 2, 2494. 169). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 168). - bibl. leid. (scidula num. 168; catal. an. 1716, p. 378, num. 22: M. Accii Plauti Amphitrio, etc.). VOSS.LAT.Q.23 - AUGUSTINUS Membr., saec. xi 2 , 280x 185, fol. 89. (v-1) (l-9) + 10iv (10-89). Quaterna folia priora fasciculorum (quinque primi fasciculi) numerata in marg. inf. ad dextram h,i,etc. usque ad s,-,,,, manu saec. xv; videtur cod. Voss, olim pars codicis cuiusdam fuisse, cuius pars prior hodie deest. Textus 190/195x115/120, lin. 32 (stilo lin.). Tres librarii scripserunt ut videtur: primus l r -9 v , secundus 10 r -78 r , tertius 78 v -89 v ; duo priores usi sunt hie illic signis legendi quae dicuntur, in usu postea praesertim apud monachos Cistercienses. Littera prae-gothica textualis. F.l r littera init. maior rubra viridi colore addito, et inscriptio composita ex verbis litteris capit. rubris et viridibus alternis scriptis; 5 r littera init. maior viridis, 8 V bicolor (rubro viridique coniunctis), cuius pars interior coloribus caeruleo et albo ornata est; 26 v littera init. maior colore fusco depicta; 47 v littera init. maior bicolor (caeruleo alboque coniunctis), infra altera littera maior atramento ducta, cuius in parte interiore super fundum caeruleum delineatus est rhombus, in quo sedet Christus ludex, ut videtur, super nubes sustinens manu sinistra librum signatum sigillis septem (?), in quo aquila; ab latera Christi sinistri beatus quidam stat manus ad eum tendens, ab latere
dextro homo quidam damnatus supinus cadens; vestis Christi tantum colore, scil. luteo, ornata est. Eodem modo ductae sunt duae litterae init. maiores 58 r , altera ex duobus animalibus fabulosis, altera ex homine, animalibus, ramis composita, non coloratae praeter punctum rubrum in genis et in hominis pedibus. F. 69 r exhibet litteram init. maiorem ornatiorem bicolorem (argenteo viridique coniunctis) lineis rubris circumdatam. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q. 8; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. aur. augustxni opuscula nonnulla praemissis duabus epistulis ad eum datis: l r -5 r . prosperi aquitani epistula ad Augustinum: Incipit epistola s(an)c(t)i P(ro)sp(er)i ad beatu(m) Augustinu(m): D(omi)no (...) Augustino. Prosper. Ipnot(us) quidefm), etc. Test epist. 225 inter epp. Augustini: ed. A. Goldbacher (CSEL 57, 1911), 454-468], 5 r -8 v . hilarii arelatensis epistula ad Augustinum: Epistola Hilarii Arelatensis episcopi ad beatum Augustinum: D(omi)no (...) augustino. hilarius. Si cessantib(us), etc. [est epist 226 inter epp. Augustini: ed. laud. 468-481]. 8 V -26 V . de praedestinatione sanctorum: Aurelii augustini doctoris lib(er) primus incipit de predestinatione s(an)c(t)oru(m) ad Prosperu(m) (et) Hilariu(m) : Dixisse quidem, etc. [PL 44, 959-992]. 26 v -47 r . de dono perseverantiae : Explicit liber prim (us) de predestinatione; Incipit secundus de bono perseverantiae: lam de perseverantia, etc. [PL 45, 993-1034]; (47 r med.) subscr.: Explicit liber secundus de bono perseverantiae D(e)o gr(ati)as amen; manus saec. xvii in spatio relicto sententiam addidit: Quicunq(ue) per- seuerauerit usque ad finem saluus erit. 47 v -57 v . de cura pro mortuis gerenda [ed. J. Zycha (CSEL 31, 1900), 621-659]: (47 v ) <retractatio> [ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902),202]: Incipit liber beati Augustini ad Paulinum JVolensem episcopum de cura pro mortuis gerenda: Librum de cura pro mortuis gerenda scripsi - Pauline; (lin. 9) Diu sanditati iug, etc.; (57 v med.) subscr.: Explicit liber de cura p(ro) mortuis gerenda; cetera pars folii vacat. 58 r -78 r . de adulterinis coniugiis [ed. Zycha, 437-510]: (58 r ) <retractatio> [ed. Knöll, 196-197]: Scripsi duos libros de coniugiis adulterinis - scripseras; (lin. 14) Aurelii augustini doctoris hypponiensis ep(iscop)i de adulterinis coniugiis liber p(ri)m(us) incipit: Prima questio est, etc. Lib. i desinit in 68 v lin. 10, cetera pars folii vacat; lib. ii incipit inde a 69 r ; (78 r ) subscr.: Explicit liber s(e)c(un)d(u)s de adulterinis coniugiis. 78 v -89 v . de agone christiano [ed. Zycha, 101-138]: Incipit lib(er) beati augustini de agone chr(ist)iano: Corona uictorie, etc. Textus correctus est a librariis ipsis et manibus eiusdem temporis vel paulo
posterioribus; ad primum opus manus saec. xvn paucas adnotationes margin, scripsit et hie illic sub verbis in textu lineam duxit. prov. : Gallia (inter septentriones et occasum solis spectans). poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 186; CMA 2, 2511. 186). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 185). - bibl. leid. (scidula num. 185, corr. ex 186; catal. an. 1716, p. 378, num. 23: Epistola JCti [sic] Prosperi adBeatum Augustinum, etc.). VOSS.LAT.Q..24 - DONATUS Membr., saec. xv 2 , 268x 195, fol. 239. 23 v (1-230)+ (v-l) (231-239). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent ad perpendiculum a librario ipso scripta. Textus 170x 112, lin. 32 (atramento lin.). Littera textualis italiana. Initia commentariorum in singulas comoedias litteris maioribus aureis coloribus rubro, caeruleo, viridi, albo ornatis more italico, distinguuntur (cf. l r , 54 r , 11 l r , 162 r , 203 v ); in textu litterae init. minores simplices caeruleae. Inscriptiones nullae spatiis relictis, nomina personarum litteris rubris scripta sunt. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum, tergum et anguli membr.) in locum tegumenti Thevenotiani deperditi substitutum (cf. Voss. Lat. F. 112); bina folia chart, recentiora praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium praeligatum membr. eiusdem generis atque folia codicis, hodie numeratum 1*. l r -238 r . <aelii donati coMMENTUM terenti quod dicitur) [ed. P. Wessner, voll. 1-2, 1902-1905)]: (l r ) <vita terentii): Publius Terentius Afer kartagine natus seruiuit rome Terentio Lucano, etc. [ed. laud. 1, 3-10]; (2 l * * * V lin. 11) <euanthius de fabula): Eunucus fabula hecyra sepe, etc. [ed. laud. 1,13-22.12]; (5 r lin. 1) excerpta de comoedia: Comoedia est fabula diuersa co(n)stituta, etc. [ed. laud. 1, 22.14-31]; post unam lineam vacuam commentarius incipit (7 r lin. 4) in andriam : Poeta cum primum animum, etc. [ed. laud. 1, 35-261]; (54 r ) in eunu- ghum: Hec masculini g(e)n(er)is, etc. [ed. laud. 1, 265-497]; (110 r " v vacat); (11 l r ) in adelphos: Storax non rediit, etc. [ed. laud. 2, 3-185]; post 8 lineas vacuas (162 r lin. 21) in hecyram: Hechira est huic nomen fabule, etc. [ed. laud. 2, 189-342]; (203 v ) in phormionem: Postq(uam) poeta uetus poetam, etc. [ed. laud. 2, 345-484]; textus in n. 3 turbatus est: post n. 3 fin. sequitur (231 v lin. 8-232 r hn. 2) ii. 3, 5-10 sig(ni)ficat, deinde n. 4 etc. [R. Sabbadini in op. infra laud. P- 61: Redagione confusa, quern textum Wessner edidit p. 436-456 binis colum-
nis]; in fine (238 r ) legitur litt. rubris nomen Calisirtis (an librarii codicis ?). Verba graeca omittuntur spatiis relictis, ut omittam pauca quae latine scripta sunt. Ennianae Poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xvii; Euanthius et Donati commentum de comoedia, rec. A. Reifferscheid (Ind. lect. hibern. Vratisl. 1874), 2; Donati in commenta Terentiana praefationes, rec. idem (ibid. 1875), 3; Fr. Ritschl, Opuscula Philologica 3 (1877), 204- 216 [cod. C]; K. Dziatzko, Beitr. z. Kritik des nach Aelius Donatus benannten Terenz- commentars (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 10, 1879), 678 adn. 6; 695 adn. 1 [cod. X]; Scenicae Romanorum poësis Fragmenta, ed. O. Ribbeek 2 (1885), viii; R. Sabbadini, II commento di Donato a Terenzio (Studi Ital. di Filol. Cl. 2, 1894), 3; 54 [cod. e/: 65 sq.; 70 sqq.; P. Wessner, Die Ueberlieferung von Aeli Donati commentum Terenti (Rhein. Mus. 52, 1897), 84 sqq.; Aeli Donati quod fertur commentum Terenti, ed. P. Wessner 1 (1902), xvii; <2>; 2 (1905), <2> [cod. L]; W. A. Schroder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 20. 238 r -239 v vacant. prov. : Italia (Florentia, ex officina Vespaciano di Bisticci bibliopolae ?). poss. : arnoldus fabricius (divinarum rerum interpres in pago Ossendrecht, f an. 1675) (163 r marg. inf.: Hie liber est Arnoldi Fabricii). - melch. thevenot (l*r; Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et L; Mourlot, Thévenot 120). - is. vossius (Catal. Colom. num. 187; CMA 2, 2512. 187). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 186). - bibl. leid. (scidula num. 186; catal an. 1716, p. 378, num. 24: Aelii Donati commentaria in comaedias Terentii, etc.). VOSS.LAT.CK25 - OVIDIUS Membr., saec. xiii 1 (f. 13-157) et xiv/xv (f. 1-12, inserta in locum foliorum deperditorum), 265x170, fol. 157. vi (1-12)+4 vi (13-60)+8 iv (61-124) + (iv-1) (125-131)+ 2 vi (132-155)+2 folia (156-157). Fasciculi (praeter primum) in initio in medio marg. inf numerati ii-xvii a librariis ipsis, qui iidem verba reclamatoria quae dicuntur, in marg. inf ad sinistram (84 v fere in medio marg.) addiderunt, quae verba usque ad 60 v desecta sunt a compactere. Marg. inf f. 104 et 134, marg. dext. 149 desecti sunt, ut et marg. inf f. 14, quod folium adglutinata scida membr. (in qua exstat numerus 14) tempore quo inserta sunt f. 1-12 restitutum est. Textus: f. 1-12: 170/180x70, lin. 36-38 (atramento lin.); f. 13-157: 175/190 X 65/70, lin. 36-45 (atramento lin.). Unus librarius gallicus scripsit l r -12 v (littera gothica textuali); partem vetustiorem plures librarii litteris gothicis textualibus conscripserunt hoc modo ut videtur: primus 13 r —27 v , 132 r -156 v ; secundus 28 r -36 v ; tertius 37 r -42 r lin. 4 (fortasse 37 v lin. 11-14 alia manu scriptae sunt, ut et 41 v lin. uit. — 42 r lin. 1); quartus 42' lin. 5—60 v ; quintus 61 r -131 v .
F. 1-12: litterae initiales maiores singulorum librorum bicolores (rubro caeruleoque coniunctis) lineis eisdem coloribus ornatae (l r , ll v ), litterae init. minores simplices singularum partium coloribus rubro et caeruleo alternis depictae sunt; f. 13-157: initia singulorum librorum litteris maioribus bicolori- bus (rubro caeruleoque coniunctis) lineis eisdem coloribus ornatis distinguun- tur; initia singularum partium litteris minoribus rubris, viridibus vel atramento ductis ornata, inde a f. 41 litterae init. nondum depictae sunt spatiis relictis. Inscriptiones nullae. Tegumentum ut in cod. Q_. 10; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora et ulteriora varii coloris, primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum et postligatum tertio ad- glutinata sunt. l r -156 v . <p. o Vidius naso, metamorphoses) [ed. R. Ehwald (1915)]; textus vetustior incipit (13 r ) inde a ii. 106: Deducit iuuene(m), etc.; (l r ) lib. i: In noua fert, etc.; (ll v ) ii; (23 v ) iii; (33 r ) iv; (43 v ) v; (52 v ) vi; (62 r ) vu; (73 r ) vm; (84 r ) ix; (94 r ) x; (103 r ) xi; (113 r ) xn; (12l r ) xm; (133 r ) xiv; (144 v ) xv. Variae manus saec. xm glossas interlin. et scholia marg. scripserunt; librarius tertius ut videtur, maximam partem scholiorum f. 25-39 scripsit. Post ultimum versum Ovidianum (156 v ) aliae manus pauca hodie quasi omnino evanida addiderunt; fortasse leguntur haec: Scribitur hic codex qui sc(ri)psit. no(n) s(ib)i lodexfi... ?) saliat (?) podex maledicat ab ore ^(... ?) dexj (... ?). Variae manus saec. xm-xiv hic illic marginibus adscripserunt adno- tationes, sententias, probationes pennae latine et gallice, e.g.: (72 r marg. dext.) ludouic(us); (91 r marg. inf.) Ecce nouas glosulas (con)scripte fuer(un)t anno d(o)- m(in)im°. ccc°. xxx°. vi°. die; (94 v marg. sinist manu saec. xv) dum sumus in hac mu(n)do viua(m)us corde jocu(n)do; (98 v marg. inf.) que semel in vita (con)duntur que(m)q(ue) tenerHcond(er)e mangni or more p(ro)bo veterj, et Aristo(teles) in ethicis q(ui) semel finu(n)t\in vita ma(n)gnifice debent fieri ut nupcie\ (99 r marg. inf.) Utfortuna leuis miseros facit e(ss)e beatosjSic fortunalos deprimit hora breuis [Walther 2/5, 32402]; (117 V marg. sinist.) adnotatio in qua laudatur Johannes Picardi quidam; (122 v marg. sinist.) initium litterae publicae gallicae: a tous ceus qui ces presentes les fires venront et oront nous fesan a savoir, etc.; (132 v marg. sup.) mag(iste)rfecit hos versus.INosfert deuote q{... ?) eas medio moueotefi... ?) dico tene inani festa pote; (154 v marg. sup.) A son tres chier ami Nichole; (156 r marg. inf.) xxviii s(olidi) le diemense auantfia saint nicholas au boule(n)gier, et xxxv s(ous) vi au boulengier deu jour de la S(aint) n(i)ch(olas); (156 v marg. inf.) vii xx (et) xvi fuios valent xix queero. iiiifuios tant en a en chest liure. 157 r -v. pi ur es manus varia scripserunt: probationes pennae, sententias, etc., quae partim evanidae sunt; inter quas hae: (157 r med.) Officium sic(ut) p(res)b(ite)ro de vic(ario) salutem atq(ue) p(er)empt(orie) cor(am) nob(is) ad
die(m) lu(mi)nis postjfestu(m) s(an)c(t)i hylari ap(osto)li ioh(annis) (... ?) cl(eric)i bonu(m) sa(l)ut(em) (cum) ioh(ann)ae baro/de q(u)o (... ?) litt(eras) si(n)g(ulas) redd(ere). datum anno d(omi)nj m° ccc° die/p(re)ced(ente). Nic. Heinsius hunc codicem vidit teste monogrammate ab eo margini sup. f. l r adposito; est eius G. codex Vossianus Dannorum, qui Turnebi fuit (...), ut adnotavit in initio ed. Aldinae suae hodie in Bibl. Bodleiana Oxon. adservatae (Auct. ii R 6.23), vid. D. A. Slater in libro infra laud. (Towards a Text...), 33. prov.: Gallia (?; f. 1-12: Lutetia Paris. ?). poss.: l r marg. sup.: A. Tournebus (f an. 1565). - is. vossius (Catal. Colom. num. 122; CMA 2, 2447.122). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 122). - bibl. leid. (scidula num. 122; catal. an. 1716, p. 378 sq., num. 25: Metamorphosis Ovidii integra, etc.). litt. : D. A. Slater, Some Codices Vossiani and the Metamorphosis of Ovid (The Class. Review 29, 1915), 175. - id., Towards a Text of the Metamorphosis of Ovid (1927), 33. - F. W. Lenz, Die Wiedergewinnung der von Heinsius benutzten Ovidhandschriften in den letzten fiinfzig Jahren (Eranos 51, 1953), 84 (num. 79) [= Opuscula selecta (1972), 161 (num. 79)]. - Fr. Munari, A Catalogue of MSS. of Ovid’s Metamorphoses (Univ. of London. Institute of Class. Studies. Bulletin Supplement num. 4, 1957), 33 (num. 146). - F. W. Lenz, op. laud. 2 (Eranos 61, 1963), 113. VOSS.LAT.Q.26 - PETRUS DE ALBANO, Ps.-HIPPOCRATES Chart. (Briquet 8435), saec. xvi 1 , 270x 195, fol. 34. xvii (1-34). Ultimum folium laceratum est. Textus 195 X 110, lin. 30 (atramento lin.). Littera quae dicitur burgundica. Litterae init. et inscriptiones coloratae nullae; in textu multae litterae colore fulvo ornatae sunt. Tegumentum gallicum saec. xvi (chart, inflexibile corio nigro ornamentis impressis ornato tectum, olim cum quattuor vinculis ex corio ovili rubro con- fectis; m. Aug. an. 1974 tegumentum renovatum est, simul quoque vincula nova inserta sunt); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum postligatum exsectum est, alterum praeligatum et postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -30 v . petrus de albano, de venenis libellus: (l r lin. 1) Be venenis et eorum medicinis appropriatis qui dicitur consiliator editus a magistro petro de albano trans- missus summo po(n)tifici iohanni XXII 0 [1316-1334]; (lin. 6) praefatio: <B> eatissimo in chr(ist)o p(at)ri et domino nostro domino Iohanni diuina prouid(en)-
c(i)a summo pontifici Petr(us) de albano minimus medicorum- breuem t(rd)nscnbam; (lin. 18) index capitum: Primo si quidem diuisione(m) faciam - moriatur et non ante\ (l v lin. 25) Capitulum primum de utroq(ue) veneno i(n) generali et de diuisione eiusde(m). <Qfiuodem venenum appo(s)itu(m) e(st) cibo n(ost)ri corporispatet, etc. [cf. Thorn- dike-Kibre, 1234 (quia venenum ...)]; (30 v ) expl.: Et ideo mater est omnium medicinar(um) a medicis appellata. Et sic est finis-, (30 r lin. 28-30 v lin. 7) subscr.: Explicit tractatus de venenis et eorum medicinis appropriatis quipolex venenorum appellatur Editus ab egregio arcium et medicine doctore m(a)g(ist)ro petro de albano tunc temporis decano preclari studii videlicet montispessula (ni) directus sanctissi (m)o in chr (ist) o patri et d(omi)no domino Ioha(n)ni diuinaprouidenciapape XXII [cf. subscr. cod. H. II. 16 Bibl. Taurinensis laud. ap. Sante Ferrari, Per la biografia e per gli scritti di Pietro d’Abano (Atti della R. Acad, dei Lincei. Ser. 5. Memorie della Classe di Scienze morali, storiche e filologiche. vol. 15, 1915), 648 (non laudatur cod. Voss. p. 675 sqq.) et ap. L. Thorndike, A History of Magic and Experimental Science 2 (1923), 936, adn. 4]; cetera pars 30 v vacat. 31 r -33 v . <Ps.-> Hippocrates, capsula eburnea quae dicitur: (31 r lin. 1) Incipit secretum ipocratis de pronosticatione infirmorum; (lin. 5) prologus: <Pyeruenit ad nos q(uod) cum ipocras morti appropinq(ua)ret - et fecit mo do qui sequitur [cf. 1 liorndike-Kibre, 1037]; (lin. 26) Epistola ypocratis. (Dfcit ypocras q(uod) quando i(n) sup (er)fide infirmi al(ia)s in facie fu(er)it locus, etc.; (33 v ) expl.: et cibos frigidos desiderio veheme(n)ti. Et sic est finis. Deo gracias [textus codicis multis in locis differt ab eo, quem edidit K. Sudhoff in ephem. cui nomen: Archiv f. Gesch. d. Medizin 11, 1916), 88-89 et 90 sqq.]. 34 r -v vacat. prov. : Gallia (Lutetia Paris. ?). poss. : p. petavius (l r in angulo dextr. sup.: X. 10).- alex. petavius (num. 749, cf. Catal. Petav. 74 v ; de Mey'ier, Petau 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 193; CMA 2, 2518.193). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 192). - bibl. leid. (scidula num. 192; catal. an. 1716, p. 379, num. 26: Liber de venenis, etc.). VOSS.LAT.Q.27 - CICERO Membr., saec. xv 2 , 255 X 175, fob 180. 18 v (1-180). Fasciculi verba reclama- toria quae dicuntur, exhibent ad perpendiculum scripta a librariis ipsis. Textus 170 X 110, lin. 32 (atramento lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur: alter l r -89 r lin. 26, alter 89 r lin. 26-179 r lin. 2. Littera humanistica textualis italiana.
F.l r littera init. maior purpurea brachiis viridibus volventibus inter se et floribus caeruleis ornata super funclum aureum; exhibent margines sinister et superior regulam linea aurea circumdatam, in qua bracchia alba volventes inter se et coloribus rubro, caeruleo, viridi ornata, in ima pagina ornamentum ex longo rotundum ex cincinnis fuscis compositum, flores coloribus purpureo, caeruleo, aureo depicti, frondes virides, circuli aurei, in medio corona laurea viridis linea aurea circumdata, in qua insigne gentilicium nondum depictum est; haec omnia more italico depicta sunt. Initia singulorum librorum litteris minoribus aureis super fundum bicolorem, viridem purpureumque lineolis albis ornatum, initia epistularum litteris parvis rubris et caeruleis alternis distinguuntur. Inscriptiones rubrae quae inde a 121 v pleraeque nondum depictae sunt. Tegumentum ut in cod. Q. 10 (resectio foliorum deaurata); quaterna Folia chart, praeligata et postligata; bina priora et ulteriora varii coloris; primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum tertio cuique adglutinata sunt; insuper duo folia membr. praeligata hodie numer. I-II. l r -179 r . m. TULLIUS CICERO, epistulae ad familiares [ed. H. Sjogren (1925)]: (l r ) M. T. C. ad P. Lentulum et ad alios epistolar(um) liber primus incipit: Ego omni officio, etc.; (120 n; (210 m; (310 iv; (410 v; (540 vi; (650 vn; (750 vm; (8oo ix; (970 x ; ( 114r ) «; ( 125r ) ( 13?v ) xnl ’ ( 156v ) XIV ; ( 161v ) xv ; (172 v ) xvi; (179 r lin. 2) subscr.: TeXw; Textus libb. vm-ix turbatus est: post vm. 2, 1 m(od)o inquis [ed. laud. 235.9] sequuntur (76 r lin. 26—76 v lin. 6) vm. 9, 3 mihi l(itte)ris — fin. [ed. laud. 250. 24-251.9]; (76 v lin. 7-26) n. 12 [ed. laud. 51. 21-52. 20]; (76^ lin. 27-80 v lin. 17) vm. 10-17 [ed. laud. 251.10-263]; (80 v lin. 18-86* lin. 17) ix. 1-15 [ed. laud. 267-286. 2] (post ep. 8 legitur in cod. 83 v lin. 7: Septimus explicit hie octaus [sic] incipit)-, (86 v lin. 17-88 v lin. 11) vm. 2, 1 non me hercle - 5, 3 [ed. laud. 235.9-241.8]; (88 v lin. 11-30) n. 9 [ed. laud. 47. 27-48]; (88 v lin. 31-91 r lin. 27) vm. 6-8 [ed. laud. 241.10-249.9]; (91 r lin. 28-91 v lin. 14) n. 11 [ed. laud. 50.24-51.19]; (91 v lin. 15-92 r lin. 11) vm. 9 init. - 3 simg(ra)pham nisi [ed. laud. 249.10-250.23]; deinde ix. 16 etc. F. 147 r lin. 15-18 vacant omissis xm. 28, 3 Illud, quod - 28a [ed. laud. 453.21-454.19]; 151 r lin. 17-30 post xm. 49 legitur iterum ii. 14; 156 v xm. 77 omittitur. Ordo epist. lib. xiv: 1. 2. 5-18. 3. 4. 19. 20. 22-24. 21; in lib. xv cpp. 7 et 8 post 9, 12 post 13 leguntur; ordo epist. lib. xvi: 5. 7. 1-4. 6. 8. 9. 11. 12. 10. 15. 14. 13. 16-27. Verba graeca omittuntur spatiis relictis. 179 r lin. 3-180 v vacant.
prov. : Italia (septentrionalis). poss. : 179 r : cppavxlaxoc; (saec. xvi ?). - p. petavius (I r in angulo dextro sup.: X. 35). - alex. petavius (num. 416 vel 705, cf. Catal. Petav. 78 r ; de Mey'ier, Petau 126). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 176; CMA 2, 2501.176). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 175). - bibl. leid. (scidula num. 175; catal. an. 1716, p. 379, num. 27: M. Tullii Ciceronis epistolae, etc.). VOSS.LAT.Q.28 - HAGIOGRAPHICA praesertim MARIANA Membr., saec. xn, 262 X 155, fol. 94. (iv-2) (1-6) +11 iv (7-94). Textus 210 X 105, lin. 30 (f. 1-5); 220/225 X 105/110, lin. 37-40 (f. 7-93) (stilo lin.). Quinque librarii scripserunt ut videtur: primus l r -4 v lin. 22, 27-5 r lin. 3; secundus 4 V lin. 22-26; tertius 7 r ~ v , 33 v lin. 12-37, 39 r lin. 4-20, 59 r lin. 5-19, 65 r lin. 21-37; quartus 8 r -33 v lin. 12, 34 r -39 r lin. 3, 21-39^, 41 v -59 r lin. 5 (42 v lin. 1 videtur esse scripta alia manu), 59 r lin. 19-65 r lin. 20, 65 v -93 r ; quintus 40 r-v . Littera prae-gothica. F.7 r , 41 v , 44 r , 46 v litterae init. maiores atramento ductae ex animalibus fabulosis, frondibus, ramis compositae, rubro, caeruleo, luteo coloribus ornatae; litterae init. minores rubrae pleraeque caeruleo et luteo coloribus ornatae. Inscriptiones rubrae (interdum coloribus luteo et caeruleo, aut luteo tantum additis) vel atramento scriptae colore rubro addito. In textu litterae init. lineola rubra ornatae sunt. Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum; m. Iul. an. 1974 renovatum est); quaterna folia chart, praeligata (tertium hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum primo adglutinata sunt. 1 r —5 r . passio theodori martyris : Incipit passio s(an)c(t)i theodori m(arti)ris que est V. id(us) novembris: Temporibus suis maximianus (et) maximus imperatores miser(unt) - (et) uariis infirmitatib(us) liberantur usq(ue) in p(re)sente(m) diem, ad laudem (et) gl(ori)am patris (...) am(en). Exp lie (it) passio s(an)c(t)i theodori m(arti)ris [Acta SS. Nov. 4 (1925), 29-39 (interpretatio latina); BHL 8077]; cetera pars 5 r inde a lin. 4 et 5 V -6 V vacant. 7 r -15 v . (Ps.-matthaei euangelium quod dicitur, pars prior): (7 r lin. 1) Incipit ep(isto)la [spuria] Chromatii et Heliodori ep(iscop)i ad Ieronimum presbiterum: Dilectissimo fr(atr)i ieronimo (...). Ortum marie reging - recip(er)e facias. Vale in d(omi)no (et) ora pro nobis [Euangelia apocrypha, ed. 1 2 * * 5 C. Tischendorf (1876), 51-52]; (lin. 24) Rescriptum Ieronimi: D(omi)nis s(an)c(t)is (...). Qui terra(m)
auri - obedientia(m) p(er)uenire [ed. laud. 52-53]; (7 V lin. 13) {libellus de ortu b. mariae virg. et de infantia salvatoris) : In diebus illis Erat uir in isr(ae)l nomine ioachim - Tunc om(n)ispop(u)l(u)s ei(us)de(m) ciuitatis credider(unt) d(e)o (et) d(omi)no n(ost)ro (...) cui (est) honor (...) am(en) [ed. laud. 54-92; BHL 5334, 5336, cf. Lambert, num 670, non laudat cod. Voss.]. 15 v -16 r . {miracula a christo facta): Multa signa fecit d(omi)n(u)s coram discip(u)lis suis, que n(on) sunt scripta in libro hoc (...). Primum natus (est) de uirgine maria sine peccato q(uo)d nemo ali(us) fecit — ipse nos p(er)ducat ad uita(m) aeternam, qui uiuit (...) s(e)c(u)lor(um). 16 r ~28 v . {euangelium nigodemi quod dicitur, sive gesta salvatoris): Incipit [sic] gesta saluatoris n(ost)ri d(omi)ni ih(es)uchr(ist)i quginvenit theodosiusmagn(us) imp(er)ator in ier(usa)l(e)m in p(re)torio poncii pilati in codicibus publicis [cf. Euangelia apogrypha, ed. 2 C. Tischendorf (1876), 335-415]: (16 r lin. 26) <gesta Pilati): Factum est anno XVIIII imp(er)ii tib(er)ii cesaris imp(er)atoris romanor(um) (et) herodis filii herodis imp(erjatoris galile^ anno XVIIIIp(ri)ncipatus ei(us), etc. omisso prooemio [ed. laud. 335-388]; (23 v lin. 3) {descensus Christi ad inferos sive pars altera Euangelii Nicodemi): Exurgens ioseph dixit ad annan (et) caiphan: Vere (et) bene ammiramini, etc. [cf. ed. laud. 389—409 (capp. 1-11)]; (28 r lin. 29) {epistula Pilati ad Claudium Imp.): Et posthgc ipse pilatus scripsit ep(isto)lam ad urbe(m) roma(m) claudio dicens: Poncius pilatus regi claudio suo salute(m). Nup(er) accidit, etc. [cf. ed. laud. 413-415], textus in cod. hoc modo desinit (28 v lin. 18-22): (et) se a iudfis pecunias accepisse dixer(unt). Ideo suggero regi ne quis alit(er) mentiat(ur) (et) estimes credere mendaciu(m) iudeor(um). Direxi potestati u (est)rg om(n)ia qug gesta sunt de d(omi)no ih(es)u in p(re) torio meo. Explicit; cetera pars folii vacat. 29 r -32 v . {Ps.-melito sardensis), de assumptione b. mariae virg. sermo: In cipit sermo de assu(m)ptione s(an)c(t)$ Marig: Igitur cum d(omi)n(u)s (et) saluator n(oste)r - i(n) nubib(us). (et) reuersi sunt unusquisq(ue) in sorte(m) p(re)dicationis su$. magnalia d(e)i laudantes (et) benedic(en)tes d(omi)n(u)m n(ost)r(u)m ih(esu)m chr(istu)m qui cu(m) d(e)o patre in unitate sp(iritu)s s(an)c(t)i uiuit (et) regnat d(eu)s (...) am(en). Explicit [Apocalypses Apocryphae, ed. C. Tischendorf (1866), 124-136; BHL 5352]. 32 v -33 r . GREGORIUS TURONENSIS, {IN GLORIA MARTYRUM, lib. I Cap. 9), de pUeW iudeo: Beatus gregori(us) turonensis ep(iscopu)s die (it) in libro miraculor(um) ad corroboranda (m) fide (m) catholica (m) esse actu (m) in orientis partib (us) q(uo)d nano. Iudei cui(us)da(m) - saluati sunt [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 494. 2-29]. 33 r -38 v . theophili paenitentia {publica interprete paulo neapolitano dia- cono): Incipitpenitentia theophili: Factum estpriusqua(m) incursiofieret in romana(m) re(m)publica(m) execrande p(er)saru(m) gentis - transmigravit. Corpus q(u)oq(ue)
ei (us) in eodem loco sepultum (...) am(en) [cf. Catal. Codd. Hagiogr. Lat. ... in Bibl. Nat. Paris. 1 (1889), 388 (cod. 5075: num. 1); BHL 8122]. 38 v -40 r . <Ps.-ANSELMUS CANTUARIENSIS, ORATIO AD B. MARIAM VIRG.): 0 bedta (et) s(an)c(t)issima uirgo semp(er) Maria, ecce asto merens ante faciem pietatis tue - ubip(ro) te d(omi)napercipiamus quietempads et(er)ne. Amen [PL 158, 942 B - 944 D: sermo 46; ed. H. Barré, Prières anciennes de 1’Occident a la Mère du Sauveur [1963], 165-171]. 40 v . (officium in commemoratione b. mariae viRG., pars prior): Ave Maria gracia plena. d(omi)n(u)s tecum. Benedicta tu in mulierib(us) - Totu(m) accipiens d(eu)s q(uo)d d(e)i est [Bibl. Casin. 1 (1873): Florilegium Casin. 241 (b)-242 (a): lectio i-v], cetera desunt spatio relicto. 41 v -43 v . <FULBERTUS CARNOTENSIS), SermO DE NATIVITATE s(an)g(t)e MARIAE: Fr(atre)s k(arissi)mi, in hac die qua celebramus - habem(us) deniq(ue) plurima exe(m)pla de utrisq(ue), s(et) ad p(re)sens pauca sufficiunt [PL 141, 324B- 325 B: sermo v]; (42 r lin. 19) (narratio de Basilio Caesariensi et Iuliano Apostata): Iusto (et) s(an)c(t)o uiro basilio ep(iscop)o regente cesariensem eccl(es)iam, iulianus apostata, etc., (43 r lin. 17) de Theophilo peccatore: Item exemplu(m) de Theophilo. Is (er)go theophilus uice-d(omi)n(u)s olim cui(us)dam ep(iscop)i cilicior(um) - (et) hab(er)e p(er)petua(m) gr(ati)am Jilii tui d(omi)ni nostri (...) amen [PL 141, 323 B 8 - 324 B 11: ex sermone iv]. Cf. H. Barré, Prières anciennes de 1’Occident a la Mère du Sauveur [1963], 152 et adn. 13. 43 v -45 v . (cixila toletanus), vita iLDEFONSi toletani : (43 v lin. 23-26) In nomine d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u chr(ist)i incipit vita vel gesta s(an)c(t)i hyldefonsi ep(iscop)i toletanensis sedis metropolitani a beato elladio ep(iscop)o eiusdem urbis edita X k(al). febr(uarii); (44 r lin. 1) Ecce dapes mellijlui illius domni Ildefonsi — de adipiscenda gl(ori)a, in quantu(m) p(re)scius de sibi donata palme 6 uictoria prestante d(omi)no n(ost)ro (...) am(en) [PL 96, 43 C -48 B; BHL 3919; cf. Diazy Diaz 1, 595]. 45 v -73 v . (ildefonsus toletanus, de virginitate b. mariae virg. liber): (45 v lin. 25) (iulianus toletanus, eulogium ildefonsi): Hildefonsus memoria sui temporis clarus -frui receptaculo claritatis [PL 96, 43 A - 44 B; BHL 3917; cf. Diaz y Diaz 1, 276]; (46 r lin. 25-27) (ildefonsus), confessio: In nomine d(omi)ni incipit opusculu(m) prefationis, in qua exprimitur humilis devotio atq(ue) pia confessio. Sequitur-, (46 v lin. 1) Deus lumen verum - regat saluandum. (et) in s(e)c(u)la s(e)c(u)lor(um) possideat uiuiturum [ed. V. Blanco Garcia, San Ildefonso, De Virginitate Beatae Mariae (1937), (55>-61.2]; (47 v lin. 32) D(omi)na mea, d(omi)natrix mea - dirimatur ab altero. p(er) nu(m)qua(m) finienda s(e)c(u)la s(e)c(u)lor(um). am(en) [ed. laud. 61.7-161.7; pars ulterior Quia enim adsu- mens - et in totum aeuum et in cuncta semper saecula saeculorum. Amen. Deo gratias: ed. laud. 161.8-170.10, deest; cf. Diaz y Diaz 1, 223]; (72 v lin. 33) (gomesani
albeldensis) prologus ad gotiscalcum: Ego quidem gomesanus (...) infinib(us) pampilonie abba hildensis uiarchisterii - Transtulit hunc enim libellam s(an)c(t)issimus gothiscalcus ep(iscopu)s ex hispania ad aquitania(m), tempore hyemis diebus ceptis, ianuarii mensis currente feliciter era. d cccc. Ixxxviiii. Regnante d(omi)no n(ost)ro (...) amen. Ipsis dieb(us) (i)g(itur) obiit galliciacensis rex Ranimirus [an. 951] [primus ed. L. Delisle, Cabinet des Mss. 1 (1868), 516, ex Gomesani autographo hodie cod. Paris. B. N. ms. lat. 2855; ed. Garcia, 33-35; cf. Diaz y Diaz 1, 578]. Cod. Voss, non laudatur a Garcia inter codd. ab eo enumeratos in op. laud., <7>-8. 73 v -76 v . Ps.-augustinus [vel ambrosius autpertus, cf. L. Scheffczyk, Das Mariengeheimnis in Frömmigkeit und Lehre der Karolingerzeit (Erfurter Theolog. Studiën Bd. 5, 1959), 48 sqq., sed cf. H. Barre, op. laud. 22], sermo de annuntiatione Dominica: Sermo s(an)c(t)i augustini de annunciatione d(omi)ni: Castissimum Mariae virginis uteru(m) - ut pat(er) dicaris saluatoris, qui uiuit (...) am(en) [PL 39, 2107-2110: num. 195]. 76 v -81 r . <Ps.-augustinus, de assumptione b. mariae virg. libellus): Ad interro- gata de virginis et matris d(omi)ni resolutione te(m)porali — Sin aut(em) ut n(on) debui, ignosce tu (et) tui. Explicit [PL 40, 1141-1148; in cod. sine doxologia]. 81 r -82 v . <Ps.-augustini [vel potius ambrosii autperti (?), cf. G. Morin, Études, Textes, Découvertes (Anecdota Maredsolana, 2e Série, 1, 1913), 498; L. Scheffczyk, loc. supra laud.] sermones 194 et 208, excerpta): (81 r lin. 19-81 v lin. 3) ex capp. 1-2 sermonis 194: Adest nobis dilectissimi obtatus dies beate ac venerabilis semp(er) virginis mari^, etc. [cf. PL 39, 2104-05]; (81 v lin. 3-82 r lin. 16] ex capp. 4, 5, 11, 12 sermonis 208: Merito itaq(ue) beata maria, etc. [cf. PL 39, 2131, 2133-34]; (82 r lin. 16) excerpta incerta: O uirgo admirabil(is), cui nulla e(st) similis, etc.; des.: Redde mores innocentes (et) actus p(ro)bos iugere. 82 v -83 v . <CONCILII TOLETANI X DE ANNUNTIATIONE B. MARIAE VIRG. CELEBRANDA praefatio et cap. i>: In nomine d(omi)ni habita synod(us) in toletana urbe (...) gratu- latione(m) nobis sp(iritu)alem - solle(m)pnis in om(n)ib(us) habeatur [Mansi 11 (1765), 33 A - 34 C]. 83 v -84 v . <Ps.-ILDEFONSI SERMO VII Vel Ps.-MAXIMI TAURINENSIS SERMO XII IN assumptione B. mariae virg.): Celebrata hodierng diei festiuitate ammonet ut in laude uirginis — ubi manes cu(m) filio tuo sine te(m)pore [PL 96, 267 C — 269 B 9 vel 57, 867 - 868 D 5; in cod. pauca omittuntur vel differunt, finis differt toto modo ab eo qui legitur post 269 B 9 vel post 868 D 5]. 84v_87 r . Ps.-ATHANASII ALEXANDRINI SERMO DE IMAGINE DOMINI FACTO MIRACULO in civitate beryto «(interprete anastasio bibliothecario) : (84 v lin. 35—38) Incipit omelia facta a beato athanasio archiep(iscop)o alexandrite, de mirabilibus qu$ fecit imago d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u chr(ist)i d(e)i veri in virito [sic] civitate', (85 r lin. 1) Elevate oculos v(est)ros sensui n(ost)ro (et) uidete hanc noua(m) admiratione(m)
I - (et) scientia in chr(ist)o (...) am(en) [PL 129, 283 C - 286 C, cod. non convenit verbatim cum edit.; BHL 4230]. 87 r lin. 8-37. gregorius turonensis, in gloria martyrum lib. i, cap. 21: Item Gregorius Turonensis in libro miraculorum: Isto n(ost)ro t(em)p(o)r(e) p(er)creduli- tate(m) - lapidib(us) obruunt [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1. 2, 1885), 501.1-18; cf. 474, num. 34], 87 v -90 v . amalarius, <de ecclesiasticis OFFiciis lib. i cap. 14): Item de laude s(an)c(t)$ crucis sermo amalarii: Crux ab inicio - unicuiq(ue) creaturae [ed. J. M. Hanssens 2 (Studi e Testi 139, 1948), 99. 5-107. 31]; adnotanda sunt haec: post Sedulii carm. paschal. 5. 188 leguntur in cod. vss. 189-195 (87 v lin. 37-88 r lin. 6), ex quibus versus 190-194 apud Amalarium fere in capitis fine leguntur; deinde insertum est post praefationem librarii <augusti.ni de videndo deo ( = epist. 147), cap. 34): Morale(m) q(u)oq(ue) sacros(an) c(t)e crucis jigura(m) describit ap(osto)l(us) ubi ait: In caritate radicati (et) fundati -om(n)em intellectu(m) [ed. A. Goldbacher (CSEL 43. 3, 1904), 307.16-308.13], 90 v -91 v . <beda, de logis Sanctis liber), excerpta: (90 v lin. 10-91 r lin. 27) <cap. 19 de Constantinopoli et de basilica, in qua S. Crux adservatur): Constantinopolis undiq(ue) pret(er) aquilone(m) mari cincta - studio t(ib)i te(m)p(e- r)are satagas [ed. I. Fraipont, Itineraria (CC 175, 1965), 279-280]; (91 r lin. 28-9 l v lin. 14) <cap. 4 de Christi sudario): Gregorius Turonensis, Sudarium capitis d(omi)ni - (et) altero uiridi [ed. laud. 259-261; BHL 4210]. 91 v lin.-92 v . (cassiodorus-epiphanius, historia ecglesiastica tripartita), duo excerpta: (91 v lin. 14-92 r lin. 34) i. 4, 7 Sermo de apparitione s(an)c(t)e crucis Constantino imperatori: Cum constantinus imp(er)ator estuaret in sollicitudinib(us) constitut(us) belli, in somnio uidit - 5, 8 imperii constantini [ed. W. Jacob-R. Hanslik, Cassiodori-Epiphanii historia ecclesiastica tripartita (CSEL 71, 1952), 17. 42-19.51]; (92 r lin. 34—92 v lin. 30) n. 18, 7 Interea mat(er) constantini im- p(er)atoris elena - 14 benedictionib(us) adimpleto [ed. laud. 114.30-116.75]. 92 v -93 r lin. 7. (chronica quae dicuntur fredegarii scholastici: lib. iv, cap. 11, excerptum de inventione tunicae dominicae, non verbatim): Anno XXX re gis gutranni tunica d(omi)ni - Eo anno luna obscurata est [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 2, 1888), 126.26-127.5]. 93 r lin. 8-94 v vacant. prov.: Gallia (Aquitania ?). poss. : melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXXII; Mourlot, Thévenot 124 sq.). — is. vossius (Catal. Colom. num. 181; CMA 2, 2506. 181).- ger. vossius (Catal. Vossii num. 180). - bibl. leid. (scidula num. 180; catal. an. 1716, p. 379, num. 28: Passio Theodori martyris, etc.).
VOSS.LAT.Q.29 - ALEXANDER MAGNUS, IULIUS VALERIUS, VIRGILIUS SALISBURGENSIS, ALCUINUS, SOLINUS Membr., saec. xi in., 265x175, fol. 135. iv (l-8)+i (9-10)+iv (ll-18)+m (19-24)+4 iv (25-56) +(hi+2) {(57/58-63/64)+59+(60-61)+62}+n (65- 68)+8 iv (69-132)+ (i+1) {(133 + (134-135)}. Manus saec. xvn fasciculos in initio fere in medio marg. inf. litteris A-S numeravit (littera A hodie abdita sub scidula chart, postea l r adglutinata). Textus: f. l r -24v : 215/225 X 140/145, lin. 28-31; f. 25 r -40v : 215/225 X 120, lin. 29-30; f. 41 r -68 r : 215/225 x 110, lin. 30 (4R-56 V ) et 29 (57r-68 r ); f. 69r-135v : 210/225x 140, lin. 27 (69 r -92 v ) et 31 (93 r -135 v ) (stilo lin.). Octo librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -10 r ; secundus ll r -24 v ; tertius 25 r -40 v ; quartus 41 r -48 v ; quintus 49 r -63 r lin. 16; sextus 63 r lin. 17-68 r ; Septimus 69 r -l 1 l r ; octavus 11 l v -135 v , qui in fine se nominat dodo, vid. infra. Minuscula Carolina. Litterae init. rubrae (25 r littera maior, in qua os humanum colore rubro depictum est), inscriptiones rubrae usque ad lll v , deinde atramento scriptae litteris colore rubro ornatis. Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum; m. Iul. an. 1974 renovatum est); quaterna folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r —10 r . ALEXANDRI MAGNI EPISTULA ad Aristotelem DE ITINERE SUO ET DE SITU indiae: Incip(it) epist(ola) Alexandri Magni Macedonis ad Aristotilem magistru(m) suu(m) de itinere et de situ indie: Semper memor tui, etc. [ed. W. Walther Boer (1953), 1-60; Thorndike-Kibre, 1427]; (10 r med.) subscr.: Explicit epistola Alexander [sic] Magni Macedonis ad Aristotilem. Iuli Valerii Alexandri Polemi res gestae Alexandri Macedonis, ree. B. Kuebler (1888), xxviii sqq. [cod. M]; W. Walther Boer, Epistola Alexandri ad Aristotelem ad codicum fidem edita et commentario critico instructa (Diss. Leiden 1953), iv; xii [cod. M], 10 r med.-10 v vacant. 1 l r -24 v . <iulii valerii epitoma) : incip(iunt) gesta Alexder [sic]: Hegipti sapientes, etc. [edidit primus ex hoc cod. J. Zacher, Iulii Valerii Epitome (1867); cf. vi [cod. A]; Thorndike-Kibre, 484]. 25 r -66 v . aethicus ister, immo virgilius salisburgensis [cf. H. Löwe, Ein literarischer Widersacher des Bonifatius: Virgil von Salzburg und die Kosmo- graphie des Aethicus Ister (1952)], cosmographia [ed. H. Wuttke (1853), 1-84]: (25 r ) Incipit liber gtici cosmographi (et) philosophi stilo gditus. (et) a iheronimo p(resbite)ro in latinu(m) translat(us): Philosophorum scedulas, etc. [cf. Thorndike- Kibre, 1044; Lambert, num. 621]; sine subscr.
Textus turbatus est: 31 r lin. 8 post verba u(e)l incultos doctores [ed. laud. 14. 24] leguntur sine intervallo: (31 r lin. 8-39 v lin. 12) co(n)suete immodu(m) - de scitis narravit [ed. laud. 32. 2-50. 21]; (39 v lin. 13-48 r lin. 27) Et p(ro) nichilo - in ipsis pellib(us) [ed. laud. 14. 24-32. 2]; (48 r lin. 27-66 v ) Nullu(m) regnu(m) - fin. [ed. laud. 50. 21-84]; folia legi debent hoc ordine: 25 r -31 r lin. 8, 39 v lin. 13-48 r lin. 27, 31 r lin. 8-39 v lin. 12, 48 r lin. 27-66 v ; turbatio originem trahit ab archetypo teste Pertz in op. infra laud. In fine (66 v ) exstat tabula litterarum, ex quibus nomina septem priorum tantum exscripta sunt (cf. tabulam ap. Wuttke, 85). K. A. Fr. Pertz, De Cosmographia Ethici libri tres (1853), 111-117; ed. H. Wuttke (1853), cvii, adn. 2. 67 r -68 r . <alcuinus, de fide sanctae trinitatis lib. in, capp. 20-21): De resur- rectione corporu(m) in novissimo die: Ipse d(omi)n(u)s n(oste)r (...) in resurrectione carnis su£ - cantabo tibi d(omi)ne, et (67 v lin. 24) De iustoru(m) p(r<’)mio et poena peccatorum: De igne diei iudicii ap(osto)l(u)s ait - om(n)ia in om(n)ibus [PL 101 52-53]. 68 v vacat ut omittam nonnulla nomina animalium manu posteriore marg. sinist. adscripta: de pupill(is) / abeston/p(er) dices/gmes/, etc. 69 r -135 v . c. iulius solinus, (collectanea rerum memorabilium) : Solinus Advento salutem: Cum et aurium dementia, etc. [ed. 2 Th. Mommsen (1895), 1-216; Thorndike-Kibre, 297]; (135 v ) subscr.: AcoAw C. ZPHIICHT (i.e.: Dodo scripsit) IExplicit f(e) I (iciter) G. Iuli Solini gramjmatici. Ed. Th. Mommsen (1864), xxxv; lxxxviii; ed. 2 (1895), xxxvi. prov.: Gallia (?). POSS.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXXVHE, Mourlot, Thévenot 119). - is. vossius (Catal. Colom. num. 180; CMA 2, 2505. 180). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 179). - bibl. leid. (scidula num. 179; catal. an. 1716, p. 379, num. 29: Epistola Alexandri Magni, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. - Lambert, III B (1970), num. 621. VOSS.LAT.Q.30 - PLAUTUS, PETRONIUS Membr., fol. 58. Duae codicum partes in unum compactae. Tegumentum, folia praeligata (folium vetust. hodie numer. 1*) et postligata ut in cod. CL 2.
I 1-56. Saec. xi, 263x230. 7 iv (1-56). Quaterna folia priora fasciculorum numerata a,-a„„, etc. in marg. inf. ad sinistram (in primo fasciculo in marg. sup.), qui numeri plerique hodie desecti sunt; quattuor folia priora ultimi fasciculi numerantur i-iiii manu saec. xv, quae eadem verba reclamatoria quae dicuntur, addidit. Folia primi fasciculi perperam ligata legi debent hoc ordine: 1, 3, 2, 4, 5, 7, 6, 8, quem ordinem iam manus saec. xv recte indicavit. Folia codicis ab uno ex Petaviis numerata sunt. Textus 170x143, lin. 24 (stilo lin.). Minuscula Carolina (cf. Voss. Lat. O. 2, f. 74-134). Litterae init. desunt spatiis relictis; postea manus saec. xv supra laud, hie illic eas addidit. Pars 54 r lucis ope depicta est in edit. G. E. Duckworth infra laud., tab. 3. l r —56 v .t.maccii plauti comoediae sex: (l r ) aulularia; deperditis foliis incipit inde a vs. 190: Q_(u)id tu solus, etc.; (10 r vacat); (10 v ) captivi: (lin. 1) Incipit Fabula Captivoru(m) Plauti. Argumentum. Captus est inpugna, etc.; (lin. 6) Prologus in Captivos Plauti. <H}os quos, etc.; (24 r lin. 5) curcuuo: (...). Incipit Curculio. Curculio missus, etc.; (lin. 10) <Actus i): Quo ted, etc.; (34 r lin. 6) casina: (...). Incipit Cassiani Prologus. <S^alue iubeo, etc.; (35 r lin. 3) <argumentum): <C>on- serua(m) uxore(m), etc., deinde sequitur inde a lin. 6 actus i; (46 r lin. 20) cistellaria: (...). Incipit Cistellaria. (C'yomprimit adulescens, etc.; (46 v lin. 4) <Actus i>: (C}u(m) ego, etc.; (53 r lin. 21) epidicus: Argumentu(m) in epidicu(m) Plauti. <E}mit Jidicina(m), etc.; (53 v lin. 3) <Actus i>: (H~yeus adulesces, etc., usque ad vs. 244; cetera desunt. Comoediae scriptae sunt modo orationis solutae, saepe cum spatiis in textu. Manus paulo posterior duas priores comoe- dias correxit et paucas lectiones varias addidit. Plauti Comoediae, ed. J. Fr. Gronovius (1664), praef. p. 4; Plauti Captivi, ed. J. Bosscha (1817), xiv [cod. Vos. A]; G. Goetz, Symbola Critica ad priores Plauti Fabulas (Analecta Plautina, 1877), 92; Plauti Aulularia, ed. C. M. Francken (1877), v; xxii; Plauti Captivi, ed. J. S. Speyer (1887), 4; id., Ad Plauti Captivos (Mnemosyne 16, 1888), 123 sqq.; Plauti Casina, ed. F. Schoell (1890), xix sqq.; Plautus, ree. G. Goetz-F. Schoell, fase. 1 (1893), v; fasc. 2 (1892), vi; fasc. 3 (1895), v; O. Seyffert in ephem. cui nomen: BursiansJahresbericht 80 (1894), 2, p. 233 sq.; W. M. Lindsay, The Palatine Text of Plautus (1896), 13; id., The Manuscripts of the first eight plays of Plautus (Class. Review 10, 1896), 319; id., The Captivi of Plautus (1900), 6; Plauti Epidicus, ree. G. Goetz (1902), xiii; ed. G. E. Duckworth (1940), vii; A. E. Pappano, Ad Plauti Casinam (Mnemosyne, Ser. 3, vol. 10, 1942), 141 sqq.; Plautus, Curculio, ed. J. Collart (1962), 11; Plauto Curculio a cura di Giusto Monaco [1969], 21; 27 [cod. V]. prov. : Gallia (?). poss.: p. petavius (1* in dextro angulo sup.: C. 31), qui l r marg. inf. scripsit: PPetauius). -alex. petavius (cum plures codices comoedias Plautinas con-
tinentes possideret, numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 82 r ; de Meyi'er, Petau 25; 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 109; CMA 2, 2434. 109). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 109). - bibl. leid. (scidula num. 109; catal. an. 1716, p. 379, num. 30: M. Accii Plauti Aulularia, etc.). II 57-58. Saec. ix 2 (c. an. 850 vel non multo post teste K. Müller, ed. infra laud, vii), 245 X 225. F. 58 ante 57 legi debet; utrumque folium in angulo sinist. sup. mutilum est. Textus 170x170, col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. F.57 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 149, 2. 58 r ~ v , 57 r-v . < petronius, satyricon), fragmenta quae non distinguuntur inter se: (58 r -58 va lin. 24) 3 medit\antur qua(m) — 8 dedissem poenas [ed. K. Müller [1961], 4.24-8.19]; (58 va lin. 24—25) 9 Cu(m) ego - tarquinium inuenisti [ed. laud. 9.5—6]; (lin. 26—31) 14 Quid faciunt — empta probat [ed. laud. 13.1—6]; (58 vb lin. 1—57 rb lin. 12) 16 Sed ut — 19 mulieres intueremur [ed. laud. 15. 8-18. 4]; (57 rb lin. 12-15) 20 ac ne giton - oscula dedit [ed. laud. 19. 13-15]; (lin. 15-57 va lin. 29) 24 Stabat inter - 26 osculis uerberabat [ed. laud. 22. 24-24. 19]; (57 va lin. 29-30) 55 Co(m)probamus — garrimus [ed. laud. 55. 1—2]; (lin. 30—57 vb lin. 21) 55 (et) po(et)aru(m) — nebula lunae [ed. laud. 55. 9-56. 7]; (57 vb lin. 22 vacat); (lin. 23—30) 80 Nomen amicitiae — perit [ed. laud. 87. 9-16]. Haec duo folia pertinebant ad cod. hodie Bern. 357 [cod. B], teste Th. Mommsen (cf. eius adnot. in fronte cod. Voss.) et Buecheler, qui codex olim coniunctus erat cum codd. hodie Bern. 330, 347 et Paris, ms. lat. 7665 ad unum codicem ex urbe Autissiodoro provenientem, ut videtur. Petrus Pithoeus codice usus est ad edit. Petronianam (Paris. 1577, iterum 1587 divulgatam), quo tempore nondum mutilus atque penes Jac. Bongarsium erat (cf. Buecheler, xviii; Ernout, xxv). Petronii Satiramm reliquae, rec. Fr. Buecheler (1862), xviii sq.; C. Beck, The Mss. of the Satyricon of Petronius (1863), 13 [cod. Va]; id., Die Leydener und Berner Handschrift des Petronius und ihr Verhaltniss zueinander (Philologus 20, 1863), 293 sqq.; F. Buecheler, Über Handschriften des Petronius (ephem. laud.), 728 sqq. (=Kleine Schriften 1 (1915), 421 sqq.); Petronius, Le Satiricon, ed. A. Ernout (1922), xxv; J. Révay, Petronius és Kora (1927), 33 sqq.; Petronius, ed. E. T. Sage (1929), xxvi; ed. K. Müller [1961], vii; lvii; G. Brugnoli, L’Intitulatio del Satyricon (Rivista di cultura classica e medioevale [3, 1961], 320; K. Müller in: Petronius, Satyrica ... Lateinisch-deutsch von Konrad Müller und Wilhelm Ehlers [1965], 382 sq.; 418. prov.: Gallia (ager fluminis Ligerae, teste B. BischofF). poss. : <p. daniel) (cf. H. Usener, Eine Handschrift Peter Daniels (Rhein. Mus. N.F. 22, 1867), 414—421). - <jac. bongarsius). - De ceteris possessoribus vid. sub I.
LiTT.: Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p. 541, adn. 2. — G. Billanovich, Dell’ antica Ravenna alle biblioteche umanistiche (Aevum 30, 1956), 336 adn. 3. — O. Hamburger, Die illustrierten Handschriften der Burgerbibliothek Bern (1962), 134. VOSS.LAT.Q.31 - SENECA PHILOSOPHUS Membr., an. 1456, 260 x 185, fol. 174. 21 iv (1-168) +m (169-174). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent partim manu librarii ipsius partim manu eiusdem temporis fere in medio marg. inf. scripta. Textus 166/172x110, lin. 33 (atramento lin.). Scripsit jo. patisson notarius (?, cf. 173 y ). Littera hybrida. F.l r initium primae tragoediae littera maiore caerulea lineis, circulis, punctis albis atque frondibus purpureis et caeruleis omata super fundum aureum, distinguitur; margo sinist. nec non partes sinist. marg. super, et infer, ramis parvis, frondibus, floribus aureis, frondibus caeruleis et fuscis, floribus caeruleis et purpureis ornati sunt more gallico; initia ceterarum tragoediarum litteris minoribus eodem modo depictis, initia partium litteris parvis aureis super fundum caeruleum vel purpureum distinguuntur; prima littera versuum colore luteo ornata est. Inscriptiones, subscriptio, nomina personarum rubra. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. Q_. 10; insuper duo folia membr. praeligata hodie numer. i-n, et duo postligata hodie numer. 175-176. F.l r et 173 v lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 256-257. l r -173 v . L. annaei senecae tragoediae novem et Octavia praetexta [ed. Io. C. Giardina, 2 voll. (1966)]: (l r ) Lucii annei. senece. Tragediarum Liber incipit. hercules fure(n)s. Tragedia p(ri)ma: Soror tonantis, etc.; (22 r lin. 3) thyestes: Quis me furor, etc.; (39 v lin. 19) phoenissae (cod.: Jocasta): Ceci pare( n)tis, etc.; (50 r lin. 2) phaedra (cod.: Ipolitus): Ite umbrosas, etc.; (69 r lin. 31) oedipus: lam node, etc.; (85 v lin. 23) troades: Quicunq(ue) regno, etc.; (103 r lin. 15) medea: DU (con)iugales, etc.; (118 r lin. 11) agamemnon: Opaca linquens, etc.; (132 r lin. 20) octavia: lam uaga, etc.; (146 r lin. 14) hercules oetaeus: Sator deorum, etc.; (173 v ) subscr.: Lucij anneij Senece. Tragedia. cuius Titulus est: hercules Oetheus. Explicit feliciter die vicesima tercia mensis Septe(m)bris Anno d(omi)ni mille- simo quadringentesimo quinquagesimo sexto. Jo. p/l/ss/ln [/»<ah>«<o>n ?], sequitur notarii signum. Manus cursiva eiusdem temporis 16 r -21 v , 38 r -39 v , 50 r -58 r , 71 r —75 v , 93 v -96 r scholia, glossas, interpretationes interlin. et margin, addidit. Videtur esse cod. Vossianus melior in ed. J. Fr. Gronovii (1682). 174 r-v vacat.
prov. : Gallia. poss.: Henri de marle (Chevalier, Seigneur de Versigny et de Lusancy, etc., f an. 1495, cf. P. Anselme, Histoire Généalogique et Chronologique de la Maison Royale de France, des Grands Officiers, etc. 1 (Paris 1712), 398 C-D) (175 r litt. rubris cursivis formatis a librario ipso: Cest a messire henry de marie ckeualier, quam inscriptionem alia manus iteravit n r ). -jéröme de marle (filius Henrici supradicti, f post an. 1539, cf. P. Anselme, 398 E) (i v prius atramento scripta, postea colore rubro obducta: Iste liber p(er)tinet michi Jeronimo de ma(jV)e, semel atque iterum n r , 175 v , 176 r inter varias probationes pennae; 175 v : Iste liber p(er)tinet michi Jeronimo de marle siquis inueniat/Amore dei sibi reddat et habebit bouum [sic] vinu(m) sine aqua/Et si fur at (ur) per collu(m) suspendet(ur)). - p. petavius (l r in angulo dextro sup.: T. 36). - alex. petavius (cum complures codices tragoedias Senecae continentes possideret, numerus huius codicis incertus est, cf. Catal. Petav. 77 r ; de Meyïer, Petau 74 sqq.). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 195; CMA 2, 2520. 195). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 194). - bibl. leid. (scidula num. 194; catal. an. 1716, p. 379, num. 31: L. Annaei Senecae tragoediae decern, etc.). litt.: Lieftinck, Mss datés 1, 95 sq. (num. 222). VOSS.LAT.Q.32 - IUSTINUS Membr., saec. ix : -850 (teste B. Bischoff), 270x 200, fol. 132. 16 iv (1-128) + (rv-4) (129-132). Fasciculi in fine numerati i-xvi in marg. inf. (a librario ipso ?); nonnulli numeri desecti sunt cultro compactoris. Textus 205/215 X 150/155, lin. 30 maxima ex parte, interdum 29 vel 31 (stilo lin.). Scripsit unus librarius, ut videtur, minusculis carolinis; 42 v in marg. inf. legitur: americ(us). II (an nomen librarii ?); fortasse eadem manus 127 v post finem lib. xlh adnotavit: a beati nicholai festiua. Initia singulorum librorum (usque ad lib. xxvm: 99 r ) litteris maioribus rubris satis rudibus ornata; inscriptiones litteris capit. et uncialibus scriptae, interdum litterae colore rubro ornatae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. Q,. 8. F.42 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 186. l v -132 v . <M. IUNIANI IUSTINl) EPITOMA HISTORIARUM PHILIPPICARUM POMPEI trogi: (l v —7 l * * * V ) prologi libb. i—xliv: Liber historiarum philippicarum et totius mundi origines et terrae situs: Primo uolumine continentur haec: Imperium assyrioru(m), etc. [ed. O. Seel (1935), <305>-324]; in fine prologi lib. xliv (7 v lin. 25) legitur: Explicit prologus libri XLIIII; post unam lineam vacuam (7 V lin. 27-8 r
lin. 23) Incipit praefatio: Cum multi ex romanis, etc. [ed. laud. <l>-2]; (8 r lin. 24) Incipit liber primus: Principio rerum gentium, etc. [ed. laud. <l>-302]. F. 14 r inscr. lib. ii: Pompei Trogi epitoma historiarum liber I explicit. Incipit liber II, et eodem modo libri sequentes, nomen vero Iustini nusquam apparet; (23 v ) hi; (27 v ) iv; (29 v ) v; (35 r ) vi; (38 r ) vii; (41 r ) vm; (43 v ) ix; (47 r ) x; (47 v ) xi; (54*) xii; (61 v ) xm; (65 v ) xiv; (68*) xv; (71 r ) xvi; (73*) xvn; (75*) xvm; (79*) xix; (80 v ) xx; (83 r ) xxi; (85 r ) xxn; (88*) xxm; (90*) xxiv; (94*) xxv; (96 r ) xxvi; (97v) xxvii; (990 xxvm; (1000 xxix; (102 r ) xxx; (1040 xxxi; (1070 XXXII 5 (1090 xxxin ; ( 110r ) xxxiv ; ( lllv ) xxxv ; ( 112r ) xxxvi ; ( 114r ) xxxvn ; ( 115r ) XXXVIII; (1200 XXXIX; (1220 XL 5 ( 123r ) XLI 5 ( 125r ) XLII 5 ( 127v ) Xhm ’ ( 13 ° v ). xliv. In fine lib. xliv (1320 subscr. a librario ipso scripta. Lib(er) s(an)c(t)i Benedicti Abb(atis) Floriacensis. Pompei Trogi Epithoma historiarum liber XLIIII expl(icit) feliciter, deinde secundus corrector repetivit: Liber S(an)c(t)i Benedicti Abb(atis) Floriacensis monasteri. Textus correctus est variis manibus, ex quibus tres priores saec. ix-xi sunt; aliae manus vetustae marginibus adnotationes et scholia adscripserunt. Iustinus, ed. Abr. Gronovius (1760), p. + +4 V sq. [cod. Leidensis IV]; Fr. Ruehl, Die Textes- quellen des Justinus (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 6, 1872), 12 sq. [cod. V]; id., Quum (Rhein. Mus. 28, 1873), 640; Iustinus, ed. Fr. Ruehl (1886), viii [cod. V]; lii; A. Petersson, De epitoma Iustini quaestiones criticae (Diss. Upssala 1926), iii; ed. O. Seel (1935), v; <xv> [cod. V]; Pompei Trogi Fragmenta, coll. O. Seel (1956), xvi [cod. V]; W. A. Schroder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 22 [cod. V]; O. Seel, Eine römische Weltgeschichte. Studiën zum Text der Epitome des Iustinus und zur Historik des Pompejus Trogus (Erlanger Beitrage zur Sprach- und Kunstwissenschaft. Bd. 39, 1972), 14. l r . Variae manus vetustae varia scripserunt, inter quae haec commemoranda sunt: (1) Lib(er) s(an)c(t)i b(e)n(e)d(ic)ti floriac(e)n(sis). de lib(ro) isto p(rim)o ex(emplu)m solin(us) in lib(r)o de mirabilib(us) m(un)di. (2) (Hymnus ad S. Benedictum): Pater insignis confessor benedicte, etc. cum neumis [ed. Abr. Gronovius in edit. Justini supra laud., p. ++5]. (3) arnulfi nome(n) totu(m) girat i(n) orbe(m). (4) Iste lib(er) et lib(er) q(ui)ntiliani de ca(us)is [est: atramento del^jlte(m) mac(r)obi(us) c(um) m(u)ltis aliis lib(r)is. s(un)t abbatis s(an)c(t)ilbened(ic)ti floriac(e)n(sis). p(ro) his h(abe)nt a me i(n) pign(or)e(m) theoria(m) halylregalis dispo(sition)is. et decretu(m) q(uo)dfuit d(omi)ni radulphi de (...) [absc.]jq(u)on- da(m) canonici a(...) (?) (saec. xm). Fortasse Lupus Ferrariensis abbas hunc codicem vidit (cf. E. von Severus in op. infra laud.). prov.: Gallia (Monasterium S. Benedicti Floriacense). poss.: Monasterium s. benedicti floriacense (cf. 132 v subscr. supra laud., l r . hie e(st) Liber s(an)c(t)i benedicti abb(atis) floriacensis monasteri (bis), et supra sub
(1); 2 r in spatio textus: hie lib(er) est s(an)c(t)i b(e)nedictifloriacensi(s). Que(m) siq(ui)s tulerit /////). - l r marg. sup.: 265. - <alex. petavius (num. 1134, cf. Catal. Petav. 46*) > (?). - (Christina sueciae regina) (?). - is. vossius (Catal. Colom. num. 194; CMA 2, 2519. 194). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 193). — bibl. leid. (scidula num. 193; catal. an. 1716, p. 379, num. 32: Liber historia- rum Philippicarum, etc.). litt. : P. Lehmann, Franciscus Modius als Handschriftenforscher (Quellen u. Unters. z. latein. Philol. d. Mittelalters. Bd. 3, 1908), 74. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 132, adn. 4; 550, adn. 5; 556, adn. 10. - E. von Severus, Lupus von Ferrières (Beitr. z. Gesch. d. alten Mönchtums u.d. Benediktinerordens 21, 1940), 52. - E. Pellegrin, Un manuscrit de Justin annoté par Landolfo Colonna (Leyde Voss. Lat. Q. 101) (Italia Medioevale e Umanistica 3, 1960), 245, adn. 2 et 4. VOSS.LAT.Q.33 - CICERO, FULBERTUS CARNOTENSIS, PERSIUS, GRAMMATICALIA, PRISCIANUS, CARMINA, DIONYSIUS, SERENUS SAMMONICUS, CLEMENS SCOTUS (?). Membr., fol. 174; tres partes in unum compactae. Tegumentum saec. xviii (chart, inflexibile linteo nigro emblemate Univ. Lugd. Bat. impresso ornato tectum; tergum ex corio fusco confectum); bina folia chart, praeligata et postligata varii coloris, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper bina folia chart, praeligata (alterum hodie exsectum est) et postligata. I 1-58. Saec. x, c. 250x 175 (f. 1-48), 255x180 (f. 49-57), 220x140 (f. 58). iv (1_8) + (iv-4) (9-12) + (vi-1) (13-23)+3 iv (24-47) + (vi-2) (48-57) + (i-l) (58). Pars dexterior f. 6 maculata est. Textus 170/175X 115, lin. 29 (l r -57r; 57*: col. 2), 185x 110 (f. 58) (stilo lin.). Unus librarius scripsit praeter 55 r-v , 58 r ~*, quae altera manus inscripsit, ut videtur. Minuscula Carolina. F.l v tres figurae humanae atramento ductae, coloribus viridi, fusco, rubro (hodie argenteo) ornatae, quae locum ex Martiani Capellae de nuptiis Philo- logiae et Mercurii lib. v. 426 sqq. de Rhetorica repraesentant: femina in dextra manu hastam tenens, in sinistra clipeum, in quo leguntur verba: Sum q(u)ippe ipsa rh(et)orica q(u)am alii arte(m). uirtute(m) alii dixere. alteri disciplina(m).
Officiu(m) meum e(st) dicere apposite adp(er)suadendu(m). finisp(er)suadere dictione [op. laud. 438 et 439, cf. Ciceronis de Inventione i. 6]; vir palliatus in manu sinistra tenens gladium, in dextra rotulam, in qua scripta sunt verba: 0 nos beatos o rempublica(m) fortunata(m). 0praeclara(m) laude(m) c(on)sulatusmei [Cic. Catil. ii. 10, cf. Mart. Cap. 431]. qui c(on)iuratos dues obpressi; alter vir in mani- bus rotulam tenens, in qua leguntur verba graeca: oavoc, avyjp ia xocxyj xou avara wvvjtloito (lege: Ssivo? avY)p. xsv xal avalxtov outiocoto [Hom. II. 11, 654, cf. Mart. Cap. 430] [cf. FI. Mütherich, ‘De Rhetorica’. Eine Illustration zu Martianus Capella (Festschrift Bernhard Bischoff, 1971), 200 sqq. et tab. 11 et 12a (= l v et 2 r )]; 2 r exstant littera init. maior ornatiorque et inscriptio olim rubrae, hodie argenteae; in textu litt. init. atramento ductae. l r vacat, ut omittam nomen possessoris, de quo vid. infra. l v . Tres figurae supra laud. 2 r -56 r . M. TULLIUS CICERO, RHETORICA, VulgO : DE INVENTIONE : M. TullU CiceïO- nis Rethoricorum Liber prior incipit: Saepe et multum hoc mecum cogitaui, etc. [M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia. Vol. 1 fasc. 2: Rhetorici libri duo qui vocantur de Inventione, ed. E. Stroebel (1915), lb-156b]; (25 v ) n; (56 r med.) subscr.: M. Tullii Ciceronis Rethoricor (um) lib(er) II explicit. Inter 10 v et ll r desunt deperditis foliis: i. 19, 27 partes fabulam - 27, 40 rei idoneam [ed. laud. 24b. 26-35b. 17], quam lacunam iam manus saec. xv (?) in marg. inf. 10 v indicavit verbis: defect(us) duor(um) folior(um); 54 v post lin. 7 exstat altera lacuna: ii. 56, 170 quod ea setius - 58, 174 fin. exspectare oportebit [ed. laud. 152b. 12-154b. 20] lin. 8 incipiente inde a verbis p(er)ficiat quod neq(ue) mutari oportebit [ed. laud. 152b: app. crit.], deinde: Modo illud attendatur [=58, 175 init.: ed. laud. 154b. 20], usque ad finem lib. ii; in marg. ad lin. 8 altera manus litteris rubris scripsit: In racione uero co(m)moditans [cf. ed. laud. 154b: app. crit.]. Quam lacunam altera manus supplevit 55 r-v med., in cetera folii parte exstat diagramma divisionem scientiae exhibens (voces a librario ipso scriptae et circulis glaucis circumdatae sunt). Fr. Oudendorpius in: Ciceronis Rhetoricorum ad Herennium 11. IV et de Inventione 11. II, ed. P. Burmannus Sec. (1761), 614 sqq. [cod. Sch]; A. Eckstein, Varietas lectionis codicis Leidensis ad Ciceronis de inventione libros II (1854) [cod. 1 2 ]; E. Stroebel, Die altesten hand schriften zu Ciceros jugendwerk de inventione (Philologus 45, 1886), 496 sqq. [cod. L], qui dicit cod. Leid. apographum esse cod. hodie Sangallensis 820 [cod. S]. 56 v -57 r vacant. 57 v . (fulbertus carnotensis), Rithmus de communione (et) differentia relhoricg ac dialecticg: Multi rethores uocantur - Qffu)od uult aduersario [ed. Ch. Pfister, De Fulberti Carnotensis Episcopi vita et operibus (Diss. Paris. 1885), 6; Walther 1,11385]. Post unam lineam vacuam altera manus eiusdem temporis adnotavit: Int(er) rethore(m) (et) oratore(m) hoc distare uolunt. Rethor est qui arte(m) doc(et)
(ue)l scribit. Orator qui causas agit. Ergo epicherema ad rhetores, entimemata ad oratores p(er) tinent. 58 r ~ v . <m. tullius cicero, somnium scipionis) : 2. 1 coac]tap(er) me renouat - 3. 7 (et) eae magnitu\dines [Macrobius, ed. lac. Willis 2 (1963), 156. 12-158. 17] In marg. altera manus scholia scripsit ut et pauca inter lineas. prov. : Helvetia (Monasterium Sangallense). POSS.: (monasterium sangallense). - BARTH, schobinger (l r supra: Bibliothe cae Schobingiae et infra: BS; 57 v infra: BS folia 56). - (melch. goldastus). - (bibl. bremensis) (laudatur ap. Nonnen, Entwurf, etc. 27: Ciceronis Rhetorica et Donati quaedam). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 110; CMA 2, 2435. 110). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 110). - bibl. leid. (scidula num. 110; catal. an. 1716, p. 379, num. 33: M. T. Ciceronis Rhetoricorum libri II, etc.). litt. : R. Mattmann, Studie zur handschriftlichen Überlieferung von Ciceros ‘De Inventione’ (1975), (174). II 59-61. Saec. x, hodie 245 X 165 marginibus partim desectis. Sunt tria folia inter se adglutinata. Textus 175x120, lin. 18 (59*), 150x 105, lin. 17 (60 r ), 170x 105, lin. 19 (60 v -61 v ) (stilo lin.). Tres librarii scripserunt: primus 59 v , secundus 60 r , tertius 60 v -61 v . Minuscula Carolina. F.60 r litteram init. rubram exhibet; ceterae litterae init. atramento ductae sunt. 59 r vacat. 59 v . (solutio poëtica PROBLEMATis arithmetici) : (Qfuatuor eximii candoris quinque nigelli - (Qfuos sequitur cunctos unicns atq(ue) niger [ed. K. Strecker, Poet. Lat. Aevi Carolini 4.2 (1923), 1120: vss. 1-8; Walther 1, 15312], cum figura atramento adpicta, qua solvitur problema [cf. Aem. Baehrens, op. infra laud. 370]. L. Muller, Over een hedendaagsch kinderspel (Nederl. Spectator, 1864), 166; id., Ueber ein heutiges Kinderspiel (Jahrb. f. Philol. 91, 1865), 218; Poet. Lat. Minores, ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 370 (ad 64); M. Manitius, Zur karolingischen Literatur (N. Archiv 36, 1911), 68; Poet. Lat. Aevi Carolini 4.2, ed. K. Strecker (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 4.2, 1923), 1118 [cod. L*]. 60 r ~61 v . (a. persius flaccus, satirae, prologus): Nec fonte labra, etc., et (sat. i, 1-59) [ed. W. V. Clausen (1956), (3>-6], cum scholiis margin, et interlin. alia manu scriptis, quae eadem marg. inf. 59 v conscripsit et 61 r ad vs. 40 desinit; altera manus pauca scholia scripsit ad vss. 41-43.
A. Kisselius, Specimen criticum continens A. Persii Flacci Codicum MSS. Leidensium col- lationem (Diss. inaug. Ultraj. 1848), 22; ed. W. V. Clausen (1956), 40; ed. D. Bo (1969), <xxv>. prov. ; Gallia (?). POSS.: MONASTERIUM SANGALLENSE (?). - BARTH. SCHOBINGER (59 v : Ex bibliotheca Schobingia fol. 3). - <melch. goldastus (?)>. - De ceteris possessoribus vid. sub I. Ill 62-174. Saec. x, 260/265x185. i (62-63)+2 hi (64-75)+4 iv (76-107) + (iv—1) (108-114) +iv (115-122)+ (iii-1) (123-127)+4 iv (128-159)+ (iv-l) (160-166)+iv (167-174). Fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. numeris <i)-xvii praeter primum, octavum, decimum deperdito folio ultimo. Inde a fasciculo quinto numeri correcti sunt ita, ut 91 v vn mutatus sit in v deleto ii, 99 v vm in vi, etc.; 166 v numerus pristinus v postea correctus est in xvi, 174 v numerus pristinus vi in xvn, additis x et i. Ergo a principio codex continebat 16 fasciculos numeratos i-xvi; tempore incerto ordo fasciculorum ita turbatus est ut fasc. v et vi post xvi ligati et numeri ad novum ordinem correcti sunt. Postea hie illic nonnulla folia deperdita sunt. Textus c. 190/210x135/145; f.ll5 r -116 r , 136 r -155 v , 156 r (pars inf.)-159 r : col. 2; lin. 35 (62 r -72 r ), 34 (73 r -75 r ), 32-38 (76 r -83 r ), 25 (84 r -91 v ), 29 (92 r - 99 v , 136 r -143 v ), 27 (100 r -114' f , 152 r -159 r ), 28 (115 r -127 v ), 32 (128 r -135 r , 144 v ), 30 (144 r , 145 r ), 31 (145 v -151 v , 160 r -174 r ) (stilo lin.). Complures librarii scripserunt, ut videtur, qui haud facile inter se distinguuntur. Minuscula Carolina. F.73 r , 84 r , 134 r , 136 r , 156 r , 173 v inscriptiones rubrae; 73 r -75 r , 173 v -174 r litterae init. rubrae in initio versuum. 62 r -71 v . <commentarii auctoris christiani anonymi in aelii donati artem grammaticam) : (62 r -66 r ) in artem secundam: initio deperdito textus hodie incipit inde a verbis: res inuisibilis qua(m) uisibilis. Sequitur. Corpuspropriae dicitur ut roma appellatiuu(m), etc.; sequuntur (62 r lin. 35) De conparatione: Conparationis gradus quot sunt? tres, etc., de generibus, de numero, defigura, deformis, de coniugationes [sic], de aduerbio, de participia, de coniunction(e), de preposition(e) ipsius donati', deperditis foliis post 63 pars textus deest 63 v desinente verbis: quid numerat donatus quando dicit ex duob(us), 64 r incipiente inde a verbis: ut uerba fecit in senatu, etc.; (66 r ~ v ) in artem primam (an eiusdem auctoris qui supra?): Incipit de nomine, de fnalibus [add.: syllabis\ ipsius donati: Syllaba quae ex uocali (et) ex consonanti constat, etc.; (66 v —68 v ) in artem secundam (an eiusdem auctoris qui supra?): de nominum questiunculis: Quot sunt differentiae principales in nomine?, etc.;
(68 v -70 v ) in artem primam (an eiusdem auctoris qui supra ?): Item de voce ipsius donati: Int(errogatio). Vox quomodo uocatur in tribus linguis?, etc., sequuntur de littera, de syllaba, de pedibus, de accentibus, de posituris\ (70 v -71 v ) in artem secundam: de barbarismo: Barbarismus dictus a barbaris gentib (us) dum latines [sic] rationes, etc.; (71 r ) Qualiter interrogare de partis [sic] orationis aut de arte debeamus vel respondere de nomine ipsius donati: Int(errogatio). Codex quae pars orationis e(st) ?, etc. [ed. H. Hagen, Anecdota Helvetica (Gramm. Lat., ed. H. Keil, Supple- mentum, 1870), xxi, ex cod. Bern. 207]; sequuntur de pronomine,de verbo, de adverb(io), de participio, usque ad (71 v lin. 24-25) p(er)quireb(is) (et) declinabis; cetera folii pars vacat. Laudantur inter alios Isidorus, Augustinus. 72 r -lin. 1-21. (commentarius anonymus in aelii donati artem grammaticam, initium): Incipit Expositio tituli Artis Donati Grammatici: Primu(m) nobis int(er)- rogandu(m) e(st) quot nomina habeat ista p (re)fatio - cu(m) die (it) urbis rome. 72 r lin. 21-28. (fragmentum grammaticale): Donatus artigraphus tempore comp(re)hendit(ur) - ipso tempore fuisse demonstrat [ed. E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de l’École des chartes 117, 1959), 45, ex cod. Vat. Reg. Lat. 980 f. 42; cod. Voss, in paucis ab edit, differt]; cetera folii pars vacat. In marg. hie illic adnotationes a goldasto scriptae exstant. B. Löfstedt, Der Hibernolateinische Grammatiker Malsachanus (Acta Univ. Upsaliensis. StudiaLat. Upsal. 3, 1965), 22, adn. 5; 23, adn. 1-3; 36; 68, adn. 1-2; 70 sq.; 74, adn. 1; 116. 72 v vacat. 73 r -75 r . firmianus lactantius, de ave phoenice carmen: Versus Lactantii de ave foenice: Est locus in primo felix oriente remotus, etc. [ed. M. C. Fitzpatrick (Diss. Philadelphia 1933), 40 sqq. [cf. 39 (cod. C)]; ed. 3 E. Rapisarda, II carme ‘De Ave Phoenice’ di Eattanzio (1959), 84 sqq.]. Nic. Heinsius hoc codice usus est, cf.: Claudianus, ed. P. Burmannus Sec. (1760), 1034. Claudianus, ed. L. Jeep, 2 (1879), 191 (Riesii praefatio); Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 3 (1881), 247 sq. [cod. G]; Lactantii Opera, ed. S. Brandt (CSEL 27.1, 1893), xix [cod. C]; Anthol. Lat. 1.2, ed. A. Riese (1906), 20 [cod. L]; R. Merkelbach/H. van Thiel, Lateinisches Leseheft zur Einführung in Palaographie und Textkritik (1969), tab. 24-28. 75 v vacat ut omittam adnotationem litteris rubris partim latinis partim graecis manu vetusta scriptam: d(icitu)r ap(er)tus uicii sine p(ar)te beatusjnascitur a verbo c(um) corripiat(ur) ap(er)t(us). Cf- R. Peiper, Die handschriftliche Ueberlieferung des Ausonius (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 11, 1880), 283, adn. 154. 76 r -82 v . (auctor anonymus, ars grammatica: pars, scil. de octo partibus orationis) composita ex excerptis ex operibus antiquorum grammaticorum, quorum nomina marginibus per compendium adscripta sunt (praesertim Comminianus et Priscianus laudantur): Incipit de Adverbio. Aduerbium est pars orationis quae adiecta uerbo, etc.; sequuntur (79 v lin. 5) De participio: Participium
dictum (est) quasi parti capium, etc.; (80 v lin. 2) de coniunctione: Coniunctio dicta (est), q(uo)d coniungat eloquutiones, etc.; (81 r lin. 39) de prepositione: Prepositio dicta e(st) eo q(uo)dp(re)ponitur, etc.; (82 v lin. 19) de interiectione: Interiectio e(st) dicta q(uo)d aliispartib(us) - interiectio autem confusa e(st) sono.Jinit. Deinde pauca addita sunt de ordine partium orationis: Terrentius de ordine partium orationis in contextu latinitatis ait ita in cohtextu historic - omnes partes orationis examinabit. Hie illic goldastus marginibus adnotationes adscripsit. P. Bondam, Variarum Lectionum 11. 2 (1759), 239; partem de adverbio edidit Fr. Linde- mannus, Ineditorum grammaticorum Latinorum vol. 1 (1832); Gramm. Lat. 1, ed. H. Keil (1857), xix sq.; Virgilii Maronis grammatici Opera, ed. J. Huemer (1886), x; cf. 67-76 (app. crit.); F. Bölte, die Quellen des Charisius I. 15 und 17 (Jahrb. f. class. Philol. 137, 1888), 430, adn. 77-78; Th. Stangl, Virgiliana (1891), 28; dementis Ars grammatica, ed. J. Tolkiehn (Philologus, Suppl. Bd. 20. 3, 1928), xv; B. Löfstedt, Der Hibernolateinische Grammatiker Malsachanus (Acta Univ. Upsaliensis ... 1965), 22; 167. 83 r lin. 1-15. <Synodi Nicaeensis decretum de numerorum figuris, i.e. regula formatarum quae dicitur); Nicena Sinodus hunc ordinem inter ep(iscop)os in faciendis epistolis conseruandum esse instituit: Vaticus [sic; lege: Atticus] ep(iscopu)s (...) manu subscripsi. Graeca elementa litter arum numeros - greca elementa significant. AMHJV. (super quod verbum) I.XL. VIII.L id est nonaginta nouem [ed. K. Zeumer, Formulae Merowingici et Karolini Aevi (MGH Legum Sect. 5, 1886), 409 (collectio Sangallensis: num. 23; ed. Cl. Fabricius, Die Litterae Formatae im Friihmittelalter (Archiv. f. Urkundenforschung9,1926), <39>-40; Lambert, num. 628 (non laudat cod. Voss.).] Edidit L. Müller, Versus Scoti cuiusdam de alphabeto (Rhein. Mus. 20, 1865), 363 sq. ex hoc cod. et ex cod. Voss. Lat. F. 12 S. Sequitur alphabetum graecum cum numeris romanis et nominibus; ad dex- tram altera manus saec. x addidit versus: Sup(er)bie c(on)de(m)natio: Vertice sublato tendebat ad aetera culmen, etc. (14 vss.), ad quos goldastus marg. ad- notavit: in v. MS. Othomaro tribuit. 83 v vacat. 84 r —111 v . PRISCIANUS, PARTITIONES DUODECIM VERSUUM AENEIDOS PRINCIPALIUM : Incipiunt libelli duodecim Prisciani Grammatici de duodecim versibus Virgilii ad pueros (quae inscriptio videtur esse scripta loco vetustioris fere omnino abrasae): Arma uiru(m)q(ue) (...). Versus genere uniformis, etc. [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 3, 1860), 459-515: cod. S]; (11 l v ) subscr.: Explicuit scribi quantum potui ac renovari. Hie illic librarius ipse notas tironianas marginibus adscripsit; aliae manus textum correxerunt et scholia marginibus 85 r -86 r adscripserunt. G. Funaioli, Scolii Filargiriani (Rhein. Mus. N. F. 70, 1915), 71 adn. 5; M. Glück, Priscians Partitiones und ihre Stellung in der spatantiken Schule (1967), 65; 70, adn. 7; 83, adn. 1, 3; 86; 87; [223], adn. 1; C. Jeudy, La Tradition manuscrite des Partitiones de Priscien et la version longue du commentaire de Rémi d’Auxerre (Rev. d’Hist. des Textes 1, 1971), 125 adn. 3.
112 r . dicuilus, de grammatica versus: Hie codex pueris plusqua(m) sapientibus aptus - Dicuil hos fecit titulos aperire libellos [ed. E. Duemmler, Poet. Lat. Aevi Carolini 2 (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 2, 1884), 667-668 (xxi.ii)]. Prisciani Opera minora, ed. Fr. Lindemannus (1818), xix sq.; H. Keil, Gramm. Lat. 3 (1860), 390 sq. Cf. A. v. d. Vijver, Dicuil et Micon de Saint-Riquier (Rev. Beige de Philol. et d’Hist. 14, 1935), 41 et adn. 1. 112 v -114 v . deg. magnus ausonius, technopaegnion, pars; omittitur praefatio ad Paulinum: Ausonius Pacato proconsuli. Scio mihi apud alios, etc. [ed. R. Peiper (1886), 155-164: i. m-x]. Contulit Fr. Oudendorpius in marg. ed. J. Tollii (Amstelod. 1671), 472 sqq., quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (758 F 13). C. O. Axt, Quaestiones Ausonianae (Diss. inaug. Lips. 1873), 6 sq.; R. Peiper, die hand- schriftliche Ueberlieferung des Ausonius (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 11, 1880), 283 [cod. v]; Ausonius, ed. C. Schenkl (MGH Auct. Ant. 5. 2, 1883), xli [cod. QJ; ed. R. Peiper (1886), xxx sq. [cod. v], 114 v . m. annaeus lucanus, <bellum civile: ii. 380-391); in cod. praemittuntur verba: versus lucani [corr. ex: luciani] De catone cuius coniugiu(m) mortuo martia repetebat.hortensio principiu(m) denique p(ri)mi uersus de sensu est', sequitur nota tironiana. 115 r -127 v . prisciani opuscula nonnulla: (115 r ) <Ps.-Prisciani) carmen de ponderibus et mensuris: Ite(m) Prisciani lib(er) de ponderibus (et) m(en)suris ex opere Rufini u(e)l Fauiani (haec duo nomina propria postea addita esse videntur partim in rasura): Pondera peonis — sine aquis [Riese 486, vss. 1-163]; altera manus textum correxit, in initio goldastus adnotationem marg. adscripsit; (116 v ) de figuris numerorum: Ite(m) lib(er) prisciani ad simacu(m) de figuris numeroru(m): Omni te, symmache, etc. [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 3, 1860), 405-417 (cod. S)], omittuntur partes graecae spatiis relictis; (121 v lin. 5) <(pRaeexercitamina) (ut iam goldastus adnotavit): Fabula e(st) oratio ficta, etc. [ed. laud. 430-440]. Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 71 [cod. u]; W. Enzlin in: Pauly-Wissowa, RE. Bd. 44, 2 (1954), 2345. 128 r -131 v . rufinus antiochensis, commentarii de metris terentianis: (128 r ) Versus Rufini grammatici De metris Terrentiani Plauti etceterorum: Agnoscitm(et)ru(m) - pulchra libens [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 6, 1874), 558.7-565.8], et (130 r lin. 18) DE numeris oratorum (initium tantum): (...) versus Rufini v.c. litteratoris de compositione et de metris oratorum: Musigeng numeros uates - r(et)hores aptant [ed. laud. 565.9-567.29; Walther 1, 11531]; 128 r marg. librarius ipse locos comoe- diarum Terentii, ad quos textus spectat, adscripsit. 131 v -134l carmina: (131 v lin. 2) Item de metris [scil. Horatianis]: Adonium ex datilo, etc. [ed. W. Christ, Horatiana (SB München, philos.-philol. u. hist. Cl.
