PARS I CODICES IN FOLIO UNIVERSITAIRE PERS LEIDEN
■■ rijksuniversiteit leiden 1 215 482 4


CODICES VOSSIANI LATINI I
CODICES MANUS CRIPTI XIII CODICES VOSSIANI LATINI I BIBLIOTHECA UNIVERSITATIS LEIDENSIS
CODICES VOSSIANI LATINI DESCRIPSIT K. A. DE MEYIER PARS I CODICES IN FOLIO UNIVERSITAIRE PERS LEIDEN 1973
ISBN 90.6021.186.3 © 1973 BIBLIOTHECA UNIVERSITATIS LEIDENSIS No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.
TABULA Praefatio . ix Catalogi et libri saepe laudati . xni Descriptio codicum 1 Index Auctorum 259

PRAEFATIO Codices Vossiani divisi sunt in graecos (in folio, quarto, octavo), latinos (in folio, quarto, octavo), miscellaneos, germano-gallicos (in folio, quarto), chymicos (in folio, quarto, octavo). Postquam codices graecos et miscellaneos iam novo catalogo descripsi 1 , nunc sequitur catalogus codicum latinorum in quattuor volumina divisus, ex quibus I, II, III codices trium formarum singulos indice qui nihil nisi nomina auctorum continet addito describit, IV tabulas quae numeros pristinos cum hodiernis comparant et indices generales praebet. Nunc repetere libet quae in catalogo codicum graecorum et miscellaneorum de Isaaco Vossio eiusque bibliotheca disserui. Isaac Vossius an. 1618 Lugduni Batavorum natus est patre Gerardo Iohanne, qui an. 1624 professor linguae graecae in Universitate Leidensi creatus, deinde ab anno 1631 usque ad mortem in Athenaeo Amstelodamensi historiam docuit. Isaac, quarto decimo aetatis anno iam linguae graecae peritus, geographiae antiquae studiosissimus erat. Auctores geographos arabicos adire cupiens, linguae arabicae studio incubuit et an. 1637/1638 Lugduni Batavorum Iacobi Gobi linguarum orientalium professoris scholis interfuit. Ibi amicitiam iunxit cum Claudio Salmasio, quo adiuvante an. 1639 primum librum divulgavit, scil. editionem Scylacis adiuncto anonymi Periplo Ponti Euxini, quern textum ex codice a Salmasio sibi commodato descripsit correxitque. Postquam an. 1638 Amstelodamum rediit, litterarum studio operam dedit ad Ptolemaei et aliorum scriptorum geographorum opera praecipue animum convertens. Sed iam an. 1641 peregre profectus Londinium se contulit, ubi multo? codices inspexit atque descripsit. Multos illic viros doctos amicos familiaresque habuit. In Anglia sex fere menses moratus deinde in Galliam profectus est, ubi Lutetiae Parisiorum bibliothecarum thesauros excussit. Paulo post in Italiam venit; inde a fine m. Martii usque ad initium m. Maii an. 1642 nec non eiusdem anni tres ulteriores menses Florentiae moratus est; praeterea adiit Romam Neapolim Venetiam Mediolanum aliasque urbes; ubique codices et libri veteres tantum ei curae erant. Mense Aug. an. 1643 Lutetiam reversus postquam iuris iam studio incubuit, initio mensis Junii an. 1644 in Academia Aurelianensi licentiatus iuris factus est. Mense Sept, in patriam rediit, ubi ad litterarum studia denuo se convertit. In Matthaei fratris, qui an. 1646 mortuus erat, locum creatus est rerum ge- starum scriptor Ordinum Hollandiae, nec non praefectus bibliothecae Amstelo- damensis. Sed iam m. Dec. 1648 Holmiam profectus est, vocatus ad aulam a 1 Bibliotheca Universitatis Leidensis. Codices Manuscripti VI. Codices Vossiani Graeci et Miscellanei. Descripsit K. A. de Meyïer. Lugd. Bat. 1955.
X Christina regina, quae magistrum linguae graecae et bibliothecae custodem eum fecit. An. 1650 Lutetiae agens iussu Christinae bibliothecae Petavianae partem maiorem ab Alex. Petavio consiliario regio emit 2 3 . Vossii rogatu Christina etiam Claudium Salmasium amicum eius Holmiam ut veniret rogavit. Mox vero inimicitiae inter eos exortae sunt, tantae quidem ut an. 1652 Vossio in patria moranti Christina ne in Sueciam rediret Salmasio auctore interdiceret. Anno 1654 regina sua sponte de potestate regia decessit et primum in Flandriam, deinde Romam profecta est. Bibliotheca, in cistis condita, Antverpiam transportata est, ubi eius rogatu Vossius cum adiutoribus aliquot elenchum codicum conficere coepit et libros Petavianos a ‘non- Petavianis’ separavit. Lahore finito codices Roman misit; multos tamen ex eorum numero sibi adrogavit - utrum Christina ignara necne incertum est. Initio m. Maii an. 1655 Vossius cum matre Hagae Comitum domicilium collocavit. Matre mortua an. 1670 Londinium migravit; bibliotheca eius paulo post in Angliam traiecta est. Tribus post annis canonicus Vindesoriensis a rege Angliae creatus est. Vindesori d. 21 m. Februarii an. 1689 diem obiit. Instituerat heredes ex asse Gerardum Johannem et Aafje fratris Matthaei bberos. Heredes patrui bibliothecam opulentissimam Curatoribus Academiae Lugduno-Batavae florenis 33.000 vendiderunt. Mense Octobri an. 1690 bibliotheca Vossiana Lugdunum Batavorum traiecta est, ubi recensione 8 facta a tribus professoribüs Leidensibus (scil. Jac. Gronovio, Fred. Spanhemio, Jac. Triglando) Curatores contenderunt heredes libros et codices misisse non omnes vel saltern alios atque eos qui in catalogo enumerati erant, litem eis intulerunt utpote totam librorum collectionem remittere cupientes. Sed htem perdiderunt: bibliotheca Vossiana Lugduni Batavorum ad hunc usque diem permansit 4 . Libri Vossiani qui typis impressi sunt hodie in bibliotheca Academica inter alios dispersi sunt, codices vero in thesauro manuscriptorum separatim adser- vantur. Praebent in fronte scidulam chartaceam adglutinatam in qua haec inscriptio typis impressa est: Ex Bibliotheca Viri lllustr. Isaaci Vossii addito numero manu scripto. Enumerantur omnes in catalogo anno 1716 divulgato 5 * * , exornati numeris quibus hodie quoque designantur. Supra dixi Vossium non paucos codices ex bibliotheca christinae reginae sibi sumpsisse; qua de causa hodie inter codices Vossianos multi Petaviani 2 De bibliothecae Petavianae historia disserui in libro cui titulus: Paul en Alexandre Petau en de geschiedenis van hun handschriften (Lugd. Bat. 1947). 3 Nunc adservatur in Curatorum Tabulario: H. Hardenberg, Het archief van Curatoren der Leidsche Universiteit 1 (Zaltbommel 1935), 24: num. 165. 4 cf. P. C. Molhuysen, Geschiedenis der Universiteits-Bibliotheek te Leiden (Leiden 1905), 28 sqq. 5 Catalogus librorum tam impressorum quam manuscriptorum Bibliothecae Publicae Univer- sitatis Lugduno-Batavae (Lugduni apud Batavos, Sumptibus Petri van der Aa. MDCCXVI), 358-403.
XI inveniuntur qui partim iam in bibliotheca pauli petavu (f 1614) erant, partim ab alexandro filio (f 1672) acquisiti sunt 6 . Auxilio catalogi manu scripti (nunc cod. Voss. Lat. Q_. 76, in quo Alexander ipse non paucas ad- notationes de codicibus postea acquisitis addiderat), multi codices olim Petaviani inter libros in variis bibliothecis adservatos agnosci possunt. Anno circiter 1653 Christina regina codices complures sibi ex bibliotheca medici petri michon-bourdelot sibi comparavit, quorum magna pars ex bibliotheca patrui Joannis Bourdelot provenerat. Inter codices Vossianos latinos inveniuntur nonnulli nomen Bourdelot exhibentes qui fortasse a Vossio eodem tempore et eodem modo acquisiti sunt atque codices Petaviani; enume- rantur in catalogo manu scripto, qui Vossii iussu eodem tempore quo Christina eos emit factus est; exstat nunc inter libros Vossianos (Voss. Lat. O. 11; edidit v. d. Henricus Omont in ephem. c. n. Revue des Bibliothèques 1 (Paris 1891), 83 sqq. sub titulo: Catalogue des Manuscrits de Jean et Pierre Bourdelot); praeterea adeas quaeso quae disputavi in ephem. c. n. Scriptorium 3 (1949), 257-259: Notes sur quelques manuscrits de Pierre Bourdelot conservés a Leyde. Inter eosdem Vossianos latinos multi libri manu scripti inveniuntur qui pro- venerunt ex bibliotheca melchisedeci thevenot (f 1692); quos quo modo Vossius acquisiverit non plane liquet. In auctione post Thevenot mortem facta non emisse eum certo certius est, quippe qui ipse tribus ante annis mortuus sit, sed fieri potuit, ut amici libros nonnullos inter se mutuarentur 7 . Codicum Thevenotiorum pars maxima facile agnosci potest ex tegumento, quod ex corio ovili albo (nunc iam vetustate flavo facto) confectum est, nec non ex numeris romanis ipsis librorum initiis adpositis addita inscriptione: Ex Bibliotheca Melchis. Thevenot. Inter annos 1682-89 Paulus Colomesius (f 1692) rogante Guilielmo Sancroft archiepiscopo Cantuariensi (qui an. 1690 ex officio eiectus est) graecorum latinorumque codicum Is. Vossii catalogum confecit, qui autographus exstat in Oxon Bibl. Bodl. MS. Tanner 271, ut me benigne docet v. d. R. VV. Hunt in epistula 17 Febr. 1954 data (cf. A. Hackman, Catal. Codd. MSS. Bibl. Bodl. IV (1860), col. 657). Edidit E. Bernard in opere c. n. Catalogus Librorum Manuscriptorum Angliae et Hiberniae, 2 (Oxon. 1697), 57 sqq. 8 . In hoc catalogo libri manu scripti binos numeros exhibent, alterum editoris anglici, alterum Colomesii. Enumerantur apud Colomesium latini trecenti triginta octo. 6 De variis insignibus quae codices Petaviani ostendunt, disputavi in libro laud. 24 sqq. 7 Cf. F. Mourlot, Les Manuscrits Latins de Melchisédec Thévenot a la Bibliothèque de 1’Uni- versité de Leyde (Revue des Bibliothèques 4, Paris 1894), 109 sqq. 8 Editio brevior legitur ap. B. de Montfaucon, Bibliotheca bibliothecarum Manuscriptorum Nova 1 (Paris. 1739), 675 sqq.
XII Apographum catalogi Colomesii exstat in Guratorum Universitatis Leidensis Tabulario 9 . Bibliothecae vendendae causa Ger. Vossius novum catalogum componi iussit, qui in Curatorum Tabulario, utrum ipse an descriptus incertum, invenitur sub numero 165 enumerans libros latinos manu scriptos trecentos quinquaginta novem. Ex quo fluxerunt duo apographa sub numero 166 adservata et eadem manu scripta, ex quibus alterius marginibus adscripti sunt numeri Colomesiani; hie illic post eos numeros codices deesse adnotatur. Sane in catalogo iussu Ger. Vossii confecto non inveniuntur complures codices apud Colomesium laudati. Numeri quos manu scriptos supra (p. vn) dixi libros Vossianos in scidula in fronte exhibere, cum numeris qui in Ger. Vossii catalogo leguntur conveniunt. 9 H. Hardenberg, op. laud. 24: Num. 169; apographum adservatur sub numero 168.
CATALOGI ET LIBRI IN DESCRIPTIONIBUS SAEPELAUDATI a) CATALOGI MANU SCRIPTI Catal. Bourdelot Catalogus Codicum Manuscriptorum Petri Bourdelot <Paris. c. an. 1650-53>. MS. = Bibl. Leid. cod. Voss. Lat. O. 11. Ed.: H. Omont, Catalogue des Manuscrits de Jean et Pierre Bourdelot (Revue des Bibliothèques 1), Paris, 1891, p. 81-103. Bibl. Christ. Catal. Bibliothecae Christinas Catalogus. MS. =— Holmiae, Bibl. Reg. U. 202 c 1, cuius taenia dilucida adservatur in Bibl. Leid. (Num. H. 26). Ed.: Chr. Callmer, Catalogus codicum manu scriptorum Bibliothecae Regiae Hol- miensis c. annum MDCL ductu et auspicio Isaaci Vossii conscriptus (Acta Biblio thecae Regiae Stockholmiensis n. 11), Holmiae Suecorum, 1971. Catal. Colom. Catalogus Codicum Manuscriptorum Isaaci Vossij <a Paulo Colomesio confectus inter an. 1682-89>. MS. = Tabularium Curat. Acad. Leid. Num. 169 (hodie in Bibliotheca Univ. Leid. adservatum); est apographum autographi Colomesiani hodie in Bibl. Bodleiana Oxoniensi (MS. Tanner 271) adservati. Ed.: E. Bernard in: CMA 2, p. 57 sqq. Catal. Petav. Catalogus manuscriptorum librorum Bibliothecae ditissimae Clarissimi Dominj D. Alexandrj Petauij Senatoris Parisiensis. <Paris, ante an. 1644>. MS. = Bibl. Leid. cod. Voss. Lat. Q.. 76. Catal. Vossii Catalogus Codicum Manuscriptorum viri Illustris Isaaci Vossii iussu Gerardi Vossii confectus inter an. 1689 (21 Febr.) — 1690 (Oct.). MS. = Tabularium Curat. Acad. Leid. Num. 165 (hodie in Bibliotheca Univ. Leid. adservatum). CMA 2 b) CATALOGI TYPIS IMPRESSI Catalogus Librorum Manuscriptorum Angliae et Hiberniae in unum collecti. Tom. 2. Oxon., 1697, p. 62-69. Catal. an. 1716 Catalogus Librorum tarn impressorum quam manuscriptorum Bibliothecae Publicae Universitatis Lugduno-Batavae. Lugd. apud Batavos, 1716, cum Appendice an 1741. Omont, Catalogue H. Omont, Catalogue des Manuscrits grecs des Bibliothèques des Pays Bas (Zentral- blatt fur Bibliothekswesen 4), Leipzig, 1887, p. 185-214. —, Catalogue Bourdelot H. Omont, Catalogue des Manuscrits de Jean et Pierre Bourdelot (Revue des Biblio thèques 1), Paris, 1891, p. 81-103.
Bibliotheca hagiographica latina 1. 2. Supplementum. Bruxelles, 1898-1901. Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. 1-4. (,Jubilee Edition’, ed. A. Stevenson). Amsterdam, 1968. Büchner, Überlieferungsgeschichte 1 K. Büchner, Überlieferungsgeschichte der lateinischen Literatur des Altertums (Geschichte der Textüberlieferung der antiken und mittel-alterlichen Literatur 1), <Zürich, 1961 >. Byvanck A. W. Byvanck, Les principaux manuscrits a peintures conservés dans les collections publiques du Royaume des Pays-Bas (Bulletin de la Société Fran$aise de Reproductions de Manuscrits a Peintures 15), Paris, 1931. Carey, Scriptorium of Reims F. M. Carey, The Scriptorium of Reims during the archbishopric of Hincmar. Classical and Mediaeval Studies in honor ofEdward Kennard Rand, ed. L. W. Jones. New York, 1938. Corpus Christianorum. Turnhout, 1953-*-. Chatelain, Paléographie Em. L. M. Chatelain, Paléographie des Classiques Latins 1: tab. 1-90. Paris, 1884— 1902; 2: tab. 91-195. Paris, 1894-1900. Chevalier C. U. J. Chevalier, Repertorium hymnologicum: Catalogue des chants, hymnes, proses, séquences, tropes en usage dans 1’église latine depuis les origines jusqu’k nos jours 1-6. Louvain-Bruxelles, 1892—1921. Codices Latini antiquiores: a palaeographical guide to Latin manuscripts prior to the ninth century. Edited by E. A. Lowe. 1—11. Oxford, 1934—66. CSEL Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum. Wien, 1886-»-. Delisle, Cabinet des Mss L. Delisle, Le Cabinet des Manuscrits de la Bibliothèque Impériale. 1-3. Paris, 1868-81. Diaz y Diaz M. C. Diaz y Diaz, Index scriptorum latinorum medii aevi hispanorum. dad de Salamanca, 1958-59. 1-2. Universi- Heawood _ E. Heawood, Watermarks mainly of the 17 th and 18th centuries (Monumenta Chartae Papyraceae historiam illustrantia 1). Hilversum, 1950. Lambert _ . . .. B. Lambert, Bibliotheca Hieronymiana Manuscripta (Instrumenta Patnstica 4). Steenbrugis, in Abbatia S. Petri/Martinus Nijhoff, Hagae Comitis, 1969-70.
XV Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1 P. Lehmann, Hollandische Reisefrüchte 1-3 (Sitzungsberichte der Bayerischen Aka- demie der Wissenschaften. Philosophisch-philologische und historische Klasse. Jahr- gang 1920, 13. Abhandlung). München, 1921. Lesne, Propriété Ecclésiastique 4 E. Lesne, Histoire de la propriété ecclésiastique en France. Tome 4: les Livres, ’Scrip toria’ et bibliothèques du commencement du VUIe a la fin du Xle siècle. Lille, 1938. Lieftinck, Mss datés 1 G. I. Lieftinck, Manuscrits datés conservés dans les Pays-Bas: Catalogue paléographique des manuscrits en écriture la tine portant des indications de date. 1. Les manuscrits d’origine étrangère (816-c. 1550). 1-2. Amsterdam, 1964. Lindsay, Notae Latinae W. M. Lindsay, Notae Latinae. An account of abbreviation in Latin MSS. of the early minuscule period (c. 700-850). Cambridge, 1915. Manitius M. Manitius, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters. 1-3. München 1911-31. Mansi J. D. Mansi, Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio. Florentiae, 1759-98. de Meyïer, Petau K. A. de Meyïer, Paul en Alexandre Petau en de Geschiedenis van hun Handschriften. Diss. Leiden, 1947. MGH Monumenta Germaniae Historica. Hannoverae (usw.), 1826^-. Molhuysen, Tironiana P. C. Molhuysen, Die Tironiana der Universitats-Bibliothek in Leiden (Archiv fur Stenographic 54). Berlin, 1902, p. 161-173. Mourlot, Thévenot F. Mourlot, Les manuscrits latins de Melchisédec Thévenot a la bibliothèque de 1’université de Leyde (Revue des Bibliothèques 4). Paris, 1894, p. 107-126. N. Archiv Neues Archiv der Gesellschaft fur altere deutsche Geschichtkunde. 1-50. 1876-1935. Nonnen, Entwurf Johann Nonnen, Entwurf einer Geschichte der Bremischen öffentlichen Bibliothek (Bremen, 1775), iterum editus in: Beitrage zur Geschichte der Staatsbibliothek Bremen. 1952, p. 26-27. Palaeogr. Lat. Palaeographia Latina, ed. W. M. Lindsay. Parts 1-6 (St. Andrews University Publi cations 14, 16, 19, 20, 23, 28), 1922-29. Pertz, Hss. UB. Leyden G. H. Pertz, Handschriften d. Universitats-bibliothek zu Leyden (Archiv 7, 1839), p. 133—138.
XVI Patrologiae cursus completus. Series latina 1—221, ed. J. P. Migne. Paris, 1844—64. Anthologia Latina, ediderunt Fr. Buecheler-A. Riese. Vol. 1.1: Lipsiae, 1894; vol. 1, 2: Lipsiae, 1906. Sandford, Libri Manuales E. M. Sandford, The Use of Classical Latin Authors in the Libri Manuales (Trans actions of the American Philological Association 55). Boston, 1924, p. 190-248. Stegmüller, RB F. Stegmüller, Repertorium biblicum medii aevi. Tom. 1—7. Madrid, 1940-61. Thomdike-Kibre . . ._ Lynn Thorndike and Pearl Kibre, A Catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in Latin. Revised and augmented edition (Mediaeval Academy of America. Publication 29). London, 1963. Walther 1 Parmina Medii Aevi posterioris latina. 1: Initia carminum ac versuum medu aevi posterioris latinorum .. bearbeitet von H. Walther. Göttingen, 1959. Parniina Medii Aevi posterioris latina. 2: Proverbia, sententiaeque latinitatis medii aevi .. gesammelt und herausgegeben von H. Walther. Voll. 1—5. Gottingen, 1963—67.
1 VOSS.LAT.F. 1 - PLINIUS SECUNDUS MAIOR Membr., saec. xn l 2 ,465 x 333, fol. 282. 22 iv (1-176) + {x + (iv-4)} {(177-178) + (179-182)}+ra (183-188)+(iv-l) (189-195)+3 iv (196-219)+(iv-8) + 7 rv (220-275) +(v-3) (276-282).Folia quattuor priora tertii fasciculi nume- rata <c />, c II, c I <//>, c II <ƒ/>; alii numeri exstant 122 r : g II; 146 r : b additis infra duabus lineolis; 148 r : b additis infra quattuor lineolis; 156 r : d additis infra quattuor lineolis in angulo dextro inf. manu saec. xv, quae fortasse eadem numeravit 149 r , 157 r , 165 r , 173 r litteris b, c, d, e in marg. inf. ad sinistram. Aliquot fasciculi exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, variis manibus saec. xv scripta, ut videtur, quae verba interdum a compactore desecta si int (cf. 8*, 16 v , 24 v , 32 v , 40 v , 64*, 72*, 128*, 136*, 144*, 152*, 160*, 168*, 219*, 227*, 243*), hie illic addito signo F nescio an alia manu (cf. 16*, 40*, 64*, 72*, 128*, 136*, 144*, 152*). Textus 345/355 X 220, col. 2 (spatium inter columnas mm 20, lin. 49 (stilo lin.). Littera prae-gothica textualis. Summis foliis rectis in medio (super spatium inter columnas) numeri quibus distinguuntur libri, adpositi sunt manu saec. xv, ut videtur; summis foliis numeri quibus distinguuntur columnae (1-1124), inde a 13* summis foliis versis ad sinistram numeri romani quibus distinguuntur libri, adpositi sunt manu saec. xvii. Initia singulorum librorum litteris maioribus et ornatissimis coloribus rubro, caeruleo, viridi depictis, ornata sunt, ut et initia singulorum capitum litteris minoribus et simplicioribus coloribus rubro aut caeruleo aut viridi depictis; l r et ll r inscriptiones, quarum versus litteris maiusculis rubris et viridibus aut rubris et caeruleis alternis scripti sunt, ceterum passim inscriptiones et subscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco tectum), in locum tegumenti Thevenotiani deperditi substitutum, cuius 4 folia chart, praeligata (fol. penult, hodie numer. 1*) et unus postligatum adhuc exstant; insuper bina folia chart, praeligata et postligata coloris fusci, ex quibus alterum praeligatum et postligatum tegumento, alterum praeligatum et postligatum folio Thevenotiano adglutinata sunt. l r -281*. c. PLiNius secundus, naturalis historia : i-xxxvn. 199 primum pondere [ed. L. Ian-C. Mayhoff voll. 1-5,474.10 (1892-1909)]: (l ra ) plinh vita ex suetonii opere de viris illustribus: Vita Plinii ex catalogo viror(um) illustriu (m) Tranquilli: Plinitis secundus nouem mensis equestribus militiis - maturaret orauerit [C. Suetoni Tranquilli quae supersunt omnia, ree. C. L. Roth (1875), 300.29—301.4]; (lin. 24—28) hie in his libris XX** milia rerum dignaru(m) ex lectione uoluminu(m) circiter duo milium complexus est. Primus aute(m) liber quasi
index XXX 1a . VII. librorum sequentiu(m) consu (m) mationem totius op (er) is (et) species continet titulorum; (lin. 29-2 ra lin. 36) praefatio: Plinius s(e)c(un)d(u)s vespasiano suo salutem. Libros naturalis historie nouitium camenis, etc. [ed. laud. 1,1—10]; (2™ lin.36—ll ra ) Gaii plinii secundi. Incipit historiarum mundi elencos. Librorum omnium, xxxvii. Liber unus. Qui primus. Libro secundo continetur: I. Infinitus mundus (et) an unus, etc. (i.e. lib. i) [ed. laud. 1, <11>—128]; (ll v ) lib. n; (24 1 ) ra; (29 r ) xv; (35 r ) v; (42 r ) vi; (52 y ) vn; (61 v ) vm; (71 y ) ix; (79 y ) x; (88 r ) xi; (99 r ) xh; (104 y ) xra; (109 y ) xiv; (115 V ) xv; (121 r ) xvi; (130 y ) xvn; (141 r ) xvra; (154 r ) xix; (161 r ) xx; (170 y ) xxi; (178 r ) xxn. 65 circa fin.; (181 y ) xxiii; (189 y ) xxrv. 7 circa fin.; (196 y ) xxv; (202 y ) xxvi; (209 r ) xxvn; (214 r ) xxvin; (220 r ) xxrx; (230 r ) xxx; (235 y ) xxxi; (240 y ) xxxn; (246 r ) xxxra; (252 r ) xxxiv; (258 r ) xxxv; (266 y ) xxxvi; (274 r ) xxxvn; textus desinit 281 va medé F. 176 v -177 y , 183 rb lin. 6 — 184™, 188 rb lin. uit. — 189 ya vacant ad lacunas in- dicandas has maiores: xxi.161 cotoneo malo — xxn.65 gallinaceos [ed. laud. 3, 431.17-460.19] (manus saec. xv adnotavit ad textus finem 176 r marg. inf. perperam: hie finit liber xxi(us)), xxra.37 vino aluntur - 54 saluberrimum [ed. laud. 4,12.5-18.12] (quam lacunam ut et sequentem indicavit manus cursiva saec. xiv adnotatione scripta 183 r marg. sup. et 188 r marg. inf.), xxm.166 regium Castor — xxiv.7 vel cortex [ed. laud. 4,53.17—56.13] (ulteriora verba lib. xxiii supplevit manus saec. xv); lacunae hae non indicantur: (49 rb lin. 34) vi.148 insula Ascliae - 15,2 statuisse [ed. laud. 1,491.6-493.5]; (215™ lin. 8) xxviii.39 sacra Romana - 51 efficaciora ad [ed. laud. 4,289.11-293.10]; inter 219 y et 220 r desunt deperdito fasciculo: xxvm.163 vino prodest - 262 virorum vernis [ed. laud. 4,330.18-365.17]; 255™ lin. 44 desunt xxxrv.83-96 recoquunt [ed. laud. 5,191.16-197.13]. Hic illic manus saec. xiv-xv adnotationes marg. adscripserunt. 282 r_v vacat ut omittam adnotationem 282 r : ij c Hij** ij fol. (saec. xv). prov.: Gallia (septentrionalis ?). poss.: Monasterium s. dionysii iuxta Lutetiam Paris. (l r marg. sup. exstat inscriptio possessoris, postea erasa et liquore chymico valde pessumdata; legi possunt haec, ut opinor: Iste liber est ecclesie <b(ea)ti> dy(onisiï)... (?) (ana)- th(ema> s <it> (saec. xm); marg. inf. exstant litterae C.F. (saec. xin) tt: XXXVIJ. XIJ D .LXXVIJ (saec. xv; cf. Delisle, Cabinet des Mss 1 (1868), 203; cod. Voss. laudatur neque ap. Delisle, 203—204, neque ap. de Meyïer, Petau 115—116). — melch. thevenot (l* r : Ex Bibliotheca Melchisedecis Thevenot; in angulo dextro sup.: .4; Mourlot, Thévenot 111). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 1; CMA 2, 2326.1). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 1). - bibl. leid. (scidula num. 1; catal. an. 1716, p. 367, num. 1: C. Plinii secundi historia naturalis integra, etc.).
VOSS.LAT.F.2 - PYRRHUS LIGORIUS Chart, (sim. Briquet 304), saec. xvi 2 , 460x300, fol. 110. Unus ex librariis paginas numeris 1-218 instruxit inde a 2. Demonstratores foliorum qui dicuntur, ex folio membr. codicis cuiusdam exsecti, exstant 68 r et 72 r . Tegumentum ut in cod. praec.; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina folia priora et posteriora varii colons sunt; primum folium praeligatum ut et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum ut et postligatum tertio adglutinata sunt. INDICES VARII ANTIQUITATUM GRAECARUM ROM ANARUMQUE, quas COllegit, de- scripsit, delineavit pyrrhus ligorius (f 1583) (cuius autographa ohm adser- vabantur in Bibl. Nat. Taurinensi, Cod. Ital. LX.k.V.39, vid.: Codices Manuscripti Bibl. Regü Taurinensis..., ree. Jos. Pasinus (Taurini 1749), 430b-433b, hodie in Archivio di Stato, IX.K.V.39: Libri dell’ Antichita, voll. i-xxx; cf. P. O. Kristeller, Iter Italicum 2 (1967),176a); qui indices com posite sunt scidulis chart, binis columnis adglutinatis, exhibentibus textum variis manibus scriptum (folia non laudata vacant): l r . Pirri Ligorii suppellex antiquitatum (manu saec. xvn). 2 r -60 r . index antiquitatum ROMANARUM, ordine litterarum digestus, secundum pyrrhi ligorh opus manu scriptum, praecipue ex lib. iii (una manu scriptus). 68 r —76 v . Abbreviations Graeci, quae tam in numismatis Graecis, quam Latinor(um) Rom.q(ue) Caes. insculptae comperiuntur. quas quisquis ille erit qui apte omneis inter- pretabitur, nae baud minimum Apollinem eum mihi fore dixero (quae verba leguntur in scidula chart, initio 68 r adglutinata); (68 r ) abbreviationes graecae, (72 r ) latinae (maior pars 71 r , 71 y , 76 v vacat) (scriptae aha manu). 78 r —81 r . index antiquitatum romanarum, ut supra; exstant nonnuhae christia- nae (scriptus eadem manu quae 2 r -60 r ). 84 r -110 r . index antiquitatem secundum hbros duos petri gyllh, scil. De Bosporo Thracio et De Topographia Constantinopoleos et de illius Antiqui- tatibus, ut et secundum chirographiam pyrrhi ligorii Romae scriptam, ut passim adnotatur; adnotationes quae ad Ligorium spectant, colore rubro scriptae sunt (duo librarii scripserunt, ut videtur). Fr. Hesselii praefationis Appendix in: Antiquae Inscriptiones... olim a Marquardo Gudio collectae; nuper a Ioanne Koolio digestae... nunc a Francisco Hesselio editae... (Leovardiae 1731), p.** T sq. prov. : incerta. poss.: <christina sueciae regina> (Bibl. Christ. Catal. p. 15 inter codd. in Fol.: Index Antiquitatum Romanarum.IAbbreviationes Graecae et Romanae./Index Antiquitatum. Alius. Charta; ed. Callmer, 195). - is. vossius (Catal. Colom. num. 8; CMA 2, 2333.8). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 8). - bibl. leid. (scidula num. 8; catal. an. 1716, p. 367, num. 2: Indices quinque, qui traduntur respondere suppellectili antiquitatum Pyrrhi Ligorii, etc.).
VOSS.LAT.F.3 - THEODORICUS CATALANUS Membr., saec. xrv 2 (c. an. 1375), 415x290, fol. 179. (v-1) (1-9)+ 17 v (10-179). Manus saec. xv folia numeris romanis per ordinem instruxit inde a folio hodie secundo numerato (in parte posteriore plurimi numeri desecti sunt), quos numeros eadem adscripsit capitum indici, qui legitur l r -2 r . Alia manus eiusdem temporis vel paulo posterior folia fasciculorum numeris romanis rubris numeravit in angulo dextro super., ex quibus pauci integri vel partim supersunt ceteris desectis a compactore (cf. 61 r -64 r , 70 r -74 r , SOMM*, 93 r , 141 r , 163 r , 171 r —173 r ). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta et ornamentis rubris circumdata (9 l * * * V in marg. inf. ad dextram, deinde in medio marg. ad perpendiculum). Textus 230/265x170/175, col. 2 (spatium inter columnas mm c. 15), lin. 29—37 (atramento lin.). Littera formata Bononiensis. Litterae init. maiores singulorum librorum ut et minores singulorum capitum bicolores (rubro caeruleoque coniunctis) lineis rubris et violaceis adiectis; in textu signa paragraphorum coloribus rubro et caeruleo alternis depicta; inscriptiones rubrae. In textu exstant 197 imagines forma vel oblonga vel quadrata variis coloribus depictae, singulae in fine singulorum capitum, curationes varias repraesan- tantes. Imagines 37 r et 156 v lucis ope depictae sunt ap. E. Hollander, Medizin in der klass. Malerei (1913),152 et 327; 30 imagines ap. K. Sudhoff in: Studiën z. Gesch. d. Medizin, Heft 10 (1914), tab. l-8a, 42 aliae ap. eundem in: Archiv f. Gesch. d. Medizin 9 (1916), tab. 8-11; imagines 14 v et 75 r in: The Surgery of Theoderic translated from the Latin by E. Campbell and J. Colton 1 (1955), in fronte, 40 v et 128 r : 2 (1960) in fronte (cf. 1, xxxv); imagines 76 r , 117 r , 37 r , 108 v , 69 r , 73 v ap. Laignel-Lavastine, Histoire Générale de la Médicine, etc. 2 (s.d.), 390; imagines 75 r , 40 r , 128 v ap. M. Tabanelli, op. infra laud., tab. 15—17. Tegumentum saec. xvi/xvii (chart, inflexibile membr. tectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -158 v . THEODORicus catalanus (qui vulgo dicitur dei Borgognoni, an recte?; cf. L. Karl, op. infra laud.) (f 1298), chirurgia [Ars Chirurgica, Venetiis apud Iuntas 1546, f. 135-180]: (l r -2 rb ) index capitum, folio olim primo deperdito desunt capitulum prooemiale [ed. laud. f. 134 v —135] et indicis initium; textus incipit hodie inde a mentione cap. m facta: de urriu(er)sali c(ur)at(ion)e uuln(er)u(m) q(ue) fiu(n)t i(n) came; (2 rb ) lib. i: Cause solut(i)o- (n)is (con) tinuitatis sine uuln (er)u(m) gen (er) ales due s(un)t, etc. [ed. laud. f. 135- 144]; (29™) n [ed. laud. f. 144-156 v ]; (50™) subscr.: Explic(it) s(e)c(un)d(u)s lib (er) i sequitur uno tenore inscr.: Incip(it) t(ra)ctat(us) d(e) i(n)scisura
Jrtut(ur)a i(n) disloc(a)t(i)o(n)ib(us) m(em)b(ro)r(um) om(n)iu(m) s(ecun- dum) A(uicennam) (et) alios auctores uet(er)es (et) p(rim)o uidend(um) e(st) d(e) b(ra)chio uuln(er)ato c(um) ossiu(m) i(n)cissura, qui tractatus in cod. est liber tertius, nam 76 ra legitur subscr.: fimtus est liber t(er)cius. h(i)c i(n)cipit p(ro)logus in librum quartum; immo 29 v -50 r continent capita, quae sunt 19 priora lib. n [ut in ed. laud. f. 144-150 v ], in cod. legitur deinde (50 r-v ) caput De annunciatione cicat(ri)cis, quod non exstat in edit., tunc sequuntur inscriptio supra laud, et ea quae leguntur in fine cap. 19 edit.; 50 v -76 r continent capita, quae sunt 20-54 lib. n [ut in ed. laud. f. 150 v -156 v ]; (76 r -158 v ) lib. m [ed. laud. f. 157-180]; (159™ in initio) subscr.: Explicit t(er)ci(us) liber magist(ri) thederici bon(oniensis> cyrurgici (et) Jinito tercio libro incipiu(n)t capitula IIIJ lib(ri){...)\ quae sequuntur 159 r sqq. non sunt capita lib. rv, quae leguntur in edit. 180 r sqq., uno excepto, vid. infra. In cod. capita lib. i conveniunt hoc ordine cum capitibus in ed. laud.: 1-14, 21, 19, 15—18, 20, 22-26; inter 24 et 25 ed. codex praebet (28 r-v ) caput De mirta ultramontana, quod non legitur in edit. Aliquot manus saec. xiv 2 —xv apparent in marginibus; una ex eis scripsit lemmata linea rubra circumdata, aliae adnotationes medicas (ex quibus una manus adnotationes suas fere semper incipit a voce queritur); 15 r , 17 r , 20 r , 21 r , 21 v marg. exstant figurae humanae ridiculae, quas una ex illis manibus delineavit, ut videtur. K. Sudhoff, Beitr. z. Gesch. der Chirurgie im Mittelalter 1: Operationsbilder (Stud. z. Gesch. der Medizin. Heft 10, 1914), 47—49; 49—51: index imaginum usque ad. f. 158 v cod. Leid.; id., Szenen aus der Sprechstunde und bei Krankenbesuchen des Arztes in mittelalterlichen Hand schriften (Archiv f. Gesch. der Medizin 9, 1916), 299 sqq.; L. Karl, Recherches sur quelques ouvrages scientifiques du moyen age (Rev. des Bibliothèques 38, 1928), 51; Byvanck, 80; Diaz y Diaz 2 (1959), sub num. 1483; M. Tabanelli, La Chirurgia italiana nell’alto medioevo (1965), 206 sq.; <211>. 159 r -179 v . anonymi tractatus de varus morbis; incipit inde a cap. de mania: Seq(ui)t(ur) de mania (et) m(e)l(ancol)ia ista despie(n)cia; sequuntur (159 v ) capita de epilepsia [= Theodorici lib. iv, cap. 9: ed. laud. f. 183 v -184], (161 v ) de capillis, (162 v ) de oculis, (171 r ) de auribus, etc.; textus desinit in cap. De ung(uen)to m(us)cato. (Ung(uen)t(u)m m(us)catu(m) sic Jit (■■■)) verbis: (con)solide ma(ioris) an (aM(anipulos)ij m(us)ci; cetera desunt deperditis foliis. prov.: Italia. poss.: l r marg. sup.: d. normant (?). - p. petavius l r in angulo dextro sup.: J. 10). - ALEX, petavius (num. 38; cf. Catal. Petav. 75 v : Chirurgia practica cum figuris depictis pro universorum vulnerum quae jiunt in came curatione; de Meyïer, Petau 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 6; CMA 2, 2331.6). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 6). — bibl. leid. (scidula num. 6; catal. an. 1716, p. 368, num. 3: Chirurgia, ut dicitur, Guidonis de Cauliaco libris IV, etc.).
6 VOSS.LAT.F.4 VOSS.LAT.F.4 - FRAGMENTUM HOMILIARII, PLINIUS SECUNDUS MAIOR, PETRUS PICTAVIENSIS Membr. (4—33: vellum), fol. 37. Tres codicum partes in unum compactae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii colons tectum; tergum et anguli membr.); 4 folia chart, praeligata et 5 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium chart, praelig. (saec. xvii) hodie numer. I. Codex olim compactus erat tegumento membr. continente apographum instrumenti gallici saec. xv scriptum pro Lays de Flenoy (?) escuier seigneur (...?) Carunge (...?), quod hodie adservatur in cod. BPL 2513. I v . index codicis scriptus ab eodem viro, qui catalogum Petavianum hodie cod. Voss.Lat.CL76, composuit et correctus ab alex. petavio. I 1-3. Saec. ix*, c. 410 x 295. i (1-2)+ 1 fol. (3). Textus c. 340x250, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 35—37), lin. 42 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. maiores rubrae; l v inscriptio rubra litteris capitalibus, inde a 2 r inscriptiones litteris uncialibus scriptae; l v infra initium epistulae, in quo versus colore rubro et atramento alternant, 2 r inscriptio indicis, in qua versus priores eodem modo scripti sunt, posteriores ita ut litterae rubrae et atramento scriptae alternent. l r prius vacabat; postea manus saec. x (?) scripsit in media col. 2: d(omi)ne d(omi)ne aperi nobis, et post unam lineam vacuam:. chr(ist)e potens rogito uitioru(m) co(m)prime turba(m)IQue iugis inpugnat chr(ist)icolu(m) populu(m), col.1, lin.1-5 manus saec.xi: S(an)c(t)i Eu(an)g(eliï) s(e)c(un)d(u)m Marcu(m). Illo te(m)p(o)re. Post dies sex - cora(m) ipsis (et) reliq(ua) [= Mare. 9,1]. De inscriptionibus possessorum in hoe folio vid. infra. l v -3 y . <homiliarium a Paulo DiACONO editum), initium tantum: (1™ lin. 1) < PAULI DIACONI DISTICHON) et <CARMEN AD CAROLUM MAGNUM): Proefdtio. Summo apici—legenda suus et Ampla mihi—uigorem [ed. E. Dümmler, Poetae Latini aevi Carolini 1 (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 1, 1881), 68—69, cf. 34 (cod. V); F. Wiegand, Das Homiliarium Karls des Grossen (Stud. z. Gesch. d. Theologie u. d. Kirche. 1. Bd., 2. Heft, 1897), <14>-15.6; cf. 10; Chevalier 33759; Walther 1, 18790]; post duas lineas vacuas (lin. 28): caroli magni epistula generalis: Karolus, d(e)i fretus(...) subiectis. Cum nos diuina — ad legendum [ed. A. Boretius (MGH Capitularia Reg. Franc. 1, 1883), 80-81; Wiegand, op.

8 VOSS.LAT.F.4 4 r -33 v . c. plinius secundus, naturalis HisTORiA, fragmenta: (4 r -14 v ) n.196 - m.65 antiquae [ed. L. Ian-C. Mayhoff 1,203.1-257.15]; (15 r -26 v ) m.92 Metauri - iv.76 mare [ed. laud. 1,268.9-334.15]; (27 r -28 v ) rv.86 Tau\roru(m) - 107 excurrentem [ed. laud. 1,340.7-351.8]; (29 r -31 v ) iv.117 Norbensis - v.25 [ed. laud. 1,357.2-370.9] (32 r-v ) v.125 gens ampla - 136 Pelinnaeum [ed. laud. 1,414.7-420.12]; (33 r-v ) vx.40 portas - 51 credo [ed. laud. 1,445.17—451.9]. In fine lib. iv (29 r ) legitur subscriptio memorabilior a librario ipso scripta: C. plini secundi naturae historiae liber iiii explicit. Incipit liber u feliciter et, punctis circumdatis: feliciter/iunius/laurentius/relegi. Est cod. A vocatus in editt. Ed. J. Sillig 1 (1851), v sq.; D. Detlefsen, Epilegomena zur Silligschen Ausgabe von Plinius Naturalis Historia (Rhein. Mus. 15, 1860), 268 sq.; A.Fels, De codicibus... Plinii naturalis historia... auctoritate (1861), 51; ed. D. Detlefsen 1 (1866), 5; D. Detlefsen, Die Naturalis Historia des Plinius (Philologus 28, 1869), 306; id., Zu Plinius-Naturalis Historia (Hermes 32, 1897), 331; ed. L. Ian-C. Mayhoff 1 (1906), vi; H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 308; J. Desanges, Le manuscrit (Ch) et la classe des ‘recentiores’ perturbés de 1’Histoire Naturelle de Pline 1’Ancien (Latomus 25, 1966,) 508 sqq. prov.: Anglia (teste Lowe; Northumbria testibus Reynolds et Wilson in op. infra laud. 78). poss. : 4 r marg. sup.: A rendre a Monsieur de la vergne (saec. xvi). - De ceteris possessoribus inde ab Alex. Petavio vid. sub I. litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. — Lindsay, Notae Latinae, 459. — G. L. Micheli, L’Enluminure du haut moyen age et les influences irlandaises (1939), 67. - Büchner, Überlieferungsgeschichte 1,407. - CLA 10 (1963), 41; 53 (1578). — J. D. A. Ogilvy, Books known to the English, 597—1066 (Mediaeval Acad, of America. Publication 76, 1967), 223. - L. D. Reynolds et N. G. Wilson, Scribes and Scholars (1968), 78; 184. Ill 34—37. Saec. xm 2 , 410x305. II (34—37). Textus c. 340x220, col. 2, lin. 68-89 (atramento lin.). Littera gothica textualis. Litterae init. coloribus rubro et caeruleo altemis depictae adiectis lineis colore altero; figurae lineis rubris, caeruleis, viridibus delineatae; nomina propria litteris rubris et caeruleis scripta. 34 r -37 v . <petrus pictaviensis cancellarius Parisiensis (| 1205), compendium historiae veteris ac Novi testamenti) : (34 r lin. 1—8) praefatio: Considerans hystorie sacre prolixitate (m) nec n(on) (et) dijicultate(m) scolaru (m) — usq(ue) ad chr(istu)m finem nostrum ordinem perduxi; opus inc.: Adam in agro damasceno formatus; des.: Quibus exactis successerunt consules usq(ue) ad iulium cesarem.
Cf. P. Glorieux, Répertoire des Maitres en Théologie de Paris au xiiie siècle 1 (1933), lOOf (non laudat cod. Voss.); Ph. S. Moore, The Works of Peter of Poitiers (Diss. Washington Catholic University 1936), 97 sqq.; Append. Ill; Stegmüller, RB 6778 (non laudat cod. Voss.). prov. : Gallia (ager Parisiensis ?). poss.: De possessoribus vid. sub I. VOSS.LAT.F.5 - RABANUS MAURUS Membr., saec. xiv l 2 , 395x280, fol. 172.14 vi (1-168) +n (169-172). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta; nonnulla circumdantur paucis lineis fluctuantibus (60 v , 72 v ) vel omantur figuris animalium fabulosorum atramento delineatis (84 v , 96 v , 108 v , 120 v , 132 v , 144 v ). Textus 295x200, col. 2 (spatium inter columnas mm 23-25), lin. 54 (atra mento lin.). Littera gothica textualis. F.l r littera init. maior bicolor (caeruleo aureoque coniunctis), in qua lineae caeruleae circumvolventes cum parvulis circulis rubris; ad sinistram et ad dextram lineae rubrae cum circulis caeruleis; textus circumdatur lineis aureis, ornamentis aureis et caeruleis adiectis. Litterae init. singulorum librorum maiores bicolores (rubro caeruleoque coniunctis), ornatae lineis eisdem coloribus depictis; litterae init. capitum minores simili modo depictae et ornatae, ornamentis in spatio inter columnas adiectis. In textu signa para- graphorum coloribus rubro et caeruleo altemis depicta; inscriptiones rubrae. Notandum est inter lineas coloratas litterarum init. exstare saepe tria puncta in forma trianguli posita (de quibus cf. J. Destrez, La Pecia dans les manuscrits universitaires du xme et du xrve siècle (1937), 96 et tab. 17), ut et parvulos circulos, quos lineae ad libram et ad perpendiculum percurrunt vel quibus puncta in circuitu ipso addita sunt (cf. codd. Voss.Lat.F.22; 32; 77). Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membran. tectum, fortasse iussu alex. PETAvn confectum); duo folia membr. praeligata, ex quibus alterum tegumento adglutinatum est; unum folium membr. et duo folia chart, post- ligata, ex quibus ultimum tegumento adglutinatum est. l r -172 v . RABANUS maurus, de UNTVERSO libri xxii [PL 111, 9-614]: Incipit pre- fac(i)o rabani ad ludouicu(m) regem: Domino excellentissimo (...) ludowico regi Rabanus (...) salutem. audita bona opinione — gaudio beatified sempiterno [ed. E. Dümmler (MGH Epistolae Karolini Aevi 5,1898) ,472-474]; (lvb li n . 3) Item alia p(re)fatio ad haimonem ep(iscopu)m <Halberstatensem>: Domino reu (er)- rentissimo (...) hemmoni ep(iscop)o Rabanus (...) salutem. Memor boni studii tui —

Tegumentum saec. xvni (chart, inflexibile charta varii colons tectum; tergum membran.); terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus ultimum praeligatum et primum postligatum partim exsecta, primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l'-264*. aur. Augustinus, de civitate Dei libri xxii [ed. B. Dombart-A. Kalb (CC 47—48, 1955)]: (l r lin. 1—32) Augustini ex libro retractationu(m) secundo de civitate d(e)i libri xxii: Interea cum roma—ciuitatem d(e)i [ed. laud. 47, i-ii]; post unam lineam vacuam (lin. 34): Incipit lib(er) Aurelii Augustini de civitate d(e)i adversus paganos. Incipit liber primus: Gloriosissimum ciuitatem d(e)i, etc. [ed. laud. <1> sqq.]; (12 r ) lib.n; (22 r ) m; (32 r ) iv; (41*) v; (52 v ) vi; (60 1 ) vn; (71*) vm; (83 v ) ix; (91*) x; (106') xi; (117') xn; (127') xm, (135*) xiv; (147') xv; (160') xvi (praemittitur 160'-160 v med. index capitum [ed. laud. 47, xxx- xxxiii]); (175*) xvii; (187') xvm (praemittitur 187' med.-l87* index capitum xx, qui omnino differt ab eo indice in ed. laud, edito, p. xxxv sqq.; inc.: I. Recapitulatio huius operis, etc.); (207') xix; (219') xx; (235*) xxi; (249') xxii; (264*) subscr.: Explicit liber XXII ciuitatis d(e)i ecclesie catholicae domni Agustini episcopi. Textum correxerunt variae manus eiusdem temporis; hic illic marginibus adscripserunt adnotationes et lemmata, quorum litterae interdum orbem ducunt (cf. 29*, 235*, 236*, 237*, 238', 241', 251*, 254*), librarii ipsi vel manus eiusdem temporis ut et inde a 199* hic illic signa quae oculos in se convertant similia eis quae in cod. Vat. Reg. Lat. 267 exstant (cf. CLA 1, 104b). Nomen Stabilis leuita legitur 78', 81', 89' marg., 32' in littera D. p. scriverius idem hic illic textum correxit et adnotationes marginales scripsit. Manus saec. xv (?) marginibus super, numeros librorum adscripsit et paucas adnotationes margin, colore viridi. F. 6' et 9' exstant notae tironianae quae dicuntur (cf. Molhuysen, Tironiana, 172). A. Wilmart, La Tradition des grandes ouvrages de Saint Augustin 3 (Miscellanea Agostiniana 2, 1931), 285: num. 130. prov.: Gallia. poss. : p. scriverius (f 1660) (1' marg. sup.: Sum Petri Scriuerij). - is. vossius (Catal. Colom. num. 2; CMA 2, 2327.2). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 2). - bibl. leid. (scidula num. 2, postea suprascr. 6; catal. an. 1716, p. 368, num. 6: Aurelius Augustinus de civitate Dei, etc.).
VOSS.LAT.F.7 - GUILELMUS DE CONCHIS, GELLIUS, GUALTERUS MAPES Membr., saec. xm 1 * * * 5 (c. an. 1200), 372x270, fol. 66. 8 iv (1-64)+2 folia (65-66). Fasciculi numerati (exceptis tribus prioribus) in initio sub prima columna litteris a-f manu saec. xvn, quae eadem marg. sup. numeros librorum operis Gelliani adscripsit et folia inde a folio hodie numerato 5, a quo id opus incipit, numeris 1-60 instruxit; exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, a librario ipso scripta. Textus 260x165/170, col. 2 (spatium inter columnas mm 11-15), lin. 42 (atramento lin.). Scripsit unus librarius, duabus aliis manibus, altera 4 vb lin. 22-42, altera 14 rb , intervenientibus. Littera prae-gothica. F.5 V littera init. maior caerulea omamentis rubris omata; litterae init. partium minores coloribus rubro aut caeruleo plerumque alternis depictae et ornatae ornamentis depictis colore altero; inscriptiones rubrae; in ulteriore codicis parte nonnullae litterae init. nondum depictae sunt. Tegumentum saec. xvi/xvii (chart, inflexibile corio fusco tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata (sim. Briquet 8077—79), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -5 ra . GUILELMUS DE CONCHIS, <DRAGMATICON PHILOSOPHIAE), pars ultima inde a verbis desiccetur. Paulo ante dixisti quosda(m) inde non canescere, usque ad finem: extincto uero naturali calore desinit homo uiuere; subscr.: Explicit philosophia magist(ri) W(i)ll(el)mi de conchis [cf. ed. Argentorati 1567: Dialogus de substantiis physicis... a Vuilhelmo Aneponymo philosopho, quem librum non vidi; capp. xxix—xxxv (3 vb lin. 4-5 ra fin.) ed. V. Cousin, Ouvrages inédits d’Abélard (1836), 671-676]. A. Vernet, Un remaniement de la ‘Philosophia’ de Guillaume de Conchis (Scriptorium 1, 1946-47), 259. 5 rb -63 vb . <aulus GELLius, noctes atticae : ix - xx. 10,6) manum conserere [ed. P. K. Marshall 1 (1968), 277 - 2,601.27]. Singulis libris (excepto lib. xix) praemittuntur indices capitulorum [ed. laud. 20-37]; (5 V ) lib. ix (cod.: x): Quintus claudius, etc., cuius in fine (9 vb lin. 18-21) legitur epigramma: Aureli rom (u)li cecropas noctes — docenda dedit [ed. laud. 1, viii]; (9 V ) x (cod.: xi); (15 V ) xi (cod.: xn); (19 v ) xii (cod.: Incipit lib(er) tercius)’, (24 v ) xm (cod.: xiv); (32 v ) xrv (cod.: xvi); (36 v ) xv (cod.: xnx); (41 v ) xvi (cod.: xm); (46 r ) xvn (cod.: xix); (53 r ) xvm (cod.: xx); (57 r ) xix (cod.: xxi, sed in fine xxn nomi- natur); (61 r ) xx (cod.: xxiii) ; in fine (63 vb lin. 15): Explicit liber vicesimus tertius. Verba graeca plerumque exscripta sunt, attamen valde absurde; hie illic omittuntur. Desunt nulla lacuna indicata (55 rb lin. 37): xvm. 9,1-8 et sequo [ed. laud. 2,550.24-552.11]; (62 va lin. 12): xx. 1,39 Restat - 53 atque [ed. laud.
2,590.16-592.8]; exstant multae lacunae minores, quas codicum familia 8, ad quam cod. Voss. pertinet, praebet [cf.app.crit.ed.laud.]. J. Fr. Gronovius adscripsit varias lectiones ex hoc cod. marg. ed. Auli Gellii Noctium Atticarum (Lugduni ap. Seb. Gryphium, 1539), quod exemplar adservatur in Bibl. Leid. (763 E 12). Ed. J. Fr. Gronovius (1687) [cod. Vossianus maior]; ed. Jac. Gronovius (1706), praef. p. S5 * 4; M. Hertz in: Monatsber., Berlin (4 Nov. 1847), 412; ed. M. Hertz 1 (1853), v; Ennianae Poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xvi; M. Catonis praeter librum de re rustica quae extant, ed. H. Jordan (1860), viii; xii; C. Lucili Saturarum reliquiae, ed. L. Müller (1872), xxxvii; ed. maior M. Hertz 1 (1883), v; 2 (1885), lxiiisq. [cod. Z]; Q,. Enni Carminnm reliquiae, ed. L. Müller (1884), xiv; P. Nigidii Figuli operum reliquiae, ed. A. Swoboda (1889), 66; ed. C. Hosius 1 (1903), xii; <lxiv> [cod. Z); H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 305 [cod. Z]; ed. P. K. Marshall 1 (1968), xvii; xxxiii [cod. X]; W. A. Schröder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 21 [cod. z]. Post duas lineas vacuas: 63^-66™. <gualterus mapes, de NUGis curialium: dist. iv, capp. 3-5 init., vulgo: DISSUASIO VALERII AD RUFINUM NE DUCAT UXOREM>: Loqui prohibeor et tacere non possum - sc(ri)psisse uidear. Val(e) [Walter Map de Nugis Curialium, ed. M. R. James (Anecdota Oxoniensia. Mediaeval and Modern Series. Part 14, 1914), 143-158.6]. Ed. L. Müller ex hoe cod. in: Tijdschrift voor de Nederlandsche Gymnasiën en Hoogere Burgerscholen (1864-65), 185-208; Auli Gellii Noctes Atticae, ed. M. Hertz 2 (1885), xxx et adn. ***; A. Elter, Canius a Gadibus und Livius Poenus (Rhein. Mus. 63, 1908), 472 sqq.; Lambert UIA (1970), num. 336. prov. : Gallia. POSS.: ALEX. petavius (num. 77, cf. Catal. Petav. 64 r , 44 r , 83 r ; non laudatur ap. de Meyïer, Petau). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 5; CMA 2, 2330.5). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 5). - bibl. leid. (scidula num. 5; catal. an. 1716, p. 368, num. 7: Philosophiae Magistri Gulielmi de Conckis fragmentum, etc.). VOSS.LAT.F.8 - LIBER PONTIFICALIS Membr., saec. xn 1 (fortasse paulo ante an. 1130), fol. 16. 2 iv (1-16). Textus 270/275x205, col. 2 (spatium inter columnas mm 22), lin. 49 (stilo lin.). Littera prae-gothica. Initium operis littera maiore ornatioreque colore rubro depicta ut et inscrip- tione rubra omatum est; initia singulorum capitum litteris minoribus et simplicioribus rubris distinguuntur. Tegumentum ut in cod. F. 6; trina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata, ultimum praeligatum et primum postligatum exsecta sunt.
l r -16 r . <liber pontificale! (recensio brevior, an Ademariana ?)>: (1™ lin. 1—19) Ps. — hieronymi et Ps. — damasi papae epistulae mutuae: Incipit epistola ieronimi ad damasum papam: Beatissimo pape damaso ieronim (us). Gl (ori) am s(an)c- (t) itatis tl (est) re atq (tie) excellentia (m) multimoda (m) — Opto ut valeas in chr (ist)o (et) memineris mei p(a)p(a) beatissime, et: Beatissimo fr(atr)i ieronimo damasus. Gaudet eccl(es)ia de tuofonte ia(m) sacrata. Id(e)oq(ue) q(uo)da nob (is) expostulate, dignat (us) es - (et) in ckr(ist)o reverentissime f (rate)r; (l ra lin. 20-15 vb lin. 11) < vitae pontificum> : Primus ep(iscopu)s rome beat (us) Petrus ap(osto)l(u)s fait. Jilius ioh(ann)is, etc. per ordinem usque ad vitam Adriani n (867-872) [cuius vitae textus = ed. 2 L. Duchesne, Le Liber Pontificalis 1 (1957), clxxxii, col. 2 adn. 1, ex cod. Paris, ms. lat. 2400, olim S. Martialis Lemovicensis]; 15 vb lin. 11-14 post vitam Adriani n librarius ipse continuavit pontificum seriem inde ab Iohanne viii (872—882) usque ad Stephanum v (885—891): Ioh(anne)s CVIIII ep (iscopu)s rome sed(it) am (os) X— Stephanas CXII sed(it) ann(os) IIII (ut in cod. Paris, ms. lat. 2400 supra laud. ap. Duchesne, l.c.; in cod. Paris, primus tantum annus Stephani indicatur, in cod. Voss, ulterior pars numeri (scil. hi) videtur esse scripta in rasura!); numerum mensium et dierum addidit manus paulo posterior (an post an. 1130 et ante an. 1143 ?), quae manus (nescio an eadem) pontificum seriem continuavit indicans annos, menses, dies tantum quot sederunt, usque ad Honorium n (1124—30); in initio no men Formosi (891-896) legitur post Bonifacii (vi, 896) et Stephani (vi, 896—897). Variae manus seriem pontificum continuaverunt nomina tantum adnotantes; prima: Innocentii n (1130—43), Celestini n (1143—44), Lucii n (1144-45); secunda: Eugenii m (1145—53); tertia: Anastasii iv (cod.: m, 1153—54); quarta: Adriani iv (1154—59); quinta: Alexandri m (1159—81), Lucii hi (1181-85), Urbani m (1185-87), (16 r ) Gregorii vm (1187: duo menses), dementis m (1187-91); cetera pars 16 r et 16 v vacant. prov.: Gallia. poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 4; CMA 2,2329.4). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 17). - bibl. leid. (scidula num. 17; catal. an. 1716, p. 368, num. 8: Membranae continentes seriem Pontificum, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden 136. — Lieftinck, Mss datés 1,92 (num. 213). VOSS.LAT.F.9 - VALERIUS MAXIMUS Chart. (1-10: sim. Briquet 1740-41; 11-30: sim. Briquet 6269; 31-100: sim. Briquet 9183), saec. xv 2 , 367x285, fol. 100. 10 v (1-100). F. l r angulus sinister super., ubi ohm littera init. colorata erat, tempore incerto mutilatus

depictae exstant 2' (ubi totum folium occupatur; cf. Byvanck, 77), 17 v , 34 v , 40 r , 44 v , 45 r , 50 v , 51 v , 57 v , 59 r , 59 v , 62 v , 64 y , 66 v , 68 y , 69 y , 70 r , 71 v , 72 r , 76 y , 77 v , 86 v , 87 v , 105 r , 109 y , 111', 114^ 118', 130', 146', 151 y , 15&, 156 y , 164 y , 170 y , 172 v , 177', 179', 187 y , 207', 227', 229', 236', 236 y , 240', 243 y . Inscrip- tiones et subscriptiones rubrae; priora verba singularum enarrationum scripta sunt litteris ornatioribus. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile corio ovili tectum, ut codices ex bibliotheca Thevenotiana exhibent); 5 folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et 6 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum post- ligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium praeligatum membr. hodie numer. 1, de quo vid. infra. F.l ex altero codice saec. xn avulsum; textus 320x215, col. 2 (spatium inter columnas mm 20), lin. 37; minuscula Carolina; litterae init. simplices et inscriptiones rubrae. Folio perperam ligato prius legi debet textus f. l v . Est folium ex codice quodam, qui partem hiemalem homiliarii a paulo diacono editi, continebat: (l va lin. 1) <Ebdomada n ante natale domini): ...] epulis reficere nos debem(us) — una relinquet(ur) [quod initium idem in aliis codd. exstat, cf. PL 57,225, adn. i]; (lin. 10) Mouet fortasse uos — relinquet(ur) in terra [= Maximi Taurinensis homilia n: PL 57,225 B — 288 B]; (1™ lin. 17) L(e)c(tio) VIIII s(an)c(t)i eu(an)g(elii) s(ecundum) math(eu)m: In illo t(em)p(o)r(e). Cu(m) audisset ioh(anne)s in uinculis opera chr(ist)i mittens duos de discip(u)lis suis ait illi: Tu es q(u)i uentur(us) es an aliu(m) expectam(us) ? Et r(e)l(i)q(ua) [Matth. 11,2 sqq.]; (lin. 23) Dom(eni)c(a) II. omel(ia) B(eat)i Gregorii Pape de eadem l(e)c(tione): Querendu(m) nobis e(st), etc. usque ad: scandalu(m) p(er)tulit. cu(m) eu(m) [= Gregorii Magni homilia vi in Euangelium: PL 76,1095 B — 1096 B 1]. Cf. F. Wiegand, Das Homiliarium Karls des Grossen (Stud. z. Gesch. d. Theologie u. Kirche 1. Bd., 2. Heft, 1897), 18; J. Leclercq, Tables pour l’inventaire des homiliaires manuscrits (Scriptorium 2,1948), 205 (num. 4—5); R. Grégoire, Les Homéliaires du moyen age (1966), 77 (num. 4—5). 2'-244 v . <aur. Augustinus), ENARRATiONES in psalmos ci-cl timore iudicii: hint [ed. E. Dekkers et Ioh. Fraipont (CC 40,1956), 1425—2194.1], cetera desunt codice in fine mutilo. Non exstat inscriptio in initio; Augustinus ut auctor laudatur 72' tantum in inscriptione post prologum ad enarrationem in Ps. 108; (2') enarratio in Ps. 101: Ecce units pauper orat, etc.; (3') in Ps. 102; (10') in Ps. 103 (sermones i-iv, ex quibus n in fine perperam primus, m in initio perperam secundus dicitur); (29') in Ps. 104; (34 v ) in Ps. 105; (40') in Ps. 106; (44 v ) in Ps. 107; (45') in Ps. 108; (50 y ) in Ps. 109; (57 y ) in Ps. 110; (59') in Ps. 111; (60 v ) in Ps. 112; (62 v ) in Ps. 113 (sermones i-n); (66 y ) in Ps. 114; (68') in Ps. 115; (69 y ) in Ps. 116; (69 y ) in Ps. 117; (71 y ) in Ps. 118

Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); sena folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegu- mento adglutinata sunt, secundum praeligatum hodie numeratum 1*. l r -10 rb . possidius, vita augustini [PL 32, 33-66; BHL 785]: (1™) Incipit p(ro)logus in vita s(an)c(t)i augustini ep(iscop)i, scripta a possidio episcopo: In- spirante rerum om(n)ium - honorificum est. Explic(it) p(ro)logus; (l rb lin. 2) Incipit vita: Exprovincia ergo africana - d(e)ip(ro)missis cum eode(m) p(er)fruar. in s(e)c(u)la (...) am(en). Explicit vita s(an)c(t)i Augustini ep(iscop)i. 10 rb . <possidius, elenchus operum augustini, pars posterior): Fieri simul - designauit ipsoru(m) [ed. A. Wilmart, Operum S. Augustini elenchus a Possidio ... digestus (Miscellanea Agostiniana 2,1931),208]. Post unam lineam vacuam: 10 rb . distichon: Mille uoluminib(us) - legisse fatetur [cf. Walther 2/2, 14876a]. 10 rb -12 rb . Ps. - <gennadius>, vita HiERONYMi [PL 22,175-184; BHL 3869]: Incipit vita s(an)c(t)i ieronimipr(es)b(iter)i, que (est) IIk(a)l. octobris: Ieronimus n(oste)r in oppido stridonis - Om(n)e uit$ sue te(m)pus impleuit annis. LX.XX. VIII. (et) mensib(us) VI. Dormiuit in d(omi)no II k(a)l. octobris. Explicit vita s(an)c(t)i ieronimi pr(es)b(iter)i et confessoris. Post unam lineam vacuam: 12 rb -19 r . varia de Gregorio magno: Incipit vita beati Gregoriipapae urbis romae; (12 rb lin. 39) excerpta ex <iohannis diaconi vita gregorii magni): carmen: Suscipe romuleos - iacere tuis [PL 75, 59-62; cf. Walther 1, 18946]; (12 vb lin. 14) i. 1-10; 15-19; 21-26; 34-44 [ed. laud. 63 A - 66 C 11; 68 B 2 - 71 A 2; 71 B 14 - 73 A 9; 77 C 3 - 81 B 13]; (16 vb lin. 25) n. 1,6-10; 22-23; 41-42; 44 [ed. laud. 87 A - B 2; 90 G 3 - 92 A 3; 95 G 11 - 96 D 6; 103 B 8 - 104 B 12; 104 D 8 — 106 All]; (18 rb lin. 30) iv.68postquam — 70,84 [ed. laud. 221 A 8 —223 A 6; 230 BI— 231 B 2] [cf. BHL 3642]; (13 r-v ) prologus: In nomine s(an)c(t)e (et) individu^ trinitatis incipit prologus ioh(ann)is diaconi ad ioh(ann)em reverentissimum s(an)c(t)g ap (osto)licae sedis pontijicem de institutione, vita, sive miraculis beati gregorii romani pontificis: Beatissimo (...) romang eccl(es)i$ presuli ioh(anne)s ultimus leuitarum. Nup(er) ad uigilias - liberari. p(er) ih(esu)m (...) amen [ed. laud. 75,61 B - 62 D 4]. Post vitam sequuntur (19™ lin. 26) nonnulla Gregorii miracula: Quadam die quida(m) uiatores in itinere ambulabant, etc., deinde (col. 2 lin. 36-43) octo versus ulteriores carminis in initio laudati: Ludere me libuit — iacere tuis [ed. laud. 75,62 A]. 19 v vacat. 20 r -28 r . <hilduinus abbas S. Dionysii Paris.), passio dionysh <parisiensis> [PL 106,23—50; BHL 2175]: Incipit passio s(an)c(t)i dyonisii m(arti )ris cu(m) sociis suis: Post beatam ac salutiferam d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u chr(ist)i pas- sione(m) — uita(m) cu(m) tirannico p(ri)ncipatu miserabilit (er) ut par erat amisit. Regnante d(omi)no (...). Amen. Explicit passio beati dyonisii sociorumq(ue) eius. 28 v -34 v . paulinus diaconus Mediolanensis, vita ambrosh [ed. M. Pellegrino
(Verba Seniorum N.S. 1, <1961», 50-128 (pag. vers.); BHL 377]: Incipit p(ro)logus in vitam s(an)c(t)i ambrosii ep(iscop)i mediolanensis civitatis: Hortaris, venerabilis pater augustine - fuerit agnoscatur. Explicit p(ro)logus; (28 v lin. 21) Incipit vita: Igiturposito in administratione-fugisse supplicium. Explicit vita s(an)c(t)i ac beatissimi ambrosii ep (iscop) i mediolanensis, qua (m) descripsit paulinus notarius eius. 34v_4i v . p s . _ <aurelianus lemovigensis (Ademarus Cabanensis ?)>, vita, miracula, transitos martialis <lemovicensis> [ed. Fr. L. Surius, De probatis Sanctorum vitis, 6 (1618), 365-374; BHL 5552; textus paulo contractior est et non convenit semper cum edit.]: Incipit vita vel transitos s(an)c(t)issimi marcialis ep(iscop)i: Predicante d(omi)no n(ost)ro ih(es)u chr(ist)o in tribu beniamin, confluebat - mereamur participes adscisci. am(en). Explicit vita s(an)c(t)i marcialis ep (iscop)i. 41 v -43 r . passio eustachii [ed. B. Mombritius, Sanctorium 2,466-473; BHL 2760; textus hie illic paulum differt ab edit.]: Passio s(an)c(t)i Eustachii cu(m) sociis suis, qu$ (est) IIII n(o)n(is) Novembris: In diebus Traiani imperatoris dqmonum p(re) valente fallacia — Et deposuer (unt) eos c$lebrantes memoria (m) reliquig s(an)c(t)orum (...). Om(ne)s (er)go q(u)i merent(ur) c^lebrare (...) p(ro)missa sunt s(an)c(t)isp(er) gr(ati)am d(omi)ni n(ost)ri (...) in s(e)c(u)la (...) amen. Explicit passio s(an)c(t)i eustachii. 43 r —45 r . vita pelagiae: Incipit vita s(an)c(t)( Pelagias que peccatrix appellatur; (lin. 53) prologus auctoris (an Jacobi diaconi ?): Magnus d(omi)no gr(ati)as referre debemus, qui n(on) vult (...). Audite (i)g(itur) miraculu(m), q(uo)d gestu(m) (est) in dieb(us) n(ost)ris. Visu(m) (est) m(ih)i peccatori iacobo scrib(er)e uob(is) fr(atr)ib(us) - quia relatio ista co(m)punctione salub(er)rima plena (est) [fere ut in PL 73, 663-664 (med.), cf. BHL 6608]; (43 v lin. 3) vita: Venerabilis antiochene ciuitatis ep(iscopu)s p(ro) q(ua)da(m) causa uocauit ad se quosda(m) iuxta se co(m)manentes ep (iscop )os [cf. BHL. 6607; textus differt a textu in PL 73 edito] — in t(er)ra pax hominib(us) bone uoluntatis. Haec uita quonda(m) meretricis. ista fuit c(on)uersatio desp(er)ate cu(m) q(ua) uos d(eu)s faciat i(n)uenire mis(eri)c(or)diam (...) in s(e)c(u)la (...). Ame(n) [cf. BHL 6605]. Explicit vita s(an)c(t)e pelagie qu( peccatrix appellatur. VIII id(us) octobris. 45 r -49 r . vita mariae aegytiacae [PL 73,671-690; BHL 5415; textus non convenit verbatim cum edit.]: Incipit de s(an)c(t)a maria egyptiaca qualit(er) earn d(eu)s salvare dignatus (est); (lin. 8) prologus auctoris (an Sophronii episc. Hierosol. ?): Secreta regis celare bortum est - Nunc ia(m) te (m)pus (est) kui(us) sacrz narrationis dare indicium. Explicit p(ro)logos. Incipit de s(an)c(t)a maria egyptiaca; (lin. 23) In quodam monasterio palestinoru(m) fuit uir uit( morib (us) (et) uerbo ornatus - Zosimas aut(em) degens in eode (m) monasterio impleuit annos centu (m) (et) tunc migrauit ad d(omi)n(u)m in pace, cui (est) honor et gl(ori)a (...) am(en). Explicit de s(an)c(t)a maria egyptiaca; in marg.: HIP 0 n(o)n(o) ap(ri)l(is). 49 r -50 v . <EVANGELIUM> DE NATIVITATE B. MARIAE VIRGINIS: Incipit libellus de
nativitate sanctae mariae se(m)p(er) virginis; (lin. 34) praefatio Ps. — <hieronymi> : Petis a me petitiunculam, op(er)e quidem leuem — p(re)fatione(m) habuisse [ed.: Catal. Codd. Hagiogr. Lat ... in Bibl. Nat. Paris. 1 (1889), 92; BHL 5345]; (lin. 43) hieronymi <epistula 50) ad Chromatium et Heliodorum, immo paschasii radberti: Cromatio (et) Eliodoro ep(iscop)is Ieronimus: Petitis a me ut uobis rescriba (m) — scribipotuer(unt) [Evangelia Apocrypha, ed. 2 C. Tischendorf (1876), 53 (adn.);BHL 5344]; (49 v lin. 7) Igitur beata maria (et) gl(ori)ossissima se(m)p(er) uirgo ex regia stirpe (et) familia d(aui)d oriunda — (et) pep (er) it p(ri)mogenitu(m) suu(m), sicut s(an)c(t)i euang(e)listg docuer(unt), d(omi)n(u)m n(ost)r(u)m ih(esu)m chr(istu)m, qui uiuit (...) amen. Explicit de natiuitate beate mariae [ed. 2 C. Tischendorf, 113—121; BHL 5343]. Cf. Stegmüller, RB 160, 1. 50 v -52 v . <theophili paenitentia publica interprete Paulo Napolitano diacono) [cf. Acta SS. Febr. 1 (1658), 483-487; Bibl. Casin. 3 (1877): Flori- legium Casin. 300-305; BHL. 8121]: Sermo de quodam Theophilo vicedomino qui deum negavit et postea Jlendo poenituit: Factum estpriusquam incursio fier et in romana(m) re (m)publica (m) execrande p(er)sarum gentis - gl(or)ificans d(eu)m mig(ra)uit ad d(omi)n(u)m cui est gl(ori)a (...) amen. 52 v -53 v . <leontius napolitanus, vita iOHANNis eleemosynarii interprete Anastasio Bibliothecario, cap. xxi): de Petro Theloneario: Digrui(m) (et) congruu(m) referebat semel cora(m) o(mn)ib(us) — que omne(m) m(en)te(m) transcendum [PL 73,356 B 8 — 359 B 15]. 53 v -54 v . <beda, historia ecclesiastica gentis anglorum: v. 2): de sp(irit)uali seculo: Quidam pat(er)familias fuit in brita(n)nia — (et) uerbo (et) conuersatione causa salutis fuit, p(re)stante d(omi)no (...) p(er) infinita s(e)c(u)la [ed. C. Plummer 1 (1896), 304-310, omissis Denique - perstrinximus (p. 309) et atque - seruat (p. 310)]. 54 v lin. 12 — 55 v vacant. 56 r -58 v . <hincmarus remensis, vita REMiGii remensis), excerpta: (56 r lin. 1) cap. 12 te(m)pore usq(ue) - 15 deuotis in t(er)ra [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 3 (1896), 293.18-297.28]; (56 v lin. 54) 15 Multi denique - 16 deb(er)et diffid(er)e [ed. laud. 300.19-302.24]; (57 r lin. 41) 16 Et ut erat - fecerit d(omi)n(u)s [ed. laud. 303.8—304.5]; (57 v lin. 10) 16 Prebet apud d(eu)m -ipses(an)c(tu)s [ed. laud. 304.40-305.5]; (lin. 14) 17 Ludouic(us) -ferirent(ur) [ed. laud. 306.31-307.27]; (lin. 36) 18 Ludouic(us) rex - 19 ad p(ro)p(ri)a rediit [ed. laud. 310.13-311.24]; (58 r lin. 10) 22 Senescente - multus [sic] est [ed. laud. 315.18-316.8]; (lin. 27) 23 Postp(re)missas - herediditas [sic] d(omi)ni [ed. laud. 317.15-21]; (lin. 30) Condito - corporis immortalitate(m) [ed. laud. 317.37-318.19]; Explicit vita v(e)l transitos s(an)c(t)i remigii archiep(iscop)i; (lin. 45) 24 [ed. laud. 319.24-321.12].

Puteo.es.un(de) putid(us) (...) turgida uelut collectio insup(er)Jicie cor[poris; (9 r — 10 v ) un(de) timpanu(m) d(icitu)r (...). Tipus. Jigura. u(e)lforma — Tollo. is. i. eleuare (et) auferre (...) un(de) stulte. dus. sime. adu(erbium). Eth(inc) stul[...; (ll r —12 v ) Ide(m) (et) trio. nis. Item a ter. tercius - Vaco. as. i. e(ss)e u(e)lfieri uacuum (...). Vacdnia (...) Et nigre uiole sunt (et) uacdnia nigra; (13 r-v ) hoe uaporamen. nis. (et) uaporabilis [in glossa Vaporo] (...). Veho. is. i. portare. — alicuius iocose narrare. q(uo)d facit or(acius); (14 r-v ) (et) lacteus. cu(m) resoluit(ur) (...). Video. es. videmxis natura — Vigilo. as. a sompno abstinere. uacare. studere. unde uigilans (et) (com)p(ar)at(ur); cetera desunt. Variae manes saec. xm—xiv marginibus alias glossas addiderunt; 2 r , 3 r , 9 V adnotationes a petro daniele Aurelianensi scriptas exhibent. L. Müller, Zu Meyers Anthologie (Rhein. Mus. 22, 1865), 98; G. Goetz, de Glossariorum Latinorum origine et fatis (Corp. Gloss. Lat. 1, 1923), 191. prov. : Gallia. poss. : <p. Daniel Aurelianensis>. — p. petavius (l r in angulo dextro sup.: T. 43). - An id fragmentum et sequentia a P. Daniele vel a P. Petavio in unum coniuncta sint, incertum est; in bibliotheca alex. petavii saltern colligata erant sub numero 220 (cf. Catal. Petav. 84 r [= ae]; 78 r et 80 v [= /?]; 23 v et 81 v (f. 48 y ) [= y]; 70 r , 53 v , 48 r [= 5]; 70 v [= e]; 34 1 [= £]; de Meyïer, Petau 62-63; 68; 98 adn. 216; 100). - < Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 33; CMA 2, 2358.33). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 33). — bibl. leid. (scidula num. 33; catal. an. 1716, p. 368, num. 11: Frag mentum Glossarii, etc.). litt.: Lesne, Propriété Ecclésiastique 4,550 adn. 5; 552 adn. 1; 556 adn. 11. P 15-26. Saec. ix (c. an. 850), 360x260. rv (15-22) + (rv-4) (23-26). Textus 265 X 170, lin. 32 (stilo lin.). Minuscula Carolina. In initio (15 r ) littera rubra et inscriptio litteras uncialibus rubris scripta. F.22 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 1, tab. 40A; 24 v ap. von Severus, op. infra laud., tab. 2. Haec folia olim erant pars codicis, ad quem pertinebant folium hodie Voss. Lat. F. 122 et f. 1-2 cod. hodie Lond. Mus. Br. Royal 15. B. xii (teste Bruce C. Barker-Benfield, cf. eius litteram 10.8.1972 datam). 15 r -24 r . m. tullius cicero, Cato maior seu de senectute: M. T. A. Tullii Ciceronis Cato Maior de senectute: 0 tite, si quid ego, etc., usque ad atq(ue) utinam, verbis ulterioribus (p(er)ueniatis — possitis) et subscr. additis a correctere [ed. P. Wuilleumier (1940), <128>-184]. Librarius ipse hie illic textum correxit;
alter vir multa correxit et hic illic varias lectiones adscripsit depromptas ut videtur, ex cod. hodie Paris. ms. lat. 6332 [cod. P] (an servatius lupus abbas Ferrariensis ?, cf. E. von Severus, Lupus von Ferrières. Gestalt und Werk eines Vermittlers antiken Geistesgut an das Mittelalter im 9. Jahrhundert (Beitr. z. Gesch. d. alten Mönchtums u.d. Benediktinerordens. Heft 21, 1940), 57 sq.; 102; E. Pellegrin, Les Manuscrits de Loup de Ferrières a propos du Ms. Orléans 162 (139) corrigé de sa main (Bibl. de 1’École des chartes 115, 1957), 14 sq.; R. J. Gariépy, Lupus of Ferrières: Carolingian Scribe and Text Critic (Mediaeval Studies 30, 1968), 94). P. Daniel collationem codicis (usque ad § 57) marginibus edit. H. Stephani (Paris. 1543) adscripsit, quae editio in Bibl. Bemensi adservatur (cf. H. Hagen, Catal. Codd. Bemensium (1875), 523: G. 85). Th. Mommsen de codice disputavit in Academia Berolinensi an. 1863 d. 15 Jan. (Monatsber., philos.-histor. Klasse, 10 sqq.) [cod. L]; J. G. Baiter, Mittheilungen über Handschriften (Philologus 21, 1864), 535; C. A. Rüdiger in: Zeitschrift f. Gymnasialwesen 18, 1864), 798; Ciceronis Cato Maior, erkl. von J. Sommerbrodt, praef. ed.5 (1864); G. Lahmeyer, Zur Würdigung der Leydener und der zweiten Rheinauer Handschrift von Cicero’s Cato Maior (Philologus 23, 1866), 473 sqq.; A. Brieger, Beitr. z. Kritik einiger philos. Schriften des Cicero (Progr. Gymn. Posen, 1873), 1 sqq.; Cicero, ed. C. F. W. Müller, pars 4, vol. 3 (1879), xiii sqq.; J. Sommerbrodt in praef. ed.» (1880); K. Tomanetz, Über den Wert und das Verhalten der Handschriften von Ciceros Cato maior (Progr. Oberrealschule i.d. Josephstadt Wien, No. 23, 1883), 3 sqq.; 11 sqq.; ed. Th. Schiche (1884), praef; W. Gemoll, Zwei neue Hand schriften zu Ciceros Cato Maior (Hermes 20, 1885), 331 sqq.; B. Dahl. Zur Handschriften kunde und Kritik des ciceronischen Cato maior 1: Codices Leidenses (1885), 4 sqq.; P. Schwenke, des Hadoardus Cicero-excerpte (Philologus, Suppl. Bd. 5, 1886), 551 sqq.; S. G. de Vries, de Ciceronis Cato Maior codice Ashbumham nunc Parisino (1889), 7 sqq.; ed. F. G. Moore (1904), 7; 46; ed. C. Simbeck (1912), 6; A. Barriera, L’‘Alter codex vetus Danielis’ del Cato Maior (Athenaeum 8, 1920), 175; P. Wuilleumier, Les Manuscrits principaux du Cato Maior (Rev. Philol. Nouv. Sér. 3, 1929), 44; E. A. Lowe, Nugae palaeographicae (Persecution and liberty, essays in honor of George Lincoln Burr, 1931), 63 (= Palaeographical Papers 1907—1965, ed. L. Bieler 1 (1972), 321); G. S. Vogel, The Major Manuscripts of Cicero’s De Senectute (Diss. Chicago 1939),passim; ed. P. Wuilleumier (1940), 104; < 127> [cod. L]; N. Terzaghi, La tradizione indiretta del Cato Maior (Accad. Naz. dei Lincei. Boll, del Comitato per la preparazione della Edizione Naz. dei Class. Greci e Latini. N. S. Fase. 7, 1959), 4 sqq. [cod. L]; ed.2 p. Wuilleumier (1969), 61 sqq. [cod. L]. 24 v -26 v . macrobius, commentARius in ciceronis somnium scipionis, fragmenta duo: (24 v ) inscriptio litt. capit. rusticis scripta: Macrobii Theodosii in somnium Scipionis lib(er) incip(it), deinde litt. minusculis a correctore: Macrobii ambrosii Theodosii v. c. (et) inl. co(m) menta ex cicerone in somniu(m) Scipionis; (lin. 1—32) i. 1» 1 Inter Platonis et Ciceronis (haec verba scripta sunt a correctore in rasura) — 7 ad corpus [Macrobius, ed. Iac. Willis 2 (1963), 1-3.6]; (25 r -26 v ) i. 2,12 nullam disputationi — 4,2 laureis [ed. laud. 6.15—13.13]. Idem vir supra laud. (Servatius Lupus ?) textum correxit et varias lectiones adscripsit. prov. : Gallia (Autissiodurum, teste Bischoff, vel Monasterium S. Benedicti Floriacense).
poss. : p. daniel (26 r marg. sup.: Ex libb. Petri Danielis Aurelij 1560; usque ad an. 1886 hoc folium primum erat, qua de causa legitur in marg. sup. titulus: Ciceronis de senectute manu Danielis scriptus). — De ceteris possessoribus vid. sub a. y 27-34. Saec. x in., 355 x 255, iv (27-34). Textus 275 x 175/180, col. 2 (spatium inter columnas mm 7), lin. 38 (stilo lin.). Scripsit unus librarius, ut videtur. Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae. F.27 r pars sup. lucis ope depicta est ap. McKinlay, Arator. The Codices (1942), tab. 29. 27 r —30 v . arator subdiaconus, de agtibus apostolorum: ii. 736 Q_(uo)d iac(et) interius — fin. lib. n [ed. A. P. McKinlay (CSEL 72, 1951), 119—149]; (30 va - fin.) Explicit Aratoris liber secundus; (col. 2) praefatio cuiusdam in opus Aratoris: In nomine patris — regredientem [ed. laud, xxviii, ex cod. Vat. Pal. Lat. 1716]. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis addidit scholia interim, et margin.; manus saec. xvi/xvii adnotavit 27 r marg. sup.: Pro Virgilio [lege: Vigilio]. Pars prior carminis exstat in cod. hodie Bibl. Publ. Aurel. 295, cuius cod. Leid. olim pars erat, cf. McKinlay, Membra disiecta..., 98. A. P. McKinlay. Studies in Arator: The Manuscript Tradition of the Capiula and Tituli (Harvard Stud, in Class. Philol. 43, 1932), 124 [cod. V’]; id., and E. K. Rand, A Fragment of Juvenal in a Manuscript of Orléans (id. 49, 1938), 229 sq.; id., Membra disiecta of Manus cripts of Arator (Speculum 15, 1940), 98; id., Arator. The Codices (1942), 48 sq.; 67; 69; 73 (num. 78); Neil R. Ker, E. A. Lowe, A. P. McKinlay, A new fragment of Arator in the Bodleian (Speculum 19, 1944), 353; Aratoris subdiaconi de Actibus Apostolorum, ed. A. P. McKinlay (CSEL 72, 1951), xiii; xlii; id., Latin Commentaries on Arator (Scriptorium 6, 1952), 152; 153; E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de 1’École des chartes 117, 1959), 48; Catalogus Translat, et Comment., ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 244. 31ra-b. de locutione figurata: Nom (en) generis neutri numeri pluralis si solu(m) ponat(ur), locutio figurata e(st) — catonis fiiiit hoe studium. 31 rb . Ps. — <cyprianus>, de xii abusivis SAEGULi, praefatio tantum: duodeci(m) sunt abusiva s(e)c(u)li: Sapiens sine operib(us) — sic suffocat(ur) iustitia [ed. S. Hellmann, Pseudo-Cyprianus de xii abusivis saeculi (Texte u. Untersuchungen ... 34.1,1909), 32. 1-6; sequitur glossa: Inter lex \l corr. in r] dicitur regnu(m) gub (er)nans donee rex eligatur. 31 v -34 r . virgiliana: (31 va ) augustus imp., versus de virgilio: Incip(it) carm(en) octaviani c$saris de virgilio (in rasura): Er gone supremis, etc. [Riese 672; Walter 1, 5508]; (col. 2 lin. 1-8) Ps. - <ovmius naso, argumenta metrica in bucolica et georgica): Qualis bucolicis, etc. [Riese 2, vss. 1-8; Walther 1, 15117]; (lin. 9-22) vita virgilii: Publius virgilius maro genere nun- mantin(us), etc. [Vitae Vergilianae, ed. I. Brummer (1912), 66 sq.]; post duas
lineas vacuas (lin. 25—32 vb lin. 14) alia vita: Virgilius maro inpago q(uJi andis dicit(ur), nascit(ur), etc. [ed. H. R. Upson, Medieval Lifes of Vergil (Classical Philology 38, 1943), 105-106, ex hoc. cod.(cod. R); partempriorem: Virgilius- duces ed. K. Bayer (in: Vergil Landleben ..., ed. J. et H. Götte [1970], 326, ceteram partem 278-282]; cetera pars 32 r (ut omittam probationem pennae, de qua vid. infra) et 32 v -33 r vacant; (33™ lin. 1-6) versus: Qui modica, etc. [Riese 738; cf. L. Müller, Vergiliana (Rhein. Mus. 23, 1868), 657]; post unam lineam vacuam (lin. 8-34 rb lin. 17) <servius, commentarius in buco- lica>: Bucolica utferunt — i. 2 ante mortales [ed. G. Thilo, Servii grammatici qui feruntur in Vergilii Carmina Commentarii 3 (1887), 1-5, 2; cf. iv]; cetera pars 34 r et 34 v vacant. F. 31 v exstat adnotatio marg. a p. daniele scripta. E. K. Rand, Munusculum Servianum (Mélanges A. Emout, 1940), 311-316. prov. : Gallia (ager Aurelianensis). poss.: Monasterium s. benedicti floriacense (32 rb probatio pennae: Sanctus Benedictiespius (saec. ix/x)). - <p. daniel>. — De ceteris possessoribus vid. sub a. litt.: G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Münchener Beitr. z. Media- vistik u. Renaissance-Forschung 5, 1970), 33 sqq. 5 35-42. Saec. ix, c. 340x260. 2 Folia (35-36)+m (37-42). Pars f. 41 et 42 exsecta est. Textus 250/255x190, col. 2 (spatium inter columnas mm 17), lin. 32-33 (stilo lin.). Gomplures librarii scripserunt quorum partes haud facile discerni possunt; librarius qui 37' r -39 ra scripsit, videtur esse idem, qui partem cod. hodie Bemensis, Bibl. Publ. 45, inde a 53 vb lin. 12 conscripsit. Minuscula Carolina. F.36 v inscriptio litt. capit. partim colore olim rubro ornatis scripta; 37 v littera init. maior atramento ducta ut et 38 r ~ v ; 38 r inscriptio litt. uncialibus scripta. 35 ra-b . <Ex actis synodi romanae iuae> fragmentum: ...\ratiom(m) e(st) sic (ut) de d(e) o conjidimus - dulcitius. S(an)c(t)i antimi [Mansi 8, 251 C 9 - 253 A], F.35 r marg. sup. ad sinistram p. petavius adnotavit: Excusa ista sunt Cone. Tom. I p. 1008, in medio marg. librarius ipse: paulini. 35 rb -35 v . iustini imp. epistula ad Hormisdam papam: Iustinus aug(ustus) Hormisdepapg: Quodfuimus se(m)p(er) - n(on) solu(m) defunctis [Mansi 8,509 B - 510 B 7]; cetera desunt deperditis foliis post 35. 36™-*». <isidorus hispalensis, GOMMENTARius in leviticum, cap. xiii>: Inter hec iubetur sacerdotib(us) - sententia ueritatis [PL 83, 332 G - 333 A]. Marg. sup.
p. daniel adnotavit: Ex Comme(n)to S. Isidori super Leuitico. Leuitic. cap. 21. 36 rb . index capitum conciliorum, in quibus agitur de accusatione ep (isco- p)oru(m), pr(es)b(iter)oru(m) u(e)l diaconor(um): de pr(es)b(iter)is u(e)l clericis accusatis, cap (ut) XX in cart(ageni) (con)cilio — Can (on) ajricanor (urn). cap (ut) VIIII. 36 v -37 r , 39 rb -40 r . constantini imp.constitutum sive donatio: Incipit exemplar constituti do(m)ni Constantini imperatoris: In nomine s(an)c(t)ae (et) indiuidut trinitatis (...) imp(erato)r caesar jlauius constantinus, in Christo (...) fidelis, man- suaet(us), maxim(us) (...) britannic(us), unic(us), pius, felix (...) semp(er) augustus s(an)c(t)issimo (...) siluestro urbis romae ep(iscop)o (et) papt (...) p(er) hanc n(ost)ram imperialem constitutione(m), etc., usque ad verba tccl(esi)t map- pulis [ed. H. Fuhrmann, Das Constitutum Constantini (Fontes Iuris Germanici Antiqui ... ex Mon. Germ. Hist, separatim editi 10, 1968), 56-90 (238)]; 37 r iuxta finem col. 2 librarius monet in marg.: uerte. in quaria pagina, i.e. 39 rb ; 40 r marg. dext. exstat adnotatio p. danielis. 37 va . regula litterarum formatarum quae dicitur: Greca elementa litteraru (m), etc. [ed. K. Zeumer, Formulae Merowingici et Karolini Aevi (MGH Legum Sectio 5, 1886), 409 (collectio Sangallensis: num. 23; ed. Cl. Fabricius, Die Litterae Formatae im Frühmittelalter (Archiv f. Urkundenforschung 9, 1926), <39>-40]; (col. 2) duo alphabeta, alterum runicum superscriptis litteris latinis, alterum graecum superscriptis numeris. Ed. L. Müller, Versus Scoti cuiusdam de alphabeto (Rhein. Mus. 20, 1865), 363 sq., ex hoe cod. et ex cod. Voss.Lat.Q,.33; Lambert, 628 (non laudat cod. Voss.). De alphabeto runico cf. R. Derolez, Runica Manuscripta (1954), 192-197 (litt. runicae depictae sunt p. 194: Fig. 29), ut et 13; 60; 115; 122; 130; 180; 217; 237; 244; 266; 269; 272; 411. 38 r -38 va . notitia pro vin ciARUM et civitatum galliae : In prouintiis gallicanis quae ciuitates sint metropolitane: Prouintia lugdunensium I, etc. [Chronica minora saec. iv—vii, ed. Th. Mommsen 1 (MGH Auct. Ant. 9, 1892), 584-612; cf. 512; 564;ed. Fr. Glorie (Itineraria: CC 175, 1965), 386-406; cf. 381 (0 5 (17)). 38 va ^39 ra . <polemius silvius, laterculus provinciarum imperii Romani, excerptum): Nomina omniu(m) prouintiarum romanorum. In italia prouintiae XVII: Campania, etc., omissa provincia galharum [ed. Mommsen, 535-542]; in fine recapitulatio. 40 v -41 r . divisio orbis terraru (m) theodosiana: Specimen tent qua(m) occumenen appellamus — Hae om(ne)s regiones Libyae adscribunt(ur). Apographum est cod. Leid. Gron. 28 f. 19 v -26 r (ab Ioh. Fred. Gronovio descriptum), ut et cod. Gotting. Philol. 2, p. 153, vid. W. Meyer, Die Handschriften in Göttingen 1 (1893), 2. 41 v (prius vacante) manus rustica saec. x scripsit haec: Xpite immense caramen lire resonemus odens uiru(m) inclitus cot de uoce ci modulemus almen
dionisius ac deuota sincera resomodulentes canti R(eyx codam tempore nimis atro sopore graaide pressus est a togacebat onne palacium igne cremabatur nemo eum audebat (...?); eadem manus scripsit 42 r : maimbert, et maim.bertuse serie.; alia manus saec. xi scripsit 41 v infra: Ex calido flatu zefirus [B. Bischoff, Elementarunterricht und Probationes Pennae in der ersten Halfte des Mittelalters (Mittelalt. Studiën 1, 1966), 80 sq.] et: Ardua conexg libat sacraria forme, quae verba sunt priora in computi prima figura in: Ps.-bedae Computus vulgaris qui dicitur ephemeris [PL 90, 729; cf. Walter 1, 1448], neumis adiectis. 42 r . Probationes pennae inter quas: Mortuus\(et) sepultusjsum resurge (eadem manu saec. xi supra laud.), et infra: Beatus beatus/benedicties sancto. 42 v vacat. prov.: Gallia (ager Aurelianensis, nescio an monasterium Floriacense). poss.: Monasterium s. benedicti floriacense (41 r marg. inf.: Lib(er) s(an)c(t)i <Benedicti floriacenysis coenobii. Si quis eu(m) furatus Juerit, damp- natione(m) accipiat cu(m) eis qui d(omi)no d(e)o recede a nobis.fiat. amen (saec. x)). — <p. Daniel). — De ceteris possessoribus vid. sub a. litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. e 43—54. Saec. XII 2 , 360x260. rv (43—50) ii (51—54). Fasciculi in initio in marg. inf. ad dextram numerati manu saec. xvi (nescio an p. danielis) litteris B (43 r ) et A (51 r ), recte, nam foliis hodie perperam ligatis, textus 51 r -54 r prius legi debet. Textus 320x205, col. 2 (spatium inter columnas mm 11), lin. 66 (stilo lin.). Littera sub-carolina. F.43 r et 54 v textus partim evanidus est. F.43 r , 51 r littera init. maior et ornatior atramento ducta et lineis rubris ornata; inscriptiones atramento scriptae sunt; initia partium litteris rubris ornata, praeter 48 v -50 r , in quibus spatium exstat. 51 r —54-r, 43 r -50 v . codicis justiniani fragmenta duo: (51 r ) Incipit liber primus Iustiniani de s(an)c(t)a trinitate et de fide catholica. et nemo publice de ea c(on)- tend(er)e audeat; (51 r —54 v ) i. 1,1—3.54 p(re)fectus urbis [Corpus Iuris Civilis. vol. 2: Codex Iustinianus, ed.® P. Krueger (1914), <5>-37a med.]; (43 r -50 v ) i. 55,8 habeant potestate(m) — n. 53,7 que(m) admodu(m) o(mn)is minor [ed. laud. 91a med.—116b med.]; cetera desunt. Leges graece scriptae omittuntur. F.54 r marg. sup. manus saec. xin adnotavit haec nomina:////(evanida)/barbo Girard (us)j Gauf(ri)d(us).
prov.: Gallia (?). poss.: p. Daniel (43 r : Ex libb. Petri Danielis Aurelij 1564). — De ceteris posses- soribus vid. sub a. 55-65. Saec. x*, 335/340x240. iv (55-62) +i (63-64)+ 1 fol. (65). Textus 275/280X 180, col. 2 (spatium inter columnas mm c. 12), lin. 35 (stilo lin.). F.55 r -58 ra ab uno librario conscripta esse videntur; an sequentia folia a duobus vel pluribus librariis scripta sint, non pro certo affirmare audemus. Minuscula Carolina. Litterae init. maiores et minores atramento ductae, ex ramis, animalibus, homine compositae, rubro, viridi, fusco, luteo coloribus ornatae; 60 r —61 v litteras init. simplices rubras exhibent; in textu litterae init. colore rubro expletae sunt. 55 r -65 v . Ps. - <aurelianus lemovicensis (an Ademarus Cabanensis ?), vita, miracula, transitos martialis lemovicensis) : Predicante d(omi)no n(ost)ro ih(es)u chr(ist)o apud iudea(m), etc. [ed. Fr. L. Surius, De probatis Sanctorum vitis 6 (1618), 365-374; BHL 5552]. F.55 r marg. sup. idem vir, qui catalogum Petavianum hodie cod. Leid. Voss. Lat. Q_. 76 composuit, titulum addidit: Vita S H . Martialis Ep(iscop)i Lemoui- censis. Textus turbatus est hoe modo: (55 r —58 va lin. 22) init. — viro tradidit [ed. laud. 365-368.48]; (58 va lin. 22 - 61 rb lin. 28) Chr(ist)o (et)iam - sec(u)lor(um) [ed. laud. 370.53-372.67]; (61 rb lin. 29-63 vb lin. 12) Aliud quoq(ue) - remeabat [ed. laud. 368.50-370.53]; (63 vb lin. 13-65* b ). Anno XL™ - fin. [ed. laud. 373.39-374], F.65 v maxima pars scripturae evanida est; col. 2 in spatio variae manus saec. xii ut videtur, varia addiderunt, e.g.: Exultet om(n)ium turba fidelium in aduentu almi patns benedicti, et supra: Gallia nutrit equos nutrit burdegala mulos, qui versus quoque exstant in cod. Bern. 48 (vid. H. Hagen, Catal., 72; cf. Walther 1, 7008). | prov.: Gallia (Lemovicum ?). poss.: Monasterium s. benedicti floriacense (65 vb : hic est liber b(e)n(e)dicti abb(at)is Jloriacen(sis>, manu saec. xi, ut videtur). — <p. daniel (?)>. — De ceteris possessoribus vid. sub a.
VOSS.LAT.F.13 - OROSIUS Membr., saec. xn 1 , 358x235, fol. 70. 8 iv (1-64) + (iv-2) (65-70). Fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. numeris i-ix a librario ipso, ultimus vero numerum in initio exhibet. Textus 290 X 165, col. 2 (spatium inter columnas mm 12-15), lin. 46-47 (stilo lin.). An ab uno librario conscriptus ? Minuscula Carolina. Litterae init. maiores singulorum librorum atramento ductae, coloribus rubro, fusco, luteo ornatae (l r , 8 V , 14 v , 15 r , 23 r , 33 r , 43 v , 54 v ), pleraeque ex ramis et lineis compositae, littera 54 v avem fabulosam exhibet ornatam colore rubro tantum; litterae init. minores singulorum capitum rubrae, usque ad 4 r colore luteo ornatae; in textu litterae init. lineola rubra ornatae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); 5 folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et 6 postligata, ex quibus primum praeligatum etultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -70 ra . paulus OROsius, historiae ADVERSUM paganos [ed. C. Zangemeister (CSEL 5, 1882), < 1)—564]: (1™ lin. 1) Incipit prefatiuncula in Orosio: Orosius presbiter taraconensis hyspanus genera uir eloquens (...). Sciendu(m) (est) quod haec ars nominat(ur) ormesta — orosii discipuli augustini. de quo ieronimus ait: Ecce uenit ad me - doctrinas [ex Augustini epist. 166 ad Hieronymum de origine animae hominis: ed. A. Goldbacher (CSEL 44, 1904), 547.5—8]. Gennadius dicit: hic (est) orosius - reliquias [ex Gennadii de viris illustribus cap. 40: ed. E. C. Richardson (Texte u. Untersuchungen... 14,1896),76.13-14]. Ite(m) gelasius papa urbis rom$ dicit: ite(m) orosiu(m) - breuitate contexit [ex Gelasii decreto: PL 59,161 C 5-8]. Explicit prefatio; (lin. 40) Incip(it) liber I: Preceptis tuisparvi, etc.; post finem libri legitur (8 va ) computus: Ab orbe condito, etc. [ed. laud. 80]; (8 va lin. 35) lib. n; (14 vb lin. 23) m; (23 rb ) rv; (33 ra med.) v; (43 va lin. 15) vi; (54 va lin. 12) vn; (70 ra lin. 27—29) subscr.: Expliciunt septem libri s(an)c(t)i Orosii; sequuntur verba manu paulo posteriore addita: Feliciter ac b(e)ate/Idc(ir)co fr(atr)es k(arissi)mi [eadem manus in col. 2 adnotavit: p(ro)batio pennê\ et, post unam lineam vacuam, librarius ita sese commendat: Quos salute (m) lector iussit pingi. Idcirco fr(atr)es k(arissi)mi qui istos scrutamini, orate rogo p (ro) me. E. scriptore, (et) p(ro) illo lectore, ut d(eu)s nob (is) longeua (m) tribuat felicem uita(m), et p(ost) in die ultimo animab(us) n(ost)ris in cglo requiem concedat cu(m) s(an)c(t)is, et sede(m) regni p(er)kennis. Amen. Fiat. Fiat. Fiat [cf. subscr. cod. Vatic. Reg. Lat. 296 ap. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 2 (1945), 130]. Cetera pars 70 r et 70 v vacant. Librarius ipse ut videtur, paucissima scholia marg. et interim, addidit.
Orosius, ed. S. Havercamp (1738), praef. p.+ +4 [cod. Lugd. Bat. 4]; ed. C. Zangemeister (CSEL 5, 1882), xxiii [cod. Y4); J. M. Bately, King Alfred and the Latin MSS. of Orosius’ History (Classica et Mediaevalia 22, 1961), 86 et passim in adnott. inde ab adn. 80. prov.: Gallia (meridiana). poss. : melch. thevenot (1 * T : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LTV; cf. Mourlot, Thévenot 121). - is. vossius (Catal. Colom. num. 42; CMA 2, 2367.42). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 42). - bibl. leid. (scidula num. 42; catal. an. 1716, p. 368, num. 13: Orosii presbiteri libri VII, etc.). litt. : J. M. Bately-D. J. A. Ross, A check list of manuscripts of Orosius ‘Historiarum adversum paganos libri septem’ (Scriptorium 15, 1961), 331: num. 56. VOSS.LAT.F.14 - CICERO Membr., saec. xv 2 , 355x230, fol. 310. 31 v (1-310). Fasciculi verba reclama- toria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta ad perpendiculum. Textus 250x135, lin. 39 (l r -50 v ), 36 (51 r -310 v ) (atramento lin.). Littera humanistica textualis constantissime scripta. Litterae init. singulorum operum auro depictae adiectis ramis albis et coloribus rubro, caeruleo, viridi, albo more italico omatae; litterae init. minores singu lorum librorum eodem modo depictae et ornatae, 248—255 nonnullae nondum depictae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum; tergum et anguli: corium fuscum); lateri interiori adglutinatum est folium chart, varii coloris, ut et primo folio praeligato et ultimo postligato; exstant alterum folium praeligatum et postligatum. Olim codex ligatus erat tegumento Theve- notiano hodie deperdito, cuius 5 folia chart, praeligata (primum hodie numer. 1*) et 4 postligata adhuc exstant. m. tullu ciceronis opera philosophica aliquot (foha non laudata vacant): lr_77 r . tusculanae disputationes [ed. M. Pohlenz (M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fasc. 44, 1918), (217)—459]: M. Tulii Ciceronis Tuscu- lanarum quaestionum liber primus de morte contennenda [sic] ad Brutum incipitfoeliciter: Cum defensionum, etc.; (20 r ) n; (31 r ) m; (45 r ) iv; (59 r ) v. Librarius ipse paucas lectiones varias margin, adscripsit. 81 r -159 r . de finibus bonorum et malorum libri v [ed. Th. Schiche (M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fasc. 43, 1915), <l>-203]: M. Tulii Ciceronis de finibus bonorum et malorum liber primus incipit foelictter: Non eram nescius, etc.; (93 r ) n; (113 v ) ni; (126 y ) iv; (140 v ) v. Ed. J. N. Madvig (1876), xxii.
161 r -217 r . de OFFicns libri ra [ed. 4 C. Atzert (M. Tulü Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fase. 48, 1963), 1-160]: M. Tulii Ciceronis officiorum liber primus ad Jilium incipit foeliciter: Quamquam te, etc.; (184 v ) n; (199r) m. Deest nulla lacuna indicata (167 r lin. 7): i. 40 [ed. laud. 19.19-20.10]. 217 v -231 r . CATO maior seu DE senectute [ed. P. Wuilleumier (1940), <128>- 184]: M. Tulii Ciceronis de senectute liber primus incipit foeliciter: O Tite, si quid ego, etc. B. Dahl, Zur Handschriftenkunde und Kritik des Ciceronischen Cato Maior (Christiania Videnskabs-Selskabs Fordhandlinger 23, 1885), 8. 231 v -247 v . laelius sive de amicitia [ed. C. F. W. Mueller (M. Tulii Ciceronis scripta quae manserunt omnia, pars 4, vol. 3, 1910), 162-196]: M. Tulii Ciceronis de amicitia liber primus incipit foeliciter: Quintus Mutius, etc. 247 v -255 r . paradoxa AD m. brutum [ed. C. F. W. Mueller, ut supra, <197>- 213]: M. Tulii Ciceronis de paradoxa liber primus incipit foeliciter: Animadverti, Brute, etc.; in fine legitur: hic finem habent paradoxa stoicorum; paradoxa graeca latine interpretantur. 255 v -259 r . somnium scipionis [ed. A. Ronconi (1961), <47>-56]: M. Tulii Ciceronis de somnio Scipionis ex libro de republica incipit foeliciter: Quom in AJfricam, etc. 259 v —310 v . de DiviNATiONE libri n [ed. W. Ax (M. Tulii Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fase. 46, 1938), <lb>-129b]: M. Tulii Ciceronis de divinatione liber primus incipit foeliciter: Vetus opinio, etc.; (285 r ) n. Praeter ad Paradoxa subscriptiones non exstant; verba graeca omittuntur. prov. : Italia (septentrionalis). POSS.: JOHANNES HURALTius boistallerius (Hurault seigneur de Boistaillé, legatus gallicus apud Venetos an. 1561-64, f 1572) (l r marg. inf.: Ex Biblio theca Jo. Huraltii Boistallerij. Emi a Camillo crucio 4 coro.). — melch. thevenot (l* r . Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXVI; Mourlot, Thévenot 116). — is. vossius (Catal. Colom. num. 10; CMA 2, 2335.10). — ger. vossius (Catal. Vossü num. 10). - bibl. leid. (scidula num. 10; catal. an. 1716, p. 368, num. 14: M. Tullii Ciceronis Tusculanae Questiones, etc.). VOSS.LAT.F.15 - GERVASIUS TILLEBERIENSIS, BERNARDUS GUIDO Chart, (signa chart, varia: écu sommé d’une couronne avec trois compas posés 2 et 1; entre les deux compas un croissant; en bas dans une cartouche un nom (An. Nivelle ?); raisin; lettre B sommée d’une couronne, en bas une
cartouche avec un nom; écus accolés de France et Navarre avec le nom de G. Iournee; trois couronnes avec le nom de Jacob (?) Denise), saec. xvn 1 , 345 X 220, fol. 524.32 vm (1-512) +vi (513-524). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a Ubrario ipso scripta. Textus c. 260/265x100/110, lin. 30-36. Littera cursiva. Ornamenta nulla. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membran. tectum); bina folia chart, praebgata et postligata, ex quibus primum praebgatum et ultimum postbgatum tegumento adglutinata sunt. l r -358 v . gervasius tilleberiensis, <otia imperlalia): Incipit liber compositus per Geruasium Tilleberiensem in quo orbis descriptio et mirabilia continentur ad recrean- dum Otonem Imperatorem; (l r -7 r med.) dedicatio: Domino suo dei gratia Otoni quarto Romanorum Imperatori semper Augusto Geruasius Tilleberiensis (...) salutem (...). Collatio Regni et sacerdotii. Duo sunt, Imperator Auguste, quibus hic mundus regitur — ut regnetis in eternum cum Christo [ed. G. G. Leibnitius, Script, rer. Brunsvicensium 1 (1707), 881-883; initium et finem edidit J. Stephenson in op. infra laud, xxix-xxx]; cetera pars 7 r vacat; (7 v -8 r med.) capitula primae decisionis [ed. Leibn. 883-884]; (8 r med.) Incipit primus liber Decisio de origine mundi et eius creatione. Quot modis mundus accipitur. Cum uniuscuiusque principium eius parte, etc. [ed. laud. 884-908]; pars infer. 69 v vacat; (70 r ) decisio n prae- misso indice capitum [ed. laud. 908-959]; (244 r med.) decisio m [ed. laud. 960-1004]; (358 v med.) Exitus operis: Epistola de praesentando libro Domino Imperatori, sed cetera pars 358 v vacat; Gervasii epistula ad Iohannem Marcum, quae plerumque in fine legitur, in cod. Voss. deest. Excerpta ex Gervasü opere edidit F. Liebrecht, Des Gervasius von Tilbury Otia Imperialist (1856), 1-52; alia ad Angliam pertinentia ed. J. Stephenson in: Rerum Britannicarum medii aevi Scriptores (Rolls Series), vol. 66 (iterum divulgatum an. 1965), 419-^49. 359r_458v. <bernardus guido), chronicon abbreviatum pontificum roma norum: hic est Cathologus brevis per modu(m) cronicorum de Romanis pontificibus a beato petro apostolo ad Joannem papam 22 pontificates sui anno decimo quinto decurrente [= an. 1330-31]: Primus omnium pontificum Romanorum Simon petrus filius Joannis — tractates utfamiliaris sed custoditur ut hostis [cf. L. Debsle, Notice sur les Manus- crits de Bernard Gui (Not. et Extr. des Mss de la Bibl. Nat. 27.2,1879), 238 sq.] ALEX. PETAvms adnotationes marginibus (359 v -362 r : ad sex priores pontifices). adscripsit, in quibus laudat scriptores rerum historicarum Liutprandum Cre- monensem (f c. 972), Abbonem Floriacensem (tc. 1004), Ioannetum, Onu- phrium (f 1472), Platinam (f 1481), et insuper codicem quendam Autis- siodorensem. 459r_5i8v. <bernardus guido), chronicon abbreviatum imperatorum romanorum, usque ad Ludovicum Bavaricum (t 1347 vel 1348): Breuis Cronica
3 Imperatorum Romanorum propter tempora et annos, in quibus sub eisdem Sancti Martires passi sunt aut Sancti Confessores et doctores floruerunt out facta notabilia contigerunt: Rubrica. Quoniam Sanctorum Martirum et Confessorum ac Virginu(m) tempora — in fidem traxit [ed. Delisle, op. laud. 425—426]; (459 v ) Primus itaque apud Romanos imperauit Cajus Julius Caesar — et pad patriae et reipublicae et rediit Thehibomiam [sic, lege: Teuthoniam], Christus laudetur ope finis cuius habetur [cf. Delisle, op. laud. 243]. 519 r -524 v vacant. Fortasse cod. Voss. apographum est cod. hodie Paris. ms. lat. 6489 (saec. xrv med.), de quo vid. Delisle, op. laud. 239, adn. 3; 244. prov.: Gallia (Lutetia Paris. ?). poss.: alex. petavius (num. 159, cf. Catal. Petav. 6 r , 40 r , 48 v ; non laudatur ap. de Meyïer, Petau). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 32; CMA 2, 2357.32; opus Libelli metrici de Balneorum Puteo- lanorum viribus in fine laudatum, hodie non exstat in cod. Voss.). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 32). — bibl. leid. (scidula num. 32; catal. an. 1716, p. 368, num. 15; Gervasii Tilleberiensis ... Otia Imperialia). VOSS.LAT.F. 16 - HAGIOGRAPHICA, MARBODUS Membr., 345x250, fol. 13. Duo codicum partes in unum compactae. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1 *) et 6 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-8. Saec. xn 1 . iv (1-8). Textus 280x 190, col. 2 (spatium inter columnas mm 13-15), lin. 45 (stilo lin.). Unus librarius scripsit, ut videtur, non semper con stanter; est fortasse idem, qui maiorem partem cod. Voss. Lat. F. 19 scripsit. Minuscula Carolina. F.l r littera init. maior atramento ducta, partim ex capite animali et foliis com posita, rubro et luteo coloribus ornata; 2 r littera init. maior rubra, colore luteo addito, ut et 6 r ; litterae init. minores partium rubrae colore luteo omatae; in textu litterae init. lineola rubra omatae sunt. Inscriptiones rubrae. l r -2 ra . passio marci euangelistae : Possio s(an)c(t)i Marei evangelistae: Per idem temp (us) quo disp (er) si erant ap (osto) li — dormiuit hic idem beatus euang (e) lista
p(ri)mus d(omi)ni (nost)ri ih(es)u chr(ist)i m(arty)r apud alexandriam (...)• Am (en). Explic(it) passio s(ancti) marei euang(e) liste [ed. B. Mombritius, Sanctuarium 2 (1910), 173—175; cf. BHL 5276; textus non convenit semper verbatim cum. edit. laud.]. 2 ra —5 V . passio saturnini TOLOSANi : Passio S. Saturnini Tolosani: Incipit passio s(an)c(t)i Saturnini ep(iscop)i, que (est) III 0 k(a)l.decembris; (lin. 13) prologus: Si eorum beatissimas passiones debita admiratione ueneram(ur) - etiam passio con- secraret; (lin. 38) II. Anno quinto decimo imp(er)ii tyberii Claris, p(ro)curante poncio pilato iudeam (...); (4 ra med.) V. Tempore (i)g(itur) illo quo post corporeu (m) saluatoris aduentu(m) — n(on) ta(m) sepelire, quam abscond(er)e uid(er)ent(ur). D(omi)n(u)s aut(em) suscep(it) martyre(m) suu(m) in pace (...). am(en). Explic(it) passio s(an)c(t)i Saturnini ep(iscop)i [BHL 7497]. 6 r —8 rb . vita eparchii engolismensis : Vita S. Eparchu Engolismensis: Incipit p(ro)logus in vita s(an)c(t)i eparchii abbatis, que (est) k(a)l. iulii: Potissimum aut (em) (est) Mas enarrare uirtutes - gestu (m) sit refer a (m). Explic (it) p(ro)log(us) [cf. Passiones vitaque Sanctorum aevi Merovingici... 1, ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 3,1896), 553.1-11]; (lin. 14) Incipit vita: Eparchius (i)g(itur) beatissimus apud petragoricum pagum presentis uite su(m)psit exordium — egritudo dimimit [ed. B. Gononus, Vitae et sententiae patrum Occident. (Lugd. 1625), 428-430 col. 2 § 2, quam edit, non vidi]; (7 vb lin. 27-35) Postremo humilitate (m) illi(us) in suscipiendis fr(atr)ibfus), seueritate(m) in corripiendis, alacritate(m) in exortandis, nec ipse fateor posse describ(er)e, si adesset poeta uirgilius, aut decus romane eloquentie tullius. Quia (er)g(o) uires no(str)$ descriptionis exup(er)ant innumere uirtutes gl(ori)osi uiri, his ad p(re) sens omissis, ad enarrandu(m) uene- randu(m) illi (us) transitu (m) humillim(us) n(oste)r deflected (ur) stilus [quae verba inedita esse videntur]; (lin. 36) Incip(it) q(ua)litfer) uir beatus ad chr (istu) m mig (ra) uerit: Ducenti beato patro (manus posterior addidit no) n(ost) ro domno eparchio uita(m) ang(e)lica(m) - Certam(en) eni(m) bonu(m) certasti, cursu(m) consu(m)masti (...) amen [ed. in: Catal. Codd. Hagiogr. Lat... in Bibl. Nat. Parisiensi 2 (1890), 227.22-228; cf. BHL 2560]. 8 rb —8 va . GREGORIUS TURONENSIS, <HISTORIA FRANCORUM: lib. VI, Cap. 8>: Obiit eparchius reclusus engolismensis — redemit deuotor(um) [ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1, pars 1, ed. 2 1951), 277.7-278.3; cf. BHL 2557; textus non convenit semper verbatim cum edit. laud.]. 8 va . adnotatio de eparghio: K(a)l. Julij Engolisme ciuitate aquitaniq natal (is) s(an)c(t)i eparchii antistitis (et) c(on)fessoris egregii, q(u)i dignitate sacerdotali conspicuus, diutumo te(m)pore in artissimo specu locatus, came(m) sua(m) p(er) XL ta . IIII m annos macerans, uix ullus hominu(m) ei(us) eduliu(m) uid(er)e potuit. Q,(u)i post multor(um) monachor(um) pat(er) extitit d(e)o inibi degentium, adim- plens engolism(en)siu(m) p(o)p(u)lo ep(iscop)atus officium. In dieb(us) u(er)o suis, id (est) te(m)poribfus) theodosii iunioris, marciani (et) leonis atq(ue) zenonis
(et) anastasii augustor(um), childeb(er)ti q(u)oq(tie) regis francor(um) filii clotarii (et) brunichildis, clibanus minime accensus ob refectionem fr(atru)m jv.it, singulosq(ue) p(er) dies d(omi)no largiente sufficiënt (er) tribuens annonam. A passione aut(em) d(omi)ni usq(ue) ad transitu(m) ei(us)de(m) b(eat)i eparchii DLX. VI anni co(m)putantur. Obiit u(er)o, imp (er)ante iustino seniore, anno qtatis suae octogesimo nono, ad cui(us) sepulcrum plurima succedunt miracula. Scriptum in dictis gestor (um) ei(us). Explicit. prov.: Gallia (in urbe vel pago Engolismensi). poss.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXX; Mourlot, Thévenot 113 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 35; CMA 2, 2360. 35). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 35). - bibl. leid. (scidula num. 35; catal. an. 1716, p. 368, num. 16: Passio S.Marei Euangelistae, etc.). II 9—13. Saec. xii 1 . (m-1) (9—13). Textus 280 X 200, col. 2 (spatium inter columnas mm 13—15), lin. 47 (stilo lin.). Fortasse tres librarii praecipui scripserunt: primus 9 ra lin. 2-14; 9 vb lin. 2-20; secundus 9 ra lin. 15 - 9 vb lin. 1, lin. 21-fin.; tertius 10 r -12 va lin. 6; lin. 21 - col. 2 lin. 31; 12 va lin. 7-20 et col. 2 lin. 32 - fin. conscripserunt duae aliae manus ut videtur, paulo posteriores. Minuscula Carolina. Litterae init. rubrae colore luteo ornatae; inscriptio rubra (9 r ); prima littera versuum singulorum lineola rubra ornata est. 9 r — 12 v . marbodus, < liber lapidum) : Incipit lib(er) Marbodi Redonensis ep(is- cop)i: Euax rex arabu(m) legit(ur) scripsisse Neroni, etc. [PL 171, 1737—1770; Thorndike-Kibre 530]. Omittuntur §§31 et 46; alio ordine se excipiunt (10 r ) §§15, 14, 16, (12 v ) 60, 59, 61 (ultimi tres versus, deinde versus ab initio). Ea quae librarius omisit, addidit altera manus paulo posterior supra laud. (§§31 et 46 exceptis), quae eadem textum correxit; altera subscriptionem addidit (12 v ): Explicit lib (er) Marbodii habens vers(us) septingentos. 13 r vacat. 13 v (lin. 1-6: saec. xm). adnotatio de terrae motu: Anno m°. cc 0 . xvi° Epact(a) nulla. Clav(is) xxvi. Co(n)cu(rrente) v°. Indict(ione) iiii a . Anno solari xxi°. Anno lunari p(ri)mo. Lit (er) a d(omi)nicali B. anno bisex(to) v°. norms marcij. fer(ia) v a . luna xi a .fact(us) est t(er)remot(us) c(ir)c(a) media(m) nocte(m). Innoce(n)cio III 0 p(a)p(a). (con)cilio Rome celeb (ra)to (et) in e(o)d(em) (con)cilio Simone mo(n)tis fortis comité tolosano istituto. Regna(n)te phillipo rege fra(n)cor(um). W(ilhelm)o amenevo burdegal(ensi) archie(piscop)o [an. 1207—27]. Ramnulfo

capitum); (21 v ) ra; (32 v ) iv; (41 v ) v; (53 r ) vi; (67 T ) vn; (78 v ) vra; (92 r ) ix; (99 v ) x; (108 r ) xi; (117 r ) xn, cuius subscr. (126 v ): Explicit ioseppi antiquitatis iudaice liber duo (add. supra:) decimus amen; (126 v ) xvn; (138 v ) xvra; (150 r ) xix; (158 v ) xx; (164 v ) subscr.: Explicit liber losephi. In lib. rv textus ordine pergit usque ad 40 v , ubi desinit in ultima linea in verbis: pugnare debeatis [ed. laud. 299.12]; in cetera lineae parte nonnulla verba erasa sunt; 41 r lin. 1: rv. 184—186 [ed. laud. 285.10-18]; lin. 7: 194 haec dicens - similis for(et) [ed.laud. 286.11-14]; lin. 10: 195-197 disponantur [ed. laud. 286.15-24]; lin. 17: 198 has cu(m) - 204 obtineant [ed. laud. 286.29-287.16]; lin. 30: 209-210 videantur [ed. laud. 288.3-8]; lin. 35: 314 d(eu)s - restituit [ed. laud. 301.12], deinde omittuntur verba ulteriora capitis: eritque — affutura, quae olim scripta in ultima linea 40 v , postea erasa esse videntur testibus signis a correctore quodam adpositis; manus saec. xi lin. 1-36 atramento delevit adscribens margini: hoc totu(m) sup(er)fluit usq(ue) du(m) dicitur his dictis; inde a cetera parte lin. 36: 315 his dictis - negauit [ed. laud. 301.14-20, paucis verbis omissis]; lin. 39: 320 [ed. laud. 302.3-7]; lin. 43: 323-327 utens [ed. laud. 302.14-30]; 41 v lin. 11: 330-331 [ed. laud. 303.2-7] (de omissionibus cf. cod. Havniensem Gl. kgl. Samml. 157 fol. ap. Blatt 1,44: cod. S, saec. vra-ix). F.93 r lin. 40 post ix. 50 in quo ait desunt nulla lacuna indicata 50 iudicabitis — 110 recte inquit. Librarius ipse lemmata marginalia scripsit usque ad 51 v ; manus saec. xi textum correxit. Ed. E. Bernard (1700) [cod. Voss. 1]; Fr. Blatt, Remarques sur 1’histoire des traductions latines (Classica et Mediaevalia 1, 1938), 233; id., Fra Cicero til Copernicus (1940), 73 adn. 11; id., The Latin Josephus 1 (Aarsskrift for Aarhus Universitet 30, 1958), 47; 111; 116 [cod. Vo]. II 165-214. Saec. x.2 v (165-184) +vi (185-196) +v (197-206) +iv (207-214). Fortasse olim omnes fasciculi numerati erant in fine in medio marg. inf., hodie supersunt numeri hi (196 v ) et mi (206 v ) tantum a librario ipso vel manu eiusdem temporis scripti. Pars folii 214 exsecta est. Textus 285x200, lin. 44 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter 165 r -203 v , 207 r lin. 3 - 214 r , alter 204 r -207 r lin. 2. Minuscula Carolina. Litterae init. simplices atramento ductae; inscriptio et subscriptio partim litteris rubris scriptae sunt. 165 r —214 r . hegesippi qui dicitur historia, [ed. V. Ussani (CSEL 66, 1932)]: Incipit liber Hist(oriae) B(eati) Egesipi translat (us) ab A(m)brosio ep(iscop)o [verba Hist(oriae) B(eati) Egesipi litteris rubris in rasura scripta sunt, fortasse in loco verborum losephi Historia (rum)]; prologus: Quattuor libros regnorum - spes gentium. Hinc igitur sumam exordium [ed. laud. <3 >-4.13]; (lin. 18) lib. i:

lr_73vb > paulus orosius, historiae adversum paganos [ed. C. Zangemeister (CSEL 5,1882), <l>-564], valde lacunosae multis foliis exsectis. Maiore parte l r exsecta desunt inscriptio et initium Gennadii vitae Orosii; textus incipit hodie inde a verbis: toci(us) mundi calamitates [Gennadius, De viris illustribus, cap. 40: ed. E. C. Richardson (Texte u. Untersuchungen... 14, 1896), 76.5-16]; post vitam sequuntur versus in opus Orosii: Orbis t(er)- raru(m) metasq(ue) sit(us)q(ue) locorum, etc., ex quibus plurimi versus desunt [eos qui supersunt, edidit S. Havercampius in edit. Orosii an. 1738, praef. p. + +3 v0 ; Carmina medii aevi..., ed. H. Hagen (1877), 148-149 (vss. 1-9, 48-51), ex cod. Bern. 160; cf. Walther 1,13427]; ex prologo leguntur hodie l v haec:...]lib(us) p(ro)pinq(u)antes - zelant [ed. Zangemeister 2.7-10],...]iectio mea p(re)cepto - sup (er) hoc [ed. laud. 3.3-4.7]; 2 r_v exhibebat olim partem posteriorem prologi et partem priorem lib. i usque ad initium cap. 13 [ed. laud. 4.7-12.3], qui textus hodie maxima ex parte deest maiore parte f. 2 exsecta; incipit inde a i. 13 hd\bet in oceano, etc.; (10 vb ) lib. n; (17 r ) m. 8 qua minus; (23™) iv; (34™) v; (47™) vi; (60™) vn; (73 vb lin. 30-31) subscr.: (pyr(es)b(iter)i sacri codex hic Jinit Orosii. Desunt foliis mutilis (10 r ) pars ex i. 21,5 femi[narum — 21 Jinï]s [ed. laud. 76.3-79.9]; (31 r-v ) rv. 18.2 ciuitates — 18 houd procul [ed. laud. 254.16-257.17]; insuper, foliis deperditis, inter 16 v et 17 r : ii. 17,3 constituerunt — m. 2,8 remota mam [ed. laud. 123.15—144.19], inter 18 v et 19 r : iii. 12,9 Motho]nam urbem — 13,5 bello preme[retur [ed. laud. 158.8-164.13], inter 21 v et 22 r : m. 20,10 aliorum - 23,9 Cassander [ed. laud. 184.14-191.6], inter 28 v et 29 r : rv. 10,8 Erycinam - 13,5 quod [ed. laud. 236.4— 241.15] , inter 61 v et 62 r : vn. 4,5 depassione - 6,2 Petrus [ed. laud. 441.4 447.3], inter 62 v et 63 r : vn. 7,10 de\stituerit — 13,1 DCCCLXVII [ed. laud. 454.11— 467.16] , inter 69 v et 70 r : vn. 33,2 tune - 35,19 uictori [ed. laud. 516.1-531.5]. Hic illic manus paulo posterior lectiones varias interlin. addidit; 26 r marg. inf. legitur nomen bigot. Orosius, ed. S. Havercampius (1738), praef. p.+ +3 v0 [cod. Lugd. Bat. primus]; ed. C. Zangemeister (CSEL 5, 1882), xxiii [cod. Yi]; J. M. Bately-D. J. A. Ross, A check list of manuscripts of Orosius ‘Historiarum adversum paganos libri septem’ (Scriptorium 15, 1961), 331 (num. 56); J. M. Bately, King Alfred and the Latin MSS. of Orosius’ History (Classica et Mediaevalia 22, 1961), 86 et passim in adnott. inde ab adnot. 138. 73 vb -131 v . M. IUNIANUS IUSTINUS, EPITOMA HISTORIARUM PHILIPPICARUM POMPEI trogi, praemissis (73 vb -76 v ) prologis libb. i-xliv [ed. O. Seel (1935), 305-324 (prologi), 1-302]: (73 rb lin. 31-32) inscr.: In trogi sequitur Iustini Epitoma libellis (ut in cod. Bern. 160, qui idem Orosium et Iustinum continet); in fine prologi lib. xliv (77™ med.) legitur: Explicit epythoma, deinde uno tenore: Incip(it) p(re)facio iustini in libris trogi pompeii: Cum multi ex romanis, etc. [ed. laud. <l>-2]; (col. 2 med.) inscr.: Explicit p(re)facio. historiaru(m) philippi- carum (et) tod (us) mundi origim(m). (et) t(er)r% sit (us) ex historiis trogi pompeii
liber p(ri)mus Incipit; (SO 1 ) n; (83 y ) m; (85 r ) rv. 3,3 lares; (85 y ) v; (88 r ) vn. 1,7 secutus; (89 r ) vin; (90 v ) rx; (92 r ) x; (92 v ) xi; (96 r ) xn; (99 r ) xrn; (101 r ) xiv; (102 r ) xv. 1,9 n(on) se; (103 r ) xvi; (104™) xvn. 2,14 eq(u)itum; (col. 2) xvni; (106 y ) xrx; (107 r ) xx; (108 r ) xxi. 4,1 occü\pandam; (108 y ) xxn; (110 r ) xxm; (lll r ) xxrv. 3,2 imponit; (112 r ) xxv. 3,3 nega]tum; (112 V ) xxvi; (113 r ) xxvn; (114 1 ) xxvra; (114 v ) xxrx; (115 r ) xxx. 1.9 instrumenta; (115 v ) xxxi; (117 v ) xxxn; (118 V ) xxxm; (119™) xxxv. 1,1 uires regni; (col. 2) xxxvi; (120 y ) xxxvii; (121 r ) xxxvra; (124 1 ) xxxix; (125™) xl, (col. 2) xli; (127 r ) xlii; (128 y ) XLni; (130 r ) xliv, qui liber finit (131™ lin. 16) sine subscr.; cetera folii pars vacat, nisi quod librarius scripsit in fine col. 1: Benedictus es d(omi)ne d(eu)s. qui adiuuisti me et consolatus es me. Desunt deperditis folds inter 81 v et 82 r : n. 5,4 vincendos — 11,13 victores [ed. laud. 23.14—32.11], inter 84 y et 85 r : ra. 6,8 Athenienses — iv. 3,3 patrios [ed. laud. 45.2-49.14], inter 87 y et 88 r : v. 11,10 post - vn. 1,8 jugientium [ed. laud. 62.14—71.3], inter 97 y et 98 r : xn. 7,9 montes - 12,2 Jidem [ed. laud. 112.30-117.15], inter 101 y et 102 r : xrv. 4,2 etiam - xv. 1,9 verborum [ed. laud. 135.7-139.8], inter 103 y et 104 1 : xvi. 4,7 collö\quitur - xvn. 2,14 peditum [ed. laud. 148.9-152.26], inter 107 y et 108 r : xx. 4,9 Docebat - xxi. 4,1 occu[pandam [ed. laud. 171.15-175.31], xxm. 2,9 fati]gabat - xxrv. 3,2 diadema [ed. laud. 189.18-194.10], inter 111 v et 112 r : xxiv. 7,1 templum — xxv. 3,3 nega[tum [ed. laud. 198.15—203.10]; inter il4 y et 115 r : xxix. 1, 2 in Macedonia - xxx. 1,9 Adduntur [ed. laud. 216.22- 221.6], inter 118 v et 119 r : xxxm. 1,5 non minus - xxxv. 1,1 ampliare [ed. laud. 329.19-244.11]. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis hic illic varias lectiones interlin. scripsit. Ed. Abr. Gronovius (1760), praef. p.+ -|-4 [cod. Leid. tertius]. prov.: Anglia. poss.: (Monasterium s. johannis colchestriense in Anglia) (iudicio Abr. Gronovii, ed. laud. p. -)--)-4 y0 ; cf. N. R. Ker, Medieval Libraries of Great Britain (ed. 2 1964), 53 (Colchester, St. John the Baptist). - F.l* r : V.64 (saec. xv). - NIC. heinsius (l r marg.inf.: Nicolai Heinsij, qui 2 r marg. sup. adnotavit: Orosius et Justinus). - is. vossius (Catal. Golom. num. 12; CMA 2, 2337.12). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 12). - bibl. leid. (scidula num. 12; catal. an. 1716, p. 369, num. 18: Orosius (...) Justinus integer, etc.). uit. : Fr. Ruehl, Die Textesquellen des Iustinus (Jahrb. f. Philol., Suppl. Bd. 6, 1872), 65. — Sandford, Libri Manuales, 234, num. 345. - E. Pellegrin, Un manuscrit de Justin annoté par Landolfo Colonna (Leyde Voss. Lat. Q_. 101) (Italia Medioevale e Umanistica 3, 1960), 245, adn. 4.
VOSS.LAT.F. 19 - GREGORIUS MAGNUS Membr., saec. xn 1 , 340 x 245, fol. 80. 10 rv (1-80). Fasciculi olim numerati in fine in medio marg. inf. a librario ipso litteris capitalibus, ex quibus hodie supersunt B (16 v ), C (24 v ), E (40 v ). Textus 275/280x190/195, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 47 (stilo lin.). Inde a 6 vb inprimis unus librarius scripsisse videtur, nescio an idem qui conscripsit cod. Voss. Lat. F. 16(1); hie illic apparent aliae manus, ex quibus una scripsit 15 vb lin. 40-47, 75 ra lin. 13-17 (nescio an quoque 3™ lin. 9-17), alia 26 vb lin. 23-30, 33 ra kin. 9-47, tertia 33 rb lin. 11-21; l r -6 va videntur esse scripta a compluribus librariis, quorum partes haud facile discerni possunt. Minuscula sub-carolina. Initia singularum homiliarum litteris plus minusve maioribus atramento ductis, ex animalibus, ramis, frondibus compositis, coloribus rubro, fusco, luteo, viridi, caeruleo additis, ornata sunt; l r , 6 r , 55 r litterae ab uno eodemque, ceterae ab altero viro depictae, 3 V et 55 r imperfectae esse videntur. Initia partium litteris minoribus rubris colore luteo ornatis, distinguuntur; in textu litterae init. lineola rubra omatae sunt. Inscriptiones rubrae, l r vero ex litteris rubris et atramento scriptis altemis compositae. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); quaterna folia chart, prae- ligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt, secundum praelig. hodie numer. 1*. l'-SO*. GREGORIUS MAGNUS, HOMiLiAE in ezechielem [ed. M. Adriaen (CC 142, 1971), <3>-398]: (l ra lin. 1) Incip(it) lib(er) omeliaru(m) beati Gregorii pape in iezechiel propk(et)a. Incipit prologus: Dilectissimo fr(atr)i Marino ep(iscop)o Gregorius (...). Omelias que in beato iezechielp(ro)pk(et)a ita ut cora(m) p(o)p(u)lo loquebar - auidius redeatur; (lin. 25) hom. i: Dei om(n)ipotentis aspiratione, etc.; (3 V ) h; (6 r ) m; (8») iv; (10 r ) v; (12 r ) vi; (15 r ) vn; (18^) vin; (23 r ) ix; (27*) x; (33 r ) xi; (36 v ) xn; (40*) xm (praemisso 40*-41 r prologo: Quia multis curis prementib(us) - palpando carpamus); (44 v ) xrv; (47 v ) xv; (51*) xvi; (55 r ) xvn; (59 r ) xvm; (63^) xix; (67 r ) xx; (71 r ) xxi; (76*) xxn; cod.: explicit omelia [xn: eras.] xxn. Incipit xxin; (80 r ) subscr.: Explicit omelia xxm; 80 v vacat. Cf. StegmüUer, RB 2643, qui cod. Voss, non laudat. prov. : Gallia (in pago Engolismensi ?). POSS.: MELCH. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXXIII; Mourlot, Thévenot 125). - is. vossius (Catal. Colom. num. 37; CMA 2, 2362.37). - ger. vossius (Catal Vossii num. 37). - bibl. leid. (scidula num. 37; catal. an. 1716, p. 369, num. 19: Homiliae Gregorii Papae in Ezechielem XXIII. In membr.).
VOSS.LAT.F.20 - LIVIUS Membr., saec. xv 2 , 335x230, fol. 209. 20 v (1—200)+ (v—1) (201—209). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta in medio marg. inf. Folia priora aliquot fasciculorum numerata sunt, e.g. 22 r : a<2>(?); 23 r : a <3>(?); 24*: a4; 73 r : t2 (?); 181M85*: 1-5. Textus 220x140, lin. 36 (atramento lin.). Littera humanistica textualis. Litterae init. maiores singulorum librorum auro depictae, frondibus et floribus albis adiectis, rubro, caeruleo, viridi coloribus more italico omatae; l r-Y exhibet insuper litteras init. minores caeruleas. Inscriptiones et subscriptiones litteris capitalibus rubris scriptae. Tegumentum, folia paeligata et postligata ut in cod. F. 2. l r -208 r . titus Livius, ab urbe condita: libri i-x [ed. R. S. Gonway-C. F. Walters 1-2 (1914, 1919)]: (l r ) vita compendiaria T. Livii: Titus Livius auctor p(rese)ntis operis hystoriograpkus Juit, ut refert beatus Hyeronim(us) in libro quern scripsit de temporib (us), Patavi ort(us) est, anno ab urbe condita DCLXXXXIIII, anno tertio olimpiadis centesime septuagesime none, eo quo anno natus ests [sic] Manesalla [sic] Cominus [sic] orator eximius. Qui duobus Octaviano Augusto primum, deinde Thiberio Cesari adherens, anno urbis DCCLXXI, olimpiadis centesime nonagesime octave anno ultimo, imperii v (er) o Thibeni anno tertio, obiit Patavi anno etatis eius septuagesimo septimo, quo anno obiit Ovidius Naso poeta eximius in Scithia apud Thomos oppidum relegatus. Et hodie Patavi cemitur eius saxeus tumulus in monasterio s(an)c(t)e Iustine cum huiusmo(d)i saxo incisis licteris; sequuntur tres lineae vacuae, deinde prológus: Facturus ne sim opere pretium, etc.; (l v ) lib. i: Hinc su(m)mit initiu(m) narratio(n)is (et) hystorie. lam primum, etc.; cuius in fine (23 r ): Explicit liber p(ri)mus. Incipit liber secundus p(ri)me decadis Tivi Livii ab urbe condita Victortanus [sic] v(ir) c(larissimus) emendabam domnis Simachis (...); incipit lib. n, cuius in fine (45 v ): Victorianus mine emendabam d(om)nis Symmachis Titi Livii ab urbe condita liber secundus explicit. Incipit liber tertius. lege feliciter; sub scriptiones eiusdem modi exstant in fine libb. m-vi; (71 v ) rv; (93 r ) v; (113 v ) vi; (131 r ) vn; cuius in fine sequitur (148 v lin. 2-25) textus periochae lib. vni : Latini cum campanis — gestas continet [T. Livi Periochae omnium librorum, ed. O. Rossbach (1910), 14-15.9], deinde post duas lineas vacuas, subscr.: Emendabam Mc Mcomachiis [sic] Titi Livii ter pra.ff [sic. lege: proef I] urbis apud hernam, ab urbe condita Victorianus v(ir) c(larissimus) emendabam domnis Sy(m)- machus liber septimus explicit (...); (149 r ) vin, cuius subscr., ut et lib. ix, similis modi atque lib. m est; (166 r ) ix; (187 y ) x, cuius in fine (208 r ) legitur: Laus deo Saluatori nostro. Amen, deinde, post unam lineam vacuam, litt. ribris: Titi Livii Patavini de gestis Romanorum ab urbe condi[...: rasura; lege: ta\ Liber decimus explicit. Deo gratias. Amen. Usque ad 86 r librarius ipse pauca lemmata rubra marginibus adscripsit.
208 v —209 v vacant. Est Vossianus secundus in edit. Am. Drakenborchii, vol. 7 (1746), 325 (num. xvn). prov. : Italia (septentrionalis). poss. : p. petavius (l r marg. inf.: olc, ixoyfó Xiav euxu/w). — alex. petavius (num. 177, cf. Catal. Petav. 47 v ; de Meyïer, Petau 29; 126). - < Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 44; CMA 2, 2369.44). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 44). - bibl. leid. (scidula num. 44; catal. an. 1716, p. 369, num. 20: Titi Livii historiarum prima decas. In membr.'). VOSS.LAT.F.21 - LIVIUS Membr., saec. xrv ex., 335 X 240, fol. 235. Codex constat duabus partibus, scil. ff. 1-114 et 115-235. F.l-114: iv (l-8) + (rv-4) (9-12)+5 iv (13-52)+ (vi-2) (53-62)+5 iv (63- 102) -+-vi (103—114). Librarius ipse fasciculos numeravit in fine in medio marg. inf. verbis primus, secundus, usque ad decimus (78 v ), deinde numeris xi—xiiii, iuxta verba reclamatoria quae dicuntur, ex quibus quattuor priora ut et nomina numeralia partim vel omnino desecta sunt cultro compactoris. Manus saec. xvi folia 25 priora numeravit numeris arabicis, ex quibus 11—14 hodie desunt inter folia hodie numerata 10 et 11, ergo fasciculus n integer erat illo tempore. F. 63 umore maculosum est. Textus 245/255 X 165, col. 2 (praeter f. 1—2) (spatium inter columnas mm 8—10), lin. 43-46 (stilo lin.). Littera cursiva libraria. Litterae init., inscriptiones, subscriptiones nondum depictae sunt spatiis relictis. T.115-235: vi (115-126) + 10 v (127-226) + (v-1) (227-235). Fasciculi ex- hibent verba reclamatoria quae dicuntur, scripta a librario ipso marg. inf. sub columna altera; manus posterior nonnullos fasciculos in fine numeravit (136 v : ƒƒ; 146 v : III; 156 v : IIII(us)); f. 177—182 numerantur litteris a (a librario ipso, ut videtur, scripta in marg. inf. ad sinistram), et b-f (alia manu additis in medio marg. inf.). Textus 245 X 165, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 44 (atramento lin.). Scripsit unus librarius (non idem qui priorem partem scripsit) litteris textualibus italicis. F.174 v subscriptionem rubram exhibet; ceterum litterae init. et inscriptiones nondum depictae sunt spatiis relictis. De scriptura haec adnotanda sunt: 114 v (prius vacuo) manus eiusdem tem poris marg. sup. adscripsit: C et xvij folia sc(ri)pta s(un)t de littera minuta
cursiua (et) totide(m) s(un)t de dia litt(er)a textuali [qua de re vid. G. I. Lief- tinck, Denominations d’écritures livresque dans un manuscrit itatien de la fin de xive siècle (Scriptorium 13, 1959), 250 et tab. 32 (=12 r , 213 r , 114 v )], quae manus fortasse est eadem, quae 97 v marg. sup. adscripsit: hie su(n)t C folia sc(ri)pta. Tegumentum ut in cod. F. 5 (Petavianum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -233 rb . <titus livius>, ab urbe condita: i-x, xxi-xxx. 44,6 risum e(ss)e [ed. R. S. Gonway-G. F. Walters-S. K. Johnson voll. 1-4 (1914—1934)]: (l r ) praefatio: (F")acturus ne sim op (er)e pretiu (m), etc.; (lin. 29) lib. i: lam primu (m), etc.; (ll r ) n. 6,6 cum legionib(us) - fin. lib.; (22 r ) m (verba priora Antio - fiuni a librario omissa aha manus paulo posterior marg. adscripsit); (37 r ) rv; (50 r ) v, qui fiber finit 61™ fin. 13; cetera pars folii et 62 r-v vacant; (63 r ) vi; (73 r ) vu; (82 y ) vm; (92 v ) ix (verba priora Sequitur - pax omittuntur); (104*) x, qui fiber finit l^ 6 in fine; 114 v vacat, cui anno 1865 W. G. Pluygers, eo tempore Bibl. Leidensis praefectus, scidulam chart, adglutinavit, in qua adnotationes de tertia decade scripsit; (115 r ) xxi; (127 r ) xxn; (140 v ) xxm; (152 r ) xxiv; (163 r ) xxv; (174 y ) xxvi; (187 r ) xxvn; (200 v ) xxvm; (209 y ) xxix; (223 r ) xxx, qui fiber desinit 233 r in medio col. 2. Inter 10 v et 1 l r desunt deperditis foliis i. 46,8 prope]diem visuram - n. 6,6 rex ipse; 42™ lin. 27 - col. 2 fin. 42 post rv. 27,4 set u(e)l iterantur x. 31,3 quingentos - 32,9 (quae leguntur 110™ fin. 18 sqq., quod in marg. manus paulo posterior jam indicavit); 110™ fin. 18 omittuntur: x. 29,1 adem ipsam - 31,3 quattuor milia (quod eadem manus quae supra, in marg. adnotavit, infra textum omissum descripsit); 138 vb fin. 6 — 139™ fin. 14 post xxn. 56,2 e(ss)e reliq(ui)as iterantur 52,1 p(ri)mu(m) brachio — 53,10 n(on) desera(m) (quae leguntur iam 138™ fin. 2 - col. 2 lin. 10); 185™ Un. 32 omittuntur xxvi. 41,18 Nune di - 43,8 inminet Africa (in marg. eadem manus quae supra, adnotavit: bic min(us) e(st)), ut et 187™ Un. 10 xxvn. 2,11 quam magna - 3,7 Atellam (in marg. eadem adnotatio quae supra). Textus in fibb. xxvm et xxix turbatus est: 206 rb fin. 5 post xxvm. 22,14 i(m)pet(us) p(er)tinax omittuntur verba ulteriora paragraphi 14, scil. caede primorum insequentes suppressit, deinde leguntur (fin. 5—29) 22,15—23,5; (fin. 30) 22,14 cede, (fin. 30-210™ Un. 21) 37,9 consc(ri)ptis missisq(ue) - xxrx. 1,24 ab o (mn)i imp (er)io (manus saec. xvn (an Is. Vossii ?) ad marg. 206 r adnotavit: Hic desunt quaedam, quae invenies post quatuor paginas et 210 r : Hic inseruntur q(uae) p(re)cedenti libri a cap. 23 deerant. Verte quatuor paginas); 210™ fin. 21-22: xxvm. 22,14 p(ri)mor(um) inseq(ue)ntis supp(re)ssit; Un. 22—213™ Un. 37: 23,6-37,9 auxiliariu(m) in (de) (eadem manus saec. xvn quae supa, adscripsit
marg. 213 v : Hic continuantur, quae ante quatuor paginas interrupta sunt, deinde xxrx. 1,24 ext(er)no soluta im [sic] p(er)petuufm), etc. Complures manus eiusdem temporis et posteriores lemmata, varias lectiones, adnotationes scripseruntpraesertim ad priorem partem; una ex eis adnotavit l v nomina Albanorum regum, deinde Romanorum regum et quot annos regna- verint, et 50 r quaedam de Marco Furio Camillo, insuper laudat Ciceronem (73 v , 84 1 ), Lucanum (85 r ), Iuvenalem (110 r ); alia manus seac. xv passim adnotavit annos ab urbe condita secundum historiam ab origine mundi usque ad Christum natum compositam a nic. trtveto (O.P., f 1328), cf. 82 v in linea vacua inter finem lib.vn et initium lib. vm: li.8< ut > jf.decad(is) se(cun)d(um) JV. treuet(um) ab ur. co(n). 411°; 92 v : li.9< u *> p e .decadis annus ab ur.co(n). s(ecundum) n. treuet(um). 429; \W post finem lib. x: hie t(er)minat Titus liuius s (ecundum) fr (atr) em JV. Treuet(um) or.p(re)dicator(um) anglicu(m) historia(m), qua(m) ab urbe (con)dita i(n) X libr(is) co(n)sc(ri)psit. Posteajncipits(ecund)am decade(m) a(n)no ab urbe (con)dita 528°, ut infra a(n)notat(ur). (Con)tendit [?] q(uod) su(n)t c (et) xl librj titi liuij de Re Romana, quos abbreuiauit luci(us) anneusflorus et sic e(ss)ent xiiij decades, quar(um) prima hic finit(ur).et tertia jncipit i(n) seq(uen)ti folia [sic]. Secunda et alie xj co(mmun)it(er) no(n) rep(er)iufn)- t(ur); 233 r post finem lib. xxx: S(e)c(un)d(u)m Cronica Nicolaj Treuet(i) Anglicj or(dinis) p(re)d(icatorum) hic t(er)min(us) e(st) libri decimj Titi liuij de punico bello secu(n)do; cf. insuper adnott. marg. 115 r , 134 1 , 152 r . Est Vossianus Primus in edit. Am. Drakenborchii, vol. 7 (1746), 325 (num. xvi); 327 (num.xrv). Analecta Liviana, ed. Th. Mommsen et G. Studemund (1873), 34, num. 12. 233 rb -235 v vacant, ut omittam adnotationes postea additas 235 r supra: Cest liure est des hystoyres romaines/ ety parle de dame helai(n)ne\ Quifustfile darchilagijs (saec. xv, in rasura), et infra (alia manu saec. xv/xvi ?): de nume(r)o libror(um) titj liuij. Refert frater lucas ord (in) is p (re) dicator (urn) [videtur esse Lucas Manelli, f 1363/4, cf. J. Quetif-J. Echard, Script, ord. Praedic. 1 (1719), 652], quj t(em)p(or)e Clementis Sextj [1342-1352] ordinauit glo(sas) sup(er) libros Senece p(er) alphabetu(m). Circa vocabulu(m) utile vel inutile § Consufm )psere se quida(m) etc. Qfuod) titus liuius sc(ri)psit de history's Romanor(um) libros centum. Et ide(m) sc(ri)bit auctor libru(m) de vita et mo(r)ibus antiquor(um) phi(losoph)or(um) §. titus liuius. Sed seque(n)do anneu(m) floru(m) qui sc(ri)psit tempo(r)e augustj atq(ue) fecit unu(m) Epitoma [sic] sup(er) titu(m) liuium et libros eius, apparet q(uod) fueru(n)t centu(m) quadriginta librj vel circiter. Sicq(ue) fueru(n)t q(ua)- tuordeci(m) decades; iuxta hanc adnotationem eadem manus scripsit aliquot pronomina: aulus, gayus, etc.; de 235 v vid. infra. prov.: Italia. poss. : 235 v supra inscriptio saec. xv litteris cursivis scripta, cursu temporum pleraque evanuit; ope lucis infra spectrum iacentis vix paucae litterae et
verba legi possunt: Iste liber e(st) Johannis (?) (...) leodien(sis). <co'ymoda- <faj> (?) p(er) eu(m) / m(a)g(ist)ro Ioh(am)i (...) a(n)no i(n)camationis d(omi)ni mxccc (...) u(n)to me(n)s(is) / martij (?) rfie (...) restitut(us) fait et postea (...) at(us). Arnoldus (...) grel/(...). - alex. petavius (num. 179, qui exstat in tergo tegumenti, hodie fere evanidus; cf. Catal. Petav. 47 v ; non laudatur ap. de Meyïer, Petau). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 44; CMA 2, 2369.44). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 44). — bibl. leid. (scidula num. 44; catal. an. 1716, p. 369, num. 21: Idem [scil. Titus Livius], etc.). VOSS.LAT.F.22 - VINCENTIUS BELLOVACENSIS Membr., saec. xiv, 337x235, fol. 252. 21 iv (1—252). Textus 255 X 165, col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 48 (atramento lin ). Littera gothica textualis parisiensis. Litterae init. maiores singulorum librorum rubro, caeruleo, aureo, albo, viridi coloribus more gallico omatae, frondibus vel animalibus adiectis; 133 v littera init. olim barbare exsecta est. Litterae init. minores singulorum capitum coloribus rubro et caeruleo altemis depictae, lineis colore altero adiectis; inter quas lineas exstant hic illic parvuli circuli, quos lineae ad libram et ad per- pendiculum percurrunt (e.g. 8 T , 17 r , 19 r , 26 r , 30, etc.) aut quibus quina puncta in circuito ipso adiecta sunt (e.g. 2 r , 19 r , 30 v , 31 r , 31 v , etc.) (cf. cod. Voss. Lat. F. 5; 32; 77); inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); quina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tege- mento adglutinata sunt, secundum praelig. hodie numer. 1*. l r -252 v “. <VINCENTIUS BELLOVACENSIS), SPECULUM HISTORIALEI libri Vffl-XV [ed. Duaci 1624 (repr. 1965), 272-617], qui libri in cod. ix-xvi numerantur; singulis libris praemittitur index capitum: (l r ) Norms liber (con)tinet hystoria(m) t(antu)mmodo XIIII a(n)nor(um), etc. [ed. laud, in fine: tabula lib. vm]; (l vb ) lib. vm (cod.: ix): I. dep(ro)mot(i)o(n)e claudii ad imp(er)ium. Cayo (i)g(itur) cu(m) e(ss)et rome, etc.; (33 r ) ix (cod.: x); (66 v ) x (cod.: xi); (100 v ) xi (cod.: xn); (132 v ) xn (cod.: xm); (172 r ) xm (cod.: xiv); (223 v ) xv (cod.: xvi), qui liber finit 252 va med.; cetera pars folii vacat, nisi quod manus posteriores paucos locos biblicos scripserunt, e.g.: hoe est corpus meum [= Matth. 26,26; I Cor. 11,24]; Non sum missus (...) [= Matth. 15,24]; Cantate domino (...) [= Is. 12,5].
prov. : Gallia (septentrionalis vel ager Parisiensis). POSS.: MELGH. thevenot (1 * T : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXVII; Mourlot, Thévenot, codicem non laudat). - is. vossius (Catal. Colom. num. 45; CMA 2, 2370.45). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 45). - bibl. leid. (scidula num. 45; catal. an. 1716, p. 369, num. 22: Speculum Historiale, etc.). VOSS.LAT.F.23 - HENRICUS MARTELLUS, NICOLAUS GERMANUS Membr., saec. xv l 2 (inter an. 1480-96), c. 320/330x235, fol. 80. 1 Folium (l)+6 v (2-61)+ 1 fol. (62)+2 i (63-66) + (i+l fol. adglut.) {(67-68) +69} + 2 i (70-73) + (i+l fol. adglut.) {(74-75) + 76}+2 i (77-80). Folia priora aliquot fasciculorum exhibent vestigia numerorum in marg. inf., cf. 8 r , 16 r , 17 r , 26 r , 27 r , 32 r -34 r , 36 r . Folia hodie numerata 3-80 praebent in angulo dextro inf. numeros 2-80 manu saec. xvn (folium ultimum bis numeratur). Textus c. 200x 125/130, lin. 28 plerumque (63 r : lin. 32; 67 r : lin. 31; 70 r : lin. 30; 72 r : lin. 34) (stilo lin.). Littera humanistica formata rotunda. F.l v med. aliquot versus scripti litteris capitalibus aureis super fundum caeru- leum; supra delineata sunt atramento folia acanthi persona adiecta; infra exstant tropaea et duo cornua copiae, inter quae imago gemmae virum laurea- tum exhibentis; 2 r delineatio aedificii cuiusdam, quae circumdat textum. Litterae init. singulorum partium auro depictae vel coloratae variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi) super fundum coloratum; 62 r littera init. maior atra mento delineata foliis et floribus adiectis; sine inscriptionibus; de 2 r vid. infra. Textus ornatus est multis tabulis coloratis, quae praesertim colorem caeruleum (ad indicandum mare) exhibent, et quae aut partem folii aut folium totum occupant. Quasi omnia folia umore valde vitiata et earn ob causam decolorata sunt. Tegumentum vetus deperditum est; folia singula hodie adservantur inter folia alba nova, cuncta inter chartas inflexibiles. l r vacat. l v . Dedicatio ut videtur, quae omnino evanuit; vix aliquot litterae discerni possunt. 2 r -61 v . INSULARIUM ILLUSTRATUM HENRICI MARTELLI GERMANI (de quo cf. L. Bagrow, Die Geschichte der Kartographie [1951], 354; L. Bagrow-R. A. Skelton, Meister der Kartographie [1963], 508): (2 r ) inscriptio litt. capit. aureis scripta omnino evanuit, sed l v litterae impressae inversae legi possunt: Insularium illustratum Henrici Martelli Germani; (2 r -3 r ) praefatio: Omnium
insularum nostri mans, quod mediterraneum dicimus, exteri etiam pelagi quad oceanum appellant - hiberniaq(ue) (et) traProbane [sic] [partem priorem usque ad verba infrascripta monstrabit (2 r -2 v lin. 5) edidit Abr. Gronovius in Pomponii Melae edit. 2 an. 1748 divulgata, praef. in fine]; post 4 lineas vacuas (3 r lin. 20) descriptio insularum incipiens inde ab insula Gorcyra: Corcyra insula hadriaticum mare egredientibus fere prima occurrens, etc.; (61 v ) expl.: uita(m) hominum c amis modicam hec comp(er)ta de Tap (ro) bane. Post singulas descriptiones sequuntur tabulae; codex continet usque ad 47 v tabulas insularum maris Aegaei quae exstant in opere Christophori Buondelmonti dicto Liber insularem Arcipelagi (cf. cod. Voss. Lat. Q. 62). In fine descriptionis Siciliae (51 r ) exstat excerptum ex isrooRi <etym. xtv. 6,32>: Sicilia a Sicano - DCXVIII miliaria’, descriptio Corsicae (52 r-v ) com posita est ex plinii (nat. hist. m. 6>: In ligustico mari - nominatur et isrooRi (etym. xiv. 6,41-42): Corsice insule exordium — appellant/ Sardiniae (53 v —54*) ex plinii (nat. hist. hi. 7): Sardinia ab oriente — specula, isidori (etym. xiv. 6, 39—40): Sardis herculeprocreatus—tetigeruit, solini (collect, rer. memor. 4,1—3): Sardinia quoq(ue) — pestem facit’, Palaestinae (55 r —57 r ) ex (isidori etym. xv. 1, 14-28): Seleucus unus - condid(e)ru(n)t et corn, taciti (hist. v. 6-8,1): Iudeor(um) fines - templum; Britanniae (57 v -59 r ) ex isidori (etym. xiv. 6, 2): Britania oceani insula — margarite, pomponh melae (de chorographia in. 6,49— 52): Britania qualis — utuntur, solini (collect, rer. memor. 22,2—3): Bri tania multis insulis - bellicosa, melae (m. 6,53): Super Britaniam - expertes, (isidori etym. xtv. 6,6): Scotia eadem — deserant, plinii (nat. hist. rv. 16): Ex aduerso - nauigarunt, solini (22,10): Circuitus totius - mortalium; Taprobanis (60r-61 v ) ex plinii (nat. hist. vi. 22): Taprobanem alterum orbem - de Tap(ro)- bane. 62 r -80 v . SUPPLEMENTUM AD INSULARIUM: (62 r -64 r ) DESCRIPTIO ITALIAE (AUC- tore nicolao germano) testibus Bjombo et Petersen in op. infra laud. 5 (cf. Bagrow, op. laud. 356; id. et Skelton, op. laud., 512): Plurime sunt regiones, que quidem singule singulis rebus excellere videntur. Nam thus sola Arabia gignit, etc., 63*: FRANCisci petrarchae versus ad italiam: (Epistule metrice 3,24): Petrarce De Italia Versus: Salve, cara deo tellus sanctissima, salve - Salve, magna parens, terror (urn) gloria, salve [Fr. Petrarca, Rime, Trionfi e Poesie latine, a cura di F. Neri, G. Martelloti, E. Bianchi, N. Sapegno (La Letteratura Italiana 6 [1951]), 804; cf. Walther, 1, 17083; in cod. omittitur versus penultimus]; 63v-64 r : tabula italiae; descriptio (64 v -66 v ) mundi: Mundiformam o(m)nes fere consentiunt rotundam esse - octuaginta millibus constare censet, cum tabula 65 v -66 r [quae convenit cum tab. 40 ap. Bagrow, op. laud, et tab. 53 ap. Bagrow et Skelton, op. laud.; cf. Monum. Cartogr. vetust. Aevi A.D. 1200-1500, cur. R. Almagia et M. Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 249; 301]; (67 r —68 r ) hispaniae: Hispaniam qu$ Europe terminos claudit — adeo illis fortior
4 taciturnitatis cura: q(uae) uitae, etc., cum tabula 67 v -68 r ; (68 y -69 v ) galliae: Gallia est omnis diuisa in partes fris [sic] - ad occasion soils (et) septentrione [= CAESAR, BELL. gall. 1,1], cum tabula 68 y -69 r ; (70 r -71 r ) germaniae: Ger mania omnis a gallis rhetiisq (ue) (et) pannoniis — inuento nomine Germani uocarentur [= TACITUS, GERM. 1-2], cum tabula 70 y -71 r ; (72 r -73 y ) graeciae: Grecia a Greco rege dicta est — Candissig ibi merulg nascuntur [= isidori etym. xiv. 4,7—15 paucis omissis], cum tabula 72 y -73 r ; (74 y -75 r ) tabula nautica mans Medi- terranei orientalis, (75 y -76 r ) Ponti Euxini, (76 y ) mans Germanici cum Scandinavia [quae tabula lucis ope depicta est ap. A. A. Bjornbo et G. S. Petersen, op. infra laud., Facs. 2; nomina geographica quae in ea leguntur, ediderunt p. 17-19; tab. 2-3]; (77 y -78 r ) Europae occidentalis et Africae, (79 v —80 r ) Cretae. Pomponii Melae de situ orbis libri iii, ed.2 Abr. Gronovius (1748), praef. in fine; R. Röhricht, Bibliotheca Geographiae Palaestinae (1890), 603, num. 54; A. A. Bjornbo et C. S. Petersen, Anecdota cartographica septentrionalia (1908), 5 (num. 2); R. Almagii, I mappamondi di Enrico Martello e alcuni concetti geografici di Cristoforo Colombo (La Bibliofilia 42, 1940), 291-292 ; 299; 302; 304. prov.: Italia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 73; CMA 2, 2398.73). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 73). - bibl. LEro. (scidula num. 73; catal. an. 1716, p. 369, num. 23: Geographia Latine scripta anonymi). VOSS.LAT.F.24 - GLOSSARIA Membr., saec. ix ex.-x in., 340x275, fol. 111. (iv-8)+6 iv (l-48) + (v-l) (49-57)+n (58-61)+3 iv (62-85)+2 folia (86 et 87) +iv (88-95)+2 ni (96-107)4-n (108—111). Usque ad f. 85 fasciculi (excepto nono = f. 58—61) numerati in fine in medio marg. inf. litteris B-H, K-M a librario ipso, ut videtur. Folia numeravit manus saec. xvi numeris ix-cxix; quo apparet illo tempore primum fasciculum A adhuc exstare, cuius folia numeros i—vui praebebant. Textus 295/300x215/230, col. 4, lin. 40 (l r -8 y ), 50 (9 r -61 y , 70 r -lll r ), 49 (62 r -69 y ) (stilo lin.) Sex librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -61 y , 87 r0 -87 y ; secundus 62 r -87 rc ; tertius 88 r -95 y ; quartus 96 r -101 r ; quintus 102 r —106 r ; sextus 106 v — 111 v ; 101 v , nescio an prius vacuo, apparent variae manus eiusdem temporis. Minuscula Carolina. F. 1-92: litterae init. maiores atramento ductae, partim animalibus et foliis, nonnullae rubro, luteo, nigro coloribus ornatae; inde a f. 88 litt. init. simpli- ciores atramento ductae, 94 r exstat littera rubra. Littera prima verborum saepe rubro et luteo vel rubro tantum coloribus ornata est.
Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile, corio fusco tectum et emblemate Univ. Lugd. Batav. impresso ornatum); 6 folia chart, praeligata et post- ligata, ex quibus primum praeligatum tegumento, secundum tertio adglutinata sunt, ut et folium ultimum posthgatum tegumento et penultimum quarto; folia duo priora praeligata et postligata varii coloris sunt. l r —87 v . glossarium ‘abavus’ interpolatum quod dicitur; initio deperdito incipit textus hodie inde a glossa: Anathematus. abominat(us), exsecrat(us), foras missus, etc.; expl.: Z°Zomim. h$c cogitationis ut supra [cf. ed. J. F. Mountford (Glossaria Latina 2, 1926), 36 (col. 2 med.) — 121, glossarium Voss. copiosius est]. Exstant glossae celticae. Hic illic marginibus adscripta sunt additamenta aliis manibus. Ex glossis, quae f. 1-25 leguntur, excerpta fecit P. Bondam, quae hodie sunt cod. Leid. Periz. Q,. 59, f. 84~88 v , vid. [de Meyïer], Gatal. Codd. Periz., 94. Corpus Gloss. Lat. 4, ed. G. Loewe-G. Goetz (1889), xxxvi; G. Goetz, Der Liber Glossarum (Abh. Leipzig, philol.-histor. Cl., 13.2, 1891), 248; Corpus Gloss. Lat. 3 (1892), xxxi; R. Thumeysen, Altbretonische Glossen (Zeitschr. f. Celtische Philol. 2, 1898), 83-85; O. B. Schlutter, Altenglisches aus Leidener Handschriften (Anglia 33.2, 1910), 246 sqq.; Corpus Gloss. Lat. 1 (1923), 22; 160; L. Fleuriot, Dictionnaire des glosses en vieux Breton (Collection Linguistique 62, 1964), <1>; 5 (num. 16). 88 r -89 ra . glossae spirit ales SECUNDUM EUCHERiuM: Incip(iu)nt glosse spiritales iuxftja Eucheriu(m) epi(scopu)m: Agricola — Z e ^ um - indignacio. Explicit glose spiritales [ed. J. B. Pitra (Spicilegium Solesmense 3, 1855), 400-406 (cod. D); ed. K. Wotke, Glossae spiritales secundum Eucherium episcopum (SB Wien, philos.-hist. Cl. 115, 1888), 42S-439]. Stegmüller, RB 2259 (Vossian 44). 89 ra -92 rc . synonyma, quae Ciceroni adtribuuntur: Incipiunt Synonima Cyceronis. V(et)urio Cycero salutem. Collegi (...). Igit(ur) p(er) alfab(et)a inicium capiamus. Abditum. opertum — prestolat(ur). expectat. sustin (et). Explicit Synonima Cyceronis artis rhetorice [ed. G. L. Mahne (1850), < 1 >—69, cod. non semper verbatim convenit cum edit.]. L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. Class. Philol. 93, 1866), 397; contendit codicem apo- graphum esse cod. Leid. Voss. Lat. F. 82; J. W. Beek, De Differentiarum Scriptoribus Latinis (1883), 18 adn.; id., De Synonima Ciceronis (Coniunctis Viribus 3.3, 1889), 171; Corpus Gloss. Lat., ed. G. Goetz 1 (1923), 77; 78; G. Brugnoli, Studi sulle ‘Differentiae Verborum’ [1955], 29. 92 rd -100 rb . <isidorus hispalensis, etymologiae: liber x>: Incipiunt nomina per alfabetum distincta de reliquis nominibus iuxta ordinem elementoru (m) de quibusdam uocabul (is) hominum per denominationem: Licet origo nominum, etc. [ed. W. M. Lindsay 1 [1911], 1.4-282]; in cod. sequuntur glossae quaedam: Ulcus, putredo ipsa minus — Vectes, dicti quod manibus uectentur, unde hosteas exaque uolantur. 100 rb —104 ra . glossae biblicae: (100 rb ) De prologo Geneseo: Nenias. uanitates,
etc.; de Exodo: Ingruerit. inruerit, etc.; (100 vb ) de leuitico: Uesicula, etc. [cf. Steinmeyer-Sievers, Die althochdeutschen Glossen 4, p. 256: xli]; (101 rb ) de Numero: Suri. fadai, etc.; Deuteronomio: Emim. gigantes, etc.; (102 ra ) de hiesu nave: Arcuato uulnere, etc. [cf. op. laud. 261: lxxv]; de lïbro iudicum: Iudas ascendit, etc.; de libro ruth: Sarcimlas, etc.; de libro regum: Phrasi, etc. [cf. op. laud. 268: cxv]; (102 va ) de paralyppomenon: Innablis, etc.; de salamone [sic]: Pana- cretas, etc.; de cantica canticorum: Osculetur me, etc.; de sapientia: Fascinatio, etc.; de ecclesiastico: Euergetis, etc. [cf. op. laud. 278: cclxv]; de esaie p(ro)ph(eta): cucumerarium, etc.; (103 rb ) de hieremiae: Nitrum, etc.; de ezechiel: Atramentarum, etc. [cf. op. laud. 281: ccxcvra; 283: cccxv]; de daniel: Pristinum, etc.; in fine (103™) altera manus adnotavit: r(etr)o q(ui)rere cruce addita, quae spectat ad crucem 101 v , quod folium prius vacuum continet in O see: Comma, etc.; in libro psalmorum: Beatus d(icitu)r, etc., usque ad finem folii (Sponsus. ab spondendo dicitur); deinde (103 va ) de iohel: Aera sitiens, etc. [cf. op. laud. 284: cccxxxvn]; de lib(ro) iob: Oboelis, etc.; de tobia: Naason, etc.; de iudith: Lucu- braciuncula, etc.; de hester: Temata, etc. [cf. op. laud. 273: cc]; de ezre: Exerra, etc.; de mattheo: Fiol(, etc.; (104™) de marco et luca et iohanne: Nutratum, etc. 104™-108 rd . glossae variae: (104™) de libro officioru(m): Commolita. molata, etc.; de libro rotarum: Deliquum. defectio, etc. [cf. op. laud. 335: dccxi]; de libro Antonii: Dejiciet. fatiget, etc.; (104 vb ) Incip(it) uerboru(m) interp(re)tatio: Allegoria. figuralis dictio, etc. [cf. op. laud. 333: dcxciii]; secunt(ur) negotiis alia uerba occulta: Per per a. causa (ue)l prauitas, etc.; de catalogo hieronimi in prologo: Peripaciens. ambulator, etc.; (105 rb ) Incipit de ponderibus: Gomer. maior in oseae xv modios, etc. [cf. op. laud. 342: dcclxi]; de ponderibus: Dragma. pondus e(st), etc.; glossae ad libros varios biblicos: (105 vb ) <de Genesi>: In terra silem, etc.; (106™) de Exodo: Exaduerso.e diu(er)so, etc.; (106 vc ) de Salomon: Prolo.ubi p(er)munt(ur), etc.; de eclesiast(e): Hanc.ocupationem pessima(m), etc.; (107 rd ) de libro lob: Obliquus.obscums, etc.; (107 va ) de libri officii: Classib.agminib., etc. [cf. op. laud. 335: DCCXII]; de libro Eusebii historiarum: Archisinagogus maximus custus, etc.; (108™) de libro Anastasii: In agello. in agro, etc.; de libro rotarum: Suprema. quando sol ad occasum rep(ri)mit — t(ur), etc. F. 100—108 exhibent hie illic glossas theotiscas et anglicas. E. Steinmeyer-E. Sievers, Die althochdeutschen Glossen 4 (1898), 478; cf. insuper 5 (1922), 109 sqq.; W. Stüben, Nachtrage zu den althochdeutschen Glossen (Beitr. z. Gesch. d. deut- schen Sprache u. Literatur 63.3, 1939), 454 [cod. L]; N. R. Ker, Catalogue of Manuscripts containing Anglo-Saxon (1957), 478 (Appendix num. 17). 108 rd -110 vo . <eucherius, instructiones) : praefatio <ad Salonium): Q_(uo- nia)m, Jili — causa ponam. Expl(icit) p(ro) logos. Incipit de nominib(us) hebreorum atq(ue) grecorum: Adonai in Latinum significat d(omi)n(u)s — Parabola similitudo. Anastasin resurreccio [ed. C. Wotke (CSEL 31, 1894), <140>—161; in cod, textus hie illic brevior est].