1893, 1), 81-82.5]; (132 r lin. 19) Idem metrispasiphens incipitfabulam: Filia soils, etc. [ed. laud. 82.6-28; Riese 732]; (132 v lin. 11) <ausonius>, de est et non: Versus Prisciani Eloquentissimi De est et non: Est (et) non cuncti, etc. [Ausonius, ed. R. Peiper (1886), 91-92; Riese 645; Walther 1, 5658]; (133 r lin. 6) (hadriani imp. (?) versus): Ut belli sonuere, etc. [Riese 392; Walther 1, 19768]; (lin. 15) De XII virtutibus Herculis Magni: Oppressit neme$, etc. [Riese 627; Walther 1, 13386]; (133 v lin. 1) Incipiunt versus Catonis philosophi de novem Musis: Clio gesta canens, etc. [Ausonius, ed. R. Peiper (1886), 412; Riese 664; Walther 1, 2938; cf. Disticha Catonis, ed. M. Boas-H. J. Botschuyver (1952), 269 (cod. J)]; (lin. 17) (versus librarii): Ardua scriptorum p(re)cunctis artib(us) ars e(st), etc. [W. Wattenbach, Das Schriftwesen im Mittelalter (ed. 3 1896), 286]; (lin. 23) <Ps.-martialis, versus de habitatione) : Rure morans, etc., omissis duobus versibus ulterioribus [Rufi Festi Avieni carmina, ed. A. Holder (1887), xvii (cod. Q); Riese 26; Walther 1, 16941; G. Kölblinger, ‘Versus Panos’ und ‘De rustico’ (Mittellat. Jahrbuch 8, 1973), 18; 21; 25; 26 (cod. L t )]; (134 r ) Versus de duodecim ventis: Quattuor a quadro, etc. [Riese 484; Diaz y Diaz 75 (num. 263); Walther 1, 15282]. Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 4 (1882), 15. 134 v -135 v . grammatically: (134 v ) de pedibus pentasyllabis commentarius: De pedibus pentasyllabis.pedes ethroploci penta sullabi s(unt) XXXII. Hortius ex duab(us) longis - Anticyprius (...) temporum VIII ut comp(re)hendentis; sequuntur notae tironianae; (135 r lin. 17) <glossa>: Cas(us) a cadendo d(icitur) eo q(uo)d cadat a suo statu in altera(m) forma(m)\ (lin. 18) de declinatione commentarius: Int(er)rogandu(m) (est) cur quinq(ue) sint declinat(iones) nominu(m), etc., usque ad sic(ut) patre(m) patre (et) du(m) postea, cetera desunt; (135 v lin. 1-4) (saec. x ?) versus: Hodie redemptor mundi ascendit caelos - Ita ueni(et), all(eluia), al leluia), all(eluia) [Chevalier, 7916], cum neumis. 136 r -145 r . (dionysius,) periegesis Prisciano interprete: Incipit Periegesis Prisciani Grammatici: JVaturg genitor, etc. [ed. P. v. d. Woestijne, La Périégèse de Priscianus (1953), 37-99; cf. 22 (cod. Q)]; (145 r lin. 21) subscr. scripta notis tironianis: Explicit liber Prisciani', cetera folii pars vacat. Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 263. 145 v -155 v . q.sERENi sammonici liber medicinalis [ed. R. Pépin (1950), 1-56]: (145 v lin. 1-3) Disticon exemplatoris/Multimodu(m) m(et)ricus medicis [corr. ex mediscis] monstrat medicina(m)/Iste liber chr(ist)i si uult succurere iustus', (lin. 4) Incipiunt capitula libelli de medicina Quinti Sereni utere feliciter', (146 r lin. 6) Incipit Lib(er) Exametricus de medicina Quinti Sereni lege feliciter. I. Oratio auctoris libelli. Phoebe saluti ferum, etc.; (155 v ) subscr.: Explic(it) Lib(er) medicinalis Quinti Sereni feliciter. Hie illic librarius ipse spatium reliquit, ubi exemplum legere non
potuit; manus paulo posterior textum correxit et ea, quae librarius omisit, supplevit. Poet. Lat. Min., ed. P. Burmannus (1731) [cod. Regius]; Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 3 (1881), 105 sq. [cod. b]; Quinti Sereni liber medicinalis, ed. Fr. Vollmer (Corp. Medic. Lat. 2. 3, 1916), xi; P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften I (SB München, Philos.-hist. Abt. Jahrg. 1929, Heft 1), 25; ed. R. Pépin (1950), xxvii; A. Beccaria, I Codici di Medicina del periodo presalernitano (secoli ix, x e xi) (1956), 337-338 (num. 114). 156 r -159 r . disticha catonis [ed. M. Boas-H. J. Botschuyver (1952)]: (156 r lin. 1-5) <epistula>: Incipiunt libri Catonis philosophi: Cum anim aduerterem - negle- gere e(st) [ed. laud. 4]; (lin. 5-19) (sententiae breves): Itaq(ue) deo - amore festo sic [ed. laud. 11-30 eodem ordine quem Boas indicat p. lxviii sub litt. I]; (lin. 19-20) Explic(it) praefatio. Incipit lib(er) primus Catonis philosophi) (lin. 20) lib. i: Si d(eu)s e(st) animus, etc.; (157 r lin. 6) n; (157 v lin. 16) m (cod: n), in quo primum distichum omittitur; (158 r lin. 16) iv. Est cod. Leid. ii in edit. Arntzeniana (1735); ed. 2 (1754), praef. p. xxiii. A. F. Naekius, Annotationes ad Carmina Valerii Catonis (1847), 240; Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 3 (1881), 209; contendit textum cod. Voss, descriptum esse ex cod. scholae medicinalis Montepessulanae 306; M. Boas, Der Codex Bosii der Dicta Catonis (Rhein. Mus. N. F. 67, 1912), 73; Disticha Catonis, ree. M. Boas. Opus post Marei Boas mortem edendum curavit H. J. Botschuyver (1952), ix; lxi [cod. J], 159 r -159 v . Incipit versus de Filomella: Sum noctis sotia, etc. [Riese 658; Walther 1, 18717]. Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 368 [cod. L]; Y. F. Riou, Quelques aspects de la tradition manuscrite des ‘Carmina’ d’Eugène de Tolède: du ‘Liber Catonianus’ aux ‘Auc- tores octo morales’ (Rev. d’Hist. des Textes 2, 1972), 31 sq. 159 v in parte vacua relicta goldastus adnotavit: Grammatici veteres, è quibus Clemens ista collegit. Caper, etc. (cf. opus quod sequitur). 160 r -171 r . {auctor anonymus, ars grammatica, pars, scil.) de barbarismo, soloecismo ceterisque vitiis, composita ex excerptis ex operibus veterum grammaticorum: Incipiunt pauca de barbarismo collecta de multis [a Clemente add. goldastus]: A (=Discipulus) Quid (est) barbarismus? [?] (=littera M de- formata?: Magister) Pompeius ostendit ita dicens. Barbarismus (est) uitiu(m) factum - quia pro ea troia capta fuit. Finit expositio clem(en)tis. Nomina auctorum in textu laudatorum goldastus aut in marg. iteravit aut atramento sublineavit. Cf. cod. Leid. BPL 135, 87 r -93 v , sed textus cod. Voss, prolixior est. L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. Philol. 93, 1866), 385; 557 sq.; id., Zu Meyers Anthologie (Rhein. Mus. 22, 1883), 87; dementis ars grammatica, ed. J. Tolkiehn (Philologus, Suppl. Bd. 20. 3, 1928), xv; Excerpta ex Consentii Arte de Barbarismis et Metaplasmis partim edidit M. Niedermann, Consentii Ars de Barbarismis et Metaplasmis, Victorini fragmentum de soloecismo et barbarismo (Univ. de Neuchatel. Recueil de travaux publiés par la Faculté des Lettres, fase. 18, 1937), xliii sq.; cf. ix; xlii adn. 1 et app. crit. ad edit. Consentii; B. Löfstedt, Der Hibernolateinische Grammatiker Malsachanus (Acta Univ. Upsal ... 1965), <166>.
171 r -172 v . grammaticalia : (17 l r lin. 6) de ceteris viciis quae fiunt in barbarismo feliciter: Sunt aliqua uitia qu<£ uitare deb emus, istas quinq(ue) res debes uitare - non dicuntur barbarismi sed male structure. Explicit de barbarismo.Amen; (172 r ) de ortho- graphia commentarius: Incipiunt pauca ex multis grammaticorum id est Terrentii. Prisciani. Capri. Cassiodori.et aliorum libris excerptade ortografia, etde differentia similium orationis partium: Ortografia grece.latine recta scribtura interpretatur, etc.; abrumpitur (172 v lin. 28) verbis: non palatiu(m) aule nomine.sed atriu(m); cetera folii pars vacat. H. Usener, Varronische Excerpta (Rhein. Mus. 24, 1868), 109. 173 r . praegepta ad pigmenta facienda: Ad uitru(m) tingendu(m). Ad uiride(m) colore(m) faciendu(m). Mittes laminas de cuprio tenuis - at ubi uideris q(uo)d n(on) frangat(ur) cu(m) p(ro)ducit(ur) facies quoduis. Finit. 173 v -174 v . sgoti cuiusdam versus de alphabeto, scil. vss. 1-63: Incipiunt versus cuiusdam Scotti de alfabeto: A.Principiu(m) uocis, etc. [Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 375-378 (cod. V); iterum edidit Fr. Glorie, Variae Collec- tiones Aenigmatum Merovingicae aetatis (CC 133A, 1968), <729>-739, praeter litt. Y et Z; cf. <726) (cod. V)]; cetera pars 174 v vacat. L. Müller, Versus Scoti cuiusdam de alphabeto (Rhein. Mus. 20, 1865), 357 sqq. (edidit hos versus p. 365-367); H. Omont, Poème anonyme sur les lettres de 1’alphabet (Bibl. de 1’École des chartes 42, 1881), 429; Manitius 1, 190. prov. : Gallia (teste Bischoff). poss.: melch. goldastus (62 r marg. sup.: Ex Biblioth. Goldasti). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Prisciani Opera minora, ed. Fr. Lindemannus (1818), xv—xxiv. — FI. Keil in: Gramm. Lat. 1 (1857), xix sqq.; 3 (1859), 389-391. - Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 3 (1881), 105-106. - Molhuysen, Tironiana, 169-171. - Sand- ford, Libri Manuales, 218, num. 145. - Museum Nat. Holmiae: Christina Queen of Sweden, Catal. (1966), 536 sq., num. 1343. VOSS.LAT.Q.34 - EUGRAPH1US, TERENTIUS, PRISCIANUS Membr., fob 116; post an. 1886 codex in duas partes divisus esthodie numeratas 34 I et 34 II. I 1-28. Saec. xi, hodie c.280x220. 2 iv (l-16) + (iv-4) (17-20) +iv (21-28). Marginibus sup. desectis et exterioribus (inde a f.6) valde laceratis textus
mutilus est; marginibus scidae membran. adglutinatae sunt. Folia hodie inter folia alba recentiora adservantur. Textus c. 260 X 175/190, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 45 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init.et inscriptiones atramento ductae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio pullo regulis rectangulis floribus frondibusque impletis et emblemate Univ. Lugd. Bat. impressis ornato tectum); parti interiori adglutinatum est folium varii coloris ut et folio chart, praeligato et postligato. l r vacat, ut omittam pristini possessoris inscriptionem, de qua vid. infra. 1 v —28 v . EUGRAPHII COMMENTARII IN COMOEDIAS TERENTIANAS : Incipit liber Eogrqfii argum(en)tatorii coment(um) Andriae [Aeli Donati quod fertur commentum Terenti, ed. P. Wessner 3.1 (1908)]: (l v -12 r ) in andriam: Cum om(ne)s poetg, etc. [ed. laud. 3-85]; (12 r -20 v ) in eunuchum: Si quis qua(m) (est), etc., usque ad v. 6, 20 cui hoc (est) indicante [ed. laud. 89-145.9] deperditis foliis inter f. 20 et 21, qua de causa initium commentarii in Heautontim. et ipsum deest; manus saec. xv (?) adnotavit: Desunt quatuorfolia', (21 r -24 v ) in heautontimorumenum, inde a m.2.13 pauperem nunc uere [ed. laud. 183.12-210]; (24 v -28 v ) in phor- mionem: <S}emel tibi datu(m), etc., usque ad iv.3,1 accipiat dote(m) (ue)l aute(m) [ed. laud. 213-241.12]; cetera desunt deperditis foliis post f. 28. Manus saec. xvii actus et scaenas in marg. adnotavit ut et paulus petavius 26 r et 27 v . Hoc codice usus est Paulus Petavius ad lacunas supplendas in codice suo hodie Voss. Lat. Q.. 36, ubi vid. Varias lectiones ex hoc cod. ad priorem partem commentarii in Andriam (usque ad Act. I scaen. Ill) adscripsit Is. Vossius marginibus ed. Terentianae Fr. Lindenbrogii (Paris. 1602), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (759 C 15). Terentius, ed.2 Fr. Lindenbrogius (1623), praef. p. 2; ed. A. H. Westerhovius (1726), praef. p. x; H. Gerstenberg, De Eugraphio Terentii interprete (Diss. inaug. Jenensis, 1886), 4 sqq. (cod. L 1 ] (ex cuius descriptione apparet codicem eo tempore divisum nondum esse); P. Wessner, Der Terenzkommentar des Eugraphius (Rhein. Mus. N. F. 62, 1907), 349 sq.; Aeli Donati quod fertur commentum Terenti, accedunt Eugraphi Commentum..., ree. P. Wessner 3.1 (1908), vi sq. [cod. L]. PRov.: Gallia (septentrionalis ?). Poss.: Ecclesia s. petri belvacensis (l r infra ad sinistram: a o b et: (S(an)cti petri belvacensis> XXI q(ua)t(er)n, fere eiusdem temporis quo codex scriptus est; 8 V altera manu in marg. inf.: S(an)c(t)ipetri beluacensis', cf. H. Omont, Recher ches sur la bibliothèque de 1’eglise cathedrale de Beauvais (Memoires de 1’Acad. des Inscript, et Belles-Lettres 40, 1914), 16; 81; apparet codicem hodie Paris, ms. lat. 10304 (Terentius, saec. xi) eandem inscriptionem et numerum praebere atque cod. Voss. 341 in l r ). - <antoine loisel (f 1617)), cuius nomen exstat in primo folio cod. 3411. — is. vossius (Catal. Colom. num. 191, CMA 2,
2515.190). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 189). - bibl. leid. (scidula num. 189; catal. an. 1716, p. 380, num. 34: Liber Eografii, etc.). litt. : Sandford, Libri Manuales, 213, num. 93. — Lesne, Propriete Ecclesiasti- que 4, 612, adn. 10. - de Meyier, Petau 19. - R. H. House, The ‘A’ Text of Seneca’s Tragedies in the thirteenth century (Rev. d’Hist. des Textes 1, 1941), 106, adn. 1. II 29-116. Saec. x, 250x185/190. 8 iv (29-92) +iv [=2 n+(i-l) + (i-l)+n] (93-100)+2 iv (101-116). Nonnulla folia mutila sunt in marg. praesertim folium ultimum, cuius margini inf. adglutinata est scida membran. Textus 195/200 X 125/130, lin. 31 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Paucae litterae init. rubrae; ceterae atramento ductae, interdum ornatiores vel colore rubro ornatae; usque ad f. 35 nomina personarum colore rubro scripta sunt omnia, deinde nonnulla. Inscriptiones rubrae 43 v , 44 r , 59 r . Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. praec., ornamenta in tegumento differunt, emblema rhombo circumdatum est. 29 r —114 r . p. terentius afer, comoediae, praemissis unicuique comoediae <c. suLPicn apollinaris) periochis (praeter Eunuchum) et didascaliis (Andria excepta; Hecyra: didasc. n) [ed. R. Kauer-W. M. Lindsay (1926)]: (29 r lin. 1) andria: Incipit liber Terentii. P. Afri in Andria; (lin. 3) (periocha): Sororemfalso, etc.; (lin. 11) Prologus. Poeta cum primum, etc.; (43 v lin. 6) eunu- chus: (didasc.): Acta ludis, etc.; (lin. 11) Prologus. Si quis qua(m) est, etc.; (59 r lin. 6) heautontimorumenos: (didasc.) acta ludis, etc.; (lin. 10) (periocha): Argumentum. In militiam, etc.; (lin. 18) Incipit prologus. Necuisit uestrum mirum, etc.; (73 v lin. 7) adelphoe: (didasc.): Acta ludis, etc.; (lin. 11) (periocha): Ar gumentum. Duos cum haber(et), etc.; (lin. 19) (scholium): More suo in p(ro)logo - pleniter uidentur [super primam vocem manus eiusdem temporis adnotavit: Glosa (est)]; (74 r lin. 3) Incipit prologus. Postqua(m) poeta sensit, etc.; (87 v lin. 5) hecyra: (didasc. n): Acta ludis romanis, etc.; (lin. 9) (periocha): Argumentum. Uxorem duxit, etc.; (lin. 17) (prologus i-f-n): Interruptiofabulae: Ecyra e(st), etc., (99 v lin. 5) phormio: (didasc.): Acta ludis, etc.; (lin. 9) (periocha): Argumen tum. Ckrem(et)is frat(er), etc.; (lin. 16) Prologus. Postquam poeta u(et)us, etc. Textus scriptus est modo orationis solutae. In fine Andriae (43 v ), Hecyrae (59 r ), Phormionis (114 r ) legitur subscr.: Calliopius recensui (...); (114 r ) subscr.: P. Terentii Afri comoedia Phormio Calliopio bono scolastico. explicit feliciter. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis glossas interlin. et scholia margin, scripsit. Terentius, ed. A. H. Westerhovius (1726), praef. p. *2.


E. Pellegrin, op. infra laud. 15, adn. 1), alter 12 vb lin. 21-17 V , 25 rb lin. 32-25 va lin. 28. Minuscula Carolina. F. l r ~ v , 8 r -9 v conscripsit petavius. Litterae init. simplices atramento ductae, 19 v exhibet litteram ornatiorem ex duabus avibus compositam. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile corio fusco tectum lineola aurea recta impressa ornatum; tergum restitutum est; an confectum ab lac. Morel Parisiensi ?, cf. ad cod. Voss. Lat. F. 58); bina folia chart, recentiora praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium chart, vetustum praeligatum hodie numer. I. l r -41 v . EUGRAPHII COMMENTARII IN COMOEDIAS TERENTIANAS [Aeli Donati quod fertur commentum Terenti, ed. P. Wessner 3.1 (1908)]: (l r -10 r ) in andriam: Cum omnes poetae, etc. [ed. laud. 3-85]; primo et ultimo folio primi fasciculi deperditis textus manu vetusta scriptus continet hodie (2 r —7 V ) i.l, 1 d(omi)n(u)s futur(us) - iv.4,1 ei co(m)mittat [ed. laud. 8.13-66.16] et (10 r ) v.4,16 si quide(m) - fin. [ed. laud. 80.1-85]; quae desunt supplevit petavius insertis foliis chart, hodie numer. 1, 8, 9, auxilio codicis olim Loiselini, hodie Leid. Voss. Lat. Q. 34; l r in initio adnotavit: Rufinus in Commentario de Metrjs Euanthi- u(m) Sacerdotem in Terentiu(m) citat [cf. Gramm. Lat., ed. H. Keil, 6, 565.5] et Abbo Floriac. abbas [immo Gerbertus Remensis] in Ep(isto)ljs meminit Eugrafij; (10 v -19 va ) in eunuchum: Si quis q(uam) (est), etc. [ed. laud. 89-150]; prae- mittitur (10 va ) expositio: Acta id(em) recitata (est) - circum ueniamur [pars maior convenit cum expositione in: Terentius, ed. P. J. Bruns 1 (1811), 153 sq.]; iuxta petavius in marg. adnotavit: Integra haec columna Abest a codice Ant. Oisellj [i.e. cod. Voss. Lat. Q. 34]; (19 v ) subscr.: Explicit commentum eografigii [sic] in eunucno [sic] terentii. Incipit HAOTTON TOTMOPOTMH NON; (19™-28™) in heautontimorumenum : Om(ne)s hae comoediae, etc. [ed. laud. 153-210] (25 va lin. 9 - col. 2 vacant, nihil autem deest); (28 rb -33 r ) in phormionem: Semel tibi datum, etc. [ed. laud. 213-256] (30 vb lin. 18 - fin. col. 2 vacat, nihil autem deest, ut iam petavius adnotavit); (33 v -41 v ) in adelphos et hecyram [ed. laud. 295-331 et 259-292]; commentarius in has duas comoedias commix- tus est: (33 v -36 vb lin. 17) in Ad. I. 1, l-v.2, 8 p(re)feram Ctesiphon [ed. laud. 295-323.8] (inter columnas alter librarius adnotavit: Que secunt(ur) require in fine huius fabulae); (36 vb lin. 17—38 ra lin. 10) in Hec. m.5, 1 illa(m) dixisse - fin. [ed. laud. 280.1-292] (alter librarius (?) adnotavit 37 r in angulo sinist. sup.: hie D(e)est II1I<" scaenae, sub quae verba petavius scripsit: quaesu(n)t); (38 ra fin. 1 l-39 rb lin. 11) in Ad. v.2, 8 Comesatores dicuntur- fin. [ed. laud. 323.8-331]; (39 rb lin. 14-39vh [i n . 24) in Hec. in. 1,52 Fingent mendaciu(m) - 5,1 dixisti dudum [ed. laud. 276.10-280.6]; (39 vb -41 v ) in Hec. i.l, 1-m.l, 39 nescio quid [ed. laud. 259-276.2].
Textus correctus est praesertim 12 v -17 v (in Eun. n.2, 5-V.2, 57) manu eiusdem temporis (an a librario priore ?); petavius passim marginibus numeros actuum scenarumque, marg. sup. nomen comoediarum adscripsit, I r earum ordinem adnotavit, passim adnott. marg. p. danielis aut delevit aut superscripsit (teste Pellegrin, l.c.). Terentii Comoediae sex, ed. A. H. Westerhovius (1726), x; H. Gerstenberg, De Eugraphio Terentii Interprete (Diss. Jen. 1886), 5 sq. [cod. L2]; R. Sabbadini, Biografi e commentator!, di Terenzio (Studi Ital. di Filol. Class. 5, 1897), 313; P. Wessner, Der Terenzkommentar des Eugraphius (Rhein. Mus. 62, 1907), 204; 342 sqq.; 351; 355 [cod. V]; Aeli Donati quod fertur Commentum Terenti, accedunt Eugraphi Commentum..., ree. P. Wessner 3.1 (1908), x sqq. [cod. V]. prov.: Gallia (Monasterium S. Benedicti Floriacense teste Pellegrin). poss.: (monasterium floriacense). - <P. DANIEL). - p. petavius (I r supra: B. 37', l r marg. inf.: ol? artr/w Xiav cutu’/cü. PPetaui(us)). - alex. petavius (num.' 711; cf. Catal. Petav. 79 r ; de Meyier, Petau 18 sq.; 22; 25; 29; 126). - (Christina sueciae regina). — is. vossius (Catal. Colom. num. 191, CMA 2, 2516.191). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 190). - bibl. leid. (scidula num. 190; catal. an. 1716, p. 380, num. 36: Eographii Argumentatorii commentaria in comoedias Terentii, etc.). litt.: E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de 1’Ecole des chartes 117, 1959), 15 adn. 1. - G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Münchener Beitrage zur Mediavistik u. Renaissance-Forschung 5, 1970), 66. VOSS.LAT.Q,.37 - VALERIUS MAXIMUS Membr., saec. xv*, 260x200, fol. 124. 2 v (1-20)+ii (21-24) + (iv+l) {(25/26-32/33)+27 + (28/29-30/31)} + 2v (34-53) + (m+l) {(54-59) +60} + 4 v (61-100)+3 iv (101-124). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent in medio marg. inf. a librario ipso scripta. Textus 180/185x115/120, lin. 32-34 (stilo et atramento lin.). Littera fere humanistica. ... . Initia singulorum librorum (quarto excepto) litteris maioribus aureis ramis albis et coloribus rubro, caeruleo, viridi more italico ornatis, distinguuntur; margines superior et sinister primi folii eodem modo ornati sunt additis duabus avibus (ex quibus altera pavo est), floribus, circulis aureis. Initia capitum litteris minoribus simplicioribus rubris et caeruleis alternis ornata, inscriptiones rubrae, interdum litteris colore rubro et atramento alternis depictis scriptae. Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum; an. 1971 tergum renovatum
est); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, alterum folium praeligatum hodie numer. 1*. l r -121 v . <VALERIUS MAXIMUS, FACTA ET DICTA MEMORABILIA) [ed. C. Kempf (1888)]- in initio inscriptio deest spatio relicto; (l r ) lib. i: Ur bis Romae extera- rumque gentium, etc.; (130 n; (260 m; (40*) iv; (540 v; (690 vi;_(820 vn; (94 v ) vin; (1080 IX - Altera manus eiusdem temporis margin, scholia ad libb. i—vin. 8 adscripsit. Sequitur tamquam liber decimus. 122 r 123 r . <(iulii paridis epitoma de praenomine) : Vüïïo in Italia, etc. [ed. laud. 587-591]. Post unam lineam vacuam: 123 r -124 v . Index capitum operis Valerii Maximi. Collatio codicis a Fr. Oudendorpio facta, exstat in marg edit Stephamanae (Lut. Pans. 1544), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (759 F 26). Valerius Maximus, ed. Abr. Torrenius (1726), praef. p. ++ • prov. : Italia (septentrionalis: Florentia ?). poss. : 124 v inscriptio omnino erasa est; ope lucis quae infra spectrum iacet legi possunt haec verba: Iste Valerius <maximus'y (••• ?) o. domino (... •) 79 (... .) 1447. - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Tkevenot; eius numerus hodie deest marg. dextro folii mutilo; Mourlot, Thévenot 126). - is. vossius (Catal. Colom. num. 170; CMA 2, 2495.170). - ger. vossius (Catal. Vossn num. 169). - bibl. leid. (scidula num. 169; catal. an. 1716, p. 380, num. Valerii Maximi libri novem dictorum & factorum memorabilium, etc.). VOSS.LAT.Q..38 - TERENTIUS Membr., saec. x*/xi, c. 255x178, fob 154. 4 iv (1-32) + (iv-2) (33-38) + (iv-1) (39-45)+ 13 iv (46-149) + (iv-3) (150-154). F. 18 pars super, et pars marg. inf., 23 pars infer, deperditae sunt tempore incerto fragmento membran. albo in earum locum adglutinato; in fine codicis aliquot folia umore macu ata et in angulis infer, mutila sunt. Textus 190x120, lin. 26 (stilo lin.). Unus librarius scnpsit, ut videtur, non semper constanter. Minuscula Carolina. F.l r ~37 v exhibent imagines quae scenas comoediarum repraesentant, atramen- to fusco delineatas, coloribus variis (rubro, caeruleo, viridi, flavo, purpureo, etc.) depictas; 38 r -45 v imagines non exhibent spatiis rehctis in textu, 4 r - r imagines atramento tantum delineatae sunt (in 46 r , 47^, 54 r , 63 i am 1C 1 1C colorem rubrum et fiavum pictor addidit); in cetera codicis parte imagines non exstant spatiis relictis. F. l r -37 v litterae init. maiores eisdem coloribus atque
imagines depictae sunt, 39 v rubrae, 46 r et 47 v atramento delineatae, 53 r virides addito colore purpureo, 72 v atramento depicta, in ceteris desunt spatiis relictis. Initium primae comoediae (l r ) scriptum est litteris capitalibus et uncialibus rubris, coloribus caeruleo et viridi ornatis; in fine (27 r ) versus ornatiores maxi ma ex parte litteris rusticis scripti: primus exhibet litteras rubras coloribus caeruleo et viridi ornatas; secundus virides, tertius caeruleas, quartus rubras, quintus virides, sextus et septimus rubras. Litterae init. versuum rubrae partim ornatae colore caeruleo partim viridi, vel atramento scriptae; l r , 2 V , 3 r color viridis vel caeruleus super litteras inductus est. Nomina personarum maxima ex parte litteris rubris scripta, in priore codicis parte colore viridi vel caeruleo addito. Tegumentum ut in cod. Q. 15, olim duobus vinculis ex corio confectis muni- tum; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. Imagines ope lucis depictae sunt pleraeque ap. L. W. Jones and C. R. Morey, The Miniatures of the Manuscripts of Terence prior to the thirteenth century, vol. 2 (1931). l r -153 r . p. terentius afer, comoediae praemissis unicuique comoediae <c. sulpicii apollinaris) periochis (praeter Eunuchum) et didascaliis (Andria excepta; Hecyra: didasc. n) [ed. R. Kauer-W. M. Lindsay (1926)]: (l r ) andria: {periocha): Incipit argum(en)tu(m) Terentii Ajfri in Andria: Sororem falso, etc.; (l v ) <prologus>: Poe la cu(m) primu(m), etc.; desunt iii.5,18-iv.1, 18-28 deperdita parte sup. f. 18; v.2,1 et 16 (pars) - 21 deperdita parte inf. f. 23; (27 r lin. 10) eunuchus: <(didasc.): IncipitEunuchus. Acta ludis, etc.; (lin. 16) <prologus>: Si quisquam est, etc.; desunt inter 35 v et 36 r n.3,93 despicatam - hi.2, 17 exire deperditis duobus foliis; (53 r ) heautontimorumenos: (lin. 1) {didasc.): Eautontimorumenos Publ(ii) t. ajfri IIIfabula incip(it). acta ludis, etc., (lin. 6) {periocha): Incipit argumentum. In militiam, etc.; (lin. 19) {prologus): JVec cui v(est)r(u)m sit mirum, etc.; (79 v lin. 8) adelphoe: <didasc.>: Incipit adelphoe. Acta ludis, etc.; (lin. 12) {periocha): Argumentu(m) incipit. (D')uos cum haberet, etc.; (80 r lin. 5) {prologus): <P)ostquampo(et)a sensit, etc.; (106 r lin. 18) hecyra: {didasc. n): Hecchira fabula V. incipit acta ludis romanis, etc., (106 lin. 1) {periocha): <JJ')xorem duxit, etc.; (lin. 14) {prolog. i et n): {H'yecyra est, etc.; 107 r vacat, in marg. sup., manus saec. xv perperam adnotavit: hie deficit p(ar)s p(ro)logi, textu inde a 106 v pergente sine damno in 107 v ; (128 r lin. 11) phormio: {didasc.): Incip(it) Phormio acta ludis, etc.; (lin. 19) {periocha). (Cyhremetis frat(er), etc.; (128 v lin. 6) {prologus): (P'yoslqua(m) poeta vetus, etc.; (153 r ) subscr.: Calliopius recensui. P. Terentii Afri comoedia Phormionis ex plicit. Am(en) ; in fine Eunuchi, Adelphorum, Hecyrae quoque exstat adnotatio. Calliopius recensui. Librarius ipse textum correxit et marginibus pauca scholia
adscripsit usque ad 8*, deinde altera manus eiusdem temporis scholia interim, et margin, addidit, ut et 153' lin. 19-153* lin. 4 scholium de sex fabularum titulis: Prima fabula therentii dicta (est) andria eo q(uo)d de andro insula uener(unt) illi puelk - appellat(ur) phormio eo q(uo)d ille p(er) cae(f)eris introducat(ur) ; 153 v praeter ultimam partem scholii supra laud, exhibet adnotationem possessoris, de qua vid. infra et aliquot probations pennae, e.g.: Confitemini d(omi)no - q(uonia)m in se [ =1. Par. 16, 34]; am(en) am(en) dico uobis - bib(eritis) [ =Ioh. 6, 54] bis scriptas duabus manibus, et figuras atramento ductas depingentes zonas terrestres et avem quandam (saec. xi ?). 154*~* vacat. Webb^a Philol. 22, 1911), 66 sqq. . . . . nr 99 . De codicis imaginibus: G. Thiele, De antiquorum hbns pietts capita quattuor( 1897) 22 Cod. Ambrosianus H. 75 inf. phototypice editus, praefatus e St E Bethe (Codd. Graeci et Latini photographice depicti duce Scatone de Vries 7, 1903), col. 6 sqq.; 26 sqq. et tab. 48 (lr-v 9r 5 v 6 v 7*-*, IP, 12*, 16*, 17*, 20*, 51*, 63*); O. Engelhardt, Die Illustrationen der Terenzhandschriften (Diss. Jena 1905), 12; L. W. Jones and C. R. Morey, The Miniatures of the Manuscripts of Terence prior to the thirteenth century [1931] 1, et P^ S ™’ 2 (imagines); Byvanck, 73-76, et tab. 21 (10*); E. Bethe Buch und Bild im Ahertum (1945 repr 1964), 65 (Abb. 38=1*); A. Goldschmidt, An early manuscript of the Aesop Fables of Avianus (1947), 37; 43; E. P. Garrison, Studies in the History of Mediaeval Italian Painting 1, 4 (1954): A Lucchese Passionary in the Lateran, 184. prov.: Gallia (Andegavum). .... poss.: Ecclesia s. mauricii andegavensis (153*: pro eccl(es)ia s(an)c(t)i mauncij andegauen(sis) (et) est deputat(us) p(ro) libaria eiusdem ec(clesiae) (saec. xv); codex laudatur, ut videtur, in catalogo bibliothecae S. Mauricii anno 1472 confecto, 190*, cf. L. de Farcy, Monographic de la Cathédrale d’Angers 3: le Mobiher (Angers 1901), 269-273, quern librum non vidi; cf. Delisle, Cabinet des Mss 3 (1881), 381). - (HIERONYMUS commelinus (f 1594)) (l r marg. sup.: 6, cf. catal. eius bibliothecae partis, quae veniit an. 1606 Lugd. Bat., p. 92, ubi laudatur tamquam codex sextus: Publij Terentij Afri Comoediae sex; cf. titulum manu eiusdem temporis 1* marg. sup. adscriptum: P. Terentn Ajcomoediae VI). marg. dext.: No. 17 (prius 16, ut videtur). - is. vossius (Catal. Colom. num. 204- CMA 2 2529.204). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 202). - bibl. leid. (scidula num 202; catal. an. 1716, p. 380, num. 38: P. Terentn comoediae pervetustae, etc.). litt. : Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p. (566), adn. 4.
VOSS.LAT.Q.39 - AUGUSTINUS Membr., an. 1421, 265x 185, fol. 146 (l a . 145). i (l a +l) + 10 iv (2-81) + (iv-1) (82-88)+6 iv (89-136)+ (iv+l) (137-145). Quaterna folia priora fasciculorum a,-a„„, b,-b,„„ etc. altera manus saec. xv numeravit, verba reclamatoria quae dicuntur, addidit; hie illic compactor verba reclam, et numeros abscidit. Textus 182 X 122, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 30 (atramento lin.). Littera textualis. Initium lib. I (2 r ) littera maiore bicolore (rubro caeruleoque coniunctis) adiectis lineis caeruleis, in parte interiore foliis coloribus viridi, rubro, albo depictis, ornatum; initia ceterorum librorum litteris eodem modo depictis, lineis rubris et caeruleis (vel violaceis) ornatis, distinguuntur; in textu litterae init. lineola rubra ornatae sunt. In summis paginis numeri librorum colore rubro scripti sunt; in imis paginis litteris parvis tituli ad usum rubricatoris indicantur scripti altera manu saec. xv supra laudata. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q,- 8; unum folium chart, praeligatum tegumento adglutinatum, 3 folia chart, postligata, ex quibus ultimum tegumento ad- glutinatum est. l v -143 v . aur. Augustinus, confessiones [ed. P. Knöll (CSEL 33, 1896)]: (l va lin. 14 - col. 2 lin. 25 (l r et lin. 13 prioribus l v vacantibus)) retractatio: Incipit retractatio b(ea)ti Augustini episcopi in libros co(n)fessionu(m) eius: Con- fessionu(m) mearum libri, etc. [ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 137.17-138.16]; (lin. 26-30 vacant); (2 r ) Incipit liber prim (us) co(n)fessionu(m) aurelij august (in) i ep(iscop)iypponen(sis): Magnuses, domine, etc.; (ll r ) n; (16 r ) m; (23 v ) iv; (32 v ) v; (41 v ) vi; (51 v ) vii; (63 v ) viii; (74 r ) ix; (85 v ) x; (106 r ) xi; (117 l * * * V ) xii; (129 v ) xm; (143 vb ) subscr.: Explicit lib(er) XIII US co(n)fessionu(m) b(ea)ti augus- t(in)i ep(iscop)i Anno d(omi)ni M°.CCCC°.XXI. 144 r -145 v vacant. A. Wilmart, Les manuscrits des Confessions de s. Augustin (Rev. Bénéd. 41, 1939), 328; id., La Tradition des grands ouvrages de Saint Augustin (Miscellanea Agostiniana 2, 1931), 262 (num. 88). prov.: Westfalia (Frenswegen ?; ex eodem loco atque cod. CL 14). poss.: Monasterium s. mariae nemoris (vulgo: Marienwald, Frenswegen prope Northorn) (l a : Liber monasterii nemoris b(ea)te marie ordinis canonicoru(m) regu- lariu(m) sancti augustini episcopi p(ro)pe northorn; saec. xv). - is. vossius (Catal. Colom. num. 128; CMA 2, 2453.128). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 128). - bibl. leid. (scidula num. 128; catal. an. 1716, p. 380, num. 39: Aurelii Augustini (...) libri confessionum XIII, etc.). litt. : Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, 11.
VOSS. LAT. Q,. 40 105 VOSS.LAT.Q.40 - HERBARIUM, MEDICINALIA Membr., saec. xn, 265 x 170, fol. i. n. 56. n (i. ii. 1-2)+i (3-4)+6 iv (5-52)+ i (53-54). F. xi pars superior tantum exstat; tempore incerto (an saec. xvi ?) adglutinatum est fragmentum membran. in locum partis inferioris deperditae, f. 54 in angulo dextro super, mutilum est. Mnnus saec. xv (?) folia numeravit praeter folia hodie numer. I et II, et folium ultimum. Textus 200x105/110, lin. 31-33 (l r -27 r ), 33 (27y-54r) (atramento lin.). Duo librarii scripserunt, alter l r —27 r , alter 27 v -54 r . Minuscula Carolina. F.l r in initio inscriptio rubra; litterae init. in textu colore rubro ornatae sunt ut et in 2 v -3 r ; in ceteris foliis litterae init. et inscriptiones atramento ductae sunt. Codex praebet figuras herbarum et animalium atramento medio in textu a librariis ipsis, ut videtur, ductas; nonnullae figurae paululum coloris exhibent (l r , 2 r , 49 v , 50 r : colorem rubrum, 22 r , 26 v luteum, 23 v ~24 r fuscum); 54 r figurae nondum ductae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. Q,- 8. I r-V (saec. xvi). Index herbarum eodem ordine quo in cod. cum numeris romanis, qui iidem ad singulas herbas marginibus adscripti sunt. Pars posterior indicis legitur II r in fragm. membr. adglutinato. IP (saec. xn).Fragmentum ex incerto opere theologico: tempe]rantia,fortitudine, iusticia. Et num(eru)s haru(m) uirtutu(m) IIIIcu(m) num(er)o triu(m) sup(er)iorum multiplied (us) facit XII portas ciuitatis - (et) certo termino parturiunt (et) de se emittunt hoc margarit(... ?). IIv (saec. XII). Enumeratio herbarum (lin. 1-8): Marrubiu(m) medicina(m) nultor(um). Vetonica — fenic(u)l(u)m. Pet(r)osilinu(m) ; cetera folii pars vacat. l r -5 r . <Ps.-apuleius madaurensis, herbarium: herb. 51 et 42-46 (quae in suo loco omittuntur, cf. infra)) et variae aliae res: (l r lin. 1) herb. 51: Nom(en) herbg politrycos. Grece politrichon — ad capillos mulierum nutriendos [ed. E. Howald- H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), 102]; (lin. 13) (incantamentum magicum contra vermes): Adiutorium n(ost)r(u)m in nomine d(omi)m qui fecit celu(m) (et) terra(m). Chr(istu)s inpetra sedebat (et) uirga(m) in manu tenebat. (et) uermibus contra dicebat. D(omi)ne si sint uiui moriantur. (et) si mortui sint exeant boras [sine: add. supra lin.] beato comeatu p(er) ang(e)l(u)m maiestatis. non plus amplius escare. Pater n(oste)r. libera d(omi)ne famulu(m) tuu(m) a uerme cancore sarcore talpone. (et) ab om(ni)b(u)s uermibus malis. amen; (lin. 20) herb. 42-46 [ed. laud. 90-96]; post 45 interpolatae sunt (2 r lin. 4-15) aliquot curae: Rose canine bace VIIII de g(ra)nis euacuate (et) cera pur a replete - utramq(ue) constipatione(m) emendant, quae in edit. laud, non repperi, rursus post 46 (lin. 27-2 v lin. 24). Pol kerba utilis est ad uulnera (...). Ad strumas. Verbene kerbg radix sublata (...)• Ad dentiu(m) dolorem. Scribe (et) in collo suspende. Bon. hem. nani. Ite(m). Cene. cene.
cene; (lin. 24) <Ps.-antonius musa, de herba vettonica libellus: incanta- mentum): Coiuratio [sic.]. Herba uetonica quep(ri)mu(m) inuenta est ab esclapio his precibus adesto - mundus in om(ni)bus [cf. R. Heim, Incantamenta magica graeca latina (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 19, 1893), 503 (num. 124); ed. Howald-Sigerist 11.185-191]; (lin. 30-3 r lin. 26) praecepta: Gentiana drag- (mata) IIII. Centauria (...). Ad unguentum. Euisci radices, etc.; (lin. 27-4 v lin. 11) (calendaria diaetica): Servatio singulor(um) mensium. Mense martio dulcia manduces (et) p(ri)mam potionem dulcem accipias - (et) bene digerere (et) aptissimu(m) (est); (4 r lin. 15) Mense mart(io). si cera(m) (et) potu(m) dulce(m) bibas - lib(er)at se de multis injirmitatibus; (4 V lin. 2) Item iteratio. Mense ian(uario). Gingib(er) (et) reoponticum bibas - flores iste temporibus suis colligend$ sunt (et) obseruandg; (lin. 11) dies aegyptii: Istos diesegipt(ios). Nullis q(ue) modis necp(er) ulla(m) necessitate(m) licet homine(m) u(e)l pecus sanguine(m) minuere u(e)l impend(er)e. Na(m) p(er) omnia sunt alii tres dies obseruandi, id (est) oct. k(a)l. april(is) ille dies lun$ ob- seruand(us) estp(er) om(ni)a. Intrante aug(usto) (...). Exeunte aut(em) dece(m)b(ri) (...). Qui in istis diebus homine(m) incident aut pec(us) (...) aut si mascul(us) aut femina i(n) istis t(ri)b(us) dieb(us) nat(us) fuerit, mala morte cu(m) lab ore moriturus erit. Et si de auca i(n) istis t(ri)b(us) dieb(us) manducauerit, ante XL dies moriturus erit. Isti dies p(er) oma [sic] obseruandi sunt; (lin. 22) (sextus placitus papy- riensis, liber medicinae: excerpta ex cap. 9 de cane, scil. 32; oc 18; 23; 24; 26>: Ad aliqua(m) fractura(m). cerebru(m) canis inlinitum, etc. [ed. Howard-Sigerist, 266.125-126; 264 (*). 77-81; 265.100-103; 106-107]; (5 r lin. 1) Unguentum ad glandes. Cortex de nucleario siue de arbore - oleu(m). acetu(m). galbanu(m); (lin. 6) Antidotum suscipiendum. Potio aristolabia qua(m) co(m)posuit aristolabius rex (et) usitauit. Cui(us) co(m)positio dat om(n)i corpori fortitudine(m) - (et) tribulas (et) distemperas [cf. E. Wickersheimer, Les manuscrits latins de médecine.... dans les bibliothèques de France (1966), 39 (xxviii, 1)]. 5v_7v_ <Ps.—antonius musa, de herba vettonica libellus), sine epistula ad Agrippam [ed. Howald-Sigerist, 4.35-11]: Nomen herbg. Greci prioniten (et) cestron, etc., et interpolationes ex Dioscoride [ed. laud. 10.175-11.184; 11.193- 195], deinde curae 1-47; cura 34 inc. (7 r lin. 18): Carbuncul(us) morbus d(icitu)r a carbone p(ri)mu(m) calidus - ubiq(ue) in corpore, deinde ut in edit. laud. 7v_50r. <Ps.—apuleius madaurensis, herbarium), sine epistula ad cives [ed. laud., 22-225]: Nomen herbe. Greci Cinoglosson (saec. xvi ut videtur, corr. in arnoglosson), arnion, etc.; ex ordine leguntur in cod. nomina herbarum, syno- nima, saepe loci ubi herbae nascuntur, curae. Omittuntur: herb. 42—46; 51 (quae iam l r -2 r lin. 27 exscripta sunt, cf. supra); herb. 4 curae 2-4; herb. 73 cura 2; herb. 92 cura 2; herb. 116 curae 6-7; herb. 123 cura 2 (titulus exstat); herb. 131 curae 1-5 (post titulum curae 1 legitur cura 6, deinde titulus: Praesidium pastilloru(m) — Augustus [ed. laud. (220). 2-3], tunc: Haec omnia — saluus eris [ed. laud. 221.26—30]). Herb. 11 et 12 in unum coniunctae sunt; in
herb. 16 interponuntur (14 v lin. 21-15 r lin. 2): Hoc utebatur imp(er)ator augustus, stomachi dolorem - dat sanitatem [cf. ed. laud. 220.5-13, in qua textus multo brevius est]; in herb. 93 cura 15 in fine 36 v cum titulo curae 16 legitur, 37 r primum praebet iterum curam 15, deinde 16, etc.; in herb. 124 exstat titulus curae 1, deinde sequitur cura 2 tantum; in herb. 127 titulus curae 1 tantum exstat. Hie illic in parte a priore librario conscripta legitur inter nomina synonima nomen herbae teutonicum (quod in edit, non legitur), semper ab eo ipso scriptum, e.g. (7 V lin. 29) herb. 1: wegeric', (9 V lin. 17) herb. 3. uarna, (ll r lin. 11) herb. 5: natirwrz, etc. 50 r —53 v . <(SEXTUS PLACITUS PAPYRIENSIS, LIBER MEDICINAE, CXCOrptR/ . I. I - 3, 11, 13-17, 19; II. 1, 5, 9, 10, 12-15; m.1, 2, 5, 6, 9, 11-13, 15-17; iv.1, 3-6, 11, 12, 14, 17, 18; v.1-10, 12, 13, 15, 26, 27; vi.1-4: vn.1-10, 12-14; xi.1-5, 13, 14: (50 r lin. 5) Cervus. De cervo ad om(ne)s homines. Cornu ceruinu(m) habet uim, etc. [ed. laud. 235 sqq.; textus pertinet ad classem a in edit.]; inter v.1 et 2 interpolata sunt (52 r lin. 13-19) verba: Ad stirpes corpori adherentes. Stercus caprinu(m) ex uino consparsum inpositu(m)q(ue) - ut possis conprehensum exhimere. 53v_54r. Duae curae: (53 v lin. 33) Nomen herbe mente. Est suaui odore. nascitur in ortis. uirtutis habet - ea nicihil [sic, lege: mihi] prestes quejidus a te posco [P. Diepgen, Zur Tradition des Pseudoapuleius (Janus 29, 1925), 69—70 (ex cod. F Vindob. lat. 187); omittuntur in cod. Voss. 69. 8-10, 17-23], et (54 r lin. 22) Nom(en) herbe. Ad sanguinem restringendu(m). Herba(m) crispa(m) collige (et) i(n) manu(m) tua(m) teneto - statim restinget(ur) : figurae herbarum desunt spatiis in textu relictis. Variae manus in marginibus apparent: lemmata et alia nomina adscripsit manus quae II V conscripsit; numeros et lemmata litt. capit. senpta manus, quae indicem in fronte codicis confecit; 3 V , 50 v , 51 r , 52 r , 52 v , 53,53 ,54 manus saec. xv indices curarum quae in textu leguntur. Librarius secundus hie illic textum correxit et ea, quae alter librarius omiserat, marginibus adscripsit. 54 v . Adnotationes et praecepta varia partim erasa, senpta variis mambus posterioribus, praesertim manu quae I r ~ v conscripsit, quae eadem fortasse litteris capit. adnotavit: Liber antiqus de simplici meditina. prov. : Germania. poss.: l r in marg. sup.: 159. - is. vossius (Catal. Colom. num. 136; CMA 2, 2461.136). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 136). - bibl. leid. (scidula num. 136; catal. an. 1716, p. 380, num. 40: Anonymi Christiani opus de herbis, etc.).
VOSS.LAT.Q..41 - LIBER PONTIFICALIS Membr., saec. ix (an. 827-844), 260 x 200, fol. 114 (3-116). 2 Folia (3-4)+3 rv (5-28) +ra (29-34)+2 iv (35-50) + (iv-l) (51-57)+ 7 iv (58-113) + (n-l) (114-116). F. 12 v exhibet numerum n, 28 v ra in medio marg. inf. fortasse a librario ipso scriptum; folia codicis paulus petavius numeravit. Post f. 73 fasciculis male ligatis folia legi debent hoc ordine: 106-113, 74-105, 114-116, quem ordinem iam petavius restituit testibus adnotationibus. Textus 200/205 X 150, col. 2 (spatium inter columnas mm 18-20), lin. 27 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 3 r —57 v , 114 1 —116 v , alter 58 r —113 v . Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae et colore rubro ornatae; inscriptiones et numeri rubri. Tegumentum ut in cod. Q. 15 (Petavianum); unum folium membr. praeliga- tum maioris formae, cuius pars inferior (nunc f. 1) tegumento adglutinata est; partes numeratae sunt <1> et 2; unum folium membr. (numer. 117) et duo folia chart, postligata, ex quibus ultimum tegumento adglutinatum est. F.4 r +27 v , 5 V , 57 vb -58 ra lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 6-8. l v —2 r (saec. xn; minuscula diplomatica gallica). apographum chartae an. 1106 sub Willelmo <I> Comite Nevernensi datae; spectat ad iura Hugonis abbatis monasterii S. Germani Autissiodorensis, et Awalonis de Sollenniaco [ed. L. Delisle in ephem.: Bulletin histor. et philol. du Comité des travaux histor. et scientif. (1886), 58-60]. M. Quantin, Une Sentence de Guillaume I comte de Nevers de l’an 1106 (Bulletin de la Soc. des sciences histor. et natur. de l’Yonne 40, 1886), I, p. 231 sqq.; cf. M. Prou, Raoul Glaber. Les cinq livres de ses histoires (1886), 120, adn. 1. 2 V manus saec. xiv (?) adnotavit: gesta po(n)tific(um) romanor(um) usq(ue) ad g(re)goriu(m) tercium, sub quae verba manus posterior addidit: sub nomine Damasi pape sed aucta a(n)tiquiss(im)a manu; cetera folii pars vacat. 3 r —116 v . (liber pontificalis): (3 r ) Ps.—hieronymi et Ps.-damasi papae EPI- stulae mutuae: Incip(it) ep(isto)la hieronimi ad damasum ep(iscopu)m: Beatissimo pap£ damaso hieronimus. Gloriam s(an)c(t)itatis tuae nostra humilitas dep(re)catur — Ora pro nobis beatissime papa, et: Ep(isto)la damasi ad hiero(nimum): Damasus episcopus urbis rom£ hieronimo. gaudet eccl(es)ia tuo fonte iam satiata. (et) amplius sitit - Vale in Chr(ist)o d(omi)no nostro. Data decima k(a)l. iunii. accepta V k(a)l. octo(bris). missa de roma hierosolima [ed. L. Duchesne 1, 117]; (3 V —5 r ) index pontificum exhibens numeros ex ordine et nomina tantum; numeri colore rubro scripti pergunt usque ad clxxxvii (5 ra in fine); nomina pontificum scripta sunt usque ad CIII. Gregorius [rv, 827—844] a primo librario; postea alia
manus addidit iuxta numeros cim-cviii nomina ex ordine usque ad Hadrianum ii (| an. 872), deinde nomina non servato ordine temporum (iuxta numeros cvnii-cxvm: ed. laud. 1, clxxviii); ultimus in tempore videtur esse Gregorius vi (f an. 1046); cetera pars 5 r vacat; (5 v -116 vl) med.) vitae pontificum: Incipit de Be(ato) Pet(ro) primum: Beatus Pet(rus) ap(osto)l(u)s (et) princeps ap(osto)- loru(m) anthiocenus. filius ioh(annis), etc. [ed. laud. 1, 118-480]. Textus desinit in fine Stephani m (f an. 772) vitae, in qua legitur (103 r-v ) index episcoporum gallicorum et italicorum qui in concilio Romano (an. 767) adfuerant [ed. laud. 1, 473.18—475.12]. F. 73 v desinit in verbis erexit loco [ed. laud. 1, 399 (b). 7]; fasciculis sequentibus perverse ligatis sequuntur (74 r -105 v ): ubi contulit — fecit [ed. laud. 419.15-477.18]; (106 r -113 v ) ita huius - depincxit [ed. laud. 399 (b).8- 419.15]; (114 r -l 16 v ) Tunc direxit - dies VIIII [ed. laud. 477.18-480]. Textus desinit in media columna altera 116 v ; in spatio relicto delineatus est postea atramento imago Christi additis verbis Pax vobis. Manus saec. xin (?) paucas adnotationes addidit ut et p. petavius (103 r , 110 v ); 92 v marg. sup. manus saec. xin (?) scripsit litteris rubris invocationem: S(an)c(t)e philippe ora pro nobis/ S(an)c(t)e jacobe. F.ll v , 12 r , 12 v , 14 1 , 21 v , 23 r , 23 v , 25 r , 27 v , 28 v , 31 r in marg. et inter columnas manus saec. xi in. (c. an. 1000) adnotationes ad priores episcopos Autissio- dorenses spectantes scripsit usque ad Fraternum (f an. 451) [ed. Delisle in ephem. supra laud. 59], inter quas duae copiosiores ornatioresque ad S. Germanum spectant (25 r , 27 v : ed. Lieftinck, Mss datés 1, 96, sub num. 223); manus saec. xvi eas continuavit usque ad Tetricum (f c. an. 709) (31 v , 36 v , 37 r , 38 v , 39 v , 40 r , 43 r , 44 r , 45 r , 46 r , 46 v , 48 r , 53 r , 56 r , 56 v , 60 v , 64 v ). L. Duchesne, Étude sur le Liber Pontificalis (1877), 39; <60>; 68 sq.; Liber Pontiiicalis, ed. L. Duchesne 1 (1886) (=ed. 2 1955), clxxviii (cod. B 4 ); Gesta Pontificum Romanorum 1, ed. Th. Mommsen (MGH 1898), Ixxxiv (cod. B 4 ). 117 r-v . Probationes pennae et varia manibus vetustis scripta: (117 r ) hec uestra graciaf plena(m) (... ?)/ benedicta tu/in; aue maria/ gr(aci)a plena; hec vero omna nala per(... ?) qual(ia) (?) in (../... ?) omnia mala per iniquas in/; (117 V ) deus deus meus ad te de luce/ uigilo [Ps. 62, 2] et: Om(n)ia ui(n)cit amor (et)l nos cedamus amoriy [Virg. Buc. 10, 69]; auge in nob (is) d(omi)ne fidem tuam (et) sp(iritu)m tuum lucem (... ?) semp(er) accenjdit all(eluia). prov.: Gallia (Autissiodorum). poss. : <Monasterium s. germani autissiodorense). - 44 r : Gaufred(us) (saec. xiv ?). — 117 r : De Dyon (saec. xv); Anth(on)i de la Morve (?) (saec. xv). - p. petavius (3 r in dextro angulo sup.: B. 52). - alex. petavius (cuius numerus 676 exstat in tergo tegumenti, cf. Catal. Petav. 24 r ; de Meyier, Petau 82 sq.). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 139; CMA 2, 6464 [sic, lege: 2464]. 139). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 139). - bibl.
LEID. (scidula num. 139; catal. an. 1716, p. 380, num. 41: Pontificale Hieronymi, etc.). litt. : H. Pabst, Reise nach Italien (N. Archiv 2, 1877), 31 sq. — L. Duchesne, L’Historiographie Pontificale au huitième siècle (Mélanges d’Archéologie et d’Histoire. École frang. de Rome 4, 1884), 235. - Th. Mommsen, Ordo et Spatia Episcoporum Romanorum in libro Pontificali (N. Archiv 21, 1896), 340. - Lieftinck, Mss datés 1, 96 (num. 223). - Lambert, III A (1970), num. 344; 345. VOSS.LAT.Q.42 - VIRGILIUS Membr., saec. xii-xm, c. 255x 125, fol. 166. 4 iv (l-32) + (v-3) (33-39) + 8 IV (40-103) + (iv-1) (104-110) + 7 iv (111 -166). Fasciculi in fine in marg. inf. sinistr. numeris romanis numerati (praeter fase. ultimum qui in initio numeratur), fortasse a librario ipso scriptis. Textus 195x70, lin. 40 (stilo lin.). Unus librarius scripsit praeter 120 r -121 v , quae duae aliae manus conscripserunt, altera 120 r lin. 1-26, 40-121 v , altera 120 r lin. 28-38. Minuscula sub-carolina. In initio littera init. rubra ornatior; initia singulorum librorum litteris init. rubris distinguuntur. F. l r inscriptio rubra; inde a f. 40 inscriptiones librorum desunt spatiis relictis. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. Q_. 10; insuper unum folium membr. praeligatum (hodie numer. 1*) et tria postligata (ex quibus primum hodie numer. 167). l r -165 v . p. virgilii maronis opera: jr 11 r . bucolica [ed. R. A. Mynors (1969), 1—28]: Incipit bucolicon uirgilii maronis: Titire tu patule recubans, etc.; (2 r ) n; (3 r ) m; (4 r ) iv; (5 r ) v; (6 r ) vi; (7 r ) vu; (8 r ) vm; (9 l * * * V ) ix; (10 v ) x; (ll r ) subscr.: Explicit Bucolicon virgilii maronis', in initio ad priores versus manus saec. xii duo scholia margin, et pauca interlin. scripsit; praesertim ad n manus saec. xm scholia marg. et glossas interlin. addidit. 1 l v -39 v . GEORGicA [ed. laud. 29-101]: <Ps.-ovidii tetrasticha argumenta) singulis libris praemittuntur: Quid, faciat letas segetes, etc. [Riese 2]; (ll v ) Eiber Georgicon Virgilii primus incipit: Quid faciat letas segetes, etc.; (18 r ) ii; (25 r ) ra; (32 v ) iv; (39 v ) subscr.: Hicfiniunt Georgice; Finit cult(us)', ad i-ii manus saec. xm supra laud, scholia margin, et glossas interlin. scripsit. 39 v -165 v . aeneis [ed. laud. 103-422] : (39 v in spatio a librario post Georgicorum finem relicto manus saec. xm addidit) <(Ps.—ovidii argumentum decastichum
in aen. i): <EyNeas p(ri)mo libie depellit(ur) horis\ Vir bello magn(us) - narrare parabat [Riese 1.1: vss. 1-11]; (40 r lin. 1-12) <Ps.-ovidii de xii libris aeneidos versus): Primus habet libicam — uece [sic] fine(m) [Riese 634; cf. Walther 1, 14661]; (lin. 13-16 vacant); (lin. 17) lib. i: Arma virumq(ue) cano, etc.; (49 v ) ii; (59 v ) hi; (69 r ) iv; (78 r ) v; (89 r ) vi; (100 v ) vu; (11 l r ) vra; (120 r ) ix; (130 v ) x; (142 r ) xi; (154 r ) xii. Manus saec. xm supra laud, addidit in initio libb. v-xn Ps.-ovidii monosticha et argumenta decasticha, altera manus eiusdem temporis decasticha tantum in initio libb. ii-iv [Riese 1, II-XII]; variae ma nus saec. xm, in primis illae supra laud., marginibus et inter lineas scholia et glossas adscripserunt. Post finem Aeneidos sequuntur (165 v ) quattuor lineae vacuae, deinde subscriptio hodie quasi omnino deleta: Finito libro (... ?). 166 r (duae manus saec. xm). (augusti imp. versus de virgilio): Ergone sup- p(re)mis, etc. [Riese 672 omissis vss. 12, 15, 16, 30-32; Walther 1, 5508]. 166 v (manus cursiva saec. xm). Adnotationes grammaticales. 167 r (alia manus saec. xm). (commentarius de virgilio et eius operibus): S(e)c(un)d(u)m S(er)uiu(m) i(n) p(ri)ncipiis o(mn)i(u)m auctor(um) VII solent i(n)quiri. vitapoete.tit(u)l(u)s op(er)is. q(u)alitascarm(in)is.int(e)ntio sc(ri)b(e)n- tis- tit(u)l(u)s (est) ille id(em) que(m) s(u)p(er)ius diximus. 167 v vacat ut omittam paucas probationes pennae. Codex collatus est a Nic. Heinsio teste adnotatione P. Burmanni Sec. in l* v . prov. : Gallia. poss.: l* v : JACOBUS (... ?) GEL (... ?) (saec. xv). - is. vossius (Catal. Colom. num. 197; CMA 2, 2522.197). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 196). - bibl. leid. (scidula num. 196; catal. an. 1716, p. 380, num. 42: P. Virgilii Maronis Bucolicon, etc.). VOSS.LAT.Q..43 - PLINIUS SECUNDUS MAIOR Membr., saec. xn, 260x180, fol. 226. 6 vi (l-72)+iv (73-80)-f-ll vi (81- 212)-f(vi-f i) (213-222, 223-224, 225-226). Librarius ipse fasciculos priores in fine in medio marg. inf. litteris a-G, 12 posteriores numeris i-xn numeravit. Sena folia priora fasciculorum d et e numerantur bi-bvi, ci-cvi manu saec. xv, quae eadem f. 213-218 di-dvi numeravit, et nonnulla verba reclamatoria quae dicuntur, addidit (36 v , 48 v , 60 v , 212 V ). Manus saec. xvn columnas singulas numeravit praeter ultimam (1-902), et numeros librorum in medio marg. sup. super numeros vetustiores addidit. Folia priora, praesertim 1-13, umore maculata sunt in partibus inf; folium ultimum in angulo inf dextro mutilum est. a
Textus 205/210x130/135, col. 2 (spatium inter columnas mm 6-10), lin. 50 (ir—77 r ), 52-56 (77 v -80 r ), 49 vel 50 (81 r —226 v ) (atramento lin.). Plures librarii scripserunt ut videtur, quorum manus haud facile inter se distinguuntur; unus scripsit l r -80 v , alius inde a 81 r incipit. Minuscula sub-carolina. Litterae init. maiores singulorum librorum, minores singulorum capitum rubrae, caeruleae, virides, pleraeque simplices; litterae ornatiores exstant 81 r , 198 v , 204 v . Inscriptiones rubrae; nonnulli tituli librorum litteras rubras, caeruleas vel virides alternas exhibent. Tegumentum ut in cod. Q.. 8; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -226 va . C. PLINIUS SECUNDUS, NATURALIS HISTORIA: II-XXXII.149 lep(H)s lomiriis [ed. L. Ian-C. Mayhoff 1,128-5,101.2]; cetera desunt cetera folii 226 v parte vacua relicta. Hie illic partes foliorum vacuae relictae sunt ad lacunas indicandas; desunt: (160 rb lin. 22-16l ra ) xxi.161 cotoneo malo - xxii.66 gallinaceos [ed. laud. 3, 431.8-460.19]; (166 vb lin. 33~167 va ) xxm.37 Vino aluntur - 55 modo saluber- \rimu (m) [ed. laud. 4, 12.5-18.12]; (172 ra lin. 42-col. 2) xxm.166 regium. Castor — xxiv.7 uel cortex [ed. laud. 4, 53.17—56.13]; (184 ra lin. 34—184 v ) xxv. 117 funduntque - 141 in alia [ed. laud. 4, 155.2-162.4]; (189 ra lin. 38-189^) xxvi.64 ne attingat - 84 anthyllis [ed. laud. 4, 196.4-202.13]; (201 ra lin. 11-fin.) xxvm.73 ut pie [rumque — 182 mox paido [ed. laud. 4, 301.9—337.3]; (214 rb lin. ult. — 215 ra ) xxx.107 efficacis[sime anserino - 119 siluestris [ed. laud. 4, 459.5-464.4]; (218 va lin. 13 - col. 2) xxxi.49 que gra[uiorem - 62 Gallionem [ed. laud. 5, 18.18-23.10] (easdem lacunas exhibet cod. E, i.e. Paris, ms. lat. 6795 (saec. x vel xi), cf. praef. ed. laud.). J. Fr. Gronovius in libro cui titulus: In aliquot libros C. Plinii Secundi Notae (1669), codicem laudat sub nomine cod. Andegavensis. 218 v in spatio relicto exstabat olim adnotatio postea omnino deleta. prov.: Gallia (Cathedralis Andegavensis ?). poss. : h. fresneau, canonicus Andegavensis (226 v : pro h. fresneau ca(noni)co ecc(lesi)e andeg(avensis) (saec. xv) [quae verba laudantur ab J. Fr. Gronovio in cod. hodie Leid. Gron. 86, f. 1], qui idem possidebat cod. hodie Bibl. Publ. Andegav. 207 (cf. Catal. Génér. des Mss. des Dép. 31, 254 sq.) et cod. hodie Oxon. Bibl. Bodl. ms. Rawl. G. 129 (cf. F. Madan, A Summary Catalogue...3, 365, num. 14854)). - <hier. commelinus (?)> (cf. catal. partis Bibl. Commel. an. 1606 Lugd. Bat. in auctione venditae ap. Joh. Orlers, p. 92: Caij Plinij Secundi Naturalis Historiae libri triginta duo). — <bon. vulcanius (?)) (cf. catal.
Bibl. Vulcan, an. 1610 Lugd. Bat. in auctione venditae, post p. 82 inter: Libri manuscripti Latini in folio, num. 3: Plinii De histoxia naturali libri 32. in membrana). — <ger. joh. vossius (?)). — is. vossius (Catal. Colom. num. 223; CMA 2, 2458.223). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 221). - bibl. leid. (scidula num. 221; catal. an. 1716, p. 380, num. 43: Plinii secundi histoxia naturalis, etc.). VOSS.LAT.Q_.44 - CICERO, MACROBIUS Membr., saec. xid, 255 X 172, fol. 46. 5 iv (1-40) +m (41-46). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent manu saec. xiv addita. Pars inf. f. 45 exsecta est ut et maxima pars marg. sup. f. 34. Textus 185x110, lin. 35 (stilo lin.). Unus librarius scripsit alter eiusdem temporis 44 r -44 v med., deinde manus eiusdem temporis quae scholia marg. addidit, ceteram partem 44 v , 45 r , 46 r conscripsit. Minuscula Carolina. F.l v littera init. maior bicolor (rubro viridique coniunctis); infra altera littera colore rubro delineata et colore luteo ornata; 27 r littera init. maior colore rubro delineata et colore caeruleo expleta; in librorum initio inscriptionum verba coloribus caeruleo et rubro alternis scripta sunt. Tegumentum ut in cod. Q. 24; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Anno 1886 tegumentum vetustum membr. et folia membr. praeligata et postligata chartam gallicam exhibentia, ablata sunt, quae hodie in cod. BPL 2513 adservantur. F.35 v lucis ope depictum est ap. Youssouf Kamal, Monumenta Cartography Africae et Aegypti 3, 3 (1933), f. 700. l r . <m. TULLIUS CICERO, somnium scipionis, pars posterior): vn.5 loquant(ur) ipsi fin. [Macrobius, ed. lac. Willis 2 (1963), 162.7-163]. l v -43 v . macrobius, commentarius in ciceronis somnium scipionis: Incipit liber Macrobii s(u)p(er) so(m)niu(m) Scipionis: Inter Platoms et Ciceronis libros etc. [ed. laud. 2, 1-154]; (27 r ) lib. n; (43 v ) subscr. (htt. rubris scripta): Explicit liber Macrobii Ambrosii Theodosii sup(er) so(m)niu(m) Scipionis fohciter. Vsque ad i-18 manus eiusdem temporis glossas interlin. et scholia margin, addidit. F.35 v in medio textu (n.9) exstat diagramma rotundum atramento ductum a librario ipso exhibens terram divisam in quinque zonas cum earum nomimbus [Monum. Cartogr. vetust. Aevi A.D. 1200-1500, cur. R. Almagia et M Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 44; 302; pertinet ad type C, cf. 85 sq.]. Macrobii opera, ed. L. Janus 1 (1848), lxxviii [cod. V2].
44 r —45 r . (expositio anonyma commentariorum macrobii in somnium scipi- onis>: Plato om(n)iu(m) philosophor(um) p(er)itissim(us) X uolumina d(e) r. p. ordina(n)da (et) c(on)s(er)ua(n)da c(om)posuit, etc. [cf. Thorndike-Kibre, 1052]; librarius desinit 45 v med. in verbis: que v(ero) supplicia apud inferos patere(n)tur neglectores iusticie, deinde manus quae scholia marg. f. 1-21 scripsit, expositionem continuavit ut videtur; pars ulterior spectat ad de defectu soils et lunae. 45 v vacat. 46 r . descriptions signorum zodiaci: Aries h(abe)t stella(m) i(n) cap(ite I>. In narib(us) III, in collo II, in su(m)mitate pedis d(e)xt(ri), etc., sequuntur Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Scorrius [sic], Libra, Sagittarius, Capricornus, Aquarius, Pisces; deinde alia manus (?) scripsit (versus de xii signis): Ad boree partes, etc. [Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 351-352]. 46 v . diagramma depingens quo modo quattuor elementa et tempora anni eorumque qualitates cohaerent, qua de re cf. Macrobii commentarium 1.6, 25-27 [ed. laud. 22.28-23.14], prov. : Gallia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 112; CMA 2, 2437.112). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 112). - bibl. leid. (scidula num. 112; catal. an. 1716, p. 380, num. 44: Pars postrema Somnii Scipionis, etc.). VOSS.LAT.Q.45 - PSEUDO-ACRO Membr., saec. xv 2 , 252x 185, fol. 116. 11 v (l-110)+m (111-116). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent ad perpendiculum a librario ipso scripta. Nonnulla folia in angulo dextro super, umore corrupta et mutila sunt. Textus 180 X 110, lin. 32 (atramento lin.). Littera textualis humanistica. F.l r littera init. maior auro depicta et colore caeruleo circumdata, in qua pictus est vir quidam viridi veste tectus, sceptrum (?) caeruleum et librum tegumento rubro ligatum in manibus tenens; tres margines ornati sunt ramis et foliis albis rubro, caeruleo, viridi, aureo coloribus adiectis more italico; in marg. inf. corona laurea, in qua insigne gentilicium nondum depictum est. In textu paucae litterae init. simplices caeruleae et inscriptiones rubrae, plurimae desunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum); quaterna folia chart, praeli- gata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt.
l r -115 r . pseudo-acronis scholia in HORATii opera [ed. O. Keller, voll. 1-2 (1902, 1904)]: Acron super hodas horatii incipit feliciter; (l r ) (vita horatii): Horatius quintus jlaccus pr^cone patre natus libertine co(n)ditionis oriundus - buccolicorum e(st) [ed. laud. 1, 1-2]; (lin. 24) (altera vita): Horatius jlaccus libertino patre natus — epistolarum libros duos [ed. laud. 2—3.6]; (l v lin. 2) scholia in carmina: (.M'yetrum asclepyadeum (...) duabus dactilis, etc. [ed. laud. (13>-376.5] (inter verba dactilis [ed. laud. (13).8] et Mecenas leguntur (lin. 6-11) haec: erotyce: amatorie. pragmatice - alia incoantur, cf. G. Noske, Quaestiones Pseudacroneae (Diss. München 1969), xvii, adn. 3, ex cod. Guelferbyt. 81.31 Augusteo 2°); (57 r lin. 22-23 vacant); (lin. 24) in epodos: (I}bis Liburnis, etc. [ed. laud. 378.7-464; scholia in epod. 15-17 (64 r lin. 24-65 v lin. 2) in breviorem formam contracta sunt]; (65 v lin. 3 vacat); (lin. 4) in carmen saeculare: Ph^be siluar(um)q(ue), etc. [ed. laud. (469). 10-479]; (66 v lin. 10-13 vacant); (lin. 14) in artem poeticam: <[Hyumano capiti, etc. [ed. laud. 2, (309>-379]; (82 r lin. 10) In libro sermonum Horatii'. i (jS'yermonum libri — n.7, 4 me(n)se saturnalia [ed. laud. 2, (1>-186.1] (in eisdem verbis desinit cod. Paris, ms. lat. 7985 [£ ap. Keller]). Marginibus adscripta sunt variis manibus eiusdem temporis scholia, lemmata, correctiones; multa verba a librario omissa spatio relicto alia manus addidit, interdum verba correxit alia manus. 115 v -l 16 v vacant. PRov.: Italia (septentrionalis). poss. : melch. thevenot (l* r : Ex Bibliotfi. Melchis. Thevenot et LXV', Mourlot, Thévenot 123). - is. vossius (Catal. Colom. num. 200; CMA 2, 2525.200). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 198). - bibl. leid. (scidula num. 198; catal. an. 1716, p. 380, num. 45: Acronis commentaria in Horatii Odas, etc.). VOSS.LAT.Q.46 - CURTTUS RUFUS Membr., saec. xv 1 , 255 X 185, fol. 74. 9 iv (1-72) +i (73-74). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent in medio marg. inf. a librario ipso scripta. Manus saec. xvii folia in angulo dextro inf. numeravit; multi numeri postea desecti sunt a compactore. Textus 180 X 118, lin. 43 (atramento lin.). Littera textualis italiana. F.l r littera init. maior auro depicta, ramis et foliis albis, rubro, viridi, caeruleo, aureo coloribus adiectis more italico ornata, quae ornamenta excurrunt super marg. sup. et sinistrum (usque ad dimidiam partem paginae), qui ornatus paulo posterior factus est quam qui in cetera codicis parte invenitur. Initia librorum (8 V , 22 r , 39 r , 48 v , 60 r ) litteris minoribus auro depictis super fundum
bicolorem (rubro caeruleoque, viridi rubroque, viridi caeruleoque, caeruleo viridique, rubro viridique coniunctis) et floribus variis coloribus in margme ornatis (praeter 60 r ) distinguuntur. Inscriptiones desunt spatns relictis. Tegumentum ut in cod. Q. 24; bina folia chart, recentiora praeligata et post- ligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium chart, praeligatum (hodie numer. 1 ) pertinens ad tegumentum Thevenotianum deperditum. Jr_74 r . <q. CURTIUS RUFUS, HISTORIAE ALEXANDRI MAGNI, III-x) [ed. 2 E. Hedicke (1908)]: (l r ) lib. iii: Inter hec Alexander ad co(n)duce(n)du(m), etc.; (8 V ) iv; (22 r ) v; (30 v lin. 13) vi, qui liber uno tenore post v sequitur; (39 r ) vn; (48 v ) vin; (60 r ) ix; (68 r lin. 38) x, qui liber uno tenore post ix sequitur; in marg. manus posterior adnotavit: Lib. 17; 70 v librarius duas lacunas maiores spatiis indicavit in marg. adnotans: deficit et defic (it) finis X lib (ri) (et) p(ri)n- cipiu(m) XI; (74 r ) subscr.: Explicit deo gr(ati)as. Amen. Amen. Amen. Margimbus lectiones varias et adnotationes variae manus fere eiusdem temporis vel posteriores adscripserunt, ex quibus una adnotavit in marg. 55 r (ad vocem diardens): nota Boccatiu(m) i(n) libro d(e) fluminibus i(n) diarde(n)s. Ed. H. Snakenburg (1724), p. ++2 [cod. Voss. 2]; S. Dosson, Étude sur Quinte Curce (1887), 339. 74 v vacat, ut omittam adnotationem, de qua vid. infra. prov.: Italia (septentrionalis). POSS.: iohannes huraltius boistallerius (?) (74 v exhibet numerum vel signum, nescio an bibliothecae Huraltii, cf. e.g. cod. Q..3; 100). - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LX; Mourlot, Thévenot 122). - is. vossius (Catal. Colom. num. 177; CMA 2, 2502.177). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 176). - bibl. leid. (scidula num. 176; catal. an. 1716, p. 380, num. 46: Q_. Curtius de rebus Alexandri Magni, etc.). VOSS.LAT.Q.47 - LEGES VETERES Membr., saec. ix* (f. 1: saec. xi), 255x160, fob 155. 1 Fol. adglutinatum (l)+5 iv (2-41)+ 1 fob (42)-[-iii (43-48)+5 iv (49-88) + (iv-l) (89-92) + (iv—1) (96-102)+ii (103-106)+ 3 iv (107-130) + (v-l) (131-139) + 2 iv (140-155). Aliquot fasciculi numeros in fine exhibent: e. q. iii (9 V ) ;e. q.v (25 v ); e.l.R.q iii (72 v ); <e.iiyR q iiii (80 v ); <e..}R q v (88 v ); iii e ...... ii (102 v ); VIII (106 v ) in medio marg. inf. a librario ipso, ut videtur, scriptos; 64 v vestigia tantum exhibet. F. 79 marg. dexter mutilus est.
VOSS. LAT. Q,. 47 117 I Textus 195/205x110/120, lin. 23 (2'-9 v ), 24 (10'-33 v , 42', 73'-80 v , 89 r v , 123 r -130 v ), 27 (34'-41 v , 115'-122 v ), 25 (42 v -72 v , 81'-88 v , 90'-94 v , 103'-114 v , 140'-155 v )’ 22 (95'-102 v , 139'~ v ), 26 (131'-138 v ) (stilolin.). Complures librarii scripserunt, ut videtur, quorum partes haud facile distingui possunt. Minuscula Carolina. Litterae init. rubrae et atramento ductae, saepe alternae, interdum colore luteo ornatae; inscriptiones rubrae. F.l: textus 195/200 X 130, lin. 29 (stilo lin.); minuscula Carolina. Litterae imt. rubrae; in textu litterae initiales colore rubro ornatae sunt. F.l v ante l r legi debet. Tegumentum saec. xvi (chart, inflexibile membr. tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l v —l r . <iohannes cassianus, de institutis monachorum) : iv.36 primordi]is tui p(ro)uei - 40 [PL 49, 197 B 7 - 199 C 9]. 2 r -155 v . (breviarium alarigianum decurtatum quod dicitur), in initio et fine mutilum: (2 r lin. 1-12) gregoriani tituli inde a ix dic(et)ur\ scquuntur verba: hoc ut filiu(m) familias pro studium litter arum - credi possit ex explanation, deinde ceteri tituli ex codice gregoriano, corpore hermogeniano, responsis papinianis [cf. Lex Romana Visigothorum, ed. G. Haenel (1849), 450-452], (lin. 13-2 V lin. 12) AUCTORITAS ALARICI REGIS: Utilitas populi - poena constringit. data sub die IIII non. feb(ruarii) annos XXII regnante alaricis tolosa. explicit [ed. laud. 3 (col. 1)]; (lin. 12-3 V lin. 11) duae formulae: Co(m)- moneturus de trina conuentione sceda de litteris: Qualiter contra - sententiam regnoscat, et (3 r lin. 22) Scriptione de litis et expensas: Igitur ego - subt(erjfirmaui [Formulae, ed. K. Zeumer (MGH Legum Sectio 5, 1886), 534 sqq.]; (3 V lin. 11-18) (inter- pretatio Theodosiani lib. ix.1,4): Tam ciuile negotium, etc. [e . aene , 170: =ix.l, 9 in ed. Mommsen-Meyer infra laud. 1, 433] et ultimi sententia- Rum pauli tituli [ed. Haenel, 444]; (lin. 18~79 r lin. 10) (theodosiani libri xvi) : inscriptiones interpretationesque (quae in cod. dicuntur explanations , quibus subiunguntur subscriptiones (simili modo in Novellis infra sequentibus) [ad libb. i-viii cf. ed. P. Kriiger (1923-26), ad libb. ix-xvi ed. Th. Mommsen- P. M. Meyer 1 (1905)]; (3* lin. 18) lib. i: De constitutiombus pnncipum et edictis Imp(eratorum): Constantinus aug(ustus) ad lusitanos. Si qua post haec, etc. ; (7 V ) n; (25 r ) in; (37v) iv; (47 r ) v; (52 r ) vi-vm; (56^) ix; (68 r ) x; (70 r ) xi; (74v) xii; (76') xiii; (76 v ) xiv-xv; (77') xvi; (79') subscr.: Theodosiani Lib(r)i XVI expliciunt Felicit(er); (79' lin. 11-95^ lin. 9) novellas: Incipit liber novellarum primus, de theodosi codices auctoritate. Imp(erator) Theod(osius) (et) ualent(ims) a(ugusti). Haec lex dicit ut theodosiani codices, etc.; (83') Valentiam m; (92^) Marciani; (93 v ) Maiorani; (95') Severi [cf. ed. laud. 2 (1905), ( > J,
(95 v ) subscr.: Explic(it) lib(er) Nouellaru(m); (95 v lin. 9-108 v lin. 23) gaii institutionum epitoma: tituli legu(m) Gagi [sic]: Gaius constitutionu(m) liber prim(us) dicit, etc. [ed. E. Seckel et B. Kuebler (Iurisprudentia anteiustiniana 2.2, 1927), <398>-431]; (108 v ) subscr.: Explicit Gai lib(er); (108 v lin. 24-152 v lin. 12) paulus, sententiae: incipit pauli tituli sentenciaru(m) lib(er) I: Si de una rei, etc.: sententiae ipsae cum vel sine interpretationibus [cf. Lex Romana Visigothorum, ed. G. Haenel (1849), 338-344]; (113 V ) n; (12l r ) hi; (129 v ) iv; (136 r ) v; (114 v marg. alia manus addidit alteram interpretationem ad lib. ii, tit. v ex epitoma Aegidiana: si facto incendio - p( er)didit [ed. laud. 356, col. 2]); (152 v ) subscr.: iuli pauli sententiarum ad film (m) lib(er) quintus expli(icit) feliciter; (152 v lin. 13-155 v ) gregoriani codicis tituli: Incipit Greg(o)r(ianus) liber I, usque ad xi.2 ita non statim casum: leguntur inscriptiones, subscriptiones, inter- pretationes, interdum tituli ipsi [cf. ed. laud. 444-450.7]. M. Roever, Specimen Iuridicum inaug. ad loca quaedam iuris civilis depravata (1739), cap. 10; G. Meerman, Specimen Animadv. crit. in Gaii Institutiones (1747), vii [= Novus Thesau rus Iuris Civilis et Canonici 7 (1753), 673 sqq.]; G. Meerman et Dav. Ruhnkenius in Epistulis ad J. D. Ritter (Civilistisches Magazin ed. G. Hugo, 5, 1825, p. 346; 377); C. G. Haubold, Opuscula Academica 2 (1829), cxxxiii, num. 60; Lex Romana Visigothorum, ed. G. Haenel (1849), Ixi sq.; 467 (num. 25); Theodosiani 11. XVI, ed. Th. Mommsen et P. M. Meyer 1.1 (1905), vii; xxxii; xxxiii; xcvi; cccxxvi; 2 (1905), liii [cod. Leid.]. Hie illic leguntur nomina propria variis manibus saec. x-xi marg. sup. ad- scripta: (12 v ) In d(e)i Nomine Arnusius; (33 r ) Albericus (bis et monogramma); (63 r marg. dext.) aureli(us); (92 r ) d(omi)no fr(atr)i Adalb(er)to; (106 r ) In Chr(ist)i Nomine Stephan(us), ut et varia, e.g.: (49 v marg. sup.) puer iesus proficiebat etate et sapiencia apud deum et hominibus; Ave maria; (50 r marg. sup.) In die qua inuocaui te d(omi)ne dixisti noli timere iudicasti causam mea(m); (77 v marg. sinist.) Speciosa facta est et suauis in deliciis suis; (78 r marg. sup., eadem manu quae 77 v ) odie in iordane homo erat; (81 v marg. sinist.) Animas n(ost)ras suscipe in pace benigne i(e)h(s)u; (82 r marg. sup., eadem manu quae 81 v ) lege chr(ist)e exaudi exaudi exaudi populu(m). prov.: Gallia (Elno, vulgo: St. Amand ?). poss.: l r : S. JULIANI (saec. xv vel xvd) (fortasse S. Julianus Cenomanensis, cf. fob ult. cod. Cantabr. Bibl. Univ. Kk. 5. 16 apud P. H. Blair and R. A. B. Mynors, The Moore Bede (Early English Manuscripts in Facsimile, vol. 9, 1959), et p. 25). - 44 v : Nicolas Copin (?) (saec. xv). - p. petavius (l r in dextro angulo sup.: M. 39). - alex. petavius (eius numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 70 v ; de Meyi'er, Petau 123). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 209; CMA 2, 2534.209). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 207). - bibl. leid. (scidula num. 207; catal. an. 1716, p. 380, num. 47: Folium continens capitula quaedam pia, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137.
VOSS. LAT. Q. 48 119 VOSS.LAT.Q.48 - MARTIALIS Membr., saec. xv*, 257x 155, fol. 1*.185. 2 Folia (1*, 1) + 18 v (2-181)+n (182-185). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso Textus 165/170x90, lin. 29 (atramento lin.). Littera humanistica cursiva. F.2 littera init. maior colore viridi depicta et foliis floribusque colore fusco depictis ornata super fundum caeruleum; paginae margines exornantur regula quadratis angulis lineis purpureis et aureis circumdata, cuius partes sinistra et superior foliis laureis viridibus impletae sunt, alterae partes ramis frondosis albis super fundum rubrum, caeruleum, viridem ternis punctis albis dispersis, in ima pagina insigne gentilicium depictum est super fundum caeruleum circumdatum circulo aureo, corona laurea, circulo aureo. Initia singulorum librorum distinguuntur litteris minoribus aureis super fundum quadratum compositum ex coloribus caeruleo viridique, rubro viridique, vel his tribus coniunctim additis ramis albis super marginem excurrentibus, qui circumdati colore caeruleo punctis albis dispersis et coloribus rubro viridique impleti sunt, initia epigrammatum litteris simplicibus rubris et caeruleis alternis ornata sunt, haec omnia more italico. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. Q,. 25, resectio foliorum deaurata. l*r- v v acan t. monogramma (TEA OS) exstat. Manus eiusdem temporis texiuin wu«u - eadem vel altera manus versus, quos librarius omiserat, addidit. Fr. Oudendorpius codicem in marg. ed. Corn. Schrevelii (Lugd. Bat. 1670) contulit, quod scripta. l*-183 v . m. Valerius martialis, epigrammata, usque ad xiv.177 [ed. W. exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (758 F 23). Ed. F. G. Schneidewin (1842), lxxv [cod. 1].
184 r ~185 v vacant. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: Possessor incertus (saec. xv/xvi, cuius insigne gentilicium in marg. inf. 2 r depictum est). - is. vossius (Catal. Colom. num. 18; CMA 2, 2343.18). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 18). - bibl. leid. (scidula num. 18; catal. an. 1716, p. 381, num. 48: Valerii Martialis carmina, etc.). VOSS.LAT.Q+9 - AUGUSTINUS Membr., saec. xn, 252x 180, fol. 56. 3 iv (1-24)+{n+(i-l)+i+(i-l)} {(25-26)+27 (folio 28 adglut.) +28/29+30+(31-32)}+3 iv (33-56). Textus 185/190 X 140, col. 2 (spatium inter columnas mm 10-13), lin. 40-43, plerumque 40 (atramento lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter 1 r — 16 va lin. 31, alter 17 r -56 vb lin. 3, qui idem fortasse Voss. Lat. Q. 56, f. 9 r -39 v conscripsit. Littera prae-gothica textualis. In spatiis a librariis relictis (16 va lin. 33 - col. 2 et 56 vb lin. 3-38) aliae manus saec. xn textum conscripserunt fortasse hoc modo: prima 16 va lin. 33 — col. 2 lin. 15; secunda lin. 15-25; tertia lin. 16-37, quae eadem fortasse scripsit Voss. Lat. Q. 56, f. 30 rb lin. 31-42; quarta lin. 37-50; quinta 56 vb lin. 3-38, quae eadem scripsit, ut videtur, f. 39 va lin. 38-40 v cod. supradicti. F.T littera init. maior rubra colore caeruleo ornata; l v littera init. auro depicta super fundum fuscum, colore viridi repleta, in qua delineatus est atramento avis fabulosa, cuius collum longum exit in caput humanum (saec. xiii) ; initia singulorum operum litteris minoribus ornatioribusque rubris vel caeruleis ornantur; initia capitum litteris minoribus rubris et caeruleis alternis, additis ornamentis colore altero hie illic super margines paginae et spatium inter columnas excurrentibus, distinguuntur. Inscriptiones rubrae, in priore codicis parte tituli capitum desunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod. Q_. 3 (Thevenotianum); quaterna folia chart, praeligata (tertium hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. aurelii augustini opera nonnulla intermixtis aliis rebus: l r -16 va . (enchiridion ad laurentium de fide et spe et caritate) [ed. E. Evans (CC 46, 1969), <49>-114]: (l ra lin. 1-15) (retractatio) : Scripsi etiam librum de fide et spe et caritate — delect(er). Explicit prefacio [ed. laud. (47); ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 202.2-10]; (lin. 16 - col. 4) index capitum [ed. Evans 37-39 (ex cod. Paris, ms. lat. 2034 [cod. P]), in cod. Voss. cap. 2 omit-
titur]; (l v ) Did non potest, dilectissime fill Laurenti, etc.; in fine: Explidt enchiridion aureli augustini; l r marg. sup. manus saec. xra addidit titulum: Incipitprefat(i)o s(an)c(t)i augustini ep(iscop)i i(n) libro Encheridion. 16 va lin. 33 - col. 2 lin. 49. Theologica incerta: (col. 1 lin. 33) Vade ad mare [Matth. 17, 26] (er)go ex(empl)o ei(us) p(re)lati ecc(lesi)e ne sca(n)dalizent p(ri)ncipcs, etc.; laudatur ulgfer)i(us) ep(iscopu)s andegaue(n)sis [f 1149]; (col. 2 lin. 15) dixi (con)fitebor, (et)c. iamincipit (con)teri (et) sanari, etc.; (lin.25) li(n)gua totu(m) corp(us) mad(er)at t(ri)b(us) modis notat(ur) dijfic(i)l(i)tas, etc.; (lin. 36) Manifestu(m) q(uesti)one q(uo)d sup(ra) sorte(m) redp(ere) siue cu(m) pactione siue sine pactione, etc. 17 r -25 ra . de mendacio: Incipit liber de mendacio: Magna questio est, etc. [ed. J. Zycha (CSEL 41, 1900), 413-466; cf. xxxiv (cod. p)]; (25 ra ) subscr.: Explic(it) lib(er) de m(en)datio. aurelii aug(us)tini doctoris (con)tra mendatiu(m) Liber incipit ad (con)sentium. 25 rb -33 rb . contra mendacium ad Consentium: Malta michi legenda misisti, etc. [ed. laud. 469-528; cf. xxxvii]; (33 rb ) subscr.: Explic(it) lib(er) (con)t(ra) m(en)datiu(m). Aurelij aug(ustini) doctoris. lib(er) ad paulinu(m) nol(e)nse(m) ep(iscopu)m. Incipit de cur a p(ro) mortuis. 33 rb -37 vb . de cura pro mortuis gerenda: Diu s(an)c(t)itati tue, etc. [ed. laud. 621-659; cf. xlii]; (37 vb ) subscr.: Explic(it) lib(er) de cura p(ro) mortuis gerenda. Incipit lib(er) s(an)c(t)i augustini ad petru(m) diaconum de fide. 37 vb -45 vb . <fulgentius ruspensis), de fide ad petrum : Epistolam,fili petre, tue caritatis - illi d(eu)s reuelauit [ed. J. Fraipont (CC 91 A, 1968), <711 >—760]; (45 vb ) su bscr.: Explic(it) lib(er) d(e) dijfinicio(n)ib(us) eccl(es)iasticor(um) dogmatu(m) s(an)c(t)i augustini ep(iscop)i. hie incipit. 45 vb —48 rb . <GENNADIUS MASSILIENSIS), DEFINITIO ECCLESIASTICORUM DOGMATUM: Credimus unu(m) d(eu)m e(ss)e patre(m), etc. [ed. C. H. Turner, The Liber Ecclesiasticorum Dogmatum attributed to Gennadius (Journal of Theological Studies 7, 1906), 89-99]; (48 rb ) subscr.: explicit definicio eccl(es)iarum dogmaticum. 48 rb -48 vb . <Ps.-> augustini sermo de fide: Incipit s(er)mo s(an)c(t)i aug(us)tini de fide: Credimus in unu(m) ueru(m) d( eu)mpatre(m), etc. [PL 39, 2175-76. sermo 233, re vera symbolum concilii Toletani primi]. 48 vb fin. 17-39. <de fide et symbolo: excerpta): augC s ). i(n) expo(sitio)ne simboli: 4 D(eu)spat(er) - q(u)i genuit [ed. J. Zycha (CSEL 41, 1900), 8.5-7]; 18 Pat(er) - est [ed. laud. 22.16]; 23: varia excerpta: Principale - d(icitu)r; Anima- (con)suetudine; Que (con)suetudo - e(st) ; Est au(tem) -d(eu)m; sedn(on) - op(or)tuno; nos - caro [ed. laud. 28.12-14; 20-22; 29.1; 5-6; 8-16 omissis verbis cuius - Christus', 17-30.3 paucis omissis]. 48 vb -56 vb . DE gratia et libero ARBiTRio: Incip(it) lib(er) s(an)c(t)i aug(ustini). ad ual(e)ntinu(m) monachu(m) de gr(ati)a (et) lib(er)o arbitrio: (49 ra ) Propter eos qui, etc. [PL 44, 881-892].
56 vb . Duo excerpta ex isidori hispal. (etymologiis : xvi.16, 6 et xiv.3, 2-4>. <E. A.> Anspach, Las Etimologias en la tradition manuscrita medieval (1966), 203, num. 644. prov. : Gallia. poss.: 18 r marg. inf. manus saec. xiv addidit insigne gentilicium atramento delineatum et nomen Lagarde Andre (?). - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXX. (folium in angulo mutilum est); Mourlot, Thévenot 124). - is. vossius (Catal. Colom. num. 126; CMA 2, 2651.126). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 126). - bibl. leid. (scidula num. 126; catal. an. 1716, p. 381, num. 49: Am. Augustini Episcopi encheridion ad Laurentium, etc.). VOSS. LAT.Q.50 - RES MEMORABILES, ODORICUS DE PORDENONE, HISTORICA, LANDULFUS SAGAX, EUTROPIUS, etc. Membr., saec. xiv, 253 X 182, fol. 115. Hodie codex compositus est hoc modo: 8iv (i_64)+{l fol.+i+(i-l)+i+(i-l} {65+66/70+67+68/69 + 71 folio 70 adsutum}+5 iv (72-lll)+n (112-115); pars posterior inde a f. 88 nonnullis foliis male ligatis turbata et deperditis foliis vitiata est: fasc. f. 88-95 complec- tentis duo bifolia interiora, scil. f. 90/93 et 91/92, inverso ordine ligata sunt (legi debent hoc ordine: 91, 90, 93, 92); fasc. f. 104—111 complectentis bifolium intimum deperditum est, cuius in loco hodie perperam bifolium hodie numer. 107/108 exstat, quod re vera bifolium intimum fasciculi sequentis hodie n (f. 112-115) est, olim vero iv, cuius bifolium tertium deperditum est. Manus saec. xvi/xvii folia in angulis dextris super, numeris 64-183 numeravit, de perditis foliis numeri 133, 178-181 desunt; manus saec. xv folia, quae Landulfi Sagacis et Pauli diaconi historiam romanam continent, numeravit 1-13 (f. 94-106), 22-23 (107-108), 16-20 (109-113); numeri 14-15 et 21 hodie desunt deperditis foliis; altera manus saec. xv perturbationem foliorum post f. 89 adnotavit testibus adnotationibus marginalibus f. 89 v -91 v . Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso in medio marg. inf. scripta. Textus 190/195 X 130, lin. 48 (atramento lin.). Littera textualis italiana. Initia singulorum librorum litteris minoribus (interdum maioribus, in primis inde a f. 94, super fundum aureum depictis) more italico variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi, aureo) depictis et frondibus ornatis, quae partim super margines paginae excurrunt, distinguuntur; ut et singulorum capitum litteris parvis rubris et caeruleis alternis depictis lineis violaceis et rubris adiectis; in textu signa paragraphorum rubra et caerulea pleraque alterna. Inscriptiones rubrae.
Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum fortasse iussu alex. petavii confectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -58 v . ^liber de proprietatibus rerum), cuius initium deest deperditis foliis 63 prioribus (testibus numeris saec. xvi/xvii additis, cf. supra); textus incipit hodie inde a verbis: ang(e)los u(er)o alios i(n)ce(n)dat ang(e)lus, etc., i.e. ex secundae particulae capite de ordine seraphin, ut apparet ex indice in cod. Bibl. Angelicae Romae 1038 (R. 7.1) ap. H. Narducci, Catalogus codicum manu- scriptorum ... in Bibliotheca Angelica ... 1 (1893), 428 (col. 2). In cod. Voss, opus in xi partes dividitur, quarum numeri exstant in marg. sup.: (4 r ) n: de lumine et partib(us) ei(us) : Dum iuua(n)te chr(ist)o ia(m) aliquas p(ro)prie(ta)tes, etc.; (8 V ) hi: de proprietatibus elementor(um): Quatuor su(n)t p(ro)prie(ta)tes el(ement)ares, etc.; (ll v ) iv: de membris in g(e)n(er)e: Dictis de p(ro)p(ri)e(tati)- b(us) quatuor humoru(m) restat, etc.; (18 r ) v: de co(m)posit(i)o(n)e celestiu(m) corporum: P(os)tq(uam) auxilia(n)te d(e)o (com)pleuim(us) tractatu(m) d(e) ang(e)lor(um) p(ro)p(ri)e(tati)b(us), etc.; (22 r ) vi: de motib(us) in g(e)n(er)e: Pos(t)q(uam) diximus d(e) p(ro)p(ri)e(tati)b(us) celi, etc.; (26 v ) vn: de pro- prietatib(us) auium (et)primo de aquila: Aquila ab acumine o(cu)lor(um) e(st) uocata, etc. [cf. Narducci, op. laud. 429 (col. 2 med.)]; (30 r ) viii: de aquis in genere: descriptis p(ro)p(ri)e(tati)b(us) ignis et aeris restat, etc.; (32 v ) ix: de t(er)ra et corpore t(er)re: Terra ut dicit basilius, etc.; (36 v ) x: de ornatu t(er)re in genere: Pos(t)q(uam) diximus de p(ro)p(ri)etate t(er)re, etc.; (51 v ) xi: de animalib(us) in genere: G(e)n(er)alit(er) om(n)e animal aut mouetur, etc. [cf. Thorndike-Kibre 581]; des. (58 v ): d(e) amfimena (...) cuius oculi lucent uelud lucerne, deo gratias. Explicit sub breuiiate liber de proprietatib(us) r(e)r(um) uolucru(m) a(n)i(ma)lium (et) serpentum. Opus compositum esse videtur ad instar libri de proprietatibus rerum Bartholomaei Anglici; fortasse est idem quod exstat in cod. 1038 (R.7.1) Bibl. Angelicae Romae (cf. Narducci, op. laud. 428-9) et in cod. Berol. Hamilton 277 (cf. H. Boese, Die lateinischen Handschriften der Sammlung Hamilton (1966), 137 . Manus saec. xvi marg. sup. l r adnotavit: Isidorj Junioris Hispalensis episcopj de proprietate rerum liber 1. Deest principium, et in marg. inf. 85 v : Sigebertus Gem- blacensis Libro de viris Illustribus Isidorj Junioris monumenta recensens, scripsit, ait, Librum de Rerum proprietate. 59 r —67 r . ymago mundi (sic in marginibus super.; f. 59 titulus deest marg. mutilo): (59 r lin. 1-4) Ad instruct(i)onem multor(um) quib(us) deest libror(um) copia — comendat traditio [ =honorii augustodunensis epistula praefatoria ad Christianum, pars ulterior: PL 172, 119-120; cf. Thorndike-Kibre 47]; (lin. 5) Mundus d(icitu)r q(uas)i undiq(ue) motus est, etc. [ut et initium honorii de imagine mundi: PL 172, 121 sqq.; cf. Thorndike-Kibre 893; in initio textus
codicis convenit cum capp. prior, lib. i Honorii, sed mox copiosior esse et differre toto modo coepit; 61 v lin. 7-62 r lin. 2 agitur de provinciis Italiae, cf. cod. Voss. Lat. Q. 11, f. 60 r lin. 30-60 v med.]; abrumpitur in verbis: Et primu(m) quode(st) sup(er) h(oc) d(icitu)r celu(m) cristallinu(m) siu(e) aqueu(m) de quo d(icitu)r: B(e)n(e)dicite aq(uas) que sup(er) celos su(n)t d(omi)no; cetera desunt cetera parte 67 r et 67 v vacuis relictis. F. 65 v et 66 v figuras coloratas exhibent quae ad textum spectant. 68 r -69 v . <mirabilia urbis romae) : Incipit libellus de mirabilib (us) urbis rome: Murus urbis rome h(abe)t tunes CCLXI. propugnacula MCX. castella XLVII, etc. [cf. Mirabilia Romae, ed. G. Parthey (1869), 1]; abrumpitur in fine 69 v in capite d(e) palatio pulcro in verbis In i(n)sula fuit te(m)plu(m) bachi. In fine i(n)sulefuit [ed. laud. 19.15]. Textus cum edit, saepe convenit, in aliis locis brevior est vel discrepat; ordo capitum: 1.2.6(brev.).7.3-5.9.12.13.10.14-20(init.).38(brev.). 39-41.29.30.42-44 (brev.). 37 (brev.). 34.24 (10)-25 (20). 31-33 (18).20 (5- 15). 70r_76v. (odoricus de pordenone ofm., itinerarium); initium deest; textus liodie incipit inde a cap. 3 de mari arenoso a verbis Inde recedens iui ad q(uan)da(m) ciuitate(m) no(m)i(n)eyest [Cathay and the way thither, ed. H. Yule-H. Cor- dier, vol. 2 (Works issued by the Hakluyt Society. Second series, num. 33, 1913), 218.13]; (76 v med.) expl.: Illos aute(m) qui era(n)t mortui i(n) ualle ilia dicebant e(ss)e ho(m)i(n)es demonib(us) infernalibus [ed. laud. 333.2]. Tunc sequuntur: Ego frater odoricus de foro iulij de portuna(n)o(n)is - bona p(ro)cedu(n)t [ed. laud. 334-335.10 (cap. 51)] et additamentum: Notandu(m) e(st) q(uod) ego frat(er) marchisinus de basiano - Na(m) p(er) eum claudi surdi ceci muti sunt saluati ct restituti am(en) [ed. laud. 335-336 (cap. 52)]. Ex textu et lectionibus variis in edit, laudatis apparet cod. Voss, (qui in edit, non laudatur) arte coniunctum esse cum cod. qui in edit. p. 56 sq., num. 47-47—8 nominatur Venet. Marc. Class. XIV, cod. 43 (olim Tommaso Giuseppe Farsetti). 77 r -93 v . {chronica): Incipit cronica de VI etatibus mundi qua(m) (com)po(s)uit iuniorysidorus: Incipit cronicaysidori iunioris cu(m) quib(us)da(m) addict(i)o(n)i- b(us) extractis de testu (et) ystorijs biblie et de libro pauli orosij et de passio(n)ib(us) s(an)c(t)or(um) co(n)tine(n)s in se ip(s)a cronica VI etates s(e)c(u)li, s(cilicet) ab initio mu(n)di, s(cilicet) q(ua)n(do) deus creauit celu(m), terra(m) (et) primu(m) ho(min)e(m) us(que) i(n) p(re)se(n)te(m) die(m) q(ui) e(st) anno d(omini) ab incarnat(i)o(n)e MCCCXI t(em)p(o)r(e) d(omini) p(a)p(e) [in marg. manus posterior addidit: Clementis] V H [1305-14] residentis, etc. [cf. inscriptionem cod. Florent. Laur. Conv. Soppr. 282 ap. Th. Mommsen, Chronica minora saec. iv-vii (MGH Auct. Ant. 2, 1894), 403, num. 53]. Sequuntur (77 r ~ v ) capita de prima creatione r(e)r(u)m (Et prius nota(n)du(m) est, etc.); de ordinatione VI dieru(m) (Sex diebus reru(m), etc.); de circuitu t(er)re et casu demonu(m) (Restat (i)g(itur) uidere, etc.); de prima h(ab)itat(i)o(n)e mundi (Habetur (... ?) in libris
a(n)nalib(us), etc.); tunc (77 v -86 v ) chronica ab Adamo usque ad Fredericum n Imperatorem, cuius mors [an. 1250] et cuius in sepulchro versus (Si probitas sensus, uirtutu(m) copia census, etc. [cf. Walther 1, 17866]) laudantur. Deinde sequitur (86 v -89 v , 91 r ~ v , 90 r ~ v , 93 r ) chronicon de pontificibus romanis usque ad Clementem v regnantem (Petrus ap(osto)lus filius ioh(ann)is d(e) prouincia galilee, etc.); textus desinit in verbis: rex Karolus Jili(us) regis kauli [sic] d(e) apuli(a) mo(r)tuus e(st) di(e) Via may MUJ c IX; sequitur spatium, tunc (93^) enumeratio cardinalium, provinciarum romanarum (litterarum ordine), (92 r ~ v ) jg partib(us) et jinibus europe, de quaru(n)da(m) ci(ui)tatu(m) hedificat(i)o- (n)e, de s(ecund)o philosopho, de condit(i)o(n)e i(e)h(s)u chr(ist)i saluatoris, de pla(n)eti(s) (et) cells, de chr(ist)o i(e)h(s)u saluatore, et alia varia (e.g. de reliquiis in altare S. Iohannis Lateranensis, de insula Thule), textus desinit in capite de xv signis praecedentibus iudicio ultimo in verbis Die XVa fiet celum nouum (et) t(er)ra noua (et) resurgent omnes; (92*) subscr.: Explicit cronichaysidori iunioris chr(ist)o i(e)h(s)u laus gl(ori)a ui(r)tus pot(est)as (et) i(m)p(er)iu(m) po(tenti)a sec(u)la s(e)c(u)loru(m) am(en). Manus saec. xvi iam laudata adscripsit marg. inf. 77 r adnotationem de Isidoro. Textus convenire videtur cum eo qui legitur in cod. Florent. Laur. Conv. Soppr. 282 supra laud. (cf. quoque edit. laud. 494 sub num. 9). 94 r -98 r . <landulphus sagax, historia romana) : Primus i(n) ytalia, etc., usque ad n.16 miserabili belli clade grauior [ed. A. Crivelluci 1 (Fonti per la Stona d’ltalia, 1912), <3>-36.22]. F. 94 r marg. sup. rubricator nomen Eutropius addidit. 98 r —113 v . (eutropius, breviarium ab urbe condita cum pauli diaconi librorum i-x additamentis et pauli historiarum romanarum libb. xi xvi>, deperditis foliis leguntur hodie n. 12 Post id pirrus - vm.11 adoptato tam(en) [ed. H. Droysen MGH Auct. Ant. 2, 1879), 32.18-144.2] h n. 3 106*); x-xiv.9 aues i(n) hedifici[orum [ed. laud. 168.7-203.21] (I 09 '" 1 ^ ; xv.5 ticine(n)si ep(iscop)o - xvi.19 magist(er) militu(m) [ed. laud. 209.15 225.2] (107 r -108 v ). In fine lib. x (110 r med.) legitur: Hucusq(ue) histonas (com)po(s)uit eutropius cui t(ame)n aliqua paulus dyacon(us) addidit D(omi)na adelperga c r(isti)a nissima b(e)n(e)ue(n)ti doctrice (con)iuncx d(omi)nans [sic, lege, omni argis, c . ed. laud. < 185), app. crit.] sapie(n)tissimi et catholici pri(n)cipis. deinceps q(ue secu(n)tu(r) id(em) pau(lus) ex diu(er)si(s) auc(ton)b(us) p(ropi)o stilo (con)- texuit. Numero in indice Catal. Bibl. Leid. an. 1716 divulgati ° m ; s “ codexi ^ campio quo tempore Eutropium edidit, cf. praef. edit. an. 1729, p. ++sq., ed. H. Verh y (1762), xxiv sq. 114M15V. SERIES REGUM, imperatorum, etc. populorum antiquorum, cuius initium deest; in codice adtribuitur Paulo Orosio (cf. subscr. 115*). iextus
incipit hodie inde a verbis: I(e)h(su)s filius naue p(re)fuit p(o)p(u)lo a(n)nis XXX. Post cui(us) morte(m) cu(m) peccaret p(o)p(u)lus i(n) ydol(is), etc.; con- venit quasi omnino cum capp. 91-104, 106-110, 112-122, 125 (parte priore), 126 (parte poster.), 127-142 (verbis prioribus), 143 (verbis poster.) -148, 150-158, 160-163, 166 libri generationis (n) Chronographi an. 354 [cf. ed. Th. Mommsen, Chronica minora saec. iv-vii, tom. 1 (MGH Auct. Ant. 9, 1892), 115.4 sqq.]; (114 r lin. 39) sequuntur reges Assyriorum: JVinus reg(na)uit ann(os) LXII, etc.; (114 v lin. 2) reges Lydiorum: Arbaces reg(na)uit ann(os) XXIX, etc.; (lin. 5) reges Persarum: Cirus regnauit ann(os) XXX, etc.; (lin. 11) reges Alexandrinorum: Alexander regnauit i(n) alexa(n)dria ann(os) VII, etc.; (lin. 20) reges Syrorum: Syrie et babillo(n)i (et) sup(er)iorib(us) locis reg(na)uit Seleucus nicanor ann(os) XXXII, etc.; (lin. 32) reges Latinorum: Post t(er)tiu(m) aut(em) annu(m) capti(ui)tatis troye Eneas i(n)ytalia(m) uenit, etc.; (lin. 39) reges Romanorum: Romulus regnauit am (os) XXXVIII, etc.; (lin. 45-115 v ) imperato- res Romanorum: Gains iulius cesar reg(na)uit ann(os) XVI m(en)sib(us) VII, usque ad verba: Iustinus aut(em) ad ciuitate(m) consta(n)tinopoli(m) p(er)gens imp(er)auit p(er) anno [sic] VIII I etp(er) dies XXIIII. Ibiq(ue) morbo periit, plura non sequuntur cetera parte ultimi versus vacua relicta; (115 V lin. 1-30) capp. 167-170, 117, 173-177, 179-182 (usque ad verba: da(m)pnat(i)o(n)e eripuit), Sedechias reg(na)uit ann(os) ////, 138, 137 libri generationis (n) Chronographi an. 354 [cf. ed. laud.]; cetera pars 115 V vacat ut omittam subscriptionem: Explicit Cronicha Pauli Orosii. Deo Gratias Amen Am(en). Marginibus manus saec. xv hie illic lemmata adscripsit. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: alex. petavius (num. 697, cf. Catal. Pet. 64 v ; 46 r ; 45 r ). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 114; CMA 2, 2439.114). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 114). - bibl. leid. (scidula num. 114; catal. an. 1716, p. 381, num. 50: Isidori Junioris (...) liber de proprietate rerum, etc.). litt.: J. A. Fabricius, Bibl. med. et inf. Lat. Tom. 3-4 (1754), lib. ix, p. 186. - Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. VOSS.LAT.Q.51 - LUCANUS Membr., saec. x 2 (c. an. 1000 ?), 260/268 X 175, fol. 163.20 iv (1-160) +3 folia (161-163). Fasciculi numerati litteris (A)-B in fine, C-M (f. 89 v ) in initio, N-T (f. 152 v ) in fine, V-X in initio fere in medio marg. inf. adpositis; numeri a librario ipso, ut videtur, scripti sunt. Textus 200 X 100, lin. 25 (stilo lin.). Minuscula Carolina.
Littera init. lib. i deest spatio relicto, postea addita est littera satis rudis atramento delineata, ut et in initio lib. ix et x, ubi littera ornatior addita est altera manu. Initia ceterorum librorum litteris minoribus simplicioribusque rubris ornata sunt fortasse a rubricatore ipso qui subscriptiones addidit. In- scriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q..8; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.40 lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie, tab. 157(a), in edit. C. M. Francken 1 [1896], tab. 1, ap. A. Canellas, Exempla Scripturarum Latinarum. Pars prior (ed. 2 1967), tab. 44 (cf. p. 47). l r -162 v . <m. ANNAEUS lucanus, de bello civili libri x> [ed. A. E. Housman 1927)], cum scholiis marg. et glossis interim.: (l r ) epitaphium lucani: Corduba me genuit — que feriet [ed. 3 C. Flosius (1913), 338]; in cetera folii parte altera manus eiusdem temporis vel paulo posterior scripsit scholia: Intentio lucani dissuadere ciuile bellu(m) (et) h(oc) p(ro)p(ter) duas causas, etc.; (lin. 4-36) bievis historia bellorum civilium usque ad Antonii mortem: Legit(ur) oli(m) romae fuisse diu(er)sas dignitates (...) Pompeius, Cesar (et) crassusfuer(ant) dictatores (...) int(er)fect(us) e(st); (lin. 36 sqq.) Sole(n)t poete triafacere: p(ro)ponere, i(n)uo- care (...); in fine textus partim evanuit; (l v ) Incipit liber Primus: Bella per ematios, etc.; (15 r ) n; (30 r ) hi; (45 v ) iv; (61 v ) v; (78 r ) vi; (94 v ) vn; (112 r ) vm; (129 v ) ix; (151 v ) x. Ad initium lib. n argumentum margini adscriptum est a librario ipso usque ad verba: ab Cesare [ed. 3 C. Flosius, 340.1—8] et ad initium lib. iv altera manu eiusdem temporis [ed. laud. 340.26-341.14]. Scholia et glossae scriptae sunt quattuor manibus eiusdem temporis, ut videtur (Canellas, op. laud, dicit glossas saec. xn scriptas esse); una ex eis facile agnoscitur ex litteris angustioribus extra lineam prominentibus; alia saepe ante adnotationes signum J posuit. F. 39 v , 40 r , 101 r , 143 v , 146 r leguntur aliquot glossae theotiscae interim, [ed. E. Steinmeyer-E. Sievers in op. infra laud. 2 (1882), 355; cf. vi]. Codex laudatur a Nic. Heinsio et Ez. Spanhemio, cf. Syll. Epist. 3, ed. P. Burmannus Sec., 458; 466; 809; 811; 821. Fr. Oudendorpius codicem contulit cum edit. H. Grotii (Lugd. Bat. 16„6), quo exemp ar hodie in Bibl. Leid. adservatur (757 F 8). ******* Lucanus, ed. Fr. Oudendorpius (1728), p. ++4; ed. P. Burmannus (1740 , praef. p^******* vo; ed. C. F. Weber 2 (1821), 447 sq.; G. Steinhart, De emendatione Lucani (Diss Bonn 1854), 14 sqq.; Priscianus, ed. M. Hertz 1 (Gramm. Lat. 2, 1855) xxvm; H. Usener, Lucani Pugnae Pharsal. narratio (Ind. lect. Gryphswald 1863), 2; H. Diels, Seneca und Lucan ( b . Berlin, 1885), 34; C. M. Francken, Miscella (Mnemosyne, N. S. 16 18 8 8 ) 3 91 sqq.;id Die alteste vollstiindige Handschrift des Lucan (Berl. Philol. Wochenschnft 10, 1890) 331; ed. C. Hosius (1892), v sq. [cod. V]; id., Zu den Handschriften des Lucanus (Jahrb. f. class. Philol. 147, 1893), 337 sqq.; ed. C. M. Francken 1 [1896], xvn sqq.; E. Steinmeyer-E. Sievers, Die althochdeutschen Glossen 4 (1898), 481; F. Beck, Untersuchungen zu den Handschriften Lucans (Diss. München 1900), passim; ed4 C. Hosius (1905), v sq.; ed.3 idem (1913), v sq.,
<lix>; Lucani de Bello Civili liber I, ed. R. J. Getty (1940), 127; ed. O. A. W. Dilke (1960), 168; H. C. Gotoff, The Transmission of the Text of Lucan in the Ninth Century (1971), 21 [cod. V] et passim. De scholiis cf.: Lucanus, ed. G. F. Weber 3 (1831), xiv sq.; lix [cod. Voss. 1]; Scholia in Lucani Bellum Civile, ed. H. Usener 1 (1869), viii; 2; J. Endt, Zur Überlieferung der Ad- notationes super Lucanum (Progr. d. k. k. deutschen Staatsgymn. in Smichow, 1906), 3; Adnotationes super Lucanum, ed. J. Endt (1909), ix; xii; J. Martin, Ein mittelalterlicher Lucankommentar? (Traditio 11, 1955), 407. 162 v -163 v manus saec. xi scripsit glossas: Colustru(m) bieost. Aneta. auet. Anetella, diminutiuu(m), etc., inter quas latino-theotiscas [Steinmeyer-Sievers 3 (1895), viii et 465; 4 (1898), 231 (in cod. exstat charta soluta, in qua A. Holder anno 1867 transscripsit quae legere potuit 162 v -163 v ; textus hodie multis in locis plus minusve evanidus est). L. Bethmann, Alte Glossen (Zeitschr. f. deutsch. Alterthum 5, 1845), 198; E. Martin, Leidener und Brüsseler Glossen (id. 14, 1867), 192. 163 r marg. sup. manus saec. xiv adnotavit; lib(er) xvj (us) poetar(um) q(ui) e(st) i(n) sua mat(er)ia met(ri)ce (com)po(s)it(us) taxat(us) p(ro) 8 (?) flo //// [renis]; 163 v lin. 7 sqq. manus saec. xm scripsit carmen in honorem b. mariae virg. : 0 maria mater Jilii dei ad cuius nomen, etc. cum neumis. prov. : Germania (occidentalis ?). poss. : <chr. rumpfius medicus (11645; cf. epist. Petri Augustini filii ad Nic. Heinsium datam 26.3.1640: ...En igitur quern iamdudum desiderasti, manuscriptum Lucani codicem una cum catalogo omnium parentis mei manuscriptorum..., hodie in cod. Leid. Burm. 6b)>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 142; CMA 2, 2467.142). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 142). - bibl. leid. (scidula num. 142; catal. an. 1716, p. 381, num. 51: Lucani bellum civile integrum, etc.). VOSS.LAT.Q..52 - CORNELIUS NEPOS Membr., an. 1455, 255x175, fol. 1*. 64. 1 Fol. (l*)+8iv (1-64). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent ad perpendiculum a librario ipso scripta. Quaterna folia priora in angulo dextro inf. a r a,,,„ b,-b,,,,„ etc. ab eodem librario ut videtur, numerata. Textus 160 X 110, lin. 30 (atramento lin.). Scripsit antonius de crivellis (cf. 62 v ) (de aliis codd. ab eo scriptis cf. E. Pellegrin, La Bibliothèque des Visconti et des Sforza Dues de Milan, au xve siècle (1955), 55; 362; cod. Voss, non laudatur). Littera fere humanistica textualis. Initium prologi (l r ) littera maiore aurea super fundum ex variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi) frondibus albis adiectis compositum, ornamentis auro
et atramento nigro in margine depictis, ornatur; initia singularum vitarum litteris minoribus luteis linea rubra circumdatis super fundum eiusmodi quo l r additis in margine foliis coloribus viridi et rubro depictis, distinguuntur. Inscriptiones rubrae. Tegumcntum ut in cod. 2 (resectio foliorum deaurata), bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.8 V et 9 r lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss dates 1, tab. 407—408. \r_52 v . ^CORNELIUS NEPOS), DE EXCELLENTIBUS DUCIBUS EXTERARUM GENTIUM quae supersunt [ed. A. M. Guillemin (1923)]: (l r ) Aemilius Probus de excellenti- bus ducibus exterarum gentium fel(icite)r prologus incipit: Non dubito fore, etc., (l v lin. 13) Incipit Milciades. Milciades cymonisf, etc.; ordo vitarum ut in edit., vita Catonis vero vitae Attici postponitur; post quam sequuntur (62—): verba Cornelie Graccorum matris ex Cornelii Nepotis libro excerpta: Dices pulchrum esse, etc. [ed. laud. 169-171 (num. 1-2)]; (62*) subset.: Deo gr(ati)as Amen. Aemiln Probi de excentibus [sic] ducibus exterarum gentium explicit fel(icite)r. Antomus Criuelus scripsit de mense Julij M cccc 0 L q(ui)nto. 63 r -64 v vacant. . ..... l*v librarius ipse vel manus eiusdem temporis indicem vitarum scripsit (littera cursiva); designationem foliorum et nonnulla additamenta manus saec. xix supplevit, quae eadem in cod. Voss. Lat. O. 58 indicem scripsit; fortasse librarius ipse hie illic marginibus lectiones varias et altera manus adnotationes adscripserunt. Est cod. A in edit. A. van Staveren (1734), praef. ,, q, A. Fleckeisen, Emendationen zu Cornelius Nepos (Philologus 4, 1849), 343, ad . . prov. : Italia (septentrionalis: Mediolanum vel Venetiae ?). poss.: I** numerus bibliothecae incertae: No. 70. - is. vossius (Catal. Colom. num. 113; CMA 2, 2438.113). - ger. vossius (Catal. Vossn num 113). - bibl. leid. (scidula num. 113; catal. an. 1716, p. 381, num. 52: Aemilius Probus de excellentibus Ducibus exterarum gentium, etc.). litt. : Lieftinck, Mss datés 1, 96 (num. 224). VOSS.LAT.Q..53 - CAESAR Membr., saec. xl in., 254x205, fol. 113. (iv-1) (1-7) + » nr (8-95)+v (96- 105)+iv (106-113). Fasciculi in fine in medio marg. inf. numerati I (numeris v. et vi, colore rubro depictis) a librariis ipsis, ut «idetnr. Margines mnltornm foliorum praesertim inde a f. 67 umore vel murium morsibus mulcati sunt; pars inferior folii ultimi deperdita est.
Textus 185/190x125/130, lin. 25-26 (l r -65v); 200x130, lin. 27 (stilo lin.). Tres librarii scripserunt: primus l r -47 v lin. 2, 56 r lin. 8-66 r lin. 7; secundus 47 v lin. 3-56 r lin. 7; tertius 66 r lin. 8-113 r lin. 5. Minuscula sub-carolina. Initia singulorum librorum variis modis distinguuntur: littera satis parva viridi colore rubro ornata (17 v , 27 v , 45 r , 62 r ), littera rubra colore viridi ornata (35 r ), littera atramento ducta et coloribus rubro et viridi ornata (73 v , 98 r ). F. 17 v verba inscriptionis coloribus rubro et viridi alternis scripta, in initio aliorum librorum inscriptiones atramento scriptae sunt litteris ornatis rubro et viridi coloribus. Hie illic adnotationes marg. lineis rubris et viridibus vel rubris tantum circumdatae sunt. Tegumentum ut in cod. Q- 10; bina folia chart, recentiora praeligata et post- ligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento ad- glutinata sunt; insuper unum folium chart, vetustius praeligatum. F.107 r partim lucis ope depictum est ap. B. Marque in opusculis infra laud. l r -113 r . C. IULIUS CAESAR, COMMENTARII DE BELLO GALLICO; aCCedit (98 r ) <AUL. hirtii) lib. VIII [C. Iulii Caesaris commentarii rerum gestarum, ed. O. Seel 1 (1961), 7-319]. Folio deperdito in initio (l r marg. sup. manus saec. xvi/xvii adnotavit: Deest 1 fol./Caesar de hello Galileo), lib. i incipit inde a cap. 1,7 a garunna Jlumine [ed. laud. 8.4]; (17 v ) n; (27 v ) hi; (35 r ) iv; (45 r ) v; (62 r ) vi, (73 v ) vu; (98 r ) <Hirtii epistula ad Cornelium Balbum): Coact(us) adsiduis tuis uocib(us), etc. [ed. laud. 279-280.20]; (98 v lin. 6) vm. Adnotandae sunt singulorum librorum subscriptiones: (17 v ) Iuliu(s) Celsus Constantin (us) v(ir) c(larissimus) legi. C(aii) Casaris [sic] C(aii) f(ilii) belli gallici lib(er) I explicit, eiusdem generis sunt eae quae leguntur in fine libb. IH-Vli; (27 r ) Iuliu(s) Cels (us) Constantin (us) v(ir) c(larissimus) [in marg. colore rubro: uir clarissi- m(us)] legi. Flaviu(s) Licerius Firmin(us) Lupicin(us) legi. belli gallici lib(er) II explicit-, (112 V ) Iuli (us) Cels (us) C(on)stantin(us) v(ir) c( larissimus) legi tantu(m) /elicit(er). C. Claris pont. max. ephimeris rerum gestarum belli gallici liber VIII explicit /elicit(er) [de quibus subscr. cf. B. L. Ullman, The Transmission of Latin Texts (Studi Ital. di Filol. Class. 27-28, 1956), 581]. Post finem lib. vm (112 v lin. 9) leguntur (lin. 10-113 r lin. 5) cap. 51-52, 4 na(m) g. curio tr(ibunus) pl(ebis) cu(m) c^\saris [ed. laud. 316.13—317.19], sed (112 r lin. 12) sine lacunae designatione omittuntur 51-53, 2 sed admonebantur [ed. laud. 316.13-318.15], cetera pars 113 r et 113 v vacant ut omittam adnotationem gallice 113 V scriptam: Tres chiere mere Je me reco(m)mande a vous. In cod. librarius prius scripsit (107 r lin. 13) vocem Usercodunum [vm.32,2], deinde erasa parte priore Userco suprascripsit uelu [qua de re vid. B. Marque, Le dernier Oppidum Gaulois assiégé par César d’après les textes latins (1917), 2; 26; 55 sqq.; id., Userco-dunum (Bulletin de la Soc. des Lettres, Sciences et Arts de la Corrèze, 1919), 409 sq.].
Ed. Fr. Oudendorpius (1737), p. *3 V [cod. Vossiams primus]-, ed. A. Frigell 1 (1861), viii; xiii sq.; ed. F. Dübner (1867), xxvii [cod. V]; ed. A. Holder (1882), vi [cod. b], qui affirmat cod. Voss, apographum esse codicis hodie Paris, ms. lat. 5763 (saec. x, ohm Flonacensis, m editt. hodie cod. B); iudicium de edit. Holderianae ab H. Meusel scnptum (Berl. Philol. Wochen- chrift 3, 1883), 46 sqq.; ed.4 A. Klotz (1957), xlvi [cod. C]; ed. O. Seel (1961), lxxxii [cod. C]; W. Hering Die Recensio der Caesar-handschriften (Deutsche Akad. d. Wiss. zu Berlin. Schriften d. Sekt. f. Altertumswiss. 41, 1963), 35; 37; 80; V. Brown, The Textual Transmission of Caesar’s Civil War (Mnemosyne, Suppl. 23, 1972), 5 adn. 1. prov. : Gallia (Bellovacum ?). POSS.: ecclesia s. petri belvacensis (18 r et 48 r marg. inf.: S(an)c(t)i petri belvacensis (saec. xn) [H. Omont, Recherches sur la Bibliothèque de 1 Eglise Cathédrale de Beauvais (Mém. de 1’Acad. des Inscript, et Belles-Lettres 40, 1914), 82]).-is. vossius (Catal. Colom. num. 137; CMA 2, 2462.137). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 137). - bibl. leid. (scidula num. 137; catal. an. 1716, p. 381, num. 53: C. Julii Caesaris bellum Gallicum, etc.). litt. : Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p. 612, adn. 10. VOSS.LAT.Q.54 - GERBERTUS REMENSIS, EUGENIUS VULGARTUS, AUXILIUS Membr. (f. 99-106: chart.), 250x170, fol. 136. Duae partes in unum com- pactae. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile corio turcico rubro ornamentis deauratis impressis ornato tectum; resectio foliorum deaurata); quaterna folia chart, praeligata (olim quinque, sed tertium exsectum est), et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata, cetera folia praeligata hodie I—III numerantur. 1-112. Saec. xfi (post an. 1011 teste F. Weigle, ed. infra laud., 10; 99 106: saec. xvi/xvii). 12 iv (l-96)+2 folia (97-98)+2 n (99-106: inserta) + (iv-2) (107-112). Fortasse omnes fasciculi olim in fine numerati erant hodie numerus d-Vin fine quinti fasciculi tantum exstat in medio marg. mf.40* a hbrano ipso scriptus. Manus saec. xvn ut videtur, fasciculos inde a . m me mm marg. inf. numeris instruxit, ex quibus exstat hodie 4 in 72*. pa» numerorum 5 et 6 in 80v et 88\ F. 107-112 male ligata legi debent post.40. Textus 200/205 x 110, lin. 29 (l r -97 v ); 200 X 110, hn. 29 (98 r v ); 210/2 » Hn. 30 (107 r -112 r ) (stilo lin.). Octo librarii scripserunt ut videtur: primus l r ~6 v , 1 l r —40 v , 107 r -108 r , qui 29 v marg. inf. ipse se nominat:
monachus scripsit (quae adnotatio linea rubra traiecta est a rubricatore, ut videtur); secundus 7 r -10 v ; tertius 41™; quartus 42 r -97 v ; quintus 98™; sextus 108 v -lll v ; septimus 112 r lin. 1-11; octavus 112 r lin. 12-112 v . Minuscula Carolina. F.l r -40 v : litterae init. simpliciores vel ornatiores rubrae, caeruleae, vel variis coloribus (rubro, caeruleo, flavo, viridi) ornatae; inscriptiones pleraeque rubrae; saepe priora verba epistularum vel capitum linea rubra vel caerulea traiecta sunt. F.41 r —52 r : litterae init. colore fusco depictae, coloribus caeruleo et flavo, interdum rubro ornatae, 41 r et 41 v litterae init. maiores ornatioresque; in scriptiones atramento scriptae sunt, 41 r litteris coloribus caeruleo, flavo, rubro ornatis, deinde priora verba epistularum vel capitum linea flava traiecta sunt. F.52 v -80 r : 52 v littera init. rubra maior ornatiorque coloribus caeruleo et flavo ornata; deinde litterae init. minores rubrae lineis rubris et coloribus caeruleo atque flavo ornatae; inscriptiones rubrae, in 52 v litteris caeruleis, deinde rubris, tunc iterum caeruleis scriptae. F.80 v -97 v : litterae init. simpliciores coloribus rubro vel fusco, interdum caeru leo saepe circulis flavis et caeruleis ornatae; inscriptiones rubrae (88 r : caerulea). F. 107-112: litterae init. et inscriptiones rubrae; priores versus capitum saepe linea rubra traiecti sunt. F. 99-106 chart, (sim. Briquet 9336) ornamenta nulla exhibent. gerberti archiepiscopi remensis (postea Sylvestris ii papae) epistulae et opusgula : II r (saec. xvi/xvii). Testimonia de Gerberto excerpta ex variis auctoribus medii aevi (laudantur e.g. Ademarus Lemovicensis, Rodulfus Glaber, Guillel- mus Malmesburiensis, Vincentius Bellovacensis); videntur esse descripta ex cod. hodie Paris. Bibl. Nat. ms. fr. 6046, f. 476™ (cf. F. Weigle, Studiën ... 1, 51). II V vacat. lll r (eadem manu). epitaphium gerberti in ecclesia S. Iohannis Laterani Romae: Iste locus mundi Silvestri membra sepulti, etc. [ed. K. Strecker (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 5.2, 1939), 338 (num. Ill) ut testat Onuphrius Panvinius in notis ad Platinae historiam]. III V vacat. l r -36 r . concilii remensis ad s. basolam acta (an. 991, 17 iun.): Incipit prologus synodi Remensis. G. papg. Licet aemuli mei - disputabo\ (T-2 r ) index capitum; (2 r lin. 21) cap. i etc. [Mansi 19 (1774), 107-153; ed. G. H. Pertz (MGH 5, Script. 3 (1839), 658-686; Oeuvres de Gerbert, ed. A. Olleris (1867), 173-236]; (36 r ) subscr.: Explicit sinodus rem(en)sis girb(er)ti papae. 36r_40 v , 107 r -112 v . concilii carthaginensis VI ACTA (an. 457): Incipit carta-
giniense conciliu(m) africanoru(m) ep(iscop)or(um) a Girb (er)to sup(er)iori sinodo c (on)iuncto [sic] quantu(m) ex eo utile Jiiit. In hoc concilio actum est, etc. [Decretales Pseudo-Isidorianae, ed. P. Hinschius (1863), 308-315]; textus abrumpitur (40 v ) in verbis; exe(m)placid e(ss)e uerissima concilii [ed. laud. 311 col. 2 lin. 29], cetera leguntur 107 r lin. 1—14 usque ad finem [ed. laud. 311 col. 2 lin. 29—50], (107 r lin. 14) cyrilli alexandrini rescripta ad concilium Africanum: Incipiunt rescripta ad conciliu(m) Africanu(m) Cyrilli Alexandrini ep(iscop)i (...) directae. D(omi)nis honorabilib (us) -p(ro) nob (is) custodiat d(omi)ne f(rate)r [ed. laud. 311-315]; post duas lineas vacuas: (112 v lin. 22-30) <Ps.-augustinus, dialogus QUAESTiONUM lxv : prologus): Licet multi et probatissimi viri diverso guide(m) stilo, etc., usque ad satisfacim(us) p(re)dare scientiae n(on) equam(us) [PL 40, 732 col. 1 lin. 1-12]; cetera desunt deperdito folio post 112. 41 r —52 v . epistula ad wilderodum Argentoratensem: Wilderodo Argentine civitatis e(pisco)po Girbertus salutem. Bene concepta — potuerit placuisse [Mansi 19 (1774), 153-166; ed. Olleris, 108-128: num. 193; Lettres de Gerbert, publ. par J. Havet (1889), 203-230: ep. 217]. Marginibus saepe adscripta sunt M, R vel Nota, vel nomina propria auctorum a Gerberto laudatorum, manu libiarii et manu eiusdem temporis. 52 v —81 v . epistulae 1—180 omissis 39, 41, 47—52, 54—66, 89, 90, 94, 97, 98, 100, 111, 137, 147: Incipit exemplar epistolarum Girberti Pape guas ad diversos composuit [ed.’ F. Weigle (1966), 23-209]; ceterae epistulae leguntur 87' sqq. 82 r -84 r . concilii mesomensis acta (an. 995): Concilium Mosonse [81 v lin. ult.]. Anno ab incarnatione d(omi)ni dccccxcv — Et sic discessu(m) e(st) [Mansi 19, 193-196; ed. G. H. Pertz (MGH 5, Script. 3, 1839), 690 sq.; ed. Olleris, 245-250]. 84'—87'. concilii causeii acta (an. 995): Oratio e(pisco)por(um) habita in c(on)cilio causeio in p(re) sentia Leonis abb (at) is legati p(a)p(e) ioh(ann)is: Impleta sunt uota n(ost)ra — iteru(m) reuoceris. Explicit concilium causeiu(m) [ed. Pertz, 691-693; ed. Olleris, 251-256]. 87 r -97 v . epistulae 181-212 [ed. F. Weigle, 209-254]. Textus ep. 212 ab rumpitur in fine (97 v ) in verbis: in ore amaros, cetera desunt deperdito folio post 97; manus saec. xn ea quae desunt, in marg. sinist. et inf. supplevit, idem fecit manus saec. xvi/xvii (nescio an eadem quae f. II et III conscripsit) in marg. inf. et adnotavit: desunt quaedam. Epp. 179, 190, 191, 192, 194, 198, 204 spatia parva exhibent ad lacunas indicandas, ad quas spectant signa secreta margini bus a librario ipso adscripta (cf. 81 v , 91', 91^, 92 v , 93v, 94v, 95', 96'; de quibus signis cf. F. Weigle, Studiën 1, 67; 3, 177 sqq.). Tres epistulae, 91, 117, 136, non plenae ex exemplo descriptae sunt a librario; ad ep. 91 (65 v ) manus saec. xvi/xvii supra laud, adnotavit: desunt queda(m) quae habe(n)tur in Cod. Ranchini, quae manus insuper marginibus 60 v —75' adscripsit titulos, inscriptiones et initium epistularum quae omissae sunt; ad ep. 136 (73') partem ultimam a
librario omissam supplevit in marg. sup. notis secretis ex exemplo descriptis ut videtur; ex ep. 117 (69 r ) deest pars ulterior (sed in fide - efifiagitamus). 98 r . epistula ad constantinum Miciacensem: Gerbertus Papa Constantino Miciacensi abb(at)i. Spera mi f(rate)r - intuenti occurrit [ed. Olleris, 479-480; Gerberti opera mathematica, ed. N. Bubnov (1899), 25-28]. 98 v . praeceptum aurum faciendi ad scribendum: Preparatio auri ad scribendum. < Tootle unu(m) bisantu(m) — distillat [primus edidit Fr. Boehner, Alte Farben- recepte (Anzeige f. Kunde d. deutschen Vorzeit 5, 1836), 90 sq. ex hoc cod., deindeK. Wessely, Chrysographie (Wiener Studiën 12, 1890), 275 et adn. 12]. Textus abrumpitur in verbis: argentu(m) uiuu(m), cetera desunt deperdito folio post 98; manus saec. xn, quae iam 97 v apparet, ea quae desunt, 98 v marg. inf. supplevit. 99 r -102 v . epistula de numerorum abaci rationibus: Constantino suo G. scho lasticus. Vis amicitiaepene impossibilia - ad extremos digitos [ed. Bubnov supra laud. 6-22; ed. Flavet, 238 sq. ( = prologus, usque ad: plena fide comparatam)\. 103 r ~ v . epistula ad adalboldum: Girbertus Adalboldo nunc usq(ue) dilecto sem per q(ue) diligendo fidei integritatem integritatisq(ue) constantiam. In his geometricis figuris - mei semper memento [ed. Bubnov, 43-45]. 104 r -106 r . adalboldi epistula ad gerbertum, inde a cap. 2: Adelboldus Gerberto Domino S. summo pontifici et philosopho vitae foelicitatem et foelicitatis per- petuitatem. Macrobius super somnium Scipionis - inuenitur profunditatibus [ed. Bubnov, 303.19-309.21]; cetera pars 106 r et 106 v vacant, ut omittam adnotationem 106 r scriptam eadem manu quae f. II apparet, in qua adnotatur Onuphrium Panuvium dixisse se vidisse in bibliotheca Alex. Card. Farnesii codicem librum geometricae artis a Gerberto editum continentem. Ex cod. Voss, descripti sunt cod. Berol. Phill. lat. 1718, p. 1-94 (cod. Ph; in bibliotheca cui nomen hodie Deutsche Staatsbibliothek, cf. [H. Winter und U. Bruckner], Signaturliste ... (1963), 8) et cod. Paris. Bibl. Nat. ms. fr. 6046, f. 476-508 (cod. Pa, confectus inter an. 1611 et 1636). Epp. 1-35, 42-44 collatae sunt cum ed. P. Massoni (Paris. 1611), quae collationes exstant in cod. Paris, ms. fr. 6046, f. 508 v -51l v ; epp. 6-9, 26, 27, 36, 38, 41, 45, 47, 133, 139, 140, 143, 152 contulit E. Baluzius cum eadem edit., cuius collatio exstat in cod. Paris. Bibl. Nat. ms. Baluze 129, f. 18-19 (epp. 6 ... 45 denuo collatae sunt f. 20). De veteribus editt. in quibus cod. Voss. [= cod. L] adhibitus est, cf. ed. Weigle, 16-18. G. H. Pertz, Bemerkungen über einzelne Handschriften und Urkunden (Archiv 7, 1839), 871; id., Richeri historiarum libri m (MGH 5, Script. 3, 1839), 567; Oeuvres de Gerbert, publ. par A. Olleris (1867), vii; ix; P. Riant, Inventaire critique des lettres historiques de croisades (Archives de 1’Orient Latin 1, 1881), 31; 37; J. Havet, L’écriture secrète de Gerbert (Extrait des Comptes-Rendus de 1’Acad. des Inscript, et Belles Lettres 15, 4e série, 1887), 14 adn. 4 et tab. I F (=f. 73 r pars sup.); N. Bubnov, Collection de lettres de Gerbert comme source historique (1888-90), 1, 25; 26; 36; 42 sqq.; 2, 1013 sqq. (russice); Lettres de Gerbert, publ. par J. Havet (Collection de Textes 6, 1889), xlii sqq.; K. Schultess, Pabst Silvester n (Gerbert) als Lehrer und Staatsmann (Prog. Gymn. Hamburg 1891), 2 sqq.; J. Lair, Études critiques sur divers textes des xe et xie siècles. 1 (Lettres de Gerbert) (1899), 91 sqq. et 2, tab. ante p. 91 (=f. 52 v , 97 v ); Gerberti opera mathematica, ed. N. Bubnov (1899), xxxii sq.; 301; P. E.
a
G. H. Pertz, Bemerkungen über einzelne Handschriften und Urkunden (Archiv 7, 1839), 871; L. Bethmann, Reise durch die Niederlande ... (Archiv 8, 1843), 30; E. Diimmler, Auxilius und Vulgarius (1866), 28 adn. 4. prov. : incerta. poss. : vid. ad I. VOSS.LAT.Q.55 - VITA LIUDGERI, CARTULARIUM WERTHINENSE Membr. (f. 29-29a: chart., signum chart.: sim. Heawood 1145 vel sim. vm.21 ap. G. Piccard, Die Kronen-Wasserzeichen (1961), p. 110: saec. xvi l 2 ), 240X 175, fol. 60 (l-59+29a). Duo codices in unum compacti. Tegumentum saec. xv (membr. flexibile); unum folium membr. recentius, bina folia chart, (eiusdem generis atque f. 29-29a) praeligata et postligata; tegumenti lateri anteriori adscriptus est titulus manu saec. xv litteris maioribus textualibus fulvis: Vita etco(n) uer(, satio') Diui Liudgeri/ ep (iscop)i,p(er) Alfridu (m) terciu(m) Mo(na)steri(ensem) ep(iscopu)m\ Exemplaria l(itte)rar(um) aliq(uo)t sup(er) acq(ui)sit(i)o(n)e\ certor(um) prgdior(um) olim i(n) p(r)i(m^u)a fu(n)- dat(i)o(n)e. I 1-28. Saec. xi 2 (an. 1085 vel paulo post), (iv-1) (1-7)+v (8-17)+iv (18-25) + (n-1) (26-28). Quaterna vel quina folia priora fasciculorum numerata in marg. inf. <al)-a4, bl-b5, etc. manu saec. xv. Pars marg. inf. f. 26 desecta est certe ante numeros datos. Textus 175x 125, lin. 26 (stilo lin.). Unus librarius scripsit praeter 28 r ~ v , in quo manus paulo posterior apparet. Manus saec. xv atramento scripturam l r cursu temporum evanidam revocavit. Minuscula sub-carolina. Litterae init. rubrae maiores et minores plus minusve ornatiores; inscriptiones rubrae partim omnino evanidae partim erasae sunt; manus saec. xv supra laud. l r litterae init. litteram atramento delineatam superimposuit; 2 V pars interior litterae init. capite humano atramento delineato ornata est; in marg. sinist. alterum caput exstat. Manus saec. xv passim locis inscriptionum vetustarum evanidarum suas adscripsit, quae non semper verbatim cum illis conveniunt, ut videtur. l r -27 v . altfridus monasteriensis (vel othelgrimus Ultrajectensis?, cf. A. van Berkum, op. infra laud., 82), vita liudgeri [ed. W. Diekamp, Die Vitae
Sancti Liudgeri (Die Geschichtsquellen des Bisthums Münster. Bd. 4, 1881), 3 sqq.; BHL 4937]: (l r -l v lin. 6) praefatio: Altfridus gratia dei ep(iscopu)s carissimisfratrib(us), etc. [ed. laud. 3-4]; post tres lineas vacuas (l v lin. 10-2 r ) index capitum [ed. laud. 4-6]; (2 V -26 V ) vita: Vitam S(an)c(t)i Liudgeri scrip- turns, etc. [textum qui legitur 2 v ~22 r lin. 20 edidit Diekamp, 6-53, 22 r lin. 21-26 v edidit 67.17-68.20; 69.15-70; 72-78.10; 79.7-81.5]; {2B-21'' lin. 13) epilogus: Igitur de sacros(an)c(t)o transitu, etc. [ed. L. A. J. W. Sloet, Het oudst bekende handschrift van het leven van den H. Ludger (1868), 53-54], F. l r marg. sup. inscriptio vetusta evanida vel erasa est, cuius in locum manus saec. xv supra laud, scripsit: Vita beati Ludgeri Monasteriensis ecclesia protoep(iscop)i, p(er) Alfridu(m) terciu(m) ibide(m) ep(iscopu)m. Multa nomina geographica in textu atramento sublineata sunt a petro sgriverio (f 1660), ut opinor, qui saepe in marg. nomen suo tempore usitatum adnotavit; 14 v , in quo lin. 3-7 textus vetustus erasus est (Cucullam - rennuit ex lib. i, c. 30: ed. Diekamp, 36.4-7), in marg. idem adnotavit: Haec lacuna suppleri potest ex vita Liudgeri a Browero edita lib. I cap. xxxii [i.e.: C. Browerus, Sidera illustrium et sanctorum virorum, etc. (Moguntiae 1616), 52]. Fol. praelig. membr. manus saec. xvi/xvn composuit: Genealogia S. Liudgerj [ed. Sloet, 54; Diekamp, xxx]. Is. Vossius codicem G. Henschenaio et D. Papenbrochio S. J. commodavit, cf. Act. SS. Martii 3 (1667), 629 B: (...). Vitam pond S. Ludgeri ab Altfrido scriptam (...) accepimus (...) aliud exemplar commodavit Isaacus Vossius & magis genuinum, in membranis exaratum antiquissima manu, etc.; ediderunt p. 642-652 ex hoc cod. textum tantum, qui legitur 2 v -22 r lin. 20. L. A. J. W. Sloet, Het oudst bekende handschrift van het leven van den H. Ludger (Handel, en Mededeel, v. d. Maatschappij d. Nederl. Letterkunde te Leiden, 1868), 51-54; W. Die kamp, Die Vitae Sancti Liudgeri (Die Geschichtsquellen d. Bisthums Münster. Bd. 4, 1881), xxviii sqq. [cod. L]; O. Oppermann, Rheinische Urkundenstudien 1: Die Kölnisch-Nieder- rheinischen Urkunden (1922), 106 sqq. F. 9 r - v : Versus cjosephi ad S. Liudgerum>, edidit E. Dümmler, Poet. Lat. Aevi Carolini 1 (MGH Poet. Lat. medii Aevi 1, 1881), 150, cf. 149 [cod. L]; 9 V : versus <Alcuini de ecclesia S. Liudgeri>, ibid., 304. 28 r-v . henrici iv imp. constitutio pacis dei in synodo Moguntina an. 1085 promulgata, excerptum: Iuramentum pacis Dei: Ab aduentu d(omi)ni - necessitas exigat [edidit ex hoc cod. G. H. Pertz (MGH Legum Tom. 2, 1837), 58-59, cf. 55], quem textum manus saec. xiii iteravit 27 v in spatio a librario post finem vitae Liudgeri relicto. 29 r -29a v vacant. prov.: Germania (occidentalis: monasterium Werthinense ?). POSS.: MONASTERIUM WERTHINENSE (?). - <P. SCRIVERIUS (+ 1660)>. - IS. VOSSIUS (Catal. Colom. num. 184; CMA 2, 2509.184). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 183). - bibl. leid. (scidula num. 183; catal. an. 1716, p. 381, num. 55: Liudgeri (...) vita & conversio per Alfridum, etc.).
II 30-59. Saec. ix (teste Bischoff). (iv-2) (30-35)+3 iv (36-59). Fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. numeris romanis (numerus iv evanidus est) a librario ipso; quina priora folia numeravit eadem manus saec. xv quae in I numeris <al>, a2; <bl, b2>, b3-<b5>, etc.; aliquot numeri postea cultro com- pactoris desecti sunt. Margines inf. f. 31, 38, 42, 44, 45, 47-50, 53—56 exsecti sunt certe antequam manus saec. xv supra laud, folia priora fasciculorum numeravit. Textus 190/195 X 130/135, lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Passim manus saec. xv supra laud, litteris init. veteribus minoribus atramento vel colore rubro scriptis superimposuit maiores atramento depictas; inscriptio ns rubrae. F. 57 r lucis ope depictum est ap. A. van Berkum, op. infra laud., tab. 2. 30 r -59 v . cartularium werthinense, quod dicitur, exemplaria litterarum privatarum ad monasterium Werthinense pertinentium continens [ed. D. P. Blok, Een diplomatisch onderzoek van de oudste particuliere oorkonden van Werden (Diss. Leiden 1960), 156-219]: (30 r -31 r lin. 15) index, in quo enume- rantur 76 tituli; numeri 63-76, quorum textus in codice non legitur, postea atramento deleti sunt ut et adnotationes manu saec. xi (?) in spatio a librario relicto scriptae; (31 v ) prius vacuum relictum; manus quae titulum l r addidit, adnotavit: Incipiunt Exemplaria certa literar(um) publicar(um) seu Tabellar(um) super adeptione [aliq(u)ot add. altera manus] pr^dior(um) hui(us) monastery Werthinensis olim in prim$ua fundatione eiusdem', (32 r ) textus incipit: In nomine s(an)c(t)e trinitatis incipit liber cartarum. (...). Notum fieri cupio omnibus tam p(re)- sentibus quamfuturis, qualiter ego liudgerus, etc. Omnes tabulae secundum enume- rationem indicis ordine numerantur usque ad xxvim, deinde sequitur numerus xxxi omisso xxx, etc. usque ad lxi; postea enumeratio correcta est ab eadem manu quae litteras init. maiores confecit et passim in textu apparet. Manus saec. xv passim marginibus nomina geographica suo tempore usitata adscripsit, hic illic p. scriverius adnotationes addidit. Editiones quae cartularium totum vel partim exhibent, enumerat D. P. Blok in edit, supra laud., 154; de cod. cf. 11 sqq. G. H. Pertz, Bemerkungen über einzelne Handschriften und Urkunden (Archiv 7, 1839), 997; Th. J. Lacomblet, Urkundenbuch für die Geschichte des Niederrheins 1 (1840), xi; L. A. J. W. Sloet, Oorkondenboek der graafschappen Gelre en Zutphen tot op den slag van Woeringen, 5 Juni 1288, 1 (1872), num. 8; K. Lamprecht, Verzeichniss niederrheinischer Urbarialien (1890), 33; R. Kötzschke, Rheinische Urbare 2 (1906), cvi-cix; edidit cap. xxxi (f. 48 r ), 3-4; O. Oppermann, Rheinische Urkunden-studien 1: Die Kölnisch-Niederrheinischen Urkunden (1922), 105; A. van Berkum, Sint Ludger en zijn betrekkingen met Gelderland (Bijdragen en Mededel. der Vereniging ‘Gelre’ 42, 1965/7), 83; <98>.
K
mologiae: lib. xi.4 (caput de transformatis) >; (lin. 44-46) <dictum) augus- Tim:JVo(n) itaq(ue) solu(m) animu(m), sed n(ec) corp(us) q(ui)de(m) ulla r(ati)- o(n)e credid(er) im, etc. 30 v -38 va . <Ps.—aurelius victor, epitoma de caesaribus) (manus saec. XVII in marg. sup. adnotavit: sextj victoris epitome), inde a verbis: Octavianus patre Octavio [ed. Fr. Pichlmayr-R. Gruendel (1966), <133). 10-176]. Th. Opitz, Quaestionum de Sex. Aurelio Victore capita tria (Acta Soc. Philol. Lipsiensis 2, 1872), 270; Sexti Aurelii Victoris Liber de Caesaribus ... subsequitur Epitome de Caesaribus, rec. Fr. Pichlmayr ... iterum collegit et adiecit R. Gruendel (1966), xix sq.; xxii. 38 va —40 v . Excerpta varia: (38 va lin. 34-39 va lin. 37) <palladius, commoni- torium de bragmanorum vita): Mens tua que (et) disc(er)e (et) multu(m) disc(er)e cupit - temporibus imp(er)atoris neronis qui petru(m) et paulum s(an)c(t)os ap(ost)los int(er)emit [cf. ed. B. Ktibler, Commonitorium Palladii ... etc. in: Romanische Forschungen 6 (1891), 210-214 ex cod. Bamberg. E.III.14; textus cod. Voss, potius cum recensione convenit cuius partem priorem edidit A. Wilmart, Les Textes Latins de la lettre de Palladius sur les moeurs des Brah- manes (Rev. Bénéd. 45, 1933), 34-40: versio V (codd. Vatic. Lat. 281, 282, Reg. Lat. 126)]; in marg. manus is. vossn apparet; (39 va lin. 38-col. 2 lin. 1) <de serpentibus et tigride): Om(n)isn(am) bestiar(um) uoluc(e)r serpe(n)tu(m) - anastasio p(ri)ncipi missam (laudantur Plinius et Marcellinus); (col. 2 lin. 2-35) <isidorus, etymologiae: lib. xiii, excerpta ex capp. 7-9); (col. 2 lin. 36-40 ra lin. 20) theologica: de die a(utem) ilia, ac si dic(er)et(ur). de die nouissima - i(n) paradiso; (lin. 21-40 va lin. 35) <ex hieronymi adv. iovianum libris): (lin. 21-31) ex i.44: Indi (et) o(mn)espene barbari - n(on) acq(ui)rit [PL 23, 286 C 9 - 287 A 8]; (lin. 32-40 va lin. 27) n.7 Scotor(um) nat(i)o - 8 q(uo)d agit [ed. laud., 309 A 4 - 311 B 11]; (lin. 28-35) ex. i.41: Narra(n)t sc(ri)ptores g(re)cie - exist(er)et [ed. laud., 285 B 1-7]; (lin. 36 - col. 2 lin. 5) Ieronim(us) de b(eat)a paula dice(n)s. Cu(m)q(ue) an(o)b(is) c(re)bri(us) mon(er)et(ur) utp(ar)c(er)et oc(u)lis - comede uiliora; (lin. 6 - col. 2 fin.) varia theologica: ad litt(er)a(m) a(utem) q(ue)da(m) u(ir)gines, etc. prov.: Gallia. poss.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LIX; Mourlot, Thévenot 121 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 144; CMA 2, 2469.144). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 144). - bibl. leid. (scidula num. 144; catal. an. 1716, p. 381, num. 56: Julii Solini tractatus de memorabilibus mundi, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137.
VOSS.LAT.Q_.57 - BEDA Membr., saec. xv (c. med.), 255 X 180, fol. 140. (rv—2) (1-6)+ 16 iv (7—134) + (iv-2) (135-140; 140 tegumento adglutinatum est). Quaterna priora folia fasciculorum a 1 -<a 4 >, b r -b 4 , etc. manu saec. xv numerata sunt; hie illic numeri altera manu adpositi exstant. Fasciculi verba reclamatoria quae dicun- tur, exhibent a librario ipso scripta. Olim exstabant demonstratores foliorum qui dicuntur, hodie omnino deperditi sunt vestigiis relictis in f. 25, 47, 73, 99. Textus 165/175 X 110/115, col. 2 (spatium inter columnas mm 11-12), lin. 31 (l r -38 v ), 32 (39 r -139 v ) (atramento lin.); exhibet signa legendi in usu apud sodalium religiosorum. Unus librarius scripsit ut videtur, litteris hybridis. Initia singulorum librorum litteris maioribus bicoloribus (caeruleo rubroque coniunctis) lineis rubris et caeruleis adiectis vel litteris caeruleis lineis rubris ornatis distinguuntur; nonnullae litterae colore viridi ornatae sunt. Initia capitum litteris simplicioribus rubris et caeruleis alternis ornata sunt. In scriptions rubrae. Tegumentum saec. xv (ex corio fusco factum super lignum lineis impressis ornatum, cum duobus claustris aeneis; tegumenti lateri anteriori titulus litteris gothicis textualibus scriptus adglutinatus est et protectus particula cornea marginibus aeneis circumdata); 3 folia membr. praeligata (olim quattuor, unum vero exsectum est), ex quibus primum tegumento adglutinatum, duo cetera hodie numerantur I et II, quae folia eiusdem generis atque folia codicis sunt. Tegumentum in eodem monasterio videtur esse confectum, in quo codex scriptus est; an. 1970 tergum renovatum est. bedae opera aliquot: l r —128 r . historia ecglesiastica gentis anglorum [Baedae opera historica, ed. C. Plummer 1 (1896), 5-306]: Incipit p(re)facio vene(r)abilis bede p(res)b(ite)ri i(n) ecc(lesi)astica(m) historia(m) ge(n)t(is) a(n)glor(um) : Gloriosissimo regi geoluulfo beda (...) historia(m) gentis angloru(m), etc.; (2 r ) lib. i; (25 r ) n; (46 r ) hi; (72 r ) iv; (98 v ) v; (128 r ) subscr.: Explicit hystoria ecc (lesi) astica gentis anglor(um) venerabilis bede p(res)b(ite)ri. Singulis libris praemittitur index capitum. Desunt inter f. 3 et 4 deperditis duobus foliis: 1.1 ca\hda sed et ardens — 3 . \'evo, nihil omnino [ed. laud. 1, 10.21-15.25]. F. l v franc, nansius adnotationem scripsit. M. L. W. Laistner, A Hand-list of Bede Manuscripts (1943), 97. 128 v -136 ra . de natura rerum [PL 90, 187-278]: Incipit liber venerabilis bede p(res)b(ite)ri de n(atur)a rer(um). de q(ua)drifario op(er)e dei. Ca(pitulu)m I: Operacio d(iu)ina, etc. In cod. opus in 69 capita divisum est; inde a cap. numerate 54 re vera legitur:
136 ra -139 v . (liber de temporibus): Tempora mome(n)tis horis - morte finienda [Bedae opera de Temporibus, ed. C. W. Jones (1943), 295-303]; (139 vt> ) subscr. (textus ipse desinit in columna priore media): Explicit liber venerabilis bede p(res)b(ite)ri de n(atur)a rer(um). Laistner, op. laud., 141. 139 v post duas lineas vacuas legitur (bedae elogium): Beda dei famulus mo(na)- chor(um) nobile sidus !(...) (6 vss.)jAngligena angelica(m) co(m)meruit p(at)riam [PL, 90, 122 B]. Deinde post duas lineas vacuas: Anno ab i(n)carnacione d(omi)ni septinge(n)tesimo xxxv ab obitu vero b(ea)ti gregorii p(a)pe [II ?] centesimo vicesimo vii. prov.: Belgium (monasterium S. Salvatoris in Eemsteyn prope Dordracum ?). poss.: Monasterium s. salvatoris in eemsteyn (II v : Iste liber p(er)tinei mo(na)- sterio de ee(m)steyn / Eth(ae)c (con)tine(n)tur i(n) eo / beda de gest(is) angloru(m) / beda de n(atur)a rer(um) (et) de q(ua)drifario op(er)e dei) (saec. xv). - (biblio theca urbis dordraci) (in catalogo anno 1640 a Petro Godewijck confecto et hodie in tabulario urbano sub num. Bibl. 3324 adservato, legitur: Beda de gestibus Anglorum, Liber manu scriptus pro Monasterio de Eemsteijn prope Dordrecktum. Anno ab incarnatione Domini septingentesimo xxxv. in 4°; cf. adnot. 139 v ). — is. vossius (Catal. Colom. num. 129; CMA 2, 2454.129). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 129). - bibl. leid. (scidula num. 129; catal. an. 1716, p. 381, num. 57: Venerabilis Bedae Presbyteri ecclesiastica historia gentis Anglorum, etc.). VOSS.LAT.Q.58 - CICERO Membr., saec. xv, 255 x 160, fol. 158. 2 v (l-20) + (iv-l) (21-27)+iv (28-35) +2 v (36-55) + (v-2) (56-63)+2 v (64-83) + (v-2) (84-91)+ 3 v (92-121) + iv (122-129)+2 v (130-149) + (v-l) (150-158). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso. Textus 170x90, lin. 36 (atramento lin.). Littera textualis fere-humanistica. F.l r initium lib. i littera maiore aurea super fundum bicolorem (rubro cae- ruleoque coniunctis) more italico depicta distinguitur (littera hodie partim vitiata est). Initia ceterorum librorum litteris maioribus rubris et caeruleis alternis ornamentis albis ornatis, initia singularum epistularum litteris minori- bus simplicioribusque rubris et caeruleis distinguuntur, quae litt. maiores et minores paulo post depictae sunt more Belgico. In initio inscriptio litteris aureis scripta, deinde inscriptiones rubrae. In summis paginis in foliis versis libri littera L rubra, in foliis rectis numeris romanis caeruleis designantur.
Tegumentum ut in cod. Q. 10; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora et ulteriora varii coloris sunt; primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum et secundum post- ligatum tertio adglutinata sunt. l r -158 r . m. tullius cicero, epistulae ad familiares [ed. H. Sjogren (1925)]: Marei Tullii Ciceronis epistolar(um) liber primus: Marcus Cicero sal. P. Lentulo procos. Ego omni officio, etc.; (13 r ) lib. n; (22 r ) in; (31 v ) iv; (39 v ) v; (51 r ) vi; (60 r ) vu. 1, 3 (cod.: vi); (68 v ) ix (cod.: viii: 71 v ); (81 r ) x (cod.: ix); (95 v ) xi (cod.: x); (107 v ) xn (cod.: xi); (122 v ) xiii (cod.: xn); (145 v ) xiv (cod.: xiii: 139 r ); (150 r ) xv (cod.: xiv). Post 26 v desunt deperdito folio: m.8,3 edictum meum - 8,8 aliquid posterior [ed. laud. 78.17-81.11]; inter 59 v et 60 r deperditis duobus foliis: vi.18,4 huius modi - vn.1,3 tu per eos [ed. laud. 192.30-199.13]; post 87 v deperditis duobus foliis: x.18,1 cog]noscere potuisti - 21,6 matures, priusquam [ed. laud. 324.13-329.19]. Multa sine ulla designatione librarius ipse omisit: m.10, 7 quererer tecum - fin.; iv.7; 9; v.5; 13; 20; vi.5; 7; 13; vn.3; 14; 17; 18; 23-25; 30; totum librum viii (quod manus saec. xvn in marg. 68 v indicat); ix.3; 4; 17; 18; x.3; 4; 13; 23; xi.19; 27; xm.49; 50; 77; 78; xiv.4; 12-14; 23; xv.2, 7-3; 4, 16 philosophiam ad te -7; 9-11; 13; 14; totum librum xvi. Verba graeca omittuntur spatiis relictis. Marginibus librarius nomina personarum in epistulis laudatarum et paucas adnotationes adscripsit; hie illic vir doctus quidam saec. xvi 2 lacunas adnotavit (non omnes vero) et varias lectiones scripsit, ex quibus apparet textum codicis cum libris impressis (inter quos edit. Lambinianam (1565)) eum contulisse. Sub adnot. in marg. inf. 87 v unus ex possessoribus, scil. g. stewechius (cf. infra) nomen suum addidit. 158 r ~ v . <aul. gellius, noctes atticae, excerptum: iii.8,8>: epistula G. Fabricii et Q_. Aemilii conss. ad Pyrrhum regem: Consules romani salutem dicunt Pyrro regi: Nos pro tuis iniuriis — Tu nisi caues, iacebis [ed. P. K. Marshall 1 (1968), 144.1-10], 158 v cetera pars prius vacua relicta est; postea variae manus varia scripserunt, e.g.: Completum et p(er)fectum p(er) me (... ?) et belgice: Item (?) mijn Vader (?) heeft gecost (?) (hodie difficile lectu liquoris chymici causa); victrix fortunae patientia (saec. xvn); Orthographia quorundam Nominum ex libro hoc obseruata (... ?) (difficile lectu causa eadem qua supra). prov. : Italia. poss.: walrandus ab haeften dominus in Haeften, Herwijnen, etc. (f 1608), qui codicem dono dedit praeceptori suo godescalco stewechio (j c. an. 1588) (l r marg. sup.: Hunc codicem m.s. Godescalco Stewechio praeceptori suo dono dedit Nobiliss 8 . ac Generosus Walrandus ab Haeften D(omi)n(u)s in Haeften, Herwijnen etc.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 203; CMA 2, 2528.203). - ger. vossius
(Catal. Vossii num. 201). -bibl. leid. (scidulanum. 201;catal. an. 1716, p. 381, num. 58: M. T. Ciceronis epistolarum libri XV, etc.). VOSS.LAT.Q.59 - VEGETIUS Membr., saec. xiv ex., 250 X 195, fol. 53. 6 iv (1-48) + (hi- 1) (49-53). Quaterna priora folia fasciculorum numerata a,-a,„„ b,—b,„„ etc. colore rubro manu saec. xv; fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, ornatiora exhibent a librario ipso scripta. Textus 175 X 125, lin. 28 (atramento lin.). Littera textualis. Initia librorum trium priorum litteris maioribus bicoloribus (rubro caeruleoque coniunctis) ornamentis et lineis rubris et violaceis adiectis, initia singulorum capitum litteris minoribus rubris et caeruleis alternis lineis violaceis et rubris adiectis distinguuntur. In textu litterae initiales saepe lineola rubra ornatae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile corio fusco tectum); 4 folia membr. praeligata (primum hodie numer. 1*) et 2 postligata; utrique interiori parti tegumenti folium membr. ex altero codice adglutinatum est, de quo vid. infra. l r -52 v . FLAVIUS VEGETIUS RENATUS, EPITOMA REI MILITARIS [ed. l 2 C. Lang (1885)]: Flauii Vegetii renati viri illustris epythom(a) rei militaris liber primis [sic] incipit; (lin. 3) enumeratio rerum de quibus agitur in singulis libris: Primus liber el(e)ct(fyone(m) edocet <iuniorum) — p(re)cepta subnectit [ed. laud. <1>]; (lin. 11) <lib. i>: In om(n)i aut(em) p(re)lio - victoriam [ed. laud. 2]; (lin. 12) Argumentum. Antiq(ui)s temporib(us) - inuenias [ed. laud. <4>-5.12]; (l v lin. 3) scholium: Om(ne)s reges romanorum cesares (et) augusti su(n)t dicti. Apud romanos - e(st) facta p(ro)uincia; (lin. 10) Capitula p(ri)mi libri. Populu(m) romanu(m) - romaneq(ue) uirtutis [ed. laud. 2-3]; (2 r lin. 16) <cap. i) (cod.: (...). Incipit p(ri)mus liber. Nulla (e)n(im) alia re, etc. [ed. laud. 5.13 etc.]; (10 r ) n; (19 v ) hi; (40 v ) iv, cuius prologus capitum indicem praecedit. Subscr. lib. i (10 r ): Flauij uegetij renati uir [sic] illustris epytkom(a) pr(i)mi libri explicit de commentarys Cato(n)is, augusti, traiani (et) adriani, nec no(n) (et) alioru(m). Capitula s(ecund)i libri; ceteri libri subscriptiones non exhibent, in fine vero (52 v ): Explicit Vegetius de re militari. Flavii Vegetii Renati epitome rei militaris, ed. 2 C. Lang (1885), xli. 53 r . (Versus de diebus bonis et nefastis) (vss. 28): Sanguinis incura, qui nos- c(er)e uult nocitura - Optime monstrat(ur), q(uo)d sanguis no(n) minuat(ur) [vss. 3- 24, 26 ed. W. Schmitz, Horae Aegyptiacae (Rhein. Mus. 23, 1868), 520 sq.].
53 v (litt. rubris eadem manu saec. xv scripta, quae folia priora fasciculorum numeravit). Adnotatio provincialiter: VII XX de dos ponhs doas nia q(ui)de dos esterlis, etc. Folia membr. lateribus interioribus tegumenti adglutinata: saec. xv (c. med.); textus lat. c. mm 210, col. 2 (spatium inter columnas mm 20). Littera cursiva libraria. Litterae init. rubrae et caeruleae alternae lineis purpureis et rubris ornatae more italico; signa paragraphorum rubra, interdum caerulea. Sunt fragmenta duorum foliorum ex codice quodam avulsa, qui continebat <BARTOLI A SAXOFERRATO (1313-1357) COMMENTARIA IN DIGESTUM NOVUM>; folium tegumenti lateri poster, adglut. exhibet textum agentem de <Dig. xlii.1, 6-8) [cf. Bartolus a Saxoferrato in primam Digesti Novi partem ... (Lugduni 1581), fol. 107 vb -108 va ], folium lateri anteriori adglut. textum agentem de <Dig. xlii.1, 46-53) [cf. ed. laud. fol. 116 rb -l 16 va ]. In textu legitur passim bartalus vel bar. prov. : Gallia (meridionalis). poss.: 53 v : Petragoricen(sis). - p. petavius (l* r .: D.7). - alex. petavius (eius numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 83 r ). - <christina sueciae regina). — is. vossius (Catal. Colom. num. 205; CMA 2, 2530.205). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 203). - bibl. leid. (scidula num. 203; catal. an. 1716, p. 281, num. 59: Flavii Vegetii Renati epitome rei militaris, etc.). VOSS.LAT.Q.60 - LIBER PONTIFICALIS Membr., saec. vm 2 , 245x 145, fol. 122. (iv-1) (1-7)4-14 iv (8-119)4-(n-1) (120-122). Fasciculi (primo excepto) numerati in fine in medio marg. inf. a librario ipso litteris A-O interdum colore viridi vel luteo ornatis punctis lineolisque adiectis (praeter ad M et N). Maxima parte folii olim primi desecta restat hodie margo interior tantum ante folium hodie 1 numeratum. Textus 195 X 100, col. 2 (spatium inter columnas mm circiter 15), lin. 28 (stilo lin.). Minuscula Carolina (St. Amand-Salzburg type teste E. A. Lowe in CLA 10, cf. infra). Litterae init. maiores atramento ductae coloribus rubro, viridi, luteo ornatae, eodem modo litterae init. minores quae colore rubro carent; inscriptiones litteris rubris uncialibus scriptae sunt. F.4 V magnam crucem exhibet taeniis rubris circumdatam, in qua taeniae albae, luteae, virides inter se nectuntur; forma rectis angulis eodem modo taeniis rubris circumdata ornamenta lutea et viridia alterna exhibet; in quattuor spatiis legitur inscriptio litteris capit.
rubris scripta (cf. infra); 5 r inscriptio litt. capit. rubris et atramento ductis, viridi et luteo coloribus ornatis scripta est; eodem modo 8 V litteris atramento ductis tantum. Tegumentum ut in cod. Q_. 15 (Petavianum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.71 v (pars super.) lucis ope depictum est ap. L. Duchesne, Liber Pontificalis 1, tab. 5.1; 3 V et 61 r partes in CLA 10, tab. iuxta num. 1583. l r lin. 1-14 (saec. x). Hieronymus, commentarius in mighaeam <vii.8>, excerptum: Hieronim(us) in Michea(m) p(ro)phe(tam) p(ro)pe fine(m) p(ro)- phetiq in eo q(uo)d ait: JVe l(gt)eris inimica mea sup(er) me, longe post ad fine (m) disputationis hui(us)ce sententie: (et) tunc inq(ui)t uere compleat(ur) - int(er) eos [PL 25, 1226 A-B]; cetera folii pars vacat ut omittam aliquot probationes pennae, inter quas: aabert(us). 1 V -2 V (saec. ix: aetate Hincmari Remensis teste Bischoff; minuscula remensis). (Anonymi (an haimonis Autissiodorensis?, cf. J. J. Contreni, Haimo of Auxerre, Abbot of Sasceium (Cessy-les-Bois), and a New Sermon on i Iohn v, 4-10) commentarius in i iOH. v, 4-10): Si prudent(er) negotiu(m) inspicim(us) sicut dep (re) hendunt( ur) s(an)c(t)i patres quadragesimalib(us) dieb(us) certas lectionib(us) [sic; postea corr. in - cfj opposuisse - q(uo)dp(er)tineat ad sorte(m) adoptionis jilioru(m) d(e)i. Manus quae excerptum l r scripsit l v marg. sup. addidit: De expositione cui(us)da(m) moderni abbatis monachor(um) [in t(er)ritorio: add. in rasura] autisioderens(is) nomi(n)e haimonis te(m)porib(us) hludouuici Im- p(erator)is (et) filii ei(us) karoli sententia in ep(isto)lam ioh(ann)is euang(e)list£ [ad locum: add. supra lineam] q(uonia)m tres s(un)t q(ui) l(estimonium') d(ant), supra hanc adnot. eadem manus vel altera addidit: monasterii quod usque nunc d(icitu)r sasceium [vulgo: Cessy-les-Bois], quae verba legenda sunt post vocem autissioderens(is); inde a lin. 15 f. 2 V vacat. 3 r -121 r . (liber pontificalis): (3 r ) inscriptio possessoris, de qua vid. infra; eadem manus saec. xii scripsit infra cryptographice: Dpmknf dpmknxs npstfr q ad mkrbbilffst npmfn txxm knxnkxfrfb tfrrb, i.e.: Domine dominus noster q(uam) admirabile est nomen tuum in universa terra [ =Ps. 8.2,10]; (3 V ) Ps.-hieronymi et Ps.-damasi papae epistulae mutuae : Gloriam sanctitatis, etc. et Gaudet ecclaesia, etc. [ed. Duchesne, op. laud. 1, 117]; (4 r vacat); (4 V ) crux (de qua vid. supra) cum inscriptione: Gestat honorand(um) cuncti [sic, lege: -A] manus incluta lignum / Quod [sic, lege: quo] se s(an)c(t)a sinit pendere victima mundi / Perditam ut miseris reddat mors ma [sic, lege: una] salutem [ed. B. Bischoff, Kreuz und Buch im Friihmittelalter und in den ersten Jahrhunderten des spanischen Reconquista (Bibliotheca docet. Festgabe fur Carl Wehmer, 1963), 19 sqq.; = Mittelalterl. Studiën 2 (1967), 290, adn. 40]; (5 r ) Incipi(u)nt j capituli [sic; paulo post
addita cst super I littera A] / or do / episc(o)por( um) / sedis / Apostolicae / Rom( a)- n(ae) /ecles(iae); (5 v -7 r ) Catalogus pontificum romanorum numeros ordinis, nomina, nationes tantum exhibens. Numeri pergunt usque ad cxi (7 r fin.); librarius ipse iam desinit in verbis XCIIII. Stephanus nat. romanus [hi (n), t 757]; alia manus (remensis saec. ix 2 ) addidit nomina tantum usque ad Stephanum vi [| 891], exceptis tribus prioribus scil. Pauli [i, t 767], Stephani [iv, f 771], Adriani [i, t 795], quorum anni, menses, dies indicantur. Alia manus saec. ix—x nomina archiepiscoporum Remensium iuxta nomina pontificum eiusdem temporis addidit: iuxta Hadrianum i (772-795): Alpinus fuit rem(ensi)s ep(is- copu)s; iuxta Paschalem i (817-824): fuit ebo ep(iscopu)s\ iuxta Leonem iv (847-855): hincmar(us) ep(iscopu)s; iuxta Marinum i (882-884): folco ep(isco- pu)s; (7 v -8 r vacant); (8 v -9 r , binis columnis) In n(o}min(e) D(e)i summi In- cip (i) t or do episc (o)p(o)r (um) sedis Ap(o)st(o)l(i)ce s(an)c(t)ae eclesiae Roman (ae) beat(i)ss(i)miprinc(i)p(i)s apost(o)lor(um) Petri ab ipso inchoante; (9 r -121 r ) vitae pontificum: Beatus Petrus Apo(s)t(o)l(u)s etprinceps Apostolorum AnthiocaenusJilius Iohamis, etc.; desinunt in fine vitae Stephani ii (f 757) [ed. laud. 1, 118-456]. Manus fere eiusdem temporis addidit quae librarius omisit; lector saec. x hie illic adnotationes margin, saepe ad liturgiam spectantes scripsit; idem fecit lector, qui l r conscripsit; adnotavit 92 v : Hoc fecer(unt) franci principe Karlo martello agnomi(n)efr(et)i (et) Milone rem(en)si abbate rigob(er)to ep(iscop)o adhuc pulso sup(er)stite iuxta narrationem proelii Tolosani (an. 721), quod proelium lector confundit cum proelio Pictaviensi (an. 732); 9 r alex. petavius in marg. adnotavit: Anastasius bibliothecarius. L. Duchesne, Étude sur le Liber Pontificalis (Bibl. des Écoles Fran?. d’Athènes et de Rome 1, 1877), 63 sqq.; Liber Pontificalis, ed. L. Duchesne 1 (1886 = ed.2 1955), clxxvu; CLxxxix [cod. Cl]; excii; Gesta Pontificum Romanorum 1, ed. Th. Mommsen (MGH, 1898), xci [cod. Cl]. 121 v -122 v . Probationes pennae variis manibus scriptae (saec. ix et post), inter quas de possessore codicis, 121 v infra <Ps. 8, 2). prov. : Gallia (Elno, vulgo: St. Amand, ut videtur; 1 V -2 V : Remi). poss. : <Fortasse Leo hi papa codicem dono dedit Carolo Magno (cf. librum cui titulus: Ausstellung Karl der Grosse infra laud., p. 217)). — s. remigius Re mensis (3 r : Liber S(an)c(t)i Remigij Francor(um) ap(osto)li q(ui) ei abstulerit illu(m) anathema sit. Fiat. Fiat. Amen (saec. xn); 3 V et 56 r (marg. sup. litt. ru- bris): lib(er) s(an)c(t)i Remigij Rem(ensis). vol(umen) LXIX (saec. xii—xm), cf. L. Delisle, Le Cabinet des Mss 2, 411); 8 v -9 r (marg. sup.): Liber s(an)c(t)i Remigij (saec. x: eadem manu quae l r scripsit, ut videtur); 103 r (marg. sup.): liber sancti Remigii qui ei abstulerit anathema sit (saec. xm), cf. 122 v ). — In cetera primi folii parte primi fasciculi: LIBER S(AJV)C(T)I PHIS', 3 r : Petrus. — alex. petavius (9 r marg. inf. inscriptio hodie quasi omnino erasa ope lucis quae infra É
spectrum iacet, legitur: Alexander Pauli filius Petavius senator Parisiensis anno 1647\ in tergo tegumenti exstat eius numerus 11<26), cf. Catal. Petav. 24 r ; de Mey'ier, Petau 210). - <christina suegiae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 196; CMA 2, 2521.196). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 195). - bibl. leid. (scidula num. 195; catal. an. 1716, p. 381, num. 60: Pontificale Damasi, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. - H. Pabst, Reise nach Italien 1869/70 (N. Archiv 2, 1877), 31. - L. Duchesne, L’Historiographie Pontificale au huitième siècle (Mélanges d’Archéologie et d’Histoire. École fran$. de Rome 4, 1884), 236 sqq. - Th. Gottlieb, Ueber mittelalterliche Bibliotheken (1890), 342. - W. M. Lindsay, Notae Latinae (1915), 460. - id., The Letters in Early Latin Minuscule (Palaeogr. Lat., ed. W. M. Lindsay 1, 1922), 10. — id., Collectanea varia (ibid. 2, 1923), 38. - E. K. Rand, Studies in the Script of Tours 1 (1929), 203; 211 (cod. Voss. Turonensis non est). - L. W. Jones, Two Salzburg MSS. and the Influence of Tours (Speculum 10, 1935), 288 sqq. - Carey, Scriptorium of Reims, 46; 57. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 600, adn. 5; 603, adn. 10. - B. Bischoff, Die Kölner Nonnenhandschriften und das Skriptorium von Chelles (Karolingische und Ottonische Kunst: Forschungen z. Kunstgesch. u. Christl. Archaologie 3, 1957), 395 sqq. - CLA 10 (1963), xii; 42 et 53 (num. 1583). - Ausstellung Karl der Grosse (Aachen 1965): Catal., 217 (num. 375). - Lambert, III A (1970), num. 344; 345. VOSS.LAT.Q.61 - OVIDIUS Membr., saec. xiii, 258X 155, fol. 124. 15 iv (1-120)+n (121-124). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta; in fine duorum priorum verba postea cultro compactoris desecta sunt. Textus 195x75, lin. 50 (l r -32 r , 57 r -104J, 38 (33 r -37 r ), 36 (37^-38 r ), 39-43 (38 v -56 r ), 52 (105 r -120 v ), 51 (121 r -124 r ) (atramento lin.). Littera gothica textualis. Initia singulorum librorum litteris maioribus bicoloribus (rubro caeruleoque coniunctis) adiectis cincinnis lineisque eisdern coloribus depictis, distinguuntur. Litterae init. versuum lineola rubra ornatae sunt; hie illic signa paragraphorum rubra. Inscriptiones nullae. Tegumentum, folia praeligata et postligata chart, ut in cod. Q. 58; insuper unum folium membr. praeligatum hodie numer 1*. 1 r — 124 v . <p. ovidius naso, metamorphoses): (l r ) lib. i: In noua fert a(n)im(us) mutatas dic(er)e for(ma)s, etc.; (8 V ) n; (17 v ) hi; (24 v ) iv; (32 v ) v; (40 v ) vi; (49 v ) vii; (59v) vm; (68 v ) ix; (76 v ) x; (84 r ) xi; (92 r ) xii; (98 r ) xiii; (107 v ) xiv;
i (116 r ) XV. Textus desinit 124 v lin. 10; post unam lineam erasam librarius ipse addidit subscriptionem: Nasonis lib(er) XV explicit felicit (er) / Bis sex millenos u(er)sus i(n) codice sc(ri)ptos / S(et) t(er) q(ui)nq(ue) minus (con)tinet ouidius. / Finito libro sit laus (et) gl(ori)a chr(ist)o. amen', cetera pars 124 v vacat. Librarius ipse ad initium singulorum librorum (primo excepto) argumenta scripsit; variae manus saec. xiii glossas interim, et scholia margin, addiderunt, quae inde a lib. vn rariora sunt, inde a lib. ix omnino desunt; inter has manus exstat una anglica (saec. xiii), cuius scholia saepe linea rubra circumdata sunt. Hunc codicem Nic. Heinsius vidit, qui l* v adnotavit: NH vidi (=D. codex Vossianus ante- trecentos ferme unnos scripsta in Berol. Diez 4° 1072 [Boese, Philologus 106 (1962, ) ]). prov. : Gallia. poss. : Possessor quidam scripsit l* r : Vita quid est hominum, nisi lurida victima Mortis? I Morsportus vitae est, anchora firma, salus. / A 0 . 1605. 4 Julij. — is. vossius (l r marg. inf.: Isaaci Vossij', catal. Colom. num. 189; GMA 2, 2514.189). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 188). - bibl. leid. (scidula num. 188; catal. an. 1716, p. 381, num. 61: Ovidii Nasonis Metamorphoseon libri XV integri,^ etc.). litt. : D. A. Slater, Some Codices Vossiani and the Metamorphosis of Ovid (The Classical Review 29, 1915), 175. - Fr. Munari, A Catalogue of the Manu scripts of Ovid’s Metamorphoses (Bulletin Inst. Class. Stud. Univ. of London. Suppl. 4, 1957), 33, num. 147. VOSS.LAT.Q_.62 - CHRISTOPHORUS DE BONDELMONTIBUS Membr., saec. xv (inter annos 1423-76), 245x180, fol. 42. 2 iv (1-16)+v (17_26) +2 iv (27-42). Quaterna vel quina priora folia fasciculorum numerata A 1-4, B 1-4, etc.; saepe numeri desecti sunt cultro compactoris, fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 190x140, lin. 33-36 (scriptorio lapide lin.). Littera textualis fere- humanistica. In initio (2 r ) littera maior coloribus caeruleo, rubro, viridi, purpureo depicta in quadrato aureo adiectis foliis eisdem coloribus depictis super maiginem ex- currentibus; initia singulorum capitum litteris minoribus rubris distinguuntur. In initio titulus ruber hodie fere evanidus. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F. 58 (ab lac. Morel Parisiensi confectum). l r . Mappa nautica hodie fere omnino evanida: pars orientalis maris Meditei- ranei et archipelagi, Pontus Euxinus, ut videtur. l v . Adnotatio possessoris, de qua vid. infra.
2 r -42 v . CHRISTOPHORUS DE BONDELMONTIBUS, LIBER INSULARUM ARCHIPELAGI, ornatus Septuaginta novem schematibus insularum, urbium, etc. coloribus aquatis (praesertimviridietfusco) rudissime depictis: (2 r ) Incipit liber Insularu(m) arcipelagi editus per frat(re) m x(rist)ophoru(m) d(e) bondelmo(n)tib(us) de jlorentia que(m) misit d(e) ciuitate rhodi roma(m) d(omi)no Jordano Card, de Ursinis (f 1438) anno d(omi)ni Mccccxxii\ praefatio: prologus incipit. Constitui pater reuerendissime Jordane cardinalis, meis itineribus tibi libru(m) insularum cicladu(m) atq(ue) aliar(um) in circuitu sparsaru(m) destinare Jiguratu(m), etc. [cf. Thorndike-Kibre, 258]; textus inc. (2 V lin. 32): Insula hec queprius ostendetur, etc. [cf. op. laud., 753]; des. (42 v ): Xr(ist)oforus ego Enseniu(m), uenerande p(ate)r, p(ri)mu(m) t(ib)i af- fectanter misi (...) sepe ad hu(n)c libru(m) animu(m) possis iocundare tuu(m). liter a rubea dece(m) importat. In marg. inf. exstant adnotationes variis manibus saec. xv-xvi scriptae, inter quas: Maestre denis rem. G. R. L. De Sinner an. 1824 textum integrum edidit (Christoph. Buondelmonti ... Librum insularum Archipelagi ...), textus Vossianus brevior videtur esse. prov. : Italia. poss. : <Frater ambrosius de vitalibus). - leonardus marchesius episcopus Albinganensis (f 1513) (l v : hunc librum Insular(um) Arcipelagi emi ego Leonardus marchesius ep(iscop)us albinganen(sis) ab d(omi)no fr(atr)e Ambrosio de vitalib(us) preposito ecl(es)ie sancte Cecilie de urbe, cui deprecio illico satisfeci ad Laudem dei rome die XV nouembris 1476, t(em)p(o)re S mi . in Cristo p(at)ris et d(omi)ni d(omi)ni Sixti diuina prouidentia pape quarti (f 1484) anno suo sexto quo anno die XIIII octobris in Ciuitate Reatina me promouit prefatus S.d.n.ad ecl(es)iam albinganen(sem) vacan(tem) p(er) translatione(m) factam de p(er)sona R(eueren)di p(at) ris d. Jeronimi de ruuere olim bassi (=Hieronymus Basso della Rovere, an. 1477 Cardinalis creatus, f 1507) ac prelibati d(omi)ni pape nepotis ad ecl(es)iam Racanaten(sem)). — ioh. sambucus (]■ 1584) (l r marg. sup.: J. Sambucj PT ( —P(annonici) T(irnaviensis'y) et marg. inf.: J. Sambucj Pannonicj. Anconae (... ?); quae sequuntur desecta sunt); 2 r marg. sup.: J. Sambucj). - adamus a dietrichstein (]• 1590) ex dono Sambuci an. 1577 (2 r marg. inf. manu Sambuci: Ill(ust)ri ac Mag(niji)co Baroni (et) D(omi)no Adamo a Dietrickstain (et) Aulae Caes. Praefecto (et) arcano Consil. Mecenati suo Samb(ucus) An. 1577 Vienae). — (bibliotheca familiae a die trichstein in castello cui nomen Nikolsburg, usque ad an. 1645, quo tempore castellum a Suecis expugnatum est>. - Christina sueciae regina (Bibl. Christ. Catal., p. 70 inter codd. in -4°: Ioannes [sic] de Bondelmontibus Descriptio Cycladum et aliarum Insularum. Membrana MS; ed. Callmer, 193). — is. vossius (Catal. Colom. num. 130; CMA 2, 2455.130). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 130). - bibl. leid. (scidula num. 130; catal. an. 1716, p. 381, num. 62: Liber insularum Arcipelagi, etc.). litt. : H. Gerstinger, Johannes Sambucus als Handschriftensammler (Festsch.
der Nationalbibliothek in Wien, 1926), 395 (num. 3). K. A. de Meyïer, Un Manuscrit du ‘Liber Insularum Archipelagi’ de Christophe Buondelmonti a Leyde (Scriptorium 25, 1971), 300-303, et tab. 15 (=ll v ), 16 (=36 v ). VOSS.LAT.Q.63 - GREGORIUS TURONENSIS Membr., saec. vm 1 , 247 X 195, fol. 93. m (1-6) +6 iv (7-54) + (iv-1) (55-61) + 4 iv (62-93). F.6 V in medio marg. inf. numerum vm exhibet a libario ipso scriptum; inde a f. 7 altera series numerorum incipit: 30-, 38-, 46-, 54-61- exhibent in angulo dextro inf. numeros m-vii addito 46 v et 54 v signo tironiano quod dicitur {requisition est?). Inde a f. 48 folia vetusta inter alba recentiora adservantur; f. 93 omnino periit praeter parvum fragmentum; multa folia putredine in parte dextra mulcata sunt, qua de causa textus interdum vix legi potest. Textus 200x155, lin. 22 (1-6-, 15-22-), 26 (7-14-, 23-92') (stilo lin.). Complures librarii codicem conscripserunt, quorum partes difficile discerm possunt; usi sunt scripturis variis, e.g. minuscula merovingica maxima ex parte, semi-unciali (24' lin. 22-26' med., 27-29', etc.), cursiva (30-31', 59v_60 r ). F. 1— 6 V exstant puncta inter voces, ut textus facilius legi possit (cf. W. M. Lindsay, Collectanea varia (Palaeogr. Lat. 2, 1923), 16). Inscriptiones rubrae litteris capitalibus et uncialibus scriptae; capitum prima quaeque linea litteris rubris uncialibus scripta est. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco ornamentis et emblemate Univ. Lugduno-Batavae impressis ornato, tectum, cf. tegumentum cod. Q. 16 ab eodem compactore Leidensi J. A. Loeber confectum); lateribus interioribus et primo folio chart, praeligato et ultimo postligato adglutinata est charta varii coloris; insuper terna folia praeligata et postligata eiusdem generis atque folia alba quae vetusta protegunt. F.3' lucis ope depictum est ap. W. Arndt-M. Tangl, Schrifttafeln zur Erlernung der lateinischen Palaeographie 1 (ed. 4 , 1904), tab. 13 (cf. p. 6), 24', 55', 59' partes in CLA 10, iuxta num. 1584. (gregorius turonensis, historia francorum), pars: ii. 9 a Gerontio - v. 26 remotus est [ed. B. Krusch-W. Levison (1951), 56.11—232.19]. Omittuntur n. 14-17, 21-23, 26, 36, 39; iv. 5-7, 11, 12, 15, 19, 32-37, 43, 48; v. 5-7, 9, 10, 12, 20; 67- lin. 8 omissa sunt sine ulla designatione iv. 44 cum Mummulo — 45 mortem Chariberthi [ed. laud. 179.9—180.9]; insuper multa cursu temporis evanida sunt. F. 1' marg. sup. alex. petavius adnotavit: Gregorii Turonensis historia francorum a Libro 2°. desunt 8 capitula et principium noni, 6 V et 77- manus saec. vm, quae littera semi-unciali usa est, pauca addidit; alia manus vetusta 3' marg. inf. quaedam cryptographice scripsit.