147 v .F.3 r varii librarii eiusdem temporis scripserunt, quorum partes haud facile discerni possunt. Minuscula Carolina. F.2 textus fere omnino evanidus est. Litterae init. simplices atramento ductae; inscriptiones atramento scriptae sunt, non semper a librario ipso, ut videtur. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum, iussu alex.petavii confectum, ut videtur); bina folia chart, praeligata et postligata (saec. xix), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; unum folium praeligatum chart, saec. xvn hodie numer. I. Folium membr. olim numeratum 1 (nescio an praeligatum) an. 1886 ex codice excisum est et hodie adservatur in cod. Leid. BPL 2505. Est fragmentum rotuli in honorem Guilelmi cuiusdam (abbatis ?) defuncti continens titulos qui dicuntur, S. Mariae sedis Averne, S. Yllidii Avernensis Episcopi, S. Stephani Cadomensis, S. Trinitatis Cadomensis, S. Stephani Divionensis, S. Petri Euuauensis, et duos titulos, quorum inscriptio deperdita est. In titulo S. Trinitatis Cadomensis laudantur primo loco ut defunctae Mathilda regina [scil. Angliae, f 1083, uxor Guilelmi Normandiae ducis], Adilida [nescio quando ex vita migraverit, sed tamquam puella] et Mathilda [quae obiit an. 1113 ut prima abdissa S. Trinitatis, cf. L. Delisle, Rouleaux des Morts (1866), 177 sq.]; videtur rotulus scriptus esse inter annos 1113 et 1127 [quando obiit Cecilia secunda abdissa et filia Mathildae reginae, quae in titulo non laudatur, ergo illo tempore quo rotulus in monasterium S. Trinitatis adlatus est, inter vivos erat]. I v . INDEX ab ALEX. PETAVIO SCriptUS. l r-v vid. supra. 2 r b-vb. ^virgilius, bucolica i. 1—24 et 36-62), parte infer, folii desecta, desunt vss. 25-35 et 63 sqq. 2 ra > c —2 va . <servius, commentarius in buc. iv. 14-fin. (parte infer, folii desecta deest pars textus), et v. 1-14 ego in siluis. 3 r (prius vacabat, ut videtur). Varia: (col. 1 lin. 1-17) Ps.-ovidii argumenta metrica in bucolica et georgica: incipit carm (en) tetrasticon ovidii nasonis: Qtialis bucolicis, etc. [Riese 2: vss. 1—8; cf. Walther 1,15117], cum scholiis inter im.; sequitur post 12 lineas vacuas (lin. 30-38) fragmentum commentarii anonymi: Terciu(m) cinon (tie)l micticon. comune (ue)l mixtu(m) dragmaticon. ubi nusqua(m) loq(ui)t(ur) poeta — Ind(e) egloga. sermo cap(ri)ruis; cetera pars col. 1 vacat; (col. 2 lin. 1-10) initium comment arii anonymi in bucolica: Hic locunt(ur) duo pastores int (er) se moelibeus — felicitati i(n)uidentis; (lin. 11—20) <servius, comment, in buc. i. ly: Hic i(n)troducit(ur) — ante mortales [ed. G. Thilo (1887), 4.18-5.2]; sequuntur verba: Et e(st) sensus. hic p(er)dituros nos q(ua)ndoq(ue) res manifesta p(ro)cedat tristas m(en)tis inprudencia neq(ui)uim(us) intelligere; finit; post unam lineam vacuam (lin. 22 usque ad finem col.)
FRAGMEMTUM COMMENTARII ANONYMI IN BUCOLICA: Qj(ui)d (est) eglogd? eXCtrpcio epistola colloq (ui) um — (ue)l ypaielticon. enunciatiuu (m) (ue)l ennaratiuu (m). P. VIRGILII MARONIS OPERA GUM SERVII COMMENTARIIS! 4 r -15 r . bucolica [ed. R. A. M. Mynors (1969), 1-28]: Incip(it) carm(en) bucolic (um) Pu. V. M., in quo < T)eocritu(m) dramatico(n) mitic(on). Meliboeus. Titir(us): Titire, tu patule recubans, etc.; (5 1 ) Ecl. n; (6 r ) m; (7 V ) iv; (8 r ) v; (9 r ) vi; (10 v ) vn; (ll v ) vra; (13 r ) ix; (14 r ) x. Paucas glossas interim, scripsit librarius ipse vel manus eiusdem temporis. 15 r -43 v . GEORGiGA [ed. laud., 29-101]; Ps. - <ovmn> tetrasticha librorum argumenta singulis libris praemittuntur: Quid faciat l(it)a [sic] segetes, etc. [Riese 2]; (15 r ) lib. i: Quid faciat litas segetes, etc.; (21 v ) n; (29 r ) m; (36 r ) rv. 44 r . Varia: (col. 1 lin. 1-29) Origo troianor(um) que inseraenda e(st) ante libros aeneidos. Dardanus ex ioue (et) electra filia athlantis natus — postea in caelo ubi falso e(ss)e credit(ur) [scil. Aeneas] ingens d(eu)s nominatas est [cf. Scriptores rerum mythicarum... ed. G. H. Bode 1 (1834): Mythogr. i. 135 et 202]; (lin. 30-38) de novem Musis, pars posterior: de Musijs. Tersicores delectans instruccione(m) — intelligim(us) in nouem musis [cf. ed. laud.: Mythogr. n. 24 (82.33-83.3)]; (lin. 39-40) humarii uocis officia VIII (?) s(un)t- Cam guturis. Adiutorio pulmonis; cetera pars col. vacat; (col. 2 lin. 1—13) Versus Basilii incipiunt, immo Ps. — <ovmn de xn libris aeneidos versus) : Primus hab (et) libica(m) — nece finem [Riese 634; cf. Walther 1, 14661]; (lin. 14-24) Ps. - ovron argumentum decastichum in aen. i: Versus ovidii nasonis: Vir magnus bello — narrare parabat [Riese 1, i: vss. 1-10]. 44 v -175 r . aeneis [ed. laud., 103-422]; singulis libris praemittuntur argu menta decasticha Ps. - ovidu [Riese 1, ii-xii] (argumentum lib. i legitur 44 rb , vid. supra), quae argumenta in cod. saepe praefationes nominantur in inscriptionibus additis a librario, qui commentarium Servianum scripsit; (44 y ) Aeneidos liber primus P. Virgilii Maronis incipit: Arma uiru(m)q(ue) cam, etc.; (54 r ) n; (65 r ) m; (74*) iv; (83 y ) v; (95*) vi; (107 y ) vn; (118*) vra; (128*-) ix; (139 r ) x; (151*) xi; (163 r ) xn; (175 r ) subscr.: publii v. m. aeneidos liber XII finit. Hic illic exstant glossae vel scholia interim, fortasse a librariis ipsis addita. In fine legitur epitaphium Virgilianum: <Mjantua me genuit, etc. [Riese, ante 507; cf. Walther 1, 10656]. 175 rb —175 vb . pentesticha de xn libris aeneidis: VIIII. de duodecim libris aeneidos: (A)eolus inmittit, etc. usque ad versum: Instatq(ue) animos odes mouet ille phrigasq(ue) [Riese 591-599,2; cf. Walther 1,584]; cetera desunt deperdito folio. SERVH COMMENTARIi: 3^-14 V0 . in bucolica: Co(m)mentu(m) Seruii in Bucolicis P. Virgilii Maronis incipit feliciter: Bucolica ut fer(unt), etc. [Servii grammatici qui feruntur in
Vergilii Carmina Commentarii, ed. G. Thilo 3 (1887), 1—127]; (5 1-0 ) in Bucol. n; (6™) in ra; (8 rc ) in rv; (9 rc ) in v; (10 ro ) in vr; (11”) in vn; (12 rc ) in vra; (13 rc ) in ix; (14 rc ) in x; (14 ve ) subscr.: Expositio Bucolici carminis explicita feliciter. 15 ra —42 va . in georgica: commentum in libris Georgicon Seruii G.: Virgilius in operib(us), etc. [ed. laud., 128-360]; (24 va ) in n; (32 va ) in ra; (38 rc ) in iv; (42 va ) subscr.: Expositio Georgicorum explicita feliciter. 44 va -173 ra . in aeneidem: Incipit co(m)mentu(m) Seruii in libris Eneidum: In exponendis auctorib(us), etc. [ed. laud., voll. 1-2]; (61 ro ) in n; (69 va ) in ra; (79 rc ) in rv; (86™) in v, usque ad (91 vc ) vs. 720 mutabat versons [ed. laud., 643.20], ubi in marg. inf. sub tertia col. p. burmannus sec. adnotavit: hic deficit usque ad lib. VI. 134. sed quae sequuntur pertinent ad lib. VI. 107. infra tarnen [scil. 102 va ] reliqua leguuntur; (92™) in vi. 107 die (it) eni(m) [ed. laud. 2, 24.11], usque ad finem (102 rc , ubi legitur: finit liber sextus) ; (102 va ) in v. 720 animu(m) deducit(ur) [ed. laud. 1, 643.20], usque ad finem lib. v; (103 vo ) in vi inde ab initio usque ad (104 vc ) vi. 38 licencia (m) sepe [ed. laud. 2, 12.6]; 105 r -107 r commentarius deest, scil. vi. 38 confundit - 107 nauigationis [ed. laud. 2, 12.6-24.11]; inde a 107™ incipit commentarius in lib. vii (adno- tandum est 107 vc med. textum desinere in verbis Cum uenti posuere cu(m) ortu [in vn. 27: ed. laud. 2, 128.6], cetera parte columnae vacua; 108 ra incipere iterum inde a commentario in vn. 27; 119 rc subscriptionem perperam con tendere in priore parte: Finit liber VIII. incipit octavus); (119 rc ) in vra; (133 vc ) in ix; (144 vc ) in x (adnotandum est 147 vc med. textum desinere, cetera parte columnae vacua, sed nihil deest); (154 ro ) in xi; (163 vc ) in xii; (173 ra med.) subscr.: Comentum Seruii gramatici in Bucolica Georgica Heneida Publii Virgilii Maronis explicita (m) feliciter. Nic. Heinsius codicem contulit teste P. Burmanno Sec., qui I v adnotavit: Servium hunc contulit Heins, et notavit litera V et notavit L litera, quae adnotatio postea deleta est. P. Virgilii Maronis Opera, ed. P. Burmannus (1746), praef.******* [cod. Vos.]; G. Thilo, Beitrage zur Kritik der Scholiasten des Vergilius (Rhein. Mus. 14, 1859), 539; E. Thomas, Essai sur Servius et son commentaire sur Virgile (1879), 327; Suppl. p. xxvii; Servii... in Virgilii Carmina Commentarii, ed. G. Thilo et H. Hagen 1 (1881), xc. 176 rL 179™. servius, commentarius in aen. v. 720 animu(m) deducit(ur) - vi. 107 dicit enim [ed. laud. 1, 643.20-2, 24.11], quae folia videntur addita esse ad explendam lacunam post 91 v . prov.: Gallia. poss. : alex. petavius (num. 162, qui exstat in tergo tegumenti; cf. Catal. Petav. 83 v ; de Meyïer, Petau 216). - <christina sueciae regina>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 39; CMA 2, 2364.39). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 39). - bibl. leid. (scidula num. 39; catal. an. 1716, p. 369, num. 25: P. Virgilii Maronis opera, etc).
LiTT.: M. E. Thomas, Étude sur quelques manuscrits de Servius et de Virgile, de Suisse, d’AlIemagne et de Hollande (Archives des missions scientifiques. 3e Sér., tom. 7, 1881), 182. VOSS.LAT.F.26 - GLOSSAE Membr., saec. vm^n 1 * * * , 340x255, fol. 49. 2 rv (l-16) + (rv-l) (17-23)+rv (24-31) + (rv—8)-|-2 rv (32—47)-)-2 foha (48-49). Fasciculi in fine in medio marg. inf. numerati numeris romanis (x-xv) (an a librario ipso additis ?). Folium hodie numeratum 49 ex hoc codice exsectum, olim adservabatur in cod. Leid. Vulc. 108 (num. 7); anno 1925 in suum locum restitutum est. Textus 295x215, col. 2 (spatium inter columnas mm 14-17), unaquaeque columna et ipsa divisa est in duas partes, lin. 36 (l r —8 V ) et 37 (9 r -49 r ); 48 v -49 v : textus 290x200, col. 1 (stilo lin.). Litterae unciales et carolinae. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. F. 6; 2 folia chart, praeligata et 3 folia postligata, ex quibus primum praeügatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.12 v pars inf. lucis ope depicta est in: Palaeogr. Lat. 5, tab. vi; 31 v partim in: CLA 10, 1579. l r -35 vb . glossae ‘ affatim’ quae dicuntur: In nomina d(e)i su(m)mi incipiunt glossae de affatim: Affatim. statim abundanter, etc. [Corpus Gloss. Lat. 4, ed. G. Loewe-G. Goetz (1889), 471—581; in cod. sequuntur glossae: unicuba. unius uiri uxor - zelosns. zelotipus, quae in edit, non leguntur]. Deperdito folio desunt inter 17 v et 18 v : Falcire. fulcire — Furentibus (...) uentis [ed. laud. 517. 59—520.36]; deperdito fasciculo desunt inter 31 v et 32 r : Pollens - Tantudem (...) simili [ed. laud. 554.23-572.39]. Librarius ipse et aliae manus vetustae paucas glossas addiderunt. F.35 vb unus ex possessoribus, scil. bon. vulcanius (f 1614) (ut ex sciptura apparet) scripsit adnotationem: Integrum hoc exemplar exstat in monasterio S tf Galli nomine Dosithej Gra(m)matici, in quo Graeca Graecè scripta sunt (et) praeterea sunt multae phrases Latinae (et) Graecae, quae possunt supplere ea, qu$ adsunt apud Chari- siu(m). Na(m) eaedem omnino sunt phrases cum charisianis. St Gal. cis Geneua(m) (indicatur pars prior cod. hodie Sangallensis 902, ut videtur, cf. G. Scherrer, Verzeichniss der Handschriften der Stiftsbibliothek von St. Gallen (1875), 316 sq.). 36 r -47 v . interpretamenta pseudodositheana : Incipiunt interp (re) tationes latino hoc e(st) hermineomata grecg: Ab initio apoarches — uetati sunt.ecolythesan; cetera desunt deperditis foliis.
48 r-v . glossae spirit ales secundum eucherium; pars prior deest deperditis foliis; textus hodie incipit inde a glossa scalae et pergit usque ad finem: Return, indignatio [ed. K. Wotke, Glossae spiritales secundum Eucherium episcopum (SB Wien, phüos.-hist. Cl. 115, 1888), 437-439]; (48^ lin. 8-10) subscr.: Expliciunt glosae spiritales iuxta eucheriu(m) Lugdunensis [sic] ep(iscopu)m; pars columnae a latere vacat. 48 v -49 v . <NICETAS REMESIANENSIS, DE AGNI PASCHALIS VICTIMA (?)> Vel Ps. - ATHANASIUS vel <Ps. - MARTINUS BRACARENSIS), DE RATIONE PASCHAE libellus: Ine(i)p(i)t tractatus s(an)c(t)i athanasii ep(iscop)i alexandrini de rationepasch(ae), inde a verbis Scio multos scrupulosius, etc., usque ad in minore nocte c^lebr (et)ur [B. Krusch, Studiën zur christlich-mittelalterlichem Chronologie 1 (1880), 329-334.10 (cod. Voss, exhibet eandem recensionem quam cod. A (= Mediol. Ambros. H. 150 inf.) ap. Krusch); A. E. Brun, Niceta of Remesiana. His life and works (1905), 94.1—22; 98; 100; 104.1—20; cf. Martini Episcopi Braca- rensis opera omnia, ed. C. W. Barlow (1950), 270.4-275.118]. 49 v in parte prius vacua, tres manus saec. ix addiderunt: 1°. alphabetum graecum cum significatione quem numerum singulae litterae indicent et earum nomine graeco latinis litteris scripto [ed. Lindsay in op. supra laud. 32]; 2°. indicem dierum mensis; 3°. tabula numerica ad dies epactarum pertinens: xxx anno primo trios - xviii.xviiii decus octo [ed. in: Bibl. Casinensis 1 (1874): Florilegium 82, in cod. non exstant voces COM et EM ad sinistram]. Exstant paucae notae Tironianae quae dicuntur: 21 v (col. 2 i.gl. insuper), 23 r (col. 2 i.gl. leua), 27 v (col. 2 i.gl. oaxin) [Molhuysen, Tironiana, 172; A. Mentz, Beitrage zu den Tironischen Noten im Mittelalter (Archiv f. Urkunden- forschung 6, 1918), 4 sq.]. Fr. Nansius excerpta fecit ex l r -26 r et 36 r -47 v , descripsit 48 r - v , quae omnia exstant in cod. hodie Voss. Lat. 0.44,9 r -30 r , 3 r —7 V med., 7 V med.-8 r . Is. Vossius codicem commodavit Nic. Heinsio, cf. epist. Vossii ad Heinsium in: Syll. Epist., ed. P. Burmannus 3,557. Apographa fecerunt J. A. Fabricius (hodie in Bibl. Reg. Hauniensi cod. Fabr. 87 Folio S. ix), P. Bur- mannus Sec. (hodie in Bibl. Leid. codd. Burm. Q_ .5 1 , 5 m , 5 IX ), Dav. Ruhnkenius (hodie in Bibl. Leid. cod. Ruhnk. 80), qui non solum codice ipso, sed apographis quoque usi sunt; cf. E. Hulshoff Pol, Studia Ruhnkeniana (Diss. Leid. 1953), 55 et adnott. 87-89. G. Loewe, Prodromus Corporis Gloss. Lat. (1876), 109 sq. et x; K. Krumbacher, De codicibus quibus Interpretamenta Pseudodositheana nobis tradita sunt (1883), 41 sqq.; Corpus Gloss. Lat. 4, ed. G. Loewe-G. Goetz (1889), xxix sq.; xxxii [cod. c]; 1 (1923), 264 sq.; H. Omont, Glossarium Andegavense (Bibl. de l’École des chartes 59, 1898), 670. prov.: Gallia (Ambianum, cf. Lowe in: CLA 2 (1935), 131; 10 (1963), 41, num. 1579; B. Bischoff, Frühkarolingische Handschriften und ihre Heimat (Scriptorium 22, 1968), 309). poss.: Ecclesia s. petri gandavensis (49 v : Lib(er) s(an)c(t)i pet(r)i Gandensis ecclfesjie. Seruanti benedictio. Tollenti maledictio. Qui tulerit foliu(m) (ue)l curta- verit, anathema sit; saec. xn/xm). - bon. vulcanius (cf. eius Thesaurum Utrius-
que Linguae, Lugd. Bat. 1600, Notae in Glossaria, col. 69; At in Glossario veten membranaceo MS in quo Graeci voces Latinis Uteris sunt exaratae; quod olim nactus sum (...) è naufragio celeberrimae illius Bibliothecae, quae erat Gandavi in Abbatis S. Bavonis [sic! lege: S. Petri] (...)). - <G. j. vossius) (teste Burmanno Sec. in cod. Burm. Q..5 1 , f. 3: Glossarium vetustissimum ex Membranis V. Cl. Gerardi Johannis Vossij descriptum). - <christina sueciae regina (?)>.- is. vossius (Catal. Colom. num. 36; CMA 2, 2361.36). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 36). - bibl. leid. (scidula num. 36; catal. an. 1716, p. 369, num. 26: Glosae de affatim, etc.). litt.: Lindsay, Notae Latinae (1915), 459. - id., Collectanea Varia (Palaeogr. Lat. 2, 1923), 38. - id., Some early MSS. of Belgium and Holland (ephem. laud. 5,1927), 28 sqq. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4,654 adn. - CLA 10 (1963), 41 et 53 (num. 1579). VOSS.LAT.F.27 - A. FRICIUS MODREVIUS, VARIA Latine et Polonice; chart. (1-22, 45-64, 75-114: sim. Briquet 1865-66; 23-44, 115-128, 145-172: cf. Briquet 1863; 65-74: Briquet 1486; 134-143: Briquet 1100; 129-133, 144: non repperi apud Briquet), saec. xvi 2 (l r -125 v : an. 1568), 320x215, fol. 172. xi (l-22)+v (23-32)+vi (33-44)+7 v (45-114) + {n + (n-fra)} [(115-116/127-128) + {(117-120) + (121-126)}] +1 fol. (129)+3 n (130-141)+i (142-143)+ 1 fol. (144)+vi (145-156)+v (157-166)+ (iv-2) (167-172). Primus librarius folia numeravit in medio marg. sup. numeris rubris usque ad 74, quod 75 numeratur, numero 56 suo loco per errorem omisso. Sex librarii scripserunt, ut videtur: primus, qui est andr. dudithius (f 1589) l r -17 r , 115 r -120 v , 127 v ; secundus 17 v -32 r , 43 r bn. 41-44'', 121 r -127 r ; tertius 33 r —43 r bn. 41,77 r bn. 21-86 r ; quartus 45 r -77 r bn. 21,95 r -114 r ; quintus 129 r —144 r ; sextus 146 r —170 r . Tegumentum saec. xvm (chart, inflexibile charta varii coloris tectum; tergum et anguli membran.); duo foha chart, praebgata et unum posthgatum (sign, chart, idem atque ff. 23-44, etc.), quod ut et primum fobum praebgatum tegumento adglutinatum est. l r -125 v . ANDREAS FRICIUS modrevius (f 1572), sylvae iv [ed. Cas. Kumaniecki (Andreae Fricb Modrevn Opera omnia, vol. 5, I960), 25-<301>]. F.l r inscr.: Andr. Fricij Modreuij Secretary Regij/Syluae tres. IPrima. I De trib.personis (et) urn essentia Dej.\S(e)c(un)da.\De necessitate conuentus h(ab)endi, ad sedandas/ religionis controuersias.ITertia.IDe Baptismo infantium./M.D.LXVIIIICracouiae
descripsit/Andr. Dudithius (verba Tertia. De Baptismo infantium postea alia manus delevit atque in eorum locum scripsit: iii/De Jesu Chr(ist)o filio Dej (et) ho(min)is, eodemq(ue) Deo (et) D(omi)no n(ostr)o; verbis Andr. Dudithius atramento deletis alia manus bis adscripsit: Andreas Dudithius) ; (l v ) praefatio generalis: Andr. Fricius Modreuius, Secretarius Regius, o(mn)ibus pijs hominib. (et) ad regnum Dej eruditis, quarumcumque Christi Eccl(es)iar(um) S.D.: Adeste hue omnes - Valete. 1565 mense Dece(m)bri. Volborio [ed. laud. 25-26]; (2 r ) praefatio ad Sigismundum Poloniae regem: Andr. Fricij Modreuij in primu(m) libru(m) Syluar(um) suaru(m), qui est de trib. personis (et) una e(ss)entia Dej, ad Sigis. Augustu(m) Regem Poloniae (...). Praefatio: Cum tibi nuper in Moscum, etc., usque ad (4 V lin. 8) veritatis inquirendae [ed. laud. 26-31.28], sequitur pars ultima praefationis in Sylvam i: Ante omnia - disputabo [ed. laud. 33.32-35], quae pars postea deleta est a Dudithio, qui in marg. adnotavir: Vide infra fol. 68 pag. 2, i.e. 67 v , ubi cetera pars praefationis ad Sigismundum legitur; (4 V ) Tractatus primus de trib. personis (et) una e(ss) entia Dej: Cap. I explic (ati) onem vocabulor(um) co(n)tinet. Personae vocabulum, etc. (32 v vacat, nihil vero deest) [ed. laud. 34—<(155)]; (45 r ) Sylvia m: Andreae Fricii Modrevii Secretarii Regii, Sylvarum liber tertius. De lesu Christo Filio Dei (et) Hominis, eodemq(ue) Deo (et) Domino nostro; praefatio ad Pium v Papam: Andreas Fricius Modreuius Pio Papt Quinto S.D.: Quantam fecerit iacturam - in unitate S. Sp(i)r(itu)s [ed. laud. 184—189]; (47 r ) Andreae Fr. Modrevii Sylvarum lib. III de lesu Christo (...). Praefatio: Controuersia de Triade - earn dissen possit [ed. laud. 190]; (47 v ) Tractatus Primus continet expositionem Pinczouiorum sententiae. Caput primum, in quo ostenditur lesum Christum esse semel natum (...): Procedat igitur: Pinczou iorum oratio, etc. [ed. laud. 191-<235>]; (67 v -74 r ) supplementa eorum, quae in Sylva i omissa erant, nee non novae aliquot capitum recensiones: (67 v -68 r ) pars ulterior praefationis ad Sigismundum Regem: inquirendae. Tua vero — fin. [ed. laud. 31.28—32], (68 r-v ) praefatio in Sylvam i: Ingredienti mihi - disputabo [ed. laud. 33], (68 v -69 r ) Argumenta xxi-xxii ex cap. v tract, i [ed. laud. 74.8-76.16], (69 v -70 r ) ex cap. n tract, n: Haud scio - persequamur [ed. laud. 108.16-110.15], (70 r -71 r ) ex cap. n tract, m: Huldrichus zjuinglius - ecclesias [ed. laud. 141.12-144.21], (71 v -74 r ) cap. in tract, m: Libet aut(em) - fin. [ed. laud. 146.9-153]; (74 r pars maior - 74 v vacant); (75 r ) Sylva n: Andreae Fricii Modrevii, Sylva secu(n)da. De necessitate conuentus habe(n)di ad sedandas religionis controuersias: Videbor fortasse tibi, Rex, etc. [ed. laud. 156- <183)]: (86 r pars inf. - 94 v vacant); (95 r ) Sylva iv: Andreae Fricii Modrevii Secretarii Regii Sylvarum liber quartus De Homousio (et) de ijs quae hue pertineant; praefatio ad Iacobum Uchanium: Andr. Fricius Modrevius, Iacobo Uchanio Archiepiscopo Gneznensi Legato nato (et) Primati Regni Poloniae S.D.: Non adhuc consensio - Ex acuto prato Poticanior (um) [ed. laud. 236-238]; (96 r ) Andr. Fricii Modrevii Sylvarum liber quartus. De Homousio (...). Praefatio: Cum Typographies
daret - ostendemus [ed. laud. 239-241]; (97 r ) cap. i: In primis igitur formula, usque ad gressibus nostris [ed. laud. 242-274.9]; deinde leguntur (11 l v ): Finis desideratur curis multiplicib (us) et aduersa valetudine authoris, etia(m) temporib. ipsis ita ferentibus; (lll v ) Quaestio Theologica: Quomodo unio diuinae et naturae humanae (...)• ^tsi t» -Deo, ex parte rei - nu(m)q(uam) debemus. Finis [ed. laud. 274-<280>]; (114 1- pars inf. - 114 v vacant); (115 r -118 r ) fragmenta ex Sylva ii: (115 r ) cap. ii: Partium fuerit diligenter — consentanea(m) [ed. laud. 157.12— 159.19], (115 v ) ex cap. iv: Non is ego sum, qui - q(uam) Carolus [ed. laud. 165.5-168 (app. crit.)], (H7 r ) ex cap. vi: Ezechias statuas content - p(re)scribit [ed. laud. 177.30-178.4], ex cap. vn: Si quis nunc idolis - cemimus [ed. laud. 179.20-180.3]; (117 v ) ex cap. vra: Profecto, si sp(eci)es - amamos nos [ed. laud. 180-181 (app. crit.)]; 118 r -125 v lin. 6) ex Sylva m de Baptismo Infantium: In locum drcumcisionis, etc. [ed. laud. 283—<301 >]; cetera 125 v pars vacat. andr. dudithius passim marginibus adnotationes plerasque rubras adscripsit, saepe adnotationes marginales ex exemplo descriptas, linea rubra delevit. Textus descriptus est partim ex autographo hodie deperdito, a Fricio an. 1566 ad Operinum typographum Basiliensem misso, postea vero a Christophoro Thretio, Fricii adversario, Cra- coviam adportato, ubi Dudithius amicique eius (scil. secunda et tertia manus in cod.) anno 1568 descripserunt, partim ex altero autographo Friciano, ex quo etiam ed. princeps anno 1590 Cracoviae divulgata est, cf. Cas. Kiunaniecki in edit, supra laud. 5 sqq. J. Karlowicz, Wiadomoió o r?kopisie lejdejskim Sylw A. Modrzewskiego (Kraków 1890), 39 (quem librum non vidi, sed cf.: Ueber die leydensche Handschrift der Silvae von Andreas Fricius Modrzewski, in ephem cui nomen: Buil. internat, de 1’Acad. des Sciences de Cracovie (1890), 183-185; St. Kot, Andrzej Frycz Modrzewski (Kraków 1919), 257, adn. 1; 269 adn. 2 j P. Costil, André Dudith humaniste hongrois (1935), 22; 140; 435; Andreae Fricii Modrevii Sylvae, ed. Cas. Kumaniecki (Opera omnia 5, 1960), 6; 10 sqq. [cod. L]. 126 r -127 r . Theses oppositae De uno Deo p(at)re Chr(ist)i, de Filio eius Unigenito: et de ambor(um) sp(irit)u Uaradinj alternatim disputandae 20 oct. 1569 (diem et locum dudithius iteravit in marg. sup.). Cum detestanda sophistar (um) quater- nitas (...). Pri a . Thesis de uno Deo P(at)re Chr(ist)i. Quiunu(m) Deu(m) colit,etc. 127 v . <andr. dudithh (?) adnotationes theologicae quaedam): I. et (?) nee d(omi)ni p(re)lecto, nee ulla alia ad vitam aetema(m) consequendam, etc. 128 r_v vacat. 129 r -144 r . 1550 uel 5/./martini cromeri (f 1589)\De eo, quod Christus non secundum utra(m)q(ue)\naturam, sit verusproprius (et) nalturalisfilius Dej/Aduersus Franciscu(m) Sta(n)carum ("f 1574) Libellus; (129 v vacat); (130 r ) Martinus Cromerus Francisco Stancaro S. Existimabam equidem, Francisce Stancare, satis esse, etc.; (144 1 ) expl.: uel deffendere [sic] quae dico non posse videar. 144 v -145 v vacant. 146 r — 156 r . Responsio Ecclfesi)ar(um) Christi Evangelium profitentium in prouincia Narbonensi, ad censuras quib. Augustanae co(n)fessioms defensores nota(n)t Gallica- nar(um) Eccl(esi)ar(um) fidei confessionem: Quae Augustanae confessionis assertores in fidei n(ost)rae - prout res ipsa postulauerit. Finit.
156 v -157 v . GUILELMI rv LANTGRAVII HASSIAE (1532—92) EPISTULA AD THEO- DORUM BEZAM (Grunbergae 8. die Junij Anno 1567) : Gratia (m) et salutem n (ost) ram singulariter nobis, dilecte, etc. 157 v -159 r . <THEOD. bezae) responsio ad GUILELMUM LANTGRAVIUM HASSIAE (Genevae Monis July's Anno D(omi)ni 1567): Illustrissimeprinceps (...) quo rariora semper in mundo, etc. 159 v -163 r . <anonymi EPISTULA theologica ad nescioquem): Placidissime.'V. no(n) turbaberis spero - ac singulis veritatis amatoribus placitura(m) esse conjido. 170 r . TRACTATUS theologicus, polonice: Mie na przecziwko spolecznosci Apostolskiey iakowa byla raz w Jeruzalem, ktora pismo Mowego Testamentu wspomina y chwaliebnie zalieca Uczniom Jesusowym y iakowa maia mie£ miedzi soba uczniowie Jesusowi. Alie na przeciw takowey iaka nam chcziala zalieczicz iedua z tych Sekt: ktorych sie wiclie na swieczie namuozilo z nauki Jezusowey po iego wziecziu do Mieba, Z owa sic Comunistamj na Morawie. Extra quam powiedaia onj non est salus. Doswia- czczaycie duchow iesti z Boga sa, etc. prov.: Polonia (?). POSS.: <ANDR. dudithius>. - <g. j. vossius, teste P. Costil in op. supra laud. 435, an recte ?>. - Christina sueciae regina (Bibl. Christ. Catal. p. 21 inter MSS. in folio: Andreae Fricij Modrevij, Sylvae. Chartae; ed. Callmer, 195). - is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 333). - bibl. leid. (scidula num. 331; catal. an. 1716, p. 369, num. 27: Andr. Fricii Modreuii Secretarii Regii Sylvae tres, etc.). litt. : O. Walde, Bücher- und Bibliotheksgeschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift Fór Bok- och Biblioteksvasen 17, 1930), 111. VOSS.LAT.F.28 - VALERIUS MAXIMUS Membr., saec. xv 1 , 330x235, fol. 126. (iv-1) (1-7) +14 rv (8-119) +(m + l) (120-126). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta in medio marg. inf. a librario ipso, 31 v addita sunt alia manu. Quaterna folia priora uniuscuiusque fasciculi olim numerata erant, ut videtur; numeri postea cultro compactoris desecti sunt, cf. f. 80-83, 112-115. Textus 210/215x150, col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 34 (atra- mento lin.). Littera textualis. Litterae init. maiores singulorum librorum caeruleo, rubro, albo coloribus depictae super fundum aureum adiectis frondibus super margines paginae excurrentibus et coloribus rubro, caeruleo, aureo depictis more gallico; litterae init. minores singulorum capitum eodem modo depictae sunt; initia
paragraphorum litteris parvis aureis caeruleo et rubro coloribus ornatis distinguuntur. In summis paginis numeri librorum partim aureo partim caeruleo colore depicti atque lineis caeruleis et rubris ornati sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. F. 2; quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priora et ulteriora varii coloris sunt (nigri et viridis); primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum ut et secundum postligatum tertio adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium praeligatum membr. hodie numer. 1*. l* r . alex. petavius adnotavit: Valerius maximus. l r — 122 v . VALERIUS MAXIMUS, FACTA ET DICTA MEMORABILIA [ed. C. Kempf (1888)]; initio deperdito textus incipit hodie inde a i. 1,5 Gaio fla(m)minio magisteriu(m) equitum [ed. laud. 4.9]; (13 v ) lib. n; (28 r ) m; (42 r ) rv; (56 v ) v; (72 r ) vi; (85 v ) vn; (97 v ) vm; (110 v ) ix; singulis libris praemittitur index capitum. Manus cursiva eiusdem temporis adnotavit in angulo dextra inf. foliorum summatim de qua re agatur intextu. 123»-^ <iulius paris, epitoma) de praenomine: de preno(m)i(n)e cap(itu)- l(u)m primu(m) (et) ultimu(m): Maro [sic, lege: Varro] simplicia in Italia, etc., usque ad nomina (m) cognominum fuisse [ed. laud. 587.17-588.21]; post duas lineas vacuas subscr.: Explicit Valerius./Deo gratias Amen, cetera pars 123 r ut et 123 v vacant. 124r-v. index capitum uniuscuiusque libri manu cursiva (an librarii ipsius ?) scriptus. Codicem contulit satis neglegenter H. Snakenburg inde a m. 3 in marg. edit. an. 1541 (Lugduni ap. Seb. Gryphium), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (759 F 24). Ed. Abr. Torrenius (1726), praef. p.+ +4. prov.: Gallia. poss.: p. petavius (l* r : H. 18). - alex. petavius (cum complures codices opus Valerii Maximi continentes possideret, numerus huius codicis incertus est, cf. Catal. Petav. 47 v ; de Meyïer, Petau 126). - <christina sueciae regina>. — is. vossius (Catal. Colom. num. 13; CMA 2, 2338.13). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 13). — bibl. leid. (scidula num. 13; catal an. 1716, p. 370, num. 28: Valerius Maximus, etc.). VOSS.LAT.F.29 - HIERONYMUS Vellum, saec. xn, 327x230, fol. 1*. 310. 38 iv (1-304)+ (iv-2) (305-310). Fasciculi in fine in medio marg. inf. numerati numeris romanis a librario ipso.
Textus 250/270x170, col. 2 (spatium inter columnas mm 16), lin. 38-40 (atramento lin.). Unus librarius scripsit, nisi forte f. 16—29 ab altero scripta sunt. Littera prae-gothica textualis. F*l r littera init. maior colore rubro depicta; initia singulorum operum et epistularum litteris minoribus plus minusve ornatioribus colore rubro depictis distinguuntur (quae 128*, 148*, 160*, 161* exstant, insuper colore viridi ornatae sunt). Inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xvu (chart, inflexibile membr. tectum, quod videtur continere litteras publicas quasdam) vinculis ex corio confectis munitum, ex quibus unum adhuc exstat; bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium membr. praeligatum hodie numer. 1*. 1™. hieronymi VITA desumpta ex gennadii de viris illustribus libro, prologus: Epytaphium de beato ieronimo presbitero: Iheronim(us) n(oste)r litteris grecis-bethleem alma tenet [ed. E. C. Richardson (Texte u. Untersuchungeu... 14. 1 1896) <57> 1-22]. 2 r - index: In hoe op(er)e continent(ur) ep(isto)lt beati ieronimi presbiteri ad diuersos diu(er)se. Incipiunt capitula earunde(m) ep(isto)lar(um). Enumerantur capita 127. 2*—3*. <pelagius, de fide libellus ad Innocentium i papam (Ps.—Hieronymi epist. 16) >: Symbolumfidei ab(eat)o ieronimo compositum (et) s(an)c(t)opapt damaso ab eodem missum: Credimus in Deum patrem omnipotente (m), cunctorum visibilium (et) inuisibilium - nu (m) [sic] me hereticum co(m)probabit [PL 45, 1716-1718]. 3^-0. damasi papae epistula ad hieronymum: Dormientem te, etc. [ed. I. Hilberg (CSEL 54, 1910), 265-267, ut epist. 35 inter epp. Hieronymi]. 3 vb _7 ra * hieronymi epistula (36) ad damasum: Beatissimo Papt (...). Postq(ua)m ep(isto)lam, etc. [ed. laud. 268-285]. 7 ra -16 va . origenes, homiliae i—ii in canticum canticorum, interprete Hiero- nymo : Incipit p(ro)logus eiusdem iheronimi ad eundem papam damasum in expositions origenis sup(er) cantica canticorum: Beatissimo papt Damaso Iheronimus. Origenes cum in ctteris libris - parua sunt. Explicit p(ro)logus; (col. 2) hom. i: Incipit omelia Ia origenis sup(er) cantica canticor (um) translata a b(eat)o iheronimo de greco in latinum (...): Quomodo didicimus — uere diues in sponsi domo sponsa formosa, cui gl(ori)a (...) am (en); (11™ lin. 9) hom. h: Omnes animt motiones - efficiamur sponst sermons, sapientia, chr(ist)o ih(es)u, cui e(st) gl(ori)a (...) am (en) [ed. W. A. Baehrens, Origenes, Bd. 8 (Die griech. christl. Schriftsteller der ersten drei Jahrhunderte, 1925), <26>-60; Stegmüller, RB 6199 (non laudat cod. Voss.)]. lö^es™. hieronymi epistulae [ed. I. Hilberg (CSEL 54-56, 1910-18)]: (16*) ep. 19 (damasi); 20; (17*) ep. 15; (18*) ep. 16; (19') 18 (in duas
partes divisa: ed. laud. 54, 97—103 et 73—96); (2+) ep. 21; (29 v ) ep. 101 (augustini: ep. 67 in ed. Goldbacher (CSEL 34, 1895—98); (30 r ) ep. 102; (30 v ) ep. 103; 111 (augustini ad praesidium: 74 in ed. laud.); 110 (au gustini: 73 in ed. laud.); (33') ep. 56 (augustini: 28 in ed. laud.); (3+) ep. 105; (35 r ) ep. 67 (augustini: 40 in ed. laud.); (36 v ) ep. 104 (augustini: 71 in ed. laud.); (37*) ep. 112; (43*) ep. 126; (44*) ep. 37 (inter spurias: dialogus Sub titulo HIERONYMI ET AUGUSTINI DE ORIGINE ANIMARUM: Cum ttpud VOS C(llStis eloquentia, etc. [PL 30,270-280]); (48*) ep. 131 (augustini: 166 in ed. laud. 44, 1904); (54*) ep. 132 (augustini: 167 in ed. laud.); (58*) ep. 134; 141 + 142 (in unam contractae); (59 r ) ep. 143; (59*) ep. 58; (62 r ) ep. 53; (65*) ep. 55 (1-2.4-5.3); (67*) ep. 57; (71*) ep. 51 (est epiphanii cyprii epistula ad iohannem episcopum hierosolymorum, Hieronymo interprete); (75*) ep. 62; 83 (PAMMACHn et oceani); (76») ep. 84; (79*) ep. 124; (8+) ep. 42 (inter spurias: ad Oceanum de vita clericorum: Dep(re)catus es, etc. [PL 30, 297-301]); (86*) ep. 69; (90 r ) ep. 146; (91 r ) ep. 73; (93 r ) ep. 17; (93*) ep. 145; (94r) gp, 122; (97 r ) ep. 47; (97*) ep. 8 (inter spurias: de tribus virtutibus: est origenis hom. va in hieremiam: Tres quodorn tnodo uirtutes, etc. [PL 30, 120— 125])' (100 r ) ep. 129; (103 r ) ep. 71; (104*) adversus helvidium de perpetua virginitate b. mariae viRG. [PL 23, 193-216]; (112*) ep. 61; (113*) ep. 109; (115 r ) adversus vigilantium [PL 23, 353-368]; (119 r ) ep. 70; (121 r ) ep. 74; (122 r ) ep. 72; (123*) ep. 4; 5; (12+) ep. 76; (124*) ep. 68; (125*) ep. 147; (128*) ep. 6; (129 r ) ep. 8; (129*) ep. 10; (130 r ) ep. 7; (131 r ) ep. 9; 12; (131*) ep. 2; 119; (137*) ep. 140 (inde a verbis: Sdto p(re)noscens: ed. Hilberg 56, p. 285,25: vid. app. crit.); (138') ep. 49; (145*) ep. 48; (146*) ep. 97; (147') ep. 50* (148*) ep. 22 (ad eustochium de virginitate servanda); (160*) ep. 45; (161*) ep. 11; 130; (168*) ep. 107; (172') ep. 64; (177*) ep. 117; (180*) ep. 13- (181') ep. 54; (185') ep. 79; (189') ep. 123; (19+) ep. 120 (sine capitu- lorum enumeratione); (204*) ep. 121; (217') ep. 59; (218*) ep. 40; (219') ep. 26; 25; (219*) ep. 41; (220') ep. 42; (221') ep. 27; (221*) ep. 44; 43; sequuntur (222'» lin. 13) ep. 46, 11 uerum, ut ad uillam - displaceret [ed. laud. 54, p. 341. 1-15], 12 si quide(m) ibi - cantiones [ed. laud. 342.4-343.3]; (222*) ep. 38; (223') ep. 29; (225') ep. 34; (226') ep. 32; (226*) ep. 30; (227*) ep. 28; (228*) ep. 40 (inter spurias: Ps. - <cypriani epistula ad turasium): Caritatis tut scribta p(er)cepi, etc. [Cypriani opera omnia, ed. G. Hartel (CSEL 3, 1871), 274-282]; (230') ep. 118; (232*) ep. 39; (235*) ep. 75; (236*) ep. 77; (239*) ep. 23; (240') ep. 24; (241') ep. 1; (242*) ep. 127; (245') ep. 66; (248*) ep. 65; (255') ep. 11 (inter spurias: Ps. - <pelagius, de honorandis parentibus libellus): Parentum mentis subiugans, etc. [PL 30, 150-152]); (256 1 ) ep. 46; (259') ep. 78. 268*®—270'». TYRANNn rufini (Aquileiensis) opuscula duo: (268** lin. 29) praefatio in librum i origenis 7tepl apy&v: Incipit prefatio rufini pr(es)b(iter)i
5 librorum periarchon quos de graeco transtulit in latinum: Scio q(ua)m plurimos, etc. [Tyrannii Rufini Opera, ed. M. Simonetti (CC 20, 1961), <245>—247; est Hieronymi ep. 80 in ed. Hilberg]; (269 ya ) apologia ad anastasium: Incipit apologia ei(us)dem rufini pr(es)b (iter)i q(ua)m p(ro)se misit ad anastasium romane urbis ep(iscopu)m: Audiui quos dam, etc. [ed. Simonetti supra laud. <25 >-28; Stegmüller, RB 7541.1]. 270 va -310 va . hieronymi epistulae: (270 v ) ep. 81; adversus libros rufini lib. m [PL 23, 477-514]; (284 v ) ep. 31; (285 r ) ep. 115; 116 (augustini: 82 in ed. Goldbacher); (292 v ) de decem tentationibus Israel opusculum: H$c s(unt) uerba que locut(us) e(st) mqyses, etc. [PL 23,1379-84]; (293 v ) ep. 14; (296 v ) ep. 52; (30 l r ) ep. 60; (306 1 ) ep. 125; (310™ in fine) subscr.: Expliciunt ep (is to) le beati iheronimi pr(es) b (iter) i numero CXXVII; col. 2 vacat ut omittam adnotationem possessoris, de qua vid. infra. l* r . Registrum s(an)c(t)i lupi de anno XL quarto; 1* T : Int(er)d(icenti) et ex- co (mmunicandi) ecc(lesi)e s(an)c(t)i lupi a natiuit(ate) anni XLIIII usq(ue) ad natiuit(atem) seque(n)tem (saec. xiv ?) (St. Loup-sur-Loire?). prov.: Gallia (?). poss.: l* v supra et fere in medio duae inscriptiones erasae, quae, ope lucis infra spectrum iacentis, legi possunt hoe modo: Iste epistole su(n)t de Abbacia dor bes, et: Iste epistole su(n)t de abbacia dorbes apud castilione(m) in bria (fortasse eadem manu saec. xv scriptae), i.e. vulgo: Orbais en Brie prés de Chatillon. - 310 vb : Cest a moy Nico de la Harmant (saec. xv). - alex. petavtus (qui tergo tegumenti adscripsit: Hieronimi ep(isto)lae CXXVI m.s.; numerus, hodie evanidus, videtur esse 137, cf. Catal. Petav. 8 r ; non laudatur ap. de Meyïer, Petau). - <christina sueciae regina>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 40; CMA 2, 2365.40). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 40); — bibl. leid. (scidula num. 40; catal. an. 1716, p. 370, num. 29: Hieronymi Presbyteri ad diversos diversae epistolae, etc.). VOSS.LAT.F.30 - LUCRETIUS Membr., saec. ix in., 323x210, fol. 192. (rv-1) (1-7)+4 iv (8-39) + (iv-l) (40-46) + (iv-l) (47-53)+6 iv (54-101)+ (iv-l) (102-108) +6 iv (109-156) + (m-1) (157-161)+3 rv (162-185) + (iv-l) (186-192). Quattuor priores fasci culi numerati in fine i—iv, sequentes usque ad fase. xx Q.v—Q.xx in medio marg. inf. a librario ipso, ut videtur; deinde numeri desunt. F. 1 angulus dexter inf. exsectus est; f. 3—5 mutila sunt in angulis dext. super. Textus 235x155, lin. 20 (1', 145', 151», 158 r : lin. 19; 10 1 , 51 y : lin. 22; 15 1 ,
22 r , 27 r , 40 1 , 53 r , 177 v : lin. 21; 28 r : lin. 14, cetera folii parte vacante; 29 r : lin. 16 vacuis relictis lineis binis prioribus et ulterioribus; 36 r : lin. 23; 42 r , 42 y : lin. 27; 144 v , 192 y : lin. 18; 161 v vacat) (stilo lin.). Fortasse unus librarius scripsit non semper constanter, qui teste Bischoff in libro Karl der Grosse infra laud. (p. 204; 210) idem partem cod. Bernensis 212 scripsit. Minuscula Carolina. Paucae litterae init. simplices et inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fiasco tectum, ornamentis et emblemate Univ. Lugd. Bat. impressis ornato); quatema folia chart, praeligata et postligata (bina priora et posteriora varii colons sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum posthgatum tegumento, secundum praeligatum et posthgatum tertio adglutinata sunt; insuper exstant duo foha chart, prae ligata vetustiora. Totus codex lucis ope depictus est in opere cui titulus: Lucretius. Codex Vossianus Oblongus phototypice editus. Praefatus est Aemilius Chatelain (Codices Graeci et Latini photographice depicti duce Scatone de Vries. Tom. 12. Lugd. Bat. 1908); 10* in ed. Leonard-Smith (1942), tab. 1 et ap. Gordon, A Bibliography of Lucretius (1962), tab. 1; 10* et 59 r ap. Chatelain, Paléo- graphie 1, tab. 56-57; 59 r ap. Büchner, Überlieferungsgeschichte, iuxta p. 386. l r -192 y . t. Lucretius carus, de rerum natura libri vi [ed. G. Buechner (1966)]: (l r ) lib. i incipit sine titulo: Aeneadum genetrix hominum diuumq(ue) uoluptas, etc.; (29 y ) subscr.: Titi Lucretii Can de rerum natura liber I explicit (eodem modo in fine librorum sequentium); inc. lib. II; (59 r ) m; (87 r ) iv; (120 y ) v; (159 r ) vi; (192 v ) subscr. ut supra additis verbis: Lege feliciter. amen. Libris rv-vi praemittitur index capitulorum. Textus correctus est aliquot manibus; corrector veterrimus, scil. saec. ix, usus est scriptura anglosaxonica, qua de causa Saxonicus vocatur a variis editoribus inde a Lachmanno, ab aliis vero Hibemicus; J. J. Savage, op. infra laud, suspicatur correctorem esse iohannem scotum eriugenam, iudicio Bischoff in libro Karl des Grosse infra laud. (p. 189) corrector idem vir hibemicus est cui nomen dungal, qui ad tempus vivebat in monasterio S. Dionysii Parisiensi et qui an. 825 ut praeceptor missus est Papiam; in aliquot locis supplevit versus a librario spatio relicto omissos, e.g. i. 364-8 (10*), 549-50 (15*), 836-7 (22 r ), 1022-23 (27*) (non supplevit vss. 1094-1101 a librario omissos 28 y —29 r , neque vss. 1068—75, quos librarius mutilos reliquit 28 r ); n. 257-63 (36 r ), 410 (acerbum) — 412 (40 r ), 883-6 (51 y ), 943-4 (53 r ). Alius corrector saec. xi ut videtur, multa correxit; suspicatur M. Tangl eum esse otloh monachum, qui annis 1062-66 in monasterio Fuldensi versabatur (cf. N. Archiv 40 (1916), 695).
Est codex qui dicitur ‘Oblongus’ in pluribus editt. inde a Lachmanno. Ed. S. Havercamp 1 (1725), p. 5S 4 [cod. Y]; ed. G. Wakefield 1 (1813), xix [cod. L]; I. N. Madvig, de aliquot lacunis codicum Lucretii (Opuscula Academica, 1834), 308 sqq.; J. Bernays, De emendatione Lucretii (Rhein. Mus. N. F. 5, 1847), 551 sqq.; C. Lachmann, In T. Lucretii Cari de rerum natura libros commentarii (ed. 2 1885), 4 sqq. [cod. O]; E. Göbel, Zur Texteskritik des Lucrez (Rhein. Mus. N.F. 15, 1860), 401 sqq.; ed. H. A. J. Munro 1 (1866), 23 sqq. [cod. A]; ed. J. Bernays (1879), iii; J. Woltjer, Observationes criticae in Lucretium (Jahrb. f. Philol. 119, 1879), 769 sqq.; L. Duvau, Lucretiana (Rev. Philol., N. Sér. 12, 1888), 30 sqq.; ed. H. Diels 1 (1923), xiii sqq.; ed. W. E. Leonard-S. B. Smith (1942), 86 sqq.; 96 sqq.; ed. C. Bailey 1 (1947), 38 sqq.; G. P. Goold, A lost manuscript of Lucretius (Acta Classica. Verhandelinge van die klassieke Vereniging van Suid-Afrika, etc. 1, 1958), 21-30; ed. 2 W. E. Leonard-S. B. Smith (1961), 96 sqq.; Fr. Brunhölzl, Zur Überlieferung des Lukrez (Hermes 90, 1962), 97-104; ed. C. Buechner (1966), viii sqq.; xlv. prov. : Gallia (pars quae inter septentriones et orientem solem spectat, teste Bischoff). poss.: < Codex fortasse erat saec. xi in monasterio fuldensi). - Ecclesia s. martini moguntiacensis (l r marg. inf: Iste liber p(er)tinet ad librariam Sanctj Ma(r)tinj eccl(es)ie Magu(n)tin(e). M. Sindic(us) s(ub)s(cripsi)t a(n)no 1479; eo tempore sindicus erat Macarius de Bonseck (f 1482); fortasse idem vir adscripsit marg. sup. numerum: O.II.XI; in media illa inscriptione leguntur, scripta manu paulo vetustiore (saec. xrv vel xv), haec: .LV.I, i.e., ut videtur, numerus in bibliotheca S. Martini). — <Codex fortasse an. 1552, Moguntiaco spoliate, una cum aliis codicibus ex bibliotheca S. Martini Heidelbergam abductus est ab alberchto markgravio brenoburgi-kulmbachi). - <ger. joh. vossius (?; qui natus est in vico quodam prope Heidelbergam an. 1577) >. - is. vossius (Catal. Colom. num. 43; CMA 2, 2368.43). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 43). - bibl. leid. (scidula num. 43; catal. an. 1716, p. 370, num. 30: T. Lucretius Cams de remm natura libri vi, etc.). litt. : F. Falk, Die ehemalige Dombibliothek zu Mainz (Beiheft Centralblatt f. Bibl.-wesen 18, 1897), 609 (adn. 1); 664 sq. — Fr. Ehrle in iudicio illius libri (Centralbl. f. Bibl.-wesen 16, 1899), 64, adn. 6. — P. Lehmann, Franciscus Modius (Quellen u. Untersuchungen z. latein. Philol. d. Mittelalters 3. 1, 1908), 116. — id., Johannes Sichardus (id. 4. 1, 1911), 162. — id., Holland. Reisefrüchte 1, 15. — Lindsay, Notae Latinae, 459. — id. et P. Lehmann, The (Early) Mayence Scriptorium (Palaeogr. Lat, 4, 1925), 15 sqq. — O. Walde, Bücher- und Bibliotheksgeschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift for Bok-und Biblioteksvasen 17,1930), 111, et adn. 4. — G. D. Hadzsits, Lucretius and his Influence (1935), 245 sq.; 351 sqq. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, p. 64, adn. 2; 286, adn. 12; 699, adn. 7; 700, adn. 6. - J. W. Borleffs, La Valeur du Codex Trecensis de Tertullien pour la critique de texte dans le traité De Baptismo (Vigiliae Christianae 2. 3, 1949), 199, adn. 55. - J. J. Savage, Two notes on Johannes Scotus: II. The “Corrector Hibernicus” in the Codex Oblongus of Lucretius (Scriptorium 12, 1958), 233-37. - Büchner,

271 r ; octavus 271 v . Littera gothica textualis (l r -120 v ), littera textualis (121 r - 223 r ), littera cursiva (224 r -271 r ). Initia singulorum capitum distinguunter litteris maioribus vel minoribus colo- ribus rubro et caeruleo alternis depictis adiectis cincinnis et lineis colore altero vel duobus coloribus; in nonnullis capitibus initia partium liieris parvis sim- plicibus coloribus rubro et caeruleo alternis depictis, ornata sunt. Summis pagi- nis adscripti sunt tituli et numeri partium (l r —120 v : i—lxxiii, 214 r —223 r : Lxxxm— lxxxx; 223 v : lxxxxi; 280 r -284 r : lxxxi) colore rubro a rubricatore, qui idem verba reclamatoria atramento scripsit. Inscriptiones rubrae. Inde a 84 y textus ornatus est multis imaginibus variis coloribus (rubro, caeruleo, viridi, luteo, nigro, fusco) depictis (quarum index legitur ap. L. Delisle, Notice sur les Manuscrits du ‘Liber Floridus’ (Not. et Extr. des Mss de la Bibl. Nat. 38, 1906), 582-583; cf. Byvanck 87). Tegumentum ut in cod. F. 2; quaterna folia chart, praeligata et postligata (bina praeligata et postligata varii coloris sunt), ex quibus primum praeligatum ut et postligatum tertio adglutinata sunt; insuper exstat unum folium prae ligatum membran. hodie numer. I. I v . index copiosissimus ab alex. petavio scriptus. l r —284 r . liber floridus compositus ex excerptis ex operibus theologicis, histo- ricis, grammaticis, naturalibus collectis a lamberto canonico s. audomari: (l ra lin. 1-34) IncipitpfroJlogus lamberti infloridtim (bis): Ad laudem (et) gl(ori)am d(omi)ni n(ost)ri ac redemptoris om(n)iu(m) p(er)tinet eius magnolia opera, etc. [ed. Delisle, Notice..., 747]; (lin. 35) Adam cu(m) fere e(ss)et, etc. Iudice Delisle (Notice..., 589 sqq.) distingui debent in hoc codice sex partes: 1. (l r -120 r ) excerpta pleraque ex Libro Florido (non descripta ex autographo, quod hodie Gandavi est (Bibl. Univ. ms. 92), sed ex apographo quodam hodie deperdito) et numerata I-Lxxm; 2. (121 r -213 r ) alia excerpta (descripta ex. cod.hodie Guelpherbitano, MS. Gud. lat. 1 (in fol.) = 4305 ap. O. von Heinemann, Die Handschriften der Herzoglichen Bibliothek zu Wolfenbüttel. 4. Abt. (1913), <77>, qui codex apographum est cod. Gandavensis), sine numeris; 3. (214 r -223 r ) varia, quae initio non pertinebant ad Librum Floridum, et numerata lxxxiii-lxxxx (cf. Delisle, Notice..., 738-742); 4. (224 r -271 r ) <albucasis vel ibn jazla>, tacuinum <sive de morbis variis> (summae paginae librarius adscripsit: adiuua me d(omi)ne ih(es)u chr(ist)e: In nomine dei misercordis (et) pii. Tacuinum corpor(um) cum ipsor(um) curis morbor(um), etc. [cf. Thorn- dike-Kibre 694, 1554; Delisle, Notice..., 742]; (271 vb med.) expl.: (...) et laus sit ei (con)ue(n)iens deo gr(ati)as amen. Explicit tacuinu(m) dei excelsi adiutorio, neapoli die II marcii, VIII indict(i)onis p(er) man(us) mag(ist)ri faragii sup(ra)- d(i)c(t)i, ad opus regis excellentissimi karoli sup(ra)d(i)c(t)i; et laus sit deo excelso; 5. (272 r -279 r : legi debent inde a 279 r textu ad perpendiculum scripto)
<petrus pictaviensis cancellarius Parisiensis (f 1205), compendium historiae veteris ac NOvi testamenti) : (279 r ) prologus: Considera (n)s hystori sacre p(ro)lixitatem — n(ost)r(u)m ordine(m) p(er)duxi; opus inc.: Adam in agro damasceno format (us), etc. (cf. cod. Voss. F. 4 f. 34 r -37 v ; Delisle, Notice..., 743); (279 v vacat); 6. (280 r -284 r ) concilii lugdunensis constitutiones (an. 1274): Incipiu(n)t (con)stituc(i)ones g(re)g(orii) pape decimi in g(e)n(er)ali (con)cilio lugdune(n)si: Gregorius (...) salute(m) (...). Cum nup(er) ing(e)n(er)ali (con)cilio lugdunensi, etc. (cf. Delisle, Notice..., 743), sub numero lxxxi. De paucis textus et imaginum turbationibus culpa librarii adlatis, cf. Delisle, Notice..., 590 sq.; manus cursiva, quae verba reclamatória ut et titulos et numeros rubros addidit, 2 r marg. inf. adscripsit: <partem priorem odonis cameracensis prologi in disputationem contra iudaeum): Odo cama (ra) een- (sis) ep (iscopu )s achardo phidemen (si) monacho: du(m) in phidemen(si) cap(itu)lo i(m)mine(n)ti natali d(ome)nico - quod rogabas. Sed [PL 160, 1103], quae non legitur in Lamberti autographo. In fine primae partis leguntur (114 ra med. — 118 ra ) proverbia rusticorum gallice et latine: Aset achate ke demande./Res satis empta dat(ur) p(re)cib(us) si sepe petatur, etc., et (118 rb —120 vb lin. 10) sententiae senece: Alienum est omne q(ui)cq(ui)d optando euenit, etc. F.193 v marg. inf. ad sinistram manus saec. xm ex. adnotavit scriptorio lapide: / figura spere rejicie(n)da. \ figura planetar (um). su(n)t l alexand(er) sup(er) equ(um). I sinagoga 1 figura sp(er)ica III, c(ir)c(u)laris. 213 v supra ad sinistram (textus partim evanuit): I(tem) [theo ?] d(er)ico p(ro) tacuino x (...) I(tem) Will(elm)o ebbus (?) p(ro) (...) I(tem) b...ne p(ro) stin... I(tem) [eodem ?] de cap(itu)lo (?) sup(er) (...). Sequitur infra: l(itte)re duplices xxxi.xv d(en.) p(ar)is. \ su(mma) xlv l(itte)re florate dc. I xxvi d(en.) tur. > d(en.) l(itte)rep(ar)ue cu(m) p(ar)ag(ra)f(is) xi e .xi d(en.) tur. ) p(ar)is. 271 v (post finem Tacuini): duplices l(itte)re ii. si(m)plices l(itte)re cccc. Hae adnotationes spectant ad munus illuminatoris et rubricatoris. F.223 v prius vacabat; postea additae sunt scriptorio lapide preces: De(us) q(ui) b(eatu)m ludouicu(m) (con)fessore(m) — (con)sortes p(er) eu(n)de(m) [ed. Delisle, Notice..., 742].
Codex autographus, a Lamberto an. c. 1120 compositus et ornatus imaginibus a Petro Pictore, ut videtur, hodie adservatur in Bibl. Univ. Gandensis cod. 92; editus est ab A. Derolez (Gan- davi 1968). J. Zacher, Lamberti Floridus (Serapeum 3, 1842), 145-154; 161-172; L. Bethmann, Lam- berti Floridus, nach der Genter Handschrift (Serapeum 6, 1845), 79 sq.; L. Duchesne, Liber Pontificalis 1 (1886) [= ed. 2 1955], clxxxvii; L. Delisle, Notice sur les Manuscrits du ‘Liber Floridus’ de Lambert, Chanoine de Saint-Omer (Not. et Extr. des Mss de la Bibl. Nat. 38, 1906), 589-593; et passim, praecipue 735 sqq. [cod. L]; F. van der Haeghen, Le Liber Floridus (Rev. de 1’Instruction publique en Belgique, 1908), 95. prov. : Gallia (septentrionalis). poss.: Monasterium s. mariae vallis viridis (vulgo: Chartreuse de Vauvert iuxta Lut. Paris., monasterium conditum a S. Ludovico an. 1257) (l r marg. inf. sub col. 2 adiuvante luce quae infra spectrum iacet: Iste liber pertinet beate marie vallis viridis p(ro)pe parisius ordinis carthusiensis (saec. xv, manu hybrida), 224 r marg. inf.: Iste liber pertinet cartkusiensibus prope muros parisienses (saec. xv, manu cursiva)). - alex petavius (I v : Alexander petauius senator paris, anno 1642; catal. Petav. passim sub num. 309; de Meyïer, Petau 216). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 48; CMA 2, 2373.48). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 48). - bibl. leid. (scidula num. 48; catal. an. 1716, p. 370 sq., num. 31: Liber membran. ab Lamberto Canonico S. Audomari collectus, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden 136 (cf. 546). — Youssouf Kemal, Monumenta Cartographia Africae et Aegypti 7.3 (1933), f. 778 [= f. 175 v -176 r ], f. 783 [= f. 204 r ]. — Monumenta Cartographica vetust. Aevi A. D. 1200-1500, cur. R. Almagia et M. Destombes 1: Mappaemundi (1964), 115; 301; tab. M(XI) [= f. 165 v ], L(X) [= f. 175 v -176 r ]. - Mus. Nat. Holm.: Queen Christina of Sweden, Catal. (1966), 538, num. 1347. VOSS.LAT.F.32 - AEGIDIUS ROMANUS Membr., saec. xrv ex., 325x250, fol. 156. 13 vi (1-156). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librariis ipsis scripta; quae exstant in parte a primo librario conscripta (l r -25 v ), circumdata ornamentis mirabiliter atramento ductis et colore fulvo repletis a librario ipso. Folia sena priora fasciculorum numerata sunt in angulo dextra infer.alia manu a, aa, aaa, aaaa, a v , a yl ; b, bb, etc. usque ad litteram n, folia priora primi fasciculi insuper alia manu numeris I—vi. Textus: l r -25 v : 215 X 150 (25 r -25 v : 210 X 150), col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 41 (l r -l v : lin. 42); 26M00'’: 210x 150/145 (37 r -100 v : 215/220 x 150), col. 2, lin. 40-42 (26r-26*: lin. 36); 101 r -117 v : 215x150, col. 2, lin. 41; 118 r -156 r : 205/220x150, col. 2, lin. 44 (atramento lin.). Quattuor librarii
scripserunt, ut videtur: primus l r -25 vb lin. 13; secundus 25 vb lin. 13 - 100 v ; tertius 101 r — 117 v ; quartus 118 r —156 v . Littera gothica textualis. F.l r , l v , 12 r , 55 r , 102 r : litterae init. maiores bicolores (caeruleo rubroque coniunctis) cincinnis rubris et violaceis adiectis; litterae init. minores singulo- rum capitum coloribus rubro et caeruleo alternis, lineis violaceis et rubris adiectis, depictae; inter quas lineas coloratas exstant hic illic tria puncta in forma trianguli adposita (cf. l r , 12 r 55 r , 72 r , 76 r , 121 r , ut et cod. Voss. F. 5; 22; 77). In textu signa paragraphorum coloribus rubro et caeruleo alternis plerumque depicta; inscriptiones rubrae, quae 97 y -100 v , 112 r , 153 r nondum depictae sunt. In parte priore (l r —25 v ) librarius omavit multas litteras init. in textu omamentis atramento ductis et colore fulvo repletis eodem modo quo verba reclamatoria, ut et nonnullas litteras init. maiores (3 V , 7 r , 7 V , 15 r , 21 r ). Inde a 118 r , a quo folio librarius quartus munus incipit, tituli capitum saepe margini adscripti sunt, nescio an a librario ipso, litteris cursivis, aritequam in textum additi sunt colore rubro. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); 6 folia chart, praeligata et 5 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegu- mento adglutinata sunt, secundum praelig. hodie numer. 1*. l r -154 ra . AEGIDIUS ROMANUS (f 1316), DE REGIMINE PRINCIPUM libri III [ed. Romae 1607, 1—624; ed. repr. 1967]: (l r ) Incipit liner de regimine principum Edit(us) a fratre egidio romano ordinis fratrum h(er)emitar(um) sancti augustini dei miseratione bituricensi archiepiscopo; prolog(us) [hoe verbum addidit in summa pagina librarius quartus, ut videtur]: Ex regia ac sanctissima prosapia oriundo — nobilitas requisiuit; (col. 2 lin. 20) Incipiunt capitula p(ri)ine partis primi libri de regimine principum, in qua tractatur in quo reges et p (ri)ncipes debeant suam felicitatem ponere. Capitulum primum quis sit modus, etc.; (l va lin. 7) Capitulum primum quis sit modus (...). Oportet ut latitudo sermonis, etc.; (54 vb ) lib. n: praemittitur index capitum, deinde inc. (55 rb lin. 32) textus: Primi libri e(st) digesta mat (er) ia, etc.; (102 ra ) ni: praemisso indice capitum textus inc. (col. 2 lin. 31): Quoniam o(mn)em co(m)munitatem contingit, etc.; (154™ in fine) subscr.: Explicit liber de regjminep(ri)ncipum editus af(rat)re egidio Ro(ma)no ord(in)is fr(atru)m h(er)e- mitar(um) sancti augustini. deo gr(ati)as. Marginibus adscripserunt paucas adnotationes variae manus cursivae eiusdem temporis vel paulo posteriores. 154 rb -156 vb . index omnium capitum [ed. laud. 625-646]. Cf. P. Glorieux, Répertoire des maitres en théologie de Paris au xiiie siècle (1934), 297 (sub litt. q; non laudatur cod. Voss.); A. Zumkeller, Manuskripte von Werken der Autoren des Augustiner-Eremitenordens in mitteleuropaischen Bibliotheken (Cassiciacum 20, 1966), 37 (cod. Voss. laudatur); Ch. H. Lohr, Mediaeval Latin Aristotle Commentaries. Authors A-F (Traditio 23, 1967), 333. prov.: Gallia (septentrionalis vel ager Parisiensis).
poss.: Gonventus fratrum praedicatorum petrocoriensis (156 vb in spatio post finem indicis capitum manus cursiva saec. xv 1 (nescio an eadem, quae scripsit adnotationem in cod. Leid. BPL 199, f. 296*, vid. [P. C. Molhuysen], Catal. BPL, 106) scripsit:p(ro)p(ri)etasisti(us) libriest (con)ue(n)tusffr(atru)m p(re)dicator(um) de pet(ro)g(orio).vsus u(er)o est fr(atr)is jt(er)ii martinj ei(us)d(em) (con)ue(n)t(us).seu p(re)dicato(r)is.p(ost) cui(us) morte(m) e(st) co(mmun)i lib(ra)rie p(re)fati (con)ue(n)t(us) aplicat(us); marg. inf. adglu- tinata est scidula membran., in qua eadem manus quae supra, vel eiusdem temporis, adnotavit: P(ro)p(ri)etas jsti(us) libri est (con)ue(n)t(us) Jr(atru)m P(re)dicator(um) pet(ro)g(oriensis).vsus u(er)o est fr(atr)is jt(er)ij martinj eiusde(m) (con)ue(n)tus. Est t(ame)nc(ommuni) librarie d(ic)ti (con)ue(n)t(us) p(ost) morte(m) d(ic)ti fr(atr)is jt(er)ii aplicat(us)). — melch. thevenot (1 * r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LIII; Mourlot, Thévenot 120). — is. vossius (Catal. Colom. num. 11; CMA 2, 2336.11). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 11). - bibl. leid. (scidula num. 11; catal. an. 1716, p. 371, num. 32: Aegidii Romani de regimine Principum libri tres, etc.). VOSS.LAT.F.33 - IRENAEUS Membr., saec. xiv 1 , 320x230, fol. 111 (2-112). 13 iv (2-105)+ (iv-l) (106- 112). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso in medio marg. inf. Folia quatema priora singulorum fasciculorum numeraverunt aj. ini , br-Tm. etc. aliae manus. Manus saec. xvn folia numeris 1-113 instruxit, per errorem omisit numeros 77 et 78. Textus 225/230x145, col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 49 (atra- mento lin.). Littera gothica textualis. F.2 r textus circumdatur (praeter ad sinistram) regulis, in partes quadratas vel oblongas alternatim aureas et albas relictas divisis, in quibus flores, frondes, fraga, avis coloribus rubro, caeruleo, viridi, aureo, fusco picta sunt; in ima pagina duo pueruli sustinent insigne gentilicium coloribus caeruleo et aureo depictum, possessoris, cuius nomen et munus leguntur utrimque: f(rate)r Laurefn)ci(us) doctor.p(ro)ui(n)cial(is) narbone. Conue(n)t(us) diuionis. Ordinis carmeli, cuius iussu pagina omata videtur esse Lutetiae Paris. [cf. Byvanck 93]. Eodem tempore et eodem modo depictae sunt litterae init. 2 r et l v ; in cetera codicis parte litterae nondum depictae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum ut in cod. F. 2; quaterna folia chart.praeligata et postligata (bina priora et posteriora varii coloris sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum ut et secundum postligatum tertio adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium membr. praeligatum hodie numer.1.
F.2 r et 112 v lucis ope depicta sunt in edit. Stieren 1, tab. i et ii; 47 v ap. Sagnard, op. infra laud., tab. 3. 2 r -112 r . IRENAEUS LUGDUNENSIS, adversus HAERESES [ed. W. Wigan Harvey, 2 voll., 1857 (= ed. 2 1965)]: (2 r ) Hirenei ep(iscop)i lugdunensis contra om(n)es hereticos libri numero quinque; praefatio (usque ad mediam col. 2): Quatenus u(er)itate(m) refuta(n)tes, etc. [ed. laud. 1,1-7]; lib. i: Dicu(n)t (esse) que(m)- da(m) i(n) inuisib(i)lib(us), etc.; (22*) n; (46 v ) m; (67*) rv; (94*) v; (112 rt in fine) subscr.: Expliciu(n)t libri beati hyrenei martiris numero quinque. Libris ii—rv praemittitur index capitum. Hie illic librarius ipse textum correxit; idem fecerunt aliae manus posteriores, quae eaedem adnotationes margin, scripserunt. l r vacat; l v in parte sup. manus saec. xvi 2 scripsit: Jh(er)onimus in libro de viris illustribus. hyreneu(m) lugdune(n)sem episcopu(m) (...) [sequuntur quaedam de codicis historia, vid. infra] inter nascentes eccl(es)ie illustres scriptores xxxvtu(m) inseruit et seque(n)te(m) de Ulo nobis scriptura(m) reliquit (...) [sequitur post spatium] Hyreneus photini - successerat, i.e. cap. 35 ex hieronymi libro de viris illustribus [ed. E. C. Richardson (Texte u. Untersuchungen... 14, 1896), 25.6-26.2]; in parte inf. manus saec. xvi, quae est francisci feu-ardentii, ut opinor (qui an. 1575 ab Ioh. de Saint-André possessore codicem mutuum accepit et Irenaei opus edidit Lut. Paris. an. 1576), scripsit adnotationem de operibus Irenaei. Codex Vossi anus videtur esse ille codex vetus in edit. Feu-Ardentii an. 1576 divulgata, teste Loofs in op. infra laud, (an recte ?); apographum codicis Voss. iussu Burelli Oxonii confectum et postea in bibliotheca Alex. Petavii adservatum sub num. 132, est cod. hodie Holmiensis <A 140 >, teste Köstermann in op. infra laud. Ed. J. E. Grabe (1702), xv; xx; ed. R. Massuet (1710), vii; A. Stieren, De Codice Vossiano seu Burelliano quo continentur Irenaei libri v adversus Haereses (1847), passim; ed. A. Stieren 1 (1853), xvii sqq. [cod. Voss.]; ed. W. Wigan Hervey 1 (1857), iv; viii; Irénée de Lyon, Contre les Hérésies. Livre iii, ed. F. Sagnard (Sources Chrétiennes 34, 1952), 70 sqq. [cod. V]; Livre iv, ed. A. Rousseau (id. 100, 1, 1965): La Tradition Latine par B. Hemmer- dinger, 19-21 [cod. V]; Livre v, ed. A. Rousseau (id. 152, 1969): La Tradition Latine par L. Doutreleau, 51—63 [cod. V]. prov.: Gallia (?). POSS.: <fratres ord. carmelitarum oxonienses, teste Köstermann, op. infra laud. 7>. - laurentius burellus vicarius generalis ord. Carm. (f 1504) [cf. Bibliotheca Carmelitana 1 (1752, repr. 1927), 217-222], qui codicem dono dedit anno 1494 fratribus conventus Parisiensis in foro dicto ‘Place Maubert’ (112 v eadem manu quae l v partem sup. conscripsit: hos qui(n)que libros quos contra hereses scripsit hyreneus lugdun(ensis) pontifex, chr(isti) martir, apostolis con(n)te(m)porane(us), dono dedit in suor(um) p(ec)c(a)tor(um) remissionem f(rate)r Laure(n)tius burelli de diuione, paris (iensis) doctor theologus, proui(n)cialis narbo (n)e sacri ordinis matris dei de mo (n)te carmeli, librarie coruie (n) tus parisie (n)sis.
Eo a(n)no quo ip(s)e vicarius g(e)n(er)dis anglia(m) et co(n)ue(n)tumparisiensem visitauit. Qui fuit millesimus CCCC. nonagesim (us) quartus. Teste suo cyrograpko hic apposito pridie kde(n)das nouembris. Ita (est) Burelli, et infra: frater Laurentius burelli (autogr. ut videtur); cf. quoque ea, quae l v leguntur in media adno- tatione de Hieronymo: (...) cui(us) hos libros ex anglia in libraria(m) co(n)- ue(n)t(us) parisiensis aduexit doctor theologus parisie(n)sis, f(rate)r laure(n)tius burellus de diuione, p(ri)or proui(n)cialis nar bone sacri ordinis matris dei de mo(n)te carmeli (...)). - fratres ord. carm. parisiensis. - <jean de saint-andré, canonicus B. Mariae Parisiensis) (testibus Loofs et Köstermann in opp. infra laud. 67 et 9). — <alex. petavius) (testibus viris doctissimis supra laud.; numerus Petav. videtur esse 598, cf. Catal. Petav. 9 V ; de Meyïer, Petau 201 sqq.). - <Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 336; CMA 2, 2660.335). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 63). — bibl. leid. (scidula num. 63; catal. an. 1716, p. 371, num. 33: Irenaei Episcopi Lugdunensis libri quinque, contra omnes haereticos, etc.). litt. : F. Loofs, Die Handschriften der latein. Übersetzung des Irenaeus und ihre Kapiteleinteilung (Kirchengeschichtliche Studiën Herman Reuter... gewidmet, 1888), 10 sqq; 67 sq. — W. Sanday, The Manuscripts of Irenaeus (The Journal of Philology 17, 1888), 81 sqq. - E. Köstermann, Neue Beitrage z. Geschichte der latein. Handschriften des Irenaus (Zeitschr. f. d. neu- testamentliche Wissenschaft u. d. Kunde d. alteren Kirche 36, 1937), 5 sqq. - E. Lundström, Studiën z. latein. Irenausübersetzung (1943), 13. — M. L. Guillaumin, A la recherche des manuscrits d’ Irénée (Studia Patristica 7 = Texte u. Untersuchungen... 92, 1966), 65 sqq. - P. Petitmangin, Notes sur des manuscrits patristiques latins. I. Fragments patristiques dans le ms. Strasbourg 3762 (Rev. des Études Augustiniennes 17,1971), 5 sq. VOSS.LAT.F.34 - ISIDORUS Membr., saec. xii 2 , 330x210, fol. 96. 12 rv (1—96). Fasciculi numerati in fine a librario ipso in medio marg. inf. numeris i—xii. Manus saec. xvt/xvii, ut videtur, folia codicis numeravit. Textus 230 X 150, col. 2 (spatium inter columnas mm 15), lin. 36 (atramento lin.). Littera gothica textualis. Litterae init. (interdum maiores) singulorum librorum coloribus caeruleo et rubro depictae et ornatae colore altera; eodem modo litterae init. singulorum capitum non semper alternae depictae sunt; nonnullae litterae init. exhibent aut parvum circulum punctis aut punctum aliis punctis circumdatum (cf. 24 1 , 31 r , 39 r , 54 v , 77 v , 78 r , 78 v , 82 r , 91 r , 95 v ); inscriptions rubrae. In summis
paginis, interdum quoque in marginibus, litteris parvis titulos (cf. 44 r -47 v , 60 v , 88 r ), passim in marginibus litteris singulis litteras initiales depingendas indi- cavit librarius ipse munus rubricatoris suscipiens. Tegumentum ut in cod. F. 2; 3 folia chart, praeligata et 4 postligata (bina priora et posteriora varii colons sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum ut et postligatum tertio adglutinata sunt. Insuper exstat unum folium praeligatum membran. a dextro mutilum, nunc numer. 1*. Ir—96 v . isidorus hispalensis, etymologiae: libri xi—xx [ed. W. M. Lindsay <1911)]: (l r lin. 1) Incipiunt capitula libri undecimi ysidori ethimologiarum; (lin. 7) (...). Incip(it) lib(er) XI(us). De homine (et) partibus eius. I: Natura dicta, etc.; (10') xn; (24») xm; (310 xiv; (410 xv; (490 xvi; (610 xvn; (720 xvm; (790 xix; (910 xx; (96 v ) subscr.: Explicit liber ethimologiarum. Singulis libris praemittitur index capitum. F.Sl™ exstat in textu post xiv. 2,3 figura orbis terrarum colore rubro depicta a librario ipso, exhibens tres partes scil. Asiam, Europam, Africam cum nomi- nibus filiorum Noe [Monum. Cartogr. vetust. Aevi. A. D. 1200-1500, cur. R. Almagiè. et M. Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 33; 301; pertinet ad type A3N, cf. 29]. Manus quae folia codicis numeravit, hic illic adnotationes marg. scripsit et textum correxit; altera manus vetustior ad lib. xn nomina animalinm marginibus adscripsit. <A. E.> Anspach, Las Etimologias en la tradicion manuscrita medieval (1966), 220, num. 710 (perperam dicit saec. XIIII). prov. : Gallia (Monasterium S. Mariae Pruliacense ?). poss.: Monasterium s. maria pruliacense (l* r : Sancte marie pruliacensis (saec. xrv); 1 * v : Liber s(an)c(t)e marie pruliacensis (i.e. vulgo prouilly, monasterium Cisterciense), quam inscriptionem, compositam ex litteris uncialibus maioribus coloribus flavo et rubro ornatis, scripsit manus saec. xm 2 , quae eadem, ut videtur, infra addidit indicem litteris diplomaticis cursivis scriptum). - melch. thevenot (l r marg. inf.: Ex Biblioth. Melchis. Theoenot et in angulo sup. ad sinistram: LXVII; Mourlot, Thévenot 124). - is. vossius (Catal. Colom. num. 46; CMA 2, 2371.46). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 46). - bibl. leid. (scidula num. 46; catal. an. 1716, num. 34: Isidori etymologiarum libri decern, etc.).
VOSS.LAT.F.35 - DICUILUS, COLLECTANEA GEOGRAPHICA Lat. et Graec., chart., fol. 26. Duo fasciculi in unum compacti. Tegumenten saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum, duobus vinculis ex corio confectis munitum); 3 folia chart, praeligata et unum postligatum, quod ut et primum praeligatum tegumento adglutinatum est. I 1—18. Lat., saec. xvn, 315x210. ix (1—18). Omnia folia exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, a librario ipso scripta. Textus 220 X 125, lin. 26. Littera cursiva textualis. l r —18 v . <dicuilus>, de mensura orbis terrae liber: Incipit prologus libri de mensura orbis terrae (manus saec. xix addidit l r marg. sup.: Dicuili): Post c(on)- gregata(m) epistola(m) - ueteres, testantur; sequitur index capitum, deinde l v lin. 6: In quinto decimo anno regni Imperatoris Theodosii, etc. [ed. J. J. Tierney (Script. Lat. Hiberniae 6, 1967), <44 >—102.]. Hic illic is. vossius marginibus correctiones adscripsit. L. Bieler, The Text Tradition of Dicuil’s Liber de mensura orbis terrae (Proceedings of the Royal Irish Academy. Vol. 64, Sect. C, num. 1, 1965), 9; 11; <20>. II 19-26. Graec., saec. xvn, c. 325x210. iv (19-26). Folia recta tantum textum exhibent. Scripsit is. vossius, ut ex scriptura apparet. COLLECTANEA GEOGRAPHICA ex OpeiibuS GEORGII CHRYSOCOCCAE, Ut videtUT, excerpta: 19 r —23 ra . tabula URBiuM insignium cum earum longitudine et latitudine: xavóviov too (XTfjxou? xal 7tXaTou<; t<5v èmoTrjjxwv 7róXecov: IlóXei? s7t£aY](xai Eüpa>7n)i;. ©otiXïj vïjffo?,, etc. [cf. Ptolemaei tabula urbium insignium apud Geographiae veteris scriptores graecos minores, vol. 3 (Oxon. 1712), f. U 4 sqq.; cf. cod. Voss. Misc. 47, f. 1-7 ap. de Meyïer, Catal. Cod. Voss. Graec. et Miscell. (1955), 278 sq.]. 23 rb -24 r . altera tabula longitudinis latitudinisque urbium insignium: xavóviov tou (i^xou? xal 7tXaTou? töv è7tio^(xa)v 7tóXewv [cf. ed. laud. f. U sqq.]. Vossius descripsit, ut videtur, ex cod. hodie Leid. Seal. 8, f. 1, cf. [P. C. Molhuysenl, Catal. Cod. Seal. (1910), 2.
25 r . < GEORGIUS CHRYSOCOCGAS, EXPOSITIO IN SYNTAXIN PERSARUM, eXCerptum): Caput ïc, ex Chrysococca xepl toü fji^xou? töv itóXewv 7tö? Sucraxai kvAxsvt\ tt)? êrépai; xai 87t<o<; 4'T') < pi ( popé'»lTai: xi tóSs ^toi 7) ffóvxa^i? èyévexo, etc. [cf. cod. Seal. 8, f. 8 v -9 (catal. laud. 2), ex quo Vossius, ut videtur, descripsit]. 25 v —26 v vacant. poss. : is. vossius (neque ap. Colomesium neque in CMA 2 codicem reppen). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 335). - bibl. leid. (scidula num. 333; catal. an. 1716, p. 371, num. 35: Mensura orbis terrae, etc.). VOSS.LAT.F.36 - PRISCIANUS Membr., saec. x-xi, 320x215, fol. 187. 4 iv (l-32) + (iv-l) (33-39)+6 iv (40-87) + (v-2) (88-95)+ (v-l) (96-104)+iv (105-112)+ (vi-2) (113-122) + v (123-132)+6 iv (133-180)+ 1 fol. (181) + (rv-2) (182-187). Fasciculi numerati in fine in marg. inf. ad sinistram a librario ipso litteris, ex quibus adhuc exstant d (32’), ƒ - l (47’, 55’, 63’, 71’, 79’, 87’), o - q (112’, 122’, 132’), s -y (148’, 156’, 164’, 172’ 180’), additis iuxta t et v numeris Ui et iiii; ceterae litterae cultro compactoris desectae sunt. Manus saec. xvi fasciculos numeravit in initio in marg. inf. ad dextram litteris A — Z. Aliquot folia exhibent demonstratorem folii qui dicitur, scil. parvum filum in marg. insertum duobus vel tribus foraminibus et in acie folii nexum, ad indicandum a quo folio liber incipiat, cf. 25 r , 40 r , 69 r , 109 r 118 r (filum deperditum est, sed fora mina exstant), 126 r (non filum, sed in angulo dextro inf. scidula nexa), 130 r , 133 r , 151 r , 170 r ; eodemmodo 156 r et 161 r ,quamquamineis nullus fiber incipit. Textus 245x165, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), fin. 42 (partim atramento partim stilo fin.). Complures librarii scripserunt ut videtur: primus lr-14r, igr-39’, 63’ b fin. 28 - 64’ b fin. 6,65 rb -66™, 67’ b fin. 15 - 104’, 113 r -132’ (124’ a fin. 6-13, 130™ fin. 23-42, 132’ a fin. 1-21 scripta esse videntur a quarto librario), 136’ b fin. 18 - 170™, 176™ fin. 25 - 179™; secundus 14’-18’; tertius 40 r -63’ b fin. 27 (61 rb fin. 14 - 61’ a fin. 26 alia manu scripta sunt); 64’ b fin. 7-65™,66 rb -67’ b fin. 14, 133 r -136’ b fin. 18 (nescio an 61 rb fin. 14- 61 va fin. 26 alia manu scripta sint, 133 rb inde a fin. 28 usque ad finem col. a primo librario), quartus 105 r -112’ (quattuor ulteriores fineae 105 rb scriptae sunt a primo librario), 172 r -176™ fin. 24; quintus 170 rb -171’; sextus 179^-186’; septimus 187 r -187’. Minuscula Carolina. F.2 r littera init. maior atramento ducta, ex ramis, frondibus, capitibus ani- malium composita; in textu litterae init. minores et simpliciores atramento ductae. In initio (1’) scholium litteris capit. scriptum est.
Tegumentum saec. xvi (chart, inflexibile membr. tectum, duobus vinculis ex corio confectis munitum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex qui- bus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -l va . <TERENTIUS, HEAUTONTIMORUMENOSI I. l,l-2,7>. 2»-170»*. priscianus, institutiones grammaticae : i-xvni [ed. M. Hertz (Gramm. Lat. ed. H. Keil, voll. 2-3)]. Praemittitur (1 * b ): Huius auctor codicis Priscianus grammaticus extitit vir eruditissimus Cesariensis de octo partibus disputans orationis scribensq(ue) epistolam hanc ad Iulianum Patricium; (2 r ) praefatio: Cum omnis eloquentiae, etc.; (2 vb ) lib. i: Philosophi diffiniunt uoce(m), etc.; (11») n; (19*)'®; (25») iv; (30 v ) v; (40») vi; (54») vii; (69*) vm; (85») ix; (94») x; (102*) xi; (109») xn; (114») xm; (118*) xiv; (126») xv; (130*) xvi; (133») xvn; (151*) xvm; (170»*) subscr.: Explicit liber octavos decimus de constructione. subsequuntur libri de duodecim versib(us) Virgilii; sequitur post unam lineam vacuam scholium: Priscianus p(ri)mu(m) libru(m) maiore(m) fecit de octo partib(us) orationis (et) de (con)structione,posteafecit h(un)c libru(m) de duodeci(m) principalib(us) uersib(us) virgilii sub int(er)rogatione discipuli (et) responsione magistri. postea fecit libellu(m) de no(min)e (et) p(ro)no(min)e (et) u(er)bo ad instruendos pueros que(m) priscianu(m) minore(m) d(ici)m(u)s. 170» b -186*. PRISCIANUS, PARTITIONES DUODECIM VERSUUM AENEIDOS PRINCI- palium: Arma uirumque (...) versus genere uniformis, etc. [ed. H. Keil (Gramm Lat. 3), 459—515]. F. 186* b fin. subscr.: Explicit ars Prisciani viri clarissimi eloquentissimi grammatici Cesariensis feliciter. Qui obiit die k(a)l(endae) Oct(o)- b(ris) indictione V, olibrio console. Ego theodorus discipulus dionisii viri disertissimi memorialis sacn scnnii ep(isto)larum et adiutor viri magni prisciani questoris sacri palatii scripsi in urbe roma et constantinopoli [O. Jahn, Uber die Subscriptionen in den Handschriften römischer Classiker (Berichte ü. die Verhandl. d. kön. Sachs. Gesellschaft d. Wiss. zu Leipzig. Philol.-Histor. Cl. 3, 1851), 359; Priscianus, ed. M. Hertz (Gramm. Lat. ed. H. Keil 2, 1855), viii, adn. 15]. 187»-*. Scholia in subscriptionem 186* laudatam: Tres s(un)t cqsarie a no (min)e claris dictc, etc. (mox laudatur quidam Iohannes Scottus, an Eriugena ?), in vocem philosophum (Philosophus gr(ece) int(er)p(re)tat(ur) amator, etc.), in versus (Versus p(ri)mus libri hui(us) genera, etc.) et in res musicas. Ad opera Prisciani exstant paucae glossae et scholia partim a librariis ipsis partim aliis manibus eiusdem temporis vel paulo posterioribus scripta. Prisciani opera minora, ed. F. Lindemannus (1818), xiii sqq. [cod. R]; ed. H. Keil (Gramm. Lat. 3, 1859), 400; C. Jeudy, La Tradition manuscrite des Partitiones de Priscien et la version longue du commentaire de Rémi d’Auxerre (Rev. d’Histoire des Textes 1, 1971), 127 sq. prov.: Gallia (occidentalis: monasterium S. Michaelis in Periculo Maris?). poss. : Marg inf. 187*: emptus a Th. Bas (son?) 6 fl. — hier. commelinus (T 1597) (cf. catal. Bibl. Cominel. partis an. 1606 Lugd. Bat. in auctione

6 rebus: (2 r -3 v ) quattuor paginae ex editione (sed an. 1642) titulum et prae- fationera exhibentes; (4 r -6 r med.) titulus et epistula dedicatoria: Gwilelmus Haeda de origine situq(ue) insignis urbis Traiectensis. Sanctae et venerabili Ecclesiae Ultraiectensis [sic] Gwilelmus Haeda (...) honorem et omne bonum. Ait Ecclesiastes: Dedi cor meum (...) stultitiam [1, 17] et id quidem - ad affectum perducat. Data Calendis Maij Anno salutis Millesimo DXXII. 1522; (6 r med.—6 v vacant); (7 r-v ) Ex annalibus Ecclesiasticis Caes. Baronij tom. 9: Invicto igitur animo — Romanu(m) Pontifice (m) scriptae [ed. Coloniae Agrippinae 1624, tom. 9, col. 255, 65-256,59]; (8 r ~ v ) <p. scriverii) adnotationes historicae, inter quas de nomine urbis vulgo Utrecht dictae; (9 r ) Gulielmi Hedae de origine situq(ue) insignis urbis Traiectensis; prologus: Urbis Traiectensis situm atq(ue) origine(m). etc. [ed. laud. 4, etc.]; in fine (131 v ): Hactenus Heeda decanus S tf Joannis Traiectensis, vico Egmondano oriundus, olim Regis Costelloe Philippi Augusti Austrasijq(ue) scriba, sepultus Antuerpiae in templo diuae Virginis Mariae. Anno MD.XXXVI 0 . réXo c,. Variae manus supra laudatae textum multis in locis correxerunt, marginibus adnotationes adscripserunt; idem fecit p. scriverius, qui interdum addidit varias lectiones et excerpta ex aliis codicibus opus Hedae continentibus, qui codices indicantur hoe modo: ms. Zul (passim), vel apographum Zpdemi (?, cf. 10 v ; an codex Const. Hugenii?) apographum Helmich (cf. e.g. 13 r , 24 r , 25 r ; est codex ex bibliotheca Werneri Helmichii (1551-1608), rerum divinarum inter- pretis prius Ultrajecti, postea Amstelodami); Banchemij exemplar (13 r ) vel ms. Banch. (e.g. 24 r , i.e. ex bibhotheca Johannis a Banchem Curatoris Univ. Lugd. Batav. annis 1594—1600); in Burchiano Cod. (24 1- , cf. 139 y , i.e. codex penes Lambertum van der Burch (1542-1617) quondam canonicum S. Mariae Ultrajectensis). Collatio a P. Burmanno instituta, exstat in Bibl. Univ. Ultraject. ad Rhenum (cf. Tiele, Catal. 1, 359, num. 1573), ut et altera, a P. Bondam confecta (ibid. num. 1576). S. Muller Fz., Lijst van Noord-Nederlandsche Kronijken (Werken v. h. Histor. Genootschap Utrecht, Nwe Ser. No. 31, 1880), 44 (sub Oxford); id., Het oudste Cartularium van het Sticht Utrecht (Werken etc., 3e Ser., No. 3, 1892), lxxiii sq.; lxxxi sq. (cod. L.). 132 r — 137 v med. Tabula ac rerum memorabilium index. 137 v med.-138 r vacant. 138 v -139 v . <p. scriverii) carmen De Tragora (i.e. P. C. Boekenberg, 1548- 1617): Sumere Boêotd Titulos quumposset ab Aure, etc.; cetera pars 139 v vacat ut omittam adnotationem (a 5criverio scriptam ?) de codice quodam Lamberti van der Burch. 140 r -155 v . anonymi narratio de diversis rebus gestis sub diversis episcopis Ultrajectensibus: De decimis noualium in Gelria: Dominus Otto bonae memoriae electus, etc. [ed. C. Pijnacker Hordijk, Quedam narratio de Groninghe, de Thrente, de Covordia et de diversis aliis sub diversis episcopis Trajectensibus
(Werken v. h. Histor. Genootschap Utrecht, Nwe Ser. 49, 1888), 1-90; cf. xxv (cod. B)]. scriverius hic illic adnott. marg. adscripsit diversis temporibus. Quae leguntur 140 r —140 v lin. 14 edidit L. A. J. W. Baron Sloet, Oorkondenboek der Graaf schappen Gelre en Zutfen (1872), num. 435 et 370, ex hoc cod.; S. Muller Fz., op. laud. 185-188 (num. 1-2); id., Lijst van Noord-Nederlandsche Kronijken, 45 sq. 156 r -157 v . DE CONDITORIBUS ET DE ABBATISSIS MONASTERII VulgO dicti LEEUWEN HORST prope Nordwichem, belgice: Fundateurs van de Abdie van Leuwenhorst mette Successien van de Abdissen: Inden jare doen men schreeff twaeliffhondert eenen- sestich, etc. 158 r . De monasterys quibusda(m) frisit; sunt paucae adnotationes de monasteriis Doccumensi, Vertuna, Staurie. 158 v -159 v vacant. 160 r . P.S. [P(etri) S(criverii) ?) IBoertige Gloesse/ opten Text/ van ’/ Wout sonder genade,I met hetgeen daer oen hangtj en vast is: Dat Hollandt hondert jaer te vroeg be- dijekt sou wesen, etc. 160 v vacat. 161 r . ratio, belgice (an. 1626-1630). 161 v . Excerptum ex jacobi meyeri commentariis sive annalibus rerum flandricarum, scil. ex lib. ui: Loca quaedamj Ex antiquis Annalibus deprompta,/ Legatorum atque ordinumj Hollandiaej majestatem auctoritatemq (ue) / constantia: Anno MLXIII. Aldenardae — Hollandie,etc. Jac. Meyerus Annal. Flandriae lib. III [Antv. 1561, fol. 25 v , infra], et adnotatio, in qua enumerantur abbates Egmon- dani, qui Harlemenses erant et dignitatem deposuerunt. 162 r — 163 v . Unum folium (scil. 75) ex libro liturgico quodam typis impresso cum notis musicis, exhibens fragmentum Hturgiae in festo Inventionis S. Crucis (Mai. 3): Ad Matutinam: Responsoria et Versus sine lectionibus. Folia legi debent hoe ordine: 162 r , 163 v , 162 v , 163 r : Responsorium. Gloriosum diem... In quo Redemptor nostef\ mortis vincula — situata, In qua [salutis Auctor... [cf. Bre viarium Roman. (Mechlinae 1869), 503, 504]. 1 et 164, membr., saec. xv 1 , Uttera cursiva formata (l r et 164 r textus maxima ex parte evanuit). Sunt duo folia ex libro rationum exactoris regalis in pago ponthivensi (vulgo: Ponthieu en Picardie), spectantia ad annum a S. Johanne Baptista (24 iun.) 1433 usque ad S. Johannem Baptistam 1434. F.l praebet rationes pertinentes ad Abbatisvillam (vulgo: Abbeville, caput pagi Ponthivensis); laudantur l v Sandre Warin quidam: Des Reuenues dun autre coulombier (...) audit lieu dabbeville lequel coulombier Sandre Warin fait par lordonnance et bail alui fait par nos seignieurs des comptes et tresoriers du Roy n(ost)re s(eigneur) a paris (...), et Jehan Gorre: (...) led (it) coulomb (ie )r fa baillie par Jehan gone lors Receueur (...), etc.; f. 164 praebet rationes pertinentes ad urbem cui nomen vulgo Rue: Cens Rentes et Reconnaissances deues au Roy nostre seigneur a Rue et ou pais d’eno (iron),
inter alia adnotantur venditiones frumentariae anno 1433: (...) par le nouuel Registre et comptesprecedents (...) pour le terme du noel mil IIII ot XXXIII (...) de ble vendus (...) etc. prov.: Belgium. poss.: petrus scRTVERius (f 1660) (l r : P. Scriverij; fortasse num. 30 in: Libri Appendiciarii Bibliothecae Scriverianae... quae auctione publica distribuentur 8 Augusti 1663... Amstelodami... 1663, Libri in Folio: Heda de Episcopis ultra- jectinensibus M.S. varieq (ue) manu notatus). — is. vossrus (Catal. Colom. num. 51; CMA 2, 2376.51). - ger. vossius (catal. Vossii num. 51). - bibl. leid. (scidula num. 51; catal. an. 1716, p. 371, num. 37: Gwilelmus Haeda de origine, situque insignis urbis Trajectensis, etc.). VOSS.LAT.F.38 - IACOBUS ET OCTAVIUS DE STRADA Chart, (sim. Briquet 10545), saec. xvi ex.-xvn in., 313x225, fol. 51. Tegumentum saec. xviii (chart, inflexibile charta varii coloris praesertim rubri tectum; tergum et anguli: corium fuscum; resectio fohorum deaurata); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum posthgatum tegumento adglutinata sunt. series imaginum quinquaginta exhibentium varias machinas ad elevandam aquam, quae imagines delineatae sunt atramento fusco et violaceo. l r . Titulus: Variae ac fatales mo/lendina construendi Inuentiones, Pads et Belli tempore / admodum necessarie, quibus diuersa instrumentorum ge/nera sunt adiuncta ad eleuandam cum magna facilitate / aquam ab infimis partibus ad sublimiores, et alia Fontiu(m), / Aedificiorum et Hortulor(um) usui, et iucunditati seruientia, / multaeque aliae commoditates et utilitates quae ex / aquae motu haberipossunt, nunquam / alias uisae.\ Per Octauium de Strada, Ciuem Romarui(m). / S. C. M. Nobilem Aulicum etc. / ad / Serenissimum Principem et Dominum, D(omi)n(u)m / Vincentium Gonzagam, Ducem Mantue IIII / et Montis Ferratis II. [i.e. Vicenzo i Gonzaga, dux Mantuae, 1587—1612] Dominum suum semp(er) / Clementissimum. Re vera inventor est jacobus de strada [1507-1588, cf. U. Thieme-F. Becker, Allgem. Lexikon d. bildenden Kiinstler 32 (1938), 145 sq.], cuius opus edidit nepos octavius annis 1617/18 germanice [cf. op. laud. 148] et gallice [exemplar huius edit, exstat Lugd. Bat. in Bibl. Thysiana]. Pars prior edit, galhcae (1617) continet imagines numer. 1—50, pars ulterior (1618) imagines numer. 51-100. Imagines in cod. Voss, (exceptis eis numer. 9, 15, 18, 24, 36, 37) exstant in ilia edit.; en tabula, in qua numeri Vossiani cum numeris illius edit, comparantur:
VOSS.LAT.F.39 Cod. Vindob. Bibl. Nat. 10846 [Philos. 37] exemplar est ab Oct.de Strada ipso delineatum, cf.: Tabulae Codicum Manu Scriptorum... in Bibliotheca Palatina Vindobonensi asserva- torum, vol. 6 (1873), 246. prov.: Italia (Mantua ?). poss. : l r marg. sup. (partim del.): Bourdelot, i.e. pierre-michon bourdelot (cf. K. A. de Meyïer, Notes sur quelques manuscrits de Pierre Bourdelot conservés a Leyde (Scriptorium 3, 1949), 259; Catal. Bourdelot f. 14 v : Machinae omnis generis Octaoiani Stradae. fol. Jigurato; Omont, Catalogue Bourdelot, 96). — ^Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 50; CMA 2, 1375.50 [sic, lege: 2375]). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 50). - bibl. leid. (scidula num. 50; catal. an. 1716, p. 371, num. 38: Octavii de Strada variae, ac facties inventiones construendi molendina, figuris designatae. In chart.). VOSS.LAT.F.39 - GREGORIUS TURONENSIS, ADO VIENNENSIS Membr., saec. xi 1 (c. an. 1000-1025 iudicio J. J. G. Alexander, Norman Illumi nation..., 226), 315x225, fol. 135. 6 iv (l-48) + (v-2) (49-56)+iv (57-64) + (v-2) (65-72) +7 iv (73-128) + (rv-l) (129-135). Fasciculi a librario ipso numerati in fine marg. inf. fere in medio numeris i-x (1-80) et xxi-xxv (81—120); duo ulteriores numeros non praebent. Fasciculi qui desunt, scil. xi—xx, efficiunt cod. hodie Paris. Bibl. Nat. ms. lat. 5920 (cf. Krusch in edit, infra laud., xxx sq.). Textus 230/240x170, col. 2 (spatium inter columnas mm 18-19), lin. 35 (stilolin.). Scripsit unus librarius qui se nominat frater hervardus (cf. 135 v ), nisi quod 18 v et 19 vb alia manu conscripta sint (de aliis codd. ab Hervardo scriptis cf. J. J. G. Alexander, A romanesque copy from Mont Saint-Michel of an initial in the Corbie Psalter (Millénaire monastique du Mont Saint-Michel 2, 1967), 241 et adn. 11; 242; cf. Fr. Avril, La décoration des manuscrits au Mont Saint-Michel (xie et xne siècles) (ephem. laud., 204). Minuscula Carolina.
Initia singulorum librorum litteris maioribus ornatioribusque atramento ductis (28 v , 39 v , 51 r ; 10 r : littera colore flavo ornata) vel rubris (l r , 74 v ) distinguuntur. In initio inscriptio rubra. Tegumentum saec. xvi (chart, inflexibile membr. tectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum post- ligatum tegumento adglutinata sunt. F.l r lucis ope depictum est ap. Espiner-Scott, Claude Fauchet (1938), fig. 16; 135 v pars inf. ap. Alexander, op. supra laud., tab. la. l r -80 v . gregorius TURONENSis, HisTORiA francorum: i-vi. 17 Cumque die sabbati [ed. B. Krusch-W. Levison (1951), 3.13-286.14]: Incipit historia Fran corum collecta a beato Gregorio Turonensi ep(iscop)o; praefatione et indice capitum lib. i omissis sequuntur post inscriptionem duae lineae vacuae, deinde lib. i incipit verbis: Scripturus bella regum, etc. [ed. laud. 3,13]; (10 r ) n; (28 r ) m; (39 r ) iv; (50 v ) v; (74 r ) vi. F.46 rb lin. 14 exstat lacuna (in textu non indicata, postea vero, fortasse a correctore saec. xn, nota Tironiana in marg. addita est), scil. iv. 25 transmissum — 26 suis, qui [ed. laud. 156.17—158.19], 47 rb lin. 30 altera (simili modo indicata quo supra, insuper cruce in textu et adnotatione margin, a cl. fauchetio addita: malta bic desu(n)t), scil. iv. 30portas repperiunt- 43 solemnia [ed. laud. 163.3-178.11]. Singulis libris (primo excepto) praemit- tuntur indices capitum, sed opus non capitibus divisum est. Librarius ipse pauca correxit; manus saec. xii multis in locis textum correxit verbis prioribus erasis. A. Duchesne codice (tunc Petaviano) usus est ad emendandum textum, quem edidit in vol. I operis cui titulus: Historiae Francorum Scriptores (5 voll., Lutet. Paris, 1636—49, ex quibus tria posteriora edita sunt a Francisco filio, cf. 1, p. 252: (■■.)• In emendando sequmti opere [scil. Historia Francorum] quinquepotissimum Mss. Codd. (...) usus sum. Horum duo servantur in Bibliotheca Thuana, reliquos subministravit Alex. Petavij Regij Senatoris humanitas (...). Ed. W. Arndt (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 27 [cod. D3]; Grégoire de Tours, publ. par H. Omont (1886), xvii; B. Krusch, Die handschriftlichen Grundlagen der Historia Francorum Gregors von Tours (Historische Vierteljahrschrift 27, 1932), 686 sqq. (passim: cod. D. 3); ed. B. Krusch-W. Levison (MGH Script, rer. Merov. 1 (ed. 2 1951), xxx [cod. D3]. 81 r -135 v . <ado viennensis, chronicon); initium deest; textus hodie incipit inde a verbis: numero concluduntur, etc.; desinit in verbis: iniuria moritur (i.e. in an. 868) [PL 123,31 A 10 - 138 A 4]; 81 r marg. sup. p. petavius adnotavit: Ado Viennensis a p. 17 vers. 8 Edit. Basiliens. 1568. F.135 v subscr.: Fr(atr)is hervardi post longu (m) penna laborem/Optata (m) gaudens bic tervuit requiem. Librarius ipse et manus saec. xii hic illic textum correxerunt. prov. : Gallia (occidentalis: monasterium S. Michaelis in Periculo Maris ?). poss. : <Monasterium s. michael in periculo maris, vulgo: Mont Saint- Michel) (cod. Paris. ms. lat. 5920, f. 25 v —26 r : Liber Sci Michaelis qui furatus
fuerit anathema sit, cf. W. Arndt, ed. laud., 27; B. Krusch, ed. laud., xxx; J. J. G. Alexander, Norman Illumination..., 227). - claude fauchet (| 1602) (l r marg. sup.: Claudij fauchetij regij consiliarij Curiae monetaru(m) Presidis; 80 v , 81 r , 135 v marg. inf.: Claudij Fauchetij; cf. J. G. Espiner-Scott, Claude Fauchet, sa vie, son oeuvre (1938), 296; ead., Claude Fauchet. Recueil de 1’Origine, etc. (1938), 45, adn. 2; ead., Documents concemant la vie et les oeuvres de Claude Fauchet (1938), 209). - p. petavius (l r marg. inf.: PPetaui(us); in angulo dextra sup.: P. 44). - alex. petavius (num. 208; cf. Catal. Petav. 52 r , 51 r ; de Meyïer, Petau 20; 25; 72 sq.; 141 adn. 55). - <christina sueciae regina>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 14; CMA 2, 2339.14). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 14). - bibl. leid. (scidula num. 14; catal. an. 1716, p. 371, num. 39: Gregorii Turonensis historia Francorum, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. — J. J. G. Alexander, Norman Illumination at Mont St.Michel 966-1100 (1970), 24 adn. 2; 35 adn. 5; 37 adn. 1; 39 adn. 2; 212; 221; 224-227 (praesertim 226-227); 230; 232. VOSS.LAT.F.40 - CYPRIANUS Membr., saec. ix 1 (1-90), x (91-97), xi (98-100), 307x235, fol. 100. (iv-8) + (iv-1) (1-7)+9 iv (8-79) + (iv-l) (80-86)+ (m-2) (87-90)+ (iv-l) (91-97) + (n-1) (98-100). Fasciculi (usque ad 79 r ) in fine a librario ipso numerati in medio marg. inf. numeris n-xi, ita ut primus fasciculus periisse videtur. Textus: 1-90: 220/225 x 155, lin. 30; 91-97: 200x 150, lin. 30; 98-100: 215 x 160,lin. 36 (stilo lin.). Tres librarii scripserunt:primus l r -90 r ,secundus 91 r -97 v , tertius 98 r -100 v . Minuscula Carolina, l r -90 r ad exemplum minusculae Turo- nianae. Initia singulorum opusculorum litteris maioribus atramento ductis distinguun- tur; inscriptiones et subscriptiones litteris semi-uncialibus scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et posthgata ut in cod. F. 33. 1*—100 v . CAECiLn cypriani opuscula et epistulae nonnullae (ed. G. Hartel (CSEL 3.1-3,1868, 1871)]: (l r ) <de habitu virginum): Disciplina est, etc. [ed. laud. 1, 187-205 (rv)]; (8 V ) <Ps.-cyprianus, immo novatianus) (cf. B. Melni, Studia in Corpus Cyprianum (1946), passim), de bono pudicitiae: Aliquas officiorum, etc. [ed. laud. 3,13—25; Novatiani Opera, ed. G. F. Diercks (CC 4, 1972), <113.2>-127; cf. <104> sqq.; <110> (cod. K)]; (13 r fin. 20) de lapsis: Pax ecce, etc. [ed. M. Bévenot (CC 3.1, 1972), <221 >—242]; (24 v lin. 17) de catholicae ecclesiae unitate: Cum moneat, etc. [ed. M. Bévenot, The Tradition of Manuscripts. A Study in the transmission of St. Cyprian’s
Treatises (1961), 96-123; id., ed. laud. <249>-268]; (34 r ) de bono patien- tiae: De Paciencia, etc. [ed. Hartel 1, 397-415 (xn)]; (41 v tin. 18) de zelo et livore: Zelari quod, etc. [ed. laud. 1,419-432 (xni)]; (47 r tin. 14) de mortali- tate: Et si apud, etc. [ed. laud. 1,297-314 (vm)]; (54 r tin. 17) ad deme- trianum: Oblatrantem te, etc. [ed. laud. 1,351-370 (x)]; (62 v tin. 12) ad fortunatum: Desiderasti Fortunate, etc. [ed. R. Weber (CC 3.1, 1972), <183)- 216; cf. lviii; <182)(cod. K)]; (74 r tin. 5) <epist. 11): Incipit ad clerum de depraecando d(omi)no pro peccatis nostris: Cyprianus presbiteris (...) salutem. quam- qua (m) sciam, etc. [ed. Hartel. 2, 495-502, ulteriora verba bene valere - valete omittuntur]; (76 v tin. 10) <Ps.-cyprianus, immo auctor ignotus) ad nova- tianum: Cogitanti mihi — tota sanguinea [ed. laud. 3,52—67.26; Novatiani Opera, ed. G. F. Diercks (CG 4, 1972), <137>-151.10; cf. <130) sqq.; <136) (cod. K)], cetera desunt exsecto folio; (83 r ) <de dominiga oratione), folio exsecto incipit inde a cap. 2 verbis a quo nobis [ed. Hartel. 1, 268.2—294 (vn)]; (90 r tin. 25-90 v vacant); (91 r ) de opere et eleemosynis: Malta (et) magna, etc., usque ad cap. 25 co(m)munis actus est tuus [ed. laud. 1,373-394.1 (xi)], cetera desunt deperdito folio; (98 r ) <epist. 63): folio deperdito incipit inde a cap. 4 verbis bene dict(us) (et) iustijicat(us), etc. [ed. laud. 2,703.19-717]. Textus desinit 100 v tin. 6; cetera folii pars vacat, nisi quod infra ad sinistram manus saec. x/xi adnotavit: Benei Cyp(ri)an(us)\ Disciplinaj Aliquas. In parte vetus- tiore opuscula numerantur a tibrario ipso numeris hi—xiii (numerus rv non exstat); textus correctus est manu paulo posteriore. Cypriani Opera, ed. G. Hartel (CSEL 3.3, 1871), <2>; praef., lx; lxi [cod. K]; J. Chapman, The order of the treatises and letters in the manuscripts of St. Cyprian (The Journal of Theol. Studies 4, 1902), 106; H. von Soden, Die Cyprianische Briefsammlung (Texte u. Untersu- chungen... 20, 3, 1904), 252 (num. 91); M. Bévenot, St. Cyprian’s De Unitate chap. 4 in the light of the manuscripts (Analecta Gregoriana 11, Series Facult. Theol. Sectio B (num. 5), 1938), lxxvii; id., The Tradition of Manuscripts. A Study in the transmission of St. Cyprian’s Treatises (1961), 10; 15; 22; 49 sq.; 61 sq.; 66 sqq.; 93; 137. prov.: Gallia (ager Turonensis: f. 1—90) et Germania (f. 91—97, 98—100) (?). poss. : is. vossius (Catal. Colom. num. 65; CMA 2,2390.65). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 65). - bibl. leid. (scidula num. 65; catal. an. 1716, p. 371 sq., num. 40: Caecilius Cyprianus de Disciplina & Habitu virginum, etc.). VOSS.LAT.F.41 - FERDINANDUS OLIVERIUS DE SANCTA COLUMBA Latine et Lusitanice, chart, (multa signa chart., e.g. sim. Briquet 13767, 13769, 13995-14023, 13999, 5927 (42 et 50), 3477, 4854, 1027; angelus cum litteris BC infra positis; serpens inter litteras BB; sim. Briquet 14035 (238-255)),
saec. xvi (post an. 1555; 239-254 post folia praecedentia scripta sunt), c. 310x215 (1- 174), c. 298x190/195 (175-237), c. 305x205 (238-255), fol. 255. Usque ad 133 folia priora singulorum fasciculorum numerata a librario ipso in medio marg. inf. A.1, A.2, etc., usque ad litteram Qj inde a 137 (134—136 vacant) rursus inde a littera A, sed adnotandum est 137 r numeratum esse A.3, litteram B deesse (nam 151 r numeratur C.T), ut et folia numer. D. 1—4; inde a 178 r litterae non exstant. Multa folia conglutinata sunt a librario ipso; 129-136 in angulo dextro super, mutila, alia folia valde maculosa sunt. Totum codicem scripsit unus librarius, scil. ferdinandus oliverius de sancta columba (qui idem auctor utriusque opens est) litteris cursivis (cf. W. Vogel in opusculis infra laud.). Tegumentum saec. xvn (membr. flexibile vinculis ex corio confectis munitum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. FERDINANDI OLIVERI DE SANCTA COLUMBA (1507—85) Opera duo: l r —236 v . ars NAuncA, autographa: (l r ) index: Ferdinandi Oliverii/ Ars Nautical Viagem do Magalhdës; (l v vacat); (2 r ) Prefatio in artem nauticam Ferdignandi oliuerij de sancta columba: A primordijs gentium usui fuit necessaria ars nauigandi, etc.; (5 V med.) Exordium totius operis: Nos igitur, qui utrumq(ue), (et) scholas, (et) mare plures annos pertulimus, etc.; (7 V ) Auctoris de patria, parentibus, (et) nominibus suis, exametrum: Auiger est locus — affero fructus [ed. L. de Mattos, op. infra laud. 240], et Idem auctor ad lectorem: Accipe studiose lector, artem nauticam, etc.; (8 r ) Pars ia: Incipit prima pars artis nautice Ferdigna(n)di oliuerij, de quibusdam in- strumentis ad prima(m) nautar(um) institutionem conducentibus (...): Ars nautica, quam (et) officium nautar(um) dicimus, etc.; (134 r —136 v vacant); (137 r ) Pars na: In secundam partem artis naualis Ferdigna(n)di oliuetani, pr$facio, cum exordia incipit: Postq(uam) nautas in priori parte, etc.; (141 r ) Incipit secunda pars artis naualis Ferdigna(n)di di oliuetani, de fabrica navium, (et) opere naupegesimo (...): Coele mouente productionum, etc., quae pars hodie aliquot lacunas praebet deper- ditis foliis; (175 r -177 v vacant); (178 r ) Pars ma: In tertiam partem artis naualis ferdignandi oliuerij de sancta columba prqfatio incipit: Qui artem exercent homines, etc.; (181 r ) Incipit tertia pars artis naualis (...) de officio nautarum (...): Postq(uam) in prima (et) secunda huius operis partibus, etc.; (226 v ) Incipit libellus eiusdem actoris [sic] de classe armata et bello navali: Quoniam de naumachariis, etc., qui libellus videtur esse excerptus ex alio opusculo Oliverii cui titulus: Arte da guerra do mar [ed. Coimbra 1555, cf. Vogel, op. infra laud. 452]. Post finem primae partis legitur (133 v ) inscriptio: Missa pro nauigantibus. In- troitus, sed nihil sequitur. Textus ornatus est imaginibus instrumentorum nauticorum partim atramento modo ductis, partim variis coloribus depictis, ut et variis figuris, tabulis, et duabus mappis (42 r , 50 r ), omnibus ab auctore
ipso confectis, qui idem textum multis in locis correxit. Manus lusitanica saec. xvi vel xvn margini 49 r adscripsit: esto es imposible poderse hazer, addito monogrammate. Nic. Witsen, Aeloude en Hedendaegschen Scheepsbouw en Bestier (1671), 53, qui idem tabb. xviii et xix delineationes partium navalium edidit ex hoc cod. tune Is. Vossii, scil. 152 v , 154 r , 154 v , 156 r , 157 v , 158 t , 159 r , 165 r , vid. I. Müller, op. infra laud. 235-236 (Abb. 1-2); W. Vogel, Ein neuentdecktes Lehrbuch der Navigation und des SchifFbaues aus der Mitte des 16. Jahr- hunderts (Hansische Geschichtsblatter 17, 1911), 370-374; id., Ein unbekannter Bericht von Magelhaes’ Weltumsegelung (Marine-Rundschau, April 1911), 454; A. Schück, Zur Ent- wickelung des ‘Jakobsstabes’ (Mitteilungen d. Geograph. Gesellschaft in München 8, 1913, 1. Heft), 1 sqq. (edidit 72 v -73 r et in tab. i depictum est 74 r ); L. de Mattos, A ‘Ars Nautica’ de Fernando Oliveira (Boletim Internacional de Bibliografia Luso-Brasileira 1, 1960), 239-251 (ap. quem depicta simt p. <241-244> et <247-250> l r , 22 r , 33', 36»- et pars mappae inter 50' et 51 r , 98 r , 63 r , 165 r ); I. Müller, Die Schiffshygiene in einem lateinischen Manuskript des 16. Jahrhunderts über die Schiffahrtskunde (Ars nautica) (Forschung-Praxis-Fortbildung: Organ f. die gesamte praktische u. theoretische Medizin 17, 1966), 234-240 (Abb. 2 = 152 v , 154 r , 154 v , 156 r , 157 v , 158 v , 159 r , 165 r ; Abb. 3 = tabula mundi inter 42 r er 43'; Abb. 4 = 98'; Abb. 5 = 69'; Abb. 6 = 191 v ); G. Timmermann. Alte Quellen über die Anfönge des Konstruierens von Schiffen (Janus 54, 1968), 272 sqq. 236 v med.-237 v vacant ut omittam adnotationem lusitanice scriptam 237 v : S(enh)or/ hu(m) liuro dos de v.m. achej avenderj ontem de veludo azul ou verde cu(m)\ fi.gu.ras por dentro tem no migel/ maceira os liureiros dar o'o reza’o/ dele pedilhe m(as) o na’o vendese se/ na’o a v.m. besoas mans de v.m./ Jer(oni)mo Correa da Silva. 238 r —254 v . viagem de fernAo de magalhXes secundum narrationem cuiusdam socii et suppletus ex aliis fontibus [ed. primus M. de Jong, Um roteiro inédito da Circunnavegagao de Fernao de Magalhaes (Coimbra 1937), 9-27, cf. 1 sqq.; P. Valière, Recherches sur Fernando Oliveyra (Fragment num. 4). Le Voyage de Magellan, édition critique, traduction et commentaire (Nantes 1971)]: (238 r ) Viage(m) de Magalhaes. (manu paulo posteriore); (238 v vacat); (239 r ) Prologo da uiagë de fernao de magalhaes, na demada de maluco por el rey de castella: A causa e rezao, etc.; (240 v vacat); (241 r ) Viagë de fernao de magalhaes, escripta p hu, home q foy na cöpanhia: A uinte dias dagosto, etc. Epitome de la Bibliotheca Oriental y Occidental, Nautica y Geografica de Don Antonio de Leon Pinelo... 2 (Madrid 1739), 669; W. Vogel, Ein unbekannter Bericht von Magalhaes’ Weltumsegelung (Marine-Rundschau April/Mai 1911), 458-460 ; 582-596: interpretatio germanica. 255 r ~ v vacat. prov. : Lusitania. POSS.: FERDINANDUS OLIVERIUS DE SANCTA COLOMBA. - IS. VOSSIUS (Catal. Colom. num. 15; CMA 2, 2340.15). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 15). - BIBL. LEID. (scidula num. 15; catal. an. 1716, p. 372, num. 41: Ferdinandi Oliverii de Sancta Colomba ars nautica, etc.). litt.: C. Hazewinkel, Biblioteca Universitaria de Leida. Manuscritos refe- rentes a Portugal e a Bresil (Boletim Internacional de Bibliografia Luso- Brasileira 1, 1960: Fundos de Manuscritos), 227.
VOSS.LAT.F.42 - PLINIUS SECUNDUS MAIOR Membr., saec. xm 2 , 315x215, fol. 250 (1—249 et 128bis). 5 vi (1—60) + (vi— 1) (61-71)+6 vi (72-142, inter quae 128bis)+2 v (143—162) + (v-l) (163—171) + (iv—1) (172-178)+3 vi (179-214)+n (215-218)+iv (219-226)+vi (227-238) + ra (239-244) + 1 fol. (245)+i (246-247)+ 1 fol. (248)+ 1 fol. (249).Plurimi fasciculi exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, a librariis ipsis scripta; quae exstant 95 v et 107 v manibus posterioribus addita sunt; 142 v , 152 v , 238 v verba reclam. non exhibent, 171 v perperam. Manus saec. xvin ut videtur, folia numeravit usque ad 244. Textus 210/235x130/145, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 8; 2 r -9 r : col. 4), lin. 52-62 (atramento lin.). Complures librarii codicem scripserunt, quorum partes haud facile discerni possunt, e.g. primus scripsit l r -60 v ; secundus 61 r -107 v (prima manus intervenit 100 r -101 y ); tertius 108 r -119 v (altera manus scripsit 108™); quartus 120 r -130 r (tertius librarius intervenit 124 v marg. inf. lin. 6-126™ lin. 44); quintus 131 r -142 v , etc.; primus librarius munus incipit scribens in marg. sup. l r : Assit principio s(an)c(t)a maria meo. Littera gothica textualis. In initio (l r ) littera init. maior bicolor (rubro caeruleoque coniunctis) orna- mentis et lineis eisdem coloribus ornata; litterae init. pleraeque minores sin- gulorum librorum bicolores eodem modo, singulorum capitum coloribus rubro et caeruleo alternis depictae et lineis violaceis et rubris omatae. Inscriptiones rubrae, 143 r -147 v exhibent nonnullas inscriptiones virides; hic ilhc nondum depictae sunt. In imis paginis inde a 113 v usque ad 162 v litteris parvis tituli ad usum rubricatoris indicantur variis manibus anglicis scripti, cf. 113 v -125 v ; 131 v -133 v (scriptorio lapide scripti); 127 v -129 v (nescio an scripti a librario ipso); 131 r ; 134 r —142 r ; 143 r — 162 v . Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 34. p_244 v . c. plinius secundus, naturalis historia: i-xxxvii. 199 primum pondere [ed. L. Ian-C. Mayhoff 1-5, 474.10 (1892-1909)]: (1™ lin. 1) Vita plinii ex catalogo uirorum illustrium tranquilli: Plinius secundus noue(m) menses, etc. [C. Suetoni Tranquilli reliquiae, ed. A. ReifFerscheid (1860), 92—93]; (lin. 26) prologus.’ Plinius secund (us) uespasiano suo salutem. libros historie nouiciu (m) camenis — sc(ri)psit [ed. laud. 1,1—10]; (2™ lin. 18) Gaii plinii secu(n)di. Incipit historiarum mundi elencos libror(um) omnium, xxxvn. liber unus qui p(ri)m(us). libro secundo continentur [ed. laud. 1, <11>—128]; (9' b -9 v vacant); (10 r ) lib. n: Mundus est hoc, etc.; (20*) m; (25') iv; (30') v; (35 y ) vi; (43 y ) vn; (51') vm; (59 v ) ix; (66') x; (73') xi; (82') xn; (86 y ) xm; (91') xrv; (95 y ) xv; (100') xvi; (108') xvn; (117') xvm; (128 y ) xix; (133 y ) xx; (141 y ) xxi; (148') xxn (inde a § 66); (151 y ) xxm; (159') xxrv; (164 v ) xxv; (170 y ) xxvi; (176 1 ) xxvn;
(180 v ) xxvin; (191 r ) xxix; (196 v ) xxx; (202 r ) xxxi; (207 r ) xxxii; (212 r ) xxxni; (218 r ) xxxrv; (224 v ) xxxv; (232 r ) xxxvi; (238 v ) xxvn; in fine (244 vb ) post unam lineam vacuam librarius addidit litteris ornatioribus: Primu(m) pondere. Desunt nulla lacuna indicata (21 vb lin. uit.): ra. 38 Volscum posiea — 70 Cn. Pompeium L [ed. laud. 1,247.12-259.12], (41 rb lin. 6): vi. 148 insula Ascliae - 152 statuisse [ed. laud. 1,491.16-493.5], (113 vb lin. 24): xvn. 165 eius quoque -116 fin. [ed. laud. 3,112.4-17]; (142 va post lin. 12): xxi. 21 quater- num — fin. [ed. laud. 3,387.10-14] cetera folii parte vacua; (147 vb post lin. 48): xxi. 161 cotoneo -xxn. 65 utilissimos [ed. laud. 3,431.18-460.20] cetera parte 147 v et parte f. 148 r (usque ad col. 2 c. med.) vacuis. F.153 r-V vacat lacunam indicans: xxiii. 37-54 saluberrimum [ed. laud. 4,12.5-18.12], similiter 157 vb lin. 10 - 158 v : xxiii. 166 regium-xxiv. 7 uel cortex [ed. laud. 4,53.17-56.13] (159 r marg. sup. manus saec. xv adnotavit: hic no(n) fiat num(er)us q(uia) deficitp(ri)ncipiu(m) quarti libri usq(ue) ad qui(n)tu(m)); 168™ lin. 19 (pars) — 20 vacant, ubi desunt xxv. 97 messibus — seruantur [ed. laud. 4,128.17—18], insuper 169 rb lin. 10 desunt nulla lacuna indicata: xxv. 117 funduntque — 141 in alia [ed. laud. 4,155.2-162.4]; quamquam 178 vb sex lineae ulteriores vacant, nihil deest, ut et 226 ra pars inf. - 226 v (lector quidam adnotavit 226 r : nil defic(it)). Post xxxvii 111 g(ra)tissimu(m) [ed. laud. 5,430.7] (242 ra lin. 47) sequuntur pauca excerpta ex isidori etymol. (de quibus cf. in edit. laud, app. crit. 431-432). Iterantur 245 ra : xiv. 141 fin. — 149 d(e)nsioraq(ue) [ed. laud. 3,37.5-39.4], quae suo loco leguntur 104™ lin. 31 - 104 vb lin. 29; 248 r — 248 v : xv. 134 eo dona - xvi. 24 neglecte reli\gionis [ed. laud. 2,554.11-3,7.25], quae suo loco leguntur 100 r —100 vb fere in fine; adnotandum est haec fragmenta litteras init. coloratas non exhibere spatiis relictis. F. 124 v textus scriptus a librario desinit in verbis herbas tuas (xvm.251); 125 r librarius qui scripsit 108 r - 119 v , inc. inde a verbis k(a)l. iun. (xviii. 255); textus interiacens, scil. xvra. 251 spargo - 255 xii k(a)l. [ed. laud. 3, 213.8-214.9] non deest, sed scriptus est 124 v marg. inf. ab isdem duobus librariis; completo 130 v librarius ipse addidit in marg. inf. xix. 96 et cruda - 97 fin. [ed. laud. 3, 274.7-14], 13l r alter librarius incipit inde a cap. 98. Marginibus adscriptae sunt correctiones a pluribus librariis; insuper complures lectores saec. xiii-xv varia scripserunt, praecipue adnotationes medicas. 246 ra ~ b . adnotationes et definitiones iuridicae, scriptae a duabus manibus saec. xiv, ut videtur: (col. 1) (iymp(er)atoria(m) magestate(m) [sic] n(on) sol(um) armis d(e)corata(m), etc.; (col. 2) I(us) sc(ri)pt(um) e(st) lex plebiscita, senat(us) (con)sulta, p(ri)ncipu(m) placita, etc. 245 rb -245 v , 246 v -247 v et in marg. manus cursiva saec. xv varias adnotationes medicas et praecepta scripsit; laudatur saepe Galenus. Aliae manus 248 r marg. varia praecepta addiderunt; in marg. inf. legitur excerptum ex Sozomeno: Sozomen(us). co(n)sta(n)tius co(n)sta(n)tini magni pat(er) m(u)lta clem(en)cia er ga ho(m)i(n)es, er ga deu(m) u(er)o maxima religione utebat(ur), etc.
Fr. Oudendorpius codicem partim contulit cum edit. Lugd. Bat. ap Hackios an. 1669 divul- gata, quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Leid. (765 E 7—9). 249. Saec. xv, 225 X 155; textus inter lineas rubras (sine notis musicis) scriptus, in parte super, evanidus est. Litterae init. nondum depictae sunt. (gradualis fragmentum: Dominica i Adventus>: (pestende nobis — da nobis; (Ayd te, domine - confundantur; (Dyominus dabit - fmctum suum; <Dominica n Adventus>: (Pyopulus syon ecce dominus ueniet ad sal\uandascetera desunt, 249 v vacat. prov.: Gallia (septentrionalis vel ager Parisiensis). poss. : Aliquot canonici Leodienses saec. xiv - xv (248 r marg. sup.: Iste lib (er) est I(ohanm)s (?) M. de P. C. (saec. xiv); infra: mathei d(e) longis (con)stitit xxii flor(enis) [de Mathaeo, "f post an. 1363, cf. J. de Theux de Montjardin, Le Chapitre de Saint Lambert a Liège 2 (1871), 45 sq.]; 246 r in spatio inter columnas: guill(elmi) rosinerii can(onici) leod(iensis) (saec. xrv/xv); 244 v marg. inf.: Iste liber est ivill(el)mi de reuey ca- n(onici) leodien(sis) (f post an. 1419, cf. op. laud., 137 et 195), qui supra sub col. 2 adnotavit: ii franc (is) (?, quae verba fere evanida sunt). - <guillelmus menapius (I 1561) > (teste J. Fr. Gronovio, cuius cf. opusculum cui titulus: In aliquot Libros C. Plinii Secundi Notae. Lugd. Bat./Roterod. 1669, p. 11; apparet nomen Menapii scriptum fuisse in initio codicis, fortasse in folio ante folium hodie primum, quod tempore Gronovii exstabat, sed hodie deperditum est). — (joh. livtneius (t 1599)y (teste Gronovio; in cod. Leid. Gron. 86 (de quo vid. J. Geel, Catal. Librorum Manuscr. qui inde ab anno 1741 Bibl. Lugd. Bat. accesserunt. Lugd. Bat. 1852, p. 170, num. 562) f. l r Gronovius descripsit adnotationes possessoris ex f. 1 cod. Vossiani, deinde addidit: Io. Livineii hie liber est, nomen Livineii vero hodie in cod. non legitur). — F. l r marg. super. col. 2: Collegij Societ** lesu Antuerpiae 1599. D^omus). P<rof essay. (litteras D. P. alia manus addidit), super col. 1 eadem manu: S(ocietasy. /(««>. A(jitoer- piensisy. - is. vossius (Catal. Colom. num. 52; CMA 2, 2377.52) - ger. vossius (Catal. Vossii num. 52). - bibl. leid. (scidula num. 52; catal. an. 1716, p. 372, num. 42: Plinii historiae naturalis libri XXXVII, etc.). VOSS.LAT.F.43 - LIBER JOB Membr., saec. xm», 320x225, fol. 123. 3 iv (1-24)+n (25-28)+iv (29-36) + n (37-40) +5 iv (41-80)+n (81-84)+2 iv (85-100)+vi (101-112)+iv (113-120)+ 1 fol. (121) +1 (122-123). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta.
Textus 190/200 x 135, col. 1—3, lin. 41 (l r -8 v ), 42 (9 r —121 r ), sed textus biblicus plerumque lin. 22 (atramento lin.); f. 122-123; textus 260x180, col. 3, lin. 62 (atramento lin.). Littera textualis formata (textus biblicus) et textualis. In initio littera maior bicolor (rubro caeruleoque coniunctis), lineis eisdem coloribus ornata, ut et 3 r ; in textu litterae init. minores coloribus rubro et caeruleo alternis depictae et lineis colore altero ornatae; signa paragraphorum rubra et caerulea. In summis paginis tituli compositi ex litteris coloribus rubro et caeruleo alternis depictis. Tegumentum ut in cod. F. 37; terna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -121 r . LIBER JOB <cum GLOSSA ORDINARIA WALAFRIDI STRABI et ANSELMI laudunensis glossa INTERLINEAR! ^ [Biblia cum glossa ([Basileae, Ioh. Petri de Langendorff et Ioh. Frobenius de Hammelberg], 1506), 3, f. 5-83]: (l r ) <hieronymi praefatio): Cogorper singulos — maliuolumprobet [PL 28,1137—1142; Stegmüller, RB 344]; (l va lin. 28) <eiusdem altera praefatio) priori sub- nexa: Si autemfiscellam - negocio [PL 29,63-64; Stegmüller, RB 357; cf. Lambert, 417; cod. Voss, non laudatur]; (l vb lin. 28) prothemata: Quedam hystorice hic d(ic)untur-i(n) s(ua)po(suit)p(otestate) [PL 113,748-751; cf. Lambert, 416]; (2 vb lin. 20) glossa ordinaria: Moraliter p(er) iob chr(istu)s. i. capud (et) corpus — mmeru(m) tenemur [Biblia cum glossa 3, f. 5 col. 1 lin. 1-50]; (3 r lin. 20) (hieronymi argumentum in librum job) : In terra quidem iob habitasse, etc. [PL 29, 118; Stegmüller, RB 349], deinde textus biblicus cum glossa incipit; textus desinit in verbis: q (uod) n(on) transit operatur. In fine subiunguntur (120 r lin. 13—23) glossula in Job 38,31 ex ordinaria breviata desumpta: Numq(ui)d pot(er)it coniung(er)e micantes pliades. pliades ab oriente — humilietur; (lin. 23—26) alia glossula in Job 38,34: Numq(ui)d eleuabis in nebula u. t. (et) modo d(omi)n(u)s dum se ipso nobis loquitur — nos deserit; (lin. 27-121 1 lin. 5) glossula in Job 39,19 ex glossa ordinaria deprompta: <[N)umq(ui)d p(re)bebis equo - n(on) fecisset, ut et (lin. 6-37) in Job 40, 12-13: hoe p(er) se ipsu(m) - discerpens exit, Testiculi sunt cogitationes - lamine ferre comparatur (ut et e.g. in cod. Vatic. Lat. 76); post unam lineam vacuam (lin. 39-40): Greg(orius). hoe michi opere — incunctanter ap(er)io [=Gregorii Magni Moralium lib. xxxv, in fine: PL 76,780 D 1-3], et iterum post unam lineam: Explicit iob. Librarius ipse saepe verba prius omissa ipse addidit in marginibus ut et manus cursiva saec. xm; librarius ipse vel manus eiusdem temporis hic illic marginibus adscripsit verba Gregorii Magni ex Moralium in Job libris; alia manus cursiva saec. xm saepe marginibus adscripsit adnotationes hodie partim quasi evanidas. 121 v vacat. 122 r -123 r . excerpta ex libro job: (con)surge(n)s diluculo [ex. Iob 1,5], etc.
In fine (123 ro lin. 21) altera manus addidit litteras F S. D (?); cetera columnae pars et 123 v vacant. prov.: Gallia. poss.: is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 340). — bibl. leid. (scidula num. 338; catal. an. 1716, p. 372, num. 43: Commentarius anonymi in Jobum, etc.). VOSS.LAT.F.44 - NOTITIA DIGNITATUM IMPERII ROMANI Chart, (duo capita parva bovis, ex quibus alterum (1—20) sim. Briquet 14433), saec. xvi (c. med.), 307x215, fol. 34. 2 v (1-20)+vn (21-34). Codex continet picturas variis coloribus satis rustice depictas a librario ipso, qui textum litteris cursivis scripsit. Tegumentum saec. xvn (membr. flexibile; resectio foborum purpurea); quatema folia chart, praeligata et postbgata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. NonnA dignitatum imperii romani, non integra intermixta aliis rebus: l r . stemma cognationum; in parte infer, exstant duae figurae caprorum atra- mento ductae super fundum caeruleum (ut ap. H. Omont, Notitia Dignitatum Imperii Romani. Reproduction du ms. lat. 966 de la Bibl. Nationale [1911], num. 16). 1 T . figura urbis romae, scil. virgo armata sedens (ut ap. Omont, num. 15); supra inscriptio haec legitur: Urbs que aliquando desolata nunc clariosior [sic] piiss: imperio restaurata. 2 r-v . <anonymus de rebus bellicis), duo excerpta: cap. 1.1-2: De inhibenda largitate. Bellica(m) laudem - collatoribus utebatur [ed. E. A. Thompson, A Roman Reformer and Inventor (1952), 93.9—30], praemissa pictura cum inscriptione. Co(m)mode auctoritates varig priscor(um) Monetae (cf. fig. 1 ap. Thompson; ap. Omont num. 2) et cap. 4.1: De iudicum pravitate. Ad haec igit(ur) - ditatafir- mabitur [ed. laud. 95.25-96.11], praemissa pictura cum inscriptione: Felix in- choatio sacrae divin^q (ue) monetg (cf. ed. laud. fig. 2; ap. Omont num. 3). ^ 3r_24 v . NOTITIA DIGNITATUM IMPERII ROMANI, SCÜ. PARTIS ORIENTIS: Notitia dignitatu(m) omniu(m) ta(m) Ciuiliu(m) qua(m) Militariu(m) inpartibus Orie(n)- tis: Praefectus p(re)torio orie(n)tis — Officiu(m) aute(m) viri spectabilis vicarii dio- ceseos Asians habet ita (..•). Exceptores (et) caeteros officiales. Vicarius Asianae [Notitia Dignitatum..., ed.^ O. Seeck (1962), 1—53]. Exstant picturae, sed non omnes, ut in ed. Seeck; in cod. desunt, 8', 9*, 10*, 12*, 15*, 20*, 21* vacuis, eae quae
in ed. laud, reperiuntur p. 11-12, 15-16, 19-20, 23-24,28 (fig. 7-16), 37, 39, 48, 50; quae in cod. exstant conferendae sunt cum figuris ap. Omont, scil. num. 17-19, 21, 23, 25, 27, 29-31, 34-38, 43. 24 v -25 v . DE montibus, portis, viis urbis romae: De Montibus Romae. Auentimis Mons i(n)tra urbe (m) dictus, etc.; De Portis Romae. Collatina po (r)ta a Collatia opido romt vicino, etc.; De vijs romae. Appia via ab Appio Claudio dicta est-Salaria via q (uia) p(er) ea(m) Sabini sal mari deferebant; praemittitur pictura septem montium. 25 v -26 v . <NOTITIA DIGNITATUM IMPERII ROMANI, SCÜ. PARTIS OCCIDENTAL» >, Sed Campaniae, Apuliae et Calabriae, Dalmatiae tantum [ed. 2 Seeck, 220-225: num. xliii-xlv], cum picturis (ut in ed. laud.; cf. Omont, num. 103-105). 27 r -28 r vacant nisi quod 27 r legitur vox Praeses. 28 v -32 y . <anonymus DE rebus bellicis), excerpta: (28 v ) cap. 16: Expositio Libumae [ed. Thompson supra laud. 102.14-25]; (29 r ) cap. 8: Expositio thicho- difri [ed. laud. 98.11-24] et cap. 9: Expositio Clipocentri [ed. laud. 98.25-29]; (30 r ) cap. 7: Exemplum batiste quadrirotis [ed. laud. 97.26-98.10]; (30 v ) cap. 10: Expositio plu(m)batae et tribulatae [ed. laud. 99.1-14] et cap. 11: Expositio plumbatae mamilatae [ed. laud. 99.15-19]; (31 r ) cap. 12: Expositio currus drepani [ed. laud. 99.20-100.4]; (31 v ) cap. 13: Expositio currus drepani singularis [ed. laud. 100.5-10]; (32 v ) cap. 14: Expositio currus drepani clipeati [ed. laud. 100.11- 26]; deinde leguntur verba: hac ex Scoto; cum picturis (cf. ap. Thompson fig. 11, 4, 3, 5-8; ap. Omont num. 12, 5, 4, 6-9). F.29 v legitur haec adnotatio tantum: Exemplata est haec Cosmographia quae Scoti dicit(ur) ad Theodosium Augustu(m) picturis ex vetustissimo Codice que(m) habui ex Spirensi bibliotheca A(n)no d(omi)ni 1436 k(a)l. Jan(uarii): Dum Ego petrus donat(us) Dei patientia Epischop(us) patauin(us) vice s.d.pp'. [i.e.: s(anctissimi) d(omini) (Eugeniiy p(a)pe\ iiij generali bastliensi Concilio praesiderem, attamen apographum Donati ipsius non est cod. Voss., sed cod. hodie Oxon. Bodl. Canon, lat. misc. 378 [cf. O. Seeck, Zur Kritik der Notitia Dignitatum (Hermes 9, 1875), 223; 225], 32 r quaedam astrononica tantum, scil. signa et nomina planetarum, et adnotatio: Quanto igit(ur) rerum foedere i(u)uant element a caelum j membra succurrent compagini. et res ipsa. P. Defensanda. 33 r -34 v vacant nisi quod 34 v exstat figura atramento delineata (clipeus? speculum?). prov.: Italia (?). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 75; CMA 2, 2400.75). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 75). - bibl. leid. (scidula num. 75; catal. an. 1716, p. 372, num. 44: Notitia Imperii R., etc.). litt.: Byvanck, 80. - id., Antike Buchmalerei (Mnemosyne Ser. 3, Vol. 8, 1940), 192. — I. G. Maier, The Giessen, Parma and Piacenza codices of the ‘Notitia Dignitatum’ with some related texts (Latomus 27, 1968), 101; 128 adn. 5; 131 sq.; 137 [cod. f].
VOSS.LAT.F.45 - HIERONYMUS Membr., saec. xiv 2 /xv 1 (c. an. 1400), c. 135x230, fol. 63. Codex hodie hoe modo compositus est: v (1-10) + {rv (11-17,20)+i (18-19, inserta inter folia hodie numer. 17 et 20) }+2 rv (21—36) +m (37—42) +rv (43—50) +m (51—56) + {(57/58-62/63)+(59/60+61)}; ex epistularum numeris et ex textu, ut et ex numeris priorum foliorum nonnullorum fasciculorum et ex verbis reclamatoribus quae dicuntur, apparet multa folia deperdita et quae exstant tempore incerto perperam ligata esse. Codex prius compositus erat ex quinio- nibus (secundo fasciculo excepto), ex quibus primus integer exstat (1-10); tertius (21-28) hodie caret folio primo ultimoque; quartus (29-36) tertio octavoque; quintus (37-42) primo, quinto, sexto, decimo; sextus (59, 51-56, 60) primo ultimoque; septimus (43/50, 57/63, 58/62, 61) secundo, quinto, nono; octavus (44 49) primo, quinto, sexto, decimo; ceteri fasciculi desunt. Fasciculus secundus quatemio est, cuius folia hodie numerantur 11-17, 20; librarius desinit in medio 17 v et 20 r incipit alium textum scribere, alter libra- rius lacunam complevit inserens duo folia (hodie numer. 18 et 19) post 17. Verba reclamatoria quae dicuntur, scripta a librariis ipsis, exstant 10 y , 20 v , 33 v , 36 v ,41 v , 50 v ; in multis aliis foliis versis manus cursiva (saec. xv/xvi) verba reclamatoria addidit. Priora foha nonnullorum fasciculorum exhibent in marg. inf. numeros romanos postea additos. Fere omnia foha plus minusve infuscata atque maculata sunt. Folia perperam ligata legi debent hoe ordine: 1-42, 59, 51-56, 60, 43, 57, 58, 61-63, 56, 44-49. Textus: 1-10, 1S-19: 215/220x160, lin. 47-55; 11-17, 20: 215/230x160, lin. 35 (20 r : lin. 38) (atramento lin.); 21-28: 230/235x165, lin. 42-48 (atra- mento lin.); 29-42: 215x150/155, lin. 41-47; 43-49 : 205x145, lin. 41-45; 50-63: 210/215 X 145/150, lin. 42-50. Quattuor librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -10 v , 18 r -19 v (littera cursiva libraria, aliquando fere hybrida); secundus ll r -17 y , 20 r_y (littera textualis gothica italica); tertius 21 r -28 y (littera gothica cursiva libraria); quartus 29 r -63 r (littera fere libraria). F.l r littera init. maior rubra ornamentis rubris omata; l y -10 y , 18 r litterae init. rubrae; ll r -l+ litterae init. minores coloribus rubro et caeruleo vel rubro tantum depictae; in cetera codicis parte litterae init. desunt spatiis relictis, ut et in toto codice inscriptiones, exceptis l r et 5 y , ubi colore rubro scriptae sunt. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco tectum, emblemate Univ. Lugd. Bat. impresso omatum); quatema folia chart, praeligata et postligata (bina priora et posteriora varii coloris sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praehgatum tertio ut et secundum tertio postligato adglutinata sunt.
7 l r -63 v . hieronymi epistulae [ed. I. Hilberg (CSEL 54—56, 1910-18)]: foliis deperditis multae epistulae desunt omnino vel earum initium aut finis; hodie codex has continet: (l r ) ep. 14 (marg. sup.: ad heliodoru(m) monachu(m))\ (2 V ) ep. 38; (3 r ) ep. 76 ilium te - ciuitates [ed. laud. 55, p. 35.18-36.20]; 45; (4*) ep. 15; (4 V ) ep. 16; 85; (5 r ) ep. 109; (5 V ) adv(er)s(us) heluidiu(m) des(an)c(t)e m(arie) v (ir)ginitate p(er)petua. IX [PL 23, 193-216]; (10 r ) ep. 120: praef. et cap. i [ed. Hilberg 55, p. 472-479.9]; (1 l r ) ep. 75; (12 v ) ep. 2; 9; sequitur sine ulla distinctione (13 r lin. 7—24) ep. 12; (13 r lin.27) ep. 68; (14 1 ) ep.54; (18 r ) ep. 130, usque ad continentia et [ed. laud. 56, p. 175—191.28]; (21 r ) ep. 79 bonum in — subvertit [ed. laud. 55, p. 90.22-99.24]; (22 v ) ep. 148, usque ad reprobatur a domino [ed. laud, 56, p. 329-349.1]; (25 v lin. 7) ep. 118; (27 r med.) ep. 119 rogamus — magna est [ed. laud. 55, p. 455.6-466.5]; (29 r ) ep. 66 facilia — fin. [ed. laud. 54, p. 661.13-665]; (29 v ) ep. 147, sed inter 30 v et 31 r desunt in oscula — Syriam inde [ed. laud. 56, p. 321.16-328.7]; (31 r ) ep. 39; (33 v ) ep. 11; 10; (34 r ) ep. 13; (34 v ) <sermo de Quadragesima} (ep. 27 inter spurias): <Q^uomodo miles - sacerdotibus [ed. I. Fraipont (CC 78, 1958), <533>-535.48]; (35 r ) ep 41 inter spurias, immo <pelagii epist. ad oceanum de opprobriis) : ante pertulit — fin. [PL 30,293 D 5 — 297 B]; (36 r ) ep. 43; (36 v ) ep. 46 verum ut — condones [ed. laud. 54, p. 341.1—343.3] ut pars ep. 43; 36 v marg. inf. leguntur verba reclama- toria quae dicuntur: post p(ri)orem, a quibus incipit ep. 27, quae vero deest, ut et pars prior ep. 24, folio deperdito post 36; (37 r ) ep. 24 stomachum non - fin. [ed. laud. 54, p. 216,17-217]; 71; (38 r ) ep. 22, usque ad in monte saluatus [sic] [ed. laud. 54, p. 143—155.18]; (40 r ) ep. 22 vacuus e(st) — reseruatur quid [ed. laud. 54, p. 172.1—195.13]; (43 r ) ep. 126 et eruditum — fin. [ed. laud. 56, p. 143.23—145.6]; 108, usque ad non domus [ed. laud. 55, p. 306—311.4] (44*) <pars uit. physiologi, qui in fine epistulae ad Praesidium insertus est>: deponit ne eu(m) - fin. [PL 30,193 B 6 - 194 B]; deinde sub ea co(n)dicione — e(ss)e venturum, quae sunt verba ulteriora epist. genuinae [ed. G. Morin (Bulletin d’ancienne littérature et d’archéologie chrétienne 3, 1913), 58.162— 163]; 73; (45 r ) ep. 146; (46 r ) ep. 55, usque ad uult nubat [ed. Hilberg 54, p. 486—493.2]; (47 r ) ep. 57 et intrasse — fin. [ed. laud. 54, p. 514.16—526]; (48 r ) ep. 119, usque ad scribens [ed. laud. 55, p. 446—455.6]; (50 r ) ep. 1 erat — fin. [ed. laud. 54, p. 7.14—19]; <epist. ad praesidium) (18 inter spurias): <JV>«//a res — Euge, meus [ed. G. Morin in ephem. supra laud. 54.1—56.73]; (51 r —52 v ) ep. 13 inter spurias, est <Ps.-severi, immo pelagii epist.ad claudiam de virgi- nitate), duo excerpta: (51 r ) quo (con)minat(ur) - filia dei, et (52 v lin. 10): Crescat tibi — i(n)uiolabilis obs(er)uacio [Sulpicii Severi libri qui supersunt, ed. C. Halm (CSEL 1, 1866), 232.10-244.8 et 249.19-250.12]; (52 v ) ep. 106, usque ad discordet [ed. Hilberg 55, p. 247-249.16]; (53 r ) ep. 77; (54 v ) ep. 3; (55 v ) ep. 4; (56 r ) ep. 5; ep. 3 inter spurias, est <Ps.-paulini nolani, immo pelagii ad marcellam): <M^agnam humilitati — in secula [S... Paulini Nolani