Gregorii Turonensis Opera, ed. W. Arndt-B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1884), 25 [cod. B 4 ]; Grégoire de Tours, Histoire des Francs, publ. par H. Omont (1886), xv; ed. 2 par R. Poupardin (1913), xv; B. Krusch, Die handschriftlichen Grundlagen der Historia Francorum Gregors von Tours (Histor. Vierteljahrschrift 27, 1932), 673 sqq. [cod. B3]; (id. 28, 1934), 7; Gregorii Episcopi Turonensis libri Flistoriarum X, ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1, pars 1, ed. 2 1951), xxvi [cod. B3]. prov. : Gallia (in urbe Turoni?). poss.: alex. petavius (l r marg. inf.; Alexander Pauli filius Petavius senator Parisiensis anno 1649; lateri interiori priori tegumenti adglutinatum est frag- mentum membr. ex tergo tegumenti Petaviani deperditi, in quo legitur numerus 1233, cf. Catal. Petav., 52 r ; de Meyïer, Petau 216). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 140; CMA 2, 2465.140). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 140). - bibl. leid. (scidula num. 140; catal. an. 1716, p. 381, num. 63: Gregorii Turonensis historiae Francorum, etc.). litt. : Ciceronis Tusculanae Disputationes, ree. M. Pohlenz (1918), xii, adn. 1. - W. M. Lindsay, Notae Latinae (1915), 460 et passim. - id., The Letters in early Latin Minuscule (Palaeogr. Lat., ed. W. M. Lindsay 1, 1922), 22. - id., Collectanea varia (ibid. 2, 1923), 38. - Ph. Lauer, La réforme Carolingienne de 1’écriture latine et 1’école calligraphique de Corbie (Mémoires présentés par divers savants a 1’Academie des Inscriptions et Belles-Lettres 13, 2, 1933), 434. - B. Bischoff, Ein wiedergefundener Papyrus und die altesten Hand schriften der Schule von Tours (Archiv f. Kulturgeschichte 29, 1939), 32 adn. 35; 35 adn. 44 (—Mittelalt. Studiën 1, 1966, 11 adn. 35; 14 adn. 44). - L. W. Jones, The scriptorium at Corbie (Speculum 22, 1947), 384 adn. 65. - B. Bischoff, Übersicht fiber die nichtdiplomatischen Geheimschriften des Mittel- alters (Mitteilungen d. Instituts f. Österreich Geschichtsforschung. 62, 1954), 11 et 25, No. 57 (=3 r marg. inf.). - CLA 10 (1963), 38 et 42 (num. 1584). VOSS.LAT.Q.64 - FRAGMENTUM GRAMMATICUM Membr., saec. ix 1 * , 250x 165/170, fob 6. (iv-2) (1-6). Textus 210 X 140, col. 6 (6 r : col. 5, 6 V : col. 3; sine spatio inter columnas), lin. 39 et plures. Fortasse duo librarii scripserunt, alter l r ~~ v , alter 2 r -6 v . Minuscula Carolina. Litterae init. simplices atramento ductae; inscriptiones coloratae nullae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum, tergum et anguli membran.); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -6 v . <auctor christianus quidam, ars grammatica), fragmentum incipiens l r inde a parte de vocibus terminantibus in -ens: demens, diens, corpulens, deinde
(col. 1 lin. 25) in -ans: infans, inf antis, quadrans, etc.; (2 ra lin. 26) De nominib(us) satis dictum nunc incipimus de uerbis (...) abdico abrogo, etc.; (6 r lin. 1) De aduerbiis. Aduerbiu(m) e(st) pars orationis que adiecta uerbo significationem eius explanat atque impl(et). Nam cu(m) dico palemon doc(et) nondum hab(et) sua(m) uim satis plena (m) nisi dixero, etc. [quae conveniunt cum Diomedis Artis grammaticae lib. I: de adverbio; quae sequuntur omnino differunt]; textus des. (6 V ): pejies penitus. ultra, ulterius. ultissimus. prov. : Gallia. poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 266; CMA 2, 2590.265). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 262; ad sinistram additus est num. 261). - bibl. leid. (scidula num. 261; catal. an. 1716, p. 381, num. 64: Quaternio membranaceus, aliquid Grammaticum continens, etc.). VOSS.LAT.Q_.65 - COSMOGRAPHIA Chart, (insigne coronatum, in quo insignia Galliae et Navarrae, cum litteris L et inferius CB, cf. Heawood 658 sqq.), saec. xvn 1 , 250 X 185, fob 76. 9 iv (1—72) +ii (73—76). Fasciculi in initio in medio marg. inf. litteris A—Knumerati; in fine verba reclamatoria quae dicuntur, exstant a librario ipso scripta, qui idem folia numeravit. Textus 185 X 117, lin. 17-24. Littera cursiva. Ornamenta nulla. Tegumentum saec. xvn (chart, membr. tectum, cum vinculis ex corio con- fectis); 4 folia chart, praeligata et 3 postligata (olim 4, sed ultimum exsectum est) (lilium gallicum in insigni), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r — 76 v . <(ravennatis anonymi cosmographia) : Sub Dei qui militant imperio, etc. [ed. Jos. Schnetz, Itineraria Romana 2 (1940), 1—110]. Hie illic is. vossius textum correxit et nomina geographica marginibus adscripsit. Codex Voss, apographum est cod. Paris, ms. lat. 4794 testibus Pinder et Parthey, quorum cf. edit, infra laud. Varias lectiones ex hoc cod. Jac. Gronovius marginibus edit, princ. (a Placido Porcheron curatae, Paris. 1688) adscripsit, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (765 D 4); idem fecit Fr. Oudendorpius adhibens ed. Jac. Gronovii (in ed. Pomp. Melae, Lugd. Bat. 1696), quod exemplar et ipsum in Bibl. Leid. exstat (764 F 18). Pomponius Mela, ed. Jac. Gronovius (1696), praef. p. [8]; A. Jacobs, Gallia ab Anonymo Ravennate descripta (1858), 4 sqq.; Ravennatis Anonymi Cosmographia, ed. M. Pinder et G. Parthey (1860), praef. ix sq.; J. W. Kubitschek, Der Text der Ravennatischen Erdbe- schreibung (Hermes 23, 1887), 471 adn. 1; ed. Joi. Schnetz, Itineraria Romana 2 (1940), ix [apogr. Leid.]; B. H. Stolte, De Cosmographie van den Anonymus Ravennas (Diss. Amster dam 1949), 2.
prov.: Gallia (Lutetia Paris.). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 210; CMA 2, 2535.210). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 208). - bibl. leid. (scidula num. 208; catal. an. 1716, p. 381, num. 65: Anonymi Gothi Ravennatis Geographia Integra. In Charta). VOSS.LAT.Q.66 - LEGUM SUMMA (vulgo: LO CODI). Chart, (signum chart, non exstat), saec. xn 2 (vel xii/xm), 243 X 175, fol. 86. iv (1-8) -|-(iv-2) (9-14)+9 iv (15-86). Folia plus minusve umore maculata et saepe tineis mulcata sunt. Textus 190/195 X 105, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 10), lin. 38 (lapide scriptorio lin.). Littera gothica textualis. Initia singulorum librorum ita distinguuntur ut primum verbum litteris maioribus rubris scriptum sit; initia partium litteris simplicioribus minoribus rubris distinguuntur; inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum, tergum et anguli membran.) in locum tegumenti Thevenotiani hodie deperditi substitutum (cuius folium chart, praeligatum etiamnunc exstat numeratum I); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.69 v lucis ope depictum est ap. H. Fitting in op. et in edit, infra laud., tab. 3. l r —86 ra lin.7. legum summa vulgo lo corn dicta, a magistro ricardo pisano ex lingua provinciali in latinam versa [ed. H. Fitting (1906), 1-349]: (l r ) Incipit legum su(m)ma a magistro ricardo pisano de uulgari in latinu(m) translata. De s(an)c(t)a t(ri)nitate. (et) ut nemopublice de ea audeat disputare. Cunctosp(o)p(u)los, etc. Deperdito folio desunt inter f. 8 et 9: ii. 10, 3 quod habeo — 14, 6 taliter [ed. laud. 25.24-29.8]; inter f. 14 et 15: hi. 9, 1 mafrito medicinas - 23, 3 fuisset facta [ed. laud. 61.7-55.2], quas lacunas iam manus fere eiusdem temporis in marg. inf. 8 l * * * V et 14 v indicavit scribens: hie deficit carta t. Opus desinit (86 ra lin. 5-7) in verbis: (...) comuni ciuitatis. S(et) h(ec) lex hodie no(n) seruatur. Explicit summa legum \ cetera pars 86 r et 86 v vacant. In prioribus 22 foliis variae manus margini- bus hie illic adnotationes adscripserunt, quae partim verba allata ex Corpore Iuris sunt. Codicem adhibuit W. M. d’Ablaing, cuius descriptio et adnotationes manu scriptae solutae in cod. adservantur. H. Fitting, Eine weitere Handschrift der lateinischen Übersetzung des Codi (Progr. Halle 1905); Lo Codi, herausgeg. von H. Fitting und H. Suchier 1: Lo Codi in der latein. Über setzung des Ricardus Pisanus, herausgeg. von H. Fitting (1906), *41 sqq. [cod. N].
prov. : Italia (septentrionalis). poss. : melch. thevenot (I r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LVIIT, Mourlot, Thévenot 121). - is. vossius (Catal. Colom. num. 306; CMA 2, 2630.305). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 303; ad sinistram additus est num. 302). — bibl. leid. (scidula num. 301; catal. an. 1716, p. 381, num. 66: Legum summa, etc.). litt. : R. Feenstra, A propos d’un nouveau manuscrit de la version latine du Codi (Ms. Lucques, Bibl. Feliniana 437) (Studia Gratiana 13, 1967), 70 sqq. (=id., Fata Iuris Romani (1974), 161 sqq.). - Gero Dolezalek, Verzeichnis der Handschriften zum römischen Recht bis 1600, voll. 1-4 (1972), 1, vid. sub voce: Leiden; 3: Possessores, Tempus; 4: Titulus. VOSS.LAT.Q_.67 - PETRUS LONDINENSIS Membr., saec. xiv*, 238x172, fol. 142. 10 vi (l-120)+iv (121-128)+vi (129-140)+i (141-142). Fasciculi decern priores verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent in medio marg. inf. atramento scripta et colore rubro ornata a librario ipso. Manus saec. xvi ut videtur, folia sena priora fasciculorum novem priorum in angulo dextro inf. litteris caeruleis quae fasciculos indicant numeravit, quarum ordo: m, p, h, g, e, d, c, b, a, suprapositis numeris romanis caeruleis foliorum; folium septimum quodque crucem tantum exhibet, folia priora decimi et undecimi fasciculorum lineolis caeruleis, duodecimi fasciculi lineolis rubris numerata sunt. Manus saec. xv folia codicis usque ad f. 126 satis neglegenter numeravit 1—123 (numeri 42, 44, 55 bis exstant; 51 omittitur; inter 114 et 115 unum folium non numeratur). Textus 175x 125, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 37 (l r -126 v ); 180x125, col. 2, lin. 39-40 (129 r -141 r ) (atramento lin.). Tres librarii scrip- serunt ut videtur: primus l r —126 v (littera textuali italiana); secundus 129 r —140 v (littera libraria); tertius 141 r (littera gothica). Initia singulorum librorum litteris parvis bicoloribus (caeruleo rubroque coniunctis) adiectis cincinnis lineisque rubris et violaceis, distinguuntur, initia capitum litteris rubris et caeruleis alternis adiectis lineis violaceis et rubris, ornata sunt; in textu litterae init. versuum lineola rubra ornatae sunt. In- scriptiones rubrae. F. 129—141 exhibent litteras init. eiusdem modi atque in parte priore codicis, et signa paragraphorum rubra et caerulea alterna. Tegumentum ut in cod. Q, 3 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata et 5 folia postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt, secundum praelig. hodie numer. 1*.
l r -126 v . petrus <archidiaconus londinensis), remediarium <conversorum> [aliquot excerpta tantum edita sunt, vid. infra]: (l r ) Incipit p(ro)log(us) p(re)se(n)tis tractatus qui Remediarium appellatur-, (l ra -l vh lin. 30) prologus: Reu(er)endo p(at)ri Ricardo ec\(clesie)] lundonien(sis) E(pisco)po t(er)cio [an. 1189-1198]. Suus P. archidiac(onus) eiusde(m) ecc(lesi)e. Sic cfurjrere p(er) t(em)p(o)ralia ut brauiu(m) app(re)hendat et(er)nu(m). de beate (et) me(n)tis sollicitudi(n)e n(ec)no(n) et eua(n)g(e)licepaup(er) tatis b(eat)itudi(n)e -felicit(er) app(re)he(n)d(er)e. Ame(n) [ed. R. Wasselynck, Extraits du ‘Remediarium Conversorum’ de Pierre de Londres (Recherches de Théol. anc. et Mediév. 32, 1965), 125.1-127.92 (num. 2) (ex cod. Paris. ms. lat. 3227)]; (l vb lin. 31-3 va lin. 9) index capitum prioris partis; (3 va lin. 10-67 va lin. 16) pars i: Ipsa co(n)dit(i)o(n)is humane q(ua)litas indicat q(uam) lo(n)ge cet(er)is reb(us) - cruciandos res(er)uans [30 vb lin. 33-3l ra lin. 9: lib. 3, prologus: P(e)cc(at)a - co(n)fodiat in ed. laud. 127 1-9 (num. 3); 32 ra lin. 5-33 ra lin. 24: cap. 2 in ed. laud. 128.1-130.92 (num. 4)]; (67 va lin. 17-69 ra lin. 25) index capitum alterius partis; (69 ra lin. 26 — col. 2 lin. 3) prologus: Secu(n)dap(ar)s hui(us) op(er)is sex libris co(n)su(m)matur - et a(n)ticipat; (69 rb lin. 3 - 126 v ) pars n: Rede(m)ptor humani generis m(e)diator d(e)i - Igitur q(ue)so ut q(ui)sq(ui)s h(ec) leg(er)it ap(u)d districtu(m) iudice(m) solatiu(m) m(ih)i sue or(ati)onis i(n)pe(n)dat.et caritatis i(n)tuitu p(re)cibus suis a(n)i(m)am petri co(m)mendet d(e)o et d(omi)no n(ost)ro. Cui cu(m) p(at)re (...) Amen. Laus sit t(ib)i Ch(ris)te, q(uoniam) lib(er) explicit iste [86 vb lin. 30—87 ra lin. 10: lib. 9, prologus: Sicut — tractatur in ed. laud. 130.1-131.10 (num. 5); 87 va lin. 16-col. 2 lin. 32: cap. 2 in ed. laud. 131.3- 132.33 (num. 6)]. Manus quae 129 r -140 v conscripsit, in summis paginis partes et libros designavit, textum in partes divisit litteras A, B, etc. marginibus adscribens; ad has partitiones spectat index eadem manu additus 129 r -141 r . 127 r -128 v vacant. 129 r -141 rb . Index verborum quae in textu occurrunt; in fine: Explicit tabula super remediarium Per ordinem alphabeti. 141 rb -142 v vacant. Cf. de hoe opere: Dictionnaire de Théol. Cath. 12 (1935), 2019; M. Grabmann, Die Ge- schichte der scholastischen Methode (ed 2 . 1957), 491—2; R. Wasselynck, Les compilations des ‘Moralia in Job’ du vue au xne siècle (Recherches de Théol. Anc. et Médiév. 29, 1962), 28-31. prov. : Italia. poss. : 141 r : BOERIJ Archidyacon(us) Conchen(sis) (saec. xv). - 140 v marg. sup. litteris rubris: Iste libe(j) e(st) f(ratrum) (?) p(re)ce (...?). - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XX\ Mourlot, Thévenot 111 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 134; CMA 2, 2459.134). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 134). - bibl. leid. (scidula num. 134; catal. an. 1716, p. 381 sq., num. 67: Remediarium, etc.).
Ü
Tegumentum ut in cod.Q.2; unum folium chart, praeligatum tegumento adglutinatum, et duo folia postligata, ex quibus alterum tegumento adglutina- tum est. I 1-6. Saec. x, 240 X 160. m (1-6), re vera (iv—2) inter folia hodie numerata 3 et 4 bifolio deperdito. Textus 180/190 X 105/110, lin. 30-31 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. singularum partium desunt spatiis relictis; litteram primae partis manus multo posterior ut videtur atramento addidit. l r -3 v . <sibyllae tiburtinae vaticinium) : (l r ) Incipit p( re)fatio in libro Sibille: Sibille generalit(er) om(ne)s femine dicunt(ur) prophetantes - scripta c(on)tinent(ur). Explicit [ed. E. Sackur, Sibyllinische Texte und Forschungen (1898, = ed. 2 , 1963), 177]; (lin. 10) <interpretatio somnii): ellibris rebil tipicnl [sic]: (F)uit igitur hgc sibilla Priamidis regisfilia - in domo d(omi)ni in hier(usa)l(e)m [ed. laud. 177-186.11], cetera desunt deperditis foliis. Cf. K. Strecker, Zu den Karolingischen Rhythmen (N. Archiv 34, 1909), 602 sq.; Stegmüller, RB 124; 4100. 4 r -6 r lin. 17. <(Ps.-Athanasius, homilia de CRUGE beryti) ; initium deest; textus incipit inde a verbis: terrg elem (en)ta s(unt) mutata.(et) ilico signa renouantur antiqua, etc. [cf. PG 28, 811 sqq.; E. von Dobschiitz, Christusbilder (Texte u. Unters. z. Gesch. d. alt.-christl. Literatur. N.F. Bd. 3. Heft 3/4, 1899), 280* sqq.]. 6 r Iin.l7-6 V . <Ps.-abgari epistula): Incipit tractat(us) ex libro Siroru(m) translat (us) in latinu(m) a domno Smira archiatrali, de quoda(m) linteo divinit(us) transformato, qui in hac solle(m)pnitate optime congruit: (Rye demp tor ig(itur) (et) saluator, etc.; abrumpitur in verbis: In p(re)cipuis u(er)o, cetera desunt [ed. E. von Dobschiitz, op. laud. 131**-134**; 56; cf. K. Strecker, op. laud. 604sq.; BHL 4213]. F. 5 V marg. inf. manus saec. xiscripsit: Officiu(m) inhonores(an)c(t)i saluatoris in die n(ata)l(i) s(an)c(t)i theodori m(a)r(tyri). A’. In excelso throno — CP. Mirabantur om(ne)s de his, cum paucis neumis; 4 r marg. dext. adnotatio a melgh. goldasto scripta; l r (marg. sup.) manus saec. xvi adnotavit: hie erat quaternio habeas hebraica. prov. : incerta. poss. : melchior goldastus (qui certe possidebat partes ex monasterio Sangal- lensi, fortasse codicem ut hodie est). - <bibl. bremensis) (Nonnen, Entwurf, etc., 27: De Sibyllis dissertatio etSolini pars). -<Christina sueciae regina). - is.
vossius (Catal. Colom. num. 202; CMA 2, 2527.202). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 200). - bibl. leid. (scidula num. 200; catal. an. 1716, p. 382, num. 69: Liber continens varia excerpta, etc.). II 7-47. Saec. vm/ix (Lowe), vel c. an. 800 (Traube, Bischoff) (f. 7 v ~46 r ) et saec. ix ex. (46 v -47 v ), 250 x 160. iv (7-14) + (iv-3) (15-19)+3 iv (20-43)+ (vn-10) (44-47). Textus 200 X 130, col. 2 (praeter f. 18) (spatium inter columnas mm 5), lin. 35 (f. 44-46: lin. 37) (stilo lin.). F. 7 v -46 r complures librarii ut videtur, con- scripserunt, quorum partes discernere difficillima res esset; 46 v -47 v unus librarius scripsit. Littera minuscula, quae in usu erat in scriptorio Sangallensi. Litterae init. atramento ductae sunt sine colore; inscriptiones litt. uncialibus scriptae et ipsae sine colore. F. 1 l r lucis ope depictum est in: MGH Poet. Lat. Medii Aevi 4. 2 (1914), in fine; 26 r ap. J. H. Hessels, A late eighth-century Latin-Anglo-Saxon Glossary (1906), in fine; 45 r ap. C. Riick, Die Naturalis Historia des Plinius im Mittelal- ter (SB München, 1898, Bd. 1 post p. 347); 16 r et 23 r partes in: CLA 10, iuxta num. 1585. 7 r vacat. 7 va -13 vb . abecedarii et alia carmina: (7 va ~ b ) Ps.-venantius fortunatus, in laudem b. mariae viRG. carmen: Incip(it) op(us) Furtunati [sic] in laude(m) s(an)c(t)ae Mariae: Lingua p(ro)ph(et)aru(m) cecinit - Jit minor inde patris [ed. F. Leo (MGH Auct. Ant. 4. 1, 1881), 372-373: vss. 1-44; cf. K. Strecker, Zu den Karolingischen Rhythmen (N. Archiv 34, 1909), 605]; (7 vb -8 va ) de excidio urbis Hierusalem abecedarius: Haec est praefatio de i(e)h(s)u chr(ist)o d(omi)no interuespasianu(m) ettitu(m) quomodouindicaueruntchr(istu)m: Aruepoliconditore(m), etc. [edidit ex hoc cod. K. Strecker, Rhythmi aevi Merovingici et Carolini (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 4. 2, 1914), 542-545, cf. 449 (cod. L); Walther 1, 1560]; (8 va -9 rb ) Versus de Asia et de uniu(er)si mundi rota: Asia ab oriente uocata - simul atq(ue) pactalus [ed. G. H. Pertz, Über eine frankische Kosmo- graphie des siebenten Jahrhunderts (Abh. Berlin, 1845), 264-268.93, cf. 254; K. Strecker in Progr. d. kgl. Louisen-gymn. zu Berlin, 1909; id., ed. laud. 549-556; ed. Fr. Glorie, Itineraria (CC 175, 1965), <441>~450 (cf 437, ubi male dicitur Q,• 89): strophae 1-19, 21-30, 32; Walther 1, 1569; cf Manitius 1 (1911), 201 sqq.]; (9 rb -9 va ) <theodofridi corbeiensis versus) de sex gtatib(us) mundi (abecedarius): Ante s(e)c(u)la (et) mundi principio, etc., usque ad litteram M [ed. E. Dümmler, Gedicht über die sechs Weltalter (Zeitschr. f. deut.
Altertum 23, 1878), 423-424; K. Strecker, ed. laud. 559-562: strophae 1-14; A. Cordoliani, Les Traités de Comput du haut Moyen Age (Archivum Latini- tatis medii aevi 17, 1942), 66; cf. Manitius 1, 201]; (9 va lin. 27-9 vb lin. 25 vacant); (9 vb lin. 26-10 rb ) Incip(iunt) uersus de aduentu d(omi)ni (abecedarius): A sup(er)na c^li parte, etc. [K. Strecker, ed. laud. 477-480]; (10 rb -10 va ) It(em) uersus de i(e)h(s)u d(omi)no chr(ist)o (abecedarius): Angelus uenit de celo, etc., usque ad litteram L [ed. ex hoc cod. K. Strecker, ed. laud. 564-565]; (10 va lin. 14-10 vb lin. 12 vacant); (10 vb lin. 13-1 l ra ) It(em) uersus de i(e)h(s)u chr(ist)o d(omi)no: Gratulet(ur) omnis caro - surrexerunt corpora [ed. E. Dümmler (MGH Poet. Lat. Aevi Garolini 2, 1884), 252-253: num. xiii. 1-5, 7, 8, 10, 11; priores versus Gratuletur-sapientia edidit et ipse K. Strecker, Die Cambridger Lieder (MGH. 1926), 1, num. 1; cf. Walther 1, 7351]; (ll ra -lD b ) <de descensu Christi ad inferos abecedarius): Audite om(nes) canticu(m) mirabile, etc. [ed. ex hoc cod. P. von Winterfeld, Rhythmen- und Sequenzenstudien (Zeitschr. f. deut. Altertum 47, 1904), 89-92; K. Strecker, ed. laud. 565-569]; (ll vb -12 rb ) <de caritate et avaritia abecedarius): Alma uera ac praeclara inlibita caritas, etc. [ed. E. Dümmler, 2, p. 255-257: num. xvi; cf. Walther 1, 803]; (12 rb -12 va ) <de adventu Domini abecedarius): Angelus d(omi)ni maria [sic] nuntiat - hymnu(m) cantem(ur) [ed. K. Strecker, ed. laud. 474-477]; (12 va -13 rb ) De bone [sic] sacerdote (abecedarius): Ad p(er)ennis fonte(m) uitae, etc. [ed. E. Dümmler, 1, p. 79-81: num. li] ; (13 rb -13 va ) De malo sacerdote (abecedarius): Aquar(um) meis quis d(et) fonte(m) oculis, usque ad litteram L [ed. Dümmler 1, p. 81-82: num. lii, strophae 1-11]; (13 va ~ b ) De diui et paupero Lazaro: Homo quida(m) erat diues, etc. [ed. Dümmler, Rhythmen aus der Carolingischen Zeit (Zeitschr. f. deut. Althertum 23, 1879), 271-273; P. von Winterfeld, Zur Geschichte der rhyth- mischen Dichtung (N. Archiv 25, 1900), 392—395; K. Strecker, 537—539; Walther 1, 8396; in cod. omittuntur strophae 8, 11, 12]. 13 vb —17 vb . (aur. prudentii clementis hymni nonnulli), maxima ex parte versus priores ulterioresque tantum descripti sunt: (13 v ) <cathemerinon i. 1-23, 89-100; n. 1-16, 97-112; hi. 1-20, 191-205;iv. 1-9, 97-102; v. 1-12, 153-164; vi. 1-16, 145-152; vn. 1-15, 206-220; vm. 1-12, 69-80; ix. 1-9, 106-114; x. 1-16, 161-172; (15 v ) peristephanon i. 1-9, 112-120; v. 1-12, 565-575; n. 1-16, 573-584; xi. 1-8, 241-246; xiii. 1-5, 101-106; xn. 1-8, 63-66; iv. 1-12, 189-200; xiv. 1-15, 131-133; hi. 1-25, 201-215; vi. 1-12, 153-162; IX. 1-6; viii. 1-8; vu) [ed. M. P. Cunningham (CC 126, 1966)]. 18 r lin. 1-27. damasus papa, in honorem s. pauli apostoli versus: Versus Damasi ep(iscop)i Urbis Romae: lam dudu(m) saulus - triumphos [Anthol. Lat., suppl., ed. M. Ihm (1895), 3-4: num. 2, cf. xviii (cod. q); Walther 1, 9695]; cetera folii pars vacat. 18 v -19 va . epigrammata titulique partim ad carmina Isidoriana quae dicun- tur, partim ad monumenta Romana pertinentes: (18 va ) <tituli>: Contin(et) h^c
ara, etc.; Epitajiu(m) s(an)c(t)i gregoriipape urb(is) rome: (col. 2) Suscipe t(er)ra, etc.; Ite(m) eiusde(m) s(an)c(t)i gregorii pape: Hie uir despiciens, etc.; In icona s(an)c(t)ipetri hii duo s(unt) u(er)si: Solue iubente d(e)o, etc.; In basilica s(an)c(t)i pauli ap(ud) Romae: Theodosius coepit, etc.; In uelo quoda(m) chintilane rege rome dictu(m) e(st):Discipulis cunctis, etc. [cf.Diaz y Diaz, 50 (num. 144)]■, Ephitafiu(m) papae damasi q(uo)d sibi edidit ipse: Qui gradiens, etc.; (19 ra ) <bassus iunior), Ephitajiu(m) beate monnice genetricis s(an)c(t)i agustini: Hic posuit cineres genetrix, etc.; (eucheriae versus): Aurea concordiq(ue), etc.; (col. 2) Stephan(us) reserat, etc.; Alma parens capiat, etc.; Versus in aula eccl(esi)e in aquis pal(atii) : Cumlapides uiui pacis, etc. [E. Dümmler, Die handschriftliche Ueberlieferung der latein. Dichtungen aus der Zeit der Karolingen (N. Archiv 4, 1879), 150; ed. idem (MGH Poet. Lat. Aevi Carolini 1, 1881), 432 (III); cf. <429>] [J. B. de Rossi, Inscript. Christ, urbis Romae 2, 1 (1888), 274-76, cf. 250; 257; 258; 271; Riese 494 (Chintila rex), 670 (epit. Monicae), 390 (Eucheriae carmen); Poet. Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5, 363 (Chintila rex), 361-62 (Eucheriae carmen); Walther 1, 18952; 8149; 18433; 19268a; 4554; 15495a; 21115; 1792]. 19 va . eugenii toletani preces: Oratio eugenii tolletane sedis episcopi: Rex d(eu)s inm(en)si — coronam [ed. Fr. Vollmer (MGH Auct. Ant. 14, 1905), 232—33 (cod. P; Walther 1, 16714]. 19 va-b . denamius [sic; lege: Dynamius\ crammaticus ad discipulum suum ait: O quam dolenda condicio (et) fortiter exsecranda - Susceptor suscipiendo nos ma(ter) na tab (er)- nacula [ed. A. Mai, Nova Patrum Bibliotheca 1. 2 (1852), 182 (ex cod. Vatic. Pal. Lat. 1746, f. 59]; cetera pars col. 2 vacat. Edidit hunc textum primus (?) Melch. Goldastus in: Paraeneticorum veterum pars 1 (Insulae ad lacum Acronium [= Lindau] 1604), 148-49, ex duobus Mss., altero monasterii S. Galli, altero B. Schobingeri. 20 r -36 ra . glossarium latinum, in quo reperiuntur glossae anglo-saxonicae (saepe signo v vel linea suprascripta designatae) et theotiscae: Glosae verb(orum) de canonib(us). Aleator. ludor cupiditatis, etc. [ed. ex hoc cod. P. Glogger, Das Leidener Glossar Cod. Voss. lat. 4° 69 (Progr. d. kgl. hum. Gymnasiums St. Stephan in Augsburg, 1901), 17-93; J. H. Hessels, A late eighth-century Latin- Anglo-Saxon Glossary (1906), 1-50]. In fine librarius scripsit: Sicut inueni scripsi.ne reputes scriptori. Ex hoc glossario excerpta fecit Fr. Junius (f 1678), quae hodie adservantur in Bibl. Bodl. Oxon. ms. Junius 116° (Glossarium E: F. Madan, A Summary Catalogue ... in the Bodleian Library at Oxford 2 (1937), 988). De glossis latinis: G. Goetz, Corpus Gloss. Lat. 5 (1894), 410-25, cf. xxvii sq.; 1 (1923), 153 sqq-j 218 sq. De glossis theotiscis et anglo-saxonicis: L. Bethmann, Alte Glossen (Zeitschr. f. deut. Altertum 5, 1845), 195-98; E. Martin, Leidener und Brüsseler Glossen (id. 14, 1867), 191; E. Stein- meyer et E. Sievers, Die althochdeutschen Glossen 1 (1879), 460; 470; 475; 481; 488; 496; 525; 549; 561; 589; 640; 656; 666; 676; 678; 708; 738; cf. x; 2 (1882), 41; 154; 244; 334; 341; 356; 596; 597; 746; cf. vi; H. Sweet, The Oldest English Texts (1885), 111-17, cf. 5;
H. Logeman, Le Glossaire dit ‘de Leyde’ Cod. Lugd. Voss. 69 (Moyen Age 3, 1890), 203-07; F. Holthausen, Die Leidener Glossen (Englische Studiën 50, 1916/17), 327-40; G. Baesecke, Der Vocabularius Sti. Galli in der angelsachsischen Mission (1933), 43 sqq.; 62; 92 sqq.; W. Stüben, Nachtrage zu den althochdeutschen Glossen (Beitr. z. Gesch. d. deut. Sprache u. Literatur. Bd. 63, 1939), 452 sqq. Cf. etiam: E. Steinmeyer et E. Sievers, op. laud. 4 (1898), 481—4; P. Glogger, op. laud., 1-14; J. H. Hessels, op. laud., ix sqq.; K. W. Gruber, Die Hauptquellen des Corpus-, Epinaler und Erfurter Glossares (Diss. München 1903), 16 sqq.; R. Sauer, Zur Sprache des Leidener Glossars Cod. Voss. Lat. 4° 69 (Diss. München 1917); W. M. Lindsay, The Corpus, Epinal, Erfurt and Leyden Glossaries (Publications of the Philol. Soc. 8, 1921); The Corpus Glossary, ed. W. M. Lindsay (1921), xiii (b); K. Grasz, Zur Filiation des Leidener Glossar (Diss. München 1922); A. E. Anspach, Das Fortleben Isidors im vn. bis ix. Jahrhundert (Miscel lanea Isidoriana 1936), 349; B. Bischoff, Wendepunkte in der Geschichte der latein. Exegese im Frühmittelalter (Sacris Erudiri 6, 1954), 192 (=Mittelalt. Studiën 1, 1966, 207); N. R. Ker, Catalogue of Manuscripts containing Anglo-Saxon (1957), 478 sq. (Appendix num. 18); J. M. Bately-D. J. A. Ross, A check list of manuscripts of Orosius ‘Historiarum adversum paganos libri septem’ (Scriptorium 15, 1961), 331 (num. 64); J. M. Bately, King Alfred and the Latin MSS. of Orosius’ History (Classica et Mediaevalia 22, 1961), 83 adn. 82; 98; R. Bergmann, Mittelfrankische Glossen (Rhein. Archiv 61, 1966), 163. 36 rb -39 va . Excerpta varia: (36 ra lin. 1-16) augustxnus, de civit. dei, xv. 26 Humani quippe corporis - fin. cap. [ed. B. Dombart-A. Kalb (CC 48, 1955), 493.14-22]; (lin. 17-35) 27 Dicunt (et)ia(m) - potuit magnitudo [ed. laud. 495.31-496.3]; (36 va lin. 1-17) xx. 18 Forsitan querat aliq(ui)s si p(er)factu(m) diluuiu(m) [sic, lege: indicium] - uiuere potuer(unt) [ed. laud. 730.43-54]; (lin. 18-34) Mulierem habente(m) phitone(m). Phiton dicebat(ur) ille serpens que(m) iuno misit - mortuos imyocabant; (col. 2 lin. 1-19) Cerebru(m) prius conpingitur in homine - homine(m) nasci; (lin. 20-35) Al(iter) : de incision(e) lignor(um) : Obseruandu(m) p(re)cipue ut axu luna usq(ue) ad XXII arbores -fortiora ligna; (37 ra lin. 1-11) De servis Hieron(ymus): Conditio q(ui)ppe seruitutis iure intelligit(ur) inposita - sine p(ec)cato non est\ (lin. 12 - 37 va lin. 10) <Ps.-beda>, De septem miraculis manu factis: Primu(m) capitoliu(m) rome - mirabilis edijicii [cf. PL 90, 961-962 (infra)]; (37 va lin. 11 - col. 2 lin. 5) <Ps.-beda, prognostica temporum) (cod.: Subpu- tatio Hestre sacerd(otis)) [cf. PL 90, 951 B-C]; (lin. 5-38 ra lin. 2) salvianus, <de gubernatione dei>, vn. 64 et iv. 67 gens Saxonum - 68 [ed. Fr. Pauly (CSEL 8, 1883), 176.11-21; 89.9-20] (cod.: Salviani ep(iscop)i dicta)', (38 ra lin. 3-25) Geom(et)ri d(icu)ntpunctu(m) ab inconp(re)hensibili breuitate - luna LXX cubitor(um) qua(m) t(er)ra; (lin. 26-38 va lin. 2) lactantius, <de opificio dei, xii. 8-15) (cod.: Lactantius haec de format (ione) p(ro) I (is)) [ed. S. Brandt (CSEL 27, 1893), 44.16-46.7]; (38 va lin. 3-13) isidorus hispal., (etymol., xvi. 19, 2) Fit (et)ia(m) - distillat, 3 init. - cui cedit (cod.: De uiuo arg(ento) Isid(ori)); (lin. 14-26) xvi. 1-3 (cod.: De M(en)suris); (lin. 27-35) xv. 13,6 (cod.: De agricultura Isid.); et alia excerpta pleraque theologica; librarius ipse vel manus eiusdem temporis in marg. inf.: Luunt ergo lacrimag delictu(m) q(uo)dpudor e(st) confiteri. 39 vb -46 r . Excerpta ex plinii maioris naturali historia (cod.: Haec plenius secundus): Int(er) cilu(m) terra(m)q(ue), etc. [ed. C. Riick, Die Naturalis
m VOSS. LAT. £). 69 163 Historia des Plinius im Mittelalter (SB München. Jrg. 1898, 1), 257-287; cf. 256 sq.]. D. Detlefsen, Epilegomena zur Silligschen Ausgabe von Plinius Naturalis Historia (Rhein. Mus. 15, 1860), 288; id., in Berliner Philol. Wochenschrift 18 (1898), 1453 sqq.; Plinius Nat. Historia, ed. L. Ian-C. Mayhoff 1 (1906), vi sq. [cod. y]; J. Desanges, Le manuscrit (Ch) et la classe des ‘recentiores’ perturbés de l’Histoire Naturelle de Pline 1 Ancien (Latomus 25, 1966), 510. 4é v —47 v . < car o Li magni epistula ad Alcuinum de Septuagesima, etc.^: Dilec- tissimo magistro nobisque cum amore nominando albino abb(ati) in d(omi)no (...) salutem. p(er)uenit ad nos ep(isto)la, usque ad verba nil prtpudicamur. salve [ed. E. Dümmler, Epistolae Karolini Aevi 2 (MGH Epist. 4, 1895), 228-230.23. num. 144]; cetera desunt. PRov.: Helvetia (monasterium Sangallense?). poss. ; vid. sub I. Ill 48. Saec. xi. Hodie c. 208 X 155 margine inferiore desecto. Textus c. 180 X 105, lin. 27 (stilo lin.). Minuscula Carolina. 48 r ~ v . (anonymi sangallensis passio metrica s. fidei), fragmentum: Dixerat\ at iudex altrinsecus — in uestib(us) albis [ed. ex hoc cod. E. Dümmler, Lateinische Gedichte des neunten bis elften Jahrhunderts (N. Archiv 10, 1885), 337—338, cf. BHL 2937]. Nomen Fidei litteris capitalibus olim fortasse rubris scriptum est; in nonnullis locis textus a librario ipso correctus est, qui fortasse et auctor est teste von Winterfeld in ephem. infra laud. E. Dümmler, Die handschriftliche Ueberlieferung der latein. Dichtungen aus der Zeit der Karolinger (N. Archiv 4, 1879), 150; P. von Winterfeld, Zur Passio s. Fidis (N. Archiv 25, 1898), 741 sq. PRov.: Helvetia (monasterium Sangallense?). poss.: vid. sub I. IV 49. Saec. xi, 243x155. Textus 185x195, lin. 27 (stilo lin.). Minuscula Caro lina. 49 r ~ v . (Explicationes vocum latinarum), fragmentum: Ite(m). mens d(icitu)r pars a(ni)mae in q(u)a uis rationis c(on)stitit. Animal u(er)o est corp(us) sensu
particeps - u(e)l cu(m) absens est p(er)sona rei de q(u)a sit iudiciu(m). Altera manus eiusdem temporis scripsit 49 r marg. sup. duos versus <ovidianos, scil. trist. 1. 9, 5-6), et iuxta nomen Machales. prov. : incerta. poss.: vid. sub I. V 52 et 54: duo folia inter se coniuncta, saec. xm 2 (f. 52: an. 1262?; 54: post an. 1277). F. 52 mutilum, pars inferior deest; c. 145 X 155. Textus 130 X 120, lin. 20 (atramento lin.). F. 54: 248 X 155, textus 205 X 120, lin. 24 a librario saec. xm, deinde lin. 10 manu saec. xvi scriptae. F. 52 et 54 lin. 1-24 ab uno librario scriptae sunt litteris notularibus; manus saec. xvi litteris cursivis usus est. Inter haec duo folia aliud folium insertum est hodie numer. 53, de quo vid. infra. F. 52 et 54 lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 126-127. 52 r . apographum instrumenti a Manegoldo decano Sangallensi dati: In nomine domini amen. Scire debe(n)t vniu(er)si ta(m) p(re)sentes qua(m) post(er)i q(uo)d nos Manegoldus decan(us) tot(us)q(ue) Co(n)ve(n)t(us) Monast(er)ii s(an)c(t)i galli delib(er)at(i)o(n)e (...) co(n)sensu et p(er)misso d(omi)ni B. dei Gr(ati)a abb(at)is s(an)c(t)i Galli [i.e. Bertholdus de Valkenstein, 1245-72] - act(um) in capella beate virginis an(te) Capit(u)l(u)m n(ost)r(u)m anno d(omi)ni mcclxii i(n) festo s(an)c(t)i Colu(m)bani. pontificat(us) d(omi)ni vrbani p(a)pe iiii tl anno II [ed. M. Goldastus (Script, rer. Alemann. 2, 1606), 189; insuper in: Urkundenbuch der Abtei St. Gallen 3 (1866), num. 959]. 52 v goldastus adnotavit: An. Chr(ist)i 343; vadianus infra: Von der geburt Christi biss vff S. Othmarij ist 720 Jar./ Von Sant Othmarii biss vjf Abtfrancisce(m)/ todt ist 809 Jar./ So ma(n) die zwo zalen zu same(n)/ thut bringt sij 1529 Jarj vnd ist recht. 54 r . series abbatum sangallensium, inde ab an. 720 usque ad an. 1277, postea perducta usque ad an. 1521: Anno ab i(n)carnacione d(omi)ni dcxiiii beat(us) Gallus h(er)emu(m) i(n)habitare cepit; Nomina abb(atu)m qui i(n) monasterio s(an)c(t)i Gallip(re)fveru(n)t ab anno d(omi)ni dccxx. D(om)n(u)s othmarus amis XL [qui obiit an. 766]. Johannes annis XXI - Vdalric(us) annis IIII. me(n)sib (us) VII. eb(domadibus) IIII. dieb(us) IIII. Hucusque manus antiqua; manus saec. xvi pergit: Rümo annis V. X hebdom. min (us). Viiilhelmus an. XX. VII hebdom. miniis - Franciscüs süperstes Anno MDXXI; in marg. inf. vadianus adnotavit: 25 Jar\ recte, nam Franciscus <a Geissberg) regnavit annis xxv et obiit xx Kal. April. 1529 [cf. ed. I. van Arx (MGH Script. 2, 1829), 35-37; ed. G.
Meyer von Knonau, Die altesten Verzeichnisse der Aebte von St. Gallen (Mitteilungen zur Vaterlandischen Geschichte, San Gallen. N.F. 11, 1869), 135 sqq.; ed. O. Holder-Egger (MGH Scriptt. 13, 1881), 326-330 (cod. B5), cf. S. Sonderegger, Althochdeutsch in St. Gallen [1970], 41). 54 v prius vacabat; saec. xvn melch. goldastus adnotavit in parte sup.: Censuales Monastery S. Galli in Turgoew, in Madach, in Riez, etc. prov. : Helvetia (Monasterium Sangallense). poss. : vid. sub I. litt. : Lieftinck, Mss datés 1, 97 (num. 225). VI 53. Saec. xn ex., c. 227 X 145. Textus 175 X 100, lin. 25 et 24 (atramento lin.). Minuscula Carolina. In initio littera maior rubra; in textu initia capitum littens minoribus rubris distinguuntur. Inscriptiones nullae. 53 r ~ v . <de septem mundi MiRAGULis): Primum miraculum est capitolium rome mirande structure — Septimum miraculu(m) est templu(m) diane ephesi in colu(m)p naru(m) magnitudine mirabili, cetera desunt [textus convenit saepe cum verbis ap. Ps.-Bedae in PL 90, 961-62 (infra), sed hie illic prolixior est; cf. etiam supra 37 ra lin. 12—37 va lin. 10]. F. 53 v marg. sinist. manus saec. xiii septem miracula quae sequuntur, enumeravit: I. sepulcrum Ciri regis P(er)sarum (•■•)> U.teatru(m) in eraclea (...), III. Colosus in Rodo (...), UIL Pharus Alexa(n)d(n)na (...), V. Archa Noe, VI. Civitas Babilonie, VII. templu(m) Salomonis. prov.: Germania (?). poss. : vid. sub I. ., litt.: L. Traube, Nomina sacra (1907), 49; 173. - E. Lesne, Propriéte cc e siastique 4, p. 738, adn. 3; 757, adn. 3. - B. Bischoff, Gottschalks Lied fur den Reichenauer Freund (Medium Aevum Vivum. Festschr. f. Walther u st (1960), 61 (= Mittelalt. Studiën 2 (1967), <26». - CLA 10 (1963), 43 et 53 (num. 1585). VOSS.LAT.Q.70 - IOHANNES CAMPANUS, ROBERTUS GROSSETESTE, HISTORIA MUNDI Membr. et chart., fol. 157. Tres codices in unum compacti. Tegumentum ut in cod. Q. 24; 6 folia chart, praeligata, ex quibus primum tegumento, secundum tertio adglutinatum, ultimum antiquius hodie i nume-
ratur; 5 folia chart, postligata, ex quibus tertium quarto, ultimum tegumento adglutinatum est. Olim codex ligatus erat apographo authentico membran. instrumenti gallici (cuius pars dextra partim desecta est) dati vicesimo quinto anno Francisci i (dd. 15 lun. <1540», cuius in fine legitur: Per laicos (?) in camera. Maloys (?), quod instrumentum hodie in cod. BPL 2513 adservatur. I v . index copiosus ab alex. petavio scriptus. I 1-46. Membr., saec. xm 2 , 237x 155/165. 5 iv (1-40) + (iv-2) (41-46). Textus 195x120/125, lin. 38 (l r -41 v ), 37 (42 r -46 r ) (atramento lin.). Littera gothica textualis. Littera init. maior bicolor (rubro caeruleoque coniunctis) cincinnis lineisque eisdem coloribus depictis ornata (l r ); paucae litterae init. minores rubrae vel caeruleae additis lineis colore altero depictis; inscriptiones nullae; in textu signa paragraphorum rubra et caerulea alterna. l r -41 v . (iohannes gampanus Novariensis, theorica septem planetarum): Prim (us) ph(ilosoph)ie magist(er) ip(s)ius negotiu(m) in t(ri)a p(ri)ma g(e)n(er) a disp(er)tit(ur) - de m(er)curio sup(ra) docuimus [cf. Thorndike-Kibre, 1124]; spatia prius vacua relicta manus cursiva vix posterior figuris tabulisque atramento implevit. F. l r marg. sup. manus saec. xvi 2 adnotavit: Sancti Roberti Linconensis ep(iscop)i Sphaera, quae verba ad opus sequens pertinent. 42 r -46 r . robertus Grosseteste Lincolniensis (j 1253), de sphaera tractatus: Intentio n(ost)ra in hoc t(ra)ctatu est-solis (et) lune (...). Explicit sp(haer) a s(an)c- (t)i Rob(er)ti lincolnie(n)s(is) ep(iscop)i [ed. L. Baur, Die Philosophischen Werke des Robert Grosseteste (Beitr. z. Gesch. d. Philosophic d. Mittelalters 9, 1912), 11-32; cf. Thorndike-Kibre, 763]. prov. : Gallia (?). poss.: jean nicot (f 1604) (l r marg. sup.: Ex bibliotheca JVicotiana C 0 et marg. inf.: u<pe<7iv xoci Tcapp7]oiav. Me senza sfinge. Me senza Edipo). - p. petavius (l r in angulo dextro sup.: P. 52). - alex. petavius (num. 1118, cf. Gatal. Petav. 66 v , 50 r , 39 v , 40 r , 41 r , 61 r , 18 r , 17 r , 32 v , 15 r , 80 r ; de Meyïer, Petau 22; 29; 77). - <Christina sueciae regina). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 300; CMA 2, 2624. 299). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 297, ad sinistram: 296). - bibl. leid. (scidula num. 295; catal. an. 1716, p. 382 sq., num. 70: Roberti Lincolniensis Episcopi sphaera, etc.).
II 47-146. Membr., saec. xm 2 (an. 1257, cf. 70 v med.), 237x 165/170. 12 iv (47_142)-|-ii (143-146). F. 118 v , 134 v verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 185/195x130, lin. 43-51 (atramento lin.). Littera gothica textualis currens. In initio, 70-, 96 r littera init. parva nondum depicta est; usque ad 63 r pauca signa paragraphorum rubra, saepius atramento ducta et lineola rubra ornata. F. 47 r et 112 r lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 123-124. 47 r —146 r . <historia mundi) ab anonymo quodam composita ex varus openbus, quorum auctores saepe nominatim indicantur: (47 r ) (J)np(ri)ncipio (...) [Gen. 1, 1-2]. Oritur q(ue)stio cui(us) erat d(omi)n(u)s cu(m) pret(er) eu(m) mch(il) ess(et), etc. Usque ad 68- compilator aliquoties verbatim excerpta fecit ex GOTHOFRIDI VITERBIENSIS [c. an. 1125-92] CHRONICO VulgO PANTHEON RtO, praesertim ex partibus metrice compositis. Notandae sunt haec. (62 m. 10-66 r lin. 35) alexandri magni epistula ad aristotelem de itmere suo et de situ Indiae: Semper memor tui, etc. [ed. W. Walter Boer, Epistola Alexandri a Aristotelem ad codicum fidem edita et commentario critico instructa (Diss. Leiden 1953), <l>-60]; (66- lin. 6-67- lin. 32) excerptum ex <Ps.-aristotelis secreto secretorum) interprete iohanne hispano cum praefatione eius a T<arasiam> reginam Hispanorum: (66- lin. 6-25) Cum de utilitate - i(n)colu- mitate [cf.Thorndike-Kibre, 291]; excerptum: alex(ander) cu(m) sit homo corpus corrup(tibi)le - debilitant et inf(ir)mant [cf. op. laud. 78; ed. H. Suchier, Denk- maler Provenzalischer Literatur und Sprache. Bd. 1 (1883), Anhang ^ 480.182; codicis textus saepe discrepat et contractior est; ed. Joh. Brmkmann, Die apokryphen Gesundheitsregeln des Aristoteles fiir Alexander den Grossen in der Übersetzung des Johann von Toledo (Diss. inaug. Leipzig 1914), 3 46.208]; 70 v med. enumerantur octo aetates mundi, deinde leguntur (lin. 30-31) haec verba compilatoris ipsius: (...) anm (...) ab i(n)carnat(i)one chr(ist)i usque adh(ec) tempora m.cc.lvii (...); 95- lin. 32 textus desinit cetera foln parte vacua relicta; laudantur in fine mors Honorii [hi] papae, electio succes sors eius [scil. Gregorii ix], nativitas Gonradi filii Frederici n Imp., quae res ad annum 1227 spectant; 96 r post praefatiunculam (lin. 1-8): (Qy(uoma)m sicut dic(it) s(an)c(t)us, qui scienda scire neglex(er)it aut sciendi i(n)cura aut discendi desidia, etc., incipit <historia de sarracenis et mahomete) : Sarraceni falso (et) p(er)uerse se putant e(ss)e ex sara, etc., quae originem ducit ex altera editione Pantheon; (98 rb med.-100- infra) <quaedam de Ionitho filio Noe) ex methodii patarensis (teste compilatore) (revelationibus): (...) yonic(us) filius noe int(ra)uit i(n) t(er)ram eoham, etc. [cf. De La Bigne, Maxima Bibliotheca
veterum Patrum 3 (1677) 728A-B], {quaeadem de Hierusalem, de nomine Christianus, de Tiberio Imp. et Pilato); (100 v infra - 101 r med.) excerpta ex SOLINI COLLEGTANEIS RERUM MEMORABILIUM [scil. ex I. 70-71, 72-76, 82, 91, 95—99, 101]; (101 v —102 r med.) ex rhabani mauri lib. 11 de institutione clericorum [scil. ex cap. 58: de haeresibus, cf. PL 107, 371-377]; (102 r med. - 103 r med.) de symbolo et eius interpretatione: (...) simbolu(m)fideiins(er)am(us) (et) eius int(er)p(re)tat(i)o(ne)m. Symbolum g(re)ce, collat(i)o latine, etc.; (103 r med. - 104 v lin. 39) {provinciale ecclesiae romanae): Iste su(n)t i(n)mediate sub d( omi)no p( a)p( a) : ep(iscop)i. hostien (sis), portuen(sis) - Sedes IX. Damascus, sub qua sunt ep(iscop)atus X: ably (...) hardani. Samqui [cf. M. Tangl, Die papst- lichen Kanzlei-Ordnungen von 1200-1500 (1894), <3>-28 col. 1 (med.); in cod. ordo hie illic variat et multa omittuntur]; (104 v lin. 40-105'' lin. 18) de insulis: In oceano orient ali ab austro ad aquilonem tap(ro)bana insula indie — In mari syrico pathmos insula est, in qua b(eatu)s Joh(ann)es ewang(e)liu(m) sc(ri)psit; (105 v lin. 18-107 1 lin. 25) <de partibus mundi): ext(ra) tres p(ar)tes orbis asyam uidelicet europam et aff(ri)cam q(ua)rta p(ar)s t(ra)nsoceanu(m) est, etc.; (107 r lin. 26-1 ll r lin. 31) Auctoritates diversorum patrum de signis Antichristum praecedentibus, de Antichristo ipso, etc.; saepissime nomina auctorum et opera indicantur: (107 r lin. 26—108 r ) ex methodii patarensis revelationibus, scil. de fine mundi et de adventu Antichristi [cf. De La Bigne, op. laud. 727 sqq., textus codicis valde discrepat]; (108 v lin. 4-20) Aug(us)tinus. 1111°* s(un)t que adiuuant ho(m)i(n)es post mortem - sit eor(um) dampnat(i)o; Idem in encheridion: Temp(us) aut(em) - dampnat(i)o [cf. augustini enchiridion, cap. 29: ed. E. Evans (CC 46, 1969), 108.1-109.31]; (lin. 20-25) gregorii <magni> hom. in euang. {lib. ii, hom. 40, ex cap. 8): Credend(um) - potuerunt [PL 76, 1308 D 5 - 1309 A 8]; (lin. 25-35) augustini de diverse quaestionibus ad simplicianum {lib. ii, quaest. 3 (cod.: vi), ex§§ 1, 2, 3]: Utr(um) i(n)m(un)dus sp(iritu)s (...) (con)dic(i)onem mortis ref(er)endum est [cf. ed. A. Mutzenbecher (CC 44, 1970), 81...85]; (lin. 35-38) eiusdem liber de cura pro mortuis, ex cap. 10: angelicis- sompniantibus [ed. los. Zycha (CSEL 41, 1900), 640.15-21]; (lin. 38-45) Isidorus in libro de diu(er)sis u(ir)tutib(us) [scil. sententiarum lib. hi. 6]: Diu(er)- se sunt qualitates sompnior(um) - admo(n)itus est [PL 83, 669 A 5 - B 3]; (lin. 45- 109 r lin. 5) hieronymi liber contra vigilantium, cap. 6 init.: ais u(e)l in sinu abrahe - cred(en)di sunt [PL 23, 359 A 9 - B 6]; (109 r lin. 5-7) De antichr(ist)o gregorius in XIII moralium: Dampnatus ille homo — t(ra)nscendat (non repperi in libro Moralium); (lin. 7-10) gregorii {magni> moralium lib. 13, {ex cap. 10): Nam sicut - electur(us) est [PL 75, 1023 C 6 - 11]; (lin. 10-11) augustini de civitate dei lib. xx, {cap. 13, 30-32): Et quo tempore - martyrii [ed. B. Dombart- A. Kalb (CC 48, 1955), 722]; (lin. 12—13) lib. xvm, {cap. 53, 1-3): Illam sane — oris sui [ed. laud. 652]; (lin. 13-19) Hieronymus {de antichristo) in daniele {L IV ], xi, ex 44/45, et xn, ex 11): Et ass(er)unt, etc. [ed. Fr. Glorie (CC 75A,
1964), 933.444-934.445; 935.471-476; 943.661-664]; (lin. 20-46) J(er)o- nim(us) in annalib(us) hebreor(um) inuenit signa XV dier(um) ,s(et) utru(m) (con)- tinuatifut(ur)i sint an int(er)polati no(n) scripsit. sic (er)go sc(ri)bunt(ur) : Signu(m) p(ri)mi diei est maria om(n)ia in altitudinem exaltabunt(ur) XV cubitis sup(er) mantes - Signu(m) XVdiei uniu(er)si ho(m)i(n)es morientur ut surgant cu(m) mortuis l°(n)ge ante defunctis [cf. cod. Vatic. Reg. Lat. 229, f. 68 r v , ap. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 1 (1937), 543]; (lin. 46-109 v lin. 3) augustini de givitate dei lib. xx, {cap. 1, 18—25): Nam — p(er)pel(ra)lores [ed. laud. 699], (109 v lin. 4-11) <gregorii MAGNI moral, lib. xxvi, ex cap. 27): alii namq(ue) iudicant(ur) — manducare; Item, alii in extremo iudic(i)o — iudicatus est, Resurgent — potuit ten(er)i [PL 76,378 C 10-14; D 5 - 379 A 2; A 4-8]; (lin. 11-16) augus tini de civitate dei lib. xx, {cap. 14, 41-49): Sc(ri)ptura — recolitur [ed. laud. 724]; (lin. 16—25) hieronymi {comment, in sophon. i. 10: exc.): In die iudicii — excelsu(m) [cf. PL 25, 1348 A 13 - B]; (lin. 26-30) augustini de civ. dei lib. xx, <cap. 15, 44-50): Et qui -p(re)cogniti [ed. laud. 726]; (lin. 30-34) It(er)um ep(isto)la de mi(sericordi)a: Queritis forsitan q(ua)r(e) iustus — in corde, (lin. 34— 110 r lin. 3) augustini de civ. dei lib. xxii, <cap. 13, 3-7, 14-cap. 14, 1-10, cap. 17, 10-16): abortiuos - quod fecit [ed. laud. 833, 835]; (110 r lin. 3-8) hieronymi ad minervium et alexandrum {epist. 119, ex capp. 2 et 5): om(n)es q(ui)dem (...) [i Cor. 15, 51] (...) Tanta eni(m), etc. [ed. Is. Hilberg (CSEL 55, 1912), 448.10-12; 450.12-13, 14-15]; (lin. 8-11) gregorii <magni> moralium lib. xxxi, <ex cap. 51»: Regem - subleuant(ur) [PL 76,629 C 12-16]; (lin. 11-16) augustini de trinitate lib. i, <ex cap. 13): Cu(m) eni(m) - uidebu(n)t [ed. W. J. Mountain-Fr. Glorie (CC 50, 1968), 70.23-29]; (lin. 16-23) Gregorius in omelia sup(er) ewang(e)lium: assumpsit iesus petru(m) et Joh(ann)em (et) Ioh(an- n)em fr(atr)em eius et dixit eis (et)c. [Matth. 17, 1]. T(ra)nsfguratus-uidebit(ur) [non repperi in illo opere]; (lin. 23-110 v lin. 2) augustini de civ. dei lib. xxii, {cap. 29, 52-62, 89-99, 182-187, 195-208): Dur(um) eni(m), etc. [ed. laud. 858; 859; 861; 862]; (110 v lin. 2-8) <cap. 30, 15-19, 46, etc.): Qui motus est, etc. [ed. laud. 862; 863]; (lin. 8-15) lib. xx, <cap. 18, 43-54): Queret - potu- erunt [ed. laud. 730]; (lin. 15-20) gregorii <magni> moralium lib. xv, <ex cap. 29): at contra —finiret [PL 75, 1098 C 15 — D 5, D 6 — 1099 A 4], (lin. 20—26) lib. <ix (cod.: XX), ex cap. 65}:Sicut- (com)burit [PL 75, 913 D 1 -914 A 2]; (lin. 26-43) augustini enchiridion <ex cap. 93, cap. 94-95 (cod.: (...) capitulo LXXXVII 0 (et) i(n) p(re)ced(e)nti)): Mitissima-faciendo [ed. E. Evans (CC 46, 1969), 99.133-135,1-29 paucis omissis]; (lin. 43-11 l r lin. 2) gregorii <magni> moralium lib. ix, {ex cap. 66): Sequaces — dampnata [PL 75, 915 A 13 — B 3, C 3-8]; (lll r lin. 2-7) augustini enchiridion cap. Ill (cod.: ciii): Post re- surr(ecti)o(ne)m — p(er)maneb(un)t [ed. laud. 109.32—40], (lin. 8—31) iulianus toletanus, prognosticon, {lib. in, capp. 59—62) [PL 96, 523 C 6 — 524 D]; (lll r lin. 32 - 112 rb med.) catalogus pontificum romanorum et quot annos,
menses, dies sederint, usque ad: Alexand(er) Iffl( u ‘) [1254-61], cuius anni non indicantur; post spatium (112 rt> med. - 112 vb lin. 5) catalogus patriar- charum hierosolymitanorum, usque ad Heraclium; (112 vb lin. 7-50) reges francorum et quot annosregnaverint, usque ad: Ludouicus [ix, 1226-70], cuius anni non indicantur; (113 r -l 13 v lin. 11) De officio (et) ordine misse. No(m)i(n)a romanor(um) pontificum (et) q(ua)ntu(m) quisq(ue) suo temp(or)e addiditponam(us) (et) quid constituent(n)t uideam(us) : felix p(a)p(a) (et) martir (con)stituit, etc.; (113 v lin. 12-114 va lin. 2) Sequit(ur) de miraculis chr(ist)i in t(er)ris (con)u(er)- santis: Tres d(eu)s i(n) t(er)ris homi(n)es de morte uocauit, etc. (metrice); (114 va lin. 3-115 va ) De apostolis, de Iohanne Baptista, de xxx denariis, allegoria de Pascha, metrice, ex gothofridi viterbiensis pantheon; (115 va -146 r ) Historia spectans ad Novum Testamentum: Hie sup(er) ewang(e)lium notab(i)lia q(ue)dam duximus ins(er)enda, que libror(um) copiam no(n) h(abe)ntib(us) aut etiam quedam ewang(e)lij u(er)ba apud nos incognitami(n)(us) prouectis, no(n) medio- c(ri)t(er) p(ro)desse pot(er)unt in futuru(m) ad ea plen(us) i(n)telli(gen)da. De concepc(i)one p(re)cursoris. fuit in diebus regis herodis - (et) p(ro)cessio t(ra)nslata est ad d(omi)nicam. Explicit, qui textus maxima ex parte consentit cum petri comestoris (f an. 1178?) historia sgholastica in Euangelia [PL 198, 1537- 1644; in cod. capita eodem ordine leguntur atque in edit. (om. capp. 39, 139, 169; cap. 88 post 95 posito), et saepe textus in edit. Additio dictus in cod. exstat]. p. petavius marginibus paucas adnotationes adscripsit. prov. : Gallia (?). poss.: p. petavius (47 r marg. inf.: ol? ixtux« Txav sutux«). - De ceteris posses- soribus vid. sub. I. Ill 147-157. Chart, (vas et (f. 155-157) insigne leone munitum, et flos desuper), saec. xvii 1 , 237x 160. IV (147-154)-f3 folia (155-157). Quattuor librarii scripserunt: primus 147 r -154 v ; secundus 155 r -157 r (qui folia numeris 21-23 instruxit); tertius et quartus 157 v . Littera cursiva. 147 r -157 r . lani Lascaris Rhyndaceni Epigrammatum ad verbum expositio: (147 r -154 v ) interpretatio latina nescio cuius epigrammatum graecorum Jani Lascaris (1445-1535), quae in edit. Paris, an. 1544, p. 2-8, 16 leguntur, quae editio olim post f. 146 ligata adservatur hodie inter libros typis impressos in Bibl. Leid. (765 C 8): I. De Telesillgpudicitia. Bithynis telesilla, etc.; (155 r -157 r ) interpretatio aliorum epigrammatum quae in ilia editione non leguntur: In Brennum. Brennus, quern leges, musae, etc.
157 v . Tria praecepta cosmetica: primum gallice ad faciendum faciei unguen- tum: Prenez une once de souffre vif, etc.; secundum: Malaga quod ualet ad faciei ruborem: En hoc sunt cerus$ elotg, etc.; tertium ad faciendum lac virginale: Ex cyathis quinq(ue) aceti lytargyrij partes duas decoquito, etc. prov.: Gallia (Lutetia Paris.?). poss. : vid. sub I. VOSS.LAT.Q_.71 - CICERO Membr., 850-ix 2 , 245 X 170, fob 71. (iv-1) (1-7)+8 iv (8-71). F. 6 V et 7 r marg. inf. exstant litterae a et b lapide scriptorio manu multo posteriore scriptae. Textus 180X 120, lin. 28 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Initia librorum litteris maioribus atramento ductis distinguuntur (l r , 30 v , 48 v ), in duabus prioribus rubricator faciem humanam addidit. In initio inscriptio rubra hodie fere omnino evanida. Tegumentum ut in cod. Q_. 2; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F48 r lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie, tab.45 (cf. 1, p. 12). l r -71 r . m. tullius cicero, de OFFiciis libri in: Quamquam te, Marce, etc. [ed. C. Atzert (1963), 1-123]. In initio (l r ) manus saec. xiii (?) in marg. sup. adnotavit: Incipit marc(us) tulli(us) Cicero de Officiis, quae verba fortasse descripta sunt ex inscriptione vetere hodie evanida; (30 v med.) subscr.: M. Tullii Cicero- nis de officiis liber I explicit', post duas lineas incipit sine inscr. lib. n; (48'*') hi, (71 r med.) subscr.: M. Tulli Ciceronis de officiis libri tres expliciunt', cetera folii pars vacat. Hie illic textus a librario ipso vel manu eiusdem temporis correctus est, manus saec. xiv paucas adnott. marg. adscripsit. E. Popp, De Ciceronis de officiis librorum codicibus Vossiano Q,. 71 et Parisino 6601 (Progr. d. kön. human. Gymnasiums zu Hof, 1893), 5 sqq.; ed. 3 C. Atzert (1949), P r ae . v, ix, ^ xx * x [cod. V]; ed. 4 (1963), praef. xxi; xxviii, li; ed. P. Fedeli <1965>, 8 sqq., <23>, . es ar , Notes critiques sur le ‘De Officiis” (Rev. des Études Lat. 44, 1966), 221 et passim, e . . Testard (1963, 1970), 1, 73 sq.; 89; <103>; R. Sabbadini, Storia e Critica di Testi Latim (ed. 2 , 1971), 115. 71 v vacat ut omittam inscriptionem litteris gothicis maiusculis gallicis ad perpendiculum ab imo ad summum scriptam: + Tullius.de.Officiis. + . prov.: Gallia (Remi?). poss.: s. mariae ecclesia REMENSis (in marg. inf. aliquot foliorum, e.g. 15 v et 16 r , 23 v et 24 r , 39 v et 40 r , 55 v et 56 r , exstabat olim inscriptio possessoris postea
omnino deleta; 15 v -16 r ope lucis quae infra spectrum iacet, fortasse hae litterae leguntur: SCAE MARIAE REMSIS ECCLAE [i.e. S(an)c(t)ae Mariae Rem(en)- sis Eccl(esi)ae; cf. Carey, Scriptorium of Reims, p. 58 inter codd. an. 900-950]). - is. vossius (Catal. Colom. num. 314; CMA 2, 2638.313). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 311). - bibl. leid. (scidula num. 309; catal. an. 1716, p.383, num. 71: M. Tullii Ciceronis libri III de Officiis. Codex vetus. In membr.). VOSS.LAT.Q.72 - HIERONYMUS, VIGILIUS TAPSENSIS Membr., saec. ix, 235x215, fol. 61. 7 iv (1-56)+5 folia (57-61). Fasciculi olim in fine in medio marg. inf. a librario ipso numerati; hodie exstant numeri iiii (24 v ), v (32 v ), vii (48 v ) tantum, ex quibus apparet fasciculum primum deesse. Textus 170x 150, lin. 24 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. simplices atramento ductae; inscriptiones prius scriptorio lapide scriptae, deinde litteris capit. rubris superscriptae sunt. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membran. in quo scriptura cursiva difficillima lectu et numerus (?) CCCCC, tectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, alterum praeligatum I numeratur. I v . index ab eodem viro scriptus, qui catal. Petavianum, hodie cod. Voss. Lat. Q_. 76, conscripsit. l r -10 r . Hieronymus, contra luciferianos dialogus; initium deest deperdito fasciculo primo; textus hodie incipit inde a verbis: iam doctissimas in capitolio, etc. [PL 23, 175 B 5 - 192 A]; (10 v lin. 1) subscr.: Explicit adversus Luciferianum (...). 10 v -61 v . Ps.-ATHANASIUS, immO VIGILIUS TAPSENSIS, CUM ARRIO, SABELLIO ET photino altercatio [de qua cf. A. Wilmart, La Lettre de Potamius a Saint Athanase (Rev. Bénéd. 30, 1913), 272]: (10 v lin. 1-18) (...). Incipit altercatio Athanasii contra Arriu(m) Sabelliu(m) uel Fotin(um) hereticos: Cum in mams - custodire [PL 62,179 sq., i.e. particula tantum quae crasso numero 118 notatur]; (lin. 19-28 1 ' lin. 10) Incipit qualiter res aprincipio gesta sit: Cum apud niceam urbem, etc. ( = lib. i) [ed. laud. 155 A - 158 C 13, deinde 182 A 10-198 B]; (lin. 10-55^ lin. 17) <lib. n>: et alia die Prob (us) iud(ex) d(ixit) : Qj(uonia)m uos, etc. [ed. laud. 197 C - 230 C 6, deinde 178 Dll - 180 A]; subscr.: Explicit altercatio (...); (lin. 18-61 v lin. 18) (...). Incipit sententia iudicis Probi: Probus iudex dixit. Amore ueritatis - sorts capessant. Amen [ed. laud. 299 C - 238 A]; post unam lineam vacuam (lin. 20-24) subscr.: Explicit sententia iudicis Probi inter Athanasiu(m)
ep(iscopu)m catholicum et Arrium Sabellium et Fotinum hereticos. Hie illic libraries ipse textum correxit; manus paulo posterior pauca a librario omissa addidit, lacunam 38 r lin. 3 post adsumpto non animadvertit, soil, ut tua in omnibus - approbare substantiae [ed. laud. 209 B 8-11]; 10 v r. petavius in marg. adnotavit opus editum esse Coloniae 1548 ap. Melch. Novesianum inter opuscula Atha- nasii. prov. : Gallia (Remi?, teste Bischoff). poss.: monasterium s. DiONYSii parisiense (23 r marg. sup.: lib(er) b(eat)j dyon(isij) ariop(agitis) (saec. xm); l r infra: XX VI. VIII c . LI I I (saec. xv, cf. Delisle, Cabinet des Mss 1, 203 sq.). - <p. petavius). - alex. petavius (num. 1151, cf. Catal. Petav. 8 r , 2 l * * * V ; de Meyïer, Petau 21; 114; 116). - <christina suegiae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 316; GMA 2, 2640.315). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 313). - bibl. leid. (scidula num. 311, catal. an. 1716, p. 383, num. 72: Hieronymus adversus Luciferianos, etc.). litt. : Lambert 2, 250. VOSS.LAT.Q.73 - OVIDIUS Membr., saec. xn, 240 X 120/125, fol. 48. 6 iv (1-48). Pars inferior f. 48 desecta est. Textus 200/220x90, lin. 48-62 (stilo lin.). Scripsit unus librarius, ut videtur, non semper constanter litteris prae-gothicis textualibus. Initia librorum variis modis litteris maioribus distinguuntur: littera rubra qua in media ornamentum atramento delineatum (l r ), littera atramento ducta et linea rubra circumdata (16^), littera rubra (24*), littera rubra ornatiore (32 v ), littera ornatiore atramento ducta (39 r ); 8 r littera nondum depicta est spatio relicto. F. l r -3 v paucas litteras init. minores et lineam rubram ab summo a imum secundum litteras init. versuum currentem, exhibent, l r et 32 m scriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q.. 3 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata et 3 folia postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegu mento adglutinata sunt; secundum praeligatum hodie 1* numeratur. l r —46 r . P. OVIDIUS NASO, fasti [ed. F. Bomer 1957)]: (l r ) Incip(it) liber 0. Faustoru(m) [sic]: Tempora cum causis lacium digesta p(er) annum, etc.; (8 r ) lib. n; (16 v ) nr (24 r ) iv; (32 v ) v; (39 r ) vi. Post iv. 43 sequitur spatium (24 v ), nihil vero deest. Ultimus versus in fine deletus est. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis hie illic scholia margin, adscripsit; 9 r librarius vss. n. 87-88 ordine inverso scripsit, manus saec. xv 2 vss. ii. 85-90 margmi ordine adscripsit.
H. Peter, De P. Ovidii Nasonis fastis disputatio critica (Jahresber. iiber die Fiirsten- und Landesschule Meissen, 1877), 5 [cod. V]; P. Ovidii Nasonis Fastorum libri sex ... erkl. von H. Peter, 2. Abh. (1874), 2 adn. 1; E. H. Alton, The Wanderings of a Manuscript of Ovid’s Fasti (Hermathena 20, 1929), 382; H. Buttenwieser, Manuscripts of Ovid’s Fasti: The Ovidian Tradition in the Middle Ages (Transactions and Proceedings of the Amer. Philol. Association 70, 1940), 47; ed. F. Bomer (1957), <59> [cod. V; laudat cod. sub num. vetere 123]. 46 r-v . acgessus qui dicitur: (Qfiuidam libri rome fuisse quib(us) abactu nom(en) erat indictu(m) facti [sic; postea c correcta est in j] (enim) dicebantur, etc. [cf. R. B. C. Huygens, Accessus ad auctores (Coll. Latomus 15, 1954), 33 sq.]; in fine leguntur versus de mensibus: Jani prima dies (et) septima fine timetur, etc. [Riese 680a; cf. Walther 1, 9771], et quot dies habeant. 46 v —48 r . <kalendarium) : A. Festu(m) iani (et) consec(ra)cio te(m)ploru(m) s(cilicet) iouis (et) esqulapii - e III k(a)l. Natale iulii.j f. II. k(a)l. [cf. Ovidii Opera, ed. N. E. Lemaire 6 (1822), 11-17]. Manus eiusdem temporis vel paulo posterior pauca addidit ad menses ianuarium et februarium. 48 v prius vacuum relictum est; postea manus saec. xm (?) scripsit <sex versus de nonis et kalendis) : Sex nonas. mai(us). octob(er). juli (us) et mars — Ter senas retine(n)t. febr(us)q(ue) bis octo k(a)l(end)as [cf. Walther 1, 17607]; deinde altera manus addidit 5 versus: Juni (us). ap(ri)lis. septe(m)b(er) n(ec)ne nouember — Cui si bissextus fuerit sup(er)addit(ur) un(us) [cf. Walther 1, 9945]. In spatio relicto manus posteriores varia scripserunt, e.g.: Sex ego fastorum scripsi totidemq(ue) libellos, et graeca quaedam. prov. : incerta. POSS.: MELCH. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXI; Mourlot, Thévenot, 122). - is. vossius (Catal. Colom. num. 123; CMA 2, 2448.123). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 123). - bibl. leid. (scidula num. 123; catal. an. 1716, p. 383, num. 73: P. Ovidii Fastorum libri sex, etc.). VOSS.LAT.Q+4 - MARTINELLUS qui dicitur Membr., saec. xi 1 , 244 x 188, fol. 152 (3-152+2 folia membr. praeligata hodie numer. 1 et 2). 2 Folia (1-2) + (iv-1) (3-9)+7 iv (10-65) + (iv-l) (66-72)+ 10 iv (73-152). Fasciculi in fine in medio marg. inf. a librario ipso numeris i-xviiii instructi, qui numeri postea plerique desecti sunt cultro compactoris; hodie exstant ii (17 v ), viii (65 v ), xvi (144 v ), xvn (152 v ). An. c. 1300 duo fasci culi ulteriores post folium hodie numer. 57 transpositi sunt, hodie ibidem exstant ex tegumento soluti; eodem tempore numerus fasciculi xvm mutatus est in viii deleto x (65 v ), numeri fasciculorum x-xvii partim renovati (cf. 80 v , 88 v , 136 v ) partim ex antiquis mutati sunt (cf. 144 v : prius xvi, postea xvm additis n;
152 v : prius xvn, postea xviiii additis n). Quae translatio usus liturgici causa facta est, ad quam rem aliquot adnotationes margin, pertinent, de quibus vid. infra. Manus saec. xv fasciculos in initio uno tenore litteris a-t in marg. inf. ad sinistram numeravit. Initio foliorum ordo erat: 3-57, 73-152, 58-72; codex infra describitur ut hodie est. Maxima pars f. 42 exsecta est, in recto sine textus detrimento, in verso titulus partim mutilus est. F. 25, 54, 65, 68 demonstratores foliorum qui dicuntur, exhibent hoc modo confectos: ex marg. dextro scidula maxima ex parte desecta, plicata atque deinde per incisuram in marg. tracta est. Textus 175 X 135, lin. 20 (stilo lin.). Unus librarius codicem conscripsit valde diligenter litteris carolinis exceptis 71 v -72 r , quae folia olim ulteriora et vacua manus saec. xn (init.) conscripsit, et 67 v , in quo titulo vetere deleto manus saec. xiv 1 spatium complevit. Initia singulorum operum litteris maioribus partim ex ramis inter se necten- tibus compositis et coloribus rubro, caeruleo, viridi, purpureo ornatis super fundo purpureo linea rubra circumdato, distinguuntur modo satis rustico ut in codd. ex Eremitarum coenobio in Helvetia vulgo Einsiedeln, teste Lieftinck in op. sec. infra laud. Initia capitum litteris capit. rubris distinguuntur; tituli singulorum operum litteris maioribus capit. rubris in pagina praecendente ad textum scripti sunt. Folia quae indicem capitum continent (10 r -13 r , 73 r -76 v , 107 r -109 r , 128 r -130 r ) duas columnas arcum sustinentes exhibent, quales tabulae canonum in euangeliariis praebent; a medio arcu instrumentum liturgicum (e.g. turibulum) pendet; haec omnia depicta sunt rubro, viridi, purpureo, fusco coloribus. In textu litterae init. punctis rubris ornatae sunt. F. 61 v , 63 v , 65 v littera init., titulus, litterae priores in textu omnino desunt; 58 v primae lineae tantum litterae ductae sunt partim colore rubro partim atramento. F. 1-2 (praeligata): saec. xi 2 , 244 X 175 et 244 X 180; textus 190 X 125, lin. 20 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter l r -2 r lin. 17, alter 2 r lin. 17-2 V lin. 13. Minuscula Carolina. F. l r scriptura lin. 1-13 et titulo rubro evanidis manus saec. xiv litteras atramento revocavit; exstat littera init. rubra maxima ex parte atramento revocata. Tegumentum ut in cod. Q. 10; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora praeligata et ulteriora postligata varii coloris; primum praeligatum tegumento, secundum tertio adglutinata sunt ut et ultimum postligatum tegumento, tertium secundo. F. 71 r pars inf. lucis ope depicta est ap. Lieftinck, opere priore infra laud., 12 v et 14 r in altero opere. l r -2 v . <iohannes diaconus Ncapolitanus), vita s. Nicolai, excerpta. (l r lin. 1—17) Incipit vita sancti Nycholai archyepiscopi. Nicholaus itaque ex illustri p(ro)sapia ortus — patit(ur) adustione(m) [Sanctuarium, ed. 2 B. Mombritius 2 (1910),
296.34-45; cf. BHL 6105]; (lin. 17-l v lin. 17) Prefata u(er)o urbe - sic p(er)~ manebat [ed. laud. 297.15-28]; (lin. 17-2 V lin. 13) Puerilib(us) igitur - macula- rent (ur) infamia [ed. laud. 297.41-298.3]; cetera 2 V pars vacat. martinellus qui dicitur: 3 r -9 r . <alcuinus, homilia de vita s. martini turonensis) ; uno folio ante 3 deperdito titulus hodie deest; textus inc.: Postquam D(omi)n(u)s N(ost)er, etc. [PL 101, 657-662 B 9; BHL 5625], 9 r -57 v . sulpicius severus: (9 r -42 r ) vita s. martini turonensis [ed. J. Fontaine, Sulpice Sévère, Vie de Saint Martin 1 (Sources chrétiennes 103, 1967), <248>-361; BHL 5610]; (9 r lin. 3-10 r lin. 10) Incipit p(ro)log(us) de vita S(ancti) Martini: Severus desiderio (...) salutem. Ego quidem fr(a)t(er) unanimis - loquatur auctorem; cetera 10 r pars vacat; (10 v -13 v ) index capitum (26); (14 r ) Incipit pref(atio) : Pleriq(ue) mortaliu(m) - maluissem. Explicit Prologue; (15 v lin. 6) Inc(i)p(i)t vita S(an)c(t)i Martini ep(iscop)i edita a Severo Sulpicio pr(es)b(iter)o; (16 r ) Igitur Martinus Sabariae, etc. Inde a cap. 8 (25 r ) manus saec. xiv in. et aliae manus posteriores in marginibus lectiones ad usum liturgicum adscrip- serunt; (42 v -57 v ) epistulae tres [ed. J. Fontaine, op. laud. 316-344; BHL 5611-13]: (42 v mutil.) Inc(i)p(it) epistola Severi ad Euse[...; (43 r ) Hesterna die, etc. (ep. 1); (46 v ) Inc(i)p(it) alia eiusdem ad Aureliu(m) diaconem [sic]; (47 r ) Posteaqua(m) a me, etc. (ep. 2); (51 v ) Incipit epistola Seueri Sulpicii ad socru(m) sua(m) Basula(m) qualit(er) S(an)c(tu)s Martinus de hoc mundo recesserit; (52 r ) Sulpicius Severus Basulae parenti venerabili salutem. Si parentes - participem. Explicit Aep(isto)la Severi; (53 v ) Incipit de transitu Beati Martini-, (54 r ) Martinus igitur obitum suum, etc. (ep. 3; illinc-legentem in fine omis.). F. 54 r marg. dext. ad textus initium manus saec. xm adnotavit: In octava beati martini ep(iscop)i. L, 57 v ad finem: Quinta(m) lectionem quere retro. Archadio uero. et sexta(m) lectione(m). Seuerin(us) coloniensis ciuitatis ep(iscopu)s. (et) Beat (us) ambrosi(us) sim(u)l, quae verba spectant ad 58 v , 61 v , 63 v olim in ulteriore codicis parte; cf. adnotationem 60 v . 58 r -67 r . Ex gregorii turonensis operibus capita: (58 r ) Sermo Gregorii Turonensis episcopi de transitu S(an)c(t)i Martini; (58 v -60 v med.) Archadio vero et Honorio - computantur. Explicit sermo primus de transitu S(an)c(t)i Martini Ep(iscop)i, i.e. historia francorum i. 48 [ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1. 1, 1951), 32-34; BHL 5619, 5620]; cetera 60 v pars vacat; (61 r ) Item sermo eiusde(m) de eo quod audiuit Severinus episcopus in transitu S(an)c(t)i Martini; (61 v -62 v ) Beatus (litt. rubris add.) Severinus (manu saec. xm add.) coloniensis ciuitatis - sue fuisse, manus saec. xm addidit: reuelatu(m). Hie no(n) - lectio simul. Explicit Sermo Secundus, i.e. de virtutibus s. martini i. 4 [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 590.6-24; BHL 5621]; (63 r ) Sermo eiusde(m) de eo quod audiuit S(an)c(tu)s Ambrosius in transitu Beati Martini Episcopi-, (63 v -64 v ; 63 v pars sup. vacat, deinde:) Beatus ambrosius cuius - explicare (manus
saec. xm add.: Tu autem). Explicit Sermo Tertius, i.e. cap. 5 [ed. laud. 591.1-22; BHL 5622]; (65 r ) Sermo Gregorii episcopi de translatione S(an)c(t)i Martini; (65 v -67 r ) Opere precium est (postea add.) illud inserere - fin. addita clausula: adiuuante d(omi)no - AMEN, i.e. cap. 6 [ed. laud. 591.23-592.31; BHL 5623]. Manus saec. xm lectiones indicavit, 60 v adnotavit: Sexta(m) lectione(m) q(ue)re retro foliu(m). Seuerin(us) coloniensis ciuitatis ep(iscopu)s (et) Beat (us) ambrosi(us). erit sexta lectio simul, 61 v : Sext a lectio ista erit. Seuerinus coloniensis. et Beatus ambrosius simul. 67 v prius legebatur titulus operis in fol. seq. incipientis, quo omnino deleto manus saec. xiv in. addidit quasi lectionem sextam: <iacobus a voragine (vel januensis) O.P., legenda aurea quae dicuntur), excerptum ex cap. de S. Martino, scil. de caeco et contracto: In ip(s)o aute(m) die t(ra)nslationis beati martini - miser(er)e nob (is) [ed. Th. Graesse (1846), 750. 7-fin.]. 68 r -71 r . <GREGORIUS TURONENSIS HISTORIA FRANCORUM lib. II, 1 : VITA S. BRICCII Turonensis): Igitur post excessu(m), etc. [ed. 2 B. Krusch-W. Levison supra laud. 37.3-38; BHL 1452]; in fine librarius ipse clausulam addidit: p(re)stante d(omi)no n(ost)ro - Amen. Cetera pars 71 r vacua relicta est; paulo post inscriptio possessoris addita est, de qua vid. infra. 71 v —72 v lin. 5 prius vacua relicta quasi codicis finis; manus c. an. 1100 addidit: <cap. 6 ex sulpicii severi vita s. martini) : Igitur martinus - om(n)is dolorfugatus est [ed. Fontaine supra laud. 264 (med.)-266.15]; cetera 72 v pars vacat ut omittam nonnullas probationes pennae. 73 r -150 v . sulpicius severus dialogi tres: (73 r -76 v ) index capitum dialogi i sub singulis arcubus legitur ordine titulus: Incipiunt/capitula/dialogi Severi/in libro sec(un)do/de vita/s(an)c(t)i Martini/episcopijet confessoris; (77 r ) Inc(i)p(i)t liber sec(un)d(u)s; (77 v -106 v ) dialogus i: Cum in unu(m) locu(m) etc. [ed. C. Halm, Sulpicii Severi libri qui supersunt (CSEL 1, 1886), 152-180; BHL 5614]; (107 r -109 r ) index capitum dialogi n cum titulo ut supra; (109 v ) Incipit liber Tertius', (110 r -127 v ) dialogus n: Quo primo, etc. [ed. laud. 180-198; BHL 5615]; (128 r -130 r ) index capitum dialogi m cum titulo ut supra; (130 v ) Inc(i)p(i)t liber quart(us); (131 r -150 v ) dialogus hi: Luce sit, etc. [ed. laud. 198-216; BHL 5616]. 151 r -152 v . <Ps.-MARTINUS TURONENSIS (vel HILARIUS PICTAVIENSIS?), PRECATIO sive gonfessio): (151 r ) Inc(i)p(i)t liber s(an)c(t)i Martini de Trinitate; (151 v ) (Clemens trinitas est una divinitas> Ut autem p(er) sacramentum cognoscatur, etc. [PL 18, 11C-12D]; (152 v ) subscr.: Explicit P( ro)fessio S( an)c(t)i Martini Ep(iscop)i De trinitate. prov. : Germania (meridiana, fortasse monasterium s. afrae Augustae Vinde- licorum, teste Lieftinck in opp. infra laud.). poss. : ecclesia s. petri ultraiectensis ex dono bernoldi episcopi (71 r marg.
inf.: Domnus Bernoldus ep(iscopu)s [Ultraiectensis, 1027-54] tradidit hunc libru(m) ad eccl(esi)am s(an)c(t)i petri qua(m) ipse afundamento construx(it). Siquis eu(m) supradicty gccl(esi)e abstulerit. anathema sit. fiat.fiat. Amen (saec. xi)). - l r marg. sup. in angulo sinist.: 17 (saec. xvi?, postea atramento del.). - <ger. joh. vossius) (laudat codicem ut suum in cod. hodie Voss. Lat. O. 22, f. 8 l * * * V med.). — is. vossius (Catal. Colom. num. 168; CMA 2, 2493. 168). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 167). - bibl. leid. (scidula num. 167; catal. an. 1716, p. 383, num. 74: Vita Nicolai, etc.). litt.: G. H. Pertz, Handschriften-Verzeichnisse (Archiv 8, 1843), 577. - Carey, Scriptorium of Reims, 60 {rejected). - G. I. Lieftinck, Bisschop Bernold (1027-1054) en zijn geschenken aan de Utrechtse kerken (1948), passim. - id., De Herkomst van Bisschop Bernold van Utrecht (1027-1054) (Jaarboekje van ‘Oud Utrecht’, 1949), 24 sqq. VOSS.LAT.Q.75 - CASSIODORUS, AUGUSTINUS, ISIDORUS, BEDA, HIERONYMUS, ASTRONOMICA. Membr., saec. ix ex., 245x200, fol. 154. (iv-1) (1-7)+5 iv (8-47) + (iv-8) + 5 iv (48-87) +iii (88-93) +iv (94-101) + (2 iv-16)+3 iv (102-125) + (iv-l) (126-132)+iv (133-140)+iii (141-146; prius iv; duo folia desunt inter 143 et 144, quae hodie sunt 149 et 150)+2 folia (147-148)+i (149-150, quae folia inseri debent inter 143 et 144) +ii (151-154). Usque ad f. 140 fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. i-xxi a librario ipso; desunt numeri vu, xv, xvi deperditis fasciculis, xx deperdito folio ultimo fasciculi. Codex demonstratores foliorum quae dicuntur, exhibet, scil. scidulas ex membran. confectas et margini adglutinatas (cf. f. 62, 87, 110, 132, 142, 145). Textus 190/195 X 145, lin. 29 (stilo lin.). Fortasse duo librarii scripserunt, alter 1 r_l o 1 133r_154v ) a iter 102 r -132 v . Minuscula Carolina. F. l r , 21 r , 31 r littera init. plus minusve maior ornatiorque colore rubro deli- neata; initia librorum vel capitum litteris minoribus rubris distinguuntur; inscriptiones rubrae litt. capit. rusticis scriptae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. praec. l r -21 r . Flavius magnus aurelius cassiodorus, de anima liber: Liber Magni Aurelii Cassiodori Senatoris de Anima-, sequitur index capitum, deinde: Cum iam suscepti opens, etc. [ed. J. W. Halporn (Traditio 16, 1960), 68-109; ed. 2 (CC 96 (1973)), <533>-575; cf. 523]. J. W. Halporn, The Manuscripts of Cassiodorus ‘De Anima’ (Traditio 15, 1959), 386.
21 r -47 v . AUR. AUGUSTINUS, DE NATURA ET ORIGINE ANIMAE III - IV. 24, 38 (l(e)i operibus [ed. C. F. Urba-J. Zycha (CSEL 60, 1913), 359-418.17], cetera desunt deperdito fasciculo: (21 r lin. 18~21 v lin. 4) retractatio: Ex libro Retracta- tionum Augustini cap(ut) LXXXII.de anima et eius origine libri IIII: Eodem tempore quida(m) uincentius - putaui [ed. laud. <420); ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 195.5-196.11]; (21 v lin. 5) Incipit ad Vincentium Victorem de natura et origine anime lib(er) s(an)c(t)i Augustini ep(iscop)i: Quod mihi ad te scribendu(m), etc. 48 r -61 v . ISIDORUS HISPALENSIS, <SYNONYMA DE LAMENTATIONE ANIMAE PECCATRI- CIS>: i. 66 re\cessi. plurimos - ii [PL 83, 842 C 1 - 868], initium deest deperditis foliis; (61 v lin. 16) subscr.: Explicit liber soliloq(uorum) Isidori. Sequuntur (lin. 17-20): I Una est anima, quae dum contemplatur. spiritus est. SI dum sentit sensus. dum sapit animus, dum intellegit DO mens, dum discernit ratio, dum consentit uoluntas est. RI dum recordatur memoria. dum membra uegitat anima est, deinde sex lineis vacuis relictis titulus operis legitur quod 62 r incipit. 62 r -87 v . aur. Augustinus, soliloquia [PL 32, 869-904]: (61 v ) Aurelii Augustini ep(iscop)i ipponensis Incipit soliloquiorum Liber I: (62 r ) Voluenti mihi multa, etc.; (73') ii. 87 v -93 v . aur. Augustinus, de disciplina ghristiana liber [ed. R. vander Plaetse (CC 46, 1969), <207>-223.395]: Incipit libellus s(an)c(t)i Augustini de disciplina chr(ist)ianorum: Locutus est ad nos, etc.; pars extrema: Conversi ad Dominum — Amen omittitur; (93 v ) subscr.: Explicit libellus S(an)c(t)i Augustini de disciplina (Christi)anorum. 93 v — 101 v . Ps.-Augustinus, immo quodvultdeus (cf. Clavis Patrum Latin., ed. 2 E. Dekkers (Sacris Erudiri 3, 1961), 99 (num. 404); B. Blumenkranz, Les auteurs chrétiens latins du moyen age sur les juifs et le judaïsme (1963), 21 (num. 5)), de symbolo contra iudaeos, paganos et arianos sermo: Incipit s(an)c(t)i Augustini ep(iscop)i de symbolo contra iudaeos: Inter pressuras atque angustias, etc., usque ad cap. 14 dignus soluere [PL 42, 1117-1125 col. 1 lin. 43]; cetera desunt deperditis foliis. 102 r -109 v . <ISIDORUS HISPALENSIS, ALLEGORIAE QUAEDAM SCRIPTURAE SACRAE) ; initium deest deperditis foliis; textus incipit hodie in explicatione nominis Anna inde a verbis: prius in gentibus erat sterilis, etc. [PL 83, 112A 14 — 130]; subscrip ts non exstat. 109 v ~l 16 r . astronomica: (109'-ll l r lin. 4) excerptum de astrologia arati quod dicitur: Exerptio de astrologia: Duo sunt extremi uertices mundi — usq(ue) decurrit accipiens [Commentariorum in Aratum reliquiae coll E. Maass (1898), 309-312]; (11 l r lin. 4-18) versus de xii signis caelestibus: Incip(it) epitome phenemon [n ex r corr.] id est apparitio siue apparentia prisciani grammatici versus XII de sideribus: Ad boreae partes arcturi —jluenta [Riese 679; Walther 1, 310],
(lin. 19 vacat); (lin. 20-113 r lin. 23) anonymus, de astronomia arati: Herodius dicit elicem licaonis fuisse Jilia(m), etc. [ed. E. Maass, op. laud. 595—601, ex cod. Sangall. 250]; (lin. 24-116 r lin. 3) fragmentum de astronomia: Item de astru(nx))m(ia) [sic] more chr(ist)iano: Haefisicaepartes quae astronomia et astrologia dicuntur, du(m) deest mathematica - qui uiolauerit tribuens de c(et)eris astronomicis conscribere signis. Explicit Excerptio [ut in cod. Sangall. 250, cf. E. Maass, op. laud. 601, adn.]. 116 r -118 v . Ex CANONIBUS REGULISQUE CONCILIORUM et DECRETIS PONTIFICUM romanorum excerpta: (116 r lin. 4) nicaeni: de canone niceni concilii: Quod non licet habere, etc. (ex capp. 3-5, 9, 12, 15, 14); (lin. 21) ancyrani: Item ex regula ancirani concilii quod prius fuit qua(m) nicenu(m) sed p(re)ponitur: Diaconi qui in ipsa ordinatione, etc. (ex capp. 10, 11, 13, 15, 17, 18); (116» lin. 6) neocaesa- riensis: Item ex can(onibus) cesariensis concilii: Presbiter qui uxorem accepent, etc. (ex capp. 1, 4, 11); (lin. 11) gangrensis: Item ex concilio gangrensi sinodi: Si quis fideles uituperat, etc. (ex capp. 1, 2,4, 8, 10, 13-16, 18-20); (lin. 25) antiocheni: Excerptio antioceni concilii regul(is) : Siq(uis) clericus (ue)l laicus, etc. (ex capp. 6—8, 11 17 24, 25); (117 r lin. 9) laodicensis: Ex statutis laodicensis concilii: Non oport(et) sacerdotes, etc. (ex capp. 5, 13, 15, 20, 22, 25, 30, 32, 40, 45, 50, 51, 54, 59); (lin. 22) calchidonensis : Ex regulis concilii calcidonensis: Non oport(et) ep(iscopu)m, etc. (ex capp. 2-4, 6, 7, 9, 18, 21, 25, 27); (117* lin. 11) sardicen- sis: Ex regulis sardicensis: Nullus usurpat, etc. (ex capp. 7, 8, 16, 17, 21); (lin. 17) africanae provinciae: Ex canone c(on)cilioru(m) affricane provincial: Aieiuniis d(e)o sacrificia, etc.; (118 r lin. 8) ex decretis siRicn i papae: Ex decretis Papae siricii: sunt tituli tantum capitum 2, 6, 11; (lin. 12) innocenth i: Ex reg(u)l(is) epistolaris innocentii pape: De pace danda, etc. (epist. ad Decentium capp. 1, 7, 8, ad Exsuperium cap. 4; ad Felicem capp. 1, 2); (lin. 22) leonis i: Ex decretis papae leonis: Nullus ep(iscop)oru(m), etc. (ex epist. ad universos episcopos capp. 1, 2, 4, 5; ad Rusticum cap. 5; ad Nicetam cap. 2); (lin. 29) gelasii : Item ex decretis pape gelasii: Ubi non urg(et), etc. (ex capp. 2, 3’, 7, 9, 13, 15, 28, 29). 118 v -127 r . beda, de natura rerum liber [PL 90, 187-278]: (118* lin. 10) Inci- piunt versus Bedae: Naturas rerum uarias, etc. [op. laud. 187 A 1-4; Walther 1, 11618]; (lin. 14) Capitula libri de naturis rerum (capp. i-li); (119 r lin. 13) (...). Incip(iunt) vers (us) de XII signis: Respicis apriles ariesfixee [sic] kalendas, etc. [Riese 640, 4-12, 1-3; Walther 1, 16675]; (lin. 25) I. Incipit liber de quadrifario d(e)i opere: Operatio diuina quae secula creauit, etc.; (127 r ) subscr.: Explicit liber Bedae pr(es)b(iter)i de naturis rerum. 127 r -130*. astronomica: (127 r lin. 24) concordia solis et lunae: Novem horis in luna — diet us solaribus concordare [ut in cod. Bibl. Capitul. Modoetiae F. 9/176 (CCXLVI), f. 57, vid.: Catal. of Astrol. and Mythol. Illuminated MSS of the Latin Middle Ages 4 (1966), 59]; (127* lin. 5) de concordia maris et lunae: Unius semper hare — tar diusque receder(et). Finit de concordia maris et lunae [ibid.; G. W.
Jones, Bedae Pseudepigrapha (1939), 44; PL 90, 605-606]; (lin. 15) Luna(m) lucere dodrantis — luc(et) luna quinta [ibid.]; (lin. 22) Item de eadem ratione: XIX ami una(m) die(m) — per diem efficiunt [ut in cod. Bibl. supra laud. f. 52 v , vid. op. laud. 58]; (lin. 29) de Ariete; (128 r lin. 1) Ari(et)em martio mensi p(ro)pter am- monem — nauierat taurus. Finit; (lin. 11) de diver sis vocabulis nimpharu(m) : Nimphe montium oriades dicuntur - nereides dicuntor\ (lin. 15) de lira orphei: Sub andromedg signo baud longe ab orione fertur, sequuntur: Regrediente igitur nilo — inferioribus sepultus [=E. Maass, op. laud. 231 sq. infra]; (lin. 27) de Ariaete: Aries hie estimator e(ss)e — eoli filius fuisse; (128 v lin. 14) de tauro: Porro thauru(m) inter ostra - todomade sponsae, et de aliis signis caelestibus; (130 r lin. 28). De planetis V: Prima est iouis nomine ph(et)on - mercurio demonstrasse quae stelle plan(et)e sunt dicte. 130 v -132 v . <Ps.-beda, martyrologium poeticum) : Versus cuique lectori - errore ostendunt [ed. J. Hennig in priore op. infra laud., 200]; (13 l r lin. 1) <prologus>: Bissena mensium - atque kalendas [inter alios Riese 680; cf. Walther 1, 2187]; (lin. 18) De Ianuario mense: Prima dies iam est, etc.; textus desinit in mense Augusto in secundo versu, sequuntur litterae initiales S, A, O, B tantum ceterorum versum huius mensis, cetera folii pars vacat [H. Quentin, Les Martyrologes, 123—125 (vs. 47)]. Post versus singulorum mensium leguntur numerus horarum noctis dieique, nomen mensis hebraice, graece, aegyptiace, latine, versus de signo zodiaci, numerus dierum mensis lunaris solarisque [quae exstant eadem in cod. Bibl. Capit. Modoetiae supra laud., f. 6 r-v , vid. op. laud. 53]. E. Baehrens Zur latein. Anthologie (Rhein. Mus. 31, 1875), 100; Poet. Lat. Minores, ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 352; H. Quentin, Les Martyrologes historiques du Moyen Age (1908), 121 adn. 6; H. Silvester, Le ‘Handlist’ de Laistner-King et les Mss. Bruxellois de Béde (Scriptorium 6, 1952), 291, adn. 15; J. Hennig, Studies in the literary tradition of the ‘Martyrologium Poeticum’ (Proceedings of the Royal Irish Academy 56, Sect. C, 1954), 200 sqq.; id., Versus de Mensibus (Traditio 11, 1955), 73. 133 r -142 v . aur. augustini epistula ad Hieronymum de origine animae hominis: Aug(ustinus) hieron(ymo) de origine animae: D(eu)m n(ost)r(u)m qui nos uocauit, etc. [epist. 166: ed. A. Goldbacher (CSEL 44, 1904), 545-585]. 142 v -154 v . hieronymi epistulae duae: (142 v ) ad heliodorum (ep. 16a): Incipit epistola s(an)c(t)i hieronimi ad Heliodorum episcopum exhoratoria [sic] : Quanto amore (et) studio, etc. [ed. laud. 54 (1890), 44-62]; desunt inter 143 v et 144 r : 5 examinato pondere — 9 episcopi episcopi [ed. laud. 50.5—57.14], quae textus pars legitur in foliis hodie numer. 149 r -150 v ; (145 r ) ad nepotianum (ep. 52a): Epistola s(an)c(t)i hieronimi pr(es)b(iter)i ad nepotianum pr(es)b(ite)r(u)m de vita clericorum et monachorum: P(et)is a me, nepotiane, etc. [ed. laud. 54, 413—441]. 154 v lin. 24-29 prius vacuae relictae sunt; saec. x-xi variae manus varia scripserunt: 1. Jinito libro sit laus (et) gl(ori)a chr(ist)o; 2. inscriptio deleta; 3. Carissime lapidato ia(m) uirginitatis libello quain (?); 4. C. d(e)igr(ati)a (...) (?) ep(iscopu)s dilecto suo i(n) chr(ist)o Castellano salute(m).
prov. : Germania (occidentalis?). poss.: l r : C10 et Codex Cassiodori. -is. vossius (Catal. Golom. num. 173; CMA 2, 2498.173). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 172). - bibl. leid. (scidula num. 172; catal. an. 1716, p. 383, num. 75: Magni Aurelii Cassiodori Senatoris liber de anima, etc.). VOSS.LAT.Q.76 - CATALOGUS CODICUM ALEX.PETAVII Chart, (sign, chart.: tres flores cum litteris BCM), saec. xvn (ante an. 1644), 240 X 170, fol. 86 ( + 16 folia vacua non numerata post f. 86). Scripsit vir quidam qui erat Alex. Petavio ab epistulis; multa petavius ipse addidit, idem fecerunt hie illic duo viri docti, scil. anselmus le michel (f 1644), qui folia numeravit, et Raphael trichet du fresne, ut opinor (cf. specimina scripturae ap. J. Bignami Odier in op. infra laud., tab. hi, 1 et ix). Tegumentum eiusdem temporis (chart, inflexibile membr. tectum, iussu Petavii confectum); 4 folia chart, praeligata et unum postligatum; primum praeligatum et folium postligatum tegumento adglutinata sunt. Fol. ult. praelig. versum et 59 v lucis ope depicta sunt ap. J. Bignami Odier in op. infra laud., tab. ii et i. l r -86 v . CATALOGUS CODICUM MANU SCRIPTORUM ill biblio theca ALEXANDRI petavii Senatoris Parisiensis (f 1672) adservatorum, qui anno 1650 Christinae Sueciae Reginae venditi sunt paucis codd. exceptis: (fol. ult. praelig. verso) Or do seruatus in hoc catalogo: 1°. Scriptura Sacra patres, etc. [manu Anselmi Le Michel]; (l r ) Catalogus manu/scriptorum librorum / Bibliothecae ditissimae/ Clarissimj Dominjl D. Alexandrj Petauij/ Senatoris Parisiensis. j Scriptura Sacra.I Patres (et) Theologi.j A.j Abbonis Abbatis floriacensis ep(isto)lae fragmentum.numero 550.685, etc. [550 del.]. Est index auctorum rerumque litterarum ordine digestus adclitis numeris, qui cursu temporum saepe mutati sunt praesertim a Petavio ipso, qui insuper pas sim argumentum codicum dehinc comparatorum addidit; idem fecerunt hie illic Le Michel et Du Fresne; est exemplar quod cottidie Petavius ipse amicique eius in manibus liabebant. Plurima apographa diversis temporibus a diversis viribus doctis confecta sunt, quae praesertim hodie in Bibl. Nat. Paris, reperiuntur (cf. catalogos diversos illius bibliothecae). Cf. B. de Montfaucon, Bibliotheca Bibliothecarum Manuscriptorum nova 1 (1739), 61-96; K. A. de Mey'ier, Paul en Alexandre Petau en de Geschiedenis van hun handschriften (Diss. Leiden 1947), 151 sqq., qui adnotationes ad codd. Graecos pertinentes edidit 159-179; J. Bignami Odier, Le Fonds de la Reine a la Bibliothèque Vaticane (Collectanea Vaticana in honorem Anselmi M. Card. Albareda ... edita= Studi e Testi 219, 1962), 163.
prov.: Gallia (Lutetia Paris.). POSS.: ALEX. PETAVIUS. - (CHRISTINA SUECIAE REGINA). - IS. VOSSIUS (Catal. Colom. num. 141; CMA 2, 2466.141). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 141). - BIBL. LEID. (scidula num. 141; catal. an. 1716, p. 383, num. 76: Catalogus MSStorum librorum bibliothecae Alexandri Petavii, etc.). VOSS.LAT.Q..77 - QUINTILIANUS Membr., saec. xii2, 233x 165,fol. 186. 12 iv (1-96) + (i-l) (97) +i (98-99) + 10 iv (100-179) + (iv-1) (180-186). Textus: f.1-98: 190x120, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lm. óv (atramento lin.); f. 100-186: 190x105, lin. 39 (atramento lin.). Fortasse tres librarii scripserunt, primus l r —98 r , secundus 100 r 129 r lin. 38, tertius ceteram codicis partem. Littera prae-gothica textualis. Initia aliquot librorum et orationum litteris caeruleis maioribus lineolis et punctis additis, spatiis in litteris ornamentis rubris impletis, distinguuntur (e.g. l r , 26 r , 100 r , 110 r , etc.), aliorum librorum et capitum litteris saepe rubris et caeruleis alternis. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. Q. 10. m. fabii quiNTiLiANi opera duo: . l r —98 r . institutio oratoria, abbreviata: (l r ) utilius domi an in sco is pue erudiantur: Sed nobis iam paulati(m), etc., i.e. I. 2, 1 etc. [ed. L. Radermac e V. Buchheit 1 (1959), 14.2 etc.]; (13') n; (26') (38') tv; (49'^2 v Mm. 5) v. 1, 1-14, 12 mu(n)d(us) ig(itur) a(nima)l [ed. laud. 1, (234) ƒU . J, (62 vb lin. 5-66™ lin. 22) viii. 3, 64 Ex his q(uae) - 6, 17 si(mi)l(i)tudx(n)e [ed. laud. 2, 93.15-117.3]; (66va lin. 23 - col. 2 lin. 34) viii. 6, 67 sup(er)- iect(i)o - fin. lib. [ed. laud. 2, 130.13-132. 21]; (66 vb lin. 35-73 lm. 6 ix. 1, 1-3, 2 h(uius)mo(d)i [ed. laud. 2, 132.24-171.5]; (73 ra lin. v ix. 1, 107 nulla (con)t(e)ntio - fin. lib. [ed. laud. 2, 256 - 26 ~292.19]; ( 1 • 20-8l rb lin. 32) xi. 1, 1-1, 71 ita sit [ed. laud. 2, 292 . 2 0-308.16]; (81 i ; 32-88 va lin. 18) xi. 2, 33 s(et) hec uox - fin. lib. [ed. laud. 2, 321.1 ■ J» (88 va lin. 19-95 va lin. 34) xn. 1, 1-10, 43 debeat delectare [ed. laud. I 410.24]; (cetera pars 95 v vacat); (96 r -98 ra lin. 11) x. 1, 46- . nu a con ^ t(e)ntio [ed. laud. 2, 242.10-256.26]; (98 ra lin. 11 - col. 2 lm. 7) xn. 10, 1 fin. [ed. laud. 2, 403.17-404.25]; cetera pars 98 r et 98 v -99 v vacant.
1866), 1, 499; 507; Quintilien. Institution oratoire. Collation d’un ms du Xe siècle par Em. Chatelain et J. Le Coultre (Bibl. de 1’École des Hautes Études, fase. 20, 1875), 7; 49 sqq.; Quintiliani de Inst. Orat. liber I, ed. Ch. Fierville (1890), Ixxiii sq.; M. Winterbottom, The Textual Tradition of Quintilian 10.1.46f (The Class. Quarterly, N.S. vol. 12, 1962), 170 sq. (cod. p). 100 r -186 r . deglamationes xix maiores quae feruntur [ed. G. Lehnert (1905)]: M(arci) F(abii) Quintiliani cecus in limine incipit: Ex incendio domus, etc. i.e. lib. n; (104 v ) vm; (110') ix; (116*) x; (121') xi; (124*) i; (127*) xvii; (131*) xiv; (133*) xv; (136*) v; (141*) vi; (146') iv; (150*) m; (154') vn; (157') xn; (163*) xm; (168') xvi; (170*) xvii iterum (altera manus eiusdem temporis in marg. adnotavit: Is la sup(er)habundat)\ (174*) xviii; (178*) xix; (182*) i iterum (quod manus supra laud, eisdem verbis quibus supra designavit). C. Hammer, Beitrage zu den 19.grösseren quintilianischen Deklamationen (Progr. K. Wil- helms-Gymn. in München, 1893), 16; H. Dessauer, Die handschriftliche Grundlage der neunzehn grosseren Pseudo-Quintilianischen Declamationen (Diss. Würzburg, 1898), 40; Quintiliani quae feruntur Declamationes XIX Maiores, ed. G. Lehnert (1905), xxii sq.; <2> [cod. J]. 186* vacat ut omittam adnotationem manu saec. xiv scriptam: Magna mis(er) i- cordie consolat(i)o quando in tormentispositus scit p(ro)sp(er)a secutura, et adnotatio nem possessoris, de qua vid. infra. prov. : incerta. poss. : s. martin aux jumiaux (in dioc. Ambianensi, vulgo Amiens) (186*: lib(er) s(an)c(t)i martini a(b)b(atis) (saec. xiv); 98': liber qui intit(u)lat(ur) utiliusj domj an in scolis puerij erudiant/ur)/ S(ainct) martin auxj Jumiaulx et 186': liber declamacionu(m) qui(n)tilianjl S(ainct) martin aux Jumiaulx (utraque in- scriptio eadem manu saec. xv scripta)). - is. vossius (Catal. Colom. num. 132; CMA 2, 2457.132). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 132). - bibl. leid. (scidula num. 132; catal. an. 1716, p. 383, num. 77: M. Fabii Quintiliani institutions, etc.). VOSS.LAT.Q.78 - EUTROPIUS Chart, (sim. Briquet 2662), saec. xv 1 , 238x153, fol. 97. 2 vi (1-24)-fvn (25-38)+4 vi (39-86)-j-(vi-l) (87—97). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent ad perpendiculum a librario ipso scripta. Textus 150x75, lin. 28 (stilo lin.). Littera humanistica cursiva. Litterae init. coloratae desunt spatiis relictis; inscriptiones et lemmata rubra usque 25', deinde desunt spatiis relictis. Tegumentum saec. xvii (membr. flexibile iussu pauli petavii confectum, qui tergo titulum adscripsit); 3 folia praeligata: duo chart, inter quae olim duo
membr., ex quibus alterum desectum est; olim 6 folia postligata: 4 membr., ex quibus hodie duo desecta, duo numerata 98 et 99 (vid. infra), et 2 chart., ex quibus ultimum desectum est; interiori lateri tegumenti charta recens ad- glutinata est. l r ~88 v . EUTROPIUS, BREVIARIUM AB URBE CONDITA Cum PAULI DIACONI AD- ditamentis, libri i-x [ed. H. Droysen (MGH Auct. Ant. 2, 1879), <6>-182]. Eutropii de origine, regibus, consulibus. senatoribus. (et) imperatoribus urbis rome,. liber p. inci.: (Pjrimus in italia, etc.; (10 r ) n; (20 r ) m; (29 r ) iv; (40 r ) v; (45 r ) vi, (55 r ) vu; (66 r ) vm; (72 v ) ix; (8P) x; (88 v ) subscr.: TAEOS. Verba quae in exemplo librarius non potuit legere omisit spatiis relictis. Ed. S. Havercampius (1729), praef. p. [1] [codex tertius]; ed. H. Verheyck (1762), praef. p. xxiii [id.]. 89 r -96 r vacant. 96 v manus saec. xvi, quae lemmata marg. 79 r et 79 v scripsit, adnotavit. 1527. Memento te claudj qualiter die 13a mensis septenbris tufuisti testis qualiter dns franciscus alias presibiter mutinen(sis') capitaneus burgi sanctj petri Juit positus in possessione unius doimj con orto sicto extra porta (m) castri sanctj angelj per vigore(m) unius mandat] reuerandi d(omi)ni vicarij pape etfuit in perpetuum. ite(m) fuit adut possitus in posses sione unius ortj per annos decern et ipse d(omi)n(u)s franciscus afidauit dictus ortus a dominicus de caian lentax per annos qui(n)q(ue) et insipit ditus jictus a natiuitate d(omi)nj nostrj Jesu Chr(ist)i 1528 et soluit per quolibet anno ducatos qui(n)q(ue). 97 r_v vacant. 98 r infra: Secu(n)da pars ep(isto)lar(um) mag(ist)ri Joh(ann)is de mo(n)stero io p(re)po(s)iti Insulen(sis)/ [quae sequuntur postea erasa sunt, sed ope lucis infra spectrum iacentis legi possunt hoc modo:] pro Ioh(ann)e Bouhale utriusq(ue) iuns doctoris scolastici Ande(gauensis); qui textus olim legebatur, ut videtur, in parte super, folii praeligati vel postligati codicis hodie Vatic. Reg. lat. 332 (f. 1 17), qui codex Petavianus syllogam epistularum Iohannis de Monsterolio continet (cf. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 2 (1945), 241-243). prov. : Italia (septentrionalis). poss.: p. petavius (Pin angulosup. dext.:H. 52).-alex. petavius (num. 1290, cf. Catal. Petav. 45- de Meyier, Petau 31; 126). - <christina sueciae regina). -is. vossius (Catal. Colom. num. 293; CMA2, 2617.292). -ger. vossius ( ata . Vossii num. 289; ad sinistram: 288). - bibl. leid. (scidula num. 288, cata . an. 1716, p. 383, num. 78: Eutropii de origine (...) urbis Romae liber. In charta).
VOSS.LAT.Q.79 - ARATEA Vellum, saec. ix (c. an. 850), 225x200, fol. 99 (f. 1, 13, 74, 95 folia chart, recentiora sunt in locum foliorum deperditorum inserta, 74 fortasse perperam cum ibidem folium antiquius numquam exstitisse videatur). (iv-1) (2-8) + (iv—1) (9-12, 14-16) +6 iv (17-64) + (iv-4) (65-68) + (iv-5) (69-71) + l fol. (72) + (rv-l) (73/80, 75/78, 76/77 + 79 insertum inter 78 et 80) + (i-l) (81)+v (82-91) + (iv-l) (92-94, 96-99). Textus c. 175x 150, lin. 15 inde a f. 83 r ; cetera folia scripturam antiquam paucis lineis scriptam exhibent (stilo lin.). Tres librarii scripserunt, primus 2 r -56 v , 65 r -81 v , secundus 57 r -64 v , tertius 83 r -97 v . Littera capitalis rustica. Saec. xm ut videtur, quo tempore litteraecapitalesrusticae difficiliuslegebantur, versus descripti sunt litteris gothicis in spatio supra vel infra textum antiquum, vel in folio altero. Plurima folia versa quadratum caeruleum forma rubra circumdatum exhibent, in quo depictum est caeli signum variis coloribus; 80 v exhibet quinque facies humanas quae quinque planetarum, 82 v quattuor facies quae quattuor tempo- rum anni partes agunt, 93 v planetarium; olim 42 imagines exstabant, hodie 36 tantum restant. Omnes imagines lucis ope depictae sunt additis descriptionibus ap. G. Thiele, Antike Himmelsbilder (1898) inde a p. 91, planetarium in tab. 7, imago colorata Aquarii (48 v ) in fronte libri exstat; enumeratio imaginum legitur ap. Byvanck, 66; singulae imagines in multis operibus, cf. infra. Initium versuum litteris rubris distinguitur, ut omittam 51 r , 53 r , in quibus foliis nonnullae litterae, et 73 v , in quo omnes desunt; 33 r exstat spatium fortasse ad litt. init. destinatum; 2 r inscriptio rubra. Tegumentum saec. xix (chart, inflexible corio fusco tectum ornamentis et emblemate Univ. Leidensis impressis ornatum); sena folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora praeligata et ulteriora postligata varii coloris; primum folium praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum et postligatum tertio adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium membr. praeligatum. 2 r -92 r . (aratus, phaenomena interprete claudio germanigo gaesare [ed. 2 A. Breysig (1899)], intermixtis versibus ex interpretatione rufi festi avieni): Ab iove principiu(m) magno dedux(it) aratus, etc. [ed. A. Breysig (1882)]; ordo versuum: German, vss. 1-64, 90-95, 71-89, 96-141, 148 (pars prior)+Avien. 370 (pars, post.); Avien. 371-374, 376—378; German. 147, 148 (pars post.) + Avien. 383 (pars post.); Avien. 384, 388-390; German. 149-266, 268, 270-272, 269, 273-285, 387-393, 286-298, 301, 299, 302-341; Avien. 749; German. 342; Avien. 747, 748, 750; German. 344-554, 556-567, 572-725, qui versus imagines caeli signorum illustrant; versus saec. xiii scripti pergunt usque ad vs. German.
187 VOSS. LAT. 0,-79 445 tantum. Paucae glossae interlin. minusculis carolinis scriptae exstant 91 r-v , 94 r . 92 v -93 r vacant. 93 v imago planetarii. 94 r -96 v lin. 1. (piiaenomena : fragm. m et n): Gradine permixtus aries, etc. [ed. A. Breysig (1899), 43-46]; cetera 96 v pars vacat. 97r-v. ^avieni) vss. 1740 (Tempore turn proprio modulatur noctua carmen) — 1762, 1769, 1770, 1773, 1870, 1877, 1878; (97 v ) subscr.: Vale. fidens in d(omi)no Chr(ist)i vestitus amore. 98 r -99 v vacant (99 r liquore chymico maculosum est). Ex cod. Leid. originem ducunt codex hodie Bibl. urbis Boloniae ms. 188 et codex hodie Bernensis 88. p , H. Grotius, Syntagma Arateorum (1600), qui textum codicis edidit sub titulo: Aratea Thaeno- mena Germanico Caesare interprete, p. 1-94, una cum imaginibus ab Jac. e eyn in Germanici Caesaris Aratea, ed. A. Breysig (1867), xviii sq.; xxxv [cod. g]|,A Breysig, Mis cellanea critica quae ad Germanicum spectant (Progr. Gymn. zu Erfurt, 1878), s 99- usl ) est collatione cod. Voss, ab J. van Vliet confecta, cf. ed. 2 infra laud.); Poetae Latin, mores , ed. Aem. Baehrens (1879), 145 sq. (perperam dicit: saec. XII); A. Breysig, Die Germamcus- handschriften und ihre Eintheilung (Hermes 17, 1882), 401 sqq.; Rufi Festi viem ra ea, ed. A. Breysig (1882), viii [cod. L]; E. Maass, De Germanici prooemio commentatio (Index scholarum in Univ. Litteraria Gryphiswaldensi..., 1893), x sqq.; ed. 2 A. Breysig ( ), X1 sq.; xxxiii [cod. L]. prov. : Gallia (ager circa Ligeram?). poss.: <Codex c. an. 1000 in Gallia septentrionali erat, fortasse in bibliotheca monasterii s. bertini Audomarensis, ubi duo apographa supra laud, descripta esse videntur). - jacobus susius, qui codicem anno 1573 Gandavi emit ( o . membr. praelig.: Sum Iacobi D. F. P. M. Susij et infra: E pictoris pergula emptus mihi Gandauj Anno a Chr(ist)o corporato C1D1DLXXII1. Mense Ianuano. Machlima bis capta care(n)tj Kal 7rapotxw, cuius cf. Carmina tam sacra quam pro ana (Lugd. Bat. 1590), praef.: (...) cum Arato Germanici Caes. (...) und cum Iconibus Astrorum perantiquis, siquidem pridem sculptorem per te nactus fuero (•••)• <hugo grotius) (cuius cf. adnott. in edit. (1600), p. 2a: (...) Videas Manuscnptum quern a viro Mob. lac. Susio profectum, eiusdem haeredibus, nec non generoso, & eruditissimo viro D.IanoDousae,cuius opera liber ille ad meperuenit, acceptumfero (...).). ch TINA sueciae regina (Bibl. Christ. Cat. p. 71: Aratus Caesaris Germania. Mem- brana MS.; ed. Callmer, 195). - is. vossius (Catal. Colom. num. 301, CM , 2625.300). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 298; ad smistram: 297). bibl. leid. (scidula num. 296; catal. an. 1716, p. 383, num. 79: Aratea cum figuns pulcherrimis, etc.). „ , . . , , hit. : Vicomtc de Santarem, Essai sur 1'histoire de la Cosmographie et de la Cartographic pendant le Moyen Age 2 (1850), 40 sq. - Hyg.m Anecdoton: E. Kiehl ad Bursiamtm (Mnemosyme 2, 1853), 94. - E. Bethe, Arat.llustrat.onen
(Rhein. Mus. 48, 1893), 99 adn. 3; 101; 102 adn. 3; 103 sqq. - G. Thiele, De antiquorum libris pictis capita quattuor (1897), 2 (num. 3); 3 sqq. — id., Antike Himmelsbilder (1898), 77 sqq. - E. Bethe, iudicium illorum librorum (Wochenschrift f. klass. Philol. 15, 1898), 1389 sqq. - P. von Winterfeld, De Germanici codicibus (Festschr. Johannes Vahlen..., 1900), 401 sq. - P. Leh mann, Franciscus Modius als Handschriftenforscher (Quellen u. Unters. z. lat. Philologie d. Mittelalters. Bd. 3, 1, 1908), 138 sq. - Fr. Saxl, Verzeichnis astrolog. u. mytholog. illustrierter Handschriften d. latein. Mittelalters 2 (SB Heidelberg, 1927), 8. - Byvanck, 65-67; tab. 19 (=16 v ). - E. Panofski and Fr. Saxl, Classical Mythology in Mediaeval Art (Metropolitan Museum Studies 4, 1933), 242; fig. 25, 26. - C. Nordenfalk, Der Kalender vom Jahre 354 und die latein. Buchmalerei des IV. Jahrhunderts (Göteborgs kungl. Vetens- kaps- och Vitterhets-Samhalles Handlingar. Femte Följden. Ser. A. Bd. 5, No. 2, 1936), 28-30; tab. 22 (=6 V ), 24 (=10 v ). - J. C. Webster, The Labors of the Months in antique and mediaeval art to the End of the Twelfth Century (1938), 131 (num. 26), cf. 46 sq.; 82; 98; tab. 12 (=93 v ). - E. Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 21 adn. 6; 265 adn. 11. - A. Warburg, A Lecture on Serpent Ritual (Journal of the Warburg Institute 2, 1938/39), 289; tab. 47d (=10 v ). - E. Bethe, Buch und Bild im Altertum (1945 =ed. 2 1964), 50; 54 (Abb.30 =16 v ); 60. - K. Weitzmann, Illustrations in Roll and Codex. A Study of the Origin and Method of Text Illustration (1947), 105; 112; 157 sq.; 160 sq.; tab. 90 (=54 v ), 148 (=28 v ). - A. W. Byvanck, De Platen in de Aratea van Hugo de Groot (Meded. Kon. Ned. Akad. v. Wetensch., Afd. Letterk. N. Reeks, Dl. 12, No. 2, 1949), passim; p. 46, num. 37 in catal.: Illustrated Astronomical Manuscripts. - id., De oorsprong van het geïllustreerde boek (Het Boek 30, 1949), 94 sq. - E. Rosenthal, Classical Elements in Carolingian Illustration (La Bibliofilia 55, 1953), 92; tab. 2 (=16 v ). - H. Stern. Le Calendrier de 354 (Institut Frang. d’Archéol. de Beyrouth. Bibl. Archéol. et Hist., tom. 55, 1953), 15, etc. (vid. indicem m sub voce Leyde; tab. 22.4 (=93 v ); 24.4 (=80 v ); 37.1 (=16 v ); 2 (=52 v ); 7 (=40 v ). - F. Saxl and H. Meier, Catalogue of astrolog. and mytholog. illuminated manuscripts of the Latin Middle Ages 3.1 (ed. H. Bober, 1953), xv; xxi; xlii; lxviii. - C. R. Dodwell, The Canterbury School of Illumi nation 1066-1200 (1954), 61; 62. - H. Swarzenski, Monuments of Romanesque Art (1954; ed. 2 1967), 50; fig. 156. - C. Nordenfalk, Die Buchmalerei in: Die grossen Jahrhunderte der Malerei. Sammlung begriindet u. herausgeg. von A. Skira: Das frühe Mittelalter vom vierten bis zum elften Jahrhundert [1957], 91 sq. - Ausstellung Karl der Grosse - Werk und Wirkung (1965), 300 sq. (num. 485) et tab. colorata (=30 v ). - D. Bullough, The Age of Charlemagne [1965], <97>: tab. 36 (=42 v ), < 120>: tab. 46 colorata (=40 v ). - E. Panofski, Renaissance and Renascences in Western Art [ed. 2 1965], 49; 107 (ubi pars f. 7 r depicta est). - D. Diringer, The Illuminated Book (ed. 2 1967), 54. - B.
Bischoff, Eine Sammelhandschrift Walahfrid Strabos (Cod. Sangall. 878) (Mittelalt. Studiën 2, 1967), 44 adn. 24. - C. R. Dodwell, Painting m Europe 800 to 1200 [1971], xi; 23; 79 et tab. 13 (=30-). - K. Weitzmann, Studies in Classical and Byzantine Manuscript Illumination, edited by H. L. Kessler ri9711 97 sa • 99 [et Fig. 71 =30 v ); 106; 125. - W. Koehler u. FI. Miitherich, Die Hofechule Kaiser Lothars.... (Die Karolingischen Miniaturen 4 1971), Textband79 sqq.; 108 sqq.; 118 et tab. 75-96. - M. J. Vermaseren, Mithnaca ii. The Mithraeum at Ponza (1974), 19 sqq.; tab. 29 (-3-), 32 ( 34-). VOSS.LAT.Q..80 - PLINIUS MINOR Chart. (Briquet 9050), an. 1478, 233x170, fol. 134. (v-1) (l-9) + 12 v (10- 129)+5 folia (130-134). Fasciculi verba reclamatona quae dicuntur, exhiben a librario ipso scripta; manus posterior quina priora folia recta fasciculorum <al>-a5, bl-b5, etc. et versa <ai>-av, bi-bv, etc. numeravit. Textus 140x92/95, lin. 26 (P-89-), 27 (90-132-) (atramento in.). Scnpsit idem librarius qui codicem hodie Leid. BPL 16B conscnpsit, sell, rodolphus agricola (t 1485) (teste E. Hulshoff Pol in op. infra laud.: Tacitus, Annales...). Scriptura individualis ut dicitur. . . , Litterae init. rubrae et caeruleae simplices alternae, inscriptiones ru Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. Q.- 10. F. l r et 73- lucis ope depicta sunt ap. Lieftmck, Mss dates 1, tab. 459 460, in op. infra laud. (Tacitus, Annales...), tab. 1. T-132-. c. plinii caecilii secundi epistulae; folio primo deperdim textus hodie incipit inde a i. 3, 3 quin tu [ed. R. A. B. Mynors (1963), 7. 7-29 , (16 ) lib. n; (33-) m; (51-) iv; (66-) v; (8*) vi; (100') vn; lib. vm dees ; (116-) x, qui liber in cod. octavus intitulatur; (132-) subscr. (htt rubns): Rodolphus Agricola phrisius Ferrariae absoluit Amo christi M cccco hxmi o k (a)l. decembr. Lector perpetuu(m) vale. 10r In lib. i ep. 16 ante 15 legitur, ep. 19 prius omissam librarius ipse in marg. 2 addidit; in lib. vi ep. 31 ante 30 posita est. Ordo epist^arum lib. v. ^ . • 15.10-14.16-20.9; ix: 1.2.6.7.9.12.17.21.24.25.30-32.3 5.8.10. ..... 18.20.22.23.26-29.33-40. Librarius ipse textum correxit; verba graeca par ïm prius omisit spatio relicto, postea aut in marg. aut priora tantum verba in spatio addidit, partim statim scripsit. R. M. Frazer Jr., The Agricola Manuscripts of Pliny’s d ° h ^ P ^ p^Mvnors inedit.; in Bibl Leid. exemplar lucis ope confectum exstat (FA.64.6), ed. R. A. B. Mynors (1963), xv.
prov. : Italia (Ferraria). poss. : rod. AGRicoLA. - is. vossius (Catal. Colom.num. 146; CMA 2,2471.146). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 146). - bibl. leid. (scidula num. 146; catal. an. 1716, p. 383, num. 80: Plinii Secundi epistolae, etc.). litt. : P. Lehmann, Franciscus Modius als Handschriftenforscher (Quellen u. Unters. z. latein. Philol. d. Mittelalters Bd. 3, 1, 1908), 108. - H. E. J. M. van der Velden, Rodolphus Agricola (Diss. Leid. 1911), 232 adn. 3; 262: Stellingen num. xxiv. - P. Lehmann, Johannes Sichardus und die von ihm beniitzten Bibliotheken u. Handschriften (Quellen etc., Bd. 4, 1, 1911), 132. - D. Johnson, The Manuscripts of Pliny’s Letters (Class. Philology 7, 1912), 72. - Lieftinck, Mss datés 1, p. 97 sq. (num. 227). - Tacitus, Annales (xi-xvi) et Historiae, Codex Leidensis Bibliothecae Publicae Latinus 16B (Codex Agricolae). Praefatus est C. W. Mendell. Addenda ad praefationem adiecit E. Hulshoff Pol (Codices Graeci et Latini photographice depicti duce Scatone de Vries et post eum G. I. Lieftinck. Tom. 20, 1966), xx; xxiv. VOSS.LAT.Q.81 - LUCANUS Membr., saec. xn l 2 , 230x 115, fol. 93 (f. 93 scidula membr. adglutinata est, c. 100x 100). 7 iv (l-56) + (iv-2) (57-62)+3 iv (63-86)+iii (87-92) + l fol. (93). Sex priores fasciculi in fine in marg. inf. a sinistra numeris romanis a librario ipso numerati. Textus 190/195 x65, lin. 44, inde a f. 63 r lin. 44 vel 45 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt ut videtur, alter l r -47 v (minuscula sub-carolina), alter 48 r -92 v (littera prae-gothica). In initio lib. I (l v ) littera maior aurea lineis rubris et punctis caeruleis ornata; in initio lib. ii (9 r ) littera maior simili modo depicta, maxima ex parte lineis caeruleis ornata; litterae init. minores ceterorum librorum rubrae lineis rubris vel caeruleis adiectis. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q. 24 (in locum tcgumenti Thevenotiani deperditi substitutum); bina folia chart, recentiora praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper duo folia praeligata antiquiora eiusdem temporis quo tegumentum Thevenotianum confectum est; primum hodie numer. 1*. l r (saec. xm). Fragmentum textus Christiani incerti valde evanidi; in parte super, librarius secundus (?) tres figuras atramento delineavit: 1. figuram astronomicam cum zonis terrenis; 2. in circulo tres terrae partes [cf.: Lucanus, De bello civ. 9, 411-420]; 3. imaginem geographicam textum Lucani 2, 396-
402 et 434 illustrantem; addidit in marg. inf. (epitaphium lucani): Corduba megenuit-m(ih)i comaplac(et) [Lucanus, ed. 3 C. Hosius (1913), 338 (vss. 1-4)]. l v -92 v . <m. ANNAEUS LUCANUS, de bello civili libri decern) [ed. A. E. Housman (1927)]. Sine inscr.; (l v ) lib. i: Bellap(er) emathios, etc.; (9 r ) n; (17 v ) hi; (26 r ) iv; (35 v ) v; (45 r ) vi; (54 r ) vn; (64 r ) vm; (74 r ) ix; (86 v ) x; subscr. non exstat. Variae manus saec. xra hie illic glossas interim., varias lectiones, correctiones scripserunt; glossas ad lib. n manus saec. xv addidit. In fine alia manus saec. xv scripsit: Explicit lucan(us) p(er)fect(us) (...?), alia manus: s(un)t xviij s. Fr. Oudendorpius codicem cum edit. H. Grotii (Lugd. Bat. 1626) contulit, quod exemplar 1,728), praef. p. + +4»; ed. C. F. WePer 2 (i*„. 448. 93 r (saec. xiii). <accessus qui dicitur ad Sallustii coniurationem Catilinae) . Materia p(ri)ncipal(is) salustij i(n) h(oc) op(er)e su(n)t cathelina (et)cet(er)i (con)iurati. Intentio u(er)o describ(er)e (con)iuratione(m) eor(um) 1 ( n ) 1 p(re)cipue nos exerceam (us). 93 v manus saec. xv scripsit: Lqtus est qui legerit, et: estfilius diaboli inquit, a tera manus: Omnis homo mendax. prov.: Gallia (?). . poss. : melgh. thevenot (l* r : Ex Bibliotk. Melchis. Thevenot, et L , ov.ro , Thévenot 123). - is. vossius (Catal. Colom. num. 239; CMA 2, 2564.239). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 235). - bibl. leid. (scidula num. , cata . an. 1716, p. 383, num. 81: Lucani bellum Pharsalicum libr. X. In membr.). VOSS.LAT.Q.82 - DE INFORMATIONE PRINCIPUM Membr., saec. xv*, 230x180, fol. 112. 14 iv (1-112). Fasciculi verba recla- matoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso sciipta. Textus 170x120, lin. 32-33 (atramento lin.). Littera quae dicitur ere u - ItCnido (IT) littera maior caerulea ornamentis albis ornata et auro circumdata qua in media insigne gentilicium (an Limburgiae?) super un um ru i u quo folia aurea depictum est; super insigne pars supci. sceptu cpiscopa ■ exstat; adiecta sunt folia, flores, ornamenta maxima ex paite caeru ea e per marginem laevum et partim per margines super, et infer. current ^> initio librorum (4Qv, 79q 94^) litterae minores super fundum aureum clepicta sunt adiectis ornamentis margin, eodem modo quo m l'; mitia capitum litter minoribus rubris et caeruleis alternis adiectis lineis cmcmnisque mg s et rubris distinguuntur, hie illic in fine ornamenta bicolores (rubris caeru q
coniunctis) exstant, quae spatium post ultimum capitis verbum replent; in textu signa paragraphorum rubra et caerulea alterna lineis cincinnisque nigris et rubris ornata; multae litterae init. in textu colorem luteum exhibent; haec omnia more gallico depicta sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum); unum folium chart, praeli- gatum et unum postligatum tegumento adglutinata; insuper bina folia membr. praeligata (primum hodie numer. 1*) et postligata. l r -lll v . <Anonymus), de informatione principum tractatus: Incipit liber de Informatione principum [manus posterior in marg. super, addidit: Aegidius de Roma, perperam ut videtur]; (l r ) prologus: Regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iusticiam in terra [Jer. 23, 4]. In verbo proposito - proposita prosequemur. Explicit prohemium. Incipiunt tituli capitulor(um) prime partis huius librv, (l v -2 r ) tituli capitum; (2 r ) Circa primu(m) consideranda est primo dignitas regie maiestatis, etc.; (40 r ) pars ii; (78 r ) m; (93 v ) iv, quibus partibus praemittitur index capi tum; expl. (11 l v med.): Ideo anima temporalia amans indigna est Dei amore, deinde post duas lineas vacuas subscr.: Explicit tractat(us) de Informacione principu(m) ; cetera 111 v pars et 112™ vacant. Codex Voss, continet primam compositionem (Redaktion) teste W. Berges, Die Fürstenspiegel des hohen und spaten Mittelalters (Schriften d. Reichsinstituts f. altere deut. Geschichtskunde. MGH 2, 1918), 336 sqq. prov. : Gallia (Lutetia Paris. ?). poss.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XIX; Mourlot, Thévenot 111). - is. vossius (Catal. Colom. num. 135; CMA 2, 2460.135). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 135). - bibl. leid. (scidula num. 135; catal. an. 1716, p. 383, num. 82: Liber de informatione Principum, etc.). VOSS.LAT.Q.83 - COMOEDIA quae dicitur QUEROLUS Membr., saec. ix, 235 X 175, fol. 24. 3 iv (1-24). Textus 180/195x122, lin. 28 (R-8v, 10 r -15 v ), 27 (9™, 16™), 26 (17 r -23 v ) (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. simplices rubrae; inscriptiones litt. capit. rusticis rubris scriptae. Tegumentum ut in cod. Q. 24; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium membr. praeligatum hodie numer. 1*, et unum postligatum hodie numer. 25, quae videntur partes esse instrumenti cuiusdam gallici (saec. xv ?), cuius scriptura hodie difficilis lectu est.
l* v . g. buchanani Scoti versus ad P. Danielem: De authore huius Comoediae\ ad P. Danielem Aurel./ G. Buchananus Scotus./ Quisquis es infernis, etc. [Querolus, ed. P. Daniel (1564), f. IV'], qui versus a daniele ipso descripti sunt, qui idem infra adnotationes scripsit. l r -23 r . querolus qui dicitur: Plauti Aulularia Incipit Feliciter: Rutili uenerande. Semper magnis laudibus - Digna causa [ed. L. Herrmann, Avianus, Oeuvres (Coll. Latomus 96, 1968), 75-167]. Marginibus p. daniel varias lectiones ex codice littera P notato, i.e. P[ithoeano], hodie Paris, ms. lat. 8121A adscripsit (quas lectiones Jac. Bongarsius in exemplari edit. Danielis quod hodie in Bibl. Urbis et Universitatis Bernensis adservatur [g. 162,1] transscripsit, unde petitae sunt eae, quae Jo. Casp. Orellius in epistula critica ad Jo. Nic. Madvigi um edidit [Ciceronis Orator Brutus Topica ... Turici 1830: p. lxxvi sqq.]), idem hie illic adnotationes scripsit. Sequitur sine ulla distinctione. 23 r lin. 24-23 v . <lex convivalis): mercede(m) uulneru(m) - potestatem [ed. r. Buecheler (Petronii Satirae ... ed 6 . cur. G. Heraeus, 1922), 267]. 24 r vacat ut omittam subscriptionem lin. 2: Aulularia Plauti explicata feliciter, et ^res imagines stilo et atramento delineatas. Ex hoc cod. P. Daniel primus hanc comoediam edidit in opere cui titulus. Q L ' s [ J comoedia, nunquam antehac edita, quae in vetusto codice manusenpto PLAU 1 RIA inscribitur ... Paris. (Rob. Steph.), 1564. /loocn • S. C. Klinkhamer, Querolus sive Aulularia, incerti auctoris comoedia togata (10/9), v i q., R. Peiper, Aulularia sive Querolus. Theodosiani aevi comoedia Rutiho dedicate Qö/Oj, ix sqq. (cuius descriptio codicis an. 1871 confecta, exstat in charta in fronte codicis adglutmata), L. Havet, Le Querolus, comédie latine anonyme (Bibl. de 1’Ecoledes; hautes Etudes «I(880) 23; L. Herrmann, Querolus (1937); G. Ranstrand, Querolusstudien (Diss G^org 19M), \. [cod. L]; 37 sqq.; ed. G. Ranstrand (Göteborgs Högskolas Arssknft 57.1, 1951),, m^99-> > W. Emrich, Zum Text des Querolus (Philologus 105, 1961), 111 sq.; Incerti Aucto Q sive Aulularia. rec. italice vertit Franciscus Corsaro (1964), v, vm sqq., xv [ , L. Herrmann in edit. Aviani (1968), 73 [cod. L]. 24 v lineae octo priores olim textum quendam manu antiqua scriptam exhibe bant postea erasum; infra manus saec. x [teste S. Bugge, Bidrag ti en ae s e Skaldedigtnings Historie (1894), 17] litteras runicas quae dicuntur, scnpsi , et supra eorum nomina litteris latinis. Transscrip tionem H. Kern an. 1872 confecit, quae exstat in charta hodie S'^Grienberger. Beibage zur „„«„lehre: 1. Die „orfteto nordisk filologi 14. 1898), <1oi>-103; S. Bugge. »«!="' " Inledning: Runeskriftens Oprindelse og aeldste Histone ( 1 905-13), 40 et p assi , e t Handbuch der Runenkunde',1 Sul 1944), >«» <*,SISJSSSESS R„„e„k„,de (Rev. % * Fhdo « d M ,n U „ip 0 Bessinger and R. P. Creed, < 1965>), 33-35; L. Musset, Introducüon a^schen Philologie Germanique 20, 1965), 110-111 (§57); W. Krause, Runen (Sammlung Goschen 1244/1244a, 1970), § 15 et p. 28 sq. (tabula).
25 r . Adnotationes hodie valde evanidae et probationes pennae, inter quas legi- tur nomen P. Daniel, qui idem scripsit: Qui me negauerit cora(m) h(omi)nibus\ ego eum negabo cora(m) p(at)re [=Matth. 10, 33]. prov.: Gallia (ad orientem vergens). poss. : <Monasterium s. benedicti floriagense) [teste p. daniel, cuius cf. edit., f. F. j v : (...). Eiusdem (scil. Queroli) Jit mentio in vetustissimo libro glossarum quern mihi una cum hac comoedia suppeditavit amplissima fani Benedicti Floriacensis ad Ligerim bibliotheca (...); R. Peiper, ed. laud., x]. - p. daniel. - p. petavius (l r in angulo dextro sup.: J. 37). - alex. petavius (num. 1255, cf. Catal. Petav., 82 r ). - (CHRISTINA sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 147, altera manus in marg. addidit: CXCVID, CMA 2, 2472.137 [sic, lege: 147]). -GER. vossius (Catal. Vossii num. 147). - bibl. leid. (scidula num. 147; catal. an. 1716, p. 383, num. 83: Plauti Aulularia, etc.). litt.: [Toustain-Tassin], Nouveau traité de diplomatique (1750-65), vol. 2, p. 92, adn. 2. - M. Schanz, Geschichte d. röm. Literatur 4 (1914), 45. - C. W. Barlow, Codex Vaticanus Latinus 4929 (Memoirs of the Amer. Academy in Rome 15, 1938), 100; 102 sq. - G. Billanovich, Dall’antica Ravenna alle bibliothece humanistiche (Aevum 30, 1956), 325. VOSS.LAT.Q.84 - QUINTILIANUS, ADELARDUS BATHONIENSIS Vellum, saec. xn l 2 , 237 X 160, fol. 16. 2 iv (1-16). Textus 190 X 130, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 33 (atramento lin.). Littera prae-gothica. Litterae init. simplices rubrae; in parte priore (usque ad f. 12) inscriptiones desunt spatiis relictis, deinde colore luteo depictae sunt. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile chart, fulva tectum; tergum et anguli membr.); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r —12 ra . <M. FABIUS QUINTILIANUS, DECLAMATIONES XIX MAIORES quae dicUlltur, excerpta): Ex incendio dom(us) adolescens patre(m) extulit, etc. [Quintiliani quae feruntur Declamationes xix maiores, ed. G. Lehnert (1905), 389-431: excerpta Parisina]; in cod. ordo turbatus est vm praecedente vi et vn. Manus saec. xvn titulos in spatiis olim relictis in initio declamationum addidit; l r marg. sup. variae manus saec. xvi-xvii addiderunt: ep(isto)le Sidonij (atramento del.); Declamationes qui(n)tilianj; ex Quintiliano excerpta; edita ut verisimile est ab Adelardo aut alio quoquam.
Quintiliani Institutions, Oratoria., ed. P. Burmannu, (1736) p. **•3-, (Diss. Würzburg 1897), 62; Quintilian! quae feruntur Declamaüones XIX matures, ed. G. Lehnert (1905), xxix; xxxi; <356> [cod. V]. 1v^c^nt * 12 V -I6». <ADELARDUS BATHONIENSIS, QUAESTIONES NATURALES>. (12 va ) praefatlO. Ricardo Baiocensi ,p(iscop)o addardasBatlton Cumin [cf. Thorndike-Kibre 304]; (col. 2 lin. 6) inde* capttum: sim p(re)iace(n)ti mscant(ur) smim-LXX VI. .W«W'(«> tufJi corpus animal u, [sic] an d(cu)m ,(s (13» lm. / 6 ri r«(»]: Aidardus. Mministi,«pos. usque ad: h(ab,)„ ne.e(ss)e ,(st)[ed. M. Müller (Bedrage z Gesch d. Philo sophic u. Theologie d. Mittelalters 31, 2, 1934), 16.37], ce e deperditis foliis post f. 16. prov.: Anglia (?). n 39 (non videtur esse numerus Pauli Petavii; poss.: l r marg. sup.addextram. Q.oy (non viueiui . rMA cf. de Meyler Petau 126). - ts. voss.us (neque in Catal. Colom. neque m CMA 2 eodicem repperi). - GER. vossius (Catal. Vossu n.m 338). - B,,L. LEID. (scidula num .336; catal. an. 1716, p. 383, num. 84; declamaties XV, sed contractae, etc.). VOSS.LAT.Q_.85 - UGO DE GASTELLO, COMMENTARIUS ANONYMUS IN ALEX. DE V Membr., fol. 32; duo codices in unum compacti. ata et 4 Tegumentum ut in cod. Q. 3 (Thevenotianum); 6 folia chart. P rae § folia chart, postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postlig tegumento adglutinata sunt; secundum praelig. ho ie numei.
196 VOSS. LAT. Q. 85 ad textum illustrandum maxima ex parte colore rubro delineatae, ll rb figura deest spatio relicto. lr_24 v . UGO DE GASTELLO O.P., (COMMENTARIUS IN IOHANNIS DE SACROBOSGO librum) de sphaera mundi, nondum editus, ut videtur (cf. J. Quetif-J. Echard, Script. Ord. Praedic. 1 (1719), 593; L. Thorndike, The Sphere of Sacrobosco and its Commentators [1949], 36; Thorndike-Kibre, 1034): Incipit scriptu(m) sup(er) t(ra)ctatu(m) despera: Perf(e)c(tu)m o(mn)iquaque siue modis o(mn)ib(us) i(n)t(er) c(re)at(ur)as s(en)sib(i)les d(icitu)r, etc.; (24 v ) expl.: dem(onst)ret p(er) mo(r)te(m) ip(su)m solem iusti(ti)e eclipsatum. Explicit sc(ri)ptum sup(er) libro de spera mu(n)di a fr(atr)e vgone de Cast(e)llo ord(in)is fr(atru)m p(re)- dicator(um) Editum. Inchoatu(m) p(ar)isius ad petit(i)o(n)e(m) stude(n)tiu(m), s(et) p(er)fectu(m) flore(n)tie. Anno v(er)bi m°.cccxxxvij° de m(en)se aug(us)to. De Ugone et commentario eius agit R. Creytens O. P., Hugues de Castello astronome domini- cain du xive siècle (Archivum Fratrum Praedicatorum 11, 1941), 95—108, laudat 102 sqq. tres codd. commentarium continentes, non vero cod. Voss. prov. : Gallia (?). poss.: 24 va : Iste liber est (...?) p(er) co(n)cessusfr(atr)is (///)/(...?)m'wo q(ue)m emit ab eod(em) ƒ. vg (...?). - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXV; Mourlot, Thévenot 112 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 131; CMA 2, 2456.131). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 131). - bibl. leid. (scidula num. 131; catal. an. 1716, p. 383, num. 85: Scriptum super tractatum de sphaera, etc.). II 25-32. Saec. xiv, 206x133/142. iv (25-32). Fasciculus verba reclamatoria quae dicuntur, exhibet a librario ipso scripta. Textus 170/175x 110, col. 2 (spatium inter columnas mm 5-6), lin. 51-58. Scripsit unus librarius, ut videtur. Littera notularis. In initio littera init. simplex rubra; textus signis paragraphorum rubris divi- ditur. 25 r -32 v . <commentarius anonymus in alex. de villa dei librum qui massa computi)> vocatur: Auctoritate augustini [inter haec verba unum omnino erasum est (an freti ?); in spatio manus posterior addidit: s(an)c(t)i] i(n) domo d(omi)ni qu(a)tuor dicim(us) e(ss)e necessaria, s(cilicet) g(ra)matica(m) ad u(er)ba d(e)i i(n)tellige(n)da (et) debito m(od)o p(ro)nu(n)cia(n)da. Musica(m) ad laudes d(e)i deca(n)ta(n)das (...) (com)potu(m) ad te(m)poris noticia(m) (co)gnosce(n)- da(m). Omissis t(ame)n t(r)ib(us) p(r)imis, de q(ua)rto m(em)b(r)o s. de (com)poto
age(n)d(um) (est). Circa ha(n)c sc(ient)iam q(ue) (com)pot(us) d(icitu)r(•••)• (25™ lin. 4) Titul(us) tal(is) (est). ifn)cip(it) massa (com)potip(er) q(ue)da(m) s(i)c intit(u)lata, etc.; abrumpitur [ad vs. 315: Nil audes bellando (...), cf. ed. R. Steele, Opera hactenus inedita Rogeri Bacom 6 (1926), 281] (32 v ) m ver is. (et) sic de si(n)g(u)lis (pr)i(m)a q(uae) q(u)o cel(um) (?), cetera desunt; in marg. inf. verba reclam, leguntur: epacta i(n) q(u)ohb(et) a(n)no [cf. Thorn l e Kibre, 162]. prov. : Gallia. poss. : vid. sub I. VOSS.LAT.Q.86 - ARATOR, PROSPER, SEDUEr US, Ps.-TERTULLIANUS, CATO, AVIANUS, ANTHOLOGIA LA > MARTIALIS, AVITUS, ISIDORUS Membr., saec. ix (c. an. 850 teste B. Bischoff), 230x185, fol. 150. 1 (l)_pl4v (2-141)-f(v-l) (142-150). Fasciculi olim in fine in medio marg. • numeris romanis instructi, ex quibus exstant hodie xvi (l v , pars super, ta , xxvi (101 v ), xxxi (150 v , fere evanidus); postea (saec. xvii ?) m initio m sinistro inf. numeris arabicis, ex quibus exstant hodie partim esec l (72 r , 82 r , 92 r , 102 r , 112-, 122-, 132-, 142-). Ex numeris apparel:fohum ho numer. 1 ultimum fasciculi xvi esse; desunt in initio 159 folia (15 fasc.+9 ), non vero deperdita: hodie sunt cod. Vatic. Reg. Lat. 333 (c . . ran i infra laud.); in fine quoque nonnulla folia desunt. on oiv Textus: 170x130 (M44-). 165x135 (145-150v), col 2 (8 " lm 30-91 , 93 v -144 v ), lin. 16 (1'-41>), 32 (42'-131>, 134'-139'|, 141 X 1 (132 r -133 v ) 30 (140 r - y , 142 r -144 v , 147 r -150 v ) (stilo lin.). Fortasse re scripserunt : primus 1--93-, secundus 93 y -144 y , tertius 145-150-, Mmuscu a Utterae * init. e, imcrip.ione, atramen.o ductae prae.er 93-144-, i„ quibus ïegumenwm u, in cod. Q. 15 (Petaviauum); biua folia char,. P-eligau, e« postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum posthgatum tegum adglutinata sunt; alterum praeligatum hodie I numeratur. i n\. F.106- lucis ope depictum est ap. Ghatelain, Paleograplne 2, tab. 152 (cf. p. 17), 26 r ap. A. P. McKinlay, Arator. The Codices (1942), tab. . I v . Index ab alex. petavio scriptus. .... , ,„.1 a p T-63 v . arator subdiaconus, de actibus apostolorum libn [ ' ’ ^ McKinlay (CSEL 72, 1951), 3-149]: (l r marg. sup.) titulus a
litteris capit. additus: Domino sacros(an)cto beatissimoque atque apostolico/ et in toto orbe primo omnium sacerdotumf Papae Vigilio Arator subdiaconus (descriptus ex cod. hodie Vatic. Reg. Lat. 333 f. 162 v ); (l r ~ v ) prologus sive epistula ad Vigilium: Moenib(us) undosis, etc. [ed. laud. 3—5]; (l v —3 V ) index capitum: Incipit capitulatio titulorum libri primi [ed. laud. 6—8]; (3 V ) In nomine patris (et) filii (et) sp(iritu)s s(an)c(t)i (4 r ) beato domino p(et)ro adiuuante aratoris sud(ia)c(o)n(u)s [sic] s(an)c(t)ae ecclesiae Romane Inc(i)p(i)t historia apostolica liber primus: Ut sceleris, etc.; (41 v ) lib. n, qui desinit 63 r lin. 8; post unam lineam vacuam sequitur subscr.: Aratoris subdiaconi s(an)c(t)ae ecclesiae historic apostolicae explicit liber II, tunc (usque ad 63 v lin. 2) praefatio cuiusdam de opere Aratoris: In nomine patris — regredientem. Explicit [ed. laud, xxviii, ex cod. Vatic. Pal. Lat. 1716; PL Suppl. 4** (1968), 995-996]. Ad partem priorem lib. i manus saec. x scholia marg. et glossas interlin. addidit (2 V —25 r ); secunda manus 15 v , 16 r , tertia 20 r , 21 r , 22 v , quae eadem fortasse apparet 27 r —34 v ; manus saec. xi textum correxit inde a 25 v . Ed. H. J. Arntzenius (1769) [codex Vossianus secundus]; A. P. McKinlay, Studies in Arator: I. The Manuscript Tradition of the Capitula and Tituli (Harvard Studies in Classical Philolo gy 43, 1932), 124 sqq. [cod. V 4 ]; id., Arator. The Codices (Mediaeval Academy of America Publications 43, 1942), 50 sq.; 67; 69; 73 [num. 81; cod. Voss. V 4 ]; Neil R. Ker, E. A. Lowe, A P McKinlay, A New Fragment of Arator in the Bodleian (Speculum 19, 1944). 355 [cod. Voss! 4 ]; ed. A. P. McKinlay (CSEL 72, 1951), xi; lxiii [cod. Z]; Catalogus Translat, et Comment., ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 243; 244. 63 v -79 r . <prosperi aquitani) epigrammata <ex sententiis Augustini): Incipit praef(atio) lib(ri) Epigrammatoru(m) : Dum sacris mente(m), etc. [PL51, 498-532]. Manus saec. x (?) textum correxit; manus saec. xi (quae iam apparet 25 v ) praefationes marginales adscripsit incipiens inde a 63 v : Incip(it) p(re)phatio in libro p(ro)sp(er)i regiensis ep(iscop)i: H(C augustini ex sac(ri) epig(ra)mata dictis, etc. 79 r -81 v . sedulii hymni duo: (79 r ) Cantemus, socii, d(omi)no, etc., et (81 r ): In- c(i)p(i)t Ambrosianum ipsius Sedulii: A solis ortus cardine, etc. [ed. J. Huemer (CSEL 10, 1885), 155-168 (cod. V 1 ); cf. Stegmüller, RB 1866; Walther 1, 2382 et 87]. Manus saec. x adnotavit 79 r in marg.: Hymn(us) Sedulii cu(m) Jigura epanalesi, scholia interlin. addidit et textum correxit. 81 v -84™. Ps.-TERTULLiANi(velPs.-GYPRiANi)carmina: (81 v lin. 28) de sodoma: In Chr(ist)i nomine inc(i)p(iunt) dictat(us) Tertuliani metrica arte constncius m primis de incendio Sodomorum: Ia(m) d(eu)s om(ni)p(oten)s, etc. [Cypriani Galli Heptateuchos, ed. R. Peiper (1891), 212-220]; (83™ in fine): De Sodomis explicitu(m). DE IONA; (col. 2): Post Sodomu(m), etc. [ed. laud. 221-226]. Apographum 81 v -84 r ab Is. Vossio confectum, hodie est cod. Voss. Gr. O. 15, f. 39-42, vid. de Meyïer, Catal. Codd. Voss. Graec. et Miscell. (1955), 216. L Müller, Zu Tertullians Gedichten de Sodoma und de Iona (Rhem. Mus. 51, 18bb), 551 sqq., Cyprianus, ed. G. Hartel 3 (CSEL 3.3, 1871), lxvi [cod. A]; Cypriani Galli Heptateuchos, ed. R. Peiper (CSEL 23, 1891), xix [cod. V]; cf. Stegmüller, RB 2038.
84™-86 r . catonis disticha [ed. M. Boas-H. J. Botschuyver (1952)]: (84™ lin. 10) Incipit liber Catonis primo [postea o corr. in zw]: Si d(eu)s (et) [manus saec. xi suprascr.: est\ anim(us), etc.; (84 va lin. 27) n; (85 rb lin. 4) in (in quo primum distichum omittitur); (85 va lin. 26) rv. Manus saec. xi supra laud, in initio 84 r marg. adscripsit: Incipit p(ro) log (us) Caton\is]: Cum ani (m) aduerterem, sed neque prologus neque sententiae breves exstant; eadem manus textum correxit. Ed. 2 O. Amtzenius (1754), xxiii [cod. Leidensis m]; Poetae Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 3 (1881), 210; 216-235 [cod. E]; M. Bonnet, Distiques de Caton (Rev. Philol. 7, 1883), 24; M. Boas, Der Codex Bosii der Dicta Catonis (Rhein. Mus. 67, 1912), 73; id., De Librorum Catonianorum historia atque compositione (Mnemosyne 42, 1914), 9; Disticha Catonis, rec. ... M. Boas; opus post Marei Boas mortem edendum curavit H. J. Botschuyver (1952), lviii; lxi [cod. E]. 86 va -91 vb . <aviani fabulae): (86 va ) prologus ad Theodosium: dubitanti m(ih)i [in marg. addita manu poster.] Dictat(us) theodi [corrector saec. xi add.: osi super i] opme [corrector add.: ti supra inter p et m] quomodo [corrector add. supra: na(m)] titulorum titulo [corrector add.: n(ost)n] nominis memoria(m) mandarem(us) - sententia proferatur [ed. L. Herrmann (Coll. Latomus 96, 1968), Append, i: <63>-64]; (col. 2 lin. 3) Rustica deflente(m) paruu(m), etc. [ed. laud. 29-62; cf. 26 (cod. V)]. Corrector saec. xi supra laud, fabulas numeravit et textum correxit. Poetae Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 5 (1883), 31; L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. Philol. 93, 1886), 387; Avianus, ed. R. Ellis (1887), xli; L. Hervieux, Les Fabulistes Latins 3 (1894), 104; W. A. Oldfather, A Fleury Text of Avianus (Philol. Quarterly 5, 1926), 20 sqq. 91 vb —116™. Carmina ex anthologia [ed. Riese] et ex epigrammatibus valerh martialis [ed. W. Heraeus] collecta: (91 vb lin. 13) <Ps.-virgilii vel ausonh monosticha de aerumnis herculis): Prima cleonei, etc. [Riese 641; Walther 1, 14546]; (lin. 25) <ausonius, de est et non): Est (et) n(on) cuncti, etc. [Riese 645; Walther 1, 5658]; (92 r lin. 18) <Ps.-virgilius>, Ut belli sonuere, etc. [Riese 392; Walther 1, 19768]; (lin. 26) Almo theo, etc. [Riese 393; Walther 1, 830]; (92 v lin. 3; in lin. 2 vacua relicta alex. petavius adnotavit: ausonii Edyllium) <ausonii (?) monosticha de mensibus) : Primus romanos, etc. [Riese 639; Walther 1, 14678]; (lin. 15) Item vers(us) de n(umero) dierum singulorum mensium: Dira, pat(et), etc. [Riese 394]; (lin. 28) Tetrasticon autenticun de singulis mensibus: Hie iani mensis, etc. [Riese 395, 1-28; ceteri versus omittuntur; cf. Walther 1 7988a]; (93 r lin. 26) <seneca>, de Corsica: Corsica focaio, etc. [Riese 236]; (93 va lin. 2) <Idem, de eadem insula): Barbara p(re)ruptis, etc. [Riese 237]; (lin. 11) Parcendu(m) misero: Occisum iugulu(m), etc. [Riese 396-452, 1-8; 453; 452, 9-14; 454-479 ex hoc cod.]; (99 yb lin. 9) martialis: iv.71; 73; 78, 1-4; 85; 88, 9-10; (Riese 26: <Ps.-martialis, versus de habitatione Ruris): Rure morons, etc.; Walther 1, 16941; G. Kölblinger, ‘Versus Panos’ und ‘De rustico’ (Mittellat. Jahrbuch 8, 1973), 18; 21; 25; 26 (cod. L 2 ): 100™ lin. 4-14); v.1,
7-8; 7, 1-4; 9; 10, 3-4; 13, 1-4; 19, 15-18; 27, 1-2; 29; 33; 34; 45; 46; 52; 57; 66; 74; 76; 79, 5-6; 81-83; vi.5; 15; 16; 18; 34-36; 40; 45, 3-4; 52; 57; 60; 65; 80; 84; vn.2; 3; 9; 10; 12, 1-2; 16; 21; 24, 1-2; 37, 5-6; 43; 46; 71; 73, 5-6; 75; 77; 85; 96, 1-6; ml; 9; 14; 20; 21, 1-2; 23; 27; 46; 33, 23-26; 47; 55, 19-20; 56; 60; 67, 1-2, 5-10; 74; ix dedicatio: vss. 5-8; 6; 10; 14; 46; 78; 88; 95; 95b; 97; x.2, 11; 43, 2; 46; 59, 5-6; 57; 64, 3-6; 66; 8; 19; 36, 7-8; 69; 71, 1-4; 88; xi.7, 1-2, 9-10; 19; 104, 1; 37, 3^1; 93; xn.12; 14, 5-8; 23; 40, 1-2; 78; xm.3, 7-8; 6-8; 10; 13; 14; 49; 52; 57-59; 62; 64-67; 69; 70; 25; 26; 30; 35; 72-74; 24; 28; 33; 38; 41; 46; 48; 100; 122; 75; 77; 86; 87; 90; 92; 94; 96; 98; 99,1; 125; 127;xiv.5;7; 12; 30; 36; 42; 144; 161; 183-196; 198; 208; 209; 217; 218; 220; 222; 223; (105 rb lin. 26) Explicit (eadem lin.) PINT ADI: Cui pat(er), etc. [Riese 265]; (105 va lin. 5) Eiusdem: Hoc est ille, etc. [Riese 266, 268]; (lin. 15) <luxorius>, De diacono festinante ad prandiu(m) cauponis: Quofestinus, etc. [Riese 303]; (lin. 21) <luxorius>, Ad eum qui per diem dormiens noctuque vigilat: Stertis anhelanti, etc. [Riese 318]; (lin. 29) Versus VIRGILII: Dum dubitat natura, etc. [Riese 263]; (105 yb ) martialis: ex libro de Spectaculis Ep. 10; 25; 25b; 27; 29; i.9; 16; 18-21, 1-6; 28; 32; 33; 37; 38; 40; 47; 56;57;63; 65; 70,1-2; 79; 91; 112; n.3; 7, 1-5, 8; 8; 20; 24, 7-8; 31; 36, 1-2, 5-6; 42; 45; 51; 60; 67; 69, 1-4; 72, 1-2; 80; 78; 79; 81; 87; 89, 1-2; 88; 90, 9-10; 93; ra.8; 9; 11, 1-2; n.32, 1; sequitur (107 rb lin. 31) balbus ferit quisquis dicere recta nequit; m.16; 17; 21; 26-28; 30, 1; sequitur (107 yb lin. 6) accipis haut reddis nullus in orepudor; 32, 1-2; 33; 36, 1-4; 43; 45, 5-6; 46, 9-10; 48; 50, 1-2; 61; 63, 1-4; 70; 76,1-2; 85, 1-2; 89; 90; 94; 97; iv.7; 10; 12; 13; 15, 1-2; 16, 5-6; 20, 1-2; 25, 7-8; 27; 36; 38; 42, 11-16; 62; (108 yb lin. 5) epitaphia ciceronis: de titulo Ciceronis senis versib(us): Hie iacet Arpinas, etc. [Riese 603-614; Walther 1, 7951]; (109 rb lin. 16) De magristro nudi neglegentia: Indoctus teneram, etc. [Riese 96]; (lin. 23) Laos temporum IIII: Carpit blanda, etc. [Riese 116]; (lin. 28) Laos omnium mensuum: Fulg(et) honorifico, etc. [Riese 117; Walther 1,6961]; (109 va lin. 21) De malis matianis: Haec poter ant, etc. [Riese 133]; (lin. 26) <Ps.-virgilius>, De venatore qui serpentem calav(it): Sus iuuenis serpens, etc. [Riese 160; Walther 1, 18931]; (lin. 29) De Aegyptio: Ex oriente die, etc. [Riese 182]; (col. 2 lin. 2) De aelefanto: Monstrorumprinceps, etc. [Riese 196]; (lin. 12) <petronius>, de malis aureis: Aurea mala, etc. [Riese 218]; (lin. 21) De cupidine: Sol cal(et) igne, etc. [Riese 221; Walther 1, 18367]; (lin. 24) Sino comestis de libris vergilii ab a: Carminis iliaci, etc. [Riese 222]; (lin. 28) PINT ADI de adventu veneris (sic, lege: veris): Sentio fugit, etc. [Riese 235]; (110™ lin. 21) REGIANI: Ante bonam, etc. [Riese 271]; (lin. 26) vergilii: Node pluit, etc. [Riese 256, 257; Walther 1, 11887, 8847; Riese 259-261]; (col. 2 lin. 5) (luxorius), In clamosum pigmeum et furiosum: Corpore p(ar), etc. [Riese 296]; (lin. 13) Coniugii de electione: Monb(us) (et) uultu, etc. [Riese 224]; (lin. 24) Luxuri in anclas insalutatorium dom(ini) regis: Hildrici regis, etc. [Riese 203]; (lin.
32) PINT AD I fortuna: Res eadem, etc. [Riese 234]; (110 vb lin. 3) Postulatio muneris: Sic s(unt) florentes, etc. [Riese 216]; (lin. 14) Incipit aepistola. amans amanti: Candida sidereis, etc. [Riese 217]; (111 ra lin. 14) De homine qui per se molat: Cum possis, etc. [Riese 103]; (lin. 23) De Scevola: Licturem pro rege, etc. [Riese 155]; (lin. 30) De Nascivo [postea corr. in: Narcisso]: Se narcistis, etc. [Riese 219]; (col. 2 lin. 1) De Gillone deperdica: Eximiusp(er)dicafuit, etc. [Riese 220]; (lin. 8) De Gillone: Gillo nouit [n postea corr. in v\, etc. [Riese 136]; (lin. 13) De viro quae [postea: quae(m)] mulier cedebat: Cu(m) te barbatae, etc. [Riese 156]; (lin. 22) De capone fassanario: Candida phoebeo, etc. [Riese 132]; (lin. 29) De catto qui comeditpicca(m) mortuus est: Mordaces morsu, etc. [Riese 181; Walther 1,11211]; (111™ lin. 10) martialis: m.75; (lin. 20) Funabulum: Stuppea sub- positis, etc. [Riese 112]; (lin. 32) De Narciso: Inuenit p(ro)priis, etc. [Riese 145]; (col. 2 lin. 3) lncipi(un)t versus sapientiu(m) hoc est BASILII (...) VITALIS (singulorum nomina in marg. leguntur): Sperne lucrum, etc. [Riese 495-506; Walther 1, 18488]; (lin. 21) epitaphia virgilii: Epitaphyum Vergilii Mar(o)- n(is): Tityron asegetes, etc. [Riese 507-518; Walther 1, 19305, praemisso in cod. illo: Mantua me genuit, etc.]; (112™ lin. 20) Item epithaphium Verg(ilii) quattuor versibus: Prima m(ihi) musa, etc. [Riese 555-566]; (112 va lin. 11) De quattuor te(m)poribus ami Oiidii [postea prima littera i corr. in i>] (et aliorum qui in marg. nominantur): Verque nouum, etc. [Riese 567—578; Walther 1, 20221]; (113™ lin. 5) De arcu caelestiae triplicis versiculis: Thaumantis p(ro)les, etc. [Riese 543—554; Walther 1, 19266]; (col. 2 lin. 11) De duobus heroicis versib(us): Redditur effigies, etc. [Riese 519—530; Walther 1, 16471]; (113™ lin. 5) De glacie pentametris versib(us): Quaratis, etc. [Riese 531-542; Walther 1, 14957]; (col. 2 lin. 4). De ortu solis IIII heroicis versibus: Aurora oceanum, etc. [Riese 579-590; Walther 1, 1850]; (114™ lin. 22) Ps.-ovidius, De singulis libris Vergilii Aeneidos: Primus hab(et) libycam, etc. [Riese 634; Walther 1, 14661]; (col. 2 lin. 4) Incipi(un)t versi Siuille per litter(as) nominis XPI IHS XPC THEOS (ligatura incerta) SOTER quod est latine, Ie(s)us Chr(istu)s D(e)i (films') saluator: Iudicii signum - Precaedit a caelo ignisq(ue) (et) sulphor a(m)nis (27 vss.) [cf. Augustinus de Civit. Dei xvm.23; Walther 1, 9907]; (114™ lin. 6) De XII signis caeli heroicis versibus: Prim(us) adest aries taurusq(ue), etc. [Riese 615-619, 621—626; Walther 1, 14646]; (115™ lin. 12) De XII labor [sic] Herculis: Oppressit nemeae, etc. [Riese 627; Walther 1, 13386]; (lin. 25) vomanus et alii: uoman de XII lib(ris) Vergilii: Aeolus inmittit uentos, etc. [Riese 591-602; Walther 1, 584]; (115™ lin. 24) De Sirenis: Sirenos ac uarios, etc. [Riese 637; Walther 1, 18260]; (col. 2 lin. 12) De aebritate et libidin\e\: Nec ueneris, etc. [Riese 633, 1-8, 11—13; 14 addidit altera manus; Walther 1, 11706]; (lin. 25) Epitaphiu(m) Achillis: Pelidesegosu(m), etc. [Riese 630; Walther 1, 13917]; (116™ lin. 5) Epitaphiu(m) Hectoris: Defensor patriae, etc. [Riese 631; Walther 1, 4212]; (lin. 16) De VI
diebus: Clarus inoffenso, etc. [Riese 638; Walther 1, 2846]; (lin. 23) De pedibus lib(er) II1I: Pes est pondius, etc. [Riese 480]; sequitur subscr.: L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. Philol. 93, 1866), 395; 556; (95, 1867), 501; 510; 804 sq.; Aem. Baehrens, Zur latein. Anthologie (Rhein. Mus. 31, 1876), 255 sq.; Poetae Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 4 (1882), 11 [cod. V];I. B. de Rossi, Inscript. Christ, urbis Romae 2.1 (1888), 238; Anthologia Latina, pars prior, ed. A. Riese 1 (1894), vii; xxxvii sqq. [cod. V]; O. Rossbach, Handschriftliches zur Anthologia Latina aus der Leidener Bibliothek (Philologische Wochenschrift 41, 1921), 475 sqq. De singulis carminibus: Riese 26, 633: Avieni carmina, rec. A. Holder (1887), xvii; 173-174; 26: Avianus, Oeuvres, ed. L. Herrmann (Coll. Latomus 96, 1968), 172. Riese 236, 237, 393-463: ed. C. Prato, Gli Epigrammi attributi a L. Anneo Seneca (1964), sub num. 2, 3, 6-22, 24-70: pp. 41-42, 44-102 (cf. 1 sqq.; 37 [cod. V]). Riese 203, 296, 303, 318: sunt Luxorii carmina, cf. M. Rosenblum, Luxorius, a Latin Poet among the Vandals (1961), 49; 98; 101; 108 (perperam dicitur Voss. 68) [cod. V]; edidit carmina 116 (num. 10), 120/122 (num. 17), 130 (num. 32), 164 (num. 90). Riese 394: A. Cordoliani, Le comput ecclésiastique a 1’abbaye du Mont-Cassin au xie siècle (Anuario de Estudios Medievales 3, 1966), 76 adn. 76. Riese 395: Chronica minora saec. iv-vii, ed. Th. Mommsen 1.1 (MGH Auct. Ant. 9, 1891), 33; 395, 1-4, 5-8, 13-16, 17-20, 25-28: H. Stern, Le Calendrier de 354 (Institut Fran?. d’Archéol. de Beyrouth. Bibl. Archéol. et Plist. Tom. 55, 1953), 266; 234; 268; 249; 287; cf. 233, adn. 3. Riese 414: C. Pascal, Note sopra alcuni epigrammi dell’Antologia latina (Studi Ital. di Filol. class. 15, 1907), 115. Riese 415: L. Müller, Zur lat. Anthologie (Rhein. Mus. 23, 1868), 97; C. F. Russo, Anthologia Latina 415 (Maia, N.S. 8, 1956), 290-293. Riese 419-426 (95 r -v : laus cassaris): V. Tandoi, II Trionfo di Claudio sulla Britannia e il suo cantore (Studi Ital. di Filol. class. 34, 1962), 82 sqq. Riese 427, 460: L. Müller, Zur lat. Anthologie (Jahrb. f. Philol. 92, 1865), 828 sqq. Riese 445: L. Havet, Riese, Anthologie 445 (Rev. Philol., N.S. 19, 1895), 196; E. von Severus, Lupus von Ferrières (Beitr. z. Gesch. d. alten Mönchtums u. des Benediktinerordens, Heft 21, 1940), 74. Riese 466 et 476: primus edidit J. J. Scaliger in: Catalecta (Lugd. 1573); ed. K. Müller [1961], 191-192 (fr. 27, 28); Petronius, ed. Fr. Buecheler fr. 27/28, 31-40 edita sunt a Scaligero ex hoc cod. Voss, teste K. Müller (Petronii Satyricon [1961]), xix; cf. H. van lhiel, Petron. Überlieferung u. Rekonstruktion (Mnemosyne, Suppl. 20, 1971), 2, adn. 1. Riese 474: J. Ziehen, Textkritisches zu lat. Dichtern (Rhein. Mus. 53, 1898), 275. De Martialis epigrammatibus: ed. F. G. Schneidewin (1842), 680 sqq. [cod. R]; H. Deiter, Zum Codex Vossianus 86 des Martialis (Jahrb. f. Philol. 121, 1880), 184; Martial lib. I, rec. J. Flach (1881), xvm sq.; H. J. Müller, Symbolae ad emendand. script. Lat. (Festschr. d. Friedr. Werderschen Gymnas. in Berlin, 1881), 49 sq.; Martial, erkl. von L. Friedlander 1 (1886), 71 sq. [cod. R]; ed. W. M. Lindsay (1903), praef; W. M. Lindsay, Ancient editions of Martial (St. Andrews Univ.
Publ 2 1903) lOsqq rood. R]; ed. W. Heraeus (1925), iv [cod. R]; Appendix Vergiliana, S W (1966) (De E,. « Non); U. ***** Marziale nella tradizione tardo-medievale e umamstica (Giornale Ital. di Filologia N. . 5[26] (1974), 1 sqq. [cod. R]. 116' b -144 v . alcimus ecdicius AViTUS, carmina [ed. U. Chevalier (1890), <3>-l 141: (116' b ): Incipitprolog(us) Alchimi ep(iscop)i ad Apollinaremep(tscopu)m: Domino s(an)c(t)o (...) Apollinari, etc. [ed. laud. <3>-4]; (116*> hn. 22) index titulorum: hie sunt Alchimi libri VI [ed. laud. 4, adn. 17]; (117') lib. i: ^ ult agit uarios humana ingente labores, etc.; (119 v ) n, (124 r ) in, (127) iv, ( ) , (139 r ) vi. Manus saec. x supra laud., ut videtur, textum correxit. Aviti opera, ed. R. Peiper (MGH Auct. Ant. 6.2, 1883), lxvi sq. [cod. L]; U. Chevalier, Oeuvres de St. Avit (1890), lii; <2> [cod. V]. 145 r -150 v . isidorus hispalensis, <etymol. i. 5-14, 1-4, 16 de voce. Vox est aer ictus - n(on) potest, 17, 20) quodlibet excedere nom(en) [ed. W. M. Lindsay , <1911>], cetera desunt; (145'): Incip(it) Ars Isidori Ep(iscop)i de grammatica. Grammatica est scientia, etc. C. H. Beeson, Isidor-Studien (1913), 86; E. A. Anspach, Las Etymologias en manuscrita medieval (1966), 68 sq., num. 129. prov. : Gallia (ager fluminis Ligeris vel monasterium S. Benedicti Floriacense0^ poss. : <Monasterium s. benedicti floriacense) (?, cf. E. K. Ran , op laud.). - (Monasterium cluniacense) (videtur esse num. 526 in cata o^o monasterii saec. xn confecto, cf. L. Delisle, Le Cabinet des ss. , , Peiper in edit. Aviti supra laud., lxiii; an recte ?). - p. petavius (cuius numeru in cod. Voss, non exstat, sed in parte priore hodie in Bibl. Vaticana a se sub num. Vat. Reg. Lat. 333, scil. A. 37 in primo folio, cf. G. Frank m op. m laud.). - alex. petavius (cuius in bibliotheca codex integer numera ur , cf. Catal. Petav. 10', 13', 2', 12', 13 V , 63', 84 v , 3 V , 80'; post disiunctionem ius Alex. Petavii peractam pars quae hodie est Voss., numeratur , qui n1 ^ _ in tergo tegumenti exstat, cf. de Meyïer, Petau 87 sq., 143 a n - ’ (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. > ’ 2468.143).-GER. vossius (Catal. Vossii num. 143). - bibl. leid. (sci u‘ a 143; catal. an. 1716, p. 383, num. 86: Aratoris Subdiacom histonae po Lrrr.^Cicero, De Natura Deorum 1, ed. J. B. Mayor (1B80), lx*. - M. Bonnet. Les Manuscrits de Montpellier (Rev. Philol., N.S. 8, 1 ), a n ' ' „„„ Historiae Francorum, ed. B. Krusch (MGH Script. rer. Merov. 2, 1888). ™ sq. - M. Manitius, Geschichte d. Christl.-Latem. Poesie (189 )u5i, 24 . P Lehmann, Johannes Sichardus und die von ihm beniitzten Bibhotheken und Handschriften (Quellen u. Unters. z. lat. Philol. des Mitteldters 4.^ 1912), 156. - M. Schanz, Geschichte d. röm. Literatur 4 ( ), • • ' ’ A Vade Mecum of Liberal Culture in a Manuscript of Fleury (Philol. Qu
ly 1, 1922), 259 sqq. - W. M. Lindsay, Berne 207 (Palaeographia Latina 2: St. Andrews Univ. Publ. 16, 1923), 61. — G. Frank, Vossianus CL 86 and Reginensis 333 (Am. Journal of Philol. 44, 1923), 67 sqq. - Sandford, Libri Manuales 206, num. 24. - R. P. Johnson, Compositiones variae (Illinois Studies in Lang, and Lit. 23.3, 1939), 18. — A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 2 (1945), 245. - Büchner, Überlieferungsgeschichte, 411. - Petronii Satyricon, ed. K. Müller [1961], xix. - J. Vezin, Une importante contribution a 1’étude du ‘Scriptorium’ de Cluny a la limite des xie et xne siècles (Scripto rium 21, 1967), 315. - G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Münchener Beitr. z. Mediavistik u. Renaissance-Forschung 5, 1970), 33 sqq. VOSS.LAT.Q.87 - SOLINUS Membr., saec. ix (c. 850), 235 X 230, fol. 95 (de foliis 87-93 insertis et de folio 95 addito vid. infra), (iv-1) (1-7)+ 10 iv (8-86, 94). Librarius ipse, ut videtur, fasciculos in fine in marg. inf. ad dextram numeris <Q.i>-Q_.xi instruxit; marg. inf. f. 7 desecto numerus fasciculi primi interiit. Margines foliorum priorum mutili sunt, pariter f. 94 in media parte super, et in marg. dextro. Textus 165x150/155, col. 2 (1 V -7 V ; spatium inter columnas mm 15), lin. 21 (lv_7v ; 72 r -86 v , 94 r ~ v ), 22 (8 r -71 v ) (stilo lin.). Unus librarius scripsit 8 r -86 v , 94 r-v , ut videtur; duo alii paulo posteriores alter l va ~ b med., alter 2 r -7 v ; paulo post alia manus spatium l vb implevit. Minuscula Carolina. Litterae init. simplices atramento ductae; inscriptiones litt. uncialibus scriptae; 8 r litterae inscriptionis colore rubro ornatae sunt. Inter f. 86 et 94 inserta sunt folia hodie numer. 87-93: saec. xi ex., 230 X 160, (iv—1) (87-93). Textus 160/165X 120, lin. 27 (stilo lin.). Plures librarii scrip- serunt, fortasse hoc modo: primus 87 r -88 r fin. 1, 88 r lin. 10-27, 88 v lin. 14-27; secundus 88 r lin. 1-8; tertius 88 v lin. 1-14; quartus 89 r -91 v med. (anscripserunt plures librarii ?). Minuscula sub-carolina. Litterae init. et inscriptiones desunt spatiis relictis; 88 r littera init. postea atramento addita est. Tegumentum ut in cod. Q. 12 (Petavianum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumen- to adglutinata sunt. De f. 95 (an postligatum?) vid. infra. l r vacat, ut omittam probationes pennae, inter quas saepius nomen Solinus et alphabeti pars leguntur; de numero possessoris pristini vid. infra. lv_86 v , 94 r ~ v . C. IULIUS SOLINUS, COLLECTANEA RERUM MEMORABILIUM, USque ad admittit p(er)spi[cuitatem [ed. 2 Th. Mommsen (1895), 1-194.15]: (l va ~ b med.) praefatio spuria: C. Iuli Solini siue gra(m)mati [sic] polyhistor ab ipso editus et recognities. Solinus Advento: Quonia(m) quida(m), etc. [ed. laud. 217.6—23]; (2 r —7 va fin. 7) index amplior rubricarum, cuius pars prior deest desecto folio
inter 1 et 2; incipit hodie inde a verbis: LVI. De diuersis odioru(m) simultationi- b(us), etc.; (7 V ) subscr.: Explicit indiculus capit(um) Iuli Solini collectaneum rerum memorabilium [de quo indice cf. ed. laud. p. c sq.]; indicem quattuor priorum rubricarum supplevit altera manus in spatio relicto l vb [ed. laud. 223. l-4c], (8 r ) textus incipit: Solinus Advento salutem. Cum et, etc. Libiarius ipse hie illic textum emendavit; eadem manus quae indicem quattuor priorum rubricarum l v supplevit, textum correxit et lectiones varias interlin. ex codice quodam addidit saepe signum A vel notas tironianas adhibens; 81 v marg. sup. manus saec. x scripsit: Uuarmundus humilis sacerdos ////. Ad supplendam lacunam in fine inserta sunt f. 87-93; textus incipit inde a verbis paulo segnior et pergit usque ad finem [ed. laud. 191.15—216] addita subscr.: Explicit liber-, cetera 9D pars et 92 r -93 v prius vacua relicta sunt, saec. xv instrumentum de hoc codice comodato additum est 91 v , vid. infra. Solinus, ed. Th. Mommsen (1864), lxxxi; lxxxiii; ed. 2 (1895), xxxvii; lxxiii sq. [cod. L], Anonymi de situ orbis 11. II, ed. M. Manitius (1884), xii; E. Chatelain Un Manuscnt de Solin révélé par les notes tironiennes (Rev. Philol. 26, 1902), 38 sqq.; Molhuysen, noma , 167 sq.; H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 313 [cod. L]. 95: unum folium ex transverso ligatum ex codice quodam saec. ix, cuius pars inferior desecta est; latitudo folii mm 220, textusc. mm 155, minuscula caro ma. F. 95 v prius legi debet. 95 v-r . <AUR. AUGUSTINUS, enarratio in ps. lxx: sermo II. 1> Ad q (uo)d conclusi. - 3 utique errabas [ed. E. Dekker-Ioh. Fraipont (CC 39, 1956), 959.27 961. ]• Textus manu paulo posteriore correctus est. prov. : Gallia (Monasterium S. Maximini Miciacense). ... poss. : <( Monasterium s. maximini miciacense^ (1 v primum in marg. simstro a > imo ad summum, deinde in marg. sup. inde a sinistra inscriptio litt. capit. scripta: Hie est liber s(an)c(t)i HI I Siquis eum aliquo ingenio ab isto loco non; cetera verba olim scripta in marg. sup. folii inter 1 et 2 desect!, hodie desunt; cl. Delisle, Le Cabinet des Mss 2, 408 sq.; Hieronymi Chromcorum codices Floriacenses ... (Codices Graeci et Latini photogr. depicti duce be. de Vries. Suppl. Bd. 1, 1902), praefatio (scr. L. Traube), xii sqq.). - 9C: Anno d(omi)m mill(es)i(m)o CCCC™° octua(gesimo) p(ri)mo die decima tercia me(n)sis decern ns frater guill(elm)us fiezot p(res)b(ite)r capiarius (et) procu(rat)or (con)ve(n)tus s(an)c(t)i (max(imini) miciacensis> [hoc nomen erasum et postea ïquore y mico vitiatum est] ord(inis) s(an)c(t)i be(n)ed(icti) aurel(iensis) dioc(eseos) ha(b)u(it) et recepit present(em) li(brum) a magne sa(n)c(tita)tis (.) cucu(m)- spectionis (et) fame viro d(omi)no sansone corm(er)eau utnusque tuns doctore aure- l(iensi) vid (dieet) actu rege(nt)i can(oni)co eccl(esi)e aurel(iensis) hunc pre( sen tern librum cui co(m)modatum fueratp(er) p(re)d(ictum) co(n)uentum de quo hbro id(em) procu(rat)or se tenuit pro co(n)tento etc. Bernardus (mxta in marg. p. danie adnotavit: Sanson Cormereau doctor universitatis Aurehen(sis) et Canomcus emsdem
Eccl(es)iae). - <p. daniel). - p. petavius (l r marg. sup. dext.: P. 20; 8 1 ' marg. sup.: P. Petau. Aurelij et marg. inf.: ole, Lpt/m Xiav sutu/w; 91 v in spatio inter Solini textus finem et instrumentum: Paetj Aurelij). - alex. petavius (num. 692 vel 987, cf. Catal. Petav. 67 r ; de Meyïer, Petau 1 adn. 1; 25; 27 sq.; 31,63 sq., Ill; 113). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 201; CMA 2, 2526.201). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 199). - bibl. leid. (scidula num. 199; catal. an. 1716, p. 383, num. 87: Solini codex pervetus, etc.). litt.: C. R. Beazly, The Dawn of Modern Geography 1 (1897), 521. - A. Poncelet, La Bibliothèque de 1’Abbaye de Micy au ÏXe et Xe siècle (Analecta Bolland, 23, 1904), 84. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 138, adn. 7; 353, adn. 2; 487, adn. 6; 558, adn. 5. VOSS.LAT.Q..88 - POMPONIUS MELA Membr., saec. xiv*, 238x 170, fol. 32. 4 iv (1-32). Folia quaterna priora fasciculorum in angulo infer, dext. a,-a,,,„ b,-b,„„ etc. numerata manu paulo posteriore. Textus 165 X 115, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 29 (atramento lin.). Littera textualis italiana. Initium operis littera maiore caerulea, in qua folium rubrum, viride, caeruleum in fundo aureo, ornatum est; initia partium litteris minoribus maxima ex parte coloribus rubro et caeruleo alternis depictis, distinguuntur; aliquot litterae caeruleae lineis rubris ornatae sunt. Inscriptio rubra in marg. sup. l r . Tegumentum ut in cod. Q.. 2; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. lr_29r. pomponius mela, de chorographia libri in (in cod. libri non inter se distinguuntur) [ed. G. Ranstrand [1971], <3>-65]: pomponius melle de Cros- mogrophia mondi [sic] Liber incipit prologus: Orbis situ(m) dicere aggredior, etc.; (1 l v ) ii; (21 v ) in; (29 r ) subscr.: Deo Gr(ati)as Amen. Marginibus manus cursiva humanistica paulo posterior pauca lemmata (nonnulla graece) et adnotationes adscripsit. Jac. Perizonius, Adnotationes ad Melam in: Observ. Miscell. 7 (1736), t. 2, p. 419 sqq-^ 0 (1737) t. 1, p. 97, t. 2, p. 201 sqq.; Pomponius Mela, ed. 2 Abr. Gronovius (174a), praet. 4, ed. C. H. Tzschuckius 1 (1807), 1. 29 v -32 v vacant. prov. : Italia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 149; CMA 2, 2474.149). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 149). - bibl. leid. (scidula num. 149; catal. an. 1716, p. 383, num. 88: Pomponius Mela de Cosmographia mondi, etc.).