litterae init. aliorum caeruleae lineis rubris ornatae, litterae init. singulorum capitum coloribus rubro et caeruleo alternis depictae, plerumque lineis colore altero ornatae; in textu litterae capit. colore rubro ornatae sunt. In- scriptiones rubrae. F.3 (ex libro liturgico quodam avulsum) insertum vacat in parte recta; in parte versa littera maior B aurea tantum exstat, ramis frondosis aureis adiectis et coloribus rubro, caeruleo, viridi, fusco ornata. Tegumentum ut in cod. F.37; terna folia chart, praeligata et postligata, ex qui- bus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r . versus de bernardo CLARAEVALENSi: Mira loquar, sed digna Jide, bem- harde, quid hoc est? — Donee celeste fiat terrestre cadauer (16 vss.) [cf. Walther 1,11071, qui vero cod. Voss, non laudat]. l v -167 v . <guilelmus TORNAGENSis, flores bernardi), in decem libros distributi, quibus singulis indices capitum praemittuntur: Incipit prologus excerptor(um) b(eat)i B(er)nardi abbatis: Cum non essem alicui exercicio magnop(er)e occupatus — p(er) a(n)notacio(n)es ibi iuxtasepositas designaui. Explic(it) p(ro)logus; (2 r ) lib. i: Quid e(st) deus. Q,(u)i est merito quidem, etc.; (18 r ) ii; (30 r ) m; (43 v ) iv; (53 r ) v; (75 v ) vt; (91 v ) vn; (115 r ) vm; (144 r ) ix; (156 v ) x, qui liber desinit (167 v med.) in verbis (con)fig(ur)atu(m) de(n)iq(ue) corp(or)i claritatis sue. Cetera pars 167 v hodie vacat, nisi quod littera init. rubra N maior depicta est, inter quam et finem textus exstant duae lineae vestigia inscriptionis rubrae exhibentes; fortasse legebantur olim hic excerpta quaedam in laudem B. Mariae Virginis ex opusculis Bernardi desumpta (inc.: Non est quod me magis delectet), quae saepe leguntur in aliis codd. Flores Bernardi continentibus. De editt. cf. Hain, Repertorium bibliographicum, 2925; Stegmüller, RB 1731, 1. M. Bernards, Zur Verbreitung der Bernhardflorilegien (Studiën u. Mitteilungen z. Geschichte d. Benediktiner-Ordens 64, 1952) non laudat cod. Voss, inter codd. p. 237-241 enumeratos, neque in opusculo suo cui titulus: Zur Ueberlieferung der Bemhardschriften (Cïteaux in de Nederlanden 5, 1954) inter codd. p. 154-157. prov.: Germania (regio fluvii Rheni (?), ex monasterio quodam Cisterciensi). poss.: is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 345). - bibl. leid. (scidula num. 342; catal. an. 1716, p. 372, num. 46: Excerpta ex B. Bernardo Abbate, etc.). VOSS.LAT.F.47 - DUDO Chart, (sim. Briquet 12801), saec. xvi, 310x215, fol. 104. 8 vi (1-96)+iv (97- 104). Librarius ipse folia numeravit (2-101). Textus 230/235x150, lin. 26-30. Littera cursiva.
Ornamenta nulla. Tegumentum saec. xvi (membr. flexibile); duo folia chart, praeligata (eadem quae in cod. ipso). l r —101 r . <DUDO, DE MORIBUS ET GEST1BUS PRIMORUM NORMANNIAE DUCUM libli m> [PL 141,609—756 D]: (l r ) epistula ad Adalberonem Laudunensem: Epistola panegyrica atq(ue) apologetica ratione transcursa: Inclito et pie senerando, quem gems omat (...) Adalberoni (...) Dudo super congregatione(m) Sancti Quintini decams. Gloriosissimi no (min) is tui — semtorem celestis aul$ [ed. laud. 609-614 A 8; versus qui sequuntur, in cod. omittuntur]; (4 V ) lib. i: Totius namq(ue) molis urbe descripto, etc. (omittitur epilogus: ed. laud. 625 D 8 - 628.3); (ll r ) n: Cum superna, etc. (omittuntur in cod. praefatio, apostropha, epilogus); (32 r vacat); (32 v ) m: Quoniam quidem, etc. (omittuntur praefatio, apostropha, versus); desinit in verbis: (...) dux magnus Richardus. Obijt anno (...) 996 [ed.: (...) anno (...) millesimo secundo]. Marginibus adscripsit manus saec. xvi/xvn lemmata, et in initio adnotavit: Dudonis historia De Reb. gest. Norman. 101 Y —104 v vacant. prov.: Gallia (septentrionalis ?). poss.: alex. petavius (num. 791, qui exstat in tergo tegumenti, cf. Catal. Petav. 51 v : Dudonis historia de gestis normannorum 791, quae adnotatio a Petavio ipso catalogo adscripta est; non laudat de Meyïer, Petau). — <christina sueciae regina >. - is. vossius (Catal. Colom. num. 55; CMA 2, 2380.55). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 55). - bibl. leid. (scidula num. 55; catal. an. 1716, p. 372, num. 47: Dudonis historia de rebus Normannorum, etc.). VOSS.LAT.F.48 - MARTIANUS CAPELLA, VARIA Membr., saec. ix (c. an. 850), 307x250, fol. 95. (iv-1) (1-7)+ 11 rv (8-95). Fasciculi numerati a librario ipso in fine in medio marg. inf.: Q_.II— Q_.XI; ultimus numerum <Q_.XIly non exhibet: primus habet numerum Q_.I in initio. Textus 210/215x130/165, lin. 29 (2 r -7 Y , 10*-14 Y , 24 r -55 Y , 6+-87 Y , 88 Y , 89 Y - 91 r ), 28 (8 r -9 v , 15 r -21 v , 22 Y -23 Y , Ser-^, 88 r , 89 r ), 25 (22 r ) (stilo lin.). Minus- cula Carolina. In initio (2 r ) littera init. maior simplex et inscriptio litteris semi-uncialibus scripta; in marg. aliquot foliorum exstant diagrammata; 80 r leo et Sagittarius ruditer atramento picti. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 4; insuper unum
folium chart, praeligatum saec. xvi/xvn, hodie numer. I. Olim codex ligatus erat tegumento membran., cuius in parte interiore exstabat charta gallica quaedam, quae hodie in cod. BPL 2513 adservatur. F.l v , 61 v , 80 v , 3 V lucis ope depicta sunt ap. Leonardi, op. infra laud. l r (prius vacuo). <ratherii veronensis (f 974) sermo> (autogr. iudicio B. Bischoff): (inscr. litt. capit. rusticis) Cu(m) potentu(m) aliquis ad penitentia(m) accedit, de quo ignorat(ur), utru(m) corde an p(re)textu tantu(m), ut assolet, hoc agat humilitatis. Hec oratio sup (er) eu(m) post psalmos et letania (m) fundat (ur) ; inc.: D(omi)ne d(eu)s, creator hominu(m), rede(m)ptor, amator atq(ue) saluator, qui nemine(m) uis perire, etc.; expl.: sine fine tenerep (er) te, q(u)iuia, ueritases (et) uita, saluator mundi, q(u)i cu(m) patre [ed. Fr. Weigle, Die Briefe des Bischofs Rather von Verona (MGH Die Briefe der deutschen Kaiserzeit 1, 1949), 189-192; cf. 7—8: num. 13 (cod. L)]; in marg. sup. et inf. exstant additamenta auto- grapha. l v vacat, nisi quod manus saec. xv indicem librorum Martiani Capellae scripsit: lib(er) satiricor(um) libriVIII/ Ite(m) de dialectica lib(er) 1/{■■■). Ite(m) de armonia lib(er) I. 2 r -91 v . MARTIANUS GAPELLA, DE NUPTIIS PHILOLOG1AE ET MERCURII libri IX [ed. A. Dick (1925), 3—535]: Martiani Minei Felicis Capellg Afri Cartaginiensis de nuptiis Philologiae liber primus incipit: Tu quem psallentem, etc.; (ll r ) n; (19 r ) in; (30 v ) rv; (40 r ) v; (52 v ) vi; (66 r ) vn; (74 v ) vra; (82 r ) rx. Subscriptionem lib. i (ll r ) addidit lector posterior (an ratherius ?) in spatio relicto a librario, qui vero titulos et subscriptiones lib. ii-ix ipse scripsit. Exstant scholia et glossae marginales interlinearesque, pleraeque auctore <martino laudunensi (f 875) > [iudicio J. G. Préaux, Le commentaire de Martin de Laon sur 1’oeuvre de Martianus Capella (Latomus 12, 1953), 459; partim edidit sub nomine dunchad Cora E. Lutz, Dunchad Glossae in Martianum (Philological Mono graphs published by the Amer. Philol. Association 12, 1944), ex cod. Paris, ms. lat. 12960 (25 r -30 v )], praesertim ad lib. i-ii, vii-ix; quae glossae scriptae sunt a librario ipso vel manu eiusdem temporis; alias addiderunt aliae manus saec. ix—x, ut et ratherius veronensis, qui usus est plerumque litt. maiusculis [cf. Leonardi, op. infra laud. 85 sqq.; edidit p. 87-92 glossas Ratherianas]. E. Narducci, Intomo ad un comento inedito di Remigio d’Auxerre al ‘Satyricon’ di Marziano Capella e ad altri comenti al medesimo ‘Satyricon’ (Boll, di bibliografia e di storia delle scienze matematiche e fisiche 15, 1882), 552 sq.; J. G. Préaux. Deux manuscrits gantois de Mardanus Capella (Scriptorium 13, 1959), 16, adn. 8; C. Leonardi, Raterio e Marziano Capella (Italia Medioevale e Umanistica 2, 1959), 76-102 et tab. i-m (perperam in tab. n. 1 legitur f. 63 v pro 61 v ); id., I codici di Marziano Capella (Aevum 33, 1959), 443-489, (id. 34, 1960), 1-99; 411-524, praesertim 67 sq. (num. 89); C. A. Lutz, Martianus Capella, in: Catal Trans.lat. et Comment., ed. P. O. Kristeller 2 (1971), 370; J. Willis, De Martiano Capella emendando (Muemosyne, Suppl. 22, 1971), 85 sqq.
92 r_v . diagrammata spectantia ad lib. vi et vin; 92 v med.: (Ps.-cyprianus, de xii abusivis saeculi: praefatio): Duodecim abusiua sunt s(e)c(u)li. hoe est sapiens sine operib(us) — d(e)i indicium rotatur [ed. S. Hellmann, Pseudo-Cyprianus de XII abusivis saeculi (Texte u. Untersuchungen... 34. 1, 1909), 32. 1—9]. 93 r -94 v . <Ps.-HIERONYMUS>, COMMENTARIUS IN CANTICUM DEBORAE [Iud. 5,1]: Incipit Expositio ludicu(m) in Canticum Deborae: Bar ach uir deborg p(ro)phetidis Juisse traditur — sicut habes in iheremia p(ro)pheta [PL 23,1383 G - 1390 C; cf. Stegmüller, RB 3413; Lambert, III B (1970), num. 411], Sequitur uno tenore: 94 v -95 r . (anonymi commentarius de ieiunio (?)>: haec dic(it) d(omi)n(u)s exercituu(m): ieiuniu(m) quarti. ieiuniu(m) quinti (...) (et) letitia (et)c(et) [Zach. 8,19]. Ieiunuiu(m) quarti dicit(ur), q(uo)d iunio quarto m(en)se septimi decimi — uasa dom(us) d(omi)ni in babilone translata fuer(unt). Sequuntur uno tenore: 95 r . nomina mensium hebraeorum: Nomina m(en)suu(m) [sic] hebreor(um). P(ri)m(us) m(en)sis martius aebraicae nisan uocat(ur) —febroarius adar. Sequitur uno tenore: 95 r . adnotatio chronologica : Ab origine mundi usq(ue) ad natiuitate(m) noe-usq(ue) in p(re)sente(m) annu(m) q(ui) e(st) annus incamationis d(omi)ni dcccxv punt anni dcclxxvi. Ab origine mundi usq(ue) in p(re)sente(m) annu(m) iiiidlxxv [ed. Leonardi, op. supra laud. 78]. 95 v . diagramma sonorum xvin, ex quibus aliquot nominatim exscripti sunt: adquisitus, principalis principaliu(m), etc. [cf. Martiani Capellae lib. ix. 931: ed. Dick, 495 sq.]; genera syllogismi: predications (utrum utilis sit dialectica: Omnis disciplina utilis (est), etc.), conditionalis (Utru(m) utilis sit disputandi scientia: Si bene disputare utile e(st), etc.), mixtus (Utrum utilis est disputandi scientia: Si bene disputare utile (est), etc. [cf. Martiani Capellae lib. iv. 422 etc.: ed. Dick, 206 sq.], et primae formae primus modus: omne iustum honestum, etc. [eiusdem rv. 411: ed. laud. 199]; infra in marg. (ratherii epistula) (autographa iudicio Bischoff): Obsecro k(arissi)mam dominationis u(est)r$ paternitate (m) — (et) ego p(ro)pterea X missas uobis facia (m) cantare [ed. Weigle, 49, num. 9a]. prov.: Gallia (Autissiodorum). poss. : Monasterium s. germani autissiodorense ex dono helisei archidiaconi (50 v marg. sinist. et sup., ab imo usque ad summum, deinde a sinistra ad dextram litt. capit.: Hunc librum dedit Heliseus Archidiaconus s(an)c(t)o Germano pro uita aeterna; saec. x 2 ). — (ratherius episcopus veronensis). — 20 v : Guido de Lidols (?), Petrus; 53 r : Petrus (et) q(ui) co(n) illo (eadem manu saec. xiii, ut videtur, fortasse probationes pennae ?). - p. petavius (I r : D.32). — alex. petavius (num. 282, cf. Catal. Petav. 81 r ; 15 r ; de Meyïer, Petau 81 sq.). - (ghristina sueciae regina>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 64;
CMA 2, 2389.64). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 64). - bibl. leid. (scidula num. 64; catal. an. 1716, p. 372, num. 48: Martiams Mineus Felix Capella (••.). De Nuptiis Philologiae, etc.). litt. : Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. - G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Münchener Beitr. z. Mediavistik u. Renaissance-Forschung 5, 1970), 45. VOSS.LAT.F.49 - CICERO Membr., saec. xv l 2 , 300x205, fol. 236. 23 v (1-230) +m (231-236). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta ad perpen- diculum. Textus 205x110, lin. 33 (stilo lin.). Littera textualis humanistica. F.l r littera init. maior auro depicta, ramis frondosis coloribus albo, rubro, viridi, caeruleo, aureo depictis, ornata, tamquam pars ornatus marginalis textum circumdantis eodem modo depicti adiectis in summa pagina duobus puerulis et secundum oras papilionibus partim cultro compactoris desectis; in ima pagina corona laurea viridis circumdata circulis coloribus caeruleo, aureo, rubro depictis, in qua spatium auro circumdatum, destinatum ad insigne gentilicium numquam depictum. Litterae init. minores singulorum librorum eodem modo depictae, sed sine ornatu marginali; initia singularum epistularum litteris parvis et simplicibus coloribus rubro et caeruleo altemis depictis, ornatae sunt. Inscriptiones et subscriptiones rubrae, in initio inscriptio nondum scripta est. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F. 11 (Theveno- tianum); secundum folium praelig. hodie numer. 1*. l r -232 v . m. Tullius cicero, epistulae ad familiares [ed. H. Sjörgen (1925)]; (l r ) lib. i: Ego omni officio, etc.; (15 r ) n; (25 v ) m; (39 r ) rv; (50 v ) v; (66 r ) vi; (80 r ) vn; (94») vin; (100*) ix; (122 r ) x; (143 r ) xi; (159 r ) xn; (174*) xm; (202 r ) xrv; (208*) xv; (223*) xvi. F.201* subscr.: (...) liber quartos decimus finit (...) et (...) incipit quintus decimus, perperam, 208* recte: liber quintus decimus (...) incipit; 223 r subscr.: (...) liber sextus decimus (...) finit, perperam, et decimus septimus <incipit>. Verba graeca a librario omissa addidit altera manus in spatiis vel, ubi spatium non exstat, marginibus adscripsit. De epistulis haec adnotari debent: nonnullae epist. in duas vel tres partes divisae sunt, scil. i. 2 (2 r ~*), 9 (8 r -14*); vn. 18 (88 r ~*); vm. 8 (112*); aliae coniunctae sunt, scil. i. 5a+5b (3*-4 r ); m. 3 +4 (26*-27*); v. 10a+ 10b (56 r ~*), x. 21 +21a (133 r— *); 35+34a (142*); xi. 6+6a (145*); 13 +13a (149 r ); xn* 25+25a+26 (171 r — 172 r ); xm. 28+28a (187 r ); post vm. 2 modo inq(ui)

adventu saxonum: Quo t(em)p(or)e saxones uener(un)t i(n) b(ri)ta(n)nia(m): Tempore uortigerni regis, etc. [ed. laud. 2,231.4-233]; (2 V -3 T ) de regibus anglorum: Qui uocati su(n)t hue usq(ue) reges Westsaxonum (...) optinuerunt: dcccxxx. Athelwolfus - uirginis aquilonare(m) [ed. laud. 2,230-239 et 239 adn. 3]; inter 2 V et 3 r desunt deperdito folio: dccclxxii. Aluredus — emicuit [ed. laud. 2,234.21—237.2]; (3 V —4 1 ) series imperatorum romanorum, francorum, constantinopolitanorum, etc. [ed. laud. 2,213 med.-218.26, textus in cod. abbreviatus est]; (4 va ) duces normannorum, comités andegavorum, prin cipes NORMANNORUM IN APULIA ET SICILIA, COMITÉS FLANDRENSES: nomina tantum [ut in cod. A (Londin. Lambeth MS. 8) ap. Stubbs, cf. ed. laud. 2,267 sq.; 276; 275]; (4 vb vacat). 5 r -62 rb . ABBREVATio CHRONicoRUM; praemittuntur: (5 r ) notitia provinciarum galliae: <Pyrouintia lugdune(n)sium h(abe)t ciuitates num(er)o quinq(ue). Me (tro)polis ciuitas lugdunensium - ciuitas uinsitiensium [ed. laud. 1,7 (lin. uit.) - 9, cf. ed. Fr. Glorie, Itineraria: GC 175,1965), 386—406]; (pars maior 5 ya vacat); (6 ra ) origines hyberniae et scottiae: Hyberniapost Britanniam - Scotia [ed. laud. 1, 10]; de Britannia et mirabilibus eius: Britannia sicut legitur, etc. [ed. laud. 1,10—15]; in cod. sequitur (7 vb lin. 14—24) fauorinus. Verum est P(ro)fecto - ut nimis desit (cetera col. 2 pars vacat); (8 r ) prologus: Annos ab initio mu(n)di - memoriale per secula [ed. laud. 1,18-20]; (8 va lin. 13) De viris illustrib(us) q(u)o t(em)p(or)e scripserunt: Trogus pompeius - Radulfus (...) [ed. laud. 1, 20.6-24.2]; (9 v -12 r ) praefationes ex varus scriptoribus, scil. ex Iustino (Pompeio Trogo), Iulio Caesare, Solino, Eutropio, Iosepho, Egesippo, Augustino (de Civ. Dei), Hugone de S. Victore, Isidore (de viris illustr.), Orosio, Beda, Eusebio Pamphilo, Roberto abbate S. Michaelis de Monte [cf. ed. laud. 1,24.3—31]; deinde (12 v ) opus ipsum incipit (12 r in fine col. 2 inscr..) In no(m)i(n)e d(omi)ni n(ost)ri ih(es)u chr(ist)i. Incipit abbreuiat(i)o cronicor(um) de diu (er) sis actor (um) [sic] codicib(us) diligent (er) excerpta: (12 v ) (Cyhronica sunt ymagines, etc. [ed. laud. 1,34-263.4]. Textus plerumque convenit cum edit.; omittuntur eae res, quae proprie ad Britanniam spectant, at contra leguntur in suis locis nomina archiepiscoporum Rothomagensium et res ad eorum ecclesiam pertinentes, quae non reperiuntur in edit. Hie illic ordo rerum in codice discrepat ab edit. Manus saec. xvi (?) 8 r marg. sup. adnotavit: Rad: Dicetensis; aliae manus saec. xvi—xvii hic illic adnotationes et lemmata marginibus adscripserunt. Sequuntur uno tenore: 62 rb -117 va . ymagines historiarum: m.cxlviii (marg.) Henricus imp(er)atricis fili(us) cingulo militari donatus, etc. [ed. laud. 1, 291-440; 2,4-174]; inde a 117 rb , i.e. a morte Ricardi regis Anglorum (an. 1199) textus codicis non convenit cum edit., sed valde abbreviatus est. Inde a 86 rb lin. 25 usque ad 90 rb lin. 6 textus turbatus est: post verba ex ipsis intimis [ed. laud. 1,418.25] sequuntur (Sö 111 lin. 25) s(u)bmerse s(un)t naues - i(n) fluctib(us) [ed. laud.

Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F. 10 (Thevenotia- num); secundum folium praelig. hodie numer.1*. l r “115 r . L. ANNAEUS SENECA, EPISTULAE MORALES AD LUCILIUM I—CXXIV [ed. L. D. Reynolds, voll. 1-2 (1965)]: Lucii annei Senece epistolaru(m) ad lucilium liber primus incipit Tufac, mi lucilli, etc.; (115 r ) subscr.: Explicit liber ep (isto )- lar(um) lucij annei Senece. scriptus p(er) me a. In cod. textus divisus est in libros xxn (38 v perperam: (...) explicit decim(us). Incipit XI<™>, 43 r recte: Explicit (...) lib (er) 9< u ‘>. Incipit X( u *>); rubricator recte epistulas numeris arabicis per ordinem instruxit. Usque ad epist. 15 (ll r ) librarius marginibus nomina propria, verba omissa, lectiones varias adscripsit; manus paulo posterior hic illic glossas interim, et margin, addidit. 115 r -118 r . Index epistularum, in quo epistulae recte per ordinem numerantur et libri indicantur eodom modo quo in codice. 118 v vacat. prov.: Italia (septentrionalis). poss.: Possessor ignotus, cuius insigne gentilicium (un sautoir d’argent sur gueulles) exstat l r marg. inf. - melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXII; Mourlot, Thévenot 112). - is. vossius (Catal. Golom. num. 19; CMA 2, 2344.19). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 19). - bibl. leid. (scidula num. 19; catal. an. 1716, p. 372, num. 51: L. Annaei Senecae epistolarum ad Lucilium liber, etc.). VOSS.LAT.F.52 - CATALOGUS CODICUM CARDINALIS BESSARIONIS Chart, (sign, chart.: arcus qui gallice dicitur arbalète, circulo circumdatus, et 3 A), saec. xvn, c. 305 X 205, fol. 22. Codex ut hodie est, constat ex his fasciculis: 3 i (1-6) +4 ii (7-22); folia hodie numerata 1, 3, 5, 7-8, 11-12, 15-16, 19-20 praebent numeros 1, 2, 3, 4-5, 6—7, 8—9, 10—11, non a librario ipso scriptos, sed altera manu eiusdem temporis, ut videtur. Ex illis numeris ut et ex textu apparet folia hodie perperam ligata esse; re vera folia olim non septem fasci- culos, sed unum tantum formabant, cuius folia undecim priora erant quae hodie 1, 3, 5, 7, 8, 11, 12, 15, 16, 19, 20 et manu supra laud. 1—11 numerata sunt, folia undecim posteriora hodie numerata 21, 22, 17, 18, 13, 14, 9, 10, 6, 4, 2 (tria ulteriora vacant); legi debent hoc ordine: 1, 3, 5, 7, 8, 11-12, 15-16 19-22, 17-18, 13-14, 9-10. Unus librarius scripsit litteris cursivis.
Tegumentum saec. xvn (membr. flexibile); tema folia chart, praeligata et postligata (sign, chart.: insigne gentilicium Wurtembergense, cf. Briquet 1180, sed in cod. maius est), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r _22 v . CATALOGUS CODICUM MANU SCRIPTORUM GRAECORUM LATINORUMQUE A CARDINALE BESSARIONE (f 1472) REIPUBLICAE VENETORUM ANNO 1468 DONA- torum: Catalogus librorum qui sunt in Bibliotheca Ser. mae Venetor(um) Reip. cae legata ah Ill. mo et R. mo Card'.*• Bessarione Ep.» [sic] Tusculano, et Patriarca Con- stantinopolita.no. Codices dispositi sunt in scamnis numeratis inde a 38 usque ad 1, cf. adnota- tiones marginales iuxta initium enumerationis codicum, in singulis scamnis adservatorum, adpositas; sc. 38—17 continent codices graecos, 16—1 latinos; hic illic libri typis impressi quoque laudantur. Enumeratio codicum grae- corum incipit l r hoe modo: Vettus ac nouu(m) test (amentum) in Pergamo./ Vettus testamentu(m) tant(um) in perg./ Theodoretus Ep» Cyri super psalmos in pgo; 21 r codicum latinorum: Biblia sacra manuscripta in pg.f.j Nicolaus de lira sup(er) 16 prophetas et in libros Machabeoru(m) impressus in f°. Catalogus convenit cum catalogo in cod. D. 341 Inf. in Bibl. Ambrosiana Mediolanensi adservato, cf. G. Schalkhausser, Zu den Schriften des Makarios von Magnesia (Texte u. Untersuchungen... 31.4, 1907), 104, adn. 2 (A, a). prov.: Italia (Mediolanum vel Venetia). poss. : is. vossius, ad quern ea folia missa fuisse videntur (Catal. Colom. num. 16; CMA 2, 2341.16). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 16). - bibl. leid. (scidula num. 16; catal. an. 1716, p. 372, num. 52: Catalogus librorum Bibliothecae Venetae legatorum ab Card. Baronio [sic]. In chart.). VOSS.LAT.F.53 - AGRIMENSORES VETERES. Chart, (sim. Briquet 9494), saec. xvi 1 , 315x210, fol. 100. 7 vi (1-84) +v (85-94)+m (95-100). Folia sena vel quina priora singulorum fasciculorum numerata Ai-AsjBi-Ba, etc., fasciculus ultimus littera J tantum in initio numeratus est; insuper folia priora numerata a-f, g-m, etc., quae series inde a f.49 iteratur; litterae omnes a librario ipso adpositae sunt. F. 1 mutilum est in angulo dextro infer. Textus 240/250x120/125, lin. 23-29. Littera cursiva. Inscriptiones rubrae (hodie decoloratae); in textu figurae exstant atramento delineatae.
Tegumentum ut in cod. F. 37; tema folia chart, praeligata et postfigata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -89 v . EXCERPTA GROMATICA: (l r ) SICULUS FLACCUS, DE CONDICIONIBUS AGRO- rum: Conditiones agrorum per totam Italiam, etc. [ed. G. Thulin (Corpus Agrimen- sorum Romanorum 1.1, 1913), 98-130]; in fine: Explicit Saeculi Flacci liber; (15 v ) ex libro coloniarum i: Nomina Limitum: LI MITES Orientales dicuntur, etc. [Gromatici veteres, ed. K. Lachmann (1848), 247.21-249.28]; (16*) <balbus, Exposmo et ratio mensurarum}: Incipiunt g(e)n(er)a lineamentorum: Gradtis habet pedes duo semis, etc. [ed. Lachmann 95.5-10; 96.21-97.13; 98.11-103.11; 103.17—104.6; 104.13—105.12; 105.16—106.1; 106.3—8; cf. Thomdike—Kibre 589], cum figuris; 18* vacat, nihil vero deest; (21 r ) euclides, elementa, lib. i: prolegomena: Punctum est cuius pars nulla est. Linea vero preter latitudinem longitudo - aequalia sunt. Explic(iunt) prolegomena [ed. laud. 377—379.22], (22 y ) schemata: Incipiunt schemata. Super datam rectam lineam terminatam — oportebat facere [ed. laud. 380-381.21], cum figuris; (23 v ) hyginus gromaticus, de limitibus con- stituendis fiber: Ine. Higeni Augusti liberti de limitib. constitue(n)dis: Ab koe exemplo antiqui, etc. [ed. Lachmann 167.3-208.4; ed. Thulin 132.6-171; cf. Thorndike-Kibre 6], cum figuris; in fine: Explicit liber Higeni Gromaticus; (45*) excerpta ex hygini opusculis: de limitibus: Igitur omnem sortem — in aequo sint [ed. Lachmann 113.13—18; ed. Thulin 73.19—24], (fin. 6) de condicionibus agrorum: quaestorij autem - cognoscere potui [ed. Lachmann 115.15-123.17; ed. Thulin 78.18-86.18]; (48*) fitterae singulares: Littere singulares quae in terminis provinciae tuscie scripte sunt (...) [ed. Lachmann 340.9-22]; (49 r ) termi- norum diagrammata: Terminus egregius, etc. [ed. laud. 340.24-342.12]; (51 r ) ordines finitionu (m) ex dioersis auctoribus: Termini si duo in ureum Jiierint, etc. [ed. laud. 342.13—353.19]; (56 v fin, 19) Litere singulares que in diuersis locis inue- niuntur (...) [ed. laud. 353.10-29], cum figuris; 50 v vacat ut omittam figuras duarum arborum; (57 r ) De iugeribus metiundis: Kastrensis iugerus quadratus habet, etc. [ed. laud. 354—356.20; ed. V. Mortet (Not. et Extr. des Mss de la Bibl. Nat. 35.2, 1897), 523-528, sed pars ulterior (58* med.-59 r ) non legitur in hac edit.; cf. Thorndike-Kibre 806], cum figuris; (59*—61 r med.) vacant, nisi quod fibrarius adnotavit 59 r : In vet. libro sequebatur tractatus jinium regun- dorum ex libro X pandectar(um) Justiniani Augustj; (61 r ) Lex Mamilia. Roscia. Peducea. Aliena. F avia: Que colonia hac lege deducta, etc. [ed. Lachmann 263-266]; (62 r ) fiber coloniarum n: Adrianas ager limitibus maritimis (et) gallicis, etc. [ed. laud. 252-262]; (66*) fitterae singulares [ed. laud. 357-358]; (67 r ) Incipit ratio limitu(m) regundor(um): Haec est author Theodosius, etc. [ed. laud. 358.10- 366.9], cum figuris; (73 r ) casae fitterarum: Incipit et de casis l(ite)rar(um) montium in ped. V fac. pede uno: A. casa que p(et) [sic] A nomen habuerit, etc. [ed.
laud. 331.8—338]; (76 v ) Expositio litterarum finalium: Monticellum habet post mon- tem, etc. [ed. laud. 325.11-327,2], cum litteris graecis, inscriptionibus, figuris; (79 r ) <isidorus hispalensis, etymol. xv. 14. 15. 13>: Item interpretatio ubi supra de finibus Agrorum, De mensuris Agrorum, De Agris [ed. laud. 366.10-370.1]; (80 r ) excerpta duo ex libro hygini gromatici de limitibus constituendis: A voce exempla antiqui mensurati, etc. [ed. laud. 167.3—8; 206.15—207.4]; (80 v ) ex libris dolabellae: Omnis terminus ab oriente, etc. [ed. laud. 302—304.7]; (82 v ) ex opusculis <marci iuni nipsi> : Si in agro assignato veneris - in re presenti [ed. laud. 290.17-291.18]; (83 r ) Ex libris latini de terminibus [sic]: Si caput de aquila factum, etc. [ed. laud. 305-306.29]; (84*) ex diversis auctoribus [ed. laud. 307-308]; (85 r ) duo excerpta ex frontini lib. n <de controversiis agrorum^: Si termini desint — non debet, et Nam et locoru(m) dationes [sic] — ostendunt [ed. laud. 73.28-74.14]; (85 v ) Latinus v. p. togatus: terminus siue petra naturalis, etc. [ed. laud. 309.1-25], cum figuris; (86 v ) Mensurarum g(e)n(er)a sunt xii [ed. laud. 339.1-19]; (87 r ) de mensuris: In D(e)i no(m)i(n)e pauca de mensuris secundum geometricae disciplinae rationem ex voluminib (us) eruditorum virorum excerpta incipiunt: Mensura iuxta Isidorum quicquid pondere, etc. [ed. laud. 371—376]; in fine: To> &ec5 90 r —94 v vacant. 95 r -100 v . Figurae atramento delineatae (= fig. 49-52, 43-48, 53-55, 58-61, 66, 67, 62-65 ap. Lachmann). Codex pertinet ad classem a Thulin secundam vocatam. Rei Agrariae Auctores, ed. W. Goesius (1674): Admordtio (post praef.): Vossit Codex Manus cripts, sed recenti manu; F. Blume, Ueber die Handschriften der Agrimensoren (Rhein. Mus. für Jurisprudenz 7, 1835), 225; F. Blume, K. Lachmann, und A. Rudorff, Die Schriften der Römischen Feldmesser 2 (1852), 48 sq. [Vossianus c]. prov.: incerta. poss.: l r marg. sup.: 38, 2, 304 (saec. xvi/xvn ?). — is. vossius (Catal. Golom. num. 74; CMA 2, 2399.74). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 74). - bibl. leid. (scidula num. 74; catal. an. 1716, p. 372, num. 53: Excerpta variorum Auctorum de limitibus agrorum, etc.). VOSS.LAT.F.54 - CICERO Membr., saec. xv*, 305x210, fol. 62. 6 v (1-60) +i (61-62). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 220 X 130/135, lin. 36-37 (stilo lin.). Littera textualis fere humanistica. F.l r littera init. maior auro depicta, ramis bicoloribus (albo roseoque coniunc- tis) adiectis, qui super marginem excurrunt, spatiis coloribus rubro, caeruleo, viridi more italico impletis; litterae init. minores singulorum librorum bico-
lores (luteo rubroque coniunctis) et eodem modo ornatae. Inscriptiones rubrae, quae non nisi prima a librario scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.12. l r -62 r . m. tullius cicero, tusculanae disputationes ad M. Brutum [ed. M. Pohlenz (M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia, fasc. 44, 1918), <217 >-459]: M. T. Ciceronis Tusculanarum questionum liber p(r)im(us) foelicitfer) incipit: Cum defensionum laboribus, etc.; (17 r ) h; (25 v ) m; (36 v ) iv; (47^) v; (62 r med.) subscr.: M. T. Ciceronis Tusculanarum Quaestionum liber quintus (et) ultimus feliciter explicit (postea, nescio an saec. xvn, additus est atramento numerus 56); cetera folii pars et 62 v (ut omittam adnotationem de qua vid. infra) vacant. Eadem manus quae inscriptiones addidit in spatiis a librario relictis, marginibus lemmata et paucas adnotationes plerasque colore rubro adscripsit. prov. : Italia (septentrionalis). poss.: 62 v : Questo libro emio prouolo dj Justj (saec. xvi ?). - pierre-michon bourdelot (l r marg. sup.: Bourdelot; catal. Bourdelot f. 8 V : Eiusdem (scil. M. Tullii Ciceronis) Tusculanarum quaestionum libri V. folio; Omont, Catalogue Bourdelot 90, num. 106; K. A. de Meyïer, Notes sur quelques manuscrits de Pierre Bourdelot conservés k Leyde (Scriptorium 3, 1949), 258; 259). - <christtna sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 53; CMA 2, 2378.53). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 53). - bibl. leid. (scidula num. 53; catal. an. 1716, p. 372, num. 54: M. T. Ciceronis Tusculanae quaestiones libris V, etc.). VOSS.LAT.F.55 - GILBERTUS DE HOYLANDIA Membr., saec. xivi, 310x215, fol. 144. 18 iv (1-144). Fasciculi verba reclama- toria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta; nonnulla hodie desunt culpa compactoris. F.67,104,144 mutila sunt in marg. inf. Textus 230 x 155, col. 2 (spatium inter columnas mm 14), lin. 33-34 (atramento lin.), exhibet signa legendi in usu apud monachos Cistercienses a librario ipso scripta. Plures manus scripserunt, ut videtur, quarum partes haud facile distinguuntur. Littera gothica textualis. F.l r littera init. maior fusca vel rubra (hodie pallida), in qua sedet monacha quaedam librum legens, depicta super fundum caeruleum parvis quadratis aureis ornatum et linea aurea circumdatum; margines (dextro excepto) ornamentis coloribus roseo, rubro, caeruleo, aureo depictis omati; in summa pagina ornamentum exit in figuram humanam clipeum gladiumque tenentem,
in ima pagina in tibicinem eundemque tympanum pulsantem; in marg. dextro exstat avis; quae omnia more belgico meridiano picta sunt (cf. Byvanck, 88). Initia singulorum sermonum litteris minoribus coloribus rubro et caeruleo altemis depictis, lineis colore altero adiectds distinguuntur. Inscriptiones rubrae, quae in parte posteriore nondum scriptae sunt; manus saec. xv/xvi numeros sermonum addidit. Tegumentum, tema folia praeligata et postligata ut in cod. F.34; insuper unum folium chart, praeligatum et unum postligatum. lr_144 v *. <GILBERTUS DE HOYLANDIA (O. Cist., f 1172), SERMONES (1—47) IN canticum canticorumy [PL 184,11—251]. Sine inscriptione; (l r ) sermo 1. Varii sunt amancium affectus, etc.; ultimus sermo explicit (144*»): Qui approximat illi, approximat igni. Cf. Stegmüller, RB 2493 (cod. Voss, non laudatur). prov. : Belgium meridianum (ex monasterio quodam monalium Cisterciensium) vel Gallia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 116; CMA 2, 2441.116). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 116). - bibl. LEro. (scidula num. 116; catal. an. 1716, p. 372, num. 55: Sermones anonymi in Canticum, etc.). VOSS.LAT.F.56 - JOHANNES BRODAEUS Chart., saec. xvi, 298x200, fol. 138 (1*. 1-137). (v-1) (l*.l-8) + 12 v (9-128) + (v-1) (129-137). Scripsit johannes brodaeus Turonensis (1500-1563) (cf. epistolam autographam ad incertum, gallice scriptam et datam: Tours ce 20e Jour Tamil. 1560, olim tamquam folium praeligatum in codice, hodie in cod. Leid. BPL 885 adservatam). Tegumentum ut in cod. F.27; quatema folia chart, praeligata et postligata (bina priora et posteriora varii coloris sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum posthgatum tegumento, secundum praeligatum ut et postligatum tertio adglutinata sunt. johannis brodaei opuscula duo autographa: _ _ lr_95v. miscellanea: pars secunda, scil. libb. vn-x [edidit usque ad x. 36 J. Gruterus, Lampas sive Fax artium liberalium 4 (1604), 1-84]: Joanras Brodaei Turonensis Miscellaneoru(m) Lib. septimus. Virgilii Loca. Cap. 1. Die quibus in terris, etc.; (22 r ) Ub. vm; (46*) ix; (66*) x, qui liber desinit 95* lin. 2 in cap. 47 in verbis: firmis validisq(ue) argumentis fide(m) habeo, habendamq(ue) censeo; cetera pars 95* et
8 96 r -97 v vacant. 98 r —133 r . adnotationes in sex priores Aetii Amideni libros: Jocmnis Brodaej Turonensis in sex primos Aetij libros annotationes (...) êv auxoï? toï? etc. 133 r —137 v vacant. Auctor ipse multis in locis textum correxit adglutinatis scidulis chartaceis, in quibus verba correcta vel additamenta leguntur. In fine exstabat olim francisci danielis, Petri fratris, epistula autographa ad Brodaeum data: Aureliae 4 kalend. Aprilis 1563, quae hodie adservatur in cod. BPL 885. Aliud exemplar Miscellaneorum exstat in Bibl. Bemensi, vid. H. Hagen, Catalogus Codicum Bernensium (1875), 248, num. 201, qui dicit: Videtur autographon esse, recte, ut me docet v. c. Chr. v. Steiger praefectus Bibl. Bern. in epistula 20.5.1970 data. prov. : Gallia (Turonum). poss.: joh. brodaeus (l* r : Jeha(n) Brodeau). - p. petavius (l* r in angulo dextro sup.: A.32; l r infra: PPetaui(us) Regis Christ. In Parlame(n)to Paris, consiliari (us); 133 r post textus finem: PPetaui(us) Regis Christ, in Curia sua Paris. Consiliari (us)). - alex. petavius (num. 423, cf. Catal. Petav. 80 r ; de Meyïer, Petau 1, adn. 2; 26; 55). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Golom. num. 100; CMA 2, 2425.100). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 100). - bibl. leid. (scidula num. 100; catal. an. 1716, p. 372, num. 56: Joannis Brodaei Turonensis miscellaneorum liber septimus, etc.). VOSS.LAT.F.57 - PTOLEMAEUS Chart. (Briquet 10517), saec. xv, 288x210, fol. 105. 8 vi (l-96) + (vi-3) (97-105). Inter 84 et 85 unum folium desectum est. Fortasse omnes fasciculi numerati erant in initio in medio marg. inf. a librario ipso, hodie quintus, septimus, octavus, nonus tantum numerum exhibent; sex folia priora octavi fasciculi numeros 1—6 exhibent a librario ipso scriptos in medio marg. sup. Textus 205/210x130, fin. 40-43 (1M7*), 210/200x145, col. 2 (spatium inter columnas mm c. 15), fin. 38-33 (18 r -104 r ). Littera gothica cursiva. Litterae init. coloratae nondum depictae sunt spatiis relictis; inscriptiones et subscriptiones rubrae; hie illic inscriptiones litteris maioribus atramento scriptae sunt. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 27. l r -104 r . CLAUDIUS PTOLEMAEUS, COSMOGRAPHIA, JACOBO ANGELO DE SCARPERIA (t 1410/11) interprete: (l r ) praefatio interpretis ad Alexandrum v papam (1409- 10): Beatissimo patri Alexandro quinto pontifici maximo Jacobus angelus: <Ayd tempora claudij ptolemei viri allexandrini cogitanti mihi — ia(m) at ptholomeu(m)

102 v , et idem, ut videtur, scripsit 117 r -124 v , quae folia deinde cum parte priore (scil. f. 1—116) coniuncta sunt. Minuscula Carolina. Litterae init. fuscae omatae colore rubro, qui hodie argenteo similis est; inscriptiones atramanto scriptae et colore rubro ornatae, 117 r inscriptio rubra. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile corio nigro tectum, duabus lineolis rectis aureis impressis ornatum; resectio foliorum colore rubro colorata), confectum Holmiae inter an. 1649-54 ab iacobo morel Parisiensi, inde ab anno 1649 compactore Christinae Reginae, teste Chr. Callmer in epist. ad v.c. P. F. J. Obbema 23.2.1966 data (tegumenta similia exhibent codd. Voss. Lat. F. 88 et Q_. 62); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Inscriptio et duo priores lineae l r heliographice depictae sunt ap. Pitra, ed. infra laud. 4, tab. (num. v); 117 r lucis ope ap. Wilmart, op. infra laud., tab. 1; 117 r -124 v ap. Durengues, ed. infra laud., tab. 1-16. l r -116 r . VERECUNDUS JUNCENSIS, COMMENTARTUS IN CANTICA ECCLESIASTICA veteris testamenti [edidit primus J. B. Pitra in: Spicilegium Solesmense 4 (1858), 1-131 ex hoc. cod.; legitur iterum in: PL Supplementum 4* (1967), 45-233]: Incipit liber verecundi presb (ite)ri in Exodo [-o postea corr. in -i] cantico (marg. sup. manus saec. xi (?) adnotavit: uerecu(n)d(us) p(res)b(ite)r sup(er) cantica) : Cantica quidam qui in diuersis libris (...) suscepimus explanandum. Cantemus d(omi)no gloriose (...) scit profecto, cui debeat proph(et)a cantari, etc. [Exod. 15, 1-19]; (8 r ) Deuteronomii [32,1—43]; (39 r ) Jeremiae [Thren. 5,1-22]; (48 r ) Azariae [Dan. 3,26—45]; (68 v ) Ezechiae [Is. 38,10-13]; textus desinit mutilus (71 v ) in verbis: qui per errorem, cetera desunt deperditis foliis; (72 r ) <Habacuc>, initio deperdito incipit inde a verbis dominice obsequiosius [3,4-18] [cf. PL Suppl. supra laud. 154 (fin.) et 155 (init.)]; (87 v ) Manasse; (95 r ) Ionae [2,3-10]; (100 v ) Deborae [Jud. 5,1-31]; (116 r ) expl.: (...) quia eius lumine fulgebimus. cui est (...) explicit expositio cantici deborefeliciter. Ut iam supra dictum est, librarius alter desinit 97 v lin. 16 et munus resumpsit 103 v omittens excelsum adorans [in cant. Ionae] — fidelibus loqueretur [in cant. Deborae] [ed. laud. 196.53-210.3]. Duae vel plures manus eiusdem temporis vel paulo posteriores textum correxerunt; aha manus (saec. xvi ?) verba disiunxit lineolis rectis interpositis (usque ad f. 69), hic illic textum correxit, adnotationes margini adscripsit; 57 r legitur adnotatio ab is. vossio scripta. Ed. J. B. Pitra in: Spicilegium Solesmense 4 (1858), v sq.; 1; Manitius 1, 153; J. Mearns, The Canticles of the Christian Church Eastern and Western in Early and Medieval Times (1914), 57; H. Schneider, Die alt-latein. Biblischen Cantica (Texte u. Arbeiten hrsg. durch die Erzabtei Beuron, Abt. 1, Heft 29-30, 1938), 17 sqq.; L. Brou, Études sur les Collectes du Psautier. I. La série africaine et 1’Évêque Verecundus de Junca (Sacris Erudiri 6, 1954), 75 sqq.; Stegmüller, RB 8285 (laudat cod. Voss.).

Initia singulorum operum (l r , 46 r , 53 r ) litteris maioribus coloribus caeruleo et rubro alternis depictis auro circumdatis, in quibus folia rubro, purpureo, caeruleo, perviridi coloribus depicta, distinguuntur; margines foliis eisdem coloribus et parvis circulis aureis more italico ornati; litterae init. maiores singulorum librorum bicolores (rubro caeruleoque coniunctis), cincinnis et lineis rubris et purpureis adiectis; litterae init. minores singulorum capitum coloribus rubro et caeruleo alternis eodem modo ornatae (exceptis litteris 8 r_v ); inde a 53 r signa paragraphorum rubra et caerulea; inscriptiones rubrae. Folia adhuc humida alia super alia servata esse videntur alio ordine quo hodie ligata sunt, qua de causa nonnulla in marginibus imaginem inversam exhibent textus, qui in aliis foliis legitur, e.g. 9 V =41 V , 12 r =5 v , 22 v =16 r , 23 r =7 v , 31 v =13 v , 38 v =34 r . Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.46; insuper unum folium membr. praeligatum. l r -45 ra . SEXT. JULIUS frontinus, strategemata [ed. G. Gundermann (1888)]: Sexti Julii frontini strategemator(um) liber primus incipit: Cum ad instruenda(m) rei militaris sci(enti)am, etc.; (12 r ) n; (28 r ) in; (36 r ) iv; (45 ra ) subscr.: Julii frontini de re militari liber explicit deo gratias. Adnotanda sunt haec: n. 9,7 med. - 9,10 transposita sunt in finem lib. rv; n. 12,2 med. — fin. ante n. 10,1 legitur; inserta sunt rv. 7,42 med. - fin. ante n. 12,3, de qua re vid. p. iv-v in edit. laud. Post 41 r legi debent f.43, 42, 44, etc. Ed. S. Tennulius (1675), p.*6 (Vossianum collatum (...) Joannes Georgius Graeoius & (...) Joannes Ortuinus praestiterunt); ed. Fr. Oudendorpius (1731), p.*5v [cod. Leid. secundus]; id., in: Miscellanae Observationes Criticae in Auct. veteres et recentiores 6 (1735), 549, et collationes in vol. 7—9; G. Gundermann, De Iuli Frontini Strategematon libro qui fertur quarto (Com ment. Philol. Ienenses 1, 1881), 100; 110. 45rb_45 v vacant. 46 r -50 va . <Ps. — modestus)>, de vocabulis rei militaris i Incipit Tullius de re militari: Res militaris in tres diuiditur partes, etc. (manus posterior adnotavit 46 r marg. inf.: In alijs Codicibus inscribitur Modesti libellus de vocabulis rei militaris ad Taciturn Aug.) [FI. Vegetii Renati...aliorumque aliquot veteram De Re Militari libri, ed. P. Scriverius (1607), 105-112]. Partim contulit Fr. Oudendorpius, qui varias lectiones cod. Vossiani marginibus adscripsit p. 105-107 ed. P. Scriverii, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (765 B 3). 50va-b vacat ut omittam adnott. in initio col. 2ae. 51 r -52 v . l. holstenii adnotationes ad codd. Vegetianos pertinentes, scil. codd. in Bibl. Bodleiana Oxon., et Cottoniana Londin.; 50 rb marg. sup. adnotatio de codice Ioannis Petri Olivarii senatoris Aquisextiensis. Non sunt autographae, sed scriptae manu nescio cuius saec. xvn.
53 r _99v a . flavius vegetius, EPiTOMA rei militaris [ed. 2 C. Lang (1885)]: fflauii uegetii renati uiri illust(ri)s comitis ecolij epitoma rei militaris libri numero q(ui)nq(ue) incipiu(n)t: Primus liber electionem edocet iuniorum, etc. [ed. laud. <l>-3]; (53 va lin. 11) Incipit liber primus ad theodosium imp(er)atorem missus: Antiquis temporibus, etc.; (62 r ) lib. n; (70 v ) in; (89 v ) rv; (96 1 ) v (= iv. 31—46 editt.); (99 v ) subscr.: fflauii uegetij vir illustris comitis atylij de re militari siue arte bellica libri quinq(ue) expliciunt feliciter de comentarijs augusti, traiani, adriani, cathonis, comelij celsi, fortiniani, frontini, patemi, et aliorum abstracti. (rubr.) Explicit tractatus uegetii de re militari (...). Singulis libris index capitum praemittitur. Eadem manus quae 51 r -52 v scripsit, marginibus varias lectiones, adnotationes, emendationes adscripsit. Contulit Fr. Oudendorpius cum ed. Scriveriana supra laud., in Bibl. Leid. adservata [cod. Voss. = ms 3 apud Oudend.]; ed. C. Lang (1885), xli, qui perperam dicit Q..53. 99va_i03 r . p s . - aristoteles, SECRETA secretorum, excerpta: (...) Incipit quidam ali(us) tractatus de re militari exerpt(us) a secretis secretor(um) aristotelis: Possumus ad presens alia enumerare per que marini pugnatores hostes impugnare debent, etc.; (101™) Aristoteles in libro de secretis secretorum de disposicione duct(i)onis sui et de electione bellor(um) et procerum inferiorum sic scripsit ut sequitur: Proceres sunt addicio (et) m(u)ltiplicacio regni, etc.; (101 vb ) Item ide(m) aristotiles de regimine et forma bellatorum et agrediendi bellu(m) pro uocatoribus eorundem: Noli frequentare bella (et) exponere te et anima(m) tuam eis, etc.; (103 rb ) des.: et repera luna(m) in itineribus faciendis uniuersis maius est signum. Deo gratias.fflnito libro sit laus (et) gl(or)ia Chr(ist)o. J. Clarisse, de heimelijkheid der heimelijkheden toegekend aan J. van Maerlant (1838), 10, adn.; R. Foerster, Handschriften und Ausgaben des pseudo-aristotelischen Secretum secre torum (Centralbl. f. Bibl.-wesen 6, 1889), 6 (num. 62); Fr. Wurms, Studiën zu den deutschen und lateinischen Prosafassungen des pseudo-aristotelischen „Secretum secretorum (Diss. Hamburg 1970), 113 (num. 275). 103 v -104 v vacant (104*: probatio pennae). prov.: Italia (septentrionalis). poss.: l r marg. sup.: Ce Manuscript appartient a M r . De Valauez (= pala- medes fabry de calles et valaves, frater Nicolai Fabri de Peiresc ?). - is. vossius (Catal. Colom. num. 23; CMA 2, 2348.23). - oer. vossius (Catal. Vossii num. 23). - bibl. leid. (scidula num. 23; catal. an. 1716, p. 372, num. 59: Sexti Julii Frontini strategematon libri, etc.).
VOSS.LAT.F.60 - GEOGRAPHICA Membr., saec. xii 2 , 310x210, fol. 29. {rv+(i-l)}{l/9+2 + (3-8)}+2 iv (10-25) + (rv-4) (26-29). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso, ut videtur. Textus 235x150, col. 2 (spatium inter columnas mm 15-17), lin. 30 (atra- mento lin.). Littera prae-gothica textualis. F.l r littera init. maxima viridis ornamentis luteis et rubris ornata; 17 r littera init. maior rubra et ornatior; litterae init. minores pleraeque simplices capitum et partium coloribus rubro, luteo, viridi alternis depictae. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.26. l r —17™. <(iulius honorius (?)X cosmographia: Ethici cosmographia incipit: Lec- tionum peruigili cura comp(er)imus, etc. [Geographi Latini Minores, ed. A. Riese (1878), 71-103; cf. Thomdike-Kibre, 814]. Abr. Gronovius collationem adscripsit marginibus edit, suae Pomp. Melae (1722), quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Leid. (764 F 19). Codex Urbis Romae topographicus, ed. C. L. Uhrlichs (1871), 55 (7 vb lin. 22-8™ lin. 18: Fluuior(um) rex - ascendmt) ; K. A. F. Pertz, De Cosmographia Ethici libri tres (1873), 76; Geographi Latini Minores, ed. A. Riese (1878), xliii. 17 ra -29 v . itinerarium antonini augusti: Incipit itinerant! (m) p(ro)uintiam(m) antonii augusti p(ro)uinti$ afncAttingi mauretaniTriceiana m.p. xxx [Itineraria Romana 1, ed. O. Cuntz (1929), 1-40]; cetera desunt. Foliis deperditis desunt inter f. 25 et 26: Serapiu m.p. xviii - Tauia m. p. xxiiii [ed. laud. 23-28]. Vetera Romanorum Itineraria, ed. P. Wesselingius (1735), praef. p.****vo (apographum cod. Voss, communicavit P. Burmannus); Itinerarium Antonini Augusti et Hierosolymitanum, ed. G. Parthey-M. Pinder (1848), xxii sq. [cod. S], et tab. II, 9 (= 22 rb lin. 11-20); J. W. Kubitschek, Zur Kritik des Itinerarium Antonini (Wiener Studiën 13, 1891), 179; 205 (con- tendit cod. Voss, ex cod. Paris. ms. lat. 4808 (saec. xn) descriptum esse); 209. prov.: Gallia (?). poss.: l r marg. sup.: 14 (saec. xvi/xvn). - is. vossius (Catal. Colom. num. 26; CMA 2, 2351.26). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 26). - bibl. leid. (scidula num. 26; catal. an. 1716, p. 372, num. 60: Aethici Cosmographia, etc.). VOSS.LAT.F.61 - PLINIUS SECUNDUS MAIOR Membr., saec. vm-rx (c. an 800 teste Bischoff) (f. 151-152: saec. x ex.), 298x210, fol. 152. 18 iv (1-144) + (iv-2) (145-150)+i (151-152). Omnes fasciculi (hodie ultimo excepto, cuius folium ultimum deperditum est) nume-
rati in fine binis modis: 1. litteris uncialibus A-S, quae adpositae sunt sub utraque columna et ornatae undique terms lineolis; 2. numeris romanis xxx-XLvn iuxta marginem plerumque sub altera columna. Litterae scriptae sunt a librario ipso, ut videtur, numeri manu posteriore (saec. x vel xi), quae eadem nomen auctoris (brevius redditum) et numerum uniuscuiusque libri indicavit in marg. sup. Manus saec. xvn omnes columnas numeris arabicis numeravit et super spatium inter columnas numerum libri addidit. Tria folia priora, praesertim f. 1, in marg. dext. mutila sunt, ut et ff. 129-151 plus minusve in angulis praecipue superioribus; ex f. 152 restat hodie fragmentum parvulum. Primum et ulteriora folia umore maculata sunt. Textus 225/245x170/180, col. 2 (spatium inter columnas mm 13-15), lin. 41-42 (stilo lin.). Complures librarii codicem conscripserunt, ut videtur, quorum partes haud facile discerni possunt. Minuscula parva, partim Carolina pura partim mixta (teste Lowe). Litterae init. et inscriptiones rubrae. Folia hodie numerata 151 et 152, ex codice quodam saec. x ex. conscripto, avulsa sunt, 260x180, col. 2 (spatium inter columnas mm 16), lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. atramento ductae, in textu colore caeruleo (?) ornatae. Inscriptio 151 r hodie expallida, fortasse olim rubra. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco tectum, emblemate Univ. Lugd. Batav. et ornamentis impressis omatum); quaterna folia chart, praeligata et postligata (bina priora praeligata et posteriora postligata varii coloris sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum posthgatum tegu- mento, secundum praeligatum ut et posthgatum tertio adglutinata sunt. F.80 v lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 141; 105 v par tim in: CLA 10,1580. l r -150 v . c. plinius secundus, NATURALis historia : xx. 186 exiguo, mox uino - xxxvi. 97 uidebat(ur).c(et)era [ed. L. Ian-C. Mayhoff 3,355.27—5,342.13]; (4 l * * * V ) hb. xxi; (14 v ) xxn; (23 r ) xxm; (31 v ) xxiv; (41 v ) xxv; (50 r ) xxvi; (59 r ) xxvn; (66 v ) xxvm; (80 v ) xxix; (88 v ) xxx; (97 r ) xxxi; (105 v ) xxxn; (115 r ) xxxin; (124 r ) xxxrv; (134 v ) xxxv; (145 r ) xxxvi; singulis hbris praemittitur index capitum. Sine ullo indicio omittuntur (25“ Hn. 26): xxm. 27-30 [ed. laud. 4, 9.8-10.13]; (44“ lin. 14) xxv. 38-41 [ed. laud. 4,128.11-129.18]; (149 rb init.) xxxvi. 62 igni funditurque — 66 fecisse dicuntur [ed. laud. 5,329.12— 330.9]; inter 144 v et 145 r desunt deperdito foho: xxxv. 176 faciei cum - 194 tantum, bitumini [ed. laud. 5,296.8-303.9]. Textus libb. xxxi et xxxii pertur- batus est: 104 rb hn. 20 post xxxi. 131 redegere, afri [ed. laud. 5,47.19] sequuntur: xxxn. 17 inserendis praebent — 43 uero quantum [ed. laud. 5,54.17—64.13], deinde (105 vb hn. 4) xxxi. 131 canas quorum - xxxn. 17 manibus [ed. laud. 5,47.19- 54.16], (107“ hn. 14) xxxn. 43 beneficii in menstruis - 58 contra suum [ed. laud.
5,54.17-68.12]; (108 rt lin. 12) xxxi. 118 addita (et) resina -131 redegere afri [ed. laud. 5,43.2-47.19], tunc (109 ra lin. 16) iterum xxxn. 17 inserendis praebent - 31 contra viscum [ed. laud. 5,54.17-59.12], (109^ lin. 15) xxxii. 58 ictus remedio est, etc. [ed. laud. 5,68.12 etc.], quas perturbationes plerasque manus saec. xvn supra laud, indicavit. Lib. xxxni. 106 inter verba (et) plerumq(ue) et omnes hi colores interponuntur (121 r col. 1 lin. 30 - col. 2 lin. 9) 95 repperitur. (et) eodem 98 uena infra ah [pro alumen] [ed. laud. 5,138.6—21]. Textus correctus est variis manibus saec. x-xi. Codex Voss. olim erat pars codicis, cuius pars prima hodie est cod. Vatic. Lat. 3861 (D) teste Detlefsen in op. primo infra laud.,et cod. Paris. ms. lat. 6796 (G), teste J. Desanges in op! infra laud.; ex cod. Voss, transcriptus est cod. hodie Leid. Lips. 7 (saec. ix in.), teste Mayhoff m edit. 5, v; cf. R. Valentini et G. Zucchetti, Codice Topografico della Citta di Roma 1 (1940), 3 sq. Usus est hoc cod. J. Fr. Gronovius, cf. eius opus cui titulus: In aliquot Libros C. Plinu Secundi Notae (1669), passim. Est cod Vin editt. vocatus inde ab ed. J. Sillig 1 (1851), vii sq.; D. Detlefsen, Epüegomena sur billigschen Ausgabe von Plinius Naturalis Historia (Rhein. Mus. 15, 1860), 273 sqq.; 327- oI 9 ^’x e o'«?' Detlefsen3 ^ 1868 ^ 4sqq - ;id -> DieNaturalis Historia des Plinius (Philólogus 28, 1869), 307; ed. L. Ian-C. Mayhoff 1 (1906), viii; 2 (1909) vii; 3 (1892) ix; 4 (1897) v; 5 (1897), v; H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 308; J. Desanges, Le manuscrit (Ch) et la classe des recentiores’ perturbés de l’Historie NatureUe de Pline 1’Ancien (Latomus 25, 1966), JiTj OZU. 151 r 152 v . <(missale romanum), fragmenta: (151 r-v ) <feria via post Domini- cam iv. Quadragesimae: lectio 3. Reg. 17>, inde a 19 (et) fiortabit, usque ad <Ioh. 11,38) spelunca; ex textu fragmenti quod hodie ex f. 152 restat, apparet folium partem ultimam ex Dominica de Passione (fin. lectionis Ioh. 8, offer torium, secreta) usque ad finem Feriae nae post Dominicam Passionis con- tinuisse. prov. : Gallia (pars quae inter septentriones et orientem solem spectat, iudicio Bischoff, cf. eius Frühkarolingische Handschriften und ihre Heimat (Scrip torium 22, 1968), 309; ager Corbeiensis ut videtur, iudicio Lowe; f. 151-152: Lugdunum ?). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 71; CMA 2, 2396.71). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 71). - bibl. leid. (scidula num. 71; catal. an. 1716, p. 372, num. 61: Codex vetustissimus Plinii Naturalis Historiae, etc.). litt. : L. Traube, Zu Plinius’ kunstgeschichtlichen Büchern (Kleine Schriften, ed. S. Brandt in: Vorlesungen und Abhandlungen 3, 1920), 50 adn. 3. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4,616 adn. 3. - G. I. Lieftinck, Les Manus- ents de Juste Lipse conservés a la Bibliothèque Universitaire de Leyde (Scrip torium 16, 1962), 383. - CLA 10 (1936), 41 et 53 (num. 1580). - Karl der Grosse - Werk und Wirkung (Aachen 1965), 198 (num. 354). - B. Bischoff, Die Hofbibliothek Karls des Grossen (Karl der Grosse, Bd. 2, 1966) 48 adn. 43.
VOSS.LAT.F.62 - GASSIODORUS-EPIPHANIUS Membr., saec. x (c. med.), 305 X 200, fol. 170 (de f. 1 vid. infra). 3 rv (2—25) + {ïv+(i-1) + (i-1)}{(26-28/33-35, 30/31)+29+32} +v (3fr-45)+2 iv (46-61) + v (62-71) + {iv + (i-l) + (i-l)}{(72-75/78-81) + 76 + 77} + {iv + (i-l) + (i-l) + (i-l)} {(82/92 +83/90+ (84—87)) +88+89+91}+3 iv (93-116) + {iv + (i-l) + (i-l) + (i-l)} {(117-120/124-127) + 121 + 122 + 123} +3 iv (128- 151)+v (152-161)+ (v-l) (162-170). Fasciculi numerati in fine in medio marg. inf. numeris romanis i-xvm, inde a fase. xi insuper in fine in marg. inf. ad sinistram litteris A, B, etc., nescio an a librario ipso. Multa folia rimas exhibent, quae tempore incerto filis coloratis sutae sunt. Textus 230/240x120/125, lin. 40-42 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter 2 V -92 V , alter 93 r -170 r . Minuscula Carolina. F.2 V littera init. maior colore rubro depicta et colore luteo partim expleta, ex foliis et capitibus avium composita; 3 V littera init. maxima (A) ex foliis, animalibus, lineis inter se circumvolventibus composita, in qua depictus est sanctus quidam cruci fixus, super cuius caput exstat caput sancti alterius, ab utroque sancti latere sol et luna; haec omnia variis coloribus (rubro, viridi, caeruleo, luteo) depicta. Litterae init. singulorum librorum maiores, ex foliis et lineis inter se circumvolventibus, interdum animalibus vel figuris humanis adiectis, compositae atque coloribus praesertim rubro et luteo ornatae. Litterae init. singulorum capitum et partium minores simpliciores rubrae. Inscriptiones rubrae [cf. Byvanck, 77]. Folium hodie numer. 1 tempore posteriore in fronte codicis insertum est: saec. xi (?), textus 220Xc. 130/135, lin. 33 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Margo sinister mutilis est, qua de causa initium versuum l r et finis l v desunt. F.l v exhibet litteram init. atramento ductam a librario ipso, foliis et animalium capitibus adiectis. Folium partim umore maculatum est. Tegumentum ut in cod. F.26; duo folia chart, praeligata et tria postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglu- tinata sunt. l r - v . <historia apocrypha apostolorum), fragmenta: (l r lin. 28) <passio philippi apostoli>, pars ultima inde a verbis: q(u)om(od)opassus, q(u)om(od)o sepult(us), usque ad finem: in unu(m) s(an)c(tu)m sp(iritu)m paraclitu(m), inluminatore(m) animaru(m) <[nostrarum et) nu(n)c (et) se(m)p(er) (et) p(er) infinita s(e)c(u)la s(e)c(u)lor(um).am(en) [J. A. Fabricius, Codex Apo- cryphus Novi Testamenti, ed. 2 1 (1719), 740.6-742: Abdiae apostolicae historiae fib. x; cf. BHL 6814]; (fin. 29 - l v fin. 3) <passio iacobi minoris): (Jacobus') fili(us) al(Jei) (et) marie, ep(iscopu)s iherosolimitaru(m) prim(us), cogno(mento iust)us, sororis matris d(omi)ni fili(us) unde (et) d(omi)ni f(rate)r
meat (us). - cre(datur esse> diruta [ed. R. A. Lipsius, Die apokryphen Apostel- geschichten und Apostellegenden. Bd. 2,2 (1884), 256, adn. 2]; deinde post unam lineam vacuam (l v lin. 4): Tempore quo uno armor(um) post pas (sionem domini)ca(m) septimana co(m)pleta e(st) - ordinat(us) e(st) in e(piscopatu (?)> [ed. Lipsius, op. laud. 1 (1883), 145.25-28]; (lin. 8): (Con)uenientib(us) aut(em) XII ap(osto)lis, etc., usque ad: plebs minime possit du[... [= Fabricius, op. laud. 1, 594.7-595.27: Abdiae apostolicae historiae lib. vi; cf. BHL 4089]; cetera desunt. 2 r (saec. xi 1 ). <Textus liturgicus de natali thomae cantuariensis (can. an. 1172)>: oratio: D(eu)sp(ro) c(uius) ecl(esi)a gl(ori)os(us) po(n)tifex Thomas gladiis impior(um) occubuit - ut int(er)uenie(n)te p(ro) n(o)b(is) b(e)atissimo Thoma archip(re)sule (et) m(arti)re tuo adgaudia et(er)na meream(ur) p(er)uenire. P(er Dominum) ; deinde post unam lineam vacuam (lin. 11): <hymnus vesper- tinus): Himnu(m) co(n)cinentes Thome gesta gentes narre(n)t m(en)te pia, etc. [Chevalier 1, 8255]; (lin. 19) <hymnus matutinus): Presul Thome suma laud(e) digni gesta plebs, etc. [Chevalier 2,15394]; (lin. 30) Fulg(et) dies leticie m(arti)ris Thome, usque ad: sup(er)no mun(er)e s(an)c(t)i thomep(er) merita cu(n)ctajiil- ge(n)t p(ro) s(e)c(u)la; sex lineae ulteriores vacant. 2 V —170 r . CASSIODORUS — EPIPHANIUS, HISTORIA ECCLESIASTICA TRIPARTITA quae dicitur [ed. W. Jacob — R. Hanslik (CSEL 71,1952)]: In hoc corpore continentur historiae eccle(si)asticae ex Socrate Sozomeno et Theodorito in unu(m) collecte (et) nup(er) de greco in latinu(m) tra(n) slate lib(ri) numero XII. Lege /elicit (er) in domino. Amen; praefatio: Utiliter nimis in capite libri, etc.; (3 r ) index capitum (ut et in initio ceterorum librorum); (3*) Incipit liber primus feliciter. oratio allocutoria Sozomeni in Theodosium imperatore(m): Aiunt antiquis principib(us), etc.; (23 v ) lib. n; (34*) m; (41*) iv; (54*) v; (76 r ) vi; (93*) vu; (114*) vm; (123*) ix; (144*) x; (157 r ) xi; (164 r ) xu; (170 r ) subscr.: Historiae eccle(si)astice liber XII explicit. Gloria indiuidue trinitati AMHN. Textus correctus est variis manibus fere eiusdem temporis vel paulo post. Theoderet Kirchengeschichte, ed. L. Parmentier (Die griech. christl. Schriftsteller d. ersten drei Jahrhunderte 19, 1911), xvü; ed. W. Jacob-R. Hanslik (CSEL 71, 1952), xviii [cod. L]j W. Jacob, Die handschriftliche Überlieferung der sogenannten Historia Tripartita des Epiphanius-Cassiodor (Texte u. Untersuchungen... 59, 1954), 9; 60 sq., qui contendit cod. Voss, propinquum esse cod. Vich., Archivo Capitular 72. 170* vacat. l r marg. dext. manus saec. xm (?) adnotavit: hystoria eccl(es)iastica a Socrate (et) Sozimo edita. (et) h(abe)t libros XII. im Joh(ann)is Crisostomj de lapsu. Om(e)lia ei(us)d(e)m joh(ann)is s(upe)r ps(almu)m. L. Lib(er) ei(us)d(em) joh(ann)is d(e) diuite (et) paup(er)e. [an alia manu ?] Iste lib(er) uocat(ur) historia eccl(es)iastica et s(un)t i(n) isto libro o(mn)ia q(ue) sup(er)i(us) s(un)t exp(re)ssata. et debet i(n) armario
claust(r)i inf(er)iori man(er)e. et debes leg(er)e istoria(m) eccl(es)iastica(m) i(n) refectoria a d(ome)nica q(ua) ca(n)tat(ur) p(re)parate usq(ue) i(n) k(a)l(enda)s augusti. S(et) antequa(m) legos d(i)c(t)am historia(m) debes leg(er)e i(n) bibliotech(a) maiorj duos prolegos historie regu(m). et tota(m) historiam. et paralipe- meno(n). et postea lege d(i)c(t)am historia(m) eccl(es)iastica(m) u(e)l lege s(er)mone(m) d(omi)nj de i(n) mo(n)te (?) q(ui) e(st) i(n) libro se(n)cencia- r(um) g(re)gorij. u(e)l lege i(n) iosepho. et sic lege q(uo)d t(ib)i meli(us) uisu(m) fuerit. prov.: Gallia (meridiana) (?). poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 125; CMA 2, 2450.125). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 125). - bibl. leid. (scidula num. 125; catal. an. 1716, p. 373, num. 62: Historiae Ecclesiasticae ex Socrate, Sozomeno & Theodorito, etc.). litt.: Carey, Scriptorium of Reims, 60 (rejected). VOSS.LAT.F.63 - LUCANUS Membr., saec. x, 303x195, fol. 129 (f. 1*, olim 46; 1-45,47-129). 6 iv (1*, 1-45,47-48)+ {i + (i-l)+n + (i-l)} {49/56+50+ (51-54)+55}+9 rv (57- 128)+ 1 fol. (129). Fasciculi in fine numerati a librariis ipsis, primus Q..I, ceteri h-xvi; numeri xv et xvi in marg. 121 v et 129 v leguntur, scil. in primo folio fase. xvi et in folio ultimo fasciculo adglutinato. Textus c. 215/220x100, lin. 32 (stilo lin.). Complures librarii codicem con- scripserunt, quorum partes haud facile discerni possunt. Littera Carolina. Initium lib. i (l r ) littera maiore colore rubro depicta, ex ramis frondosis et lineis inter se circumvolventibus composita ornatum; initia ceterorum librorum litteris minoribus rubris distinguuntur. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 17; bina folia priora praeligata et posteriora postligata alterius coloris sunt. F. 89 r lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 160. l*r-v, lr—129 r . M. ANNAEUS LUCANUS, DE BELLO CIVILI libri X [ed. 3 C. HosiuS (1913)], cum scholiis margin, et glossis interim.: (l* r lin. 1—2) epitaphium lucani, duo versus ulteriores: Fluminis - fieret [ed. laud. 338.5—6]; (lin. 3) scholium ad i. 1: Inter ciuile (et) plusq (uam) ciuile bellu (m) hoc distat, etc. [cf. ed. Weber 3, p. 4—5]; post unam lineam vacuam (lin. 10) vita lucani: Lucanus iste hispanus, etc. [ed. Hosius, 337]: (l* v vacat); (l r ) lib. i: Bellap(er) emathios, etc.; (ll v ) n, cuius in fine (23 v ): Paulus constantino politanus em(en)daui mam mea solus; (23 v ) m; (35 v ) rv; (49 v ) v; (62 v ) vi; (75 v ) vn, cuius in fine (89 r ):
Paulas constantinopolitanus / emendavi mam mea solus. / M. Annei Lucani liber VII expl(icit). I Indpit liber VIII feliciter. / Legente vita et p(er)fectura. / scriptori vita etfortuna.J lege feliciter; (103 r ) ix; (120 v ) x, cuius in fine (129 r ): Paulas Con stantinopolitanus emendavi mam mea solus. M. Annei Lucani civilis belli liber //// (olim: X) explicit. Singulis libris (excepto primo) praemittuntur argumenta [ed. laud. 340-343]. Textus multis in locis correctus est a librariis ipsis, qui suum vel alter alterius correxerunt. Scholia et glossae scriptae sunt certe tribus manibus; inter glossas exstant nonnullae theotiscae, quas ediderunt Steinmeyer et Sievers in op. infra laud. 4, p. 239. ?M e An U F at o a ^' HeinSi0 * Ez * S P anhemio > Sr 11 - Epist., ed. P. Burmannus, tom. 3, 809, 811. Fr Oudendorpius codicem contulit cum edit. H. Grotii (Lugd. Bat. 1626), quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (757 F 8). 4 Est cod. Vossianus alter vel U in editt. Lueanus, ed. Fr. Oudendorpius (1728), p.-f+4*»; ed. P. Burmannus (1740), p .*******vo. ed. C. F. Weber 2 (1821) 447 sq.; G. Steinhart, de emendatione Lucani (Diss. Bonn 1854)’ 4 sqq.; Pnscianus, ed M Hertz 1 (Gramm. Lat., ed. H. Keil 2, 1855), xxviii; C. F. Weber Vitae Lucam, pars 31 (Ind. lect. Marburg 1858), 1 sq.; H. Usener, Lucani pugnae Pharsal. d«un?° ( i'- G>7P l,, wald 1863), 2; A. Kindler, De Lucani Pharsaliae versibus, qui desunt m codicibus Montepessulano et Vossiano altero (Diss. Münster 1882), passim- H NS Ïe S^Ql T 1885) > 34 = C. M. Francken, Miscella (Mnemo^ne N.S. 16, 1888), 391 sqq. (394-395: vita Lucam), (id., 17, 1889), 57; id., De Lucani versibus propter Vossianum 2B et Montepessulanum suspectis (Mnemosyne 18, 1890), 5 sqq.; id., Die al teste voUstandige Handschrift des Lucan (Berl. Philol. Wochenschrift 10, 1890), 331; PhïlS' STsoi d ? Handschriften des Lueanus (Jahrb. f. class. unH T?' q 7 ’ 1893 n- 337 i S u q ‘L ed ' G ; M ' Francken 1 [1896], xv sqq.; 2, p. viü; E. Steinmeyer Z? . flossen 4 (1898 )> 479 1 F - B «*> Untersuchungen zu " ( S ISS ' München 190 °)> Passim; ed.2 C. Hosius (1905), vi; ed.3 m', A ' “ ousman ( 1927 )» P^im; Lucani de BeUo Civili liber I, ed. R. J. Getty ( 940) xxi; 127; ed. P. Wuilleumier-H. Le Bonniec (Coll. Érasme, 8, 1962), 8. H ed : C ó F ; ™ eber 8 ( 18 ?1). ^ sq.; Scholia in Lucani Bellijn Civile, ed. fProvr j . . , V vm i * J* Endt, Zur Überlieferung der Adnotationes super Lucanum 5 f‘foH; M^nqf " n f ta f?8 ymn - m Smichow, 1906), 3; Adnotationes super Lucanum, 1955) 407* 1909 ’ XU ’ Martm > Em mittelalterlicher Lucankommentar ? (Traditio 11, 129 r in spatio post subscriptionem relicto, exstat circulus, in quo unus ex libranis nomina quattuor ventorum: boreas, septent(ri)o, etc. et in medio vocem minotaurus scripsit. 129 v vacat. 21 r mar g- inf- inverso manus saec. xin/xiv scripsit enigma: Si capud est currit ventrem sibi lange volabitj addepedem comede (et) sine ventre bibe, et infra proverbium: Dura tua rura metis, vicinis partito metis [Walther 2/1,4554]. prov. : poss.: 129 r infra: A.T. (?) et monogramma (saec. xvi ?). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 99; CMA 2, 2424.99). - ger. vossius (Catal. Vossii num 99) - BIBL. LEID. (scidula num. 99; catal. an. 1716, p. 373, num. 63: Lucani bellum civile, cum schohis antiquis in margine, etc.).
VOSS.LAT.F.64 - IUVENALIS Membr., saec. x 2 , 305x220, fol. 61. 5 rv (1-40) +{ra + (i-l) +(i-l)}{(41-43/ 46-48) +44 + 45} + (iv-8) +rv (49-56) + (rv-3) (57-61). Primus fasciculus numeratus in fine in medio marg. inf. a librario ipso Q,. 1 (8 V ) ; secundus numero caret; ceteri numeris m-vi, vm manu paulo posteriore, ut videtur, instructi. Inter f. 5 et 6 scidula membr. inserta est (= f. 5*); f. 13, 14, 54, 55, 57, 59, 60 exsecti sunt margines dextri. Textus 235x95/105, lin. 29 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter l r -16 v , alter 17 r -61 r . Minuscula Carolina. F.5* r conscriptum esse videtur ab una ex manibus, quae scholia scripserunt. F.l v littera init. maior colore rubro depicta et ex foliis, capite animalis, lineis inter se nexis composita; litterae init. minores librorum i—n eodem modo omatae, litterae init. lib. in et nonnullarum satirarum simplices rubrae, inscriptiones rubrae ut et primae litterae versuum. F.56 r in marg. exstat imago hominis cum nimbo. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 31. F.28 r lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 130. D. IUNIUS IUVENALIS, SATIRAE: l r . Probationes pennae (neumae; alleluia); manus saec. xi scripsit haec. Abbonem Sintagma id (est) c(om)positio u(e)l c(on)stitutu(m) seu doctrina. (Et) si uestigas quae sit natura liuelli Hanc trigon(us) circli centri quoq(ue) linea signal. Cui satis (est) similis nisi n(un)c diffusior ess(et). Nunc tl (er) o breuior c(on)motis circinus [sic; circulus ?] alis. Plana tenent utriq(ue) sed hic mensorib(us) apt(us). Ille sup (er )Jicies aequato uertice librat. Cetera pars folii vacat. l v . vita iuvenalis (ia quae dicitur): Itinius iuvenalis libertini locupletis — tedio periit [ed. P. Wessner, Scholia in Iuvenalem vetustiora (1931)], cum paucis scholiis et glossis. 2 r . alia vita (ma quae dicitur): Iuvenalis iste aquinates juit — angore penit [ed. O. Jahn, (1851), 288, num. m; L van Gigch, App. Crit. p. 5 sqq.], cum scholiis. • / 2v_61r. satirae: Iunii Iuuenalis Satyr arum lib (er) pnm(us) incip(it): Semp(er) ego, etc.; (19 v ) n; (31 r ) m; (42 v ) iv (in cod. inscr. deest spatio relicto); (49 r ) v, inde a Sat. 13, 123; pars prior deest deperditis foliis; (61 r lin. 5-7) subscr.: Decimi Iunii Iuuenalis liber explicit saturarum. Desunt deperdito quatemione inter f. 48 et 49: Sat. 12-13, 122, quam lacunam iam p. daniel adnotavit (cf. eius adnott. 48 v marg. inf. et 49 r marg. sup.). Scholia et glossae maxima ex parte
duabus manibus eiusdem temporis vel paulo posterioribus scriptae (ex quibus altera incipit inde a 19 r ), exstant ad Sat. 1-3, 38; 5,26-10,161; 13,123-152; hie illic p. Daniel adnott. marg. adscripsit. Est cod. B vocatus in editt. Ed H Chr. Henninius (1685), p.**3; L. Schopen, Unedirte Schollen zu Iuvenals III. ( o r ° gr ' ^ ym ?' n B Q°r ; A n V 1847); - 1 ' Van Glgch ’ A PParatus Criticus ad Iuvenal. fase. 1 latern. Juvenalscholien der Karolingerzeit (Romanische Forschungen 2, 1886) 302 sa a • G Hosms, Apparatus criticus ad luvenalem (1888), 1 sqq.; G. Hoehler, Scholia Iuvenalïana w t °!±T gae ’ 1889) > 6; id - Die Comutus-Scholien zu Juvenals VI. 4<tl9 e i^ 1UlC>l0 T 1S 53 ’ 1894 ’ 505 Sqq ' ; H ‘ J' de Dom pierre de Chaufepié, De titulo I.R.N. ST*’ Pe ?, e „ r , a f" rel ? to ( Diss - Lu gd. Bat. 1889), 75; 77; Scholia in Iuvenalem vetusüora, ed. P. Wessner (1931), xxiv; U. Knoche, Handschriftliche Grundlagen des Iuvenal- textes (Philologus, Suppl. Bd. 33, 1, 1940), 30; ed. U. Knoche (Das Wort der Antike 2, 1950) ix, xxxu; Catalogus Translat, et Comment., ed. P. O. Kristeller 1 (1960), 184 (col. IV Iuvenahs, Saturae III, IV, V, ed. R. Marache (Coll. Érasme 15, 1965), 34; J. G. Griffith, A Theonomie Study of the Manuscript Tradition of Juvenal (Museum Helveticum 25, 1968), 1S(^Q, 61 r P ost °P US Iuvenalis manus saec. xi addidit in spatio litteris minusculis grammaticalia: primu(m) oportet. Quia de p(ro)positione loquturi sumus q(ue) nomine c(on)stat (et) uerbo, etc. 61 v vacat. prov.: Gallia. POSS.: <p. DANIEL). - p. petavius (lr in angulo dextro sup.: J.31). - alex. petavius (cum plures codices opus Iuvenalis continentes possideret, numerus mcertus est; cf. Catal. Petav. 80 v ; de Meyïer, Petau 63). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 31; CMA 2, 2356.31). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 31). - bibl. leid. (scidula num. 31; catal. an! 1716, p. 373, num. 64: Decimi Junii Juvenalis Satyr arum libri tres, etc.). VOSS.LAT.F.65 - MARTIALIS Chart, (sim. Briquet 11687), saec. xv 1 , 305x205, fol. 160. (v-1) (1-9)+ 15 v (10-159)+ 1 fol. (160). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent senpta ad perpendiculum a librario ipso, qui idem folia quina priora singulo- rum fasciculorum numeravit ai-a s , etc., ut videtur, cultro compactoris multis numens desectis. Textus 205/215x120, Hn. 34-35 (stilo lin.). Littera cursiva humanistica. '.*} 4r littera mit. maior auro depicta, ramis albis adiectis et rubro, caeruleo, vindi coloribus more italico ornata; initia ceterorum librorum litteris caeruleis
simplicioribus distinguuntur, litterae init. epigrammatum nondum depictae sunt. Inscriptiones rubrae usque ad lib. iv, deinde omittuntur. F.4 1 in ima pagina depicta est corona laurea, in qua insigne gentilicium colore caeruleo circumdatum, cf. infra. > _ Tegumentum, folia praeligata et postligata ut m cod. t.46. Ir_i60 r . m. Valerius martialis, epigrammata [ed. W. Heraeus (1925)]. (l r ) liber de spectaculis qui dicitur: Barbara pyramidu(m), etc., in quo omittuntur 21b- 27' 28,8-9; 29; 31-33 [ed. laud.]; 28,13-14 post 30 leguntur; (4- med.) M. Valèrij Martialis Epigrammaton liber primus foeliciter incipit Et primo eiusdem eb (is to )la: Spero me senturu(m), etc.; (18') n (om.: epist.; 73); (27') ni; (38) xv; (48 v ) v; (59') vi; (69*) vn; (81*) vm; (92*) ix; (106') x; (120*) xi;^(133*) xn (om.: 4; 5; 11; 15; 36); (145*) xm (om.: 54); (151') xiv (om.: 10,1 2, 65,1-2; 137). Ad lib. de speet, et i-ii altera manus eiusdem temporis pauca scholia scripsit. Martialis, ed. F. G. Schneidewin (1842), lxxvi. prov.: Italia (septentrionalis: Patavium ?). . poss.: 4' insigne gentilicium: tranché de sable sur gueulles; videtur esse gentis Patavinae alessidi (cf. Rietstap, Arm. Gén. 1, tab 29). - is. vossius (Catal. Colom. num. 82; CMA 2, 2407.82). - ger. vossius (Catal. Vossu num. 82). - bibl. leid. (scidula num. 82; catal. an. 1716, p. 373, num. 65: Epigrammata Martialis, etc.). VOSS.LAT.F.66 - LIVIUS Chart. (1-5: sim. Briquet 7376; 6-55: sim. Briquet 3810; 56-103, 120-139: sim 4546 ap. Vladimir A. MoSim et Seid M. Traljié, Fihgranes des xme et xive siècles Vol. 2 (Zagreb 1957); 104-119: sim. Bnquet^ 0493), ^«v 290x225, fol. 139. (m-1) (l-5)+ix (&-23)+6 vm (24-119)+x 3 )• Tertium folium primi fasciculi numeratum iij in angulo smistro mf.; foha priora fasciculi secundi numerata in angulo smistro mf. numens mento, in angulo dextro inf. colore rubro; folia pnora fase. 3-5 numerata in angulo dextro inf. atramento, fascicuh sexti numens romams ^ bns ’ in medio marg. inf. numeris arabicis, octavi in angulo dextro inf. httens rubris a-h; ultimus fasciculus numeros non exhibet. Fohum penulümum versum et ultimum rectum singularum partium pnorum fase. 2-9 exhibent litteras b, c, d, etc. manu posteriore adscriptas. Fascicuh verba reclamaton quae dicuntur, praebent in medio marg. inf. a übrano ipso senpta.
9 Textus: f. 1-31: 235/205x155, lin. 38-30; f. 33-137: 190/210x155/165, lin. 27-43. Duo librarii scripserunt, alter l r -32 r litteris gothicis cursivis, alter qui est PETRUS DE gompostellis (cf. 137 r ) 32 v -137 r litteris hybridis currentibus. Litterae init., inscriptiones, signa paragraphorum rubra. Tegumentum saec. xvn (chart, crassum); duo folia praeligata, alterum chart, tegumento adglutinatum, alterum membran. hodie numer. 1*, unum folium membran. postligatum tegumento adglutinatum. l r -137 r . titus livius, ab urbe condita: xxxi-xxxii, xxxiv-xl. 37,3 edixerunt [ed. W. Weissenborn-M. Mueller 3, <1887); libb. xxxi-xxxv ed. A. H. M« Donald (1965)]: Titi liuij liber p(ri)m(us) i(n)cipit de bello macedonico: Me quoq(ue) iuuat, etc. (est lib. xxxi editt.); (15 v ) xxxn; (27 v ) xxxiv; (49 v ) xxxv; (66 v ) xxxvi; (79*) xxxvn; (98') xxxvm; (115* med.) xxxix (qui liber in cod. non distinguitur a praecedente); (128*) xl; (137 r lin. 11-12) subscr.: Titi liuij liber decimus de bello macedonico feliciter Explicit am (en), qui liber est mei petri de compostellis notary. Usque ad 66 r librarii marginibus adscripserunt atramento inscriptiones, quas iteraverunt in loco colore rubro. Ed. Am. Drakenborch, vol. 7 (1746), 327 (num. xi); ed. A. H. McDonald (libb. xxxi-xxxv) (1965), xxv. 137 r -139 v vacant, nisi quod leguntur 137' adnott. possessorum, vid. infra; fol. postlig. inscriptio erasa est. prov.: Italia. POSS.: PETRUS DE GOMPOSTELLIS notarfus (vid. subscr. 137 r ). - 137 r infra in scriptio deleta est, quam postea aliquis temptavit liquore chymico revocare; fprtasse legi potest: iste liber est mej Fra(n)cisci (?) Danduli (?) filij d(omi)ni thomae que(m) (?) emit (?) (••■?) ducatis 1473/die 17 me(n)sis otobris. — fran cos filelfus (f 1481) (l* r : Codex hic estfrancisci philelfi (et) amicorum i(n) primis; 137 T :francisciphilelfi liber; numerus 52 post inscr. Petri de Gompostellis fortasse a Filelfo ipso additus est. - <petrus rasarius). - federicus cerutus Veronensis (f 1633 ?) ex dono Rasarii (l* r : Federici Ceruti nunc est dono Petri Rasarii militum strenui Praefecti dum Veronae esset anno M.D.LXXXVIT). - <pierre- michon bourdelot) (l r marg. sup. fragmentum avulsum est, in quo olim nomen Bourdelot legebatur, ut opinor; cf. Gatal. Bourdelot 5 r : T. Livii Historiae de bello Macedonico etc. fol. fij.it quondam hic codex Francisci Philelphi; Omont, Catalogue Bourdelot 87, num. 42). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 68; CMA 2,2393.68). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 68). - bibl. leid. (scidula num. 68; catal. an. 1716, p. 373, num. 66: Titi Livii libri decem de bello Macedonico, etc.).
VOSS.LAT.F.67 - CICERO, IUSTINUS, SEDULIUS SCOTUS, PRISCIANUS, VARIA Membr., fol. 34. Quinque fragmenta ex variis codicibus in unum compacta. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.38. I 1-2. Saec. ex 2 (c. an. 860 teste Bischoff), c. 240 X215. i (1-2). Textus 155 x 158, col. 2 (spatium inter columnas mm 13), lin. 25 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Ornamenta nulla. l r —2 V . <m. Tullius cicero, pro p. sestio oratio), fragmentum: 41,88 oppug]nare itinerib(us) - 46,99 magna multitudo. Manus fere eiusdem temporis textum correxit; idem fecit manus posterior correctiones suas marginibus adscribens; l r marg. sup. melch. goldastus adnotavit: Fragm. orationis pro Sestio, is. vossius: Pag. 356. edit. Gruteri. J. Bake, Scholica Hypomnemata 1 (1837), 191 sqq. (collatio). prov.: Gallia (regio circa Ligeram fluvium teste Bischoff). poss. : melch. goldastus, qui idem cetera fragmenta possidebat et coniunxit ad codicem ut hodie est, ut videtur.- <bibliotheca bremensis) (cf. Nonnen, 27: Fragmenta orationis Ciceronis pro Sestio). — < Christina sueciae regina). — is. vossius (Catal. Colom. num. 21; CMA 2, 2346.21). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 21). - bibl. leid. (scidula num. 21; catal. an. 1716, p. 373, num. 67: Fragmentum Ciceronis ex oratione pro P. Sestio, etc.). II 3-8. Saec. ix/x, 284x216. m (3-8). Textus 230x165/170, lin. 30 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones rubrae. 3 r (prius vacuum, an tamquam folium praeligatum ?). Probationes pennae, inter quas: 1. (manu librarii ipsius vel eiusdem temporis): Sollemnia (...) ama priores tuos anima; aparuerunt aplis disp ///// ETRE STMME XPI pastor (et) paule/gentium doctor. EEETREXPIpastor & poule; 2. (saec. xin ?) Sc(ri)b(er)e cl(er)iculis p(ar)o doct(ri)nale nouellis [= alex. de villa dei, doctrinale: initium; cf. Walther 1,17375]; 3. (saec.xm ?) jUrrens iuuentus v(ir)ginisfructu(m) salutis germinat — int (er) pudoris lilia, cum neumis [Cantio in Nativitate Domini:
Chevalier 6387]; Qui pascit int (er) libiata; Dialectica est ars artiu(m). scientia scientiaru(m)jNom(en) e(st) vox/v(er)bu(m) e(st) vox; 4. (saec. xm) Sequentia in S. Oswaldum: Sollempni carmine tuasjoswalde [Chevalier 19143]; Const(ru)e sic: casum si s(i)t p(ro)pone vocante(m) [cf. Walther 1,3220]. 3 V vacat. 4 r -8 v . <M. IUNIANUS IUSTINUS, epitoma) historiarum philippicarum <pompei trogi): prologi libb. i-xliv tantum: Liber hystoriarum Philippicarum et totius mundi origines et terrae situs: Primo uolumine continentur haec imperium, etc. [ed. O. Seel (1935), 305-324]. Textus finitimus videtur esse cod. Gissensi 79 (olim Weingartensi; saec.ix) [cod. G in edit., cf. varias lectt. ap. Seel]. Fr. Rühl, Die Textesquellen des Justinus (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 6, 1872), 89. prov.: Helvetia (monasterium Sangallense). poss. : monasterium sangallense (cf. 3 r : Sancti Golli, manu vetusta). — barth. schobinger, iuriscons. Sangallensis (f 1604) (4 r marg. sup.: Bibliothecae Schobingiae fol.6; 8 V marg. inf.: BS fol.6. - melch. goldastus. - De ceteris possessoribus vid. sub I. III 9-28. Saec. rx, c. 285 x 230. rv (9-16) + (v-1) (17-25) +3 folia (26-28). Margo inf. f. 27 exsectus est. Textus: f. 9 r -23 v : 215/220x 165, lin. 35; 24 r -28 v : 220x 190, col. 2 (spatium inter columnas mm 17) lin. 35 (stilo lin.). Unus librarius scripsit. Minuscula Carolina. F.9 r scripturam vetustam fere omnino evanidam atramento redintegraverunt duo viri saec. xvi vel xvii, prout legere poterant. Inscriptiones et litterae init. rubrae; in textu hie illic litt. init. colore rubro ornatae sunt. 9 r —16 v . SEDULIUS SCOTUS, COMMENTARIUS IN PRISCIANI INSTITUTIONES GRAMMATI- cas: (9 r ) in prologum ad Iulianum: Priscianus gramaticus cesariensis Iuliano consuli ac patricio: Cum omnis eloquentiae doctrinam (et) reliqua [Priscianus, ed. M. Hertz 1, p. 1]. p(ro) terma ex subsequentib(us) assumendu(m) est, etc.; (ll r lin. 10) in lib. i: Incipit commentariolum eiusdem Sedulii Scotti in quaedam dicta Presciani grammatici: Philosophi definiunt uocem esse, etc., usque ad m. 1. F.9 r marg. sup. goldastus adnotavit: Sedulij Scoti in Priscianum. P. Bondam, Variarum Lectionum libri duo (1759), 309; Prisciani Institutionum Grammati- carum libb. xvm, ed. M. Hertz 1 (Gramm. Lat. 2, 1885), xxix, adn. 110; L. Müller, Versus Scoti cuiusdam de alphabeto (Rhein. Mus. 20, 1865), 359; Anecdota Helvetica, ed. H. Hagen (Gramm. Lat., suppl., 1870), lxxvi; L. Traube, O Roma nobilis (Abhandl. München, Philol.- Philos. Cl. 19, 1892), 340 ; 357; P. Lehmann, Reste und Spuren antiker Gelehrsamkeit in mittelalterlichen Texten (Erforschung des Mittelalters 2, 1959), 36; B. Löfstedt, Der Hibemo-
lateinische Grammatiker Malsachanus (Studia Latina Upsaliensia 3, 1965), 18, adn. 2; G. Glauche, Schullektüre im Mittelalter (Münchener Beitr. z. Mediavistik u. Renaissance- Forschung 5, 1970), 38. 17 r -28 v . prisciani opuscula aliquot: (17 r ) de figuris numerorum: Prescianus grammaticus Symmacho: Omni te, symmache, nobilitatis splendore, etc., (lin. 16) De figuris numeroru(m) quos antiquissimi habent codices: Sciendum quod, cum ab uno, etc. [ed. H. Keil (Gramm. Lat. 3, 1860), <405>-417]; (20* med.) subscr.: De figuris numerorum liber singularis Presciani grammatici caesariensis explicitus (...); (20 r med.) praeexercitamina: Incipiunt eiusdem praeexercitamina: de fabula: Fabula est oratio ficta, etc. [ed. laud. <430>—440]; (23 v lin. 26-27) subscr.: Presciani sophistae ars praeexercitaminum secundum Hermogenem uel Libanum explicit feliciter; (lin. 28) librarius scripsit: Oro meosfratrem libros quemcunq(ue) legentem. Rite rogans d(omi)n(u)m e(ss)e mei memorem; (lin. 20-30 vacant); (lin. 31) periegesis: praemittitur index capitum; (24 1 ) Liber Prisciani grammatici qui peregesis nominatur, id est descriptio orbis terraru(m) et maris incipit: Naturae genitor, etc., usque ad vs. 837 [ed. P. van de Woestijne (1953), 37-85], cetera desunt; deperdito folio desunt post 25 v vss. 277-416. Librarius ipse textum correxit; hie illic inter lineas scripsit varias lectiones praemissa voce (ue)l, glossas, scholia. Poetae Lat. Min. 5, ed. Aem. Baehrens (1883), 263; L. C. Mohlberg, Katalog der Hand schriften d. Zentralbibl. Zürich 1,4 (1952), 358; La Périégèse de Priscien, ed. P. van de Woestijne (Rijksuniv. te Gent. Werken uitgeg. door de Faculteit van de Wijsbegeerte en Letteren. 116e Afl., 1953), 16 [cod. F). prov.: Gallia (ager Remensis teste Bischoff). poss. : An hoc codicis fragmentum olim in bibliotheca monasterii Laurishamen- sis fuerit, mihi valde incertum videtur, pace M. Manitii, Zu spaten lateinischen Dichtem (Rhein. Mus. 44, 1889), 544; cf. etiam K. Christ, Die Bibliothek des Klosters Fulda im 16. Jahrhundert (Zentralbl. f. Bibl.-wesen, Beiheft 64, 1933), 230. - monasterium sangallense (9 r exhibet sigillum impressum monasterii). — barth. schobinger (28 v marg. inf.: BS. folia 20). — melch. goldastus. — De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Mittelalterliche Bibliotheks-kataloge Deutschlands und der Schweiz. 1. Bd. Die Bistümer Konstanz und Chur, bearbeitet von P. Lehmann (1918), 596 ad 63,32. IV 29. Saec. xm, 283x180. Textus 195x105 et 210x110, col. 2, lin. 46 et 53 (stilo lin.). Littera gothica textualis.
29 r -29 v . versus, in cod. anonymi: (29 r ) <gothofridus viterbiensis, pan theon, excerptum de S. Cruce, etc.): Narrat athanasi(us) q(uonia)m noe pat(ri)archa, etc. [Scriptores de rebus germanicis, ed. J. Pistorius-B. G. Struvius 2 (1726), 242-243 col. 1; cf. Walther 1,11563; etiam in cod. Voss. Lat. Q. 70, f. 97 v -98 r ]; (29™ lin. 19) de B. Maria Virgine: Flore (m) u(ir)ga p(ar)it licet kuic n(atura) negarit, etc. (24 vss.); (lin. 44) O u(er)e s(an)c(tu)m q(ua)m digne sit celebrandu(m), etc. (23 vss.); (col. 2 lin. 15—31) <gothofridus viterbiensis, pantheon, excerptum de nomine Nabuchodonosor): Q(ui)d son(et) h(oc) nom(en) nabuchodonosor uideam(us), etc. [ed. laud. 136 col. 1]. F.29 r marg. sup. leguntur alia manu scripta: ligat gr(acia)e ex tua (con)u(er)satione t(ra)ns~ fundi ut du(m) te imitari (con)cupiscit d(e)i sac(ri)jicio (et) ip(s)e sit dignus. prov. : poss. : vid. supra sub I. V 30-34. Saec. xh (fortasse an. 1154), c. 270x180. (m-1) (30-34). F.30 infra mutilum est. Textus c. 195/205 X 140, col. 2 et 3, lin. 28 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Inscriptio et litterae init. rubrae. F.30 v , 33 r , 34 v lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 81-83. SO 1 vacat. 30 v —34 v . CATALOGUS PONTIFICUM ROMANORUM, IMPERATORUM ET REGUM FRAN- corum: Incipit breuis annotatio de ap(osto)licis seu imperatorib(us) romanis: In primis do (m) ruis petrus roman$ sedis antistes, etc. (index pontificum); Domitius nero XI1II 0T annos p(ro)secutor, etc. (index imperatorum) [ed. G. Waitz (MGH Scriptt. 24,1879), 85—87], inde a 33 r tertia columna: faramundus primus rex francorum, etc. (index regum). Series pontificum desinit in Anastasio iv (9.7. 1153-3.12.1154), cuius anni non indicantur, series imperatorum in Frederico i (qui an. 1152 imperator creatus est), cuius anni nihilo magis indicati sunt, series regum Francorum in Ludovico vh (1137—80), in quo textus desinit in verbis: Iste (er)go m(od)o e(st), q(u)ando hec scripsim(us) francor(um) rex; alia manus addidit: nos Pep^inus) (?). Ergo catalogus scriptus est sub Ludovico vn, fortasse an. 1154, ante diem tertium mensis decembris, diem vitae supre- mum Anastasii papae vel paulo post, in coenobio in Valle S. Gregorii, vulgo dicto Gregorienmünster, in Alsatia (cf. Gallia Christiana 15,558), ut videtur, teste adnotatione post nomen Hylderici regis Francorum (= Child ericus h, f 673): fundator cenobii s(an)c(t)i gregorii a librario ipso addita (33 r ). F.32 r marg. exstat adnotatio manu goldasti scripta.
prov. : Gallia (monasterium in Valle S. Gregorii in Alsatia, vulgo: Gregorien- münster vel Münster in Gregorienthal). poss.: Monasterium in valle s. gregorii in Alsatia. - bart. schobinger (34 v : Bibliothecae Schobingiae fol. 5). - melch. goldastus. - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Lieftinck, Mss datés 1,92 (num. 214). VOSS.LAT.F.68 - SENECA PHILOSOPHUS Membr., saec. xv, 287x220, fol. 95. 7 vi (l-84) + (vi-l) (85-95). Folia sena priora (primis exceptis) singulorum fasciculorum numerata 2-6 a librario ipso vel manu eiusdem temporis; fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso. Textus 210x145/150, col. 2 (spatium inter columnas mm c. 12), lin. 43-44 (atramento lin.). Littera gothica cursiva libraria. Litterae init. nondum depictae sunt; inscriptiones rubrae partim exstant partim nondum scriptae sunt. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); quaterna folia chart, prae- ligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; secundum folium praelig. hodie numer. 1*. l.annaei senecae opera nonnulla sincera et supposita: 1» Epistula nescio cuius vel prologus in Senecae epistulas morales: <D> (omi)- no desidera(n)tissimo VV [vel PF] istam et Mam salutem. Postq(uam) a v(est)ra dulcedifn)e secessi no(n) m(u)ltu(m) lecto(r)i opera(m) impe(n)di - vite in a(m)brosio reppen, val(e)t(e); manus saec. xvi/xvn marg. adnotavit: Ep(isto)la cuiusdam librum restituentis (cf. e.g. cod. Paris. Bibl. Nat. ms. lat. 152, f. 33; 3343, f. 60-60 v : Catalogue Général des Manuscrits Latins 1 (1939), 52 sq.; 5 (1966), 241). lra_74 va . (epistulae morales ad Lucilium 1—84, 86-88, 85> [ed. L. D. Reynolds 1 (1965)]: Itafac, mi lucili, etc. Hic illic manus cursiva paulo posterior sententias ex textu in marginibus iteravit; eadem manus saec. xvi/xvn supra laud. l r marg. super, adscripsit: Epistolae Senecae ad lucilium de vitae institutione; passim in marg. initium librorum adnotavit et aliquando paginas editionis nescio cuius laudavit (cf. 72 r ). 74 va —83 rb . <de clementia) [ed. 2 C. Hosius (1914), <210>—251]: Scribere de dementia, etc.; (81 v ) lib. n. F. 74 v marg. illa manus saec. xvi/xvn adnotavit. pag. 319. 83 rb —83 vb . <alanus ab iNSULis, de PLANCTU naturae, excerptum): <C>M (m)
elegiaca lame(n)tabili eiulac(i)o(n)e crebrius rece(n)sere(m) m(u)lier ab impas- sibil(is) mu(n)di penitor(um) in dilapsa palacio - q(u)oda(m)m(od)o loq(ue)ba- t(ur) iniuriam [ed. Th. Wright, The Anglo-Latin Satirical Poets 2 (1872), 431.10-433.4], Post unam lineam vacuam: 83 vb -92 ra . <IOHANNES CHRYSOSTOMUS, QUOD NEMO LAEDITUR NISI A SEMETIPSO>: <5>a'o q(uod) crassioribus q(ui)busq(ue) et vite p(rese)ntis - qui a semet ip(s)o non ledit(ur). Explicit [ed. A.—M. Malingrey, Une ancienne version latine du texte de Jean Chrysostome ‘Quod nemo laeditur’ ... (Sacris Erudiri 16,1965), 320-354; cod. Voss, non laudatur ab editrice p. 321-323]. Alia manus cursiva eiusdem temporis marginibus adscripsit ea quae librarius omisit. Post unam lineam vacuam: 92 ra —94™. <Ps. - senecae), de remediis fortuitorum: Incipit seneca de remediis fortuitor(um) ad callionem: (jSyicet cu(n)ctor(um) poetar(um) carmina, etc. [L. Annaei Senecae opera quae supersunt. Supplementum ed. Fr. Haase (1902), 44-55, sine ‘additionibus’]. M. Bonnet, Sénèque, de remediis fortuitorum (Rev. Philol. 13, 1889), 26. 94 rb -95 v vacant. Eadem opera quae in cod. Voss, leguntur, exstat eodem ordine in cod. hodie Paris. Bibl. Nat. ms. lat. 152 (f. 33—33 v )+8547 (saec. xrv ex.), cf. E. Pellegrin, Un humaniste normand du temps de Charles vi: Guillaume Euvrie (Institut de Recherche et d’Histoire des Textes. Bulletin 15, 1969), 25 sq. prov.: Gallia. poss.: 94 ra post textus finem: Iste est liber mei grimondi burdegale pro quo solui fra(n)cum (?) regium vnum (post solui verba atramanto deleta sunt). - MELCH. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXIX; Mourlot, Thévenot 113). - isaac vossius (Catal. Colom. num. 28; CMA 2, 2353.28). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 28). - bibl. leid. (scidula num. 28; catal. an. 1716, p. 373, num. 68: Epistolae Senecae ad Lucilium, etc.). VOSS.LAT.F.69 - SENEGA RHETOR, SENECA PHILOSOPHUS Vellum, saec. xn 2 , 304x200, fol. 102 (3-104). 12 rv (3-98)+iii (99-104). Nonnulli fasciculi numeros exhibent in fine in medio marg. inf., scil. 34 v : ii.ii.q; 50 v , 58 v , 66 v : vi, vii, viii, a librario ipso scriptos. Demonstratores foliorum qui dicuntur, ex membran. confecti, exstant f. 17, 28, 32. Textus 230 X 135, col. 2 (spatium inter columnas mm 10), lin. 53-54 (scriptorio lapide lin.). Littera prae-gothica textualis.
Litterae init. maiores singulorum operum et librorum bicolores (rubro caeruleo- que coniunctis) (l r , 20 v , 28 r , etc.), in textu litterae init. minores coloribus rubro et caeruleo altemis depictae; inscriptiones rubrae; hic illic litterae init. et inscriptiones nondum depictae sunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod. F.6; tema folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper duo folia membr. praeligata, hodie numer. 1 et 2, et unum post ligatum, hodie numer. 105. F.35 r lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 2, tab. 169,1. 3 r -17 r . <L. ANNAEUS SENECA RHETOR, CONTROVERSIAE: praef. libb. I-IV, VH, et excerpta ex libb. i-x>: Incipiunt declamationes senece; (3 r ) i: praef.: Exigitis rem magis, etc. [ed. H. J. Müller (1887), <1>—15.6], (4™ lin. 41) exc. [ed. laud. <92>—101]; (5™ lin. 40) n: praef. [ed. laud. <102>-105], (5 V ) exc. [ed. laud. <192>-203]; (6 va lin. 17) m: praef. [ed. laud. <204>-212], (7 rb lin. 8) exc. [ed. laud. <213>-223]; (8 rb lin. 11) iv: praef. [ed. laud. <224>-229], (8*> lin. 4) exc. [ed. laud. <230>-242]; (10™ lin. 11) v: exc. [ed. laud. <243>-253]; (11™ lin. 22) vi: exc. [ed. laud. <254>-265]; (12™ lin. 43) vn: praef. [ed. laud. <266>-272], (12™ lin. 51) exc. [ed. laud. <346>-358]; (14™ lin. 13) vm: exc. [ed. laud. <359>-369]; (15™ lin. 17) ix: exc. [ed. laud. <432>-445]; (16 rb lin. 22) x: exc. [ed. laud. <508>-518]. l. annaei senecae pmLOsoPHi opera sincera et supposita: 17 v —27 vb . <de benefichs> [L. Annaei Senecae opera quae supersunt 1.2, ed. C. Hosius (1914), 1-209]; (17 rb in fine in spatio manus saec. xv scripsit: Incipit Seneca de beneficiis L.I, ut et 17 v marg. sup.); (17 v ) lib. i: Inter multos ac uarios errores, etc.; (18 v ) n; (20 v ) m (20 rb in fine rubricator addidit: Incipit Seneca de beneficiis)-, (22 r ) iv; (23 v ) v; (24 v ) vi; (26 v ) vn (omissis §§ 1-2: ed. laud. 180.2-15), qui fiber desinit sine subscr.; cetera pars 27 vb vacat. 28 r —29™. <de clementia>, excerpta: (28 r ) ex fib. i: 1,1-6 p(ro)cedunt (omissis hic illic verbis) [ed. 2 C. Hosius (1914), <210>—211.24; 212.7—15]; 2,2 Nee — p(re)ponderet [ed. laud. 214.3—7]; 3,3 Nullum — nocendu(m) [ed. laud. 214.23- 215.2] ; 7,1 Quis regum — 2 micant [ed. laud. 219.18-26]; 8,7 Voluntas — 12 (omissis verbis) [ed.laud. 221.23-223.2; 223.6-225.2]; 12,4... ignarus - 5 [ed. laud. 228.9-20]; 15,3-16,1 sentiat [ed. laud. 231.20-232.26]; 18,2 [ed. laud. 234.21- 235.6]; 19,3 iracissime - agere, 6 Unum - 7 uelit [ed. laud. 235.20-236.1; 236.21- 26]; 20,3 Itaq(ue) clemente (m) - 21,1 securitate(m) [ed. laud. 237.25- 238.2] ; 22,3 Verecundia(m) - 23,2 publico bono [ed. laud. 239.19-240.5]; 24,1-2 ducitur [ed. laud. 240.9-18]; (29™ lin. 17) ex fib. n: 1,1-3 [ed. laud. 243.19- 244.15]; 2,2 Considero — iv.1 exigendis [ed. laud. 245.8-11; 245.15—246.11]; iv.3-v.l [ed. laud. 246.24-247.21]; v.4-5 [ed. laud. 248.8-19]; 6,3 Ceteru(m) — 4 suffunduntur [ed. laud. 249.21—250.1]; 7,1 Nunc — 5 [ed. laud. 250.8-15,16—
251.24]. Manus quae 17 v marg. sup. titulum addidit, idem fecit in fine 27* b : Incipit Sectie}ca de clem(en)tia. Post unam lineam vacuam: 29™—31 rb . <epistulae morales ad lucilium), excerpta, scil. ex epp. 1-10, 13—28.30, 31, 33, 34, 36, 39, 40,44, 45,49—52 [cf. ed. R. L. Reynolds 1 (1965)]. Post duas lineas vacuas: 31rb—3ivb < DE paupertate): Honesta, inquit epycur (us), res e(st), etc. [Seneca. Supplementum, ed. Fr. Haase (1902), 56-59]. Textus hie illic paulum ab edit differt. Post duas lineas vacuas: 31* b -32**. <Ps. - SENECA, DE moribus), intermixtis incertis: (O)mne peccatum est actio uoluntaria, etc. [ed. Haase, 60-65] hoc ordine: 1-14, 16-20, 22, 21 23-48 (init.), 55-66, 69-78, (Sic uiue ne a sup(er)iorib(us) - timearis), 79, 80, (Data uita quotie(n)s dubitaueris -n(on) po(tes)t), 81-107, 109-114, (Sifactu(m) e / s *) ~ certu(m) est), 116, 115, 117-119, (ea(m) sui dign(us) t(ib)i sit - t(ib)i inspiratu(m)), 120-132, (Nec q(ui)cq(ui)d imp(ro)bi - optabilib(us)), 134—136, 134, 137-140, (sati(us) e(st) lib(er)is - indigentib(us)), 141, 142, 48-52, (hui(us) eni(m) omnia — occasions(m)), 53, 54. Post unam lineam vacuam: 32 va -33 va . <Ps. - SENECA), DE REMEDns fortuitorum: Incipit seneca de remediis i(n)fortuitor(um) : Licet cunctoru(m) poetar(um) carmina, etc. [ed. Haase, 44-55, sine additionibus’]. Post duas lineas vacuas: 33*®-34* b . <P S . - SENECA, DE QUATTUOR VIRTUTIBUS CARDINALIBUS, irnmn- martinus bracarensis, formula vitae honestae, sine praef. ad Mironem): <(l>uatuor uirtutu(m) sp(eci)es, etc. [Martini Episcopi Bracarensis opera omnia, ed. C. W. Barrow (Papers and Monographs of the Amer. Acad, in Rome 12, 1950), 237.23-250]. 35 r -61 rb . naturales quaestiones: libb. ivb 3 — vn, i — iva 2: Incipit seneca de nat(ur)alib(us) q(ue)stio(n)ib(us) [ed. A. Gercke (1907), 160.12-267; 1-157.10]: Grandine(m) hoc modo, etc., i.e. lib. rvb 3 in ed. laud.; (36 r ) v, cod! in marg.: annei senece lib. Ill explic(it). de nubib(us). Incipit IIII de uentis; (38 r ) vi, cod.. Explicit IIII. Incipit V liber, et similiter in fine librorum sequentium (cf. ed. laud, xxiii: cod. L); (42*) vn; (46*) i; (50*) n; (55*) m; (59*) iva, qui liber desimt 61* b lin. 4, cetera columnae pars vacat excepta linea ultima, in qua manus saec. xv scripsit: Incipiu(n)t ep(isto)le senece ad paulu(m). H. G. Michaëhs, Notae ad L. A. Senecae Naturalium Quaestionum libros vii editos a a p , ™° ^ a . asi °’ et collatos cum cod. 69 Vossiano ex Bibliotheca Lugduno-Batava (Philologus 8, 1853), 445 sqq., (9, 1854), 324 sqq.; B. Larisch, De Senecae Naturalium Quaestionum If Vo«., etc. (1865), 2 sqq. [cod. L]j H. Diels, Seneca und Lucan (Abh. Berlin, ."T” , > G - Mueller, De L. Annaei Senecae Quaestionibus Naturalibus (1886), 1; 14 soa.' A. Gercke, Seneca-Studien 1 (1895), 36 sqq.; id., Studia Annaeana (Wiss. Beilage zum Vorlesungsverzexchmss d. Univ. Greifswald, 1900), 13 sqq.; L. Annaei Senecae Naturalium Quaestionum libri vm, ed. A. Gercke (1907), xxxiv. 61*—62* b . SENECAE EPISTULAE AD PAULUM APOSTOLUM et PAULI AD SENECAM, quae dicuntur: Credo t(ib)i, nunciatu(m), etc. [PL Supplementum 1 (1958)!
673—674; = C. Barlow, Epistolae Senecae ad Paulum et Pauli ad Senecam (Papers and Monographs of the Amer. Acad, in Rome 10, 1938), 123—137], praemissis (61™ lin. 1-11) verbis <hieronymi de seneca ex catalogo sanc torum^: Lucius Ennius Seneca cordubensis sotini [prius: sortini] stoici discip(u)l(u)s - interject (us) est [ed. Haase, 74]; ordo epistularum: 1-10, 12, 11, 13, 14. 62 rb . <hildebertus cenomanensis, epitaphium senegae): Iura [sic, lege: Cura\, labor, meritu(m) — ossa tibi [ed. laud. 80; Riese 667; PL 171, 1446 (carm. 10); Walther 1, 3960 (cod. Voss, non laudatur)]. Manus saec. xv supra laud, hic et in foliis sequentibus titulos addidit. 62 rb -103 vb . epistulae morales ad LUCiLiuM 1-80 [ed. L. D. Reynolds 1 (1965)]: Incipiunt ep(isto)le senece ad lucilium: Itafac, mi lucili, etc. Variae manus inde a saec. xn textum correxerunt, varia marginibus adscripserunt, inter quas exstat manus anglica (c. an. 1200, ut videtur) (cf. 3 V , 69 r , 82 v , 83 r ). L. D. Reynolds, The Medieval Tradition of Seneca’s Letters (1965), 74. 103 vb —104 r vacant, nisi quod legitur 104 r adnotatio possessoris, de qua vid. infra. 104 v leguntur aliquot praecepta scripta manu saec. xm in prima columna: Accipiat(ur) irudo (con)busta sa(n)guis testudinis sucus edere - Item sucum cicute (cum) aqua mistum tribus diebus adibe. 105 r manus cursiva saec. xv (?) scripsit: Vigintjunu(m) bucellij (...?) Incipiu(n)t xxijIfebruarij debent durarejusq(ue) ad x ma < m > marcij/et restat urtus bucell(us). 2 r (saec. xin). Epistula, ut videtur, nescio cuius, partim evanida: (...?) (et) d(omi)no d(omi)no suo ac amicissimo ep(iscop)ali mag(ist)er (...?) /baiocen (sis) salutem (et) sinc(er)e ac p(ro)mpte </(...?). 2 V manus saec. xiv (?) scripsit: pl(ur)es libri senece i(n) isto volumi(n)e, deinde manus saec. xv addidit: (con)tinentur, et indicem operum Senecae, quae in hoc codice leguntur. prov.: Anglia. poss.: Magister andreas figulus Andegavensis (t 1422). - ecclesia ande- gavensis (104 r : Iste liber fuit de libris mag(ist)ri andree figuli deputat(us) p(ro) libraria ecc(lesi)e andegauen(sis), q(u)i mag(iste)r andreas erat i(n) ut(ro)q(ue) jure licen(tiatus), ip(sius) ecc(lesi)e ca(n)tor et canonicus (et) decessit a s(e)c(u)lo die p(ri)ma maij Anno d(omi)nj m° cccc xxij 0 . a(n)i(m)a e(ius) i(n) pace requies- cat Amen [cf. inscriptionem possessoris in cod. Bibl. Publ. Andegavensis 28 (24), quern codicem et ipsum possidebat magister Andreas]. - l v : bouchier (saec. xv). - 2 T : Maistre Pierres Loustouer can(oni)cus venecen(sis) (i.e. Vence in Gallia ?). - l r : co(m)melini est vocoq(ue) non 0 n (?). [hieronymus commelinus, f 1596 ] et infra eadem manu: J ani Gruteri (f 1627) liber est: non bibliothecae Palatinae (scil. Heidelbergensis, quae an. 1622 Romam
translata est); insuper exstat l r numerus 20. - <suffridus sixtinus> (f 1648 vel 1649) (cf. epistulam J. Fr. Gronovii ad Nic. Heinsium an. 1650 in Burmanni Syll. Epp. 3,238; P. C. Molhuysen, Suffridus Sixtinus (De Navorscher 49, 1899), 587-591). - is. vossius (Catal. Colom. num. 78; GMA 2, 2403.78). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 78). - bibl. leid. (scidula num. 78; catal. an. 1716, p. 373, num. 69: Senecae declamationes, etc.). litt.: H. D. L. Vervliet, De gedrukte overlevering van Seneca Pater (De Gulden Passer 35, 1957), 189 adn. 20. — Jörg-Ulrich Fechner, Das Schicksal einer Heidelberger Professorenbibliothek. Jan Gruters Sammlung und ihr Verbleib (Heidelberger Jahrbücher 11, 1967), 112 (num. 22). VOSS.LAT.F.70 - PHILOSOPHICA, RHETORICA, GRAMMATICALIA, ETC. Anno 1870 codex divisus est in tres partes hodie numeratas 70 I-III. I Duo codices in unum compacti (A, B). Folia iniquitate temporum delibata hodie adservantur inter folia alba recen- tiora (eiusdem generis atque folia praeligata et postligata). Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco emblemate Univ. Lugd. Bat. et ornamentis impressis ornato tectum); sena folia chart, praeligata et postligata (bina priora praeligata et posteriora postligata varii colons sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum tertio, ut et quartum postligatum quinto adglutinata sunt. A CICERO, ARISTOTELES, BOETHIUS, PS.-AUGUSTINUS, MACROBIUS 1-66. Membr., saec. x, c. 290x215. 3 iv (1-24) + {rv + 1)} {(25-28/29-30, 32-33) + 31} -)-1 fol. (34,cuius pars dextra desecta est) +4 rv (35-66, inter 50 et 51 plura folia hodie desunt). Fortasse fasciculi olim numerati erant in fine, nam vestigia numerorum exstant adhuc in medio marg. inf. 16 v , 42 v , 58 v . Inde a f. 50 folia umore valde maculosa sunt, qua de causa textus multis in locis evanuit.
Textus 230/235 X160/165, col. 2 (spatium inter columnas mm 11-12), lin. 43 (lr_8 r , 25 r -34 v ), 42 (9 r -24 v , 35 r -66 r ) (stilo lin.). Sex librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -9 v (qui fortasse idem scripsit priorem partem codicis hodie Voss. Lat. Q.36, teste E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de 1’École des chartes 117, 1959), 15 adn. 1); secundus 10 r -16*; tertius 17 r -24’; quartus 25 r -30 rb lin. 13; quintus SO 16 lin. 14-34 v ; sextus 35 r -66 v . Minuscula Carolina et sub-carolina. F.l r et 5 V litterae init. maiores atramento ductae, colore rubro omatae, ex capitibus animalinm et foliis inter se circumvolventibus compositae; 6 r littera init. minor eodem modo depicta (sine animalibus et foliis); initia ceterorum operum litteris rubris distinguuntur; inscriptiones rubrae. lr_5vb > m. Tullius cicero, topica: Incipiunt M. Tullii Ciceronis Topica, id est sedes argum(en)torum ad Gaiwn Trebatiu(m). Prefatio'. Maiores nos res scnbere — accedere. Expl(icit). Incipit textus libri Topicorum: (l rb lin. 9) Cu(m) om(n)is ratio, etc. [ed. G. Friedrich, M. Tullii Ciceronis opera rhetorica 2 (1912), <425 >-4491. F.4** lin. 16-18 post 20, 76 multitudinis testimonium legitur (litt. capit. scripta) haec glossa in textum irrepta: Hue usq (ue) VI libri commentorum Boetii in Topicis. Qu( secunt(ur) idem vir excerpit in Topicis Differentiis. Librarius ipse vel manus eiusdem temporis hic illic varias lectiones interlin. addidit, l r marg. sinist. p. daniel ut opinor, scripsit adnotationem. W. Friedrich, Zu Ciceros Topica (Jahrb. f. Philol. 139, 1889), 281 sqq.; M. Tullii Ciceronis scripta quae manserunt omnia, ree. G. F. W. Mueller, Pars. 1: Opera Rhetorica, ree. G. Friedrich, vol. 2 (1912), lxxvi [cod. V]. 5vb_gra > ARISTOTELES, PERIERMENIAE vel DE INTERPRETATIONE, BOETHIO inter- prete: Incipiunt Penhermeniae Aristotelis a Boetio translatg de greco in latinu (m). Primum oportet constituere quid sit nomen, etc. [ed. L. Minio-Paluello (Aristoteles Latinus 2.1-2 (1965), <5>-38; cf. xvii, num. 98 (cod. Le); xlix; lv]; (9™ lin. 34—38) subscr.: Explicit liber Penhermeniarum Aristotelis, cuius obscuritati maximam lucem infudit n(on) solum duplex com (men) turn Boetii, sed (et)iam p(er)utilis libellus Apuleii Madaur (ensis) [ut in cod. Vatic. Reg. Lat. 596, cf. Lacombe, op. infra laud. 1,45 adn. 1]. Librarius ipse ut videtur, hic illic glossas interlin. et scholia marg. addidit. Aristoteles Latinus 1: Codices descripsit G. Lacombe c.s. (1939), 304, num. 148; cf. etiam 118-119 (versio 7). 9ra_gva. <Excerptum de locis dialecticis> : De IIII specieb(us) argumentorum: Ar gum (en) tor (um) om(n)iu(m) alia s(unt) p(ro)babilia (et) necessaria ut (est) h(oc). Siqfu)ide(m) cuilib(et) rei sit - ex qua causa nascit(ur). gva^iorb (p ar s prior scripta est lineis alternantibus cum parte posteriore praecedentis excerpti). <introductoria quaedam de operibus in hoe codice>:
\ VOSS.LAT.F.70 141 (9™ Hn. 4) In hoe corpore continent (ur) libri sex commentar (iorum) Anicii Manïlii Boetii vin clarissimi et inlustris de consulum ordinibus ad Patricium in Topica M. Tulii Ciceronis, de Rhetorica arte et de ar gum (en) torum intentione et de differentiarum causa et de argumentis omnium rerum naturalium explanati sunt; (lin. 29) Quae sit topicorum intentio v(e)l utilitas: Topicor(um) intentio (est) p(ro)babiliu(m), id (est) uerisi- miliu(m) argum(en)tor(um) copiam demonstrare, etc.; (10™) Incip(it) argumentum artis rethoricae: Incipientes quancu (m) que rem scribere — sed natura. Explicuit argu mentum, i.e. <GRILLII COMMENTARIUS IN CICERONIS RHETORICAM vel DE INVEN TIONS: initium) [ed. J. Martin, Grillius. Ein Beitrag zur Geschichte der Rhetorik (Studiën z. Gesch. u. Kultur d. Altertums. Bd. 14. Heft 2-3 19271 1-2.7]. h 10™-44™. BOETHIUS, COMMENT ARIUS IN CICERONIS TOPICA, libb. I-VK AnicU Mardii Severini Boetii o(iri) c(larissimi) et inl(ustris) ex cons(ulum) ordin(ibus) ad Patricium in Topica M. Tullii Ciceronis commentariorum liber primus incipit: Exhortatione tua, Patrici, retoru(m) p(er)itissime, que (et) pr$sentis hone state pro positi, etc. [M. Tullii Ciceronis Opera... ed. Io. Casp. Orellius 5.1 (1833), 270-388]; (18 r ) h, cuius in fine subscr.: Conditor operis emendavi in Topica Ciceronis commentarius secundus explicit [-us del.]. Anicii Man(lii) Sevefrini) Boetii In Topica Ciceronis co(m)m(en)tarius tertius [explicit: del.] incipit; (23™ lin. 1) m, cuius in fine subscr. fere ut in lib. praec.; (29 v ) rv; (35 v ) v, cuius in fine subscr. ut in lib* m; (41 r ) vi, qui liber desinit verbis fortuitar(urn) rerum [ed. laud. 388.20]. Variae manus eiusdem temporis scripserunt glossas interim., scholia marg., varias lectiones ut et 17 v inter columnas p. daniel, ut opinor, adnotationem. Th. Stangl, Boethiana... (1882), 9; G. Schepps in ephem.: Blatter f. d. Bayer. Gymnasial- schulwesen 25 (1888), 27; L. M. de Rijk, On the chronology of Boethius’ works on logic (Viva rium 2, 1964), 148 adn. 6. ' 44™-50 rb . <Ps.-> AUR. AUGUSTINUS, categoriae decem (vel anonymi para phrasis Themistiana): Incipiunt cathegoriae Aristotelis ab Augustino translator: Cum omnis scientia, etc. [ed. L. Minio-Paluello (Aristoteles Latinus 1.1-5, 1961), <133>-175, cf. Addenda: 256 sq. (cod. Le)]. Variae manus eiusdem temporis glossas interim, addiderunt; graeca saepe scripta sunt in rasuris alia manu. 50 rb -50 v . BOETHIUS, COMMENTARIUS IN ARISTOTELIS PERIERMENIAS (editio prima), initium. In Periermenias Aristotelis commentarium Boetii incipit liber primus: Magna quidem libri h(uius) apudp(er)ipath(et)ica(m) sectam, etc., usque ad i. 1 n(un)c (er)go d(ici)t q(uonia)m uoces [ed. C. Meiser, Anicii Manlii Severini Boetii commentarii in librum Aristotelis Ilepl èp(xï)ve(a<;, pars prior (1877), <31 >—38.8]; cetera hodie non exstant in cod. Vossiano, sed in cod. hodie Bibl. Publ. Aurel! 277, p. 1-47 [E. Pellegrin, op. laud., 10-12; L. Minio-Paluello in: Aristoteles Latinus 2.1—2 (1965), xxix, num. c2 (cod. Ab)]. Exstant paucae glossae interim, et adnotationes marg. manu paulo posteriore scriptae. 51™ b . <MACROBIUS, COMMENTARIUS IN CICERONIS SOMNIUM SCIPIONIS: eXCerpta,