Membr., saec. xra 1 , 240x145, fob 95. 8 iv (1-64)+iv {=i+2(i-l)+n} (65-{66+(67-70) + 71}-72) +iv (73-80) + (iv-1) (81-87) +iv (88-95). Fascicu li numeris romanis a librario ipso instructi partim in initio partim in fine in medio marg. inf., fasc. iv in medio quoque (29 r ). Iam tempore librarii ipsius folia nunc numerata 57-64 inter 40 et 41 collocata sunt, scil. inter fasciculos quos librarius v et vii numeravit, qua de causa 57 r numerum vi quasi primi folii fasciculi exhibet. Saec. xvi/xvii lector quidam hanc turbationem ani- madvertit, cuius cf. adnotationes marg. inf 40 v et 56 v , et marg. sup. 57 , tempore incerto iustus ordo restitutus est. F. 1 tam mutilum est ut pars super, usque fere ad medium deperdita sit cum textus parte. Textus 155 X 70, lin. 41 (atramento lin.). Littera gothica textualis. Initia singulorum librorum litteris maioribus bicoloribus (rubro caeiuleoque coniunctis), initia epigrammatum litteris minoribus rubris et caeruleis alterms distinguuntur; inscriptiones rubrae marginales. Tegumentum ut in cod. Q_. 2; 3 folia chart, praeligata, ex quibus duo pnoia recentiora, et 2 folia recentiora postligata; primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -95 v . m. Valerius martialis, epigrammata, i-xiv. 178 [ed. W. Fleraeus (1925), <11>-339 med.]; cetera epigrammata desunt deperditis foliis in codicis fine F.l parte super, mutila desunt initium lib. i usque ad in aheno [ed. aud. <11>. 1-9] et D epigr. 3, 2-4, 4 [ed. laud. 12]; post verba praefatioms u(er)sibus clusero [ed. laud. 11.18] sequuntur epigr. 1 (modo orationis solutae scriptum), 2, versus in fine praef. [ed. laud. 11.19-22], 3, etc.; (9 V ) lib. ii, (15 ) in > ( ) IV > (28 v ) v; (35 r ) vi; (41 v ) vii; (49 r ) vni; (56 v ) ix; (66 r ) x; (73 r ) xi; (81 v ) xii; (88 r ) xiii (Xenia); (91 v ) xiv (Apophoreta). Saepe epigrammata modo orationis solutae scripta sunt. Desunt: 1.84,5-85,4; ii. epistula, m. , v. , ’ vn.67-69; ix: epistula; x.34,3-4; 48,5 (linea vacua relicta); 56,7-72; 8/, 20-91; xi.15,1; 64; xm.108; xiv.<64>; 65; 113; 137; «lib. xn exstant: 1-3; 7-10; 12-14; 16-27; 30-35; 37-46; 48-98 (exsecto folio inter 84 et 85 sine textus damno). Codice usus est P. Scriverius, qui 51 r marg. inf. adnotationem ad| VI11 '^ (1881) xx Martialis, ed. F. G. Schneidewin (!842), lxxiv [cod. ]; Epig ■ ■ > ^ Lindsay (1903), [cod. Voss. 4]; Martialis, erklart von L. Fnedlander 1 (lööbj, praef. [cod. C]. [osT;’ <™t,*nüs rans cancellarius Danicns (t 1616), teste Schneidewin ed. laud., lii et lxxiv, an rente ?>. - <». sca.vaa.ns; est fortasse num 120 »B* Scriveriana: Martialis fragmentum membranaceum, cf. Libri Appendicia
Bibliothecae Scriverianae ... quae auctione publica distribuentur 8 Augusti 1663 ... Amstelodami... 1663).-is. vossius (Catal. Colom. num. 232; CMA 2, 2557.232). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 280; ad sinistram: 279). - bibl. leid. (scidula num. 279; catal. an. 1716, p. 383, num. 89: Martialis epigrammata, etc.). LITT.: Büchner, Überlieferungsgeschichte 1, 411. VOSS.LAT.Q.90 - IULIUS LANDUS Chart, (sim. Briquet 3086), saec. xvi, 235x166, fol. 40. 2 n (1-8)+ (1+ {i+ii}) (9-{(10-l 1) + (12-15)}-16) +4 ii (17-32)+i (33-34)+m (35-40). Fo lia manus saec. xvn in angulo dextro infer, numeravit, hodie exstant numeri 1<8>, 1<9>, 20, 32, 33, 34, 35, 36 tantum, ceteris cultro compactoris desectis. Textus 150/155x95/100, lin. 20. Littera cursiva humanistica formata. Litterae init. maiores et inscriptiones atramento scriptae sunt. Tegumentum saec. xvii (chart, inflexible corio nigro ornamentis impressis ornato tectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. |r_36 v . iulius landus (vulgo: Giulio Landi conte di Bardi, c. an. 1500—1580), descriptio insulae materiae (vulgo: Madera), prius Hippolyto Cardinali Medici (f 1535) dedicata, post eius mortem Herculi Cardinali Gonzagae (f 1563): (l r -3 v ) dedicatio Cardinali Gonzagae: Hercu li . Gonz. Car 11 . Iulius Landus S.D.P.: Cum multae sunt res, quae virum bonum facile probare possunt - qua potui ratione, testarer. Vale; (4 r ~ v vacant); (5 r ~ v ) altera Hippolyto Cardinali Medici: Hipp. Car. Med. Julius Landus S D P: Materiam insulam, quam tu saepe ex meis sermonibus admirari solebas — minus esse in aula frequentem. Vale et me ama, (6 r “ v vacant); (7 r ) descriptio insulae: Insula est in oceano ad occidentem solem, etc.; desinit 36 v in verbis: quasi monumentum meae in te observantiae, et pietatis; cetera pars folii et 37 r -40 v vacant. Italice et Latine in: La descrittione de 1’Isola de la Madera ... tradotta dal latino ... dal Reverendo M. Alemanio Fini ... (Francesco Conti, Piacenza 1574), quern librum non vidi. prov.: Italia. POSS.: <pierre-michon bourdelot) (l r marg. sup. fragmentum avulsum est, in quo nomen possessoris Bourdelot ohm fuisse credo, cf. Catal. Bourdelot, 7 r : Descriptio Insulae Materiae per Iulium Landum ad Herculem Gonzagam Cardinalem, 4; Omont, Catalogue Bourdelot, 89, num. 76). - (christina sueciae Regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 297; CMA 2, 2621.296). - ger. vossius (Catal.
Vossii num. 294; ad sinistram: 293). - bibl. leid. (scidula num. 292, catal. an. 1716, p. 383 sq., num. 90: Julius Landus de insula Madera, etc.). VOSS.LAT.d.91 - PETRUS COMESTOR Membr., saec. xm, 228x160, fol. 214. 17 iv (1-136) +vi (137-148) + 7 iv (149-204)+ii (205-208)+i (209-210)+n (211-214). Fasciculi olim numens rubris in fine in medio marg. inf. instructi, qui desecti sunt cultro compactoris praeter II (16*), III (24*), IIII (32*). F. 48* verba reclamatoria quae dicuntur, praebet scripta a librario ipso. . . , Textus 160/165 X 110, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), fin. 41; mde a f. 195 lineae variant inter 40 et 54 (atramento fin.). Octo librarn scripscrun , ut videtur: primus l r ~* 8 r ~*; secundus 2 r -7*, 9 r -21 va , 29*-32*, 5l rb -5 ir ^ ’ tertius 21* b -29 r ; quartus 33>--51 ra ; quintus 56* b fin. 4-194* a ; sextus 195 , Septimus 195*; octavus 196 r -214*. Littera gothica textualis. In initio operis littera maior deest spatio relicto; initia partium et capi um litteris minoribus coloribus rubro et caeruleo (interdum alterms) epic is, plerumque lineis coloribus alternis adiectis, distinguuntur; inde a i erae init. desunt spatiis relictis; inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. Q,. 3 (Thevenotianum); duodena folia chart, praeiigata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum jiost igatum egu mento adglutinata sunt; secundum praelig. hodie numer. 1*. l r -214*. <petrus comestor), historia scolastica, sine epistula ad archiepisco pum Senonensem [PL 198, 1053-1722]: (l ra ) Jncipit historia scolatica [sic]. prefatio (marg. sup. manus cursiva posterior a ? n ° ta J lt ‘ (J'yrnp(er)atorie magestatis [sic] - t(er)cia suauior [ed. au . / ’ cum duabus particulis: A fu(n)dam(en)to -p(ri)ncipium [i.e additio altera quae designatur: ed. laud. 1055 sq., fin. 13-14] et historia anmlfis)' - msatm mon- t(ur) [i.e. praecipua pars prioris additionis: 1055 sq., m. ], ( 1 ‘ <Historia Genesis): In p(ri)ncipio erat u(er)bu(m) et ^historia cipiu(m), etc.; (25* a fin. 29) explanatio exodi {marg. , (39 In. 23) Aiton leuitici; (45* a fin. 3) historia numerorunv, (53* a fin. 22) uton “ ™ er ° n ’ lin. 2-3) subscr.: Explicit ystoria deuteronomiv, (56* b 19 l,q p^1260 C lOl' sequitur praefatio: Liber iosue - no(n) mutat(ur) [e . au . • / j deinde (57-- col. 2 lin. 1) pars maior eiusdem textus, —W - n,(n)m»tat(m), quae atramento deleta est praeter verba ulteriora m col. 2 lin. 1; inde a col. bn. 2 sequitur cap.etc.; (61» bn. 23) JM» (68» bn. 27) historia Rato; (69» bn. 5) subset.: (69
lin. 6) Incipit liber regum (scil. i; 78 vb lin. 12: n; 86 rb lin. 25: in; 98 th lin. 23. iv), (114 ra lin. 6) de thobia; (117™ lin. 31) de egechiele; (119 rb lin. 23) <Histona libri Danielis): Prophetauit etia(m), etc.; (129™ lin. 16) de judith; (134™ lin. 38) <Historia libri Esther): Librum hester t(ra)nstulit, etc.; (140 rb lin. 16) de machabeis (scil. lib. i; 146 vb lin. 40: n; inter finem cap. i et initium n codex praebet 148 rb med. subscr.: Expliciunt gesta machabeorum); (153 rb lin. 36) Euangelica historia (•••), textus finit 194™ lin. 15; cetera folii pars prius vacabat, postea (saec. xiii) in columna altera additum est (laterculum apostolorum) : <Peetrus (et) paul(us) rome sep(u)lti su(n)t, etc. [Prophetarum vitae fabulosae..., ed. Th. Schermann (1907), 213.8-25]; in col. altera variae manus varia addiderunt, e.g.: prima I(e)h(su)m Joseph iacobu(m) c(um) simo(n)e iuda, etc.; (195 ra ) {historia libri actuum apostolorum): <Ajnno nono decimo imp(er)ii tyberii cesaris, etc. Additiones quae dicuntur in edit. laud, non omnes in cod. leguntur, quae exstant linea rubra circumdatae sunt. Marginibus variae manus eiusdem temporis vel paulo posteriores scholia et correctiones adscripserunt. prov. : Gallia. poss. : melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot, et XXVI; Mourlot, Thévenot 113). - is. vossius (Catal. Colom. num. 161; CMA 2, 2486.161). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 160). - bibl. leid. (scidula num. 160; catal. an. 1716, p. 384, num. 91: Petri Comestoris historia scholastica, etc.). VOSS.LAT.a92 - EUCLIDES, FIRMICUS MATERNUS, HYGINUS Membr., 235 X 160, fol. 115 ( + 13*, 25*). Duae partes in unum compactae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta lutea cum punctis nigris tectum; tergum et anguli membr.); quaterna folia chart, praeligata et postliga- ta, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento ad- glutinata sunt; insuper unum folium praeligatum chart, antiquius hodie numer. I. Olim codex ligatus erat tegumento membr. instrumentum gallice scriptum exhibente, in quo: (...) honorable femme Marye Pain vesue de feu honnorable homme Guillaume Raollaud en son viuant marchant bourgeous de paris (...), affirmat se ac- cepisse pecuniam a Maistre Guillaume Roger Conseiller Referendum en la Chancelerye a Paris (an. 1555, 27 jun.), quod instrumentum hodie adservatur in cod. BPL 2513. I r . index, scriptus ab eodem viro qui catalogum Petavianum hodie cod. Voss. Lat. a 76 > confecit; non laudantur ea, quae f. 1-2 leguntur.
I 1-2. Saec. xn ex.; textus c. 195x75, lin. 17 (atramento lin.). Littera prae- gothica textualis. F. 1- subscriptio litt. capit. rubris scnpta. Folia perperam ligata legi debent ordine 2—1. euclides, elementa : fragmenta, latine, intermixtis nonnu is ex ï ro boet ^ qui dicitur geometria, quae Boethiana linea rubia transversa e e a 5un , exstant figurae geometricae marginales: (2 r ) textus incipit m e a ve (...)]- abscindere; post unam lineam sint [Boethii quae fertur Geometria, ed. G. Friedlein (1867) 387. ], P lineam vacuam: (Euclidis lib. m theorema xxxv) [cf. Euclidis Ele ™ en ’ . Joh. Gampanus (latine, Venet. 1482); (2-) textus incipit mde . tvr circuliportiones, usque adp(ro)hibeatur [Boethii ... Geometria, ed G. Fnedlem, 387.8-15]; deinde post unam lineam vacuam: <Euclidis lib. m theorem pars prior), usque ad q(uae) subsecan[(.••) [cf- ed. Gampam supra au -]- +. <EÜCL,D,S libri iv pars ulterior: theorema,a xtv-xvt, « 3 theoremata) [quae laudantur in edit. Campani post theor. xvi], sequuntur ( m. • que omnia - lermimm facientes [Boethii Geometria, e . ne ein, deinde subset.: Ear» philosofti Be, ?«>» «flua. Inaf,, qm*s mpnU «X theoremata co(n)tinens et xvi cim elementa. 3-115 ( + 13*, 25*). Saec.xu. 6 iv (3-50) + (iv+l) (51 59)+ 7 iv (60 115). Fasciculi in fine in medio marg. infer, numerati i-xiii a librano ipso (..)» decimo fasciculo iterum numeris i-nn ab uno ex li rarns, nonnu cultra compactoris desecti sunt. Inter f. 13 et 14 scidula membr. hodie numer. 13* inserta est, inter f. 25 et 26 altera hodie numer. 25 . uq Textus 185,190X108,110 (f. 3-26), 180/190><98 (f. 60-113); lin. 30 (3.-26.), 36 (27-, 31b 35.-59.), 37 (28'-29v, 32 33 31), 38 (30--., 32v), 25 (31.), 34 (34.), Stilo (3-26, 60-75) et atramento (27 59, 76-113) lin. Plures librarii scripserunt hoc mo Jj> ut ? V quartus 13* v ‘secundus 27 r -31 v h n -25; tertius 31 v hn. 25 59 v , 76 , > 9 60 r —74 r ; 80 v lin. 4-30 et 92 v lin. 14-30 scripta esse videntur duabus a i manibus. Littera prae-gothica textualis. , 2v F.3-25 litterae init. ornatiores abamento« duobus aninralins eS^r “[.Im”posi,a; 26- (initium lib “ spatio relicto; 27 r litt. init. simplex rubra; in ceteris folns lit . m
relictis. Inscriptiones et subscriptiones atramento scriptae; quae 3 r leguntur, linea rubra ornatae sunt. Inde a 95 v usque ad 105 r (i.e. lib. hi Hygini Astrono- micorum) textus ornatus est figuris signorum caeli a librario ipso vel manu eiusdem temporis atramento delineatis. 3 r —74 r lin.4. iul. firmicus maternus, matheseos libri iv [ed. W. Kroll-F. Skutsch 2 (1913)]: Incipiunt capitula librorum matheseos iulii Firmici: Primus liber ep(isto)lam habet, etc.; (3*) lib. i: Olim tibi hos libellos, etc. [Thorndike-Kibre, 980]; (14 r ) ii; (26 r ) m; (54 r ) iv, usque ad 22, 16 [ed. laud. 269.19]; singulis libris praemittuntur indices capitum; qui in initio lib. n et in omissi a librario suppleti sunt in scidulis insertis (13*, 25*). Librarii partim textum correxerunt vel alia manus eiusdem temporis. Anonymi iudicium editionis C. Sitl in: Rev. Philol. 21 (1897), 218; W. Kroll, Die Leydener Handschrift des Firmicus (Berl. Philol. Wochenschrift 1898), 413; Iulii Firmici Materni Matheseos libri VIII, ed. W. Kroll-F. Skutsch 2 (1913), x. 74 r lin. 5-75 v vacant. 76 r -112 v . c. iul. hyginus, ASTRONOMicA [ed. B. Bunte (1875)]: Iginus Fabio suo salutem: <E}tsi te studio gramaticg artis inductum, etc. [Thorndike-Kibre, 529]; (77 r ) lib. i: <M}undus appellatur is qui (con)stat, etc. [Thorndike-Kibre, 893]; (79 r lin. 17) ii; (95 v ) iii; (105 r lin. 16) iv, qui liber desinit in verbis: cum sol ab estiuo circulo descendens. CCCLXV dies suo cursu transigit [cf. ed. laud., 120.17]. Libri non inter se distinguuntur; verba graeca interpretata sunt litteris latinis vel omissa. Manus eiusdem temporis ea, quae librarius omisit, supplevit et hie illic textum correxit. Mythographi Latini, ed. A. van Staveren (1742), praef. p. * * 4'» [cod. Vossianus 2]; Hygini astronomica, ed. B. Bunte (1875), 11; E. Heydenreich, Die Hygin-handschnft der Freiberger gymnasial-bibliothek (1878), 5; 19 adnot. *; G. Kaufmann, De Hygini memoria scholiis in Ciceronis Aratum Harleianis servata (Breslauer philol. Abh. 3.4, 1888), 6; E. Chatelain-P Legendre, Hygini Astronomica. Texte du Manuscrit Tironien de Milan [M. 12 sup.] (Bibl. de 1’École des Hautes Études 180, 1909), ix; L. Fitzgerald, Hygini Astronomica (Diss. Saint Louis University, U.S.A., 1966), passim [cod. v]. 112 v -113 v lin. 9. exgerptum DE astrologia arati quod dicitur: <D}uo sunt extremi uertices mundi - usq(ue) decurrit accipiens [Commentariorum in Aratum reliquiae coll. ... E. Maass (1898), 309-312]. E. J. Kiehl, Hygini Anecdoton (Mnemosyne 2, 1853), 87 sqq.; M. Manitius, Das sogenannte Fragment Hygins (Rhein. Mus. 53, 1898), 393 sqq. [cod. V]. 113 v lin. 10-115 v vacant ut omittam probationes pennae 115 r . prov.: Gallia (meridionalis) (?). poss.: p. petavius (l r marg. sup.: A.8). — alex. petavius (num. 1173, cf. Catal. Petav. 64 v ; de Meyïer, Petau 126). - (Christina suegiae regina). -
is. vossius (Catal. Colon,, num. 319; CMA 2, 2643.318). - gee. vossiüs (Catal. Vossii num. 316). - soil. leid. (scidula num. 314; catal. an. 17 6, p. num. 92: Folia duo ex Euclide Latina, etc.). ,, T , , litt.: A. W. Byvanck, De Platen in de Aratea van Hugo de G ro°t (Med- Kon. Ned. Akad. v. Wetensch., Afd. Letterk., N.R. 12, 2, 1949), 63, num.
18 v -20 v vacant. 21 r -24 r . provinciale: Annotatio Prouinciar(um) atq(ue) urbium germanicar(um) cumpriuilegijs suis: Prouincia Lugdunensisprima. Metropoleis V: Ciuitas Lugdunensi- um, etc. [cf. Chronica Minora saec. iv-vii, ed. Th. Mommsen 1 (MGH Auct. Ant. 9, 1892), 584-612: provinciae Galliae; 535—537: Italiae; 538-542: Africae, Hispaniae, etc.]. 24 r . viae et montes uUBis romae: Romae sunt vie xxx. JVumentana. Traiana (...). Montes vii. Celius - Esquilinus (...) [Codex Urbis Romae Topographicus, ed. C. L. Urlichs (1871), 52.3-11], cetera desunt. 24 v vacat. prov. : Gallia (?). poss.: p. petavius (II r supra in angulo dextro: B.36). - alex. petavius (num. 1170, cf. Catal. Petav. 84 r , 53 v , 75 r , 80 r ; de Meyïer, Petau 74). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 175; CMA 2, 2500.175). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 174). - bibl. leid. (scidula num. 174; catal. an. 1716, p. 384, num. 93: Notae Senecae (...) annotatio provinciarum (...) Traitte du regime de vivre, etc.). IT 25-102. Gallice; membr., saec. xm ex., 237x 173. 2 iv (25-40)+ (iv—l) (41-47)+2 iv (48-63)+ (iv-8) 4-4 iv (64-95)+m (96-101)+ 1 fol. (102) Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso, ut videtur. Folia numeris romanis in medio marg. sup. instructa omisso folio hodie numer. 55 (manu saec. xiv); f. 48 ita laceratum est ut pars inferior desit. Textus 160x113, col. 2 (spatium inter columnas mm 14-17), lin. 31 (atra- mento lin.). Littera gothica textualis. In initio (25 r ) littera maior rubro et caeruleo coloribus depicta; iuxta tres litterae: rubra, caerulea, rubra cum lineis caeruleis et rubris a summo ad imum depictae; initia capitum litt. init. minoribus bicoloribus (rubro et caeruleo colore coniunctis) adiectis lineis eisdem coloribus, postea rubris et caeruleis alternis distinguuntur; inscriptiones rubrae. Hie illic librarius ad taedium depellendum se delectavit capita humana ridicula delineando. 25 r -100 rb med. (aldebrandus siennensis (f 1287), régime du corps), in cod. sine titulo et sine prologo; textus inc.: Diex ki par sa grant poissa(n)ce le monde estauli, etc. [ed. L. Landouzy et R. Pepin (1911), 4.6-202]. Inter f. 47 et 48 desunt deperdito folio numer. xxiiii: i hujmeurs ki sont uenues - ne deuiegne trop [ed. laud. 55.18-57.18]; inter f. 63 et 64 deperditis octo foliis olim numer. xl-xlvii:
ii antimonum el - ill Auicemes, ja[soit [ed. laud. 92.1 1j 2 - 20 ] ƒ ( et In lib. ... additnm est caput ie dees (74«-75»> [c£ ed. laud. 1+1 adn. 1], e. defamges (87»-»). varla variis ma „ibus script.: !Z\ m VPnm VaC "\vi a“a“ Me illic adnotationes margin, scripsit) A,, 1+ aijil, ttc dP’™ zum ï 0<m, ™ de, ^Zl!lwa m R(ecep)e’t(n)nez m (101 r , eadem manu atque in 100 r ) praecepta. nyy j j is ,* g ,ei :fT «*•: Reeeprepo(u), gouts de laudatarum (manu ad sinistram: index variarum rerun, apud ad dextram : prae - saec. xm/xiv scriptus quae eadem m g PP ) _ « ceptum (manu saec. xv supra laud.). xv supra laud. goute de bausme, etc.; (102 r ) duo praecep ( mettere (■*), vel altera eiusdem temporis script»): memue ie Mllpoml (et) es mites, ( ). etc.; Jrha, chmem ,ui a bat (?) sajüle, etc., et probations pennae. 102 v vacat. PROV.: Gallia -ec. XV.). - POSS.: TEHAN LEMERCIER (l(J2 r . JOTA» " , r CLAUDE ANDRE (101-, 102')- - De ceteris possessoribus vid. sub LiTT, K. A. de Meyïer, Un Mauuscrit de Leyde> contenanle Regime Corps d’Aldebrandin de Sienne (Scriptorium 15, 1961), 112 VOSS.LAT.Q..94 - LUCRETIUS Membr., saec. Dd, 230x222, fob 69. 2 IV (l-16)+v ( 17-26)+in (27^2)++ iv (33-64)+5 folia (65-69). Fasciculi verba folia hibent man» saec. xv. script.; altera manus eiusdem tempomq q ulterior. 1-5 numeravit in angulo dextro infer. Margo dexter f. 5 et 26, m g “ms leo'xTot::." 2 (spatium inter columns mm 14-15), lin. 23 (sti.0 Un.). litteris cap!.. — memo additae partim desunt ut et inscriptions spams relictis praeter in quo nonnullac colore rubro additae sunt- ^ (a £t 3 folia pS“,^s7Lt piaW™ e, ultimum postbgatum tegumento adglutinata sunt.
Totus codex lucis ope depictus est in: Lucretius. Codex Vossianus Quadratus phototypice editus. Praefatus est Aemilius Chatelain (Codices Graeci et Latini photographice depicti duce Scatone de Vries 18, 1913); 68 r in ed. W. E. Leonard-S. B. Smith (1942), tab. 2. l r -69 r . <t. LUCRETIUS carus, de rerum natura libri vi> [ed. C. Buechner (1966)]: T. Uil de phisica reru(m) origine u(e)l effectu liber prim (us) incip(it) f(eliciter): Aeneadum genetrix, etc.; (10 v ) lib. n; (20 v ) m; (30 v ) iv; (42 v ) v; (56 r ) vi. Libb. iv—vi praemittuntur indices capitum. Nomen Lucretii in initio erasum est; inscriptio quae hodie legitur non antiquissima est, ut videtur; in marg. sup. manus saec. xm/xiv inscriptionem iteravit, altera manus nomen Lucretii addidit. Desunt sine ulla indicatione: 7 V inter finem col. 1 et initium col. 2: 1.734-785; 13 r in initio col. 1: n.253-303 (addito signo in marg.); 17 ra post lin. 24: n.757-806; 51 va post lin. 17: v.928-979; quos versus librarius ipse addidit 68 ra -69 vb post finem lib. vi hoc ordine: n.757-806, v.928-979, 1.734-785, n.253-304; insuper desunt 10 rb vs. 1068-75 (lacuna cruce et numero vers, adnotata) et vss. 1094-1101 (cruce addita); postea manus saec. xvn lacunas adnotationibus indicavit. Librarius hie illic paucos versus omisit, de quibus cf. editt. Manus antiqua varias lectiones inter lineas vel in marg. addidit; altera manus fere eiusdem temporis adnotationem adscripsit marg. 33 v . Est codex Qfuadratus] in editt. recent, inde a Lachmanno vocatus. P. Gallandius (1510-59) Lutetiae Paris, codicem commodavit Adriano Turnebo (1512-65), qui collationem confecit, qua usus est Dion. Lambinus, cf.: Lucretius, ed.3 Dion. Lambinus (Paris. 1570), praef. ad lectorem p.c v . G. J. Vossius collationem codicis (tunc sui) adscripsit ed. O. Gifani (Antv. 1565), quod exem plar hodie in Bibl. Leid. adservatur [757 G 25] ; J. Fr. Gronovius varias lectiones sibi adnotavit, quae hodie leguntur in cod. Leid. Gron. 112, f. 2 r -20 v (adnotavit in initio codicem G. J. Vossii esse); P. Burmannus varias lectiones marginibus ed.3 Lambini adscripsit, quae eadem in Bibl.'Leid. adservatur [759 D 20] (non usus est codice, sed schedis Nic. Heinsii, de quibus vid. ed. Munro infra laud., 26). Lucretius, ed. S. Havercampius 1 (1725), p. 4 [cod. Z]; ed. G. Wakefield 1 (1813), xix [cod. M]; J. N. Madvig, de aliquot lacunis codicum Lucretii (Opuscula academica, 1834), 308 sqq.; J. Bernays, De emendatione Lucretii (Rhein. Mus. N. F. 5, 1847), 533 sqq.; C. Lachmann, In T. Lucretii Gari de rerum natura libros commentarii (ed.2 1855), 7 sqq.; E. Göbel, Zur Texteskritik des Lucrez (Rhein. Mus. N. F, 15, 1860), 401 sqq.; ed. H. A. J. Munro 1 (1866), 24 sqq. [cod. B]; ed. J. Bernays (1879), iii sq.; J. Woltjer, Observationes criticae in Lucretium (Jahrb. f. Philol. 119, 1879), 769 sqq.; L. Duvau, Lucretiana (Rev. Philol. N. S. 12, 1888), 30 sqq.; ed. H. Diels 1 (1923), xvsqq.; ed. W. E. Leonard-S. B. Smith (1942), 98 sqq.; ed. C. Bailey 1 (1947), 40 sq.; ed.2 J. Martin (1953), iv sqq.; K. Büchner, Praludien zu einer Lukrezausgabe (Hermes 84, 1956), 198 sqq. (= Studiën zür römischen Literatur 1: Lukrez und Vorklassik 1 (1964), < 121 > sqq.); G. P. Goold, A lost manuscript of Lucretius (Acta Classica. Verhandelinge van die klassieke Vereniging van Suid-Afrika ... 1, 1958), 21-30; Fr. Brunhölzl, Zur Uberlieferung des Lukrez (Hermes 90, 1962), 97-104; ed. G. Buechner (1966), viii sqq.; xliv; W. B. Fleischmann, Lucretius Carus, Titus (Catal. Trans lat. et Comment., ed. O. Kristeller 2 (1971), 351; G. Müller, De codicum Lucretii Italicorum origine (Museum Helveticum 30, 1973), <166> sqq.
prov. : Gallia (septentrionalis; an monasterium Corbeiense ?)• poss.: Monasterium s. bertini Audomaropolitanum (vulgo. Saint Orner) ( marg. sup.: 2»ƒ«. et merito [i.e. 1.107, quo versu textus in folio secundo codicis incipit] (saec. xv); cf. adnot. eiusdem generis in cod. Leid. Perrz. F. 14, qui idem S. Bertini erat). - p. gallandius et adr. turnebus c. an .1545 bibliot e- cam Bertinianam inviserunt et paulo post aliquot codices monachis probantibus Lutetiam Paris, transferrendos curaverunt, inter quos codex Lucretn (c . Gallandi edit. Scriptorum Agrimensorum (Paris. 1554), mitium praef., et Lucretius, ed. 3 Dion. Lambini, praef. p.c v ). - <frang. nansius (| 1595)> (c . epistulam O. Giphani inter an. 1599-1604 Praga ad Fr. Jumum Sen. datam, hodie in Bibl. Leid. adservatam (Pap. 2), quae epistula laudatur a P. Lehmann, Franciscus Modius als Handschriftenforscher (Quellen u. Unters. z. ate Philologie d. Mittelalters 3.1, 1908), 111 sq.; cf. etiam 134 sq.). - < fr an c - nansius jr. (t 1602)). - <g. j. vossius). - is. vossius (Catal. Colom. num. 15 , CMA 2 2482.157). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 156). - bibl. leid. (scidula num. 156; catal. an. 1716, p. 384, num. 94: Lucretius de physica ™ a S U ’Hadisits, Lucretius and his Influence (1935). 246. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p.630, adn. 4; 634, adn. 3. J. • or e s, Valeur du Codex Trecensis de Tertullien pour la critique de texte dans la traité De Baptismo (Vigiliae Christianae 2.3, 1941), 199, adn. 55.-Buchn Überlieferungsgeschichte, 386. - C. A. Gordon, A Bibliography of Lucretius (1962), 281 - E. Mandowsky and Gh. Mitchell, Pirro Ligono s Roman Antiquities (Studies of the Warburg Institute 28, 1963), 47. V. ® rown ’ ‘Insular Intermediary’ in the tradition of Lucretius (Harvard Stud, in Philol. 72, 1968), 301 sqq. VOSS.LAT.Q,.95 - MARTINUS POLONUS Membr., saec. xtv, 235 X 168. fol. 64. 8 nr (1-64) Fasciculi (primo «cepto) in initio in medio mkrg. sup. W>, etc. a Hbrarro rpso numeratr, verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent manu s ' lc c. x fatramento Textus 175X 125, col. 2 (spatium inter columnar, mm 10), lm. 38 (atramen.o lin.). Littera textualis. _ . Litterae init., signa paragraphorum, inscriptiones ru ïae nostlisata ex Tegumentum utin cod. Q.8; tcrna folia chart, prneLgata et quibus primum praeligatum et ultimum posüigatum tegu g sunt; insuper duo folia membr. praeligata hodie numer. 1 et 1 .
l r -64 v . martinus polonus (Oppaviensis), chronigum [ed. L. Weiland (MGH Scriptt. 22, 1872), 397 sqq.]: (l ra lin. 1-27) praefatio: Incipit cronica fr(atr)is martini domini p(a)p(e) penitentiarii et etia(m) capellani. Quoniam scire te(m)pora - posse(m) p(re)cedere [ed. laud. 397.23-39]; (lin. 27-1^ lin. 2) enumeratio fontium, ex quibus Martinus chronicum compilavit: Compilaui aute(m) passionib(us) s(an)c(t)or(um) [ed. laud. 407.43-408.9]; (lin. 2-10 rb lin. 25) historia romana: Sicut ergo dic(it) orosius, etc. praemisso indice capitum; (10 rb lin. 25) incipit chronicum pontificum romanorum: Anno LXII octauiani aug(us)ti nat(us) e(st) ih(esu)s chr(istus), etc., cui continuationes editonis tertiae vulgo Romanae appellatae accedunt; textus abrumpitur in fine 64^ in vita Martini iv (1281-85) in verbis: (et) soldanus babilo[ne, cetera desunt deperditis foliis [ed. laud. 408.11-442.17; 442.19-443.23; 476.13-478.29]. Inde a 11* usque ad 64* legitur chronicum imperatorum: Post nat(iuitatem) d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u (christ)i octauianus augustus imperauit amis XIIII, etc. [ed. laud. 443.25-474], desinit (64 r ) in verbis: Theobaldus rex nauarre moritur et f(rate)r m(a)rtinus cronica (m) suam facit. Cum inde a tempore Caesaris Augusti pontificum simul et imperatorum vitae exhibeantur, et pontificum vitae in foliis versis, impera torum in foliis rectis scriptae sint, inde a 10 v usque ad finem margini infer, uniuscuiusque folii versi, ut et recti (inde a 1 l r ) adponitur vocabulum quod initio sequentis folii versi vel recti occurrit. Textus correctus est manu saec. xv, quae saepe marginibus lemmata et quae librarius omisit, adscripsit. prov. : incerta. poss.: l* r : 18 et Cronicon Martinj (saec. xvn ?).- l** v duae inscriptiones deletae sunt. - is. vossius (Catal. Colom. num. 158; CMA 2, 2483.158). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 157). - bibl. leid. (scidula num. 157; catal. an. 1716, p. 384, num. 95: Cronica fratris Martini, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. VOSS.LAT.Q_.96 - AUGUSTINUS Membr., saec. xn, 235 X 170, fol. 143. 8 iv (l-64) + (iv-2) (65-70)+9 iv (71- 142)q-(i—1) (143). Folia quaterna priora fasciculorum numerata a 1 -a 4 , etc. manu saec. xv in angulo dextro inf., quae eadem verbum reclamatorium quod dicitur, 70 v adscripsit duobus foliis sequentibus iam exsectis. Demonstratores foliorum qui dicuntur, ex corio confecti, exstant (f. 16, 46, 71, 99, 107,122,126). Textus 170x115 (l*-78* 119*-143*), 170x110 (79*-118*), lin. 24 (atramento lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur: primus l v -70 v , secundus 71 r -97 v , tertius 98 r -143 r . Minuscula sub-carolina.
Usque ad 70' initium librorum distinguitur l.ttera maim ex “ s rubris composita (1-, 16-, 46-), ceterorum librorum l.ttens s.mplrc*urub™ Inscriptiones rubrae. lu textu contiuuatioues verborum l.neola rubra pr.ma Teed, a 81 terua folia eh... praeligala el posgata ex qufbus primum praeliga.um et ultimum posd.ga.um tegumeu.o adglutmata sunt. «ut. AUGUSTINi opera aliquot itr.ermixtis alii, rebus : (1 ) .»^ ato ma„„ saejx xu scriptus; (1-) contua EPrsruEAM paemenlam hbr. m [edM Peahen g (CSEL 51, 1908), 19-141]: (1-) retractatio: ™ ™ deleta manus posterior scripsit Retractatio] _ [ e d. vtdendo i(,)o:Memo, debit,,etc. [ed. A ' Go “ “ '^num: 331]; (99-) PAUEIM <nolani> ep.stoea ad ‘" gdst . « s(an)c(tu)m Aug(ustinum) (nuraeratur mma^ 5 p aulini No i an i ^ f H Go “s£ 29 894 4 (1<* ad — opera, ed. G. de Hartel 1 (GbtL. I'd, 103 h J p aavl • Au- <nolanum> (=ep. 149, in cod. 56 numerata eadem marm, q } g(ustinus) ad Paulinum Ep(iscopu)m: Bealissimo (. dn U1 ■ (122 v ) ad euodium rufata. (Uuo)d de pementieM, etc. [CSEL 44, 348-38°. 1 , 22 ) , • *4 9 oi, Aiipfuüinus) ad eubodiu(m) ep[iscopu)m ae y (==ep. 162, in cod. 2.5). Aug(usnnuij ' , , Malta quens ab d(omi)ni: D(omi)no (...) eubodio (...) augusin(us) (■•• f—ep 205, in /L;«, etc. [ed. laud. 511.10-520.8]; (126-) ad conse™dM-ep.^iO cod. 85): Aug(ustinus) ^ Consentm(m) Ep(iscopu)m. Qu (=Au- laud. 57 (19.1), 323-339]; gustini ep. 161, in cod. 20): De uirgin euho dius (...) M(ustinus): D(omi)nco ( .) ^^ BONIFATIUM ( =ep. 198, in lobinu(m), etc. [ed. laud. 44, 507 511-8J, V > r e( j. laud. 34, cod. 154): Aug(ustinus) ad Bonifacium: Quens a me ur(), ^ ' ; . 520.5-532.2]; (142v) ex libro i ^alsxxonum J one Ex libro questiom(m) eu(an)g(e)lii q(u)om(o )o s( ) 1325.10-33]. = ïsaia e, excom meutario quodam ad August.- num (cf. 16 v , 18 r , 23 r , 30v, 33 r , 35 v , 45 v , 55 v ). 143 r lin. 4-143 v vacant.
prov. : Germania (occidentalis ?). poss.: l r et 143 v inscriptiones omnino deletae (an possessorum ?). - is. vossius (Catal. Colom. num. 159; GMA 2, 2484.159). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 158). - bibl. leid. (scidula num. 158; catal. an. 1716, p. 384, num. 96: Aurel. Augustini libri III retractationum contra Parmenianum, etc.). VOSS.LAT.Q_.97. - POMPONIUS MELA Membr., saec. xv, 230x145, fol. 38. 3 v (1-30)+iv (31-38). Quina vel quaterna folia priora fasciculorum in angulo dextro infer. <a 1 )-a 5 , <b 1 >-b 5 , etc. a librario ipso ut videtur, numerata, qui idem verba reclamatoria quae di- cuntur, scripsit. Textus 145x85, lin. 30 (atramento lin.). Littera humanistica cursiva. Litterae init. nullae spatiis relictis; in initio inscriptio rubra. Tegumentum ut in cod.Q.8; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium membr. praeligatum et unum postligatum eiusdem generis atque folia codicis. 1 r —34 v lin.3. pomponius mela, de chorographia libri iii (in cod. libri non distinguuntur inter se): Pomponij Melig Cosmographi viri illustrissimi liber incipit: (0}rbis situm dicere aggredior, etc. [ed. G. Ranstrand [1971], <3)-65]; (12 v ) n; (24 r ) hi. Marginibus lemmata rubra a librario ipso adscripta sunt, qui in fine (34 v ) monogramma fortasse nominis sui scripsit. Jac. Perizonii Adnotationes ad Pomponium Melam, in: Observ. Miscell. 7 (1736), t. 2 p. 419 sqq.; 8 (1737), t. 1 p. 97; t. 2 p. 201 sqq.; Pomponius Mela, ed.2 Abr. Gronovius (1748), praef. *4. 34 v lin. 4-39 v vacant ut omittam aliquot adnotationes manu cursiva posteriore 38 r et 39 r scriptas. prov.: Italia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 160; CMA 2, 2485.160). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 159). - bibl. leid. (scidula num. 159; catal. an. 1716, p. 384, num. 97: Pomponii Melae Cosmographi viri Illustr. liber, etc.).
VOSS.LAT.Q.98 - AUGUSTINUS Membr., saec. ixf c. 230/237x175, fol. 157. 5 iv (1-40)+{iv+(i-1)} (41-49) +iv (50-57) +ii (58-61)+12 iv (62-157). Fasciculi in fine in medio marg. inf. J(us)_xX (us) manu saec. xn (?) numerati; numeri antiquiores fortasse a librario ipso scripti, hodie valde evanidi supersunt; fasciculi duo ulteriores insuper numeros x et xi exhibent (an a librario ipso scriptos ?). Textus 170/185x125, lin. 30 (stilo lin.). Unus librarius scripsit ut videtur, praeter 74 r (lin. 2-5, 7-20). Minuscula Carolina, Turonensis quae dicitur {Regular). F.l-49 in initio librorum litterae rubrae simplices; 50 r , 59 r littera maior rubra colore flavo ornata; in initio aliorum librorum litterae minores rubrae colore flavo ornatae (61 r , 63 v , 68 v , 7T, etc.). F.50 r inscriptio litteris uncialibus rubris colore flavo, 59 r litteris rubris capitalibus colore flavo ornatis, scripta; in aliis foliis inscriptiones rubrae linea flava ornatae. Tegumentum ut in cod.Q.8; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. aur. augustini opuscula aliquot intermixtis aliis rebus: T-49 v . DE PECCATORUM MERITIS ET REMISSIONE ET DE BAPTISMO PARVULORUM ad Marcellinum libri in: Incipit liber beati Augustini (duo verba priora manu poste rior scripta esse videntur): Quamuis in mediis, etc. [ed. C. F. Urba et J. Zycha (CSEL 60, 1913), 3-151; cf. praef. iii (cod. V)]; manus saec. xn (?) in marg. sup. omnium foliorum scripsit: de baptismo p(ar)uulor(um); (24 r ) lib. ii; (42 v ) m; (49 v med.) subscr.: Explicit lib(er) tertius s(an)c(t)i Agustini ep(iscop)i rede fidei ad Marcellinu(m) tribunu(m) et notarium de baptismo pamulorum; cetera folii pars vacat. Librarius ipse textum correxit, aliae manus multa correxerunt, ex quibus una inde a 19 r hie illic varias lectiones marginibus adscripsit anteponens signum significans (ue)l (24 r signo tironiano usa est); 7 r manus quae 74 r scripsit, sententiam ex textu in marg. iteravit. 50 r -58 v med. de patientia: Incipit s(an)c(t)i Agustini depatientia: Virtus animi, etc. [ed. J. Zycha (CSEL 41, 1900), 663-691]; (58 v med.) subscr.: In nomine d(omi)ni explicit sermo s(an)c(t)i Agustini de patientia. Librarius ipse ut videtur, hie illic textum correxit. 58 v (pars infer., saec. xiii) (Ps.-hugo de s. victore, miscellanea quae dicuntur, excerpta: lib. i tit. 112-113, 147,156) [PL 177,540 B 7 - 541 D 8; 553 A-B 6; 556 A 6 - B 3]. 59 r -73 v . <nicetas remesianus, instructio ad competentes : lib. vi, sermones 1-6) [ed. K. Gamber, Niceta von Rimesiana instructio ad competentes (Textus Patristici et Liturgici 1, [1964], <125>-169; cf. 124 (cod. V)]: In-
c (i)p (it) de sacram (en)tis s(an)c(t)i Ambrosii lib (er) prim (us) : De sacr amends quae accepistis, etc.; (61 r ) n; (63 v ) hi; (65 v ) iv; (68 v ) v; (71 r ) vi. In fine subscriptio nulla; tres ulteriores lineae 73 v vacuae sunt. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis textum correxit. Quasi opus Ambrosii Mediolanensis de sacramentis edidit O. Faller (CSEL 73, 1955), 15-85, cf. xii, 33*, <14> [cod. V]. K. Gamber, Die Autorschaft von De Sacramentis (Studia Patristica et Liturgica 1, [1967], 23; 24 adn. 30. 73 v (marg. inf.; saec. ix) adnotatio codicis, i.e. enumeratio opusculorum quae inde a 74 v in codice leguntur, in qua non omnia verba plene exscripta, sed nonnulla per notas tironianas expressa sunt [ed. S. G. de Vries, Exercitationes Palaeographicas in Bibliotheca Universitatis Lugduno-Batavae instaurandas iterum indicit (1890), 22-23]; ex hoc indice apparet cod. Voss, in fine mutilum esse: epistulae Prosperi et Hilarii ad Augustinum (epp. 225, 226) et opus de dono perseverantiae desunt. 74 r prius vacuo relicto (in parte infer, titulus tantum operis 74 v incipientis scriptus est) manus saec. ix (quae 7 r marg. apparet) exscripsit <c. plinii caecilii secundi duas epistulas): i. 1 et 2, usque ad verba: auribus nostris [ed. S. G. de Vries in op. laud., 13-14; ed. R. A. B. Mynors (1963), 5-6.15], saepius notas tironianas adhibens. S. G. de Vries, op. laud. 12 et tabula, in qua uterque textus lucis ope depictus est; Molhuysen, Tironiana 163 sq.; D. Johnson, The Manuscripts of Pliny’s Letters (Classical Philology 6, 1912) , 70; ed. R. A. B. Mynors (1963), xviii. 74 v -90 v . de perfectione iustitiae hominis : (74 r ) Incipit ad episcopos Eutropiu(m) et Paulu(m) de perfectione iustitiae hominis s(an)c(t)i Augustini liber I; (74 v ) S(an)c- (t)is fratribus (...) eutropio et paulo augustinus. Caritas u(est)ra, etc. [ed. C. F. Urba et J. Zycha (CSEL 42, 1902), 3-48; cf. v (cod. V)]; (90 v ) subscr.: Explicit Chr(ist)o D(omi)no I(e)h(s)u gratias ad episcopos Eutropiu(m) et Paulum. 90 v -117 v . de natura et gratia: Incipit ad Timasium et Iacobum de natura et gratia feliciter: Librum que(m) misistis, etc. [ed. C. F. Urba et J. Zycha (CSEL 60, 1913) , 233-299]; (117 V ) subscr.: Explicit de natura et gratia. 117 v ~141 r . de gratia et libero ARBiTRio: (117 V ) Incipit epistola ad Valentinum et cu(m) illo monachos: Venerunt ad nos, etc. (ep. 214) [ed. A. Goldbacher (CSEL 57, 1911), 380-387; cf. 380 (cod. V)]; (119 r ) Explicit epistola p(ri)or ad valen- tinu(m) et cu(m) illo f. Inc(i)p(i)t secunda A.E.: Domino (...) ualentino (...) augustinus (...) salutem. Cresconium felicem, etc. (ep. 215) [ed. laud. 387-396]; (121 r ) Explic(it) sec(un)d(a) epfisto)l(a). Incipit liber Aurelii Augustini ad Valenti- nu(m) monachum de gratia et libero arbitrio: Propter eos, etc. [PL 44, 875-912]; (141 r ) subscr.: Explic(it) liber primus Aurelii Augustini ep(iscop)i de gratia et libero arbitrio. 141 r -157 v . de gorreptione et gratia: Incipit eiusdem secundus de correptione et
gratia (quasi liber secundus operis praecedentis): Leeds litteris, etc., usque ad verba: mundu(m) se e(ss)e a peccato [PL 44, 915-941.46]; cetera desunt. Librarius ipse et aliae manus eiusdem temporis textum correxerunt; manus saec. ix (fortasse eadem quae adnotationem de codice 73 v scripsit) hie illic marginibus varias lectiones (usurpans notam tironianam to) et scholia ad- scripsit, 105 v , 115 r notis tironianis usa est. prov. : Gallia (Turonum). poss.: l r (marg. dext.): n. II (an signum bibliothecae cuiusdam ?). - <hier. commelinus (f 1597)) (cf. catal. partis Bibl. Commel. an. 1606 Lugd. Batav. sub hasta venditae, p. 93 [ut numerus 33]: Ejusdem [scil. Augustini] De Baptismoparvulorum libri tres. Item. De Patientia. De Perfectione Iustitiae hominis (...). Mec non Ambrosij De sacramends Ubri sex, qui Sermonem De Padenda sequitur', l r in angulo dextro sup. exstat numerus 33; cf. etiam titulos marg. sup. adscriptos manu saec. xvn). - <thomas bruno (vulgo Brown), rerum divinarum interpres (t 1673) (cuius in bibliothecae catalogo manu scripto ab ipso anno 1662 confecto, hodie in Bibl. Univ. Amstelodamensis adservato sub num. Ar. 20, laudantur p. 3: Ambros. de Sacramends I. 6 MS. uid. Aug. MS. et p. 4: Augustini Tractatus aliquot MS. penes me). — is. vossius (Catal. Colom. num. 305; CMA 2, 2629.304). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 302; ad sinistram: 301). - bibl. leid. (scidula num. 300; catal. an. 1716, p. 384, num. 98: Augustini de baptismo parvulorum libri 3, etc.). litt. : E. von Severus, Lupus von Ferrières (Beitr. z. Gesch. d. alten Mönch- tums u. d. Benediktinerordens, Heft 21, 1940), 93. VOSS.LAT.Q.99 - MEDICINALIA Membr., saec. xm 1 , 240x170, fol. 216. 4 v (1-40) + (vi-2) (41-50)+5 v (51_100) + (v-l) (101-109)+8v (110-189)+ (v-l) (190-198)+v (199-208) + (v-2) (209-216). Tres priores fasciculi in fine in medio marg. inf. numerati III, IIII, V a librario ipso, ut videtur; omnes verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta. Manus saec. xvi folia versa in marg. sup. sinistr. numeris 5-129 (= l v -125 v ), 129-219 (= 126 v -216 v ) instruxit; manus saec. xv inde a f. 76 usque ad 125 paginas fere in medio marg. sup. 1-101, inde a f. 126 folia usque ad 175 1-50, inde a f. 198 r paginas usque ad 200 v 1-6, inde a 201 usque ad 214 1-27, inde a 214 v usque ad 216 v 1-5 numeravit (numeri 65-66 desunt deperdito uno folio inter 107 et 108). Inde a f. l v usque ad f. 5 manus saec. xiv (?) paginas lapide scriptorio litteris a-h in marg. inf. numeravit. F. 40 et 216 mutila sunt.
Textus 165x105/110, col. 2 (spatium inter columnas mm 5-10) (f. 198 r : col. 3), lin. 32 plerumque (atramento lin.). Fortasse tres librarii scripserunt: primus l r -30 v , secundus 31 r -70 v , tertius 71 r -217 v . Littera gothica textualis. In initio capitum litterae rubrae et caeruleae alternae lineis caeruleis et rubris ornatae; inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod.Qdi; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r —76 rb . {matthaeus platearius (?))>, circa instans seu liber de simplicibus medicinis [Das Arzneidrogenbuch Circa Instans..., ed. H. Wolfel (Diss. inaug. Berol. 1939)]. Initium deest; textus incipit hodie inde a verbis: babi\lonie cui co(n)iungit(ur) fluui(us) paradisi, etc., i.e. in cap. 2 Aloes lignum [ed. laud. 4. 2; cf. The Herbal of Rufrnus, edited by Lynn Thorndike <1946), 16 (sub 24)]; expl. in cap. de zucro (75 va ) in verbis: lubricat siccitatem. Me u(er)o p(re)sentis op(er)is p(ro)lixitas nimium diffundat(ur), h(oc) leto fine (con)cludamus. Explicit Liber de simplici medicina [ed. laud. 118; cf. Thorndike-Kibre 211]; sequuntur (75 va lin. 29-76 rb lin. 15) 4 capita (D(e) storace [cf. ed. laud. 142: storax], De arnoglosa, De anagamdo, De auena), quae non leguntur in suis locis. Codex 265 capita ordine litterarum init. digesta praebet praemissis indicibus (praeter ad litt. h et z), qui non omnes cum capitum numero conveniunt (g: 11 capp., index: 12; p: 23, index 19 capp.; s: 38, index 36 capp.). 76 rb -124 vb . <(lOHANNES PLATEARIUS, PRACTICA BREVIS DE CURA AEGRITUDINUM)> (manus saec. xv 76 r marg. sup. adnotavit: lib (er) de febrib (us) platearii p(r)acti- c(us); in marg. iuxta initium manus posterior: In Capite Platearius de febrib (us)) [ed. princ. Ferrariae 1488, quam edit, non vidi]: (76 rb lin. 16) <prologus>: Amicum induit qui iustis e (ius) p (re )cib (us) (con)descendit (...). Un(de) ego platearius u(est)ris p(re)cib(us) (con)descendens - incipiam(us) (er)go ab ejfim(er)a\ (76 va lin. 8) opus inc.: Ejfimera estfeb(ri)s ilia q(ue) fit exp(ri)ncipali distemp(er)ancia, etc.; expl. (124 v ) :fact(us) cu(m) liciniofistule i(m)mittat(ur). Explicitplateari(us) [cf. Thorndike-Kibre 91]. Deperdito folio quaedam desunt inter f. 107 et 108: 107 v textus desinit in verbis: in iuuene col(er)ico, 108 r incipit inde a verbis: ...] mino coda (et) catapl(ac)ata (?). 124 vb 125 v . MEDICAM(EMTUM) ad rupt(ur)am (con)solida(n)dam: Medi- cam(entum) ad carnes (et) plagas subito i(n)ungendas [sic] (et) (con)solida(n)das - suppo(n)itorio uiuetur. Explic(it) medicam(entum) de rupt(ur)a [idem fortasse textus in cod. Lond. Br. Mus. MS. Sloane 1615, cf. Thorndike-Kibre 854], 126 r -174 ra . MATTHAEUS PLATEARIUS, GLOSSAE SUPER ANTIDOTARIUM NICOLAI (ut manus saec. xv in marg. sup. adnotavit): Lib(er) iste q(uem) in p(re)senciar(um) legend(um), etc. [cf. Iohannis Mesuae opera (Venet. 1623), supplementum, ad textum antidotarium Nicolai]; expl. adyera Gal(eni) in verbis: n(on) duc(it)
n(is)i senil(es); sequitur (lin. 2-10): Diat(ri)on pip(er)eon - tepida seu c(er)uino. Explicit [cf. Thorndike-Kibre 82]. 174ra_i96vb - nicolaus pRAEPOsiTus, antidot arium : (174 ra lin. 11) index: A urea alexandri - zinziber (con)ditum q(u)om(od)o sit; (174™ lin. 20) Incipit antidotarius JVicholai: Ego nicholaus rogat(us) a quib(us)da(m) inp(ra)ctica me(dici)ne stud(er)e uolentib(us) - Z™zib(er) (con)ditum (...) renes (con)fortat, libidinempotenter excitat. Explicit antidotarius magistri nicholai [cf. ed. Venet. supra laud. fol. 159 v -191 v : textus litt. cursivis editus; ed. W. S. van den Berg, Eene Middelnederlandsche vertaling van het Antidotarium Nicolai (1917), 3-191: textus latinus; cf. Thorndike-Kibre 490]. 196vb_i97vb. praecepta: Diacitoniton magnu(m) d(icitu)r a citoniis, etc.; (197 ra ) Ung(uentu)m mitigat(u)m pitotis (?), etc.; Pillule (con)solidatem ad o(m)nem rupt(ur)a(m) et maxime intestinor(um), etc.; (197™) Pillule ante cibium. R.fe (...?) au(t) mastic(um) (?) cubebe, etc.; Oleum sauininum simpl(e)x d(...?) nos dol(or) cap(it)is, etc.; De colorib(us) urinarum in p(ri)mis de colore albo, etc.; in fine (197 vb ): Expliciu(n)t colores urinar(um); sequuntur verba: Ut reor minis calor extat - (et) humor g(ro)ssiciei; tunc librarius ceteram partem alterius columnae vacuam reliquit; manus saec. xvi ter hos versus scripsit: homo laudatus puer amandus/Plato consulator. hoc scribit; altera manus eiusdem temporis tredecim versus ex carmine «(iacoponi tudertensis (?, f 1306) de contemptu mundi)> : Cur mundus militat sub vana gloria, etc. [H. A. Daniel, Thesaurus Hymnologicus 2 (1844), 379-380: num. 73, vss. 1-8, 21-24, 29; cf. Walther 1, 3934 (4 priores versus iidem 194 v marg. inf. leguntur). 198 r-v . <liber qui vulgo dicitur quid pro quo) : initium deest, ut videtur; inc.: p(ro) adipe c(er)uino anserinum; expl.: p(ro) ol(e)o amigd(alino) (...) n(on) p(er)f(ec)te mat(ar)atar(um). Explicit Lib(er) antibalemeno(n) (cf. cod. Voss. Lat. Q, 13, f. 3 V ). 199 r -200 v . <copho, ARS medendi), pars ulterior mde a verbis: et cito q(uo)d suu(m) e(st) p(er)Jiciant (in cap. de modo conficiendi) usque ad finem (200 vb lin. 19): Teralogodion p(ro)p(ri)e dat(ur) fl(egm)atic(is), scab(iosis), elej(antiosis), cu(m) scamonea [Collectio Salernitana, ed. S. de Renzi 4 (1856), 434 (infra)-438; textus non semper verbatim convenit cum edit.]; sequuntur (lin. 20): Paulinu(m) c(um) opio (...). (lin. 27) Pocio s(an)c(t)ipaulip(ro)(p}(ri)e datur c(um) uino-in q(uo) coda sit ge(n)ciana ante actessionem. 201 ra lin. 1-24. <operis medicinalis incerti auctoris), pars ulterior inde a verbis: Puluis ad Jitingend(um) lapide(m); mox sequuntur versus: Cum calida calidis ori ual(et) add(er)e m(em)b(ri)s (12 vss.), tunc: Explic(it) su(m)ma su(m)mo m(od)o mede(n)di q(ua)l(ite)r debe(n)t dari opiate. Nota q(uo)d acetum h(oc) m(od)o p(otes)t - (et) statim fiet acetum p(er) optimum. 20l ra lin. 25-216 v . tractatus medicinales: (201 ra lin. 25) De urinis et pulsibus: D(e) minis: Sup(er)ius satis luculent(er) disseruimus de eg(ri)tudenib(us) q(ue)
solent euenire i(n) humano corp(or)e ta(m) de feb(ri)bus q(ua)m de apostomatib(us) (et) de om(n)ib(us) egritudinib(us) q(ue) possu(n)t curari. n(un)c a(utem) t(ra)c- tandu(m) restat de minis (et) pulsib(us) (...). urina u(er)o s(ecundum) ysaac est colam(en)tu(m) sanguinis (et) alior(um) humor(um) - speneticam passio(ne)m intulit. Explicit; (204 vb lin. 27) de hypostasi: Sup(er)ius sufficient(er) dixim(us) de c(ir)culo (et) de p(er)forac(i)o(n)e (et) de obumb(ra)cione, n(un)c t(ra)nseamus ad ypostasim. In p(ri)mis uidend(um) e(st) quid sit ypostasis. ypostasis (est) sup(er)- fluitas - ypostasis nig(er) morte(m) sig(nifica)t; (205 ra lin. 24) de fl(ebot)omia: Propositum quid(em) p(re)sentis negocii (est) b(reuite)r p(er)tractare in quib(us) eg(ri)tudinib(us) (con)petat fl(ebot)omia, etc. [cf. Thorndike-Kibre 1142]; (208 rb lin. 22) <rasis ( = Abu Bakr Muhammad ibn Zakariya al-Razi)>, DE CAUTERIIS libellus: Sequit(ur) de caut(er)iis. sci(en)d(um) e(st) q(uo)d antiqui sic(ut) mod(er)ni in plerisq(ue) locis faciebant caut(er)ia - (et) scie (et) p(ar)ciu(m) adiacencium [Opera parva (Lugd. 1511), ff. 282-283 v lin. 13; cf. Thorndike- Kibre 1393]; (209 rb lin. 12) <De ornatu mulierum (trotula minor?)): Ut ait ypoc(rate)s in lib(r)o q(uem) de p(ro)nosticor(um) sc(ient)ia (com)po(s)uit. om(n)is qui medicine artis studio - m(od)o adhibeat(ur) [cf. Thorndike-Kibre 1613]; (21T a lin. 7) <Regulae urinarum et praecepta): Hee sunt q(ue)da(m) regule urinar(um) indubitant(er) mortem declarancia. It(em). talis (est) p(ri)m(a) r(egul)a. urina tenuis (et) alba i(n) febre acuta morte(m) denu(n)ciat, etc.; (214 va lin. 1) galenus (?), liber <de gynaeciis vel de passionibus mulierum) (inmarg.: I(n)cipit Lib(er) genetiar(um) Galieni, quern titulum manus saec. xv in marg. sup. 201 r addidit): Utile p(re)uid(er)i uob(is) sc(ri)bere sup(er)uenie(n)tib(us) plurimis (et) diu(er)sis passionib(us) sepius de mat(ri)ce (...) [cf Thorndike- Kibre 1626] (...). D(e) motu matricis. Quando m(ate)r mota fuerit dolor (et) sintomata ualida aderunt, etc.; abrumpitur (216 vb ) in verbis: D(e) duricia m(at)ri- cis. Valitudo k(ec) q(ue) app(e)llatur duricia (...?) (est). fitaut(em) ex p(re)cedenti f(er)uore. un(de) i(n), cetera desunt. Variae manus saec. xv-xvi marginibus adnotationes, praecepta, probationes pennae, nomina propria, versus latine et anglice adscripserunt, e.g.: (6 r marg. dext., saec. xvi) hec habeo que edi q( ue)que exaturata libido I hausit ac ille iacent multa p(re)clara reliqui, quae verba altera manus iteravit; (51 v marg. inf., saec. xvi) Henr(icus) dei gr(ati)a rex Angl(ie) ffranc(ie) et Hiber(nie), i.e. ut videtur, Henricus viii (1491-1547); (69 v marg. inf., saec. xvi) 0 heavenly god preserve our queue/ in plenty helth and peace;/ confound her foes, maintaine her right,/ her ioyes o lord increase./ Lord blesse her consell evermore/ and nobles of this Land,/ preserve her subiects evermore,/ with thy most mighty hand (an preces pro Elisabetha Angliae Regina, 1533-1603 ?); (71 r marg. dext.) and it cam to pas as thay wallked throwe the cast; (76 r marg. dext., saec. xv) Expens(is) de die (et) node d(omi)ne Burgundie 5.17.6; (89 v marg. sinist., saec. xvi) Haec iacet in tomba Rosamundi non Rosamunda/ Nunc redolet sed olet quae redolere sold [est epitaphium Ardengost canonici (]• 1334)
Ü in claustra cathedralis S. Bertrandi Convennensis, vid. F. [G.L.] van der Meer, Onbekende Kathedralen in Frankrijk (1967), 143 sq.; hos versus laudat Iohan- nes Brompton in Chronico suo (Historiae Anglicanae Scriptores 10, ed. R. Twysden (1652), col. 1151, 50; primus versus legitur ut initium epitaphii in honorem coniugis Henrici n Angliae regis, in cod. 7.3.20 Bibl. Columbinae Seviliensis, cf. N. Archiv 6, (1881), 379]; (96 r marg. inf.) No(u)e(r)int (?) uniu(er)si p(er) p(rese)ntes me Henricu(m) chamberlyn de Cepham (?) in (...?); (98 v marg. inf.) Noverint univ(er)si p(er) p(rese)ntes me Joh(ann)em Knige de Coxallin Com(itu) Essex yeoman; (102 r marg. sinist. in medio) 1546; (107 v marg. inf., saec. xiv ex.?) excerptum ex avicennae lib. in, Fen. xvi, tract. 4, scil. init. cap. 29 et 30 [Avicennae Opera, latine, interpr. Gerardo Cremonense (Venet. 1608 ap. Iuntas) 1, p. 848, col. 2 lin. 19 et p. 849, col. 1 lin. 7-13]; (115 v marg. sinist., eadem manu atque 89 v ) Non vox, sed votum, non musica cordula, sed cor.I Non clamans, sed amans psallit in ore Dei [cf. Walther 1, 12222], et: Adam Samp- sone(m) Lot Dauidem Solomone(m) / Faemina decepit: quis modo tutus erit [Walther 1, 502; 2/1, 519]; eadem manus alios versus addidit: (138 v marg. sinist.) Adam primus homo damnauit secula pomo [Walther 1, 496; 2/1, 515]/ A quodam pomo Jit miser omnis homo; (147 r marg. sinistr.) Nunc quid agam, quid ages, quid aget, sed quicquid agemus; (186 v marg. sinistr., saec. xvi) I saw a chaperdogron [nescio quid sit]; (210 v marg. inf., saec. xvi) Some men for sodaine ioye doe weepej and some in sorrowe singe.I When that they lye in dannger deepej to put awaye morninge./ Betwene them both will I begine/ being in ioye and painef I sighing to lament my synnej but yet reioyce againe\ my sinnfull lyfe doth still remayne, cf. 81 r marg. dext.; (21 l v marg. inf.) alia manus ea quae leguntur 210 V iteravit ordine soluto, deinde pergit: befor my face without relecae (?) for the alone I have offended comiting evel in thy lyfe and if I were therefor condemned yet wear thy grudge mente... (?) just and ryght; supra addidit: Doe well and saye well are thinges teayen (?)/ tewice blesse is he who in both remayne. prov. : Gallia (meridionalis ?). poss. : Saec. xvi codex in Anglia erat testibus versibus supra laudatis et multis adnotationibus anglicis, inter quas nomina propria apparent, an possessorum ?, e.g.: (20 v marg. sup.) Thomas Coe (?), (65 r marg. dext.) Abner Coe (cf. 59 v marg. sinist.); (70 r marg. sup.) Will(ia)m de Lare. - is. vossius (Catal. Colom. num. 213; CMA 2, 2538.213). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 211). - bibl. leid. (scidula num. 211; catal. an. 1716, p. 384, num. 99: Liber membranaceus ad medicinam pertinens, etc.).
VOSS.LAT.Q.100 - CICERO Membr., saec. xv 2 , 232 X 158, fol. 50. 5 v (1-50). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta: 10 v ad perpendiculum, 30 v et 40 v ad libram scripta, sed partim, 20 v omnino desecta. Textus 145x85, lin. 25 (stilo lin.). Littera humanistica cursiva. In initio primi libri (l r ) littera maior aurea adiectis ramis albis inter se necten- tibus et super marg. sinist. excurrentibus, coloribus rubro, caeruleo, viridi additis more italico; in marg. inf. ornamentum exstat eodem modo ornatum, in quo insigne gentilicium hodie vitiatum; initium ceterorum librorum (16 r , 35 v ) littera minore eodem modo ornata distinguitur; inscriptiones litt. capit. aureis scriptae sunt. Tegumentum ut in cod.Q_.3 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata (ex quibus secundum hodie numer I) et 5 postligata, ex quibus primum praeliga- tum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper bina folia membr. praeligata et postligata eiusdem generis atque folia codicis, ex quibus alterum praeligatum hodie numer. 1*. l r -48 v . M. TULLIUS CICERO, de legibus libri in (ed. 2 K. Ziegler <1963), 21-111]: M.T.C. de legib(us) I. T us ) incipit: Lucus quidem ille, etc.; (16 r ) n; (35 v ) hi; 48 v lin. 10 textus sine subscriptione desinit; cetera folii pars et 49 r —50 v vacant. M. T. Ciceronis de Legibus libri, ed. J. Bake (1842), 107; P. L. Schmidt, Die Überlieferung von Ciceros Schrift ‘De Legibus’ in Mittelalter und Renaissance (Studia et Testimonia Antiqua 10, 1974), 361 sq. (cod. Voss'); cf. indicem codicum, 460. prov. : Italia (septentrionalis; Patavium). poss.: Possessor incertus cuius insigne gentilicium in f. l r exstat. -joh. hural- tius boistallerius, qui codicem emit a camillo cruccio (l r marg. sup. manu Huraltii: Ex bibliotheca J. Huralti boistallerii. Emi a Camillo cruccio ////; l* r signum vel numerus bibliothecae Huraltii (?), cf cod.Q.3) [Omont, Catalogue 189 adn. 1; de Meyïer, Petau 186 adn. 25]. - melch. thevenot (I r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXII; Mourlot, Thévenot 114). - is. vossius (Catal. Colom. num. 178; CMA 2, 2503.178). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 177). - bibl. leid. (scidula num. 177, f. l r marg. dext. adglut.; catal. an. 1716, p. 384, num. 100: M. Tullii Ciceronis de legibus libri III, etc.).
Ü VOSS.LAT.Q. 101 - IUSTINUS Membr., saec. x (teste BischofF) (?), 232 X 180, fol. 136. (iv+ii) {(1-4, 9-12) + (5-8, folia membr. recentiora inserta)}+2 iv (13-28) + (v-1) (29-37)+ 3 iv (38-61)+ {(ii-1)+i, adglut.} {(62, 65-66) + (63-64)}+4 iv (67-98)+i (99-100)+4 iv (101-132)+n (133-136). Fasciculi in fine in medio marg. inf. i—<xvii> numerati; nonnulli numeri hodie desunt, scil. iv, vn, x, xn, xvi—xvii, aut non adpositi aut desecti cultro compactoris aut deperditi marg. inf. mutilo; numeri manu eiusdem temporis vel paulo posteriore scripti sunt. Multa folia in marg. mutila sunt. Textus 190/195 X 130/135, lin. 28 (hie illic 26 vel 27) (stilo lin.). Plures librarii scripserunt ut videtur, qui in parte priore haud facile inter se distinguuntur; 67 r -100 r ab uno, 101 r -136 v ab altero librario scripta sunt. Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones atramento, inscriptiones litt. capit. quadratis vel rusticis intermixtis hie illic uncialibus scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata fere ut in cod.Q.34. F.92 y lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie, tab. 186.2 (cf. 2, p. 26); 24 r (pars, inf.) et 56 v (pars sup.) ap. E. Pellegrin, Un Manuscrit de Justin annoté par Landolfo Colonna (Leid. Voss. Lat.Q.101) (Italia Medioeva- le e Umanistica 3, 1960), tab. 9. l r -136 v med. <m. iuniani iustini) epitoma historiarum philippigarum pompei trogi, sine prologis; librorum inscriptiones vel subscriptiones nomen Iustini nusquam exhibent [ed. O. Seel (1935), <1>—302]: (l r ) Pompei Trogi Praefatio: Cum multi ex romanis, etc. [ed. laud. <1>—2]; (l v ) Incipit Pompei Trogi epitoma. Liber primus (quae verba altera manus eiusdem temporis vel paulo posterior in spatio relicto addidit): Principio rerum gentiu(m), etc. Desunt nulla lacuna indicata: (20 r lin. 21) n.13, 8 paucis Abydum - 15, 3 hostibus [ed. laud. 35.22-37.13], in marg. landulphus de columna (t 1331) (teste E. Pellegrin, op. laud. 248) adnotavit: hie defic(it) aliquid; (39 r lin. 19) vm.3, 10 ob hanc - 4.12 Thermopylarum [ed. laud. 79.4-80.18], in marg. manus saec. xvi ex. ad notavit: deest hie plus q(uam) pagina. F.5 r -8 V , 100 v et maxima pars 103 v vacant, nihil autem deest. Manus eiusdem temporis textum correxit et ea, quae li- brarius omisit, addidit; aliae manus hie illic adnotationes marginales ad- scripserunt (usque ad 34 v ); lector saec. xiv, qui est landulphus de columna (teste Pellegrin) marginibus adnotationes adscripsit et hie illic capita humana delineavit. F.90 v manus saec. xvi ex. adnotavit in marg. lectionem ver sacrum iuxta verba sublineata pueri agrum (lust. 24.4, 1: ed. laud. 195.10) (qua de re cf. Pellegrin, op. laud. 244 sqq.). Iustinus, ed. Abr. Gronovius (1760), praef. p. ++5 (cod. Leidensis quintus); Fr. Riihl, Die Textes-quellen desjustinus (Jahrb. f. Philol., Suppl. Bd. 6, 1872), 11 [cod. L]; Iustinus, ed.
Fr. Rühl (1886), vi; ed. O. Seel (1935), vii, <xv> [cod. L]; W. A. Schroder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 22 [cod. L]; O. Seel, Eine römische Weltgeschichte. Studiën zum Text der Epitome des Iustinus und zur Historik des Pompejus Trogus (Erlanger Beitrage zur Sprach- und Kunstwisschenschaft. Bd. 39, 1972), 15. 136 v in spatio relicto manus eiusdem temporis vel paulo posterior duas in- scriptiones addidit alteram Vespasiano Imp., alteram Q. Fabio Blandio dedicatam [ed. Abr. Gronoviusp. + +5 V0 ; CIL 6, 939; 3518; I. B. de Rossi, Inscr. Christ. urbis Romae 2.1 (1888), 40]. prov. : Gallia (?, teste Bischoff). poss. : Fortasse codex est idem qui in bibliotheca Ecclesiae b. mariae carno- tensis erat, a cuius praefectis utendum accepit Landulphus de Columna d. 12 Nov. an. 1309 (cf. H. Omont, Catalogue général des manuscrits..., Chartres 11, 1890, p. iv: (...). Dominus Landulphus de Columpna cepit a capitulo precario nomine libros quorum nomina subsequuntur: Pompeys Trogus (...); an codicem resti- tuerit incertum est. - <jac. cuiacius (f 1590)> (teste Pellegrin). - p. petavius (l r marg. sup.: E. 20). - alex. petavius (cuius numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 46 r ; de Meyïer, Petau 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 321; CMA 2, 2645.320). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 318). - bibl. leid. (scidula num. 316; catal. an. 1716, p. 384, num. 101: Pompeii Trogipraefatio. Sed est Justinus, etc.). litt. : G. Billanovich, Tra Dante e Petrarca (Italia Medioevale e Umanistica 8, 1965), 30. VOSS.LAT.Q.102 - CASSIANUS Membr., saec. xi, 235x160, fol. 158. (iv-2) (1-6)+6 iv (7-54) + (iv+l) (55-63) + 11 iv (64-151)+ (rv-l) (152-158). Fasciculi in fine in medio marg. inf. a librario ipso, ut videtur, <i>—<xx> numerati, inde a quinto fasciculo una cum litteris f-t; numeri fasciculorum primi et ultimi desunt deperdito folio ultimo, octavi et decimi sexti fortasse desecti sunt. Textus 170/175 X 110/105, lin. 25-26 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Initium collationum littera maiore atramento ducta, quae paulo post in spatiis a librario relictis addita est, initium capitum littera rubra distinguitur; in- scriptiones et priora verba capitum rubra. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q,.99. l r — 158 r . <iohannes gassianus), coLLATiONEs i—x [ed. M. Petschenig (CSEL 13, 1886), 3-308]: (l r ) index capitum primae collationis incipiens inde a cap. ii primo folio deperdito [ed. laud., 6—7]; (l v ) praefatio: Debitu(m) q(uo)d
beatissimo - properemus [ed. laud., 3-5]; (2 V lin. 20) coll, i: Cu(m) in heremo sythi, etc.; (20 v ) ii; (38 r ) in; (53 v ) rv; (68 r ) v; (85 r ) vi; (97 v ) vn; (115 v ) vra; (130 r ) ix; (146 v ) x, quibus collationibus praemittitur index capitum. Inter f. 6 et 7 desunt deperdito folio: i.7 quodpraetermissum -8 ac dispensatio\ne [ed. laud., 13.16-15.1]. Post finem coll, x manus paulo posterior addidit (158 r ) subscriptionem litt. capit. scriptam: Fin(iunt) X collaciones patru(m) in sithy co(m)moranciu(m), qu$ q(ui)a tantis ac talibus auctoribus editae sunt, inter reliquas primatu(m) et loco et sensu optinent; altera manus addidit: quaru(m) sunt du$ moysi abb (at) is, I danielis, I theodori, I serapionis, I pafnutii, II sereni, dug ysaac abb (at)is. In subscriptionibus ad finem collationum nusquam nomen Cassiani legitur, 38 r marg. sup. eadem manus ut videtur, quae subscr. 158 r addidit, adnotavit: Joh(anne)s cassian(us) huius operis auctor immo c(om)pilator more suo se(m)p(er) in fine singularu(m) collacionu(m) epylogu(m) facit, declarans breuit(er) q(uo)d in eis p(re)cipuu(m) q(uo)due magis dignu(m) memoria habeat(ur) (et) hoc recte q(ui)a sicut proemiu(m) in capite, ita epylogus in fine bene ponitur. Variae manus eiusdem temporis vel paulo posteriores textum correxerunt; una ex eis (eadem quae 38 r apparet) multas adnott. margin, scripsit. Usque ad 30 r manus eiusdem temporis titulos margin, adscripsit ad usum rubricatoris (hie illic postea cultro compactoris mutilos), 33 r —35 v altera manus titulos in marg. inf. addidit. 158 v (altera manu saec. xi), Excerpta ex breviario quodam, scil. ex ea parte, in qua agitur de dedicatione ecclesiae, cum neumis; primum excerptum incipit: Z<uhaee festinans descende, etc.; ultimum: Erexit iacob lapidem in titulum fundens oleum, cetera desunt. In marg. inf. manus saec. xrn scripsit: om(n)is homo -ponit [ == Io.2, 10]. prov. : Gallia. poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 119; CMA 2, 2444.119). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 119). - bibl. leid. (scidula num. 119; catal. an. 1716, p. 384, num. 102: Collationes monachorum, etc.). litt.: Carey, Scriptorium of Reims, 60 {doubtful). VOSS.LAT.Q.103 - CICERO, BOETHIUS Membr., saec. xii 2 , 232x150, fol. 102. 12 iv (1-96)+m (97-102). Fasciculi (praeter ultimum) in fine in medio marg. inf. litteris a-m a librario ipso numerati. Textus 175 X 95/100, lin. 31 (stilo et atramento lin.). Unus librarius scripsit nisi forte 66 v lin. 1-12 altera manu scriptae sint. Littera textualis. In initio operum (l r , 46 r , 52 v ) et librorum (70 v , 79 v ) littera maior aurea linea
caerulea circumdata et punctis caeruleis ornata adiectis lineis volventibus rubris; 21 r littera minor sine punctis, 59 r littera maior bicolor (rubro et viridi coloribus coniunctis) lineis et punctis caeruleis et punctis rubris ornata; in initio capitum litterae minores rubrae, caeruleae, virides lineis eisdem coloribus ornatae; inscriptionum litt. rubrae et caeruleae alternae colore viridi ornatae, aut litt. rubrae tantum (70 v ) aut colore viridi ornatae (79 v ). In textu litt. init. colore viridi expletae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q_.10. l r -46 r . <M. TULLIUS CICERO, RHETORICA, VulgO: DE INVENTIONE> [M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia. Vol. 1, fasc. 2: Rhetorici libri duo qui vocantur de Inventione, ed. E. Stroebel (1915), <lb)-156b]: Incipit p(ri)ma rethorica (in marg. sup. p. petavius adnotavit: M. Tull, de Inventione Rhetoric.)-. Sepe (et) multu(m) mecu(m) cogitaui, etc.; (21 r ) n. Manus saec. xiii hie illic glossas interlin. et varias lectiones scripsit (ut et ad sequentia opera); variae manus saec. xm-xv lemmata et adnot. margin, scripserunt. Fr. Oudendorpius textum contulit, cf. Ciceronis (vel incerti auctoris) Rhetor, ad Herennium 11. iv et de Invent. 11. n, ed. P. Burmannus Sec. (1761), 614 sqq. 46 r -52 v . <ANICIUS MANLIUS SEVERINUS BOETHIUS, DE DIFFERENTIIS) TOPICIS liber iv [PL 64, 1205 sqq.]: (46 r lin. 10) Incipit quartus thopicor(um): Si quis opens titulu(m), etc.; (52 v ) subscr.: Explicit liber IIII De topicis. Manus saec. xm/xiv adnot. marg. scripsit. 52 v -102 r . <AUCTOR INCERTUS), RHETORICAE AD C. HERENNIUM libri IV [M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia. Vol. 1, fasc. 1: Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium lib. IV. iterum rec. Fr. Marx. ed. stereotyp. ... cur. W. Trillitzsch (1964), <1>-192]: (52 v lin. 19) Incipit ID Rhetorica ad herennium: Et si negotiisfamiliarib(us), etc.; (59 r ) n; (70 v ) hi; (79 v ) iv; (102 r lin. 20) subscr.: Explicit-, ceteram folii partem librarius vacuam reliquit, postea lector quidam quaedam scriptorio lapide hodie fere evanida adnotavit. In marg. eadem manus apparet quae supra ad f. 1-46 laudatur. Contulit Fr. Oudendorpius, cf. ed. Burmanni supra laud., 518 sq. Cornifici Rhetoricorum ad C. Herennium 11. iv, ed. C. L. Kayser (1854), xxvii sqq.; Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium 11. iv, ed. F. Marx (1894), 37; M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia. Fasc. 1: Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium lib. iv, iterum rec. Fr. Marx (1923), xi; ed. stereotyp. ... cur. W. Trillitzsch (1964), xv [cod. v]. 102 v vacat ut omittam pauca manu saec. xiii scripta et adnotationem posses- soris, de qua vid. infra. prov. : Gallia (septentrionalis ?). poss.: Magister geroldus de abbatisvilla (?) (•[1271 vel paulo post). - collegium SORBONNIGUM Parisiense (102 v inscriptio saec. xiv quae postea ita
erasa et liquore chymico maculata est ut hodie pauca verba et litterae tantum distinguantur; legi potest ut opinor: Iste liber est collegii pauperum magistrorum par. in theologicafacilitate studencium ex legato magistri Geroldi (?) de abbatisvilla (...) (?); codex laudatur in catalogo parvae librariae Sorbonnicae an. 1338 confecto: LI. Libri Tullii et Boecii (...) 11. Rhetorica Tullii. Incipit in 2° fol.‘turn odii\ in pen. ‘in animatas' [quibus cum verbis cod. Voss. 2 r et 101 r omnino convenit]. Precium VIIIsol. [Delisle, Le Cabinet des Mss. 3, 61). - p. petavius (l r in dextro angulo sup.: P. 39; in marg. inf.: ole, aTuyoi 7ly.v sutu^m). - alex. petavius (cuius numerus fortasse erat 1066, cf. Catal. Petav. 78 r ; de Meyier, Petau 17; 126). - <Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 304; CMA 2, 2628.303). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 301; ad sinistram: 300). — bibl. leid. (scidula num. 299; catal. an. 1716, p. 384, num. 103: M. Tullius Cicero de inventione, etc.). litt. : R. Mattmann, Studie zur handschriftlichen Überlieferung von Ciceros ‘De Inventione’ (1975), 178. VOSS.LAT.Q_. 104 - LIBER EXODUS Membr., saec. xn, 227 X 168, fol. 86. m (1-6)+ 10 iv (7-86). Nonnulli fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, fere in medio marg. inf. a librario ipso scripta, exhibent (30 v , 46 v , 62 v , 78 v ; cetera cultro compactoris desecta sunt). Textus usque ad f. 81 r tribus columnis scriptus est: columna media textum biblicum continet, prima et tertia glossas. Columna media valde variat inter 175/180x25/90, lin. 18 plerumque; 81 v -84 v : 170/180x100/110, lin. 26-27 (atramento lin.). Unus librarius scripsit (nisi 6 V , 20 r —21 v lin. 17, 84 v —85 v aliis manibus scripta sint), qui idem l r -38 v plurimas glossas scripsit; inde a 39 r alter, ut videtur; hie illic aliae manus eiusdem temporis intervenerunt. Littera textualis italica. In initio (l r ) littera maior aurea ornamentis rubris caeruleisque atque frondibus albis ornata; litterae duae sequentes eiusdem verbi et litterae sequentis verbi minores aureae linea rubra circumdatae; 29 v et 31 r litt. init. aureae simplices; in initio inscriptio rubra. Tegumentum ut in cod.Q.3 (Thevenotianum); 5 folia chart, praeligata et 6 postligata, re vera folia hodie postligata olim praeligata erant codice perperam in tegumento compacto: folium hodie postligatum paenultimum nomen possessoris exhibet ut alii codd. Thevenotiani in fronte. Primum folium praeli- gatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -85 r . liber exodus, (cum glossa ordinaria) usque ad flamma per noctem, et
(cum glossa interlineari) [Biblia cum glossa ([Basileae, Ioh. Petri de Langen- dorffetloh. Frobenius de Hammelberg], 1506), 1, 123 r -213 v ]: Incip(it) lib(er) bel(l)emoth id e(st) exod(us): Hec sunt no(min)a filior(um) isr(ae)l, etc.; sine subscriptione; glossae incipiunt: Exodus g(re)ce. exitus, etc. In cod. tres glossae sub nomine gilberti (dicti universalis, episc. Londinensis, f 1134) leguntur [cf. B. Smalley, Gilbertus Universalis Bishop of London (1128-34) and the Problem of the ‘Glossa Ordinaria’ (Recherches de Théologie ancienne et médiévale 7, 1935), 235 sqq., (8, 1936), 24 sqq.], scil. ll r : n(on) p(ri)ma(m) tribu(m) - gaud(et) [ad Ex. 6.16]; 12 r : (et) aaron octoginta t(ri)u(m) - repleu(m) [ad. Ex. 7.7]; 38 r : notandu(m) q(uod) lex - cause(n)t(ur) [ad Ex. 19.7-8] [cf. Stegmüller, RB 2537, qui cod. Voss, non laudat]. F. 85 r pars infer, sine textu est. 85 v -86 r vacant, ut omittam glossam 85 v manu eiusdem temporis scriptam, quae eadem, ut videtur, 86 v adnotavit: Je(rosa)l(e)m uocata e(st) elia ab elio rege romanor(um) q(ui) p(ost) titu(m) fee (it) ea(m) reedificare. 86 v . Variae probationes pennae et duae adnotationes manibus cursivis saec. xm-xiv scriptae, difficiles lectu et partim erasae, ex quibus altera nomina propria praebet: (...?) magdalene (...) meep(er) bartolomeu(m) jiliu(m) d(omi)ne (...?) ypp xx in p(re)sencia dopnj ang(e)lj notarij (?) jamen (sis) (?) ( ?). prov. : Italia. poss.: melch. thevenot (fol. postlig. paenult.: Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et V; Mourlot, Thevenot 111). - is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). - ger. vossius (num. 278; ad sinistram: 277). - bibl. leid. (scidula num. 277; catal. an. 1716, p. 384, num. 104: Historia veteris Testamenti, etc.). VOSS.LAT.Q.105 - IOH. BRODAEUS Chart, (insigne parvum coronatum, in quo lilium gallicum; vas), saec. xvi, 232x 165, fol. 1*. 53. xxvn (1*. 1-53). Scripsit iohannes brodaeus, ut ex scriptura apparet (cf. Voss. Lat. F. 56). Tegumentum saec. xvi/xvii (membr. flexibile fortasse iussu p. petavii con- fectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. In tergo exstabant olim duo fragmenta membr., quae erant partes ex uno folio codicis cuiusdam saec. xi ex./xn in. conscripti qui Augustinum De Civ. Dei continebat, quae fragmenta m. Sept. an. 1964 in cod. BPL 2514A translata sunt.
m IOHANNIS BRODAEI (1500-1563) ADNOTATIONES AUTOGRAPHAE: l* v , l r -16 r , 53 v . in Martialem: (l r ) Inprimu(m) [del.] Martial Lib. [del.] anno ij [supra tria verba posteriora Brodaeus scripsit: amphitheatru(m) Claris]. Assiduus iactet. Malim cu(m) Alciato legere Assyrius, etc.; l r marg. sup. p. petavius ad- notavit: Joan. Brodaej Turon., et in angulo sinist.: Miscell. Lib. X, cap. 22. 17 r -23 v . in Des. Erasmi Adagiorum chiliades: Quedam in chiliadib(us) Erasmi annotantur. Erasmus prouerbiu(m) hoc, etc. l* r , 24 r -53 r vacant. prov. : Gallia. POSS.: ioh. brodaeus. - p. petavius (fol. sec. praelig. in angulo dextro sup.: S. 41). - ALEX, petavius (in tergo tegumenti numerus 1443 exstat, cf. Catal. Petav. 80 r ; de Mey'ier, Petau 55 sq.). - <christina sueciae regina). - is. vossius (fol. sec. praelig.: Isacus Vossius; Catal. Colom. num. 101; CMA 2, 2426.101). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 101). - bibl. leid. (scidula num. 101; catal. an. 1716, p. 384, num. 105: Joan Brodaei miscellaneorum pars, etc.). VOSS.LAT.ai06 - SYMPHOSIUS, ALDHELMUS Membr., saec. ix/x (f. 1: saec. xi); 225 X 150, fol. 24. 1 Fol. (1, ex codice quo- dam avulsum olim. f. 2 adglutinatum)+iii (2—7) +iv (8-15)+v (16-25). Textus 180/200 X 110, lin. 24-28 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter 2 V -15 V , alter 16 r -25 v . Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae saepe colore rubro expletae, insuper nonnullae punctis circumdatae sunt; inde a f. 16 litterae init. rubrae; inscriptiones et lemmata rubra. F.l: 198x150, textus c. 190x135/140, lin. 38 et 43. Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae. Tegumentum ut in cod.a24; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. Olim codex ligatus erat folio membr. anno 1886 a codice separate et hodie adservato ut Voss. Lat. F. 122, ubi vid. F.25 v pars inf. lithographice depicta est ap. F. Dietrich in op. infra laud.; lucis ope ap. A. H. Smith, The Photography of Manuscripts (London Mediaeval Studies 1, 1938), tab. 2a, b, et ap. R. W. Zandvoort in op. infra laud.; ap. M. B. Parkes, op. infra laud., tab. I. l r ~ v . Fragmentum <ex libro pontificali valde abbreviate), inde a Lucio (t 254) usque ad Symmachum (f 514): Lucius nacion(e) roman (us) sed(it)
am (os) III. m(ense)s III. dies III. Hie p(re)cepit ut duo pr(es)b(iter)i (et) 111 diac(oni) e(pisco)p(u)m in om(n)i loco n(on) desererent - Simmachus (...). hie constituit ut in om(n)i die dominico uel in nataliciis s(an)c(t)oru(m) gl(ori)a in excelsis d(e)o caneret(ur). hie ordinavit ep(iscop)os CXVII. pr(es)b(iteros) XC. diac(onos) VI [cf. Libri Pontificalis partem priorem, ed. Th. Mommsen (MGH Gest. Pontif. Roman. 1, 1898), 32-125, vel 239-258 (Epitomae)]. 2 r (saec. x, prius vacuum relictum) <symboli nicaeno-gonstantinopolitani pars ultima), graece litteris carolinis transcripta, inde a verbis ek ton uranon. kae sarcotenta, usque ad finem (lin. 13); tres priores lineae neumis instructae sunt. Sequitur (lin. 14-17) (hymnus) graecus litt. carolinis transcriptus: agios agios agios kyrrios sabahoth — tukos mueleysonymas [textus graecus in: ’ExxX7]en.acrTi.xoi; Oapo? 38 (1939), 167*, quam edit, non vidi, cf. H. Follieri, Initia hymnorum ecclesiae graecae 1 (Studi e Testi 211, 1960), 26]. 2 V -8 V . CAELIUS FIRMIANUS SYMPHOSIUS, AENIGMATA [ed. R. Th. Ohl (DisS. Philadelphia 1928); ed. Fr. Glorie, Variae collectiones aenigmatum mero- vingicae aetatis (CC 133A, 1968), <621>-721; cf. 613 (cod. V 2 )]; (2 V marg. sup.): incipiunt enigmata Symphosii; (lin. l)prologus: Haec quoq(ue) symphosius de carmine lusit inepto, etc.; (lin. 19) Grafium. De summo planus, etc.; omittuntur aenigmata 51; 77; 81.3-82.2; 12 ante 11, 79 ante 78, 61 post 100 legitur; inter 96 et 97 exstat <Ps.-symphosii aenigma 4> [ed. laud. 723]. L. Müller, Zu Symphosius (Jahrb. f. Philol. 93, 1866), 266 sqq. [cod. Q_]; Poetae Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 4 (1882), 26; Anthol. Lat., ed. A. Riese (1894), 286 [cod. d]; Symphosius, ed. R. Th. Ohl (Diss. Philadelphia 1928), 29; J. D. A. Ogilvy, Books known to the English 597-1066 (Mediaeval Acad, of America. Public. 76, 1967), 247; Chauncey E. Finch, Codex Vat. Barb. Lat. 721 as a source for the riddles of Symphosius (Transact, and Proc. of the Amer. Philol. Assoc. 98, 1967), 176. 8 V -25 V . aldhelmus, aenigmata [ed. R. Ehwald (MGH Auct. Ant. 15, 1919), 97-149; ed. Fr. Glorie, Collectiones aenigmatum merovingicae aetatis (CC 133, 1968), <367>-370, <377>-539]: (8 V lin. 19-20) Incip(iu)nt capituli de enigmatibus aldhelmi; (9 r -10 r ) index: I. de terra - C. de creatura\ (10 v -ll r lin. 11) praefatio: Incip(iu)nt enigmata aldhelmi: Arbiter, a(et)hero - dignare nefandas [ed. laud. 97-99]; (ll r lin. 12) I. Altrix cunctorum, etc. Omittuntur aenigmata 22.4; 46.5; 93.7; 38.6 post 39.1 legitur (f. 15 r ); in 100 ordo versuum est: 1-43, 61-67, 44-60, 68-83; (25 v lin. 15) subscr.: Expliciunt enigmata finit finit', librarius ipse addidit (lin. 16-19) versus modo orationis solutae scriptos: Aurea dum exili chr(ist)o fila uirgo acu dedicata manui pallida tor quit aereo Turn ego calamo crinigeril pingo paginas lacrimasl Paup(er) poeta nescit antra musarum [ed. R. Ehwald 149, ex cod. Paris. B. N. ms. lat. 8440 (saec. x)]. Marginibus titulos adscripserunt manus antiquae, inde ab aenigm. 20 (12 v ) p. daniel, qui paucas adnotationes addidit. In spatio 10 r relicto librarius addidit versus: JVimphae aelfinni eadem (et) muse\ Oreades duun. aelfinni, etc. [ed. L. Bethmann in ephem. infra laud.; ed. A. H.
Smith, Three Northumbrian Poems (1933), 7; H. D. Merritt, Old English Glosses (The Modern Language Assoc, of America, General Series 16, 1945), 71; ed. J. Gerritsen, op. infra laud., 4 adn. 14]. M. Manitius, Zu Baedas Gedichten und de arte metrica (SB Wien, Philos.-hist. Cl. 112, 1886), 615. 25 v lin. 20-28 (ab altero librario scriptae saec. x iudicio M. B. Parkes, op. infra laud., 216, an recte ?) <aldhelmi aenigma de lorica), anglo-saxonice: Mec seueta /// uong, etc. W. G. Pluygers bibliothecae Leidensis praefectus, m. Nov. an. 1864 fragmentum transcripsit in scida chart., quae hodie adservatur adglutinata folio primo postligato; transcriptionem edidit R. W. Zandvoort, The Leiden Riddle (English and Germanic Studies 3, 1949-50), 50, lucis ope depinxit in: Collected Papers (Groningen Studies in English 5, (1954), tab. 4. Supra verba priora et in marg. exstant neumae; variae manus margini varia adscripserunt, e.g.: Fuit in diebus erodis regis iudee sacerdos q(ui)da(m) de uico abia [= Luc. 1, 5]; Vox clamantis in deserto [ = Luc. 3, 4]; Otgerius; Agl(e)sar- d(us) (?); probationes pennae. L. Bethmann, Alte Glossen (Zeitschr. f. deut. Alterthum 5, 1845), 199; Fr. Dietrich, Commen- tatio de Kynewulfi poetae aetate (Indices Lectionum ... in Acad. Marburgensi 1859/60), 16 sqq.; H. Sweet, The Oldest English Texts (1885), 149 sqq.; O. B. Schlutter, Das Leidener Ratsel (Anglia 32, 1909), 384 sqq.; id., Nachtrag zum Leidener Ratsel (ibid.), 516;J. H. Kern, Das Leidener Ratsel (id. 33, 1910), 452 sqq.; O. B. Schlutter, Zum Leidener Ratsel (ibid.), 457 sqq.; J. H. Kern, Noch einmal zum Leidener Ratsel (id. 38, 1915), 261 sqq.; ed. A. H. Smith, Three Northumbrian Poems (1933; ed. 2 1968); ed. E. van Kirk Dobbie, The Anglo- Saxon Minor Poems (1942); Sweet’s Anglo-Saxon Reader. 11th ed., revised by C. T. Onions (1948), 167; R. W. Zandvoort, The Leiden Riddle (English and Germanic Studies 3, 1949-50), 48 sqq. (= Collected Papers supra laud., 8 sqq.); G. K. Anderson, Aldhelm and the ‘Leiden Riddle’ (Old English Poetry, ed. R. P. Creed, 1967), 167-176; J. Gerritsen, The Text of the Leiden Riddle (English Studies 6, 1969), passim; M. B. Parkes, The manuscript of the Leiden Riddle (Anglo-Saxon England 1, 1972), 207-217; textum edidit 208. prov. : Gallia (Monasterium S. Benedicti Floriacense). poss.: {monasterium floriacense). - <P. DANIEL). - p. petavius (2 r in angulo dext. sup.: R. 37). - alex. petavius (num. 1214, cf. Catal. Petav. 82 v ). - {Christina sueciae regina).-is. vossius (Catal. Colom. num. 320; CMA 2, 2644.319). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 317). - bibl. leid. (scidula num. 315; catal. an. 1716, p. 384, num. 106: Aenigmata Sjmphosii, etc.). litt. : W. M. Lindsay, Notae Latinae (1915), 460. - id., Collectanea varia (Palaeographia Latina, ed. W. M. Lindsay 2, 1913), 16. - N. R. Ker, Catalogue of Manuscripts containing Anglo-Saxon (1957), 479: Appendix num. 19.
ann(os) III. m(ense)s III. dies III. Hie p(re)cepit ut duo pr(es)b(iter)i (et) III diac(oni) e(pisco)p(u)m in om(n)i loco n(on) desererent - Simmachus (...). hie constituit ut in om(n)i die dominico uel in nataliciis s(an)c(t)oru(m) gl(ori)a in excelsis d(e)o caneret(ur). hie ordinavit ep(iscop)os CXVII. pr(es)b(iteros) XC. diac(onos) VI [cf. Libri Pontificalis partem priorem, ed. Th. Mommsen (MGH Gest. Pontif. Roman. 1, 1898), 32-125, vel 239-258 (Epitomae)]. 2 r (saec. x, prius vacuum relictum) <symboli nicaeno-gonstantinopolitani pars ultima), graece litteris carolinis transcripta, inde a verbis ek ton uranon. kae sarcotenta, usque ad finem (lin. 13); tres priores lineae neumis instructae sunt. Sequitur (lin. 14-17) (hymnüs) graecus litt. carolinis transcriptus: agios agios agios kyrrios sabahoth — tukos mueleysonymas [textus graecus in: ’ExxX7)o[,a<3Ti.xot; «Mpo? 38 (1939), 167*, quam edit, non vidi, cf. H. Follieri, Initia hymnorum ecclesiae graecae 1 (Studi e Testi 211, 1960), 26]. 2 V -8 V . GAELIUS FIRMIANUS SYMPHOSIUS, AENIGMATA [ed. R. Th. Ohl (DisS. Philadelphia 1928); ed. Fr. Glorie, Variae collectiones aenigmatum mero- vingicae aetatis (CC 133A, 1968), <621>-721; cf. 613 (cod. V 2 )]; (2 V marg. sup.): incipiunt enigmata Symphosii; (lin. 1) prologus: Haec quoq(ue) symphosius de carmine lusit inepto, etc.; (lin. 19) Grafium. De summo planus, etc.; omittuntur aenigmata 51; 77; 81.3-82.2; 12 ante 11, 79 ante 78, 61 post 100 legitur; inter 96 et 97 exstat <Ps.-symphosii aenigma 4) [ed. laud. 723]. L. Müller, Zu Symphosius (Jahrb. f. Philol. 93, 1866), 266 sqq. [cod. QJ; Poetae Lat. Min., ed. Aem. Baehrens 4 (1882), 26; Anthol. Lat., ed. A. Riese (1894), 286 [cod. d]; Symphosius, ed. R. Th. Ohl (Diss. Philadelphia 1928), 29; J. D. A. Ogilvy, Books known to the English 597-1066 (Mediaeval Acad, of America. Public. 76, 1967), 247; Chauncey E. Finch, Codex Vat. Barb. Lat. 721 as a source for the riddles of Symphosius (Transact, and Proc. of the Amer. Philol. Assoc. 98, 1967), 176. 8 V -25 V . aldhelmus, aenigmata [ed. R. Ehwald (MGH Auct. Ant. 15, 1919), 97-149; ed. Fr. Glorie, Collectiones aenigmatum merovingicae aetatis (CC 133, 1968), <367>-370, <377>-539]: (8 V lin. 19-20) Incip(iu)nt capituli de enigmatibus aldhelmi; (9 r -10 r ) index: I. de terra - C. de creatura\ (10 v -ll r lin. 11) praefatio: Incip(iu)nt enigmata aldhelmi: Arbiter, a(et)hero - dignare nefandas [ed. laud. 97-99]; (ll r lin. 12) I. Altrix cunctorum, etc. Omittuntur aenigmata 22.4; 46.5; 93.7; 38.6 post 39.1 legitur (f. 15 r ); in 100 ordo versuum est: 1-43, 61-67, 44-60, 68-83; (25 v lin. 15) subscr.: Expliciunt enigmata finit Jinit; librarius ipse addidit (lin. 16-19) versus modo orationis solutae scriptos: A urea dum exili chr(ist)o fila uirgo acu dedicata manu/ pallida tor quit aereo Turn ego calamo crinigeri\ pingo paginas lacrimasj Paup(er) poeta nescit antra musarum [ed. R. Ehwald 149, ex cod. Paris. B. N. ms. lat. 8440 (saec. x)]. Marginibus titulos adscripserunt manus antiquae, inde ab aenigm. 20 (12 V ) p. daniel, qui paucas adnotationes addidit. In spatio 10 r relicto librarius addidit versus: Nimphae aelfinni eadem (et) muse/ Oreades dum. aelfinni, etc. [ed. L. Bethmann in ephem. infra laud.; ed. A. H.
Smith, Three Northumbrian Poems (1933), 7; H. D. Merritt, Old English Glosses (The Modern Language Assoc, of America, General Series 16, 1945), 71; ed. J. Gerritsen, op. infra laud., 4 adn. 14]. M. Manitius, Zu Baedas Gedichten und de arte metrica (SB Wien, Philos.-hist. Cl. 112, 1886), 615. 25 v lin. 20-28 (ab altero librario scriptae saec. x iudicio M. B. Parkes, op. infra laud., 216, an recte ?) <aldhelmi aenigma de lorica), anglo-saxonice: Mec seueta /// uong, etc. W. G. Pluygers bibliothecae Leidensis praefectus, m. Nov. an. 1864 fragmentum transcripsit in scida chart., quae hodie adservatur adglutinata folio primo postligato; transcriptionem edidit R. W. Zandvoort, The Leiden Riddle (English and Germanic Studies 3, 1949-50), 50, lucis ope depinxit in: Collected Papers (Groningen Studies in English 5, (1954), tab. 4. Supra verba priora et in marg. exstant neumae; variae manus margini varia adscripserunt, e.g.: Fuit in diebus erodis regis iudee sacerdos q(ui)da(m) de uico abia [= Luc. 1, 5]; Vox clamantis in deserto [ = Luc. 3, 4]; Otgerius; Agl(e)sar- d(us) (?); probationes pennae. L. Bethmann, Alte Glossen (Zeitschr. f. deut. Alterthum 5, 1845), 199; Fr. Dietrich, Commen- tatio de Kynewulfi poetae aetate (Indices Lectionnm ... in Acad. Marburgensi 1859/60), 16 sqq.; H. Sweet, The Oldest English Texts (1885), 149 sqq.; O. B. Schlatter, Das Leidener Ratsel (Anglia 32, 1909), 384 sqq.; id., Nachtrag zum Leidener Ratsel (ibid.), 516; J. H. Kern, Das Leidener Ratsel (id. 33, 1910), 452 sqq.; O. B. Schlutter, Zum Leidener Ratsel (ibid.), 457 sqq.; J. H. Kern, Noch einmal zum Leidener Ratsel (id. 38, 1915), 261 sqq.; ed. A. H. Smith, Three Northumbrian Poems (1933; ed.2 1968); ed. E. van Kirk Dobbie, The Anglo- Saxon Minor Poems (1942); Sweet’s Anglo-Saxon Reader. 11th ed., revised by C. T. Onions (1948), 167; R. W. Zandvoort, The Leiden Riddle (English and Germanic Studies 3, 1949-50), 48 sqq. (= Collected Papers supra laud., 8 sqq.); G. K. Anderson, Aldhelm and the ‘Leiden Riddle’ (Old English Poetry, ed. R. P. Creed, 1967), 167-176; J. Gerritsen, The Text of the Leiden Riddle (English Studies 6, 1969), passim; M. B. Parkes, The manuscript of the Leiden Riddle (Anglo-Saxon England 1, 1972), 207-217; textum edidit 208. prov. : Gallia (Monasterium S. Benedicti Floriacense). poss.: «(monasterium floriacense). — <P. DANIEL). — p. petavius (2 r in angulo dext. sup.: R. 37). - alex. petavius (num. 1214, cf. Catal. Petav. 82 v ). - <(christina sueciae regina). —is. vossius (Catal. Colom. num. 320; CMA 2, 2644.319). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 317). - bibl. leid. (scidula num. 315; catal. an. 1716, p. 384, num. 106: Aenigmata Symphosii, etc.). litt.: W. M. Lindsay, Notae Latinae (1915), 460. - id., Collectanea varia (Palaeographia Latina, ed. W. M. Lindsay 2, 1913), 16. - N. R. Ker, Catalogue of Manuscripts containing Anglo-Saxon (1957), 479: Appendix num. 19.
VOSS.LAT.Q. 107 - AUSONIUS, CALPURNIUS, NEMESIANUS Chart. (1-39, 51-56, 58-88: sim. Briquet 2682; 40-49: Briquet 4742; 50, 57: sim. Briquet 9947), saec. xv*, 227 X 152, fol. 88. (v-1) (1-9) +4 v (10-49)+iv (50-57)+2 v (58-77; 58-67 inserta sunt) + (v+1) (78-88). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso ad perpendiculum scripta. Margines f. 1 mutili sunt. Textus 155x75, lin. 26 (l r -57 v , 68 r -88 v ); 150/155x90/100, lin. 21-25 (58 r - 63 r ) (stilo lin.). Librarius principalis l r -57 v , 68 v -88 v scripsit; duae aliae manus scripserunt altera 58 r -59 v , altera 60 r -63 v . Littera humanistica cursiva. Litterae init. et inscriptiones rubrae; 68 r litt. init. maior nondum adpicta est spatio relicto. Tegumentum ut in cod.Q.24; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutina sunt. l r -63 v . decii magni ausonii opuscula [ed. R. Peiper (1886)]: (l r -13 r ) epi- grammata intermixtis aliis rebus; deperditis foliis in initio textus hodie incipit inde ab epitaphio vi.31, 4 Et commutaui, etc. [ed. laud. 83], sequuntur epigr. (xix.2; 9); libri de fastis conclusio (xv.i; iii; iv); epigr. (xix.31; 3; 32; 33); epitaphium (vi.35); epigr. (xix.34—42; 14; 43-45; 53; 46; 47; 49; 51; 52; 1); epitaphium (vi.32); epigr. (xix.54-57; 59; 7; 12; 13; 8; 61; 10; 11; 62); epitaphia (vi.28; 30, 1-2); epigr. (xix.63-65; 67-79) (7 r marg. inf.: Anthol. graec. xvi.162 et 160, 6-7, cf. Peiper, 337); 24; 80; 81; 4; 82-87; 60; 88-91; 15-20; 92; 93; 9; 94; 22; 23; 58; 95; 96; 48; 97-105) (verba graeca a librario spatiis relictis omissa, altera manus eiusdem temporis addidit); (13 r ~ v ) versus paschales (m.ii); (13 v -23 r ) epistulae (xviii.4; 6; 7 (post verba semel erubesce- rem [ed. Peiper, 231.25] interponitur 15 v lin. 3 praef. bissulae [ed. laud. 115: ii], deinde sequitur altera pars epistulae); 23; 13; 25; 26; 11; 12; 10 (om. vss. 25-35)); (23 v ) ecloga (vii.25); (23 v -25 r ) caesares: monosticha (xvi.1-4), tetrasticha (14-18); (25 r ~ v ) epigramma (xix.16); (25 v ) ecloga (vn.19); epi- grammata (xix.107-112); (25 v -26 r ) ephemeris (ii.7); (26 r -37 r ) gratiarum actio (xx: ed. laud. 353-376); (37 r -40 v ) technopaegnion (xii.2-12; 14); (40 v —43 r ) griphus (xvi); (43 r -47 v ) cento nuptialis (xvii) ; (47 v -49 v ) epistulae (xviii.14 (om. vss. 69 et 87); 24); (49 v -51 r ) ephemeris (ii.3, om. vss. 8-16); (51 r -52 r ) DOMESTicA (ni.4: sine praef., om. vss. 13-16, 19-26, 29-34, 39, 40, 43); (52 r -54 v ) epistula (xvm.22); (54 v -56 v ) cupido cruciatur (viii); (56 v -57 v med.) de bissula (ix, om. 2); cetera pars 57 v vacat; quae sequuntur inserta sunt: (58 r -59 v ) epistula (xvm.29); (60 r -62 r ) catalogus urbium, fragmenta (xi.86-91, 12-14, 46-63, 92-97, 35-45, 28-34, 73-80 (om. 73b, 74a), 107-127 (desunt 110-116a, 117b, 118, 120), 129-144, 166-167 (cf. ed. laud. 152)); (62 v -63 v lin. 6) epistulae graecae (xviii.8 et 9); cetera pars 63 v et
64 r -67 v vacant. lac. Tollius prius codicem eundem esse atque librum Iohannis Tilii episc. Briocensis (| 1570) recte suspicatus est, cf. edit. (1669), p. 6; codice usi sunt Elias Vinetus Burdigalensis (f 1587) (cf. edit, et comment., 1575-80) et Ios. lust. Scaliger (cf. edit. 1588, in fine indicis: Omnia ex duobus antiquis (...) exemplaribus recognita: (...) alterum Joannis Tilii Engolismensis (...) fuit). R. Peiper, Die handschriftliche Ueberlieferung des Ausonius (Jahrb. f. class. Philol. Suppl. Bd. 11, 1880), 197 sqq. [cod. T(ilianus)] ; Ausonii Opuscula, ed. C. Schenkl (MGH Auct. Ant. 5.2, 1883), xix sqq. [cod. T]; ed. R. Peiper (1886), xxxiii; lxx sq.; cxxvii [cod. T]; O. Seeck, iudicium huius edit. (Gött. gelehrte Anzeigen 1, 1897), 497 sqq.; M. Boas, Eine Interpolation in einer Ausonius-handschrift (Berl. Philol. Wochenschr. 35, 1915), 1165 sqq.; R. Sabbadini, Bencius Alexandrinus und der Cod. Veronensis des Ausonius (Rhein. Mus. 63, 1908), 233 sq.; C. Cipolla, Attorno a Giovanni Mansionario e a Guglielmo da Postrengo (Misc. Ceriani, 1910), 749 sqq. (adn. 1); S. Prete, Problems of the text of Ausonius (Ant. Class. 38, 1959), 246; id., Problems, Hypotheses and Theories on the History of the Text of Ausonius (Stud. z. Text- geschichte u. Textkritik, hrsg. von H. Dahlmann u. R. Merckelbach [1959]), 191 sqq.; id., Ricerche sulla storia del testo di Ausonio (Temi e Testi 7, 1960), 20 sqq.; id., The Vossianus Latinus 111 and the arrangement of the works of Ausonius (Didascaliae. Studies in honor of Anselm M. Albareda (...), ed. S. Prete [1961]), 358 sqq.; G. Luck, The textual history of Juvenal and the Oxford lines (Harvard Studies in Class. Philol. 76, 1972), 230 adn. 20. 68 r -82 v . t. calpurnius SICULUS, bucolic a : C. Calphumij carmen bucolicum in- dp (it) jeliciter (...): (M)ondum solis equos, etc. [ed. D. Korzeniewski, Bucolica aetatis Neroniana (1971), 10—73]; omittuntur i.51; vi.38—39,56—57; vn.32—34, 52-54. Post finem sequitur quasi Ecloga vm: 82 v -88 v . <m. AURELIUS olympius nemesianus, eclogae) : <Djum fiscella tibi, etc. [ed. laud. <71>-95]; omittuntur i.28; m.30 et 88 r infra iv.56-61, ubi jibrarius ipse adnotavit: deest hie puto\ (88 v med.) subscr.: C. Calphumij bucolicon c arm(en) desinit\ cetera folii pars vacat. H. Schenkl, Zur Textgeschichte der Eclogen des Calphurnius und Nemesianus (Wiener Studiën 5, 1883), 286; 293 sqq.; Calpurnii et Nemesiani Bucolica, ree. H. Schenkl (1885), lii; ed. Ch. H. Keene (1887), 24 [Codex Vossianus (F)]. prov. : Italia. poss. : <Monasterium s. eustorgi Mediolanense ?). — <JOH. tilius episc. Brio censis (f 1570)) (cf. de Mey'ier, Petau 80 (perperam dicitur: Voss.Lat.0.107). - is. vossius (Catal. Colom. num. 192; CMA 2, 2517.192). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 191). - bibl. leid. (scidula num. 191; catal. an. 1716, p. 384, num. 107: Ausonii varia, etc.). litt. : H. de Ville de Mirmont, Le Manuscrit de 1’Ile-Barbe, fasc. 2 (1918), 29 sqq. VOSS.LAT.Q.108 - HIERONYMUS, GENNADIUS, DECRETALIA Duo codices in unum compacti; 226X 140, fol. 80. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q_.10; insuper bina folia praeligata membr. (hodie numer. 1 et 2) et postligata (hodie numer. 83 et 84) ex codice quodam vetere sublata, de quibus vide in fine.
I 3-67. Vellum et membr., saec. ix 1 . 4 iv (3-34) + (iv-2) (35-40)+iv (41-48) + (iii+i) {(49-51, 54-56)+ (52-53 inserta)}+{(iv-l) + (i-l)} {(57-59,61-64) + 60 insertum} + l fol. (65)+i (66-67). Primus fasciculus in fine in medio marg. inf. littera rubra a numeratus, duo sequentes in initio litteris b et c, a rubrica- tore ut videtur. Textus 175/180x110/115, lin. 26 plerumque, aliquando 27 (stilo lin.). Unus librarius principalis codicem scripsit, alter priores lineas prologi (3 r lin. 7-15) et libri ipsius (6 V lin. 16-20); insuper alia manus scripsit 44 r lin. 17-19, 44 v lin. 3-6, 52 r -53 r lin. 9, lin. 24-53 v lin. 1 (alia manus scripsit 53 r lin. 9-23, cetera folii pars vacat), 60 r -60 v lin. 11 (alia manus 60 v lin. 12-13, cetera folii pars vacat). Minuscula Carolina. F.3 r , 6 V litterae init. maiores atramento ductae, coloribus rubro et flavo or- natae; ceterum litterae init. et inscriptiones rubrae; 41 v inscriptio litt. capit. maioribus atramento scripta est additis inter verba et in fine punctis ut codices ex Luxovio exhibent. 3 r -41 r . Hieronymus, de viris illustribus liber [ed. E. C. Richardson (Texte u. Unters. ... 14, 1896), 1-56.11]: (3 r ) In Chr(ist)i nomine incipit prologus beati Hieronimipresbiteri: Hortaris dexter, etc.; (4 r lin. 4-6 v lin. 5) index capitum, cuius in fine (6 V lin. 5-9): expl(icit) capitulatio. Hie Liber continet de uiris inlustrib (us) ; in primitus beati hieronimi presbiteri usque ad se ipsum; deinde gennadi presbiteri usq(ue) ad Jine(m) ; sequitur spatium (6 lin.), in quo postea adnotatio possessoris addita est, de qua vid. infra; deinde liber ipse incipit: Simonp(et)rus, etc. Inter 37 v et 38 r desunt deperditis duobus foliis: 102 Aduersum Manichaeos - 117 Gregorius [ed. laud. 48.25-51.28]. In fine cap. 37 sequuntur (21 v lin. 5-6) uno tenore verba: plus inuenies eum fecisse libros si legas historia(m) eusebii libros hera XIII; cap. 129 (de lohanne Antiocheno) in cod. auctior est; in fine cap. 135 (de Hieronymo) (41 r lin. 20-25) legitur uno tenore: Item post kune librum unum dedicatum contra iouinianu(m) her(et)icam [sic; postea littera a correcta est in v\ libros duos, (et) apolog(et)icum ad pammachium. Morit(ur) anno a(et)atis suae sicut scripsit prosp(er) in chronica libro XCI pr(i)d(ie) kal(endas) octobr(es). 41 v -67 v lin. 19. gennadius, de viris illustribus liber [ed. Richardson supra laud. 58-97.16; cf. xix, num. 58]: (41 v ) Incip(it) sequentia inlustrium Genadii; (41 v -43 r lin. 19) index capitum [ed. laud. 58-60; omittuntur capp. 30, 87, 93, 95, 101 edit.]; (43 r lin. 20) I. Iacobus cognomento, etc.; cetera 67 v pars vacat. F. 52-53 inserta in locum foliorum deperditorum praebent capp. 26 creda]tur filii - 39 eius[modi [ed. laud. 72.5-75.20] usque ad 53 v lin. 1 cetera folii parte vacua relicta; f. 60 insertum exhibet capp. 67-71 inducere epistolam [ed. laud.
i 84.15-85.28] usque ad 60 v lin. 14; cetera folii pars vacat. Librarius ipse verba graeca omisit spatiis relictis, quae alia manus (an correctoris ?) supplevit. Textus correctus est manu fere eiusdem temporis vel paulo posteriore, fortasse eadem quae hie illic intervenit. prov. : Germania (Weissenburg). poss. : Monasterium ss. petri et pauli weissenburgi (6 v in spatio inter finem indicis capitum et initium libri Hieronymiani: Codex s(an)c(t)or(um) petri et pauli ap(osto)lor(um) in Wissenburg et (con) tin (et) seq(ue)nt(es) libros sc (Meet) Jheronimi de vir(is) illust(ri)b(us). It(em) Genadiu(m) de vir(is) illustrib(us). It(em) scripta damasi pape de vana sup(er)stitio(n)e ep(iscop)or(um) vitanda. It(em) aliq(ua)s ep(isto)las dec (re) tales su(m)mor(um) Pont(ificum) [manu cursiva c. an. 1500]; l v marg. sup.: Codex s(an)c(t)or(um) petri et pauli ap(osto)lor(um) in wisse(n)burg [c. eiusdem temporis]; 3 r marg. sup. exstat littera F (saec. xiv 2 ; est signum bibliothecae Weissenburgensis, cf. Kataloge der Herzog-August- Bibliothek, Wolfenbüttel. Bd. 10: Die Weissenburger Handschriften neu be- schrieben von Hans Butzmann (1964), 28 sqq. et Abb. 3), f. 68 r quoque litteram quamdam exhibet postea cultro compactoris exsectam). — is. vossius (Catal. Golom. num. 308; CMA 2, 2632.307). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 305; ad sinistram: 304). — bibl. leid. (scidula num. 303; catal. an. 1716, p. 384, num. 108: Hieronymus, & Gennadius de viris III., etc.). litt.: Pertz, Hss.UB. Leyden, 578. - P. Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, 23. - Lambert 2, 441 (num. 260). II 68-82. Vellum, saec. ix* (c. an. 850). iv (68-75)+ 7 folia (76-82). Textus 190 X 110, lin. 24 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 68 r -77 r , alter 78 r -81 r lin. 16; in spatio relicto 8T alia manus apparet fortasse eadem saec. ix et ipsa. Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones a librario ipso atramento scriptae sunt. 68 r -81 r lin. 16. Excerpta ex <Ps.-isidori mergatoris decretalium collecti- one> fortasse collecta a Rhabano Mauro iudicio B. Bischoff: (68 r -75 v lin. 9) ex degretis damasi Papae: De vana superstitione corep (iscop)oru(m) uitanda Damasi Papae: Dominis uenerabilibus fratribus (...) damasus. lic(et) fr(atre)s, etc. [Decre- tales Pseudo-Isidorianae, ed. P. Hinschius (1863), 509-515]; (75 v lin. 10-76 r lin. 10) ex decretis innogentii i Papae: Item ex decretis Innocentii Papae ad Decentiu(m) Egubinu(m) ep(iscopu)m. cap(ut) III. Quod non debeant baptizati nisi ab ep(iscop)is consignari: cap. 3 init. - paraclitum [ed. laud. 528(a)]; (76 r lin. 1)
cap. 8 Item idem in eisdem. ad eundem. cap(itu)l(um) VIII q(uo)d ep(iscop)oru(m) tantu(m) sit chrisma ad s(an)c(t)ificati olei unctionem conficere ad locum: C(et)erum Mud sup(er)fluum - chrisma conficere [ed. laud. 528(b)]; (lin. ll-77 r lin. 22) leonis x Papae epistula: Ex epistola Leonis Papae de priuilegio corep (iscop) oru ( n) siue pr(es)b(iter)oru(m) ad uniuersos Germaniae et Europae atq(ue) Galliae ecclesia- ru(m) ep(iscop)os: Leo (...) sal(utem). Cum in d(e)i nomine, etc. [ed. laud. 628]; (77 r lin. 23-77 y vacant); (78 r -81 r lin. 16) ex decretis iohannis in Papae: Explanatio tertii Iohannis papae uniuersis ep(iscop)is p(er) Germaniae et Galliae prouincias constitutie: Quamquam credamus - ibi repperi(et) [ed. laud. 715-717.21]; (80 v lin. 4) Restat (et)iam - fin. [ed. laud. 717.48-718]. 81 r lin. 17-27 prius vacuae relictae sunt; alia manus fortasse et ipsa saec. ix scripsit quaedam de condicione post finem mundi: Post fine(m) mundi om(ne)s caeci uident, (et) om(ne)s surdi audiunt - (et) odor inaestimabilis sup(er) om[nem] terr\am\. 81 v -82 v vacant. prov.: Germania (Fulda). poss. : vid. sub I. lr_2 y , 83 r -84 v sunt folia ex codice quodam saec. xn; textus 200xc.l20 (margi- nes dextri desecti sunt), lin. 20 (stilo lin.). Minuscula Carolina formata. Littera init. et inscriptiones rubrae. Folia legi debent hoc ordine: 83, 1, 84, 2. Fragmenta ex collectario quodam: ...]i«j mundentur offensis, etc.; 84 r-v et 2 r ~v leguntur nomina sanctorum quorum dies festi in mense iunio occurrunt, scil. SS. Nicomedis; Marcellini et Petri; Bonifatii et soc.; Primi et Feliciani; Basilidis, Cyrini, Naboris et Nazarii; Viti, Modesti, Crescentii; Marei et Marcelliani; Gervasii et Protasii; Albani; vigilia S. Iohannis Baptistae. prov.: Germania (ex dioc. Spirensi ?). VOSS.LAT.Q.109 - HAYTON Membr., saec. xrv 1 (post an. 1307), 225 x 160, fol. 72. 9 iv (1—72). Fasciculi in fine in medio marg. inf. litteris A, B, etc. numerati (hodie plerisque desectis) a librario ipso. Textus 155 X 110, lin. 27 (atramento lin.). Littera gothica textualis. In initio partium littera init. maior bicolor (rubro et caeruleo coloribus coniunc- tis) lineis rubris et purpureis ornata; initium capitum litt. init. minoribus rubris et caeruleis alternis lineis purpureis et rubris ornatis, distinguitur; inscriptiones rubrae.
Tegumentum saec. xvn (ut in Voss.Lat.O.5: chart, inflexibile corio rubro ornamentis deauratis impressis ornato tectum; resectio foliorum deaurata); terna folia chart, praeligata et postligata, insuper unum folium membr. praeligatum et unum postligatum; in fronte et a tergo unum folium chart, varii coloris tegumento adglutinatum est. lr_72 r . hayton, flos HisTORiARUM TERRAE orientis, de lingua gallica in lati- nam translate a nicolao falgono [Recueil des historiens des croisades. Docu ments arméniens 2 (1906), 255-362]: (l r ) In no(m)i(n)e patris (et) jilij et sp(iritu)s sancti Amen. Iste liber i(n)titulaturflosystoriarfum) t(er)re orientis q(ue)m co(m) pilauit frat( er) Hayton (us) d(omi)n(u)s curchi co(n)sang(ui)ne(us) regis armenie. ex mandato su(m)mi pontificis s(an)c(t)issimi d(omi)ni n(ost)ri Clementis pape q(ui)nti. Anno Incamat(i)onis d(omi)nice. mill(esim)o. CCC°. septimo. In ciuitate pictauensi Regni francie; (l r - v et l v -3 r ) argumentum librorum (i-iv) et index capitulorum (1-44; codex vero praebet capitula 43 et in textu tituli non conveniunt semper cum eis qui in indice leguntur); (3 r lin. 10) De Regno Cathay: Regnum Catay est maius regnu(m), etc. In fine (72 r ): Explicit liberystoria- r(urn) partiu(m) orientis quern ego Nicholaus falconi scripsi p(ri)mo in g(a)llico ydio(ma)te. s(e)c(un)d(u)m q(uo)d vir religiosus frater hay toms ordinis b(eat)i augustini d(omi)n(u)s curchi consang(ui)neus regis armenie ore suo absq(ue) nota siue aliquo exe(m)plari de uerbo ad uerbu(m) dictauit. (et) de gallico t(ra)nstuli in latinum. Anno d(omi)ni. m°. Hi 0 . vii°. mense augusti i(n) ciuitate pictauen(si). t(em)p(o)r(e) s(an)c(t)issimi patris n(ost)ri domini Clementis pape V. Codex pertinet ad tertiam classem quae dicitur, cf. ed. laud, ci (adn. 1); cvii sq. 72 v prius vacuo relicto, textus postea additus, nunc omnino deletus; inscriptio possessoris tantum legitur, de qua vid. infra. prov. : Gallia. poss. : baudet le feure Parisiensis, qui codicem dono dedit fratribus con- ventus s. marlae ordinis Celestinorum Senonensium precibus Pierre Bureteau fratris atque presbiteri dicti conventus (72 v : Ces presentes hystoires dorient sont du conuent de nostre dame des celestins de sens, a eulx donnees a reqiueste de frere pierre bureteau religieux pr(es)b(it)re oud(it) conuent. par honnorable homme et sage Baudet le feure marchant hostellier demourant es deux anges deua(n)t sainct magloire a paris. Le dimenche de pasques fleuries quj furent le dixseptiesme jour dauril Lan mil Cinq Cens dixhuit. priez dieu po(u)r luy. Bureteau (+ monogramma): - Ita est. Je dit douze messes; cf. de Meyïer, Petau 125). - <cardinalis de righelieu (f 1642)> (l r in marg. sup.: 148, ad dextram alia manu: iij e xlviij (?) et monogramma; numer us 148 concordat cum catalogo Cardinalis hodie cod. Paris. B.N. ms. lat. 10384, f. 38 v , teste P. Petitmengin in epistula data 15.1.1974; cf. cod. Voss. Lat.
0.5). - IS. vossius (Catal. Colom. num. 162; CMA 2,2487.162). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 161). - bibl. leid. (scidula num. 161; catal. an. 1716, p. 384, num. 109: Flos historiarum terrae Orientis etc.). VOSS.LAT.Q.110 - EUSEBIUS CAESARIENSIS Membr., saec. ix (paulo ante an. 850 teste Bischoff), 222x180, fol. 166. i (1-2)+m (3-8)+ 17 iv (9-144)+v (145-154)+iv (155-162) + (iv-4) (163- 166). Fasciculi (praeter tertium et decimum) i-xx in fine in marg. inf. fere in medio numerati a librario ipso, ut videtur. Folia manus saec. xvn numeravit non omnino recte: post f. 79 statim 100 sequitur numeris interiacentibus omissis. Textus 170x140, lin. 26 (stilo lin.). Scripsit helias monachus (cf. 2 r ), qui canones litteris uncialibus, adnotationes historicas litteris minusculis carolinis scripsit. Inscriptiones litteris uncialibus scriptae sunt partim colore rubro. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum marginibus in- flexis, fortasse iussu p. petavii confectum, qui tergo titulum adscripsit); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.2 r , 81 r , 162 v lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 17-19. l r vacat ut omittam indicem librorum saec. x scriptum: oratius. uirgil(ius). Priscian(us). minor. Calcul(us) uictor(is). / Expositio cantica cant(i)cor(um). Isidorus. Regula s(an)c(t)i b(enedicti). / Lib(er) de diuersis ap(osto)loru(m). que stions orosii. (et) responsion(es) aug(ustini). / Lib(er) dela /// de co(m)pot(o) (?). Lib(er) hieronim(i) ad marcellu(m). l v vacat ut omittam verba manu paulo posteriore scripta: j Matheu(s). Marc(us). Lucas. lohannes. Elion. Elion duas erant/ ardue nunc peccora s(an)c(t)i iob. crux chr(ist)i libera om(n)e pecus |. 2 r . Inscriptio possessoris, de qua vid. infra. 2 V vacat. 3 r -166 v . eusebius caesariensis, chronicorum canones hieronymo interprete [ed. l 2 3 R. Helm (1965)]: (3 r -4 v lin. 4) Praefatio Ieronimi In chronica: Eusebius leronimus Vincentio et Gallieno suis salutem. Vetus iste, etc. [ed. laud. 1-7]; (4 V lin. 5~7 V med.) Incipit eusebii interpretata praefatio: Mosen gentis hebreae, etc. [ed. laud. 7-19]; (7 V med.-8 r vacant); (8 V ) chronica: Primus om(n)is Asiae, etc. [ed. laud. 20a-250]. F. 2 r marg. sup. p. petavius adnotavit: Eusebij Historiae meminit Paulin(us) ad Alipium p. 438; 3 r marg. sup. manus saec. xvn (fortasse eadem
« quae folia numeravit): Chronica Eusebii (eadem verba l r exstabant postea erasa), et in fine (166 v marg. inf.): Explicit. Manus paulo posterior pauca correxit. Codex apographum est codicis cuiusdam antiquioris, cuius pars est cod. hodie Voss. Lat. Q.* 110A, ubi vid.; apographum cod. Vossiani ab J. Gillot confectum, est cod. hodie Leid. Seal. 41, teste P. C. Molhuysen (cuius cf.: Codices Manuscripti 2: Codices Scaligerani (1910), 13). Chronica Trium Illustrium Auctorum, ed. A. Pontacus (Burdigalae 1604), Apparatus, 29 [cod. Peta\; J. J. Scaliger, Thesaurus temporum (1606), Animadversiones, 6 [cod. Pet]; A. Schoene, Quaestionum Hieron. Capita selecta (1864), 13 sq.; Eusebi Chronicorum Canonum quae supersunt, ed. A. Schoene 2 (1866), xi sq. [cod. P]; Th. Mommsen, Die alteste Hand schrift der Chronik des Hieronymus (Hermes 24, 1889), 395; A. Schoene, Die Weltchronik des Eusebius in ihrer Bearbeitung durch Hieronymus (1900), 25; L. Traube, Hieronymi Chroni corum codicis Floriacensis fragmenta Leidensia, etc. (Codices Graeci et Latini photographice depicti duce Sc. de Vries, Suppl. Bd. 1, 1902), xiv; J. K. Fotheringham, The Bodleian Manu script of Jerome’s Version of the Chronicle of Eusebius (1905), 5 [cod. P] ; Eusebii Pamphili Chronici Canones, ed. J. K. Fotheringham (1923), xiii sq.; ed. R. Helm (Die Griech. Christl. Schriftsteller d. ersten drei Jahrhunderte 7.2 (1926)), xii [cod. P]; ed. 2 1956), xii; xlvii. prov. : Gallia (monasterium S. Maximini Miciacense). poss. : Monasterium s. maximini miciacense (2 r litt. capit. rusticis: Hie est liber s(an)c(t)i <Maximini ... (postea del.)) monasteri que(m) Helias monachus rogante Petro abbate [846-859, cf. F. Ehrle-P. Liebaert, Specimina, tab. 30] scripsit et ipse Petrus cu(m) salutari hostia die caene D(omi)ni super s(an)c(tu)m altare s(an)c- (t)i Stephani martyris D(e)o et s(an)c(t)o Maximino habendu(m) obtulit sub huius- modi uoto ut quisquis eu(m) de isto loco aliquo ingenio non redditurus abstulerit cu(m) Iuda proditore Anna et Caipha atq(ue) Pilato damnationem accipiat [A. Poncelet, La Bibliothèque de 1’Abb aye de Micy au ixe et xe siècle (Analecta Bolland. 23, 1904), 82; 84; Bénédictins de Beuveret, Colophons de Manuscrits Occidentaux des origines au xvie siècle 2 (Spicilegii Friburgensis Subsidia 3, 1967), 339 (num. 6276)]; 16 v -17 r (ad perpendiculum): Hie est liber s(an)c(t)i Maximini/ Miciacensis Monasterii, etiam 48 v —49 r , 64 v —65 r , 80 v -81 r , 96 v —97 r , 112 v — 113 r ). — l r in angulo dext. (ope lucis infra spectrum iacentis): 60. — <p. daniel (?)>. — p. petavius (2 r in angulo dext. sup.: M. 52; in marg. inf. eius nomen erasum est; 3 r marg. inf.: P. Petauius R(egis) C(onsiliarius)/ In Parlam. Par.', 166 r post finem textus: PPetauius In Parlam. Paris./ C(onsiliarius) R(egis). — alex. petavius (num. 168, cf. Catal. Petav. 45 r , 45 v ; de Mey'ier, Petau 8, adn. 30; 22; 28; 31; 64; 103; 109; 113). - <christina sueciae regina).-is. vossius (Catal. Golom. num. 148; CMA 2, 2473.148). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 148). - bibl. leid. (scidula num. 148; catal. an. 1716, p. 384, num. 110: Eusebii chronica ab Hieronymo versa, etc.). litt.: E. Chatelain, Uncialis Scriptura (1901), explan. p. 26. — W. M. Lindsay, Notae Latinae (1915), 460. - A. Wilmart, Le dernier ‘Tractatus’ de S. Hilaire sur les Psaumes (Rev. Bénéd. 43, 1931), 277/8 adn. 3. — CLA 1 (1934), p. 34 (ad Vat. Reg. Lat. 1709A). - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 35 adn. 7; »
138 adn. 4; 440 adn. 1; 558 adn. 5. - Lieftinck, Mss datés 1, 98 (num. 228). - Lambert 2, 32; 36 (num. 203). - G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Miinchener Beitr. z. Mediavistik u. Renaissance-Forschung 5, 1970), 77 adn. 37. VOSS.LAT.CX110A - EUSEBIUS CAESARIENSIS Membr., saec. v vel vi, 160 X 135 (f. 1), 160 X 145 (f. 2), 215 x 130/140 (f. 3-6), fol. 6. Foliorum margines valde lacerati et desecti sunt. Textus 160X 120, lin. 26 (stilo lin.). Littera uncialis. Numeri ad ordinem temporis et ad dies spectantes colore rubro scripti sunt. Haec folia olim in fine cod. praec. quasi f. 167-172 ligata erant, a quo saec. xix separata sunt. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum); terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.4 v -5 r lucis ope depicta sunt ap. E. Chatelain, Uncialis Scriptura (1901), tab. 14 (cf. explan. p. 24 sqq.); l v ap. E. Caspar, op. infra laud., tab. 2.1; 3 l * * * V et 6 r in: CLA 10 (1963), iuxta p. 43; totus codex in: Codices Graeci et Latini photo- graphice depicti duce Sc. de Vries, Suppl. Bd. 1 (1902), praef. L. Traube. l r -6 v . <EUSEBIUS CAESARIENSIS, CHRONICORUM CANONES HIERONYMO interprete), fragmenta [ed. 2 R. Helm (1956), 102b-104a (= 1*-2 T ); 221.3-222 ( = 3 r - v ); 227-230 ( = 4 r -5 v ); 235-236 ( = 6 r “ v )]. F. 3 r inverso marg. sup. (quasi inf.) manus saec. xn (an cuiusdam bibliothecarii Floriacensis ?) scripsit: lib(er) philosophie./ decretales; 4 V altera manus neumas; hie illic notae tironianae ex- stant (cf. Molhuysen, Tironiana 168). Haec folia olim pars codicis cuiusdam erant, ex quo descriptus est codex hodie Voss. Lat. Q_. 110 testibus A. Schoene et R. Helm in eorum editt. infra laud. Chronica Trium Illustrium Auctorum, ed. A. Pontacus (Burdigaliae 1604), Apparatus, 29; A. Schoene, Quaestionum Hieron. Capita Selecta (1864), 14; Eusebi Chronicorum Canonum quae supersunt, ed. A. Schoene 2 (1886), xii [cod. S]; id., Die Weltchronik des Eusebius in ihrer Bearbeitung durch Hieronymus (1900), 26 sqq.; J. K. Fotheringham, The Bodleian Manuscript of Jerome’s Version of the Chronicle of Eusebius (1905), 2; L. Traube, Nomina Sacra (1907), 150, adn. 1; 159; 190; 199; ed. R. Helm (Die Griech. Christl. Schriftsteller d. ersten drei Jahrhunderte 7.1 (1913); 7.2 (1926), x [cod. S]; ed. J. K. Fotheringham (1923) xii [cod. S]; ed. 2 R. Helm (1956), x sqq.; xlvii. prov. : Italia. poss. : Haec folia erant pars codicis cuiusdam, cuius alia folia hodie sunt cod. Vat. Reg. lat. 1709 (f. 34, 35) et Paris. B. N. ms. lat. 6400B (f. 1-8, 285-290), quod primus vidit A. Schoene, Die Weltchronik, etc., 26 sqq.; ille codex
antiquissimus saec. ix in bibliotheca monasterii s. benedicti floriacensis erat; manus eiusdem temporis adnotavit f. l r cod. Paris.: Codex bcfiti Benedicti Floriac. [de foliis Vaticanis vid. GLA 1 (1934), 34 (ubi laudantur folia Leiden- sia), de foliis Paris, id. 5 (1950), 13 (num. 563)]. - <p. daniel (?)>. - <p. petavius)>. — alex. PETAVius (cf. de Mey'ier, Petau 8 adn. 31; 102; 103; 109). — {ghristina sueciae regina). — is. vossius (vid. ad cod. praec.). LITT.: E. Caspar, Die alteste römische Bischofsliste (Schriften d. Königsberger gelehrten Gesellschaft. Geisteswiss. Klass. 2. Jahr. Heft 4, 1926), 24 sqq. [cod. SJ.-E.A. Lowe, More Facts about our oldest Latin Manuscripts (The Class. Quarterly 22, 1928), 50 sq. (=Palaeogr. Papers 1907-1965, ed. L. Bieler 1 (1972), 260). -Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 34 adn. 7; 39 adn. 10. - Lambert 2, 32; 36 (num. 203). VOSS.LAT.Q. 111 - QUINTILIANUS Membr., saec. xid, 223x 135, fob 137. (iv-1) (l-7) + 16 iv (8-135)+i (136- 137). Sex priores fasciculi a primo librario in fine in medio marg. inf. litteris a-f numerati, ceteri a rubricatore, i.e. a secundo librario ut videtur, litteris rubris G-R. Textus 170X97, lin. 28 (l r -103v) et 29 (104>--136") (atramento lin.). Tres librarii scripserunt, primus l r —47 v , secundus 48 r —116 r , tertius 116 v —136 v . Littera prae-gothica. Litterae init. rubrae et caeruleae, nonnullae lineis caeruleis et rubris ornatae (116 r desunt spatiis relictis); inscriptiones rubrae, subscriptiones atramento scriptae sunt. Tegumentum ut in cod.Q.12 (Petavianum); unum folium membr. praeligatum et postligatum tegumento adglutinata, unum folium chart, praeligatum folio membr. adglutinatum; duo folia chart, postligata, ex quibus alterum folio membr. adglutinatum est. l r -136 v . m. fabius QuiNTiLiANUS, declamationes xix maiores quae dicuntur; deperdito folio primo codex hodie incipit inde a n.3 ut excusem q(uo)d pater [ed. G. Lehnert (1905), 22.27]; des. (136 v lin. 9): xix.2 sum in parricidio [ed. laud. 347.3]. Ordo declamationum: (l r ) <ii>; (7 l * * * V ) i; (14 r ) in; (20 v ) iv (explicit in medio 28 v cetera folii parte vacua relicta); (29 r ) v; (38 v ) vi; (48 r ) vn; (53 v ) vin; (62 v ) ix; (72 v ) x; (80 r ) xi; (84») xn; (96 r ) xm; (103 r ) xiv; (107') xv; (lllv) xvi (explicit 115 v lin. 3 sine subscr. cetera folii parte vacua relicta); (116 r ) xvii (incipit sine inscr., quam manus saec. xv in marg. sup. addidit); (123 v ) xviii; (131 v ) xix. Notabiles sunt subscriptiones hae: in fine decl. xi (84 v
lin. 8):/elicit(er) em(en)daui; in fine xvm (13l r ): Descripsi (et) emendaui domis tuis [sic; lege: domitius] draconti(us) de codice fr(atr)is hieri feliciter m(ih)i (et) usib(us) meis (et) dis omnibus. Ex cod. Vossiano descriptus est c. an. 1200, quo tempore folium primum exstabat, codex hodie Oxon. Bibl. Bodl. Arch. Selden. B. 36 (= num. 3350 ap. F. Madan, A Summary Catalogue ... 1, 612) teste G. Lehnert in edit, infra laud. Ed. P. Burmannus 1 (1720), p. ***3 TO [cod. Vossianus secundus] ; C. Hammer, Beitrage zu den 19 grosseren quintilianischen Deklamationen (1893), 15; 27; H. Dessauer, Die handschrift- liche Grundlage der 19 grosseren Pseudo-Quintilianischen Deklamationen (Diss. Würzburg 1897), 18 sqq.; G. Lehnert, Zum Texte der Pseudo-Quintilianischen Deklamationes maiores (Philologus 62, 1903), 419; Quintiliani quae feruntur Declamationes XIX maiores, ed. G. Lehnert (1905), x sq.; xiv sqq.; xxiii; 2 [cod. V]; Y. Englund, Ad Quintiliani quae feruntur Declamationes Maiores Adnotationes (Diss. Uppsala 1934), xii; L. Hakanson, Textkritische Studiën zu den grosseren Pseudoquintilianischen Deklamationen (Acta Reg. Soc. Human. Litter. Lundensis 70, [1974]), 9 (cod. V). 136 v lin. 10-13 7 V vacant. prov. : Gallia (inter septentriones et occasum solis ?). poss.: p. petavius (l r in angulo dext. sup.: J. 40). — alex. petavius (in tergo tegumenti infra: (14)76; cf. Catal. Petav. 82 r ; de Meyïer, Petau 31; 126) - <Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 244; CMA 2, 2569.244). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 240; ad sinistram: 239). - bibl. leid. (scidula num. 239; catal. an. 1716, p. 384, num. Ill: Declamationes Quintiliani, etc.). VOSS.LAT.Q.112 - PHILOSOPHICA Chart., saec. xvii 1 (an. 1620), 220 X 163, fol. 432 (+ 7 folia vacua non nume- ratain fronte).m (6 folia vacua non numer.) + 1 fol. (id.) +21 vm (1-336) +vi (337-348)+2 vm (349-380)+iv (381-388)+2 vm (389-420)+2 m (421-432). Librarius ipse paginas numeravit: post p. 769 (= f. 386 r ) sequuntur pp. 780- 839 (— f. 386 v -416 r ); indicis paginae et paginae vacuae non numerantur praeter p. 785=421 r . Textus scriptus est una manu cursiva currente. Tegumentum saec. xvii (chart, inflexibile corio fusco tectum, tergum orna- mentis deauratis impressis ornatum; resectio foliorum deaurata); in fronte primum folium vacuum tegumento adglutinatum est, a tergo ultimum folium. l r -388 r . anonymi praelectiones philosophicae ab ore dictantis a discipulo quodam litteris mandatae, ut videtur: (l r ) Philosophia Physica. Opens divisio. Tiberius Imperator medicorum artes cludebat facto aetatis anno tregissimo (...) debebet:
haec habet Tacitus Libro quinto Annalium: quod ille de medicis corporis dictitabat, etc.; (l v -12 v med.) tria praeludia, primum (1 V -4 V ) de Nomine, Existentia (et) Essentia Physicae: Quod spectat ad primum: quoniam de Logicis, etc.; secundum (4 v -9 r ) de obiecto Physicae: Ponenda sunt quae dicuntur in Logicis, etc.; tertium (9 r -12 v ) de Physicae proprietatibus (et) libris: Quod spectat ad primum hae sunt, etc.; (12 v -124 r ) Prima pars de radicib. arboris Physicae-, (124 r -189 v ) Secunda pars opens Physici de corticib. i. p(ro)prietatib. arboris Physicae-, (190 r -342 v ) Tertia pars de ramis arboris physicae id est specieb. corporis na(tur)alls', unaquaeque pars dividitur in dis- putationes quae subdividuntur in quaestiones ac responsiones; (343 r -348 v vacant); (349 r ) Philosophia Metaphysica. Opens diuisio: Ampla et haec Metaphysi- coru(m) tracta(ci)o, etc.; (349 v ) disputa(ci)o I a de Ente ingenere; (350 r ) disputa(ci)o secunda de Principiis Entis; (355 r ) disputa(ci)o 3 a de proprietatibus Entis; (359 v ) disputa(ci)o 4 a de spe(cie)b. Entis-, (360 r -384 r ) Theologia. Opens divisio: Doctrina de verb, diuinis multa capita, etc.; textus dividitur in partes et disputationes, et sub- dividitur in quaestiones ac responsiones; 370 v -371 r vacant, nihil vero deest; 384 v -388 v vacant. 389 r -416 r . sanclarus mathematicarum professor regius, adnotationes in duo priora capita iohannis de sacrobosco tractatus de sphaera : Doctrina Sphaerica authore D. Sanclaro Mathematicarum professore regio Anno d(omi)nj 1620; (389 v vacat); (390 r ) prologus: Doctrina Sphaerica. Omnis syderalis disciplina vel est coelestium motuum scientia, etc.; (39l r ) Caput Primum. Sphaera igitur ab Euclide. In hoc primo capite fundamenta (et) principia totius syderalis disciplinae ponitur, etc.; (416 r ) subscr.: Finis Annotationum d. Sanclari in duo priora capita Sphaerae J. de Sacrobosco: sub kal. August, anno 1620. 416 v -421 r . Index rerum. 421 v -432 v vacant. prov. : Gallia (Lutetia Paris. ?). poss. : Claudius sarravius, cuius bibliothecae signum, scil. insigne gentilicium chalcographicum, in fronte tegumenti parti interiori adglutinatum exstat. — is. vossius (ex dono Sarravii ?) (neque in catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 337). — bibl. leid. (scidula num. 335; catal. an. 1716, p. 384, num. 112: Scripta, ut videtur, discipuli ab dictante excipientis praeludia Physica, etc.). VOSS.LAT.aH3 - ALTERCATIO PHILOSOPHICA Membr., saec. xi 1 , 230x175, fob 61. 2 iv (1—16)+v (17—26)+4 iv (27-58) + (ii-1) (59-61). Textus 160/170x125/130, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 34 (l r —8 V , 18 v -25 v , 43 r ~50 v , 60 r -6T’), 32 (9 r -17 v , 26 r -33 v , 34 v -35 v , 37 r -40 v ,
42 r-v ), 33 (18 r ), 31 (34 r , 36^, 41'^), 30 (36 r ), 28 (51 r -52 v ), 27 (53 r -58 v ), 35 (59 r ~ v ) (stilo lin.). Plures librarii scripserunt hoc modo, ut videtur: primus l v -8 vb lin. 25; secundus 8 vb lin. 26-18 V , 19 va lin. 22 - col. 2 lin. 10, 21 rb lin. 10 - 42 v ; tertius 19 r -19 va lin. 21, col. 2 lin. ll~20 vb lin. 3; quartus 20 vb lin. 3-21 rb lin. 10; quintus 43 r -46 r , 53 ra lin. 14 - col. 2; sextus 46 r -53 ra lin. 13; septimus 53 v -61 v intermixtis aliis manibus. Minuscula sub-carolina. In textu legendi signa quae dicuntur, exstant, quae praesertin apud monachos Cistercienses in usu erant (cf. e.g. 5 r , 46 v -53 r , 60 r , 61 r ), postea addita. In initio (2 r ) littera maior artificiose atramento ducta, atramento et colore rubro ornata; in initio capitum litterae minores rubrae simplices. Inscriptiones rubrae, usque ad 7 r litteris uncialibus et rusticis scriptae. Tegumentum quasi ut in cod.Q.2; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. F. 61 r partim lucis ope depictum est ap. A. Verhuist in op. infra laud., tab. 6c. l r -l va med. vacant. l va med.-61 v . consultationes zacghaei et apollonii auctore anonymo [ed. G. Morin (1935), 7-118, qui contendit auctorem esse Firmicum Maternum; vehementer negat B. Axelson, Ein drittes Werk des Firmicus Maternus ? Zur Kritik der philologischen Identifizierungsmethode (Bull, de la Soc. royale des Lettres de Lund, 1936-37), 107-132]: (l va med.) Incipit liber altercationum Iacchej Chr(isti)ani et Apollonii Philosophi', (col. 2) index capitum; (2 rb ) lib. i: Apud quosda(m) contradictio gentilium, etc.; (23 r ) n; (48 r ) m; singulis libris praemittitur index capitum; (61 v ) subscr.: Explicit liber Iacchei et Apollonii consultationum. Amen. Textus a librariis ipsis vel manibus eiusdem temporis correctus est. Codex Voss. videtur esse pars ulterior codicis cuiusdam, cuius pars prior hodie est Vatic. Reg. lat. 252 a quo iam separatus erat saec. xvi-xvu, quod primus suspicatus erat A. Wilmart, cuius cf. Catal. Codd. Vatic. Reg. Lat. 2 (1945), 8 sq. G. Morin, Une première édition critique des Consultationes de Firmicus Maternus (Rev. Bénéd. 46, 1934), 456; I. Firmici Materni Consultationes Zacchaei et Apollonii, ed. G. Morin (Florilegium Patristicum 39, 1935), 4; <5> [cod. B] ; M. Bogaert, Sermon sur le Cantique de la vigne attribuable a Quodvultdeus (Rev. Bened. 75, 1965), 134. prov. : Gallia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 236; CMA 2, 2561.236). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 232). - bibl. leid. (scidula num. 232; catal. an. 1716, p. 384, num. 113: Liber altercationum, etc.). litt. : Carey, Scriptorium of Reims, 60 (doubtful). - A. Verhuist, L’activité et la calligraphic du Scriptorium de Saint-Pierre-au-Mont-Blandin de Gand a 1’époque de 1’abbé Wichard (f 1058) (Scriptorium 11, 1957), 47.
Membr., saec. xii/xm (c. 1200), c. 215 X 110, fol. 117 (+ scida membr. inserta hodie 13* numer., c. 120x30). 1 Folium (1, olim fortasse praeligatum) + (v-2) (2-9)+rv (10-17, + scida inserta supra laud, post 13) +(v-2) (18-25) + (v-2) (26-33) +(v-2) (34-41) +(v-2) (42-49) + (v-2) (50-57)+m (58-63) + it (64-67) +iv (68-75) + (v-2) (76-83)+3 iv (84-107)+ (vi-2) (108-117). Fasciculi quattuor priores in fine in marg. inf. ad sinistram a librario ipso ut videtur, numeris i-iiii instructi. Multa folia maculosa sunt praesertim in marginibus; f. 82 laceratum est. Textus 165/170x60, lin. 43 (atramento lin.). Tres librarii scripserunt, ut videtur, primus 2 r -49 v , secundus 50 r , tertius 50 v -117 r (nisi fortasse 68 r -74' altera manu scripta sint). Littera prae-gothica. Initium librorum litteris maioribus rubris distinctum est; inscriptiones colo- ratae nullae. Tegumentum ut in cod.Q.10; quaterna folia chart, praeligata et posthgata, ex quibus bina priora et ulteriora varii coloris, primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum et postligatum tertio adgluti- nata sunt. lr_i17r_ P- papinius statius, thebais [ed. A. Klotz (1908)]: (l r ) argumentum dodecastichon totius operis: Associat p(ro)fugu(m) - duodenus (et) ignes [ed. G. Queck, Publius Papinius Statius 2: Thebais (1854), 3-4; Walther 1, 1630], manu paulo posteriore scriptum; (l v vacat, ut omittam inscriptionem quandam liquore chymico correptam); (2 r ) lib. i: Fraternas acies, etc.; (10 r ) n; (19 r ) ra > (27 v ) iv; (37 v ) v; (46 r ) vi; (57 v ) vn (post finem legebantur olim quaedam (an scholia ?) manu posteriore scripta in spatio a librario relicto, quae postea omnino erasa sunt); (67*) vm; (77') ix; (87v) x; (98*) xi; (107*) xn. Singulis libris praeter i, v, vi argumentum praemittitur [ed. Klotz, Appendix, 476-477, 478-482]; (H7 r ) subscr.: Stacij papinij sursuli thebaidos lib(er) XII explic(it). Manus saec. xiii scholia margin, scripsit (etiam 13* r ), praeter ad partem ulteriorem lib. ix et ad lib. x (82 v -98 v ), ad partem ulter. lib. xi et ad lib. xii (106 r -117 r ), et explanationes interim.; hie illic altera manus apparet. F. l r marg. sup. manuseiusdemtemporis scripsit: Incipe calliope calliope lic(et) (...?) est\ canta(n)du(m) (...?)/pyeridesp(ro)dit m(ih)i (....?) dixissepuelas. 117 v (saec. xm, scriptura notula). <p. ovidius naso, remedia amoris), excerpta binis columnis scripta: vss. 240, 360, 382, 440, 632, 434, 782, 809-810, 44, 53, 78 80, 82, 87, 89, 105, 109 (pars prior), 111-112, 116, 125 (pars prior), 130, 137 (pars prior), 138, 148, 167, 181-182, 198, 258, 265, 270, 277, 280, 281 (pars prior), 283, 290, 292, 301, 303, 305, 312, 318, 322, 324, 352, 356, 359, 374, 365, 373, 385 (pars prior), 389, 394, 406, 422, 424 (pars posterior), 453,
461-462, 466, 478, 480, 488, 496, 504, 508, 514, 526, 531 (pars prior), 536, 542, 572, 577 (pars posterior), 578, 584, 607, 615, 630, 675. P. Burmannus vel vir doctus quidam codicem contulit cum edit. Lindenbrogiana (Paris. 1600), quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Univ. Gottingensis, cf. W. Meyer, Die Handschriften in Gottingen 1 (1893), 34: cod. Philol. 147. prov. : Gallia. poss.: l r : vigi(n)ti s(olidi) tur(onenses) (saec. xiv, ut videtur). - is. vossius (Catal. Colom. num. 226; CMA 2, 2551.226). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 224). - bibl. leid. (scidula num. 224; catal. an. 1716, p. 384, num. 114: Statii Papinii Sursuli Thebaidos libri XII, etc.). litt. : Paul M. Glogan, Medieval Glossed Manuscripts of the ‘Thebaid’ (Manuscripta 11, 1967), 106. VOSS.LAT.Q.115 - VEGETIUS, DIGTYS CRETENSIS Chart, et membr., 218 X 148, fol. 125. Duo codices in unum compacti. Tegumentum ut in cod.Q_.24; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium chart, antiquius praeligatum. I 1-70. Chart. (Briquet 10016) intermixtis membran. ita ut folium primum et ultimum singulorum fasciculorum membran. sint; saec. xv l 2 . 5 vn (1-70). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta; folia septena prior a fasciculorum numerata/ I-VII - k I-VII in angulo dextro infer, altera manu. Textus 155x85/90, lin. 25 (stilo lin.). Littera hybrida. In initio (l r ) littera maior variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi, albo) super fundum aureum depicta; initium librorum litteris minoribus bicoloribus (rubro et caeruleo coniunctis) (ut omittam lib. iv, cuius in initio littera rubra exstat), capitum litteris rubris et caeruleis alternis distinguitur; inscriptiones rubrae. l r _69 v . FLAVIUS VEGETIUS RENATUS, EPITOMA REI MILITARIS [ed. 2 C. Lang (1885)]: (l r lin. 1) Flauii uegetii renati uiri illustris comitis epytoma rei militaris incipit; (lin. 3) enumeratio rerum, de quibus agitur in singulis libris: Primus liber electionem edocet iuniorum — precepta subnectit [ed. laud. <1>]; (lin. 12) In om(n)i autem prelio - uictoria(m). Incipit prologus primi libri. Romanos om(ne)s
gentes — romaneq(ue) uirtutis', (l v lin. 19) Antiquis temporib(us), etc. [ed. laud. 2 sqq.]; (14 r ) n; (27 r ) hi; (54 r ) iv; (69 v ) subscr.: Flauij Vegetij Renati comitis de re militari liber quart (us) explicit feliciter. Vegetii Epitoma rei militaris, ed.2 C. Lang (1885), xliiii. 70 r ~ v vacant. prov. : Gallia. poss. : iagobus favardinus Nivernensis. - collegium sog. iesu Paris, ex dono Favardini (l r marg. sup. inscriptio hodie fere omnino erasa, sed lucis ope quae infra spectrum ïacet, legitur: Dedit Collegio Parisiensi Soc. Iesu jfacobusj pauardinus Niuernensis Anno 1590). - alex. petavius (num. 1060, cf. Catal. Petav. 83 r , 44 v ; de Meyïer, Petau 126). - (Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. 150 et 151; CMA 2, 2475.150; 2476.151). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 150). - bibl. leid. (scidula num. 150; catal. an. 1716, p. 384, num. 115: Flavii Vegetii Renati (...) epitoma rei militaris, etc.). II 71-125. Chart. (Briquet 1740), saec. xv 2 . 3 vi (71-106)+v (107-116) + (v-l) (117-125). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta; priora folia fasciculorum <21-5— 1 e*-5 a librariis ipsis numerata. Textus 150/155x85, lin. 34-38 (71 r -83>0, 2 5-28 (84>--116^), 36-39 (117^-125^). Quattuor librarii scripserunt; primus 71 r -83 r ; secundus 83 v -91 r , 92 v ~116 v ; tertius 91 v -92 r ; quartus 117 r -125 v . Littera hybrida. F.71 r et 71 v litterae init. bicolores (rubro et caeruleo coloribus coniunctis); initium librorum et capitum litteris caeruleis et rubris alternis distinguitur (ut in I); inscriptiones nullae. 71 r —125 v . (dictys cretensis, bellum troianum)> [ed. W. Eisenhut (1958)]: epistula Septimi ad Arradium non exstat; (71 r ) prologus: Dictys Cretensis genere cnoso ciuitate, etc.; (71 v ) lib. 1: Cuncti reges, etc.; (78 v ) 11, (96 r ) in, (105 r ) iv, (113 V ) v; (121 r ) vi; 71 r marg. inf. p. petavius adnotavit: Albrici(us) Londinensis Alleg. Poet. Lib. 4 c. 4. Paris, secundum Troica - probavit [Scriptores Rerum Mythicarum latini tres Romae nuper reperti, ed. G. H. Bode 1 (1834), 242.31— 34, sub nomine Mythographus III], et in marg. sinist. addidit: Fix. an. 1217 secund. Baltu(m). prov.: Gallia (ex eadem officina qua I ?). poss.: p. petavius (an et I possederit in quo signa Petaviana hodie non exstant, incertum est). - De ceteris possessoribus vid. ad I. È
254 VOSS. LAT. Q,. 116 VOSS.LAT.Q.116 - FESTUS, NONIUS MARCELLUS, AUDAX, BEDA Membr., saec. ix (aet. Hincmari Remensis teste Bischoff), 220 X 190, fol. 109. 5 IV (i_40) + (iv-2) (41-46)+7 iv (47-102)+ (iv-l) (103-109). Codex vio- lenter laceratus est: ff. 1-4 incisurae quae consutae, usque ad 34 scidulae chart, perlucidae super incisuras adglutinatae sunt; ex nonnullis foliis margo infer, exsectus est. Textus 160/150 x 165/170, col. 2 (spatium inter columnas mm 17-18), lin. 27 (stilo lin.). Sex librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -14™ lin. 3; 18 r " v ; 26v-45va lin. 2; 63 va lin. 16-64 r ; 107™ lin. 1-18 et col. 2 lin. 25-27; secundus 14™ lin. 4-17*; 19 r -26 r ; tertius 47 r -63 va lin. 16; 64 v -106™; paulo posteriores sunt quartus, qui 45 va lin. 3-46 v , quintus, qui 106 vb , 107™ lin. 20 - col. 2 lin. 22, sextus, qui 107 v — 109* scripserunt. NIinuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones atramento ductae. Tegumentum saec. xvn (chart, parum flexibile membr. tectum, cum duobus vinculis ex membr. confectis); unum folium chart, praeligatum tegumento adglutinatum et 4 folia chart, postligata, ex quibus ultimum tegumento adglutinatum est. lr_40v_ SEXTUS POMPEIUS FESTUS, DE SIGNIFICATIONE VERBORUM quae SUperSUnt cum pauli epitoma [ed. W. M. Lindsay (Glossaria Latina iussu Acad. Brittan. edita, 4, 1930), <93>-467]: (1™) praefatio Pauli ad Carolum regem: Divinae largitatis munere, etc. [ed. laud. 76]; (lin. 24-26) inscriptio: In nomine d(omi)ni incipiunt excerpta ex libris Pompei Festi de signification uerborum\ (col. 2) textus incipit inde a littera A: Augustus locus, etc.; desinit (45™ lin. 2) in glossa Vicinia vicinorum conuersatio [ed. laud. 458]; cetera manus paulo posterior supplevit, quae columnam primam 46 v vacuam relinquens omisit partem ultenorem glossae Valgos: suras habeant - glossam Vietus [ed. laud. 463-466] desinitque in fine 46 v in glossa Ver sacrum in verbis italis. magnis [ed. laud. 467]; cetera desunt. Aliquoties librarius ipse notis tironianis in fine lineae usus est (e.g. l vb lin. 7; 9™ fin. 21 et col. 2 lin. 12; 5™ inter lin. 24 et 25 fortasse altera manu additae sunt). Graeca litteris latinis expressa sunt. Th. Mommsen, Aus und über Leydener und Münchener Handschriften (Rhein. Mus. N.F. 16, 18611 137' E. Thewrewk von Ponor, Festus-Studien (Ungarische Revue, 1882), 0 sqq. Lcod. LI • id., Codex Festi breviati Trecensis (Mélanges Ch. Graux, 1884), 664; Sexti Pompei Festi de verborum significatu quae supersunt cum Pauli epitoma 1, ed. E. Thewrewk von Ponor (1889), vii; ed. W. M. Lindsay (1913), xix. De notis tironianis: cf. E. Thewrewk von Ponor, Festus-Studien 7; Molhuysen, Tiromana 165 sq. 47 r -106 va . NONIUS MARCELLUS, DE COMPENDIOSA DOCTRINA libri I-n, V-XV, XVH xx (recensio contracta) [ed. W. M. Lindsay, 1-3 (1903)]: (47™ lm. 1) Index earu(m) reru(m) quae hoc codice continentur Nonii Marcelli Peripathetici Tuburgicensis
de conpendiosa doctrina per litteras ad filium de proprietate sermonum; (lin. 8) lib. I: Senium est tediu(m) (et) odiu(m), etc.; (57 v ) n; (69 r ) v; (72 v ) vr; (78 v ) vn; (83 r ) vra; (86 v ) ix; (89 r ) x; (91 r ) xi; (93 y ) xn; (98 v ) xin; (100 r ) xiv; (102 r ) xv; (103 v ) xvn; (104 r ) xvra; (105 r ) xix; (106 v ) xx. F. 47 va lin. 7 post vocem pausimacho [ed. laud. 1, 5.13] sequitur uno tenore fragmentum ex lib. rv: ...] mum interent tame(n) — nascitur [ed. laud. 2, 653.12-658.15], deinde rursus textus lib. i usque ad vocem conficeret [ed. laud. 1, 16.3]; tunc sequuntur lemmata tantum additis hie illic paucis exemplis, usque ad finem lib. n. Manus eiusdem temporis marginibus et spatiis inter columnas 47 r -56 v lemmata adscripsit; manus quae 45 v —46 v scripsit, lemmata continuavit 56 v —57 r ; alia manus lem mata margin, scripsit 68 v ; graeca litteris maiusculis scripta sunt. F. 106 v marg. inf. adnotationem exhibebat postea erasam; ope lucis quae infra spectrum iacet, legitur: E(x libro (?)) Nonij Marcellj reliqua hie desiderantur (manu saec. xvi, an P. DANIELIS?). C. J. C. Reuvens, Collectanea litteraria (1815), 188; Nonius Marcellus, ed. Fr. D. Gerlach- C. L. Roth (1842), xxvii; M. Catonis praeter librum de re rustica quae extant, ed. H. Jordan (1860), xii; C. M. Francken, Coniectanea critica ad Lucilii librorum decadem secundam et tertiam (Verhand. Kon. Akad. v. Wetensch., Afd. Lett. 6, 1871), 4 adn.; C. Lucili saturarum reliquiae, ed. L. Müller (1872), xxxv; Scaenicae Roman, poësis fragmenta, ed. 2 O. Ribbeek 1 (1882), viii; J. Havet, Notice sur les principaux manuscrits de Nonius Marcellus (École des Hautes Études 65, 1884), 3; L. Duvau, Sur Nonius (Rev. de Philol. N.S. 11, 1887), 80; Nonius Marcellus, ed. L. Müller 2 (1888), 309; J. H. Onions, Noniana quaedam (Journal of Philol. 16, 1888), 161 sqq.; id., L. Müller’s Nonius, Part 3 (The Class. Rev. 3, 1889), 300; Nonius Marcellus, ed. J. H. Onions (1895), ix sq. [cod. X]; H. Nettleship, Notes on Nonius (Journal of Philol. 24, 1896), 212 sqq. [cod. X]; W. M. Lindsay, Die Handschriften von Nonius Marcellus I-III (Philologus 55, 1896), 160 sqq.; id., Die Handschriften von Nonius V-XX (Philologus 60, 1901), 628 sqq.; Nonius Marcellus, ed. W. M. Lindsay 1 (1903), ix; xxiii [cod. Lugd.]; Historicorum Roman, reliquiae 1, ed. H. Peter (1914), ix*; Tragicorum Fragmenta, ed. A. Klotz (1953), 7; W. A. Schroder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 24. 106 v et 107 r in spatiis relictis: <de diebus aegyptiacis) : (106^-107™ lin. 20-27) Hie commemorantur dies aegyptiaci, qui eo modo in ami circuit) sunt obseruandi ne in his sanguis minuatur aut potio ad soluendu(m) praelib(et)ur. In principio mensis Ianuarii dies primus (et) ante ei(us) exitu(m) dies VIH U ‘1 - A principio mensis dece(m)bris XII( U *> (et) ante ei(us) exitu(m) dies XVIU U *) [cf. E. Wickersheimer, Les Manuscrits latins de médicine du haut mo, en age dans les bibliothèques de France (1966), 155 (num. 102, 2)]. Sup(er) hos om(ne)s hi obseruandi [suprascr.: biles] sunt (et)ia(m) ab initio mensis augusti prim (us) dies lung. Insup (er) (et) de martio (et) dece(m)brio nouissimi ei(us)de(m) serif, in quib(us) (et) fsus anseris cuiuslib(et) prohib(et)ur. (107 rb lin. 1-22) His diebus aegyptiacis nullo modo p(ro) aliqua necessitate lic(et) homini (ue)l animali sanguine(m) minuere. nec medicina(m) inpendere. Nam sup(er) om(ni)a obseruandi sunt isti dies per annu(m). Septimo ka lf endis) april(is) ille dies lunis; intrante augusto Hie dies lunis; exeunte dece(m)brio ille dies lunis; cum magna cautela s(un)t obseruandi, quia uenfplenf sunt, qui istis dieb(us)
homine(m) incident aut alicuius animalis uenas, aut stati(m) uita deced(et), aut ad diem quartu(m) u(e)l septimu(m) n(on) p(er)tinget. Etsi hispotione(m) acceperit, ante dies quindeci(m) moriet(ur). Si de ansere id(est) auga manducauerit, ante dies XL morietur. Si masculus aut femina his diebus tribus nat (us) fuerit, mala morte morietur cu(m) labore, si tam(en) ueru(m) e(st) quod in descriptu(m) in libris autenticis legit(ur). 107 ra lin. 1-18. preces: Heu ualeo om(n)igenum quia pondere flagitioru(m)/(...: 16 vss.) — Hos idcirco breui perstringa(m) cuncta scienti. Eadem manus col. 2 lin. 25-27 adnotationem scripsit de natura lignorum s. grucis: Crux chr(ist)i fait de IIIl or lign(is). Stips eius de nucleo qu£ fail in t(er)ra. sursu(m) uersus de cyp(re)sso, crucifix (us) de eda id(est) pinu. titulus de cedro. 107 v -109 va lin. 9. <audax, ars grammatica), excerpta: (107 v ) de accentibus: Interrogationes et responsion (es). Int.: Quid sunt accentus? Responsio. Accentus qui grecep(ro)sodie dicunt(ur) - non erit [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 7, 1880), 329.12- 331.6]; (108 ra lin. 7) Recapitulatio de Accentibus: Int. Accentus quid est? RP. certa lex - repperitur [ed. laud. 357.13-361.9], cetera omittuntur. Prisciani opera minora, ed. Fr. Lindemann (1818), 356; edidit textum 357—365; L. Müller, Ein Beitrag zur lateinischen Accentlehre aus dem Alterthum (Rhein. Mus. N.F. 18, 1863), 169, ed. 172-177; Audacis Ars grammatica, ed. H. Keil (Progr. Halens. 1877), iii; ed. 9.10- 10.21; 37.1-40.16; Gramm. Lat. 7, ed. H. Keil (1880), 316. Post unam lineam vacuam: 109 va lin. 11-col. 2. <beda venerabilis, historia ecclesiastica gentis anglo- rum: lib. iv cap. 18: hymnus de Etheldrida Regina): Videtur oportunu(m) - sponsa dicata d(e)o [Vener. Baedae opera historica 1, ed. C. Plummer (1906), 247-248.16]; cetera desunt. Codex non laudato apud M. L. W. Laistner, A Handlist of Bede Manuscripts (1943), 123. prov. : Gallia (Remae). poss.: p. daniel (l r marg. sup. et 106 v marg. inf.: Ex libb. Petri Danielis Aurelii 1565, cf. de Meyïer, Petau 67; 69). - cl. salmasius (f 1653) (l r marg. sup. ad dextram: Salmasij est). - is. vossius (l r marg. sup.: Isaaci Vossij ex dono Salmasij) (Catal. Colom. num. 124; CMA 2, 2449.124). - ger. vossius (Gatal. Vossii num. 124). - bibl. leid. (scidula num. 124; catal. an. 1716, p. 384 sq., num. 116: Pauli excerpta ex libris Pompeii Festi de signficatione verborum, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. - Carey, Scriptorium of Reims, 59 (doubt- fal).
VOSS.LAT.Q.117 - PROPERTIUS Membr., saec. xv2 (c. an. 1470), 215x145, fol. 86. 8 v (1-80)+iii (81-86). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta (f. 20 et ab altero librario f. 41-86 ad perpendiculum); numeri in angulo dextro infer, exstant; hodie 5 (f. 45), 7—10 (f. 52—55), 21 et 22 (f. 81 et 82). Textus 135x85, lin. 24 (R-60U 41 r : lin. 25) et 26 (61 r -86 r ) (atramento lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter l r -40 v , alter 41 r -86 r . Littera textualis humanistica. F.l r littera init. maior aurea ramis albis et variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi), punctis aureis additis ornata more italico; aliae litterae init. et in scriptions desunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod.Q_.2; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, insuper unum folium praeligatum membr. hodie numer. 1*. F. 19 r lucis ope depictum est ap. P. J. Enk, Sex. Propertii Elegiarum lib. II, pars prior (1962), tab. [7]. l r —86 r . <(sextus Propertius, elegiae) [ed. D. R. Shackleton Bailey (1956)]; (l r ) lib. i: Cynthia prima, etc.; (16 v ) n; (46 r ) m; (67 v ) iv. Propertius, ed. P. Burmannus Sec. (1780), iii [cod. Vossianus primus]; O. L. Richmond, Towards a recension of Propertius (Journal of Philol. 31, 1910), 16 sqq. [cod. Vo], ed. O. L. Richmond (1928), 12; The Elegies of Propertius, ed. H. E. Butler and E. A. Barber (1933), lxxvii; Sex. Propertii Elegiarum lib. I (Monobiblos), ed. P. J. Enk 1, pars prior (1946), 48; A. La Penna, Studi sulla tradizione di Properzio (Studi Ital. di Filol. Class. 25, 1951), 200 sqq., ed. E. A. Barber (1953), viii; ed. M. Schuster (1954), xii; xxix [cod. L]; ed. D. R. Shackleton Bailey (1956), <xiv> [cod. Vo]; liber II, ed. P. J. Enk 1 (1962), 9; 69 [cod. Vo]; Propertius: Elegies. Book IV, ed. W. A. Camps (1965), 9 [cod. Vo]; Properzio Elegie hbro IV, ed. P. Fedeli < 1965>, xxxv; <2> [cod. Vo] ; Sesto Properzio, II Libro quarto delle Elegie (...) a cura di Elio Pasoli [1967], <61 > [cod. Vo]. 86 v vacat, ut omittam inscriptionem, de qua vid. infra. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: l* r : Iste liber est mei Boriolamei (?) de Gronpisfilius domini Rubert da gronpis ciuites de padue\ infra caput animalis nescio cuius, a lateribus litterae B et G, supra Cancer (saec. xv/xvi). — l* v : m. rubeto da grumpo:
et f. 86 v eadem manu: m. antonio chortona : franciscus princeps a dietrichstein (episcopus Olomucensis, an. 1599 cardinalis creatus) (l r marg. inf. scidula chart, adglutinata est inscriptionem typis impressam exhibens: Ex Bibliotheca. Cardinalis & Principis a Dietrichstain, codex in bibliotheca Nicolsburgensi erat, quam Sueci anno 1645 diripuerunt, cf. de fatis bibliothecae familiae a Dietrichstein olim Nicolsburgi conservatae: B. Seuffert, Bibliothek und Archiv auf Schloss Nikolsburg in Mahren vor 1645 (Zentralblattf. Bibl.-wesen 42, 1925), 249-265; 297-321). - (Christina sueciae regina) (l r in angulo dext. sup.: R.I.N. 51 (saec. xvn), qui numerus fortasse Holmiae adpositus est, cf. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 1 (1937), 359). — is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 216). — bibl. leid. (scidula num. 216; catal. an. 1716, p. 385, num. 117: Propertius, etc.). litt.: O. Walde, Bücher- und Bibliotheksgeschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift för Bok- och Bibliotheksvasen 17, 1930), 111. VOSS.LAT.Q..118 - CICERO Chart, (sim. Briquet 12135), saec. xv ex., 223x 160, fol. 122. 11 v (l-110)+vi (111-122). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso in medio marg. inf. scripta. Usque ad f. 50 folia numerata eadem manu quae textum correxit et marginalia adscripsit. Textus 140x85/90, lin. 21 (stilo lin.). Littera humanistica cursiva (forsan mams Rud. Agricolae teste Jac. Gronovio, nescio an recte). In initio littera rubra maior; paucae inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xvn (chart, parum flexibile); duo folia chart, praeligata et unum postligatum; alterum praeligatum et folium postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium membr. postligatum hodie numer. 123. l r -122 r . m. TULLIUS CICERO, de OFFiciis libri in [ed. P. Fideli <1965), <25>-211] : M. Tullii Ciceronis liber de officiis incipit: Quamq(uam) te, Marce, etc.; (52 r ) lib. n; (83 v ) hi; in fine (122 r ): Ti\oc,.\Excedu(n)t libros cunctor(um) philosophorumjlsti
quos fecit tres tullius qfficiorum.l&£&> yotpa? aptYjv. Manus fere eiusdem tempoiis textum correxit, marginibus lemmata et adnotationes adscripsit. 122 y vacat. 123 r manus eiusdem temporis alphabetum graecum et diphthongos graecos scripsit ad perpendiculum iuxta marg. dext.; 123 v manus variae saec. xv ex.- xvi varia scripserunt, e.g.: Preceptor nost(er) incipit leg(er)e die XII [supra add.. 4 idus] Martij 1477; Et q(ui) ubi indomitis gregib(us) Venus c(on)flat amorisl Hyppomenes cupide (...?) ab (...?) inguin (..j/Eructantes (...?); Omnis vindt amor omnes cedam(us) (...?); Caritas sine aspiratione est ip(s)a (...?) cu(m) aspiratione no(n)/est ip(s)a bonitas u(e)l amor (...?) primu(m) ; Annas est bla(n)dus (?) q(ui) quatanis colligit(ur). Cuniculus potest accipi q(ui) uulgo dicit(ur) (...?) etia(m) forame(n) subteraneu(m). l r marg. sup. invocatio: ic, yoc (litt. rubris) jaap, marg. inf., monogramma atramento scriptum. prov. : Italia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 322; CMA 2, 2646.321). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 319). - bibl. leid. (scidula num. 317; catal. an. 1716, p. 385, num. 118: M. Tullii Ciceronis libri Hide officiis. Forsan manus Rud. Agricolae, etc.). VOSS. LAT.Qd 19 LEGES BARBARORUM, CAPITULARIA FRANCORUM Membr., saec. x*, 220x 175, fol. 141. 11 iv (l-88) + (iv-8)+3 iv (89-112) + (iv-1) (113-119) +2 iv (120-135) + (iv-2) (136-141). Usque ad f. 112 fasciculi in fine numerati litteris A-P in medio marg. inf. a librario ipso scriptis atque punctis circumdatis (fase. M hodie deest); fasciculus f. 120—127 continens in fine in medio marg. inf. numeratus xvn a librario ipso. F. 88, 117 marg. dext., 140 marg. inf. desectus est; folia ulteriora in marg. inf. murium morsibus pessumdata sunt. Textus 165/180x110, lin. 29 (stilo lin.). Quattuor librarii scripserunt ut videtur: primus l r -119 v lin. 8 (fortasse aliae manus hie illic apparent); se cundus 120 r -131 v ; tertius 132 r -132 v lin. 19;quartus 132 v lin. 20-14R Minus- cula Carolina. Litterae init. maiores ornatioresque atramento ductae (l v , 7 r , 12 r , 34 v , 44 v , 48 v , 60 r , 64 v , 95 r ), passim minores simplices; inscriptiones partim litt. uncialibus partim capitalibus atramento scriptae sunt. Tegumentum ut in cod.C)L110; bma folia cliait. praehgata et postligata, ex
quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, alterum praeligatum hodie numer. I. I v . index ; primum opus vir descripsit qui maximam partem catalogi Petaviani hodie Voss.Lat.Q_.76 conscripsit, cetera alex. petavius. 1 r —10 r lin. 4. isidorus Hispalensis, etymologiae: v. 1—27 et ix.4, 1—21 [ed. W. M. Lindsay, <1911>] omissis multis verbis et praemisso (l r ) indice capitum: Incipiunt capitula de legib(us) Isidori Iunioris, quorum numeros corrector saec. xi addidit. Textus correctus est manu saec. xi, ut videtur; altera manus eiusdem temporis lemmata marginibus 3 v -7 r adscripsit. M. Conrat, Geschichte der Quellen und Literatur des römischen Rechts im früheren Mittel- alter 1 (1891), 316, adn. 3; J. Tardif, Un abrégé juridique des Etymologies d’Isidore de Séville (Mélanges Julien Havet, 1895), 661; 662; 663; C. H. Beeson, Isidor-Studien (Quellen u. Unters. z. latein. Philologie d. Mittelalters 4, 2, 1913), 93; <A. E.> Anspach, Las Etimologias en la tradicion manuscrita medieval (1966), 69, num. 129a. 10 r lin. 5-27. <constitutio sirmondiana prima quae dicitur): XI. In Libro XVI theodosii de episcopali iudicio: Quicumq(ue) itaq(ue) lite(m) habens — fin. [Theo- dosiani libri xvi cum Constitutionibus Sirmondianis, ed. Th. Mommsen 1.2, p. 907.11-908.11]. 10 r lin. 28-12 r lin. 13. chrodeberti episc. Turonensis epistula ad bobam abbatissam: Oppinione religionis dulciter nominande (et) caritatis uinculo a(m)biendg. Bobe matrifamilias chrodob (er) tuspeccator sal(u)t(em) (10 v ) in d(omi)no p(er)henem: Litteris tuis paruitatem mea(m) postulasti - sec(u)la s(e)c(u)loru(m) [Epistolae Merowingici et Karolini Aevi 1: cap. 7: Epistolae Aevi Merowingici collectae, ed. W. Grundlach (MGH Epist. 3, 1892), 461-464 (cod. L 1) =CC 117 (1957), 496-501]; sequuntur (lin. 8-13): C. Hi. In veteri testamento in libro deuteronomi, etc., i.e. Deut. 22.25-27. 12 r lin. 14-64 r lin. 17. <epitoma aegidii quae dicitur): In Chr(ist)i nomine Incipit Lib(er) Legu(m) auctoritas alarici regis (altera manus addidit: ab aniano collecta): Utilitates populi n(ost)ri, etc. [Lex Romana Visigothorum, ed. G. Haenel (1849), 3-452]. Post finem commonitorii quod in medio 12 v desinit, cetera folii pars vacat; 13 r -20 r lin. 8 indicem titulorum praebent; 64 r lin. 12-17 interpretationem. Lex Romana Visigothorum, ed. G. Haenel (1849), lxxvii (num. 54); M. Conrat, op. laud. 1, 225, adn. 7-8; Theodosiani libri XVI, etc., ed. Th. Mommsen 1.1 (1905), ci. 64 r lin. 18-88 v . <lex salica emendata) [ed. J. H. Hessels (1880)]: (64 r lin. 18-29) recapitulatio legis Salicae: Sciendum e(st) q(uo)d in quib(us)dam libellis salice legis, etc. [ed. laud. 426 (C)]; (64 v lin. 1-20 et 65 r lin. 1-19 in col. dext.) prologus longus qui dicitur: Incip(i)t prologus legis salice: Gens francoru(m) inclita auctore d(e)o condita, etc. [ed. laud. 422 (b); K. A. Eckhardt, Lex Salica. 100 Titel-Text (1953), 83-91 sub litt. E, apud quern cod. Voss, est K. 17]; (64 v
lin. 21~67 r lin. 8) index capitum: Incipiunt capitula legis salice: I. de mannire - de pignatorib(us) ; (67 r lin. 9) Incip(i)t aedictus dom. hilperici regis. Expliciunt capitula. Incip(i)t Legis Salice de mannire: Si quis ad mallum legib(us) dominicis, etc. Ad- notandum est in hoc cod. solum legi (83 v -84 r ) quasi tit. 78, edictum regis Chilperici: LXXVII. de dictis domni hilperichi regis pro tenere pads: Pertractantes in d(e)i nomen cum uiris, etc. [ed. laud. 409-410], (84^-85v lin. 5) capita 79-85 [ed. laud. 410-411], et recapitulationem supra laud. Textus abrumpitur in fine 88 v in verbis domicio fristati (..//..) o [ed. laud. 423 (col. 2)]; cetera desunt deperdito fase. At; in marg. inf. p. petavius adnotavit. Hactenus lex Salica. G. H. Pertz, Lex Salica (Archiv 7, 1839), 736 sqq.; Loi Salique, ed J. M. Pardessus (1843), xxxiii [num. xxix]; Lex Salica, ed. J. Merkel (1850), xciv [num 11] ; Lex Salica emendata nach dem Codex Vossianus Q..119, hrsg. von A. Holder (1879), 1-58 (textus), 59 62 (codicis descriptio); Lex Salica. The ten texts with the glosses, and the Lex emendata synoptically edited byj. H. Hessels (1880), col. xviii [cod. Q.et 11]; ed. J. Fr. Behrend (1897), 196 [cod. Eq]; Lex Salica. 100 Titel-Text, ed. K. A. Eckhart (1953), 9; 13; 41; 79 [cod K. 17] ; P C. Boeren, Quelques remarques sur les manuscnts de la Loi Salique (Tijdschrift voor Rechts geschiedenis 22, 1954), 40; 54 (adn. 31); 55; Pactus Legis Salicae 11.1.65 Titel-Text, ed. K. A. Eckhart (1955), 22; 53; 92; 95 [cod. K. 17]; H. Fr. Rosenfeld, Salfrankisch laisus Schoss, althochdeutsch lesa ‘Falte’ und französisch rue ‘Strasse’ (Literatur und Sprache ïm Europa- ischen Mittelalter, ed. A. Önnerfors, J. Rathofer, Fr. Wagner (1973), 319; 326 adn. 89 r —93 v . lex ribuaria; pars prior deest deperdito fase. M; textus incipit hodie inde a Tit. 61, 18 verbis spata (et) conucula [ed. Fr. Beyerle-R. Buchner (1954), 113.7-134]; (93 v ) subscr.: Explicit Lex Riboaria; 89 r in initio p. petavius ad notavit : Art. est XXI Titulj LX Ripuariae legis. Est cod. B. 21 vocatus inde ab edit. R. Sohm. _ T _ G. H. Pertz, Lex Ribuaria (Archiv 7, 1839), 750; Lex Ribuaria, ed. R. Sohm (MGH Leges 5, 1883), 201; E. Mayer, Zur Entstehung der Lex Ribuanorum (1886), 1 sqq.; R. Buchner, Textkritische Untersuchungen zur Lex Ribuaria (1940), 92 sq.; Lex Ribuaria, ed. Fr. Beyerle- R. Buchner (MGH Legum Sectio 1. Legum Nationum Germamcarum tom. 3. pars 2, 1954), 38; 42; Lex Ribuaria 1, ed. K. A. Eckhardt (1959), 7; 12. 93 v -108 r . lex alamannorum [ed. K. Lehmann (1888), 54 156]: (93 v lin. 4-95r ii n- 13) i n dex capitulorum: Incipiunt capitula legis alamannorum: I. de liberis qui res suas ad eccl(esi)am tradunt - XCVIIII. De eo qui (...) aut hoccideret. Ex pliciunt capitula legis alamannorum', (lin. 14) Incipit lex Alamannoru(m). Que tempori- bus Lotharii regis una cum principibus suis, id sunt XXXIII Ep(iscop)i et XXXIII Duces et LXXXII comités vel cetero populo constituta e(st). De liberis qui res suas ad eccl(esi)am d(e)i tradunt: I. Si quis liber res suas, etc. G.H. Pertz, Lex Alamannorum (Archiv 7, 1839), 762; ed. J. Merkel (MGH Leges 3, 1863), 7 [cod. G. 3]; ed. K. Lehmann (MGH Legum Sectio 1. Legum Nationum Germamcarum tom. 5. pars 1, 1888), 15 [cod. B. 19]. 108 r —13l r . LEX baiuvariorum [ed. E. von Schwind (1926), 197-473]: (108 r lin. 8) In nomine D(omi)ni n(ost)ri Ih(es)u Chr(ist)i Incipit Lex Pacuariorum de Legibus. Moysi genes aebraeorum: Omnium diuinae legis, etc.; p. petavius in marg.
adnotavit: Isidori sunt ista. F. 119 v lin. 8 textus abrumpitur in Tit. ix.7 in verbis: crimine admissum est [ed. laud. 373.3]; folium sequens, scil. ultimum fasciculi, exsectum est; 120 r textus pergit sine lacuna. In spatio 119 v manus variae saec. xi varia addiderunt: probationes pennae; <Capitularii Wormacensis cap. 6>: Quicu(m)q(ue) decima(m) abstrahit, etc. [Capitularia Regum Francorum, ed. A. Boretius-V. Krause (MGH Legum Sectio 2, 1897), 13.18-21]; Concilii i Aurelianensis cap. 8: Concilii Aurelianens(is) cap. IX: Si seruus absente aut nesciente domino, etc. [Concilia Aevi Merov. 1, ed. F. Maassen (MGH Legum Sectio 3, 1893), 5.1-5]. G. H. Pertz, Lex Baiuvariorum (Archiv 7, 1839), 764; J. Merkel, Das bairische Volksrecht (Archiv 11, 1858), 537 sqq.; ed. J. Merkel (MGH Leges 3, 1863), 184 sq. [cod. A 2]; E. von Schwind, Kritische Studiën zur Lex Baiuvariorum (N. Archiv 37, 1912), 419 [cod. L]; B. Krusch, Die Lex Bajuvariorum (1924), 44-47 [cod. A 2(L)]; 128 sqq.; ed. E. von Schwind (MGH Legum Sectio 1. Legum Nationum Germanicarum tom. 5. pars 2: Lex Baiuvariorum, 1926), 186 [cod. L]; 194; Lex Baiuvariorum, Lichtdruck-wiedergabe der Ingolstadter Hand schrift ... von K. Beyerle (1926), xviii; xcii. 131 r lin. 9-131 v lin. 5. De VII [corr. ex VI] gradib(us) in quibus Chr(istu)s aduenit. id e(st) [add. corrector] hostiarius fuit quando p(er)cutiebat portas inferni - benedix(it) discipulos suos [ed. ex hoc cod. G. H. Pertz, Bemerkungen iiber ein- zelne Handschriften und Urkunden (Archiv 7, 1839), 378; cf. A. Wilmart, Les ordres du Christ (Rev. des sciences religieuses 3, 1923), 313: rédaction C; iterum legitur in: PL Suppl. 4** (1968), 943; R. E. Reynolds, Further Eviden ce for the Irish Origin of Honorius Augustodunensis (Vivarium 7, 1969), 4 adn. 6; ed. idem, A Florilegium on the ecclesiastical grades in CLM 19414: testimony to ninth-century clerical instruction (Harvard Theol. Rev. 63, 1970), 251 (I); cf. 241; 250 (cod. L)]; (lin. 17) <Ps.-isidorus>, de oficiis VII graduum: OJiciarum [sic, lege: Ostiarium] oportetp(er)cutere cimbalu(m) - Episcopum (...) offerre (et) babtiz.are. Explicit D(e)o Gratias Amen [ed. Pertz 738 sq.; ed. Reynolds, 252 (II); cf. Clavis Patrum Latin., ed. 2 E. Dekkers (Sacris Erudiri 3, 1961), 1222]; cetera 131 v pars vacat. [32 r —141 v . capitularia varia: Incipiunt capitula quas bone memoriae genitur Pipinus sinodaliter et nos in omnibus conservare volum(us): I. Ut Mas ecl(esi)as d(e)i, etc. [Capitularia Regum Francorum, ed. 2 A. Boretius (MGH Legum Sectio 2. tom. 1, 1883), num. 18; 39; 40 (omissis capp. 21, 27, 28); 34; 24 (mutilum amisso folio post f. 135); 23 (inde a cap. 22; priora capp. desunt omisso folio post f. 135; omittuntur capp. 25, 29, 32, 33, 35-37); 22 (capp. 61-69, 71, 74, 75, 81, 82, 1-5, 15, 16, 21, 22, 56); 20 (forma communis omisso cap.. 7); 23 (capp. 1-4, 9-16, 19, 29); 67; 13 (capp. 1-2); 134; ad capitularia 18, 34, 24, 23, 22, 20, 67 laudatur cod. Voss.; 34 edidit W. A. Eckhardt, Die Capitularia missorum specialia von 802 (Deutsches Archiv f. Erforschung d. Mittelalters 12, 1956), 500-504]. Marginibus 141 v variae manus saec. xi varia adscripserunt, e.g.: S(an)c(t)i apostoli tuipretri nos quesumuslpresidiis (et) p(r)ius (?) se(m)p(er) ;
facinar a n(ost)ra relaxari mtindi. crimina petim(us) mente deuota dauid regis p(ro)le (...?)Ique(m) uirgo sacra sec(u)lo (?) maria p(ro)tulit summipatris gratia cuius ortu saluat/oris cuncta p(er) s(e)c(u)la die ac node nos benignus foueat adq(ue) om(n)is d(e)i summi ac indiuidue unitatis; una ex eis scripsit 139 v marg. inf.: De despensa adelardi de tritico que sui homines receperunt\ 134 v lin. uit. legitur nomen Petrus et in medio folio eadem manu: D(eu)s om(ni)p(ot)e(n)sp(ro)picius (••■?). Codex Voss, videtur esse idem quem Fr. Pithoeus (f 1607) laudat in libro: Liber legis Salicae. Glossarium sive interpretatio rerum & verborum obscuriorum quae in ea lege habentur (Paris. 1602), ut vet. 7. Lectiones variae ex hoc cod. descriptae a Fr. Junio (f 1678) exstant in marg. ed. J. Tilii (1573 ?), quod exemplar hodie in Bibl. Bodl. Oxon. adservatur [MS. Junius 93 = num. 5204 ap. F. Madan, A Summary Catalogue ... 2, 2 (1937), 983]; apographum cod. Voss, est cod. hodie Paris. B. N. Suppl. lat. 1046. prov. : Gallia (Aquitania ?). poss.: p. petavius (l r in angulo dext. sup.: T. 38). — alex. petavius (num. 1111, cf. Catal. Petav. 70 r , 70 v , 71 r ; de Meyïer, Petau 31; 127). - <christina sueciae regina). — is. vossius (Catal. Colom. num. 242; CMA 2, 2567.242). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 239; ad sinistram: 238). - bibl. leid. (scidula num. 238; catal. an. 1716, p. 385, num. 119: Isidorus Junior de legibus, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. — Gero Dolezalek, Verzeichnis der Hand schriften zum römischen Recht bis 1600, voll. 1-4 (1972), 1, vid. sub voce: Leiden; 3: Possessores, Tempus, origo. VOSS.LAT.Q.120 PETRUS CIACCONIUS, PETRUS IOHANNES NUNNESIUS Chart., saec. xvn 1 , 225 X 160/165, fol. 98. Tres partes in unum compactae. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum); unum folium chart, praeligatum et duo postligata, ex quibus alterum postligatum et folium praeligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-73 (1-61: avis monte stans, circulo circumdatus; 62—73: leo scandens, lilium gallicum tenens, circulo circumdatus). ix (1-18) +iv (19-26) J-vm (27-42) + (vi-1) (43-53)+rv (54—61)+vi (62-73). Omnes paginae verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Folia lapide scriptorio rubro numerata sunt.
Textus 185/190 X 120, lin. 29-34. Unus librarius scripsit litteris cursivis; omisit spatiis relictis verba graeca, quae altera manus, ut videtur, addidit. |r_72v med. petrx giacconii (f 1581) adnotationes in pomponii melae de chorographia libros ni: In proemium Pomponij Melg de situ orbis Annotationes Petri Ciacconij: Orbis situm]f. [postea altera manus correxit in:./.] habitationem, ut c. 1, etc.; (71 v ) Castigationes in aliquot verba immutata in his tribus Pomponij Mele libris: libro p(rim)o. Cap. 1. Aliquanto ./. imo multo, etc. Adnotationes inde a 1.17 usque ad finem libri III Abr. Gronovius transcripsit; quae praecedunt iam Jac. Perizonius in usum suum describi iusserat, cf. praef. ed. 2 Pomponii Melae Abr. Gronovii (1748), *5. 72 v med.-73 v vacant. II 74-89 (sim. Heawood 951 sqq.). vi (74-85)+n (86-89). Omnes paginae verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent. Textus 170/200 X120/125, lin. 31-40. Littera cursiva. 74r_89 r . PETRI CIACCONn ADNOTATIONES IN POMPONII MELAE DE CHOROGRAPHIA lib. I, capp. 1-9, quae dicuntur nunc primum typis editae: Orbis situm dicere aggre- dior] Situs frequenter positione(m) significat, etc. [Pomponius Mela, ed. Abr. Gronovius (1722), 609-641.23; cf. praef. *4 V ; ed. 2 (1748), 379^-23.25; cf. praef. *5 r sq.]. In fine adnotatur: Reliqua desunt. Altera manus saec. xvn margi- nibus lemmata adscripsit. Ill 90-98. (vi-3) (90-98). Omnes paginae verba reclamatoria quae dicuntur, ex hibent. Textus 205 X145/130, lin. 33-39. Littera cursiva libraria. 90 r _98 v . petri iohannis nunnesh (vulgo: Pedro Juan Nunez, f 1602) epistula ad Andr. Schottum de patria Pomponii Melae et adnotationes in prooemium et duo priora capita lib. i: Disputas, mi Schotte, in prooemio, etc. [Pomponius Mela, ed. 2 Abr. Gronovius (1748), 521-545; sine parte de patria in: Miscell. Observat. crit. 7.2 (1736), 157-180; cf. epistulam C. A. Dukeri ad J. Ph. D’Orvillium in eadem ephem. 420 sq.]; in cod. librarius verba De patria L. Pomponii Melae tantum scripsit; altera manus (quae saepe verba in textu sub-
lineavit et adnott. margin, scripsit) addidit: Pet. loan. Nunnesius Valentinus et: et in duo priora Capita ad And. Schottum. In fine altera manus saec. xvii adnotavit: Gomesius repetiuit Melam celerius mea opinione, ut ilium cum aliis amicis communicet. cum iterum mihi eum restituerit, reponam alia, quam adnotationem manus quae saepe verba in textu sublineavit, lineis delevit. Iri folio primo postligato eadem manus, ut videtur, quae f. 1-73 scripsit, adnotavit: Petrus Ciacconius Hispanus homo doctissimus mortuus est Romae calculo 26 die octobris 1581 quo eode(m) die anima(m) agebat Lucas Paetus I. C. Romanus qui de ponderibus et mensuris Rom. scripsit. prov. : incerta. poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 220; CMA 2, 2545.220). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 218). - bibl. leid. (scidula num. 218; catal. an. 1716, p. 385, num. 120: Petri Ciacconii annotationes in Pomponium Melam, etc.). VOSS.LAT.Q.121 - MARTIALIS Membr., saec. xi/xii (c. 1100 ?), c. 220x150, fol. 43. Multa folia deperdita sunt; hodie fasciculi hoc modo compositi sunt, ut videtur: 2 iv (1-16)+ (v— 1) (17-25)+n (26-29)-fi (30-31) + (iv-2) (32-37)+ (iv-2) (38-43). F. lö^marg. inf. numerus n videtur exstare. Folia numerata in marg. inf. manu saec. xvi ex. (an p. danielis ?); ex his numeris apparet illo tempore folia hodie 33 et 34 ante 32, 36 ante 35 posita fuisse. Textus c. 185/190x135, col. 2 (spatium inter columnas mm 5), lin. 42—50 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt ut videtur, alter l r —3 va lin. 15, 4™ lin. 1-33, 5 rb lin. 17—45; alter 3 va lin. 16 - col. 2, 4 ra lin. 34—5 rb lin. 16, 5 v -42 r . Minuscula sub-carolina. Litterae init. et inscriptiones atramento scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q.66; olim, scil. tempore Pauli Petavii, codex ligatus erat instrumento quodam membran. gallice scripto die 16 m. Mart., an. 1556, in quo agitur ut videtur, de rebus pecuniariis inter Lucas Masson marchant demeurant a Coulonges et (...?) de Gervon, marchant fanneur demourant audit Champdenner (hodie vulgo Coulonges-sur-VAutize et Champdeniers in regione inter La Rochelle et Poitiers); in folio versa inscriptio exstat nescio a quo scripta valde erasa; ope lucis quae infra spectrum iacet, paucae litterae distinguuntur, ex quibus suspicor inscriptionem legi posse hoc modo: Pour rendre a Mons r . Pierre Daniel/advocat (...?)ja Paris; instrumentum adservatur ho die in cod. Leid. BPL 2513.
l r -42 r . m. Valerius martialis, epigrammata [ed. W. Heraeus (1925)]: (l r ) inscriptio partim erasa est, legitur tantum modo: Valerius Marcial(is) lectori suo salutenr, (l r ) lib. i: Spero me, etc.; (6 r ) n; (9 V ) hi; (14 r ) iv; (18 r ) v; (21 v ) vi; (25 r ) vii; (27 v ) vm; (31 v ) ix; (32 r ) xi; (33 r ) xii; (37 r ) xni; (39 r ) xiv; (42 r ) subscr.: M. Valeri Marcialis Apophoreta explicit felicit(er). Omittuntur i.84, 4-5; 85, 1—4; ii: prologus; 21; 28, 5-6; in.31; ix: prologus: Have-hospitum; xi.68; xn.4; 5; 11; 15; 28; 29; 36; 47; xiv.10; 12; 65; 137; deperditis foliis desunt inter f. 20 et 21: v.50, 4-73, 3; inter f. 25 et 26: vn.8-51; inter f. 31 et 32: ix.3, 2-xi.49, 2; inter f. 32 et 33: xi.73-101. Manus eiusdem temporis hie illic lectiones varias interlin. adscripsit et textum correxit; manus saec. xvi (Danielis ut opinor) tres lectiones varias adnotavit (8 V , 22 v , 36 r ). Collationem margin, edit. Colinaei (Paris. 1539) adscripsit P. Daniel, quod exemplar ad- servatur hodie in Bibl. Bernensi (G. 152), cf. H. Hagen, Catalogus Codicum Bernensium (1875), 537. A. de Rooy, Animadversiones criticae (1787), ix; Martialis, ed. F. G. Schneidewin (1842), lxxiii [cod. B]; Martialis Epigr. lib. 1, ree. G. Flach (1881), xx; ed. L. Friedlander 1 (1886), 88; ed. W. M. Lindsay (1903), praef.; ed. W. Fleraeus (1925), v. 42 v -43 v vacant. prov. : Gallia. poss.: P. daniel (l r marg. sup. ope lucis quae infra spectrum iacet: Ex libb. Petri Danielis Aurelij <7)5.5 (?); 42 r inter finem lib. xiv et subscr. ope lucis supra laud, eadem inscriptio legitur, sed cum anno 1611, ut et 43 v , sed sine Ex libb. et cum anno 1559). - p. petavius (l r marg. sup. ad sinistram: K. 37). - ALEX, petavius (qui tres codices epigrammatum Martialis possidebat, cf. Catal. Petav. 81 r ; de Mey'ier, Petau 64). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 230; CMA 2, 2555.230). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 228). - bibl. leid. (scidula num. 228; catal. an. 1716, p. 385, num. 121: M. Valerii Martialis epigrammatum libri XII, etc.). litt.: Büchner, Überlieferungsgeschichte, 411. VOSS. LAT.Q.122 - IUS ECCLESIASTICUM, AUGUSTINUS, ALCUINUS, THEOLOGICA Membr., 218 X 155, fob 96. Duae partes in unum compactae. Tegumentum, folia praeligata (secundum hodie numer. I*) et postligata ut in cod.Q.15 (Petavianum). I* v . INDEX ab ALEX, petavio scriptus.
I 1-88. Saec. xb9 iv (1-72) + (iv-2) (73-78) +v (79-88). Novem priores fasciculi in fine in medio marg. inf. i—vmi numerati, primus a librario ipso, ceteri altera manu eiusdem temporis, ut videtur; vestigia litterarum erasarum exstant 24v, 32 v , 48 v , 56-, 64 v , 72 v . Textus 170/175X115, lin. 29-32 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 1 r -78- 80 r —87 v (nisi forte duae manus in nonnullis foliis intermixtae apparent, cf. 9 r , 25 r -26 v , 27 v , etc.), alter 79 r-v . Minuscula Carolina. Inscriptiones rubrae exstant in primo fasciculo. l r -74 v . Textus varii de fide ex actis conciliorum et ex operibus patrum deprompti: (l r -9 r lin. 23) ex actis concilii chalcedonensis interprete rustico: (l r ) actio vi.8: Definitio fidei katholicae synodi calcedonensis. Aetius ar- chidiaconus <conystantinopolis now rome legit: S(an)c(t)a (et) magna (et) umuersalts synodus - anathematizari [ed. E. Schwartz, Acta Concil. Oecum. tom. 2, vol. 3.2, p. 153-156.27; cf. tom. 2, vol. 2.2, p. 63-65: ex collection canonum Dionysiana aucta]; (3 V lin. 8) adlocutio ad Marcianum Imp.: Responsio seu allocutie» s(an)c- (t)i et uniuersalis concilii calconensis [sic]: habita afiud marcianum (...) imperatorem quod non innouans — pauca subdidimus [ed. laud. 3, 114.8-119.17], (7 lin. 17) testimonia patrum: Incipiunt sententiae s(an)c(t)orum patru(m) qui duas naturas in Chr(ist)o confessi sunt: et consubstantiale patri d(eu)m uerbum (...). S(an)c(t)i basilii ex his que contra eunomium scripsit. Ego enim - clem(en)t(er) adiungens. Explicit [ed. laud. 3, 119.18-122]; (9' lin. 24-14- lin. 1) (concilium ephesinum : cyrilli epistula synodalis interprete dionysio exiguo): (9 r lin. 24) (Cyrilli xii anathematismi): I. Si quis non confit(et)ur d(eu)m e(ss)e - XI [sic, numerus n bis adpositus est] (...) - ut d(eu)s, anathema sit [ed. laud. tom. 1, vol. 5, p. 242.25-244]; (10 r lin. 25) praefatio qualis exstat in collection canonum Hadriana: Incipit synodus efesena prima ducentorum episcoporum habita adversus Nestorium Constantinopolitanum episcopum: Qui purum - transmisit [ed. laud, praef. la, p. vi. 4-11]; (10 v lin. 9) Cyrilli epistula synodica: Religioso d(omi)no (...) Mestorio Cyrillus: Cum saluator - spontanea(m) [ed. laud. 236.8-240.35], cetera desunt (manus eiusdem temporis adnotavit 14* marg.: (...?) re minus nob(is) uid(etur) dee(ss)e); (14- lin. 2-22' lin. 4) synodi constantinopolitanae (trulli ut dicitur) actio xvm, excerpta: (14- lin. 2) Definitio ortodoxae fidei quae constituta est in s(an)c(t)a et uniuersali sexta synodo constatinopoli [sic] in palatio qui appellatur trilis: S(an)c(t)a magna (et) uniuersalis synodus - anathematizari eos [ed. Mansi 11, 631 B - 639 C]; (17- lin. 17) (Constantini Imp. edictum): Credimus inpatrem - anathematizamus. Explicit [ed. laud. 11, 699 E - 710 D]; (22 r lin. 4-36 r lin. 10) leonis i papae epistulae duae et ex sermonibus excerpta. (22 r lin. 4) epistula 35: Incipit epistulapape Leonis ad Iulianu(m) ep(iscopu)m Coensem: Dilectis-
simo fr(atr)i iuliano leo lic(et) per — uulnerata curari. Data id(us) iun.asterio (et) protogene uuc ( = uiris clarissimis) cons(ulibus) [ed. E. Schwartz 2. iv, p. 6-8]; (24 r lin. 10) epistula 28: Leo episcopus Flaviano episcopo Constantinopolitano: Lectis dilectionis - prauitate saluetur [ed. laud. 2.ii, 1, p. 24.15-33.8]: (29 r lin. 19) ex- cerpta ex sermonibus: 22.2 Aduenientibus ergo - 5 effitiaris [PL 54, 195 A 3-198 A 2]; (31 r lin. 13) 27.2 Quae autem - 3 (et) Unguis [ed. laud. 218 A 4-B 11]; (31 v lin. 7) 30.1 Magnitude- 3 [ed. laud. 230 B-231 C 8]; (32 v lin. 15) 30.5 Nam si - 6 erroribus [ed. laud. 232 C 12-233 C 5]; (33 r lin. 19) 29.1 Utramq(ue) - deficit [ed. laud. 226 B 11-C 8]; (33 v lin. 2) 28.5 Post diuersas - fin. cap. [ed. laud. 224 B 6-A 14]; (34 r lin. 3) 25.2 - 3 pater pater [ed. laud. 209 A 5-210 A 9]; (34 v lin. 15) 24.1 Ait itaque - 2 perducer(et) [ed. laud. 204 B 12-205 B 1]; (35 r lin. 19) 26.4 Magnum - operum eius [ed. laud. 214 C 8-125 B 6]; (35 v lin. 23) 34.3 Sicut omnib(us) - fin. cap. [ed. laud. 247 A 7-B 12] [enumerat J. B. Pitrain: Spicil. Solesm. 4 (1858), 576]; post unam lineam vacuam: (36 r lin. 12-39 r lin. 12) expositio fidei EX pelagii i papae epistulis 16 et 17 composita: Credo igitur — nihil e(ss)epotest [cf. J. B. Pitra, op. laud, xii—xvi]; (39 r lin. 12—74 r lin. 5) AUR. AUGUSTINUS, DE TRINIT ATE et DE DOCTRINA CHRISTIANA, eXCerpta - . (39 r lin. 12) Bead Augustini ex libris de trinitate queda(m) capitula in primis de libro primo capitulo IIII: Omnis - fides [ed. W. J. Mountain-Fr. Glorie (CC 50, 1968), 34_36]; (39 v lin. 10) Item capitulo VI: Qui dixerunt - in corpore u(est)ro [ed. laud. 37_44] ■ (41 v Hn. 29) it(em) capitulo VII: His (et) talib(us) - minor est [ed. laud. 44-45.25]; (42 r lin. 21) Item capitulo VIII: Illud autem -formam semi accipiens [ed. laud. 46-53]; (45 v lin. 21) Item capitulo X: Trad(et) itaque - semper uelimus [ed. laud. 56-59]; (46 r lin. 11) Item capitulo XIII: Nisi tarnen - p(et)amus exordio [ed. laud. 69-79]; (49 r lin. 26) It(em) de libro II cap(itulo) V: Sed in his - conuerterentur [ed. laud. 87-93]; (51 r lin. 18) Item capitulo VI: Ideo autem - destiterunt [ed. laud. 93-96]; (52 r lin. 21) Item de libro tertio cap(itu)l(o) X: Quapropter - ordiemur [ed. laud. 150-158]; (55 r lin. 25) Item libro quarto cap(itu)l(o) XVIIII: Nunc itaq(ue) - seruabat [ed. laud. 192.47 (in cap. 18)-195]; (56 r lin. 22) XX: Si autem - ut ipsa e(sset) [ed. laud. 195-202]; (58^ lin. 24) XXI: De sensibili - dicer(et)ur [ed. laud. 202-205.82]; (60 r lin. 19) Item de libro quinto capitulo IIII: Accidens - passiones [ed. laud. 209-210]; (60^ lin. 24) cap(itu)l(o) V: In d(e)o autem - mutabile [ed. laud. 210-211]; (61 r lin. 17) Item de libro sexto capitul(o) II: Sed si non — unum sumus [ed. laud. 229—231.56]; (62 r lin. 14) Item de libro VI cap(itulo) V: Quapropt(er) - substantia e(st) [ed. laud. 235-236]; (62 v lin. 17) It(em) cap(itulo) octauo: Cum itaq(ue) — triplex [ed. laud. 238]; (69 r lin. 4) Item de libro VIII capitulo I: Dicimus - magnu(m) e(ss)e [ed. laud. 269-270]; (63 v lin. 8) It(em) de libro octauo cap(itulo) V: Sec(un)d(u)m notitiam — queritur [ed. laud. 276-279]; (64 v lin. 24) It(em) de libro XIII capitulo X: Eos itaq(ue) - ad impios [ed. laud. 50A, p. 399-401]; (65 v lin. 22) It(em) de libro XIII cap (itulo) XI: Sed quid — explicabo [ed. laud. 401—402]; (66 r lin. 19) It(em) de lib(ro) XIII capitulo
XIII: Non autem - exp(et)at [ed. laud. 404-406]; (67 r lin. 17) it(em) libro XIII cap(itulo) XIIII: Qu^e(st) - hominibus [ed. laud. 406-407]; (68' lin. 4) Item de libro XIIIcap(itulo) XV: Non est - non sp(iritu)s [ed. laud. 407-408]; (68 v lin. 8) It (an) de libro XIII cap (itulo) XVIII [immo XVII): Sunt (et) - uniuersum [ed. laud. 412-413]; (69' lin. 10) Item de libro XIII cap (itulo) XVIII: Poterat - nulla e^ent Ted laud ’ 413-414]; (69 v lin. 26) It(em) de libro quintodecimo capitulo III: Sed q(uonia)m - a(et)ernorum [ed. laud. 462-467]; (71* lin. 12) ex libris de Doctrina Christiana: i. 10-19 incommutabilem uident [ed. G. M. Green (CSEL 80, 1963), 10.22-13.7]; (73 r ) 28 Quia ergo per superbiam - 38 fin. [ed. laud. 15.19- 18.6]; post unam lineam vacuam: Finit. E. Schwartz, Die sogenannten Gegenanathematismen des Nestonus (SB München, Philos.- philol. u. hist. KI. Jahrg. 1922. 1. Abth. (1922), 15;^ cta ConciliorurnXDecumemcorum l.v (1924/26), v; vi et adn 1; <234> [cod. £]; 2.u.l (1932), xi; <2> [cod. X], 2.in.2 (1936), vi (perperam signa cod. Voss., scil. X, et cod. Montepessulam 308 sell. Z, inter se permutata sunt, sed vid. 2.iii.3 (1937), xii, adn. 1); 2; 2.m.3 (1937) <2>; 2.iy <2> [cod. X], Dom C. Gharlier, Une oeuvre inconnue de Florus de Lyon: la collection ‘De Fide de Montpellier (Traditio 8, 1952), 80 adn. 4; 86 adn. 5; 106; 107; 109; G. L. Dossetti, II Simbolo di Nicea e di Constantinopoli (1967), 184. Post unam lineam vacuam: 74r_87v_ (alcuinus), de dialectica dialogus: Inc(i)p(it) lib(er) artis dialecticae: Me lege qui ueterum cupias, etc., usque ad cap. 16 quid e(st) uox significa[tiua [PL 101 951 C-974 B 1; duo excerpta edidit L. Minio-Paluello, Aristoteles Latinus 1.1-5. Categoriae vel Praedicamenta... (1961), <189>-191.58: A. Omonyma sunt cum - docto doctum (= 76' lin. 28-77' lin. 23) et 191.59-192.85: K. Quid babes de ubi — et haberi (= 80 v lin. 14-81' lin. 9). 88' -v vacant. prov. : Gallia (meridiana, scil. ager Lugdunensis ?). poss.: p. petavius (1' marg. dext.: 0.12). - alex. petavius (num. 1008, qui numerus in tergo tegumenti exstat; cf. Catal. Petav. 19', 19 v , 21 v , 3 V , 68', 15', de Meyïer, Petau 127; 143). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 240; CMA 2, 2563.240). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 239; ad sinistram: 238). - bibl. leid. (scidula num. 236; catal. an. 1716, p. 385, num. 122: Concilii Calcedonensis definitio jidei Katholicae, etc.). n 89-96. Saec. x. iv (89-96). Textus 170x112, lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Littcrac init. ct mscriptioncs atramento scriptac sunt. 89 r -96 r . quaestiones de vetere testamento auctore anonymo: (89 r ) Inci- p(iunt) question(es) de libro Genesis: Genesis (...) - ut ei(us) ossa inde auferrent
[Stegmüller, RB 9545]; (92 r lin. 6) de Exodo: Quare moyses n(on) aliud signu(m) cora(m) pharaone ostend(it) nisi serpente(m) ? [Exod. 7, 10] Ideo Moysis — de malis suis se incipitpoenitere [Stegmüller, op. laud. 9546]; (92 r lin. 30) de Isaia: Cu(m) d(omi)n(u)s isaig p(ro)ph(et)g p(re)cipiat dicens: Clama, ne cesses [Is. 58, 1] - humanitate(m) exposuit [Stegmüller, op. laud. 9547]; (93 r lin. 8) de Psalmis: Cu(m) dauid in psalmo quarto dicit: Irascimini [Ps. 4, 5] - non dedit ad usura(m) [Stegmüller, op. laud. 9548], in quibus verbis textus imperfectus, ut videtur, desinit, cetera pars 96 r et 96 v vacat. Cf. Stegmüller, RB 5264. prov. : Gallia (?). poss.: vid. sub I. VOSS.LAT.Q.123 - ADAMUS BREMENSIS Membr., saec. xi/xii (c. 1100 ?), 228x155/160, fol. 10. 2 Folia (1 et 2, inter se adglutinata) + iv (3-10). Textus 195 X 125, lin. 41 (stilo lin.)(f. 1-2); 195 X 127/133, lin. 36 (lapide scriptorio lin.) (f. 3-10). Tres librarii scripserunt, ut videtur: primus l r , secundus l v -2 r lin. 17, tertius 3 r -10 v . Minuscula sub-carolina. F.3 r littera init. maior rubra; in textu litterae init. minores atramento scriptae (f. 1-3; 3 r colore rubro ornatae), (3 V -10 V ) rubrae; inscriptio rubra (3 r ). Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile membr. tectum); 6 folia chart, praeligata et 4 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum post- ligatum tegumento adglutinata sunt. lr_10v. (ADAMUS BREMENSIS), GESTA HAMMABURGENSIS ECCLESIAE PONTIFICUM, excerpta duo: (l r -2 r lin. 17) u.16 Magadburgensi - 22 brittannicum [ed. W. Trillmich <1961), 244.24-254.15]; l r marg. sup. librarius secundus addidit inscriptionem: Excerptu(m) de gestis pontificu(m) Hamaburg(ensis) siue brem(ensis) eccl(es)i$; idem librarius marginibus scholia adscripsit, quae postea partim cultro compactoris desecta sunt [11-16; 18; 17; 19]; (2 r lin. 18-2 V vacant); (3 r -10 v ) Descriptio insularu(m) aq(ui)lonis: Provincia danorum, etc., i.e. liber iv [ed. laud. 432.25-494]; librarius marginibus scholia adscripsit et plurima linea rubra circumdedit; quasi omnia mutilata sunt cultro compactoris [96; 100, 102-104; 107; 108; 110; 111; 113-115; 117; 120-123; 125-127; 129-144; 148; 145-147; 149; 150; 153; 155; 152; 154; 156-159; 118; 119]. J. M. Lappenberg, Von den Quellen, Handschriften und Bearbeitungen des Adam von Bremen (Archiv 6, 1831), 847 sqq.; G. H. Pertz, Leydener Handschriften (Archiv 7, 1839), 137; ed. J. M. Lappenberg (MGH Scriptt. torn. 7, 1846), 273, num. 6; id., ed.2 (Scriptt. rer. Germ, in usum scholarum ex MGH recussi, 1876), x, num. 6; Adam von Breinen, Ham-
burgische Kirchengeschichte, ed. B. Schmeidler (Scriptt. rer. Germ, in usum schol., ed.3, 1917), xii sq. [cod. A2]; ed. W. Trillmich (Fontes saeculorum noni et undecimi historiam ecclesiae Hammaburgensis necnon imperii illustrantes. <Bd. 11, 1961 >, 150; 152 [cod. A2]. prov. : Germania. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 208; CMA 2, 2533.208). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 206). - bibl. leid. (scidula num. 206; catal. an. 1716, p. 385, num. 123: Excerptum de gestis Pontificum Hamaburgae, etc.). litt. : A. Otto, Beitrage zur Textgeschichte des Adam von Bremen (N. Archiv 49, 1932), 20.’ VOSS.LAT.Q.124 - POMPONIUS MELA, VIBIUS SEQUESTER Chart, (sim. Briquet 11874-11888), saec. xv (1-53) etxvd (an. 1540: f. 54-58), 218x148, fol. 1* [3+]58. n (l* + 3 fol. non numer.) +4 v (1-40) +iv (41-48) +m (49-54)+ii (55-58). Fasciculi (praeter duo ulteriores) verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta. F. 1—40 eadem manu numerata sunt, quae adnotationes margin, scripsit, 41-54 alia manu eiusdem temporis, 55-58 a librario qui haec folia conscripsit. Textus 140x80, lin. 25 (f. 1-53), c. 190/195x110, lin. 31-34. Duo librarii scripserunt, alter R-53*, alter 54 r -58*. Littera humanistica cursiva. F.l-53: litterae init. maiores simplices rubrae (l r , 14*, 28 r , 41 r ); inscriptiones rubrae (49 v -53 r ) vel violaceae (39 v , 41 r -48*). Tegumentum ut in cod.Q.2; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. 1 * v (saec. xvii) . Nomina undecim insularum graecarum. Sicinus — Audios. l r —39*. pomponius mela, de chorographia libri in [ed. G. Ranstrand [1971], <3>-65]: Pomponij Mele de Cosmographia liber incipit. Incipit liber primus I: Urbis situm dicere aggredior, etc.; (14*) n; (28 r ) hi; (39* lin. 9) subscr.: Pomponij Mele de Cosmographia liber explicit, cetera folii pars vacat. Manus eiusdem temporis librorum titulos addidit, marginibus adnotationes adscripsit, in quibus saepe verbatim Lucanus, Virgilius, Cicero, Iuvenalis et auctores posteriores laudantur inter quos Fr. Petrarca (27 r ). Jac. Perizonii Adnotationes ad Melam in: Miscell. Observat. 7 (1736), t.2, 419 sqq., 8 (1737), t.1, 97 sqq.: t.2, 201 sqq. Pomponius Mela, ed. 2 Abr. Gronovius (1748), praef. *4. 40 r vacat. 40*. Adnotatio de antiquioribus editionibus Pomponii Melae scripta eadem manu, quae 54 r -59 v scripsit, ut videtur.
41 r -49 v . VIBIUS SEQUESTER, libellus DE FLUMINIBUS, FONTIBUS, LACUBUS, etC. [ed. R. Gelsomino (1967), 1-54]: Vibij sequestris de flum(in)ibus, fontibus, lacubus, nemoribus, paludibus, montibus (et) gentibus: per litteras secundum ordine(m) alpabeti [super p littera h addita estj. Vibius sequester Virgiliano filio salute (m): Quanto ingenio ac studio, etc. Eadem manus supra laudata adnotavit locos ex operibus auctorum antiquorum (e.g. Lucani, Virgilii, Ciceronis, Ovidii, Statii, Livii). Codicem contulit Fr. Oudendorpius ad: Vibius Sequester de fluminibus ... ex rec. Franc. Hesselii (Roterodami 1711), sub littera v, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (765 D 3). Ed. Fr. Hesselius (1711), praef. ad lectorem p. (b)v; ed. J. J. Oberlinus (1778), xi (sub 15); ed. P. G. Parroni <1965>, 20 (num. 15); ed. R. Gelsomino (1967), xxiii; lii. 49 v -53 v lin. 5. Incipiu(n)t no(m)i(n)a regionu(m) cu(m) proui(n)cijs suis: (lin. 17) De urbib(us) gallicis: Lugdunu(m) desiderata (m) - hoc est hebree [Itineraria et alia geographica, ed. Fr. Glorie (CG 175, 1965), <(409)>. 1—10; cf. 382 (*0 2 (45)), Chronica Minora saec. iv-vii, ed. Th. Mommsen 1 (MGH Auct. Ant. 9, 1892), 163]; (lin. 22) <polemus silvius, latergulum,) excerptum: Nomi(n)a proui(n)ciar(um) romanar(um) i(n) italia nu(mer)o XVII: Campania in qua est capua - Valentiana. Fiu(n)t simul p(ro)ui(n)cie nu(mer)o CXII. Italia, gallia, ajfrica, hispania, illyricus, tkrachia, asia, oriens, pont(us), egiptus, britannia nu(mer)o XI [ed. Th. Mommsen supra laud. 535 med.-542]; (50 v lin. ult.) notitia galliarum quae dicitur: No(m)i(n)a p(ro)ui(n)ciaru(m) u(e)l ciuitatu(m) i(n) p(ro)ui(n)cijs gallicanis. ciuitates in cast(ra) 2: (51 r ) Metrepolis proui(n)cia lugdunensis p(ri)ma h(abe)t ciuitates nu(mer)o tres. Ciuitas lugdunensiu(m). Ci. Eduor(um) - Ci. vappentensiu(m) [ed. Fr. Glorie supra laud. 386-404.153; cf. ed. Mommsen supra laud. 567 (num. 45, cf. 47)]; cetera 53 v pars vacat. 54 r —58 v . res horologicae: 1540.\Facilima Compositio Horologij/Horizontalis p(ro) Elevatione 491 fere graduu(m) Poli Phi: Imseri: Primo due Linea(m) Rectam. A.F., etc.; (55 r ) Structura Generalis. Horologiorum Solarium eiusde(m). Primo in sup(er)ficie aliqua plana, etc.; (55 v ) Pro Generali Horologiorum Fundamento. Primo expande circinu(m), etc.; (56 r ) Structi Corporis, Multilateris, cuius sup(er)fidebus uaria horelogia possu(n)t in (et) sub scribi. Primo sup (er) papiro spissa describe, etc., (57 r ) Modus transferendi Horologia ad quaslibet sup(er)ficies, corporis multilateris iam antea constructi. Primo due lineam rectam, etc.; figurae exstant 54 v et 58 v . prov. : Italia. poss. : l r marg. sup.: Numero 3094. — is. vossius (Catal. Colom. num. 227; CMA 2, 2552.227). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 225). - bibl. leid. (scidula num. 225; catal. an. 1716, p. 385, num. 124: Pomponius Mela de cosmographia, etc.).
VOSS.LAT.Q,. 125 - IACOBUS DE VITRIACO Membr., saec. xiv 2 , 223 X 155, fol. 206.7 iv (1-56)+ra (57-62)+9 iv (63-134) _|_( n _l) (135-137)+8 iv (138-201)+ 1 fol. (202)+n (203-206). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent in marg. inf. ad dextram a librario ipso scripta, 8* linea rubra, aliis foliis linea flava vel atramento circumdata. Quaterna folia priora fasciculorum olim fortasse a-d numerata a librario ipso vel aliis manibus; hodie nonnullae litterae atramento vel scriptorio lapide scriptae exstant. Folia postea numeris instructa sunt, ut videtur, in angulis dextris infer., ex quibus hodie pauci tantum exstant. Textus c. 165 X 115, lin. 24 (atramento lin). Littera cursiva libraria. F.l r 5 r 109 v litterae init. maiores bicolores (rubro caeruleoque coniunctis) adiectis’ lineis caeruleis et rubris, quae in margines decurrunt et inter quas exstant parva ornamenta, de quibus cf. ad codd. F. 5, 22, 32, 77. Initia capi- tum litteris minoribus rubris et caeruleis alternis lineis altero colore adiectis distinguuntur; inscriptions rubrae; in textu litterae capit. colore flavo ornatae. Tegumentum ut in cod. Q,. 10; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus duo priora et ulteriora varii coloris; primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum tertio, tertium postligatum secundo adglutinata sunt. <iacobi DE VITRIACO (f 1240)) opuscula nonnulla additis aliis rebus: l r — 108 v . historia orientalis [ed. Fr. Moschus (Duaci 1597), 1—258; Gesta Dei per Francos, ed.J.Bongars 1 (1611), 1047-1124]: (L) prologus: Postq(ua)m diuine p(ro)pitiationis munificentia - p(er)pendere. Explicit p(ro)logus. Incipiunt capitula primi libri; marg. sup. p. petavius adscripsit: Jacob (us) de Vitriaco; (2 v med.) index capitum; (5 r med.) Primu(m) capitulum cur d(omi)n(u)s terra(m) s(an)c(t)am uariis flagellis et subalternis casibus exposuit: Terra s(an)c(t)a p(ro)missionis, deo amabilis, etc. 108 v -190 v . historia Occidentalis [ed. Fr. Moschi supra laud. 259-456]: Liber s(e)c(un)d(u)s incipit finito primo; (108*) index capitum; (109* lin. 6) Incipit liber s(e)c(un)d(u)s in cui(us) parte p(ri)ma occide(n)taliu(m) hystoria(m) breuit(er) enarrat. (...). Cum igit(ur) oriental(is) ecc(lesia), etc.; in fine (190*) manus eiusdem temporis addidit: Nota q(uo)d hi(n)c defficiu(n)t llll m p(ar)tes XXXVP cap(itu)li videl(icet) de pe(n)iten(tia), m(at)rimo(n)io, ext(re)ma unct(i)o(n)e (et) (con)sec(ra)t(i)o(n)e. In parte ulteriore textus turbatus est: 177 v lin. 9 post verba dicebat(ur) pascha, sicut ait eua(n) [gelista [ed. laud. 423.10] sequuntur: (lin. 9-180* lin. 12) panis (et) corp(us) - sic fiat aliq(ua) [ed. laud. 431.22-439.11], et (180 v lin. 12-183* lin. 15) euan]gelista matheus - co(n)uerso nam [ed. laud. 423.10-431.22], deinde inde a 183* lin. 16 t(ra)nsub(stanti)atio, etc. [ed. laud. 439.11 etc.] usque ad finem, quam turbationem iam librarius
ipse vel lector eiusdem temporis animadvertit testibus adnott. margin. Post finem Historiae Occidentalis sequuntur duae lineae vacuae, deinde inscriptio: Capitulum de captione Damiate, tunc post unam lineam vacuam: 190 v lin. 16-195 r lin. 7. epistula 6: D(omi)no p(ro)p(ri)o, etc. [ed. R. B. C. Huygens (1960), 123-132]. R. B. C. Huygens, Lettres de Jacques de Vitry. Édition critique (Diss. Leiden 1960), 16 [cod. QJ; 17 sqq.; 37 sq.; 67. Post unam lineam vacuam: 195 r lin. 9-205 v lin. 2. Canonici cuiusdam relatio de inventione corporum abrahami, isaaci et jacobi patriarcharum in urbe Hebron: Incipit tractatus de inue(n)cione s(an)c(t)orum p(at)riarcharum abraham ysaac (et) iacob. Prologus: Karitate u(est)ra me compellente, etc.; (195 v lin. 21) Explicit p(ro)logus. Incipit de inuenc(i)one: Beatos igitur patriarchas, etc. [ed. P. Riant (Recueil des Historiens des Croisades. Historiens Occidentaux, 5, 1895), 302-314; cf. Ixv (cod. A); BHL 9]. P. Riant, Invention de la Sepulture des Patriarches Abraham, Isaac et Jacob a Hebron le 25 juin 1129 (Archives de 1’Orient Latin 2.1, 1883), 414 et adn. 16*. Post tres lineas vacuas: 205 v lin. 6-21. De anna et emeria: Anna (et) emeria due sorores fuer(un)t. De emeria nata est elysabeth - Ter. t(ri)b(us) anna uiris fertur pep(er)isse marias [cf. Euangelia apocrypha, ed. 2 C. Tischendorf (1876), 112]. Cetera folii pars et 206 r “ v vacant, ut omittam adnotationem 206 v scriptam, de qua vid. infra. prov. : Gallia (Lutetia Paris, vel regio vicina ?). poss.: 206 v : Isle lib(er) e(st) p(ro) mag(ist)ro Joh(ann)e graueran [inquisitor generalis Galliae, f post an. 1430] q(ui) p(ro)diditllibru(m) de (con)solac(i)- o(n)e boecij (cum) glosa t(re)uetj/ que(m) mutuau(er)at sibj mag(iste)r gauf(ri)dus norma(n)n(us) [vulgo: Lenormant, 1403-post an. 1481, rector Univ. Paris, an. 1445, 1453, 1465]. et d(omi)no mag(ist)ro gaufridojt(ra)diderat mutuo mag(iste)r guill(elmu)s eurard(us) [an. 1421, 1422, 1429 rector Univ. Paris., an. 1458 canon. Paris., f an. 1470]. restituat(ur) i(ste) lib(er) et petat(ur)/ ali(us) de (con)sola(cion)e p(re)di(c)tus (saec. xv); iuxta hanc inscriptionem manus paulo posterior adnotavit pretia, prius IX s., deinde XVI s. - p. petavius (U in angulo sup. dext.: Y. 52). - alex. petavius (cuius numerus incertus est, cf. Catal. Petav. 25 r ; de Meyier, Petau 16; 75). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 155; CMA 2, 2479.154). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 153). - bibl. leid. (scidula num. 153; catal. an. 1716, p. 385, num. 125: Jacobi de Vitriaco historia Hierosolymitana, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 137. — P. Riant, Communication in: Acad, des Inscript, et Belles Lettres, Comptes Rendus, Sér. 4, tom. 11 (1883), 26 sqq- R. Röhricht, Bibliotheca Geographiae Palestinae (1890), 49.
VOSS.LAT.ai26 - CLAUDIANUS Membr., saec. xii/xiii (c. 1200), 223 X 135, fol. 125. iv (l-8) + (v-l) (9-17)+ 13 iv (18-121)+n (122-125). Fasciculi in fine in medio marg. inf. numeris ro- manis a librario ipso instructi. Textus 175/180 Xc. 85, lin. 34 plerumque (atramento lin.). Unus librarius scripsit, ut videtur, ut omittam f. 125 v , in quo altera manus paulo posterior apparet. Littera prae-gothica textualis. Litterae init. maiores rubrae et caeruleae saepe alternae ornamentis colore altero ornatae; inscriptiones rubrae. Tegumentum, bina folia chart, recentiora praeligata et postligata ut in cod-Q- 24; insuper duo folia antiquiora praeligata (saec. xvn, scil. tempore quo tegu mentum Thevenotianum hodie deperditum, confectum est), ex quibus se cundum hodie numer. 1*. l r ~125 r . claudii GLAUDiANi carmina [ed. J. Koch (1893)]: (l r ) in rufinum libri ii [ed. laud. <10>-37]: (lin. 1) Prefatio in libru(m) claudi claudiani: Phebeo domit(us) phiton, etc.; (lin. 20) Incipit liber in Rufinum: Sepe m(ik)i dubia(m), etc. (= lib. i); (6 V lin. 23) n: (I}am post edomitas, etc.; (14 v lin. 16-15 r lin. 1, post finem lib. ii) praefatio huius libri: P(indite defensu(m), etc., (15 r lin. 2) de bello gildonico: Incipit de hello Gildonico: Reddit(us) i(m)p(er)iis, etc. [ed. laud. <38>-52]; (22 v lin. 18) in eutropium: In Eutropiu(m) liber P us >: Semiferos part (us), etc. [ed. laud. <53>-86]; (30 r ) lib. ii; (40( lin. 17) fescennina de nuptiis Honorii Augusti: Incip(it) fescennina d(e) nuptiis aug(us)ti honorii. lib(er) II(us): Princeps chor(us)co, etc. [ed. laud. <87>-91]; (42 r lin. 12) epithalamium de nuptiis Honorii Augusti: Incip(it) Epithalamiu(m) d(e) nuptiis honorii aug(us)- ti: Surgeret in tkalamu(m), etc. [ed. laud. <92>-102] ;(47') panegyricus de tertio gonsulatu honorii augusti: Incip(it) Pandgeric(us) de t(er)cio c(on)- sulatu. p(re)fat(i)o: Parvos n(on) aq(ui)l(is), etc., (lin. 20) Incipit Liber: Tercia Romulei, etc. [ed. laud. <103>-109]; (50'' lin. 23) de quarto consulatu: Incip(it) in eu(n)d(em) in q(u)artu(m) (con)sulatu(m) diet (us) . Auspiciis iter(um), etc. [ed. laud. <110>-128]; (60 r lin. 27) panegyricus dictus manlio theodoro consuli: Incipit panageric(us) dict(us) theodoro (con)suli. p(re)fat(i)o: Audebisne p(re)cor, etc., (60 v lin. 14) Explicit p(re)fat(i)o. Incipit liber: Ipsa quide(m), etc. [ed. laud. <129>-139]; (65 v lin. 16) de consulatu stilichonis: Liber de (con)sulatu stilichonis I( ws i incipit: Continuant sup(er)i, etc. [ed. laud. ^140)—175], (71 r lin. 25) ii; (78 r lin. 25) iii; (84 r lin. 9) panegyricus de sexto consulatu honorii augusti: Incip(it) panageric (us) de VP° (con)sulatu honorii aug(us)ti. p(re)fat(i)o: Om(n)iaq(ue) sensu, etc., (84'’ lin. 2) Incipit Liber HIE™): Aurea fortuna, etc. [ed. laud. <176>-195]; (94 r lin. 12) de bello gethico: Incipit de bello getico. p(re)fat(i)o: Post resides a(n)nos, etc. ,(lin. 30) Incip(it) lib(er) V( us >:
Intacti e(st), etc. [ed. laud. <196>-214]; (103* lin. 20) carmina minora: Soltias galea, etc. [eodem ordine quo in ed. laud. <215>-261, carmen 52 vero deest]. In fine (125 r lin. 27-32) leguntur haec altera manu eiusdem temporis addita V(er) sus recurrentes s(un)t q(u)i met(r)o stante neq(ue) litt(er)is loco motis ut ab exordio ad t(er)min(um). sic a fine relegu(n)t(ur) ad su(m)mu(m) ut haec: Roma, t(ib)i subito motib(us) ibit amor [Walther 2/4, 26944]; (et) haec: Solem ede repede edep(er) ede melos. Et hii p(er)recurre(n)tib(us) h(abe)nt(ur): P(re)cipiti m(od)o q(uo)d decurrit t(ra)mite flum(en). Te(m)pore co(n)su(m)ptu(m) ia(m) cito deficiet. Hie illic librarius ipse vel manus eiusdem temporis glossas interim, et varias leett. scripsit; manus saec. xv saepe margin, lemmata adscripsit et aliquando textum correxit (e.g. 102 v infra). Claudianus, ed. P. Burmannus Sec. (1760), praef. xx; 742 (codd. a Nic. Heinsio collati); L. Jeep, Quaestiones criticae ad emendationem Claudiani panegyricorum spectantes (Diss. Lips. 1869), 11; id., Die Kritik des Claudianus mit Ausschluss des Raptus Proserpinae (Rhein. Mus. 30, 1875), 14 sqq.; Claudianus, ed. L. Jeep 1 (1876), praef. xlviii; ed. Th. Birt (MGH Auct. Ant. 10, 1892), exxv; cxxvii; cxxix; cxxxviii; cxlvi. 125 v lin. 1-21. c. sollii modesti apollinaris sidonii epistula tertia ad Clau- dianum, pars prior: Sidoni(us) ad claudian(um) [in marg. sup. add.]: Comitti d(omi)ne maior - litt(er)arum [ed. Chr. Luetjohann (MGH Auct. Ant. 8, 1887), 54.17-55.5]; cetera postea omnino erasa sunt; in spatio relicto inde a lin. 22 variae manus saec. xiv-xv varia scripserunt hodie partim evanida, inter quae legitur adnotatio manu saec. xv scripta: p(re)c(io) XVI solid (is)-, alia manus scripsit: Omnibus om(n)ia non mea sompnia dic(er)e possu(m) [Walther 2/3, 20170], prov. : Gallia. poss.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LVIT, Mourlot, Thévenot 121). - is. vossius (Catal. Colom. num. 222; GMA 2, 2547.222). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 220). — bibl. leid. (scidula num. 220, catal. an. 1716, p. 385, num. 126: Claudii Claudiani opera, etc.). VOSS.LAT.Q..127 - CICERO, MACROBIUS Vellum, saec. xn, 218 x 138, fol. 53. 5 iv (l-40) + (iv+2) (41-50) + (n-1) (51- 53). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent manu saec. xv in medio fere marg. inf. addita. Textus 170/190 X 75/85, lin. 30-51 (stilo lin.). Unus librarius scripsit ut videtur, nisi forte hie illic altera manus apparet (cf. 17 v lin. 1-14; 21 r lin. 23-33; etc.); l r-v alia manus conscripsit. Littera prae-gothica textualis.
i In initio (2 r ) littera init. deest spatio relicto, ut et 49 v , ubi vero littera maior ornatiorque erasa est; mdc a 5 V litterae init. atramento ductae, 25 v littera maior rubra ut et 29 1 * loco litterae ornations erasae, 31 r littera maior rubro et caeruleo coloribus composita; 39 v pars inferior tantum litterae init. lineis rubris delineata in forma animalis fabulosi; 37 r -40 v litterae init. rubrae in textu; 39 v inscriptio rubra. Tegumentum ut in cod.Q.3 (Thevnotianum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumen- to, secundum praeligatum primo adglutinata sunt, tertium praeligatum hodie numer. 1*. l r . versus varii, quorum auctores non indicantur. (lin. 1—22) ^epitaphia virgiliana: disticha): Tytiron ac segetes, etc. [Riese 507—517, Walther 1, 19305]; (lin. 23) Prima m(ih)i - umbra [Riese 555, vs. 1]; (lin. 24-25) Ultima sit gallo — it a capelle; (lin. 26—27) «(martlalis epigr. xn.12), (lin. 28—29) «(ciusdem epigr. m.43, 1-2); (lin. 30-31) Vina p(ro)bo - uenena puto. ] \ Circulus in quo quinque regiones caelestes indicantur, quae textum prae- bent: Corpus stellam(m) p(ri)maria(m) obtinens sedem (...). Superna Regio. Demon s(e)c(un)d(u)m locu(m) obtinet, etc.; infra schemaquattuor elementorum eorum- que proprietatum exstat altera manu additum. 2 r -5 v lin. 3. <m. tullius cicero, somnium scipionis): (C)um in affrica(m) uenisse(m), etc. [Macrobius, ed. J. Willis 2 (1963), 155-163]. Post spatium duarum linearum: 5 V lin. 6-52 v lin. 17. <ambrosius macrobius theodosius, commentarii in somnium scipionis): i—ii.13, 1 necesse est [ed. laud. 2, 1—133.14]. (I)nter platonis (et) ciceronis libros, etc.; (39 v lin. 26) finitprimus, incipit liber secund(us) : <Q)uid, inquam, q(ui)s (est), etc.; verba priora lib. n in cod. ulteriora lib. i sunt. Depictae sunt figurae et diagrammata varia, quae 36 r , 46 r , 48 r reperiuntur, conveniunt cum eis quae ap. Willis p. 164, 165, 166 exstant; 50 r diagramma rotundum colore rubro ductum a librario ipso partim in textu (ad n.9) partim in marg., quod exhibet terram in sex zonas divisam cum earum nomini bus atramento scriptis [lucis ope depictum ap. Youssouf Ramal, IVIonumenta Gartographica Africae et Aegypti 3.3 (1933), f. 758; Monum. Cartogr. vetust. Aevi A.D.1200-1500, cur. R. Almagia et M. Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 44; 302; pertinet ad type C, cf. 85 sq.]. F. l r -7 v manus quae videtur esse eadem, quae figuram regionum l v confecit, glossas interim, et scholia margin, adscripsit. Macrobii opera, ed. L. Janus 1 (1848), lxxviii [cod. V3], 52 v lin. 18-53 v vacant ut omittam probationes pennae et verba 53 v scripta: Epoliarce paree m(ih)i d(eu)s [ter]. Pone d(omi)ne. Sandi.\ kalendi. edendi. forendi. Papinoru(m). tyrai.j forai. circa te q(uar)tiuo (?).
prov.: Gallia (?). poss. : melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXXI\ Mourlot, Thévenot 117 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 237; CMA 2, 2562.237). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 233). - bibl. leid. (scidula num. 233; catal. an. 1716, p. 385, num. 127: Folium primum continet versus de Virgilio. Ex Cicerone somnium Scipionis, etc.). VOSS.LAT.Q.128 - CICERO Membr., saec. xv 1 (ante an. 1437), 215x160, fol. 178. (vi-2) (1-10) + 14 vi (11-178). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta; plurima cultro compactoris desecta sunt. Alia manus fasciculos in initio numeravit c-r (nonnullae litterae desectae sunt); alia manus saec. xv codicis folia numeris instruxit (per errorem numeri 40 et 54 iterati sunt); ex his numeris apparet 14 folia priora hodie deesse: folium hodie primum numerum 15 praebet. Textus 170x110, lin. 26 (l r -46v), 165/175x110, lin. 26-29 (47 r -178v) (atramento lin.). Scripserunt duo librarii, alter l r -46 v , alter 47 r -178 v . Littera cursiva formata. Initia orationum litteris maioribus bicoloribus (rubro caeruleoque coniunctis) lineis eisdem coloribus adiectis, distinguuntur; inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q_.24; insuper unum folium chart, praeligatum antiquius (saec. xvn, i.e. tempore quo tegumentum Thevenotianum hodie deperditum confectum est) hodie numer. 1*. m. tullii ciGERONis orationes nonnullae: (l r lin. 1) de imperio cn. pompeii; foliis deperditis in initio textus hodie incipit fere in fine inde a verbis: sed ego me hoc honore, etc. (24, 71); (lin. 5-6) subscr. et inscr.: M.T.C. de laudibus pompeij Explicit. Eiusdem miloniana contra publium clodium Incipit feliciter (subscr. et inscr. eiusmodi ad orationes sequentes exstant); (lin. 7) pro t. annio milone : Et si uereor, etc.; (23 r ) pro cn. plancio: Cum propter, etc.; (47 r ) in p. vatinium testem: Si tua tantummodo, etc. (lector quidam fere eiusdem temporis post inscriptionem adnotavit: In or (ati) one ista p(er)multa dejiciu (n)tin varijs locis, (et) fere t(er)ciap(ar)s); (53 r lin. 12) pro m. caelio : Si quis indices forte nunc assit, etc., usque ad verba: sit co(m)missa vobis (29, 70) (lector supra laud, adnotavit: In fine h(uius) or(ati)onis m(u)lta def[iciunt); (72 r lin. 11) pro l. cornelio balbo: Si auctoritates patronorum, etc.; (89 r lin. 17) de haruspicum response: Hestemo die, etc.; (108 v lin. 28) de provincie consularibus: Si quis oestrum, etc.; (120 v lin. 25) pro p. sestio: Si quis antea, etc. (in marg. inf. lector supra laud, ad-
notavit: Multu(m) recisa ac truncata est in locis plurimis or(ati)o ista p(ro) cestio sc(ri)pta, (et) fere pars t(er)cia deest); (144 r lin. 14) pro rege deiotaro: Cum in omnibus causis, etc.; (153 r ) (Ps.-Cicero) pridie quam in exilium iret: Si quando inimicorum impetum, etc.; (159 r lin. 5) cum gratias egit senatui post reditum de exilio: Si p. c. pro u(est)ris immortalibus, etc.; (168 r lin. 21) cum populo gratias egit, inde al, 2 init.: Quirites etsi nichil e(st), etc. (in marg. inf. lector supra laud, adnotavit: Truncata (et) breuiata est or(ati)o ista, in qua (et) p(ri)ncipiu(m) deest (et) in cet(er)o contextu p(er)multa); (172 v lin. 10) Ps.- c. sallustii crispi invectiva in ciceronem: (...) Crispi Salustij Inuectiua in Marcu(m) Tullium Ciceronem Incipit: Grauiter et iniquo animo, etc. [ed. K. Vretska: C. Sallustius Crispus, Invektive und Episteln, Bd. 1 (1961), <88> sqq.]; (174 r lin. 22) Ps.-ciceronis invectiva in sallustium: (...) M.T.C. Incipit Inuectiua inSalustium: Ea demum magna uoluptas, etc. [ed. laud. 8-19]; (178 v lin. 3) subscr.: M.T.C. Inuectiua in Salustium explicitfeliciter. Lector supra laudatus marginibus varias lectiones et ea, quae librarius omisit, saepe adscripsit, idem lacunas, non omnes vero, indicavit (cf. 131 r : hie des(unt) p(er)multa; 139 v : Omissa su(n)tpluri(m)a in loco isto, etc.); nicolaus de cleman- gis textum correxit teste adnotatione 178 v (de qua vid. infra) 178 v in parte vacua relicta manus quae codicis folia numeravit indicem addidit tempore quo codex nondum mutilus in initio erat. Altera manus saec. xv, quae adnotationem de pristino possessore scripsit (vid. infra) sententiam infra ad didit: Respice finem: forte eni(m) eras morieris. J. Bake, Scholica Hypomnemata 1 (1837), 155 sqq.; H. Vollenhoven, de emendatione aliquot locorum orationis Tullianae pro M. Caelio Rufo (Diss. Leiden 1839), 8 sqq.; 94 sqq. [cod. D]; Pro M. Caelio, ed. I. C. Vollgraff (1887), passim. prov.: Gallia. POSS.: NICOLAUS DE CLEMANGIS (f 1437). - COLLEGIUM REGALE NAVARRENSE parisiense ex dono Nic. de Clemangis (178 v : has ora(tion)es dedit librarie theologoru(m) regalis collegii nauarre mag(iste)r nicolaus de clamangis bayocensis archidiaconus in arte oratoria eximius, quas manu p(ro)p(ri)a correxit (saec. xv)). — melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXIII', Mourlot, Thévenot 115). - is. vossius (Catal. Colom. num. 307; CMA 2, 2631.306). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 304; ad sinistram: 303). — bibl. leid. (scidula num. 302; catal. an. 1716, p. 385, num. 128: M. Tullii Ciceronis quaedam orationes, etc.).
Membr., saec. ix (f. 95-96 bifolium ex altero cod. adsutum: saec. xi), 214 X 180, fol. 96. 3 xv (l-24) + (iv-4) (25-28)+8 iv (29-92) + (n-2) (93-94). Fasciculi in marg. inf. ad sinistram i-xii numerati manu posteriore, ut videtur, quae manus etiam folia quae ex quarto fasciculo supersunt, numeris i-nii instruxit. Textus 150/155x 125, lin. 21-24 (stilo lin.). Plures librarii scripserunt, ut videtur, primus l r -50 r (6 r et 45 v duae aliae manus intervenerunt, ut videtur), secundus 50—52 v , 54-55', tertius 53-V 55-80', 81-82 v lin. 5, 84-94', quartus 6' lin. 8-23, 80 v , 82 v lin. 5-83 v , quintus 45 v lin. 1-4. Minuscula Carolina. F.lv littera init. rubra ornatior, alibi litterae init. atramento scriptae, ut et inscriptiones; f. 1-2 nonnullae litterae init. in textu colore rubro ornatae sunt. Tegumentum ut in cod.Q.110 (Petavianum); duo folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et unum postligatum, quod ut et primum prae- ligatum tegumento adglutinatum est. Olim exstabant duo folia membr. praeligata et unum postligatum, quae hodie separatim in cod. Leid. BPL 2505 adservantur; sunt fragmenta rotuli mortuaris Lancelini monasterii S. Maximini Miciacensis abbatis (c. an. 1182/83-1198/1206, cf.: Gallia Christiana 8, 1534) [de quo rotulo cf. G. I. Lieftinck, De librijen en scriptoria der Westvlaamse Cisterciënser abdijen Ter Duinen en Ter Doest in de 12e en 13e eeuw... (Mededel. v. d. Kon. Vlaamse Akad. voor Wetensch., Lett, en Schone Kunsten van België. Klasse d. Lett., Jaarg. 15, 1953), 65; L. Kern, Sur les rouleaux des morts (Schweizer Beitr. z. Allgemeinen Geschichte. Bd. 14, 1956), 142]. aur. augustini opera nonnulla: |r_28 v . de opere monachorum liber: (1' lin. 1) Retractatio S(an)c(t)i Agustini De Libro quem composuit de opere monachorum: Ut de opere monachorum librum scriberem, etc. [ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 155-156]; (lin. 19) Incipit Liber S(an)c(t)i Augustini de opere monachorum: Iussioni tuae, etc., usque ad propt (er) quos [ed. J. Zycha (CSEL 31, 1900), 531-595.23]; cetera pauca verba usque ad finem desunt folio sequente deperdito. F. 1' manus antiqua (an correctoris ?) marg. dextro litteras a-g adscripsit (quasi probationem pennae ?); in textu qui in hoe folio legitur, atramento hic illic litteras quasi evanidas redintegravit; fortasse eadem marg. inf. scripsit: hic est, quibus sub verbis vestigia litterarum alphabeti hodie quasi evanidarum exstant (a-1 ?). 29'_61 v lin. 16. soliloquiorum libri ii: Incipit Soliloquiu(m) Aurelii Augustini (a correctere add.): Voluenti mihi, etc. [PL 32, 869-904]; (60 v lin. 7-6l v lin. 16) retractatio : Fiunt [corrector inter i et u add. ni] soliloquia Aurelii Augustiduni [sic]. Ite(m) eiusde(m) soliloquioru(m) Retractatio: Quaedam huius operis, etc. [ed. P. Knöll 22-25]. 61 v lin. 17-94 v . de natura et origine animae libri m-iv [ed. C. F. Urba-J.
Zvcha (CSEL 60 1913), 359-419]: Aurelii Augustini de natura (et) origine amm<i ad vincentium victorem. incipit liber I (verba Aurelii Augustini addita sunt manu posteriore in loco rasurae): Quod mihi ad te, etc.; pars ultima lib iv inde a 24, 38 aut earum erasa, saec. xi rescripta est 94' marg. inf. et 94v; (94 medO subset Explicit lib. II ad victorem de natura (et) origine amm- Duat ' manus posteriores WWbilblium; textus 75 X90, lin. 13 (stilo lin.). Duo librarii senpserunt, alter Q5'-v alter 96 r ~ v Minuscula Carolina. Litterae init. rubrae. Subtle*quodam: (95-) Ps. 138, 17-139, 4 sfa-f-J i (96'-) Ps. 143, 6 sagittas tuas-14. prov.: Gallia (Monasterium S. Maximini Miciacense). poss.: <Monasterium s. maximini miciacense (?)>. - p. petavius (l*Mn angulo dext sup • JV 30). - ALEX, petavius (num. 1478, qui in tergo tegumenti exstat; c^Catal. Vetav. 3'; de Meyier, Petau 127^ - <™J REGINA). - IS. vossius (Catal. Colom. num. 249; CMA 2, 2574 249) ge . vossius (Catal. Vossii num. 245; ad sinistram: 244). - biel. leid. (scidula num. 244; catal. an. 1716, p. 385, num. 129: Aur. Augustini retractatio de hbro, quern composuit de opere monachorum, etc.). VOSS.LAT.Q..130 IN CICERONIS ORATIONES COMMENTARII Membr., saec. ixf 213x210, fol. 54. (iv-6) (1-5!)-+ ^ ( J' 1 ° ) + ( ^ ) Cl }]® I (tv—fi') (17—18) + (iv-6) (19—20) + (iv 6) (21 22) + IV (2 ) + ( ) (31-36) q-(iv-4) (37-40)+IV (41-48)+(.v-2) (49-54). F. 30* in medio marg. Lf. libraries ipse numerum ft.nn, 36» v adposuit (de fohorum ordrne pristmo vid. Th. Mommsen, Der Gronovische Scholiast zu Ciceros Reden (Rhein. Mus. 16, 1861), 140-148). „ Textus 130 X 130, lin. 18 (stilo lin.). Minuscula Carolina Turonensis. Litterae init. et inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod.Q.12 (Petavianum; p. petavius tergo titulum ad script hodie partim evanidum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutmata sunt, alterum praeligatum hodie numer. 1*. Jr_54 v . GRAMMATICUS ANONYMUS (vulgO I SCHOLIASTA GRONOVIANUs), COM MENTARII IN nonnullas ciceronis orationes [ed. pr. ex hoc cod.: M. T. Ciceronis Opera..., recognita ab Jacobo Gronovio (Lugd. Bat. 1692); e .
Th. Stangl, Ciceronis Orationum Scholiastae, 2 (1912), <281>-351]: (l r -3 v lin. 3) in divinationem in q,. caegilium: (l r -2 v ) 3...]. n\unc\. a[dforet], h[ector\. ergo hominum auxilium - 8 [ed. laud. 324.1-326.21]; (3 r ~ v ) 71-fin. [ed. laud. 327.13- 328.7]; (3 V lin. 3) subscr.: Expl(icit) divinatio; (3 V lin. 4-2 0 V ) in or. in verrem: Incipit actio prima: Quod erat optandum, etc., i.e. (lin. 4—10 v ) Act. 1.1—21 [ed. laud. 328.8-337.27]; (1T-16^) Act. n.1 exordium-5; 45-62 [ed. laud. <341>-344.7; 344.9-348]; (17 r - v ) Act. 1.16-20 [ed. laud. <349>-350.13]; (18 r-v ) Act. 1.26-30 [ed. laud. 350.14-351]; (19 r “ v ) Act. 1.30-33 [ed. laud. 337.28-339.4]; (20 r “ v ) Act. 1.38-45 [ed. laud. 339.5-340]; (21 r -28 v ) in or. in catilinam: (21 r-v ) n.11 fugit ad translatione(m) bonam-lQ [ed. laud. <281).13— 282.25]; (22 r ~ v ) n.23-fin. (22 v lin. 6-7: lib. II finit./incipit III argumentu(m)); m-2 [ed. laud. 282.29-284.5]; (23 r -25 r lin. 4) m.l4-fin.; (lin. 4-5) finit lib(er) III./incipit IIII; (lin. 6-28 v ) iy [ed. laud. 284.11-290]; (28 v ) subscr.: finit liber IIII; (29 r -32 v lin. 6) in or. pro ligario [ed. laud. 291.4-295.6]: (lin. 1) Incip(it) pro Ligario: Quintus ligarius, etc.; (32 v lin. 6) subscr.: finit pro Ligario-, (32 v lin. 6-35 r lin. 9) in or. pro marcello: init.: Diuturni silentii-1; 20-fin. [ed. laud. 295.7-296.17; 296.19-298.9]; inscr. et subscr. eodem modo quo in or. pro Ligario ut et in sequentibus partibus; (35 r lin. 10-37 v lin. 8) in or. pro rege deiotaro: init.: Deiotarus tetrarches-10; 32-fin. [ed. laud. 298.10-300.11; 300.13- 301.12]; (37 v lin. 9-48 v ) in or. pro sex. rosgio amerino: init.: Sextus roscius-20; 34-fin. [ed. laud. 301.13-305.21; 305.24-316.7]; (49^-53^) in or. pro lege manilia: 3...] lucullus.-fin. [ed. laud. 316.8-322.16] (48 v lin. uit. inscr.: Incipit Pompeiana); (54 r ~ v ) in or. pro milone : init.: Quodam tempore-l [ed. laud. 322.17-323.20] (53 v lin. uit. inscr.: Incipit Miloniana). Librarius ipse textum correxit, hic illic signum ü ad locos corruptos indicandos addidit, marginibus signa pro NB, lemmata, adnotationes adscripsit ut et altera manus paulo posterior, quae eadem textum correxit (13 v adnotavit: in hoe loco cor rupt (us) erat codex antiquus); teste Bischoff heiricus autissiodorensis hic illic litteras delevit; p. petavius lacunas adnotavit, l r marg. sup. titulum adscripsit: Veteris Grammatici In aliquot M. Tullij Orationes. Fragme(n)ta, in angulo dextro adnotavit: Hieron. Apol. 1. advers(us) Rufinu(m). Puto quodpuer — in Virgiliu(m) [i.16: PL 23, 428 C 8-429 A 1], An Vulcatij Gallicanj cui(us) extant ahq(uo')t Impp. vitae, quae eadem adnotatio prius in marg. inf. scripta et deinde erasa est. Is. Vossius codicem J. G. Graevio commodavit, cf. eius praef. edit. Oratt. Ciceronis (1, 1699), apographum codicis a J. Fr. Gronovio confectum, hodie est cod. Leid. Periz. <L 81,vid. [de Meyïer], Catal. Codd. Periz., 100. Ed. Jac. Gronovius (1692), praef.; M. Tullii Ciceronis Opera, ed. I. C. Orellius 5.2 (1853), 382 sqq.; W. H. D. Suringar, Historia critica Scholiastarum Latin. 1 (1834), 147 sqq.; Th. Stangl, Der sog. Gronovscholiast zu elf ciceronischen Reden (1884) (male dicit p. 3: ... Quart. 138 ...); P. Hildebrandt, De Scholiis Ciceronis Bobiensibus (Diss. Göttingen 1894); C. Brak man, De Ciceronis Scholiasta Gronoviano (Mnemosyne 34, 1906), 85 sqq.; Th. Stangl, Zur Textkritik des Gronovschen Cicero-scholiasten (Wochenschr. f. klass. Philol. 23, 1906), col. 360 sqq.; 382 sqq.; 471 sqq.; id., id. (Berlin. Philol. Wochenschr. 26, 1906),col. 1212 sqq.;
1244 soa • 1276 sqq • 1307 sqq.; Scholia in Ciceronis Orationes Bobiensia, ed. P. Hildebrandt (1907) xliii sq.; <xlvii> (cod. C; male dicitur 138); Ciceronis Orat. Scholiastae, rec. Th. Stangl 2 (1912),’279 (cod. C; male dicitur 138). prov. ‘ Gallia (Turonum teste Bischoff). POSS.: p. petavius (l* r in angulo dext. sup.: K.40). - alex. petavius (num. 1022, cf. tergum tegumenti et Catal. Petav. 84^; de Meyïer, Petau 16; 18; 22; 31 ■ 127) — ^Christina suegiae regina^. — is. vossius (Catal. Colom. num. 153, CMA 2 2478.153). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 152). - bibl. leid. (scidula’num. 152; catal. an. 1716, p. 385, num. 130: Veteris Grammatici anonymi commentaria in aliquot M. Tullii orationes, etc.). VOSS.LAT.ai31 - EXCERPTA HISTORICA Chart, (lilium gallicum; uvae), saec. xvn 1 , 215x168, fol. 14. 3 n (1 12)+i (13-14). Scripsit is. vossius, ut ex scriptura apparet. Tegumentum saec. XVII (chart, inflexibile membr. tectum). 1 r_2 r med. GREGORIUS MAGNUS, dialogi: lib. iv.30: Ex libro Dialicorum [sic] S(an)cti Gregory Papae: Julianus namque - judicavit [PL 77, 368 D 2-369 B 9: de morte Theodorici Regis]; cetera 2 r pars vacat. 2 v -3 r iordanes DE origine ACTIBUSQUE getarum, excerptum: qui orestes - ad Theoderici praesentiam [Iordanis Romana et Getica, ed. Th. Mommsen (MGH Auct. Ant. 5.1, 1882), 120.2-17: de Augustulo imperatore Romanorum ultimo et de Odoacro rege]. 3 V -12 V . paulus diaconus, HisTORiA langobardorum, excerpta: Item ex aha historia • (3 V ) i 25-26 sermone composui [ed. G. Waitz (Script, rer. German, in usum scholarum, 1930), 72-74.4]; (5- lin. 7) n.1-4 acciderunt [ed. laud. 84- 87 17]‘ (9 r lin. 3) *5-7 [ed. laud. 87-89]; (ll r lin. 11) m.12 usque ad Sophia vero Au[gusta [ed. laud. 119-121.15]; cetera desunt deperditis foliis post 12*. 13r_^4r med. G SIDORUS hispalensis, historia suevorum); pars prior deest deperditis foliis ante f. 13; textus incipit hodie inde a verbis inter Suevos regis auxilio hostis Catholicae fidei, et pergit usque ad finem [Chronica Minora saec. iv—vu, vol. 2, ed. Th. Mommsen (MGH Auct. Ant. 11, 1894), 302.17-303]; cetera 14 r pars et 14 v vacant. Descripsit Is. Vossius ex codice Collegii Soc. Iesu Claremontani qui codex in catal. collegii an 1764 divuleato sub num. 680 laudatur (= Meerman 821 = Phillipps 1885 = 136 ap. V. Rose Die Latein. Meerman-Handschr. des Sir Thomas Phillipps ... zu Berlin (1892), cf. p. 302-303, et hodie in bibliotheca est cui nomen: Deutsche Staatsbibliothek in urbe Berolini). prov.: Gallia (Lutetia Paris.). poss. : is. vossius, in cuius bibliotheca codex coniunctus erat cum cod. nunc
Q. 135 (Catal. Colom. num. 296; CMA 2, 2620.295). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 292; ad sinistram: 291). - bibl. leid. (scidula num. 291; catal. an. 1716, p. 385, num. 131: Excerpta historica, etc.). VOSS.LAT.Q. 132 - TRACTATUS DE SPIRITU SANCTO Chart. (Churchill 499), saec. xvn 1 , 213 X 160, fol. 144. 36 n (1-144). Paginae a librario ipso 1—283 numeratae non semper recte: 195 bis exstat, 241 omittitur, 27 v qui vacat, non numeratur. Omnes paginae verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 180/190 X 115/120, lin. 37-26. Littera cursiva. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; ultimum folium praeligatum hodie 1* numeratur. l r _142 v . <iohannes grellius (ex societate haeretica, quae Sociniana dicitur, t 1633)), DE SPIRITU SANCTO tractatus: Tractatus de Spiritu SanctojAut. [Johanne Crellio; auctoris nomen postea erasum est\.IPraefatio de nomine Spiritus Sancti.\De Spiritu Sancto acturi, non nihil de nomine, etc. [ed. an. 1650 (sine loco et nomine typographi), veil Johannis Crellii Franci Opera (Irenopoli post annum Domini 1656), 455-520]. Librarius ipse marginibus lemmata, locos biblicos adscripsit; altera manus quae est thomae brunonis, hie illic textum correxit et pauca graeca adnotavit l* v . 143 r -144 v vacant. prov. : incerta. poss.: th. bruno (l* v : IlavTa to xaXov y.a.xzyz'xz / Nouemb. 29° 1649°\Tho: Broun). - is. vossius (Catal. Colom. num. 166; CMA 2, 2491.166). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 165). — bibl. leid. (scidula num. 165, catal. 1716, p. 385, num. 132: Tractatus de Spiritu Sancto, etc.). VOSS.LAT.Q_.133 - TERENTIUS VARRO, PHOCAS Chart. (Briquet 9132), saec. xv*, 218x150, fol. 1*. 105. 6 vi (l*.l-71)+v (72-81)+2 vi (82-105). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta ad perpendiculum. Vir quidam, qui l* r titulum scripsit,
folia numeravit, non semper recte: post 71 unum folium, post 75 numeros 76 et 77 omisit; desinit in numero 90. F. 1* et 105 mutila sunt. Textus 150x80, lin. 31. Littera cursiva humanistica. Litterae init. simplices et inscriptiones rubrae; 1' littera lmt. colore vindi cst Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod.Q.2. l* r . Titulus manu saec. xv 2 scriptus. lr-75v. M. terentius varro, de lingua latina quae supersunt [ed. G. Goetz- 17 r Schoell (1910)]: M. Terentii Varronis de lingua latina, de disciplina originum verbor(um) ad M Tul: Ciceronem liber quartus incipitur: Quemadmodum vocabula essent, etc. (est lib. v in edit.); (2G) lib. vi (cod.: v); (33') vn (cod : vi); (43v) VTTT (Vod • vu 1 • C52 v ) IX; (65 v ) x. Textus libn v turbatus est: post 23 ad humum Ted laud.' 9.15] leguntur (3* lin. 9-4v lin. 3) 32 ut Sabini - 41 init. [ed. laud. 11 16-13 21] • (4 V lin 3-5 r lin. 23) 23 demissior - 32 ab homimbus [ed. laud. 9 15-11 16] deinde textus pergit inde a 41 init. [ed. laud. 13.21 etc.]. Librarius ipse verba graeca partim litteris latinis scripsit partim spatio relicto omisit; marginibus nomina propria et lemmata colore rubro adscnpsit; lacunas m textu aut spatio aut adnotationibus (e.g. 19 r : In originali desunt carte due; 36': Hie deest folium unu(m) seu textum que(m) cap(er)et foliu(m), et infra: Hie desunt linee decern uersus; 52 v : hie deest textus spatio quattuor cartar(um)) mdicavit. Manus eiusdem temporis et aliae posteriores textum correxerunt, prima hie illic in spatiis verba graeca litteris latinis supplevit. 75V-76' med. varronis vita (litt. rubris scripta; ex Pompomo ut librarius ipse in marg. adnotavit): M.T.V. Togatorum litteratissimi Vita: M.T. Varro longe n(ost)ror(um) omnium eruditissimus habitus est, etc.; cetera 76 r pars et 76 v -81 v vacant. Ed. G. Goetz-Fr. Schoell (1910), xxxiv, num. 27 (alter codex Vossianus est F. 97). 82 r -101 v . phocas, de nomine et verbo liber: Focae grammatici prestantissimi de nomine et verbor(um) genere et declinatione ars compendia: Ars mea multorum, etc. [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 5, 1868), 410-439]. Librarius ipse adnotationes margin, colore rubro adscripsit. 102 r -105 v vacant, ut omittam aliquot probationes pennae in 105 v . prov.: Italia (septentrionalis). POSS.: faustinus buturinus (l r post titulum: Est Faustini Buturini veron(ensis) (inscriptiones eiusmodi exstant 75', 83', 102 v ). - p. petavius (1' in dextro angulo sup.: M.40 et marg. infer.: ok artr/w Xlav eutu/&.\PPaet(us) Genabens.) - ALEX, petavius (num. 923, cf. Catal. Petav. 83', 79', ubi vir, qui catalogum composuit, possessorem Buturinum pro auctore habere videtur; de Meyier,
Petau 25; 26; 29; 56). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 234; CMA 2, 2559.234). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 230). - bibl. leid. (scidula num. 230; catal. an. 1716, p. 385, num. 133: M. Terentii Varronis de L.L., etc.). VOSS.LAT.QT34 - CATALOGUS BIBLIOTHECAE MONTCHALLI Chart., saec. xvii med. (fortasse an. 1651), c. 245 X 180, fol. 15. (vm-1) (1-15). Scripsit unus librarius calamis et atramentis variis. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum); qua- terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. lr_.14.v_ catalogus codigum manu scriptorum in Bibliotheca caroli de montchal archiepiscopi Tolosani (f 1651) adservatorum, in quo tituli ordine litterarum leguntur: Abuchamad logicae Ebraicae ex Aristotele compilator, etc. [cf. B. de Montfaucon, Bibliotheca Bibliothecarum manuscriptorum nova 2 (1739), 896 sqq., ubi codices ordine numerorum enumerantur]. F. T marg. sup. manus posterior (sed saec. xvii et ipsa) inscripsit: Catalogus Bibliothecae Caroli Monchalli, nunc sunt in Bibl. Colberti; minime: codices Monchalliani numquam in biblio theca Colbertina erant; an. 1655 emit eos Nic. Foucquet (f 1680), postea scil. an. 1667, ex eius bibliotheca Charles Maurice Le Tellier archiepiscopus Remensis (f 1710), qui an. 1700 plerosque bibliothecae Regiae dono dedit [vid. Delisle, Le Cabinet des Mss 1 (1868), 271; 273; 304; 2 (1874), 276]. In textu hie illic tituli atramento deleti sunt manu posteriore. Codex olim erat pars codicis hodie Voss. Lat. O. 99 (qui numerus in angulo sup. sinistro exstat). Is. Vossius catalogum, ut videtur, laudat in epistula ad Nic. Heinsium data Holmiae 12 Iul. 1651, cf. Syll. Epist. 3, ed. P. Burmannus, 620. Alii catalogi exstant Lutetiae Paris. Bibl. Nat. ms. lat. 10380 et 17917, p. 425, teste Delisle, op. laud. 1, 271 adn. 2. 15 r -v vacant. prov.: Gallia (Lutetia Paris.). poss. : is. vossius. - ger. vossius (in catal. Vossii codex quasi pars num. 352 laudatur). - bibl. leid. (scidula non exstat; in catal. an. 1716, p. 390 laudatur ut pars cod. Voss. Lat. O. 99: ...Catalogus bibliothecae Caroli Monchalli, quae nunc est in Bibliotheca Colberti...).
VOSS.LAT.Q.135 CATALOGUS CODICUM GRAECORUM GOTTORPIANORUM Chart., an. 1650, 215x158, fol. 2. Scripsit nig. heinsius, ut ex scriptura apparet. Tegumentum ut in cod. praec.; bina folia chart, praeligata et posthgata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt, alterum praeligatum exsectum est. jr 2 v catalogus codigum manu scriptorum Graecorum Latinorumque in bibliotheca gottorpiana adservatorum, a nic. heinsio confectus et ad Is. Vossium missus: Hippocrates in charta, fol., etc. Heinsius non omnes codices descripsit, sed antiquiores ac meliores tantum, vid. infra. Ï^Voïus católogum'laudat i'nepislk'ad Heinsium data, cf. Syll Epist. 3, ed P Burmannus, 585- Multum eaudeo quod catalogum transmiseris MS. codicum qui adservantur in bibliotheca Ducts Holsatiae; de eo agitHeinsius ipse in epistula ad Vossium data (1.4.1650, hodie cod. Amstelod. Bibl XJniv III E 9, num. 7): Catalogum ipsum, quern accepisse te lam conjido summa jestinatione conjeci ( ) Evolvi nihilominus omnes libros et illorum, quos pretii alicuius iudicabam, indicem perfeci ut volueras, quibuscum verbis conferenda sunt, quae Heinsius in catalogi fine 2 V scripsit: (...) Praestantiores tantum ac meliores notae codices selegi. Quos linea -in marginenotavi, vetemmiomnes vmt; cf. etiam F F Blok Nicolaas Heinsius in dienst van Christina van Zweden (Diss. Leiden 1959), 78 sq.; 282 adn 1 (laudat nominatim cod. Voss., non vero in opusculo cui titulus: Contributions to the history of Isaac Vossius’s library (Verhandel, d. Kon. Nederl. Akad. v. Wetensch., Afd. Letterkunde, Nwe Reeks 83, 1974), <7>). . . , „ . Bibliothecam Gottorpianam anno 1729 acquisivit Bibliotheca Regia Hafmensis, cf. Catal. Cod. Latin, medii aevi Bibliothecae Regiae Hafniensis, digessit E. Jorgensen (1926), 1. prov. : Dania (Gottorpia). poss. : is. vossius (cuius in bibliotheca codex coniunctus erat cum codice qui hodie Q..131 est, cf. Catal. Golom. num. 296 et GMA 2, 2620.295). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 293; ad sinistram: 292, qui numerus exstat in angulo sinist. sup. l r ). - bibl. leid. (in catal. an. 1716, p. 390, laudatur ut pars cod.Voss.Lat.O.99: ...Codices MSS. Graeci Gottorpiani, manu Nic. Heinsii ...). VOSS.LAT.Q_.136 - PUBLILIUS SYRUS Chart. (3-40: uvae; alia signa incerta), saec. xvn 1 , c. 225/230x170 (1-40), 235x160/165 (41-52), 220x150/155 (53-66), fol. 66. n (l-4)+xn (5-28)+iv (29-36) + (m-2) (37-40)+2 vi (41-63)+ (n-l) (64-66). F. 29 r in medio marg. inf. litteram B exhibet, 41 r litteram C, 53 r litteram D a librariis ipsis scriptas. Tres librarii scripserunt fortasse hoc modo: primus l r -2 v , 41 r -66 r ; secundus 3 r -9 r lin. 19; tertius 9 r lin. 20-40 v .
Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta flava cum punctis nigris tectum; tergum et anguli membran.); 3 folia chart, praeligata et 2 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt ut et tertio praeligato verso fragmentum chart, saec. xvn. lr_6gr. PUBLILIUS SYRUS, SENTENTIAE CUm ADNOTATIONIBUS HENRICI ERNSTII Helmstadiensis (1603-1665) ad editionem destinatae, numquam vero editae: (l r ) titulus: Publii Syrij poëtae antiquis/simi/ Fragmenta.l Ad veterum mam typisq(ue) exscriptorum Codicum/ fidem nunc recens castigata, plus quhm/ CCCLX [corr. ex CCCXXX] versibus adhuc ineditis\ aucta notisque illustratal per/ HENRICUM ERNSTIUMI Helmstadiensem; (l v ) dedicatio auctoris ad Ioh. Ger. Vossium et Ioh. Meursium: Quemadmodum olim, viri clarissimi, athletarum discipuli - in vestra tutela esse patiamini. Dabam Lutetiae parisiorum. CID .ID.CXXXIII. II Id. Maj.: (2 r ) Publii Syri vita ex P. Crinito desumpta: Publius mtione Syrus - apud veteres legimus; (2 r-v ) testimonia; inde a 3 sententiae ordine litterarum et adnotatio- nes Ernstii leguntur additis multis in margin, et inter lineas variis manibus, inter quas librarii tertii, qui idem in charta folio tertio praelig. verso adgluti nata quaedam de Ernstio ipso et de familia Guldensterniorum scripsit. Olim pars cod. Voss. Lat. O. 99. W. Meyer, Die Sammlungen der Spruchverse des Publilius Syrus (1877), 40 adn. 66 v vacat. prov. : Gallia (Lutetia Paris.) (?). poss.: is. vossius. - ger. vossius (in catal. Vossii laudatur ut pars numeri 352; lr in angulo sup. sinistro littera g exstat). - bibl. leid. (in catal. an. 1716, p. 390 laudatur ut pars cod.Voss.Lat.O.99: ...Publii Syrifragmenta...). VOSS.LAT.Q..137 - ANTONIUS MUSA Chart, (pileus nugatoris), saec. xvn, 205x155 (1), 195x150 (2), fol. 2. (1-1) (1)4-1 fol. adglutinatum (2). Scripsit fr. juntos Fr. filius teste catalogo an. 1716, nescio an recte. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta flava cum puncti's nigris tectum); bina folia praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. lr_2r. <Ps.-antonius musa, de herba vettonica liber), initium: epistula ad Agrippam, nomina herbae, loci in quibus nascitur, precatio [ed. E. Howald-
i H. E. Sigerist (Corp. Medic. Lat. 4, 1927), 3-4.34; 10.175-11.191]; est apographum codicis hodie Voss.Lat.Q.9, 12 r -14 v med. 2 V vacat. Olim pars cod. Voss. Lat. O. 99. prov.: incerta. poss.: fr. junius (?). - is. vossius. - ger. vossius (in Catal. Vossii laudatur ut pars numeri 352; l r in angulo sup. sinistro exstant numerus 7 et littera M). - bibl. leid. (in catal. an. 1716, p. 390 laudatur ut pars cod.Voss.Lat.O.99: ...Epistola Antonii Musae ad Agrippam mam Ft. Junii,fol. 2...).
INDEX AUCTORUM (Numeri indicant codices; index plenus in parte IV invenitur)
Dynamius grammaticus 69 Epiphanius, vid.: Cassiodorus Ernstius, H. 136 Euanthius 24 Eucheria 69 Euclides 92 Eugenius Toletanus 69 Eugenius Vulgarius 54 Eugraphius 341; 36 Euodius 96 Eusebius Caesariensis 12; 22; 110; 110A Eutropius 50; 78 Festus 116 Firmicus Maternus 92; 113 (?) Fredegarius Scholasticus 5; 20; 28 Fulbertus Camotensis 12; 28; 33 Fulgentius Ruspensis 49 Gaius 47 Galenus (?) 99 Gauzlinus Bituricensis 12 Gelasius papa 75 Gellius, Aulus 22; 58 Gennadius Massiliensis 49; 108 Gerbertus Remensis 17; 54 Germanicus Caesar 79 Gilbertus Universalis 104 Gilda 2 Glaber, Rod. 54 Gomesanus 28 Gothofridus Viterbiensis 13; 70 Godescalcus Orbacensis 17 Gregorius Magnus 13; 17; 70; 131 Gregorius IV papa 15 Gregorius Turonensis 5; 12; 17; 28; 63; 74 Grosseteste, Rob. 70 Guarinus Veronensis 22 Guilelmus Malmesburiensis 54 Hadrianus Imp. (?) 33 Haimo Autissiodorensis (?) 60 Haimo Halberstadensis, Ps. — 12 Hay ton Armenus 109 Heinsius, Nic. 135 Henricus IV Imp. 55 Hervaeus Natalis 2 Hieronymus 2; 5; 10; 20; 56; 60; 69; 70; 72; 75; 108; 110; 110A Hieronymus, Ps. — 28; 41 Hilarianus, vid.: Iulius Hilarianus Hilarius Arelatensis 23 Hilarius Pictaviensis (?) 74 Hildebertus Cenomanensis 2 Hippocrates, Ps. - 13; 26 Hirtius, Aulus 8; 53 Honorius Augustodunensis 50 Horatius 2; 21 Hugo de S. Victore, Ps. — 98 Humbertus a Silva Candida 10 Hyginus 92 Iacobus de Vitriaco 125 Iacobus a Voragine 74 Iacoponus Tudertensis (?) 99 Idacius 5; 20 Ildefonsus Toletanus 28 Innocentius I papa 75; 108 Iohannes III papa 108 Iohannes diaconus 12; 17; 74 Iohannes Hispanus 70 Iordanus 131 Isidorus Hispalensis 20; 49; 56; 69; 70; 75; 86; 119; 131 Isidorus Hispalensis, Ps. — 119 Isidorus Mercator, Ps. - 108 Iulianus Toletanus 28; 70 Iulius Hilarianus 5 Iulius Paris 37 Iulius Valerius 20; 29 Iustinus, M. Iun. 32; 101 Iuvenalis 18 Ivo Carnotensis 12 Lactantius 33; 69 Landulfus Sagax 50 Landus, Julius 90 Lascaris, Janus 70 Leo I Magnus 2; 75; 108; 122 Lucanus 16; 33; 51; 81 Lucretius 94 Luxorius 86 Macrobius 2; 44; 127 Martialis 17; 33; 48; 86; 89; 121J 127 Martinus Polonus 95 Martinus Turonensis (?) 74 Maximus Taurinensis, Ps. — 28 Mela, Pomponius 11; 88; 97; 120; 124 Melito Sardensis, Ps. - 28 Methodius Patarensis 70 Muscio (?) 911 Nemesianus 107 Nepos, Com. 52 Nicetas Remesianus 98 Nicolaus Praepositus 99 Nogueira, Vine. 68 Nonius Marcellus 116
INDEX 292 Novatianus 19 Nunnesius, P. J. 120 Odilo, S. 12 Odoricus de Pordenone 50 Oliverus Paderbornensis 13 Orosius (?) 20; 50 Osbernus Claudiocastriensis 2 Othelgrimus Ultrajectensis (?), vid.: Alt- fridus Monasteriensis Ovidius 20; 21; 25; 61; 73; 114 Ovidius, Ps. - 42; 86 Palladius 56 Paulinus Nolanus 96 Paulus diaconus 50; 78; 131 Paulus diaconus Neapolitanus (interpres) 28 Paulus, Iul. 47 Pelagius I papa 122 Persius 13; 18; 33 Petronius 30; 86 Petrus de A(l)bano 26 Petrus Londinensis 67 Philelphus, Franc, (interpres) 11 Phocas 133 Pilatus 28 Pintadus 86 Placitus Papyriensis, Sext. 40 Platearius, Joh. (?) 99 Platearius, Matth. 99 Plato 10 Plautus 22; 30 Plautus, Ps. - 83 Plinius Maior 43; 69 Plinius Minor 48; 80; 98 Plutarchus 11 Polemius Silvius 124 Pomponius 133 Porphyrius 2 Priscianus 33; 3411; 35 Priscianus, Ps. - 33 Proba 2 Propertius 117 Prosper Aquitanus 23; 86 Prudentius 69 Ptolemaeus 6 Publilius Syrus 136 Quintilianus 3; 77; 84; 111 Quodvultdeus 75; 113 (?) Rasis 99 Regianus 86 Rhabanus Maurus 70 Remigius Autissiodorensis 17 Ricardus Pisanus (interpres) 66 Robertus rex Galliae 12 Rufinus Antiochensis 33 Rufinus Aquileiensis 2 Rusticus (interpres) 122 Sallustius, Ps. - 128 Salvianus 69 Sanclarus 122 Scholiasta Gronovianus 130 Scotus quidam 33 Sedulius 28; 86 Seneca (philosphus) 31; 86 Seneca, Ps. - 93 Sequester, Vibius 124 Serenus Sammonicus 33 Servius Honoratus 2 Sextus Pythagoreus 2 Sibylla Tiburtina 69 Sidonius 126 Siricius papa 75 Solinus 11; 29; 56; 70; 87 Statius 114 Sulpicius Apollinaris 3411; 38 Sulpicius Severus 74 Symphosius 106 Terentius 3411; 38 Tertullianus, Ps. - 86 Theofridus Corbeiensis 69 Theodulphus Aurelianensis 15 Trogus, Pompeius 32; 101 Trotula minor (?) 99 Ugo de Castello 85 Urbanus II papa 15 Valerius Maximus 37 Valla, Laur. 3 Varro, M. T. 133 Vegetius Renatus, Flav. 59; 115 Venantius Fortunatus 12 Venantius Fortunatus, Ps. - 69 Vibius Sequester, vid.: Sequester Vigilius Tapsensis 72 Vincentius Bellovacensis 2; 54 Virgilius Maro, P. 42 Virgilius, Ps. - 86 Virgilius Salisburgensis (Ps.-Aethicus) 29 Vitalis 86 Volcacius Sedigitius 22 Vomanus 86 Anonymus 2; 33; 42; 44; 50; 60; 64; 65 69; 70; 82; 83; 85; 112; 113; 125; 130

J