67 r -70™. <glossae variae), quarum pars prior deest deperdito folio; textus hodie incipit (67™ lin. 1): unitatem aecclesiae. Mm (en) meu(m) nouu(m), hoe (est) nom(en) chr(ist)ianu(m), etc. [ex Bedae explicatione verborum Apoca- lypsis, summatim: PL 93,141 D 6 - 193 A 3]; (lin. 18) Lafiidum nomina: Fun- damentu(m) primu(m). iaspis. Iaspidu(m) multa s(unt) genera, etc. [ex Bedae op. laud.: PL 93,197 C 9 - 202 D 10; cf. cod. Vatic. Reg. Lat. 21, f. 24 ap. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 1 (1937), 55; J. B. Pitra, Spicilegium Solesmense 3 (1855), viii adn. 1]; (67*> lin. 23) In ep(isto)la Pauli adRoman(o)s: Desidero eni(m) uidere uos (...) [Rom. 1,11], id (est) ministre(m) (ue)l p(er) parks, etc. [sunt glossae ex Rom.-Phil., I-II Thess., Col., I Tim.-Hebr.]; (69*t> lin. 12) subscr.: Expliciunt glos? ueter(is) ac noui t(e)st(a)m[enti]; (lin. 13) Incipiunt glos? in epistolis Heronimi: Ad Damasu(m). O salua. saluifica, etc. ^71™. alcuini epistula ad carolum magnum: Domino (...) regi (...) üaccus salute (m). Litteris u(est)rae nobil (is) sim? pi (et) atis, etc. [ed. E. Dümmler (Epis- tolae Karolini aevi 2, MGH 4, 1895), 205 sqq.: num 136; cf. 13]. In initio p. petavius adnotavit in marg.: Est 12 Inter Excusas a Canisio (i.e. Thesaurus Monumentorum ecclesiast. et histor. sive Henrici Canisii lectiones antiquae, vol. 1 (1601), in quo opere epistula est 12ma). W. Grundlach, Zur Abtheilung ‘Briefe’ der Monumenta germanica (N. Archiv 12, 1887), 260. 71 va-b . alcuini (?) versus: Incipiunt versus eiusde(m) Alchuini: O uos (est) aetas, etc. (14 vss.) et Est mihi seruili, etc. (27 vss.) [ed. E. Dümmler (Poetae Latini aevi Carolini 1, 1881), 299; 228; Walther 1, 1306a; 5756]. Carmina medii aevi ed. H. Hagen (1877), xv; E. Dümmler, Die handschriftliche Ueber- lieferung der latein. Dichtungen aus der Zeit der Karolinger (N. Archiv 4, 1879), 121 • Poetae Latina aevi Carolini, ed. E. Dümmler (MGH 1, 1881), 168 [cod. L], 71 vb -73 v . L. ANNAEUS SENECA, EPISTULAE MORALES AD LUCILIUM: 1-7 2 uitia subrepunt [ed. L. D. Reynolds 1 (1965), 1-12.7]; cetera pars epistularum exstat in cod. hodie Oxon. Bodl. Canon, class, lat. 279, f. 63-86 (teste primo E. Chatelain, Un nouveau manuscrit des Lettres de Sénèque dispersé entre Leyde et Oxford (Rev. Philol. 21, 1897), 50 sqq.). mfaf 6 ad . Lu cibum epist. moralium quae supersunt, ed. O. Hense (1898), xxvi; id., ed.2 Seneca’sTet't 1 ( ? 93 r 7) ’j L - D - Reynolds, The Medieval Tradition of OVUlI T T ( i 965) ’ 1 ?,f t ?“ [c ° d - °] s ed - L - D - Reynolds 1 (1965), vii; xx [cod. O]; SiItarn L ?rH d u!I e del | e AdLucdlum e la Cultura di Brescia dall’ eti carolingia ad Albertano (Itaha Medioevale e Umamstica 12, 1969), 40. Paucae adnotationes exstant manu p. danielis scriptae, qui idem ut videtur, 67 r marg. sup. adnotavit: Glosae et Alcuini nonnulla (et) Senecae. prov.: Gallia (A: monasterium Floriacense ?; B: regio septentrionalis vel inter septentriones et occasum solis spectans).
poss.: <Monasterium s. benedicti floriagense ? (A)>. - p. daniel (3 v inter columnas: daniet). — p. petavius (l r in angulo sup. dext.: P. 47). — alex. petavius (num. 531, cf. Catal. Petav. 78 r , 63 r , 62 T , 15*, l v , 66 v ; de Meyïer, Petau 20; 122 (adn. 330); 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 91; CMA 2, 2416.91). - ger. vossius (Catal. Vossü num. 91). - bibl. leid. (scidula num. 91; catal. an. 1716, p. 373, num. 70: M. Tullii Ciceronis Topica, etc.). litt.: Sandford, Libri Manuales 213, num. 91. - Aristoteles Latinus. Codices. Supplementa altera, ed. L. Minio-Paluello (1961), 62-63 (num. 148). II GLOSSAE, THEOLOGICA, CATALOGI CODICUM 74-83. Membr., saec. xi, c. 290x225. iv (74-81)+2 folia (82-83: addita). Textus 235x160, lin. 42 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Tegumentum saec. xrx (chart, inflexibile membran. tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. 74 1 —78 v . GLOSSAE <ad Boethii librum de institutione anthmeticae) (teste R. Klibansky); initium deest; textus incipit hodie inde a verbis: affert(ur). Continuo unita (et) pacta. Concilia(m). conuentu(m). Adquiescunt. requiescunt, etc., (76 v lin. 11) finit de libro I. Incip(it) de II. Elementa dicta quasi eleuam(en)ta u(e)l elimenta a uerbo elimo, etc.; desinit (78 v ): et ubi viiii em partes finierint, pone arculu(m) tange. F.77 r exhibet adnotationem marg. manu is. yossn scriptam. 79 r —80 v . Incipiunt queda (m) excerpta utiliu (m) uerboru (m): Aurio diuersos sensus habet. aurio (est) uideo. sicut uirgilius: auriat hunc igne(m) crudelis ab alto dardanus [Aen. 4, 661-662], etc.; (lin. 4-9) adnotatio de barbarorum irruptionibus.in Galliam: hunique ex nephario - regionu(m) adhibuer(unt) [ed. L. Müller, Sammel- surien (Jahrb. f. Philol. 93, 1866), 389; J. F. Kenney, The Sources for the early history of Ireland 1 (1929), 142, qui adnotationem anglice edidit; J. W. Thompson, The Medieval Library (1939), 102; J. W. Smit, Studies on the language and style of Columba the Younger (Columbanus) (Diss. Nijmegen 1971), 26]; des. (80 v ): unde ap(osto)l(u)s: foetus su(m) peripsema usq(ue) adhuc [I Cor. 4, 13] (id est) uilis (et) p(ro) nichilo ductus. 81 r vacat. _ 81 v (saec. ix; duae manus). formulae duae: Su(m)mus (et) inejfabil(is) pat(er) etc., et <Dyiuina Jretus auctoritate, etc. [ed. K. Zeumer, Formulae Merowingici et Karolini aevi (MGH Legum sectio 5. Formulae, 1886), 541-2: formulae extravagantes quae dicuntur, 1 capp. 13—14].
82 r (saec. xi). tractatus quidam theologicus in forma quaestionis et respon- sionis, pars posterior, inde a verbis: quae uidemus in memoria retinemus, spiritalis nero uisio sine corporali e(ss)e non potest, etc.; (lin. 11) <eugippi thesauri cap. 18 bis): Quodgenera sunt apostolatus nel quale nomen sit ap(osto)l(u)s uolo cognoscere. Ap(osto)l(u)s int(er)pretatur missus - non prodesse. (litt. graecis capit.:) phunyth amen [PL62,595C-D2]. 82 y (saec. x/xi, col. 2; tres manus ut videtur, scripserunt). catalogus codicum monasterii s. petri resbacensis [ed. partim L. Müller, Mittelalterliche Kata- loge zweier Klosterbibliotheken (Jahrb. f. Philol. 97, 1868), 66 sq., et ex ea edit. G. Becker, Catalogi Bibliothecarum Antiqui (1885), 275 sq., num. 133]. In initio legitur (manus posterior litteras evanidas atramento revocavit): hi sunt libri s(an)c(t)i petri resbacensis monasterii, deinde: Duo resta(... ?). Duo texta scotica, etc. 83 r_v (saec. xi; an tribus manibus scriptum ?). alter catalogus fortasse ipse quoque ad codices Resbacenses spectans: /// magna biblioteca ta(m) ueteris testam(en)ti qua(m) mui, etc. [L. Müller, ed. laud. 67 sq.; G. Becker, op. laud. 276]; inscr. (partim evanida): (E)x armario s(an)c(t)i p(et)ri libri (... ?). Th. Gottlieb, Ueber mittelalterliche Bibliotheken (1890), 261, num. 271; 260, num. 720; de Meyïer, Petau 121 sq. prov.: Gallia (occidentalis). poss.: Monasterium s. petri resbacense (82; an etiam 83 ?). - monasterium fossatense (83 v marg. sup.: Iste lib(er) (est) monast(er)ii fossaten(sis)) (saec. xh ?) (i.e. Saint-Maur-des-Fossés). - alex. petavius (vid. supra sub I). III HUGO DE S. VICTORE 84-107. Vellum, saec. xh 2 (an. 1159-79), 288x224. 3 rv (84-107). Textus 235/240x160/165, col. 4 plerumque, lin. 32-34 (atramento lin.). Littera prae-gothica textualis. Textus lineis rubris, viridibus nee non caeruleis (84 r ) circumdatur; inscriptiones et litterae init. rubrae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in parte praec. F.84 r +103 r , 107 r - v lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 84-86. 84 r -107 r . <hugo DE sancto victore (f 1141), chronicon), tabulae tantum: (84 r -85 v ) tabula quadripartita de Israelitis inde ab origine mundi usque ad regem Agrippam, i.e. successio sex dierum, patriarcharum, iudicum, regum, sacerdotum, Herodianorum; (85 v -88 v ) tabula quadripartita imperiorum: Modo narrabo quemadmodu(m) s(e)c(un)d(u)m p(re)scriptam annor(um) serie(m) 10
ab inicio regna mundi cucunerunt — temporib (us) ciceronis catilinarium (in particula de consulibus romanis); (89 r-v ) altera bipartita tabula de Israelitis iuxta lxx interpretes; additur (89 v ) explanatio: Secundo posita e(st) series armor (um) s(e)c(un)d(u)m LXX interpretu(m) translatione(m) — p(ost) ista(m) generationum [sic]; (89 v —98 v ) diversae nominum series in tabulas distributae: familiae patriarcharum et Hebraeorum, reges Sodomorum, exploratores Canaan, sacerdotes, ianitores, cantatores, Machabaei, prophetae, Libri Testamento- rum, decem plagae Aegypti, xlii mansiones, xlvhi oppida levitarum aliaque, regiones, montes, flumina, insulae, civitates; (99 r -103 r med.) series Romano- rum Pontificum inde a Christo usque ad Honorium n (1124—30), ad quod nomen librarius ipse adnotavit: hue üsq(ue) hugo canonic(us) s(an)c(t)i victoris; librarius ipse continuavit seriem pontificum inde ab Innocentio n usque ad Alexandrum m (1159—81), cuius annos vero addidit manus saec. xrv 2 , ut et nomina pontificum inde a Lucio m (1181—85) usque ad Innocentium vi (1352-62), omnia sine annorum indicatione; (103 v -107 r ) praemissa particula: Deinceps conabor regnor(um) ac regum seriem, etc. [similiter, sed brevius PL 177,239 B-C], series imperatorum, regum barbarorum, ducum Normannorum, 105 rb legitur series De nominib (us) historiographer (um): Pompeius trogus — Victor de historia affricana. Series ducum Normannorum Hugonis desinit in Henrico i (1100-35) (cuius annum mortis adnotavit manus posterior in marg. 107 r ); librarius ipse addidit nomen successoris Stephani n (1135—54) cum annis (xix), ut et Henrici n (1154—89), sed sine annis. Paulo post librarius ipse ut opinor, addidit (107 r ) adnotationem de occupatione Angliae a Guilelmo duce (f 1087), et alphabetum graecum cum litterarum nominibus et numeris. MGH Scriptores, vol. 24 (1879), 90 et adn. 2. 107 v . adnotationes sex totidem manibus additae: (1) de tonitruis an. 1170; (2) de fundatione monasterii vallis lucentis an. 1129; in fine sequuntur nomina abbatis primi Norpaldi (cuius anni adnotati sunt) et eius successoris Petri (sine annis; abdicavit an. 1179); (3) de defectione solis an. 1178 (quam adnotationem ut et duas praecedentes edidit G. Waitz, Notae Vallis Lucentis (MGH Scriptores 24, 1879), 101); (4) de norpaldo primo abbate vallis lucentis (f 1159) (ed. de Meyïer, Petau 214, adn. 76); (5) de dedicatione ecclesiae vallis lucentis an. 1336 (ed. id., 215, adn. 77); (6) partim evanida: (...) ante d(omi)no Guidone de\mo(n)te monacho (...)/(...) quo dom(us) ista in tanta/deuotio(n)i omnia q(uae) anno xlvii 0 / seq (...) ad/ (...) vindemia(m) co(n)- ue(n) tus/fuit (?) parte sili(...) apudj (...) ea fore sine (...) post/tenuissime sustentatus. prov.: Gallia (Vallis Lucentis). poss.: monasterium vallis lucentis (vulgo: Vauluisant; de Meyïer, Petau 213 sqq.). - alex. petavius, etc. (vid. sub I). ... litt. : Lieftirick, Mss datés 1,93 (nuin. 215).
VOSS.LAT.F.71 - MULOMEDICINA Chart, (parva littera P cum flore: sim. Briquet 8588-8650), saec. xvi 1 (an. 1537), 292x198, fol. 71. Unus fasciculus (1—70)+1 fol. (71). Textus c. 175x95/100, lin. 24-29. Littera cursiva. Ornamenta nulla. Tegumentum saec. xvn (membr. flexibile); unum folium chart, praeligatum et postligatum tegumento adglutinata; insuper unum folium membr. prae ligatum et unum postligatum quae coniunctim unum folium efficiunt, vid. infra. l r -69 r . <P. VEGETIUS RENATUS, DIGESTA ARTIS MULOMEDICINAE> [ed. E. Lom- matzsch (1903)]: (l r ) index capitum inde a n. 30 (cod.: cap. 29) binis columnis scriptus; (3™) subscr.: Exp(li)c(iunt) diversorum Acta Iumentor(um); cetera pars 3 r et 3 V vacat; (4 1 ) prologus: Mulomedicinae apud Graecos, etc., usque ad 9 q(u)i utru(m)q(ue) [ed. laud. 12-14.7], cetera prologi pars et capita priora libri i usque ad i. 12,1 colons [ed. laud. 14.7-26.7] desunt; (5 r ) Cap. XL Sed AKEOAAON. aurei vel crocei, etc.; in marg. is. vossius recte adnotavit: cap. XII. p. II [scil. in edit. Joh. Sambuci, Basil. 1574], Desunt deperditis foliis in exemplo, ex quo cod. Voss, descriptus est: (7 r ) i. 15,3 clystere - 16,4 sunt vires [ed. laud. 31.15—32.18]; (10 v ) i. 19,3 car\bonibus - 21 extr. sanguinis [ed. laud. 41.13-44.1]; (12 v ) i. 25,3 inferiores - n. 22 [ed. laud. 48.18-121.3]; (13 v ) n. 26.1 infistulam - 28,2 sext. I [ed. laud. 123.13-125.18]; (14 v ) n. 30,1 tuber - 37.1 est animal [ed. laud. 127.18-131.19]; (16 v ) n. 40,2 quatuor - 43,1 si accidit [ed. laud. 134.5—136.6]; (17 v ) n. 45,4 postero — 63 in nouum [ed. laud. 138.7— 154.2]; (27 v ) n. 88,12 salubriter - 89,3 rursumque [ed. laud. 182.1-184.4], quas lacunas librarius indicavit spatiis relictis, 63 r m. 24-26 omittuntur sine ullo indicio. F.63 v textus des. in fine m. 27 [ed. laud. 217.17], sequitur subscr.: TéXo? tou T; 64 1 incipit inde a iv. 9,3 Nam primo [ed. laud. 294.1]; 66 v des. in rv. 20 [ed. laud. 301.17], sequitur: Finis de curis boum, cetera folii pars vacat, nisi quod in marg. inf. ad sinistram librarius scripsit: In o<piv de morsib(us) serpentiu(m). c. 1; 67 r inc. cap. 21 et textus pergit usque ad finem lib. rv. 69 r -71 r . curae boum ex corpore Gargilii Martialis: Ad boum morbum. Salem tritu(m) - vel galla cu(m) alumi(n)e. Digestoru(m) artis Mulomed(icinae) [ed. laud.307-310]. 71 v in marg. sup. librarius ipse scripsit: Colonie. Anno 1537.9 Octobris ex exe(m)- plari Corbiensis Monasterii, tu(n)c t(em)p(or)is <apud') S. Pantale. deposito (... ?); deinde post spatium, p. sgriverius, ut opinor, testimonia aliquot de Gargilio Martiale adnotavit, in folio postligato nonnullas adnott. scripsit, et in folio praeligato adnotavit: Mulomedicina. Descriptum Ex MS t0 exemplari Corbeiensis Monastery Coloniae anno MDXXXVII tune temporis apud S. Pantaleonis deposito;
Hic illic librarius marginibus adscripsit varias lectiones; scriverius ad non- nullos locos correctiones suas marginibus adscripsit. Varias lectiones ex hoc cod. marginibus ed. Pub. Vegetii Mulomedicinae ab Joh. Sambuco curatae (Basil. 1574) adscripsit manus incerta, ut et Is. Vossius inde a p. 121, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (765 B 8). Scriptorum Rei Rusticae veterum Latinorum torn. 4, ed. J. G. Schneider (1797), commen- tarii praef. p. 3; M. H. J. P. Thomassen, Aanteekeningen met betrekking tot de geschiedenis der Veeartsenijkunde (Tijdschrift voor Veeartsenijkunde en Veeteelt, 1887), 93 adn.; P. Vegeti Renati Digestorum Artis Mulomedicinae libri, ed. E. Lommatzsch (1903), x sqq. [cod. L]. Textum Gargilii Martialis ex hoc cod. an 1774 primus edidit J. M. Gesnerus (Script, rei rust. tom. 2, 305-307), qui usus est excerptis ab Jac. Perizonio descriptis in usum Chr. Schoettgen, deinde an. 1797 J. G. Schneider (op. laud. 4, 168—171, cf. 167, adn. et 4.2, 73), et an. 1857 C. Th. Schuch, Beitrag zur landwirtschafthchen Thierheilkunde; A. Mazzarino, Atakta (Helikon 5, 1965), 568. Vegetii IV, cap. 26-28 [ed. Lomm. 306.5-16, in cod. f. 68 T ] primus edidit Schneider 4.1, p. 167 adn., qui usus est excerptis a Laur. Santenio factis et a Dav. Ruhnkenio sibi missis; cf. etiam M. Him, Incantamenta magica (Rhein. Mus. 48, 1893), 635 sq. Folium praeligatum (hodie numer. 1*) et postligatum: re vera unum folium membr., hodie c. 405x286, c. an. 1500; textus litteris gothicis textualibus, partim colore rubro scriptus. Inscr.: Frater Bonauentura Cardinalis (et) ep(iscopu)s Albacensis ordinis fratru(m) minorum illam tabulam copulauit: Ante missam ( p(ro)pter vanam gloriam Intenc(i)o(n)is discrecione < p(ro)pter verecundiam ( Ex consuetudine i de omissis Generalis contricio < de commissis f corde ore (et) op(er)e Pura confessio Notabilium Communium Ignotorum Celebret Jhesns etc. Videntur spectare ad s. bonaventurae tractatum de praeparatione ad missam (cf. P. F. J. Obbema, Een Deventer Bibliotheekcatalogus 1 (Diss. Amsterdam 1973, 39/40, adn. 8). prov.: Germania (Colonia Agrippina). poss.: l* r : Aen P. Scrijver (P. Scrijver = p. scriverius, f 1660), et No. 150 [i.e. numerus in: Catalogus MS. Bibliothecae Scriverianae, qui catalogus exstat in opusculo cui titulus: Libri Appendiciarii Bibliothecae Scriverianae...
quae Auctione publica distribuentur [8] Augusti 1663 in vico vulgo de Kal- verstraat...Amstelodami...l663]. - is. vossius (Catal. Colom. num. 115; CMA 2, 2440.115). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 115). - bibl. leid. (scidula num. 115; catal. an. 1716, p. 373, num. 71: Mulomedicina, vel ars Veterinaria Vegetii, etc). VOSS.LAT.F.72 - SENECA RHETOR Chart, (f. 1/10, 4/7, 114-121, 123-168, 180-185: Briquet 6693; 2/9, 3/8, 5/6, 11-18, 19/28, 29-82, 169-178, 179/186: sim. Briquet 4862; 20-27: sim. Briquet 3764; 83—112, 113/122: siren cum duabus caudis incurvatis, dissimilis eis quae ap. Briquet exstant), saec. xv 2 , 283 x 210, fol. 186. v (1-10) +iv (11- 18)+ 2 v (19-38)+3 rv (39-62)+6 v (63-122)+2 iv (123-138)+4 v (139- 178)-j-rv (179-186). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso ad perpendiculum. Textus 205x100, lin. 28 (stilo lin.). Littera humanistica cursiva. Initia capitum litteris caeruleis ornata, hie illic litterae nondum depictae sunt, non magis quam plurimae inscriptiones. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 42. L. ANNAEI SENECAE RHETORIS Opera duo: l r -27 v . suasoriae [ed. H. J. Müller, L. Annaei Senecae oratorum et rhetorum sententiae divisiones colores (1887), <519 >-583]: (l r , litt. capit. rubris) Liber exquisitissimus/ divisionum et colorum/ suasoriarum L. Annei/ Senecae oratoris opt(im)i/ etfacundi/ssim/i; (l v vacat); (2 r ) i: (Syin ut cuiuscunq(ue) rei magnitudinem, etc.; (6 V ) n; (ll v ) in; (13 v ) rv; (14 v ) v; (16 v ) vi; (23 v ) vn; (27 v ) subscr.: L. Annei Senecae Oratoris & rhetoris disertissimi sententie diuisiones colores suasoriarum primus liber explicit. Incipit eiusdem secundus, immo: 27 v -184 v . controversiae: libb. i-ii, vn, ix, x: <[Lyiberiparentes alant, etc. [ed. laud. 15.8-91]; (61 v ) n [ed. laud. 106-191]; (96 r ) vn (cum praef.) [ed. laud. <266>-345]; (130 v ) ix (cum praef.) [ed. laud. <370)-431]: (158 r ) x (cum praef.) [ed. laud. <446>-507]; in cod. libri numerantur n-vi; verba graeca ubique omittuntur spatiis relictis. Videtur esse codex, quem Is. Vossius commodavit J. Fr. Gronovio, cuius cf. Ad L. & M. Annaeos Senecas Notae (Lugd. Bat. 1649), praef. p.*5 (= L. Annaei Senecae Opera 1, Amstelod. ap. Dan. Elsevirium, 1672, p.***3 T0 ). prov. : Italia. poss.: <johannes CAMERARius a dalberg, episcopus Vormatiensis (?)> (teste catalogo manu scripto Bibl. Leidensis, in quo inscriptio memoratur quae nunc
deest: Olim Joannis deposito Cornerarii Vormae episcopi 1487). — < Christina sueciae regina (?)>.- is. vossius (Catal. Colom. num. 103; CMA 2,2428.103). — ger. vossius (Catal Vossii num. 103). — bibl. leid. (scidula num. 103; catal. an. 1716, p. 373, num. 72: Divisionum, & colorum suasoriarum L. Annei Senecae liber, etc.). litt. : Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, 15. — O. Walde, Bücher- und Bibliotheksgeschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift för Bok- och Biblio- teksvasen 17, 1930), 111 et adn. 5. - H. D. L. Vervliet, De gedrukte over levering van Seneca Pater (De Gulden Passer 35, 1957), 181. — id., Les manus- crits médiévaux de Sénèque le Rhéteur (L’ Antiquité Classique 33, 1964), <431>; <438> [cod. L]. VOSS.LAT.F.73 - NONIUS MARCELLUS Membr., saec. ix 1 (paulo post an. 800), 290x230, fol. 253. iv (1-8)+111 (9-14) +13 iv (15-118) + (vi-l) (119-129) +iv (130-137)+(v-l) (138-146) + iv (147-154)+v (155-164)+ 1 (165-166)+iv (167,169-174,176)+1 insertum (168/175)-f-9 iv (177-248)+(m-l) (249-253). Fasciculi olim omnes ut videtur, in fine numerati numeris romanis, ex quibus nunc undecim priores desunt cultro compactoris desecti; inde a fase. xii exstant numeri in medio marg. inf. a librario ipso adpositi (94 v , etc.); inde a fase. xxii numeri scripti sunt altera manu (176 v , etc.), quae eadem inde ab hoe fasciculo novam seriem numerorum instituit, scil.: q. 1—viiij ; in fine fase. xxix (232 v ) duo numeri xx et q viiij coniuncti sunt ad unum: xxvmj deleta littera q; fase. xxx duos numeros praebet: xxx et iterum q. vmj (240 v ), fase. sequens non nisi q. xxxj (248 v ). F.57,207,248 margo dexter, 68 margo inferior desectus est. Textus 220/225x175/180, col. 2 (spatium inter columnas mm 15-18), lin. 22, sed 177 r -184 v : 215/225x 180; 201 r -202 v : 230x 175; 207 r -250 v : 230x 180. Stilo lin. Complures librarii conscripserunt, quorum partes discernere haud facile est, nescio an hoc modo: primus scripsit l r -93 rb lin. 1; secundus 93 rb lin. 2 - 110 v ; tertius lll r -129 v ; quartus 130 r -146 v ; quintus 147 r -166 v ; sextus 167 r-v , 170 v -176 v (175 r_v aha manus scripsit); septimus 169 r -170 r , 177 r -252 v ; nonnulh ex his hbrariis uno tempore exemplum descripserunt divisis ahquot fascicuhs inter se, cf. 146 v , ubi hbrarius sex ulteriores versus verbis spatiosis scripsit, ut folium impleret, cum alius hbrarius iam munus 147 r coepisset, et 166 v in fine, ubi tres versus ulteriores contractiores sunt. Minuscula Carolina Turonensis, quam Rand in op. infra laud, dicit esse scripturam cursivam in embellished Merovingian style. F.l r , 45 r , 47 r , 54 v , 73 v , 76 r htterae maiores colore fusco depictae, ex animahbus
se circumvolventibus variis coloribus (rubro et fusco, flaveo, viridi albente, purpureo) depictis, compositae [cf. D. Debes, Das Figurenalphabet (1968), 93 (num. 235 = 45 r ); 94 (num. 260 = l r ); 96 (num. 305 = 73 v ); 97 (num. 315 = 76 r )]; litterae init. ornatiores atramento ductae exstant 39 v , 58 v , 62 r , 65 r , 69 r , ceteroqui litterae init. simpliciores colore rubro vel atramento depictae. Inde a 15 r usque ad 194 1 lemmata in textu indicantur litteris init. rubris, in aliis foliis lineolis atramento supraductis a correctore. Inscriptiones litteris capitalibus rubris vel atramento ductis aut litteris uncialibus, prima linea nonnullorum capitum litteris semi-uncialibus scriptae sunt. F.39 v inscriptio lib. ii composita est ex lineis altematim scriptis litteris capit. rusticis rubris et atramento ductis. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco tectum, emblemate Univ. Lugd. Bat. et ornamentis impressis ornatum); quatema folia chart, praeligata et postligata, ex quibus bina priores et ulteriores varii coloris sunt; primum praeligatum tegumento, secundum tertio, ut et secundum post- ligatum tertio, ultimum tegumento adglutinata sunt. Aliquot folia lucis ope depicta sunt in variis operibus infra laudatis. l r -252 va . <NONIUS MARCELLUS, DE COMPENDIOSA DOCTRINA libli XX> [ed. W. M. Lindsay, voll. 1-3 (1903)]: l ra lin. 1—5 vacant; in hoe spatio manus saec. xvi scripsit: Nonius Marcellus; sequitur numerus 9, de quo vid. infra, deinde adnotatio: en uenit ip(s)e deus, eadem manu saec. xm/xrv scripta, quae in marg. sup. inscriptionem possessoris scripsit; (lin. 6) index librorum [ed. laud. 1, <2>]; (col. 2 lin. 8) lib. i: De proprietate sermonum: Senium est tedium (et) odium, etc.; (39 v ) n; (100 r ) m; (116 v ) iv; (194 r ) v; (206 v ) vi; (215 r ) vn; (221 r ) vm; (226 v ) ix; (230 r ) x; (232 v ) xi; (235 v ) xn; (242 r ) xra; (243 v ) xrv; (246 v ) xv; (xvi deest); (248 v ) xvn; (249 v ) xvm; (250 r ) xrx; (252 r ) xx; (252™ lin. 7) subscr.: Explicit. F.2 ra post vocem Pausimacho [ed. laud. 1,5.13] sequuntur, transposito folio archetypi, ex lib. rv: -]mum interiere - nascitur [ed. laud. 3,653.12-658.15]. F. 176 rb lin. 7 post rv iam turn religio librarius omisit pavidos terrebat — comer sum [ed. laud. 2,604.14—607.39]; textum omissum supplevit unus ex correctoribus, folio magno inserto in binionem complicate, cuius folium alterum hodie numeratur 168, alterum 175; 168 r praebet initium Prisciani Institutionum scriptum litteris grandioribus capitalibus et uncialibus deauratis: Priscianus grammaticus/ Cum omnis; cetera pars ut et 168 v vacant; 175 r-v textum omissum supradictum praebet. Duo correctores paulo post, ut videtur, textum correxerunt; alter ita ut servatum lupum Feirariensem revocet (cf. E. von Severus, Lupus von Fer- rières (Beitrage z. Gesch. d. alten Mönchtums u.d. Benediktinerordens, Heft 21, 1940), 105); eius scriptura est similis illi, qua usus est corrector cod. hodie
Vatic. Lat. 4929 (cf. C. W. Barrow, Codex Vaticanus Latinus 4929 (Memoirs of the Amer. Acad, in Rome 15, 1938), tab. 15-18), qui, teste G. Billanovich, Dall’antica Ravenna alle biblioteche umanistiche (Aevum 30, 1956), 331 sq., est heiricus autissiodorensis Lupi discipulus, an recte ? (cf. etiam W. M. Lindsay, Collectanea varia (Palaeographia Latina 2, 1923), 14). Aprographum cod. Vossiani est cod. hodie Florent. Laur. 48,1 (cod. F) (cf. Lindsay, 1, p. xxii). C. J. C.Reuvens, Collectanea litteraria (1815), 186; 187; Nonius Marcellus, ed. F. D. Gerlach- C. L. Roth (1842), xxv; M. Catonis praeter librum de re rustica quae extant, ed. H. Jordan (1860), viii; xii; M. Terenti Varronis Saturarum Menippearum reliquiae, ed. A Riese (1865), vii; C. M. Francken, Coniectanea critica ad Lucili librorum decadem 1 (Verh. Kon. Acad. van Wetensch., Lett. 5, 1870), 2 sq.; Historicorum Romanorum reliquiae 1, ed. H. Peter (1870), xiv*; Nonius Marcellus, ed. L. Quicherat (1872), xii; C. Lucili Saturarum reliquiae, ed. L. Mueller (1872), xxxiv; S. Brandt, Ueber die verlorene Partie aus Plautus’ Amphitruo (Rhein. Mus. 34, 1879), 580, adn. 1; L. Havet, Neüter (Archiv f. Lat. Lexikographie 1, 1884), 446; id., Notice sur les principaux manuscrits de Nonius Marcellus pour les livres I, II et III (Bibl. de 1’École des Hautes Études, 1886), 1 sqq.; Nonius Marcellus, ed. L. Mueller 2 (1888), 295 sqq.; P. Nigidii Figuli operum reliquiae, ed. A. Swoboda (1889), 66; J. H. Onions, L. Müller’s Nonius, part 2 (The Class. Review 3, 1889), 300 sqq.; Nonius I-III, ed. J. H. Onions (1895), xii; W. M. Lindsay, Onions’ Nonius Marcellus (The Class. Review 9, 1895), 356 sqq.; id., The lost ‘Codex Optimus’ of Nonius Marcellus (id., 10, 1896), 1, adn. 2; id., Die Handschriften von Nonius Marcellus I-III (Philologus 55, 1896), 161 sqq.; id., A Study of the Leyden MS. of Nonius Marcellus (Amer. Journal of Philol. 22, 1901), 29 sqq.; Nonius Marcellus, ed. W. M. Lindsay 1 (1903), ix; xxi sq. [cod. L]; Historicorum Romanorum reliquiae 1, ed.2 H. Peter (1914), ix*; Scaenicorum Romanorum fragmenta. vol. 1: Tragicorum fragm. ed. A. Klotz (1953), 7; V. Buescu, Cicéron, Les Aratea (1966), 167; M. Testard, Notes critiques sur le ‘De OflBciis’ (Rev. des Études Latines 44, 1966), 227; W. A. Schroder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 23 [cod. L]. 252 v pars et 253 r-v vacant, ut omittam paucas probationes pennae 252 v . prov.: Gallia (Monasterium S. Martini Turonense, Alcuino abbate, ut videtur). poss.: Monasterium s. martini turonense (l r marg. sup.: iste liber est de arma- rio b(eat)i Martini t(ur)one(n)sis (saec. xii); supra: iste lib(er) est b(eat)i martini. QJui)c(um)q(ue) eu(m) Jurat (us) Juerit. aut i(n) uadio cep(er)it. anathema sit (saec. xm/xiv). - l r in angulo sinistro sup.: 35a (?) (saec. xvn ?). - janus rutgersius (f 1625) (Catal. bibl. J. Rutgersii, an. 1633 Lugd. Bat. venditae, p. 118, num. 9 inter libb. mss. in folio, qui numerus 9 exstat in cod. l r in spatio in initio primae columnae). — is. vossius (Catal. Colom. num. 22; CMA 2, 2347.22). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 22). - bibl. leid. (scidula num. 22; catal. an. 1716, p. 375, num. 73: Nonii Marcelli integrum exemplar vetustissimum. In membr.). litt. : L. Delisle, Mémoire sur l’École calligraphique de Tours au ixe siècle (Extrait des Mémoires de 1’Acad. des Inscr. et Belles-Lettres 32.1, 1885), 15; 23 (num. xxv). - Société Archéologique de Touraine. Exposition rétrospective
de 1890. Catalogue des objects exposés (ed. 2 1890), 115, num. 1046. - L. Traube, Palaeographische Anzeigen (N. Archiv 27, 1902), 268. - Lindsay, Notae Latinae, 459. - id., Collectanea varia (Palaeogr. Lat. 2, 1923), 38. - W. Kohier, Turonische Handschriften aus der Zeit Alkuins (Festgabe H. Degering, 1926), 172 sqq., tab. 12,5 (= f. 45'). - E. K. Rand, Studies in the Script of Tours 1. A Survey of the Manuscripts of Tours 1 (1929), 8; 45; 48; 105 (num. 26); 2 (1929), tab. xxxviii (f. 39 v , 45'), xxxix (f. 65', 110'). - w! Kohler, Die Karolingischen Miniaturen. 1.1 Die Schule von Tours: Die Ornamentik (1930), 11, et adn. 1 et 3; 39 sq.; 68 sq.; 71; 368 (num. 8); tab. 7e-i (f. 45', 1', 73 v , 76', 47'). - A. Wilmart, Manuscrits de Tours copiés et déco- rés vers le temps d’Alcuin (Rev. Bénédict. 42, 1930), 43 sqq. - Lesne, Propriété Ecclésiastique 4, 21, adn. 4; 162, adn. 5; 167, adn. 8; 173, adn. 6. - G. L. Micheli, L’Enluminure du haut moyen age et les influences irlandaises (1939), 92; fig. 129a (f. 45') et 129b (f. 73 v ). — B. Bischoff, Die Kölner Nonnenhand schriften und das Skriptorium von Chelles (Karolingische und Ottonische Kunst: Forschungen z. kunstgesch. u. christl. Archaologie 3, 1957), 403 (= Mittelalt. Studiën 1 (1966), 25). — id., Aus Alkuins Erdentagen (Medievalia et Humanistica 14, 1962), 32, adn. 21 (= Mittelalt. Studiën 2 (1967), 14, adn. 21). - Karl der Grosse - Werk und Wirkung (Aachen 1965), 199 (num. VOSS.LAT.F.74 - ISIDORUS HISPALENSIS Vellum (f. 22-23,59 inserta membr.), saec. ex 1 , 295x250, fol. 189. 2 iv (1-16) + ( IV + 1 ) {(17-21, 24-26) + (22-23)}+4rv (27-58) +1 fol. (59) + 5 rv (60-99) +(rv-l) (100-106)+8 rv (107-170)+ (rv-3) (171-175)+iv (176-183) + (rv-2) (184-189). Fasciculi f. 1-106 complectentes numerati in fine in medio marg. in f- Q.-A-Q.N, a hbrario ipso, ut videtur; deinde numeris i, n, etc., qui numeri aut partim aut omnino desecti aut evanidi sunt; 146 v exhibet in marg. inf. ad dextram numerum q.v, 154^ q.vi manu posteriore adpositos; manus saec. xv fasciculos in initio numeravit numeris i-xxm, sed praeteriit fasciculum f. 107—114 complectentem. F. 64 margo dexter, 188 pars inferior ad dextram desecta est. Textus 210/215x175/182, col. 2 (spatium inter columnas mm 15—18), lin. 32. Complures librarii codicem conscripserunt, quorum partes haud facile discerni possunt; pars prior (scil. 1—106) scripta esse videtur alicubi in Gallia (Autissioduri vel Ferrariis ?) cura servati lupi postea abbatis Ferrariensis, pars posterior (scil. 107-188') Fuldae tempore Lupi; ipse multa correxit (vid. infra) et 1', 21^ lin. 31 - 23', 59'-v scripsit, ut videtur. Minuscula Carolina.
Litterae init. et inscriptiones atramento scriptae sunt. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F.43. 1*-188*. isidorus hispalensis, ETYMOLOGiAE [ed. W. M. Lindsay, voll. 1-2, <1911)]: (1*®) epistula ad Braulionem: Domino meo et d(e)i servo Braulioni ep (iscop)o ysidorus. Tuae s(an)c(t)itatis epistolae, etc. [ep. v ap. Lindsay, ep. xiii ap. G. B. Ford Jr., The Letters of St. Isidore of Seville (1970); verba posteriora Ite(m)- frat(er) addidit alia manus]; (lin. 25) Incipiunt capitula libri primi (plerique libri simili modo in initio indices praebent); (col. 2 lin. 25) lib. i: De disciplina et arte: Disciplina a discendo, etc.; (17*) n; (29*) m; (40*) v (in cod.: Incipiunt capitula libri quarti. id est de legibus (...) Explicit liber quart(us). Incipit quintus); (48*) iv (in cod.: Incipiunt capitula libri V. id est de medicina (...)); (52*) vi; (63*) vn; (76*) vra; (86*) ix; (98*) x; (107*) xi; (114*) xn; (125*) xra; (132*) xrv; (140*) xv; (149*) xvi; (159*) xvn; (169*) xvra; (175*) xix; (183*) xx; in cod. perperam libri xxi enumerantur: 178* b inde a xix. 20 incipit lib. XX, 183* b lib. xxi, 188* b subscr.: Explicit liber vicesimus primus aethi- mologiarum. Inter 174* et 175* desunt deperditis foliis: xvm. 42,1 figuram habens - xix. 6,2 quod igne. F.21 vb textus desinit in n. 21,2; unus ex correctoribus addidit 3 Item anadiplosis — tarnen uiuiti 24* textus pergit 22,1 verbis rerum causas, etc., f. 22—23 inserta praebent 21,3 etia(m) in senatu(m) uenit - 48 (usque ad 23* b med.); cetera pars 23* et 23* vacant, praeter 23 * b infra, ubi librarius primus initium 22,1 scripsit: XXII. De Dialectica. Dialectica est - discernendas. F.52* rv. 12,7-10 post 13,1-5 leguntur; 58** med. librarius omisit vi. 17,5-9 Mai. XVI (indicem cyclorum), quae idem vir (nescio an Servatus Lupus), qui 22*—23* conscripsit, in folio inserto, scil. 59*-* b med. addidit. F. 48* b adnotatio de Recesvindo rege (v. 39,42) infra in marg. addita est (an a librario ipso vel ab uno ex correctori bus, scil. a Lupo ?). F. 132* b exstat in textu post xiv. 2,3 figura orbis terrarum, exhibens tres partes, scil. Asiam, Europam, Africam, cum nominibus filiorum Noe [Monum. Cartogr. vetust. Aevi A.D. 1200-1500, cur. R. Almagiè et M. Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 31; 302; pertinet ad type A 1, cf. 55 sq.]. Textus correctus est imprimis a duobus correctoribus, ex quibus alter est servatus lupus, qui eo tempore vivebat in monasterio Fuldensi (primus indicavit v. d. Bischoffin epistula ad v. d. Lieftinck data 6. vii. 1959); manus saec. xin adnotationes scripsit praesertim in marg. inf.; manus saec. xm/xrv marginibus lemmata adscripsit. F. 34* in angulo dextro sup. manus saec. xn versus priores hymni in romam scripsit: O Roma nobilis orbis (et) dominaj cunta- ru(m) urbium excellentissimaj roseo martirum sanguine rube\ albis (et) liliis mrginis scandida salute(m) [Chevalier 13657; L. Traube, O Roma nobilis (Abh. München, Philol.-Philos. Cl. 19, 1892), 300; Walther 1, 12962]. Paucae
notae tironianae quae dicuntur, exstant, cf. e. g. 85 r , 101 r , 102 r , 102 v 105 v 125 r . Chronica minora saec. iv-vn, ed. Th. Mommsen, vol. 2 (MGH Auct. Ant 11, 1894), 415, num. 122; J. W. Beck, Observationes Palaeographicae ad Isidorum Hispaliensem (Mnemosyne 23, 1895), 272 sqq.; ed. W. M. Lindsay < 1911 >, vii [cod. C]; W. Porzig, Die Rezensionen der Etymologiae des Isidorus von Sevilla (Hermes 72, 1937), 132 et passim [cod. C); Diaz y Diaz 1 (1958), sub num. 130; J. N. Hillgarth, The East, Visigothic Spain and the Irish (Studia Patristica 4 = Texte u. Unters. ... Bd. 79, 1961), 450, adn. 4; B. Bischoff, Die euro- paische Verbreitung der Werke Isidore von Sevilla (Mittelalt. Studiën 1, 1966), 166 [cod. C]; <A. E.> Anspach, Las Etimologias en la tradicion manuscrita medieval (1966), 90, num. 197, M. C. Diaz y Diaz, Los Capitulos sobre los metales de las Etimologias de Isidoro de Sevilla (La Mineria Hispana e Iberoamericana 7, 1970), <36> [cod. Cj; W. A. Schröder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 22 [cod. C]. 188 v (supra ad sinistram; saec. ix). <(inscriptiones quae legebantur hieroso- lima IN ecclesia s. crucis elevationis), latine et graece, cum figura crucis: Opinatio e(st) q(uo)d crux d(omi)ni, etc. [P. Thomsen, Die lateinischen und griechischen Inschriften der Stadt Jerusalem und ihrer nachsten Umgebung (Zeitschr. d. Deutschen Palastina-Vereins 44, 1921), 31, num. 60-61; cf. B. Bischoff, Das grieschische Element in der abendlandischen Bildung des Mittelalters (Byz. Zeitschrift 44, 1951), 44, adn. 2 (= Mittelalt. Studiën 2 (1967), 264, adn. 95)]. Geteram folii partem manus saec. xin/xrv, quae in cod. lemmata marginibus adscripsit, implevit lexico verborum inde a littera a incipientium: asciaj asciola/ asser, etc. 189 r variae manus seac. ix—x varia adnotaverunt, ex quibus una inter alia: Potio contra artetrica(m). Uuisco folia cl. Saluia sim(i)l(iter), etc.; Contra gutta(m). nescia (et) podagra(m). Unica Sena, etc.; Triafuer(unt) que diabolu(m) latuer(unt). Part(us) scilic(et) diuini virginitas matris saluatoris, etc.; Homo uiuit ann(is) xevi. Cornix dccclxiiii, etc.; <excerpta ex isidori etym. x. 137; xix. 1, 10; 1,21 >; alia manus scripsit duo praecepta: Contra rabia(m). Rabia tabia, etc., et Contra morsu(m) rabig. siue tactu(m) porcinu(m). Caput rapit. atq(ue) parauit, etc.; exstat insuper probatio pennae litteris diplomaticis merovingicis scripta: bernardus archidiaco(nus>. 189 v vacat. prov. : Gallia et Germania. POSS.: <MONASTERIUM FULDENSE). - (BERNARDUS ARCHIDIACONUS (?)). - JANUS gruterus (| 1627) (l r marg. inf.: Gruterj). - (suffridus sixtinus (f 1648) (?)> [cf. P. C. Molhuysen, Suffridus Sixtinus (De Navorscher, 1899), 587-591]. - is. vossius (Catal. Colom. num. 102; CMA 2, 2427.102). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 102). - bibl. leid. (scidula num. 102; catal. an. 1716, p. 373, num. 74: Isidori Etymologiae libri XXI, etc.). litt. . Jörg-Ulrich Fechner, Das Schicksal einer Heidelberger Professoren- bibliothek. Jan Gruters Sammlung und ihr Verbleib (Heidelberger Jahr- bücher 11, 1967), 112 (num. 21).
VOSS.LAT.F.75 - MARCUS PAULUS, IOHANNES DE MANDEVILLE Membr., 295x200, fol. 100. Duo codices in unum compacti. Tegumentum saec. xvi (membr. flexibile duobus claustris ex corio confectis munitum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-50: saec.xv (c. med.). 3 vi (1-36) +vn (37-50). Folia quina vel sena priora singulorum fasciculorum numerata aj—a-y, bp-by, etc. a librario ipso, nonnulli numeri hodie desecti sunt. Textus 225x135, lin. 43 (atramento lin.). Littera cursiva libraria anglica. Litterae init. et signa paragraphorum in textu rubra. Jr_50 v . MARCUS PAULUS VENETUS, DE DIVISIONXBUS ET CONSUETUDINIBUS ORIENTA- lium regionum libri: (l r ) francisci pipini praefatio : Incipit prologus Francisci Pipini de Bononia ordinis fratru(m) predicatorum in libru(m) d(omi)ni marei pauli de fenecijs de condic(i)onibus et consuetudinibus orientalium regiom(m). Libru(m) prudentis honorabilis ac fidelissimi d(omi)ni marei pauli deffenecijs de condic(i)onibus et consuetudinibus orientaliu (m) regionu (m) ab eo in volgari editu (m) et conscriptu (m) compellor ego Francisc(us) Pipinus de Bononia ordinis fratru(m) predicator(um) a ple- risq(ue) frat(ri)bus pat(ri)bus et d(omi)nis meis veridica et fideli t(ra)nslac(i)one de volgari in latinu (m) reducere, etc. [quam praef. edidit L. F. Benedetto, Marco Polo II Milione (1928), cliv (= La Tradizione Manoscritta del ‘Milione’ di Marco Polo (1962), cliv)]; (l v ) index capitum lib. i (libb. n et m quoque indices capitum praemittuntur); (2 r ) lib. i: Tempore quo Baldewinus p(ri)nceps ceptra constantinopolis Imp(er)ij gubemabat, etc.; (18 r ) lib. n; (39 r ) lib. m, qui des. (50 v ) in verbis: (...) postmodu(m) ad diuersasp(ro)ui(n)cias et regiones deferunter; subscr.: Explicit d(omi)ni Marei Pauli de fenecijs de diuisionibus et consuetudinibus orientalium Regionum. Manus saec. xv marginibus adscripserunt lemmata et adnotationes, ut et manus saec. xvn. L. F. Benedetto, Marco Polo II Milione (1928), cxxxxvi (= La Tradizione Manoscritta del ‘Milione’ di Marco Polo (1962), cxxxvi). prov.: Anglia. poss. : n. burbage (in tegumento in fronte: N. Burbage (saec. xvi ?, in rasura)). — l r marg. sup. inscriptio omnino deleta est (fortasse manu Burbage scripta, cuius nomen in fine legebatur). - is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in
CMA 2 codicem reppen). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 343). - bibl. leid. (scidula num. 341; catal. an. 1716, p. 373, num. 75: M. Paulus de Venetiis de divisiombus...Orientalium regiomm, etc.). II 51-100: Gallice, saec. xv 1 . 3 rv (51-74) + (iv-1) (75-81)+2 iv (82-97) + (n-l) (98-100). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso; folia quaterna priora singulorum fasciculorum (ultimo excepto) numeravit 1-4 altera manus. Textus 255/260 X 155, lin. 51 (atramento lin.). Una manus Angliam redolens scripsit litteris cursivis. Litterae init. et signa paragraphorum rubra; in textu multae litterae colore rubro omatae sunt. 51 r -100 r . <iohannes DE mandeville, itinerarium) (Norman-French version): Com(me) il soit ensint (qe) la t(er)re doutremer eest assauoir la t(er)re seint qe ho(m)me dit la t(er)re de promission, etc.; des. (100 r lin. 2/3): en celles p(ar)ties y troue assetz a dire ; post unam lineam vacuam (lin. 5): Et Jeo Joh(a)n Manndeuyle desuisdit (qe) me parti de nos paiis et passa la mer Va(n) de grace M e III.XXIJ - Qi en e(te)rnite vist et regnepar touz siecles Ame(n); post duas lineas vacuas (lin. 27): Sub celo no(n) est hui(us) libelli copia vt c(uius)lib(e)t d(omi)n(u)s addere possit/ seu euellere p(ro)ut sue excellencie placuerit (et) voluntati; post unam lineam vacuam (lin. 30): Joh(a) n Manndeuyle Cheu( a)l(e)r traueilour qi Ju neez at norriz en Englet(e)re a sa ville de seint alban.qi a dieu soit comende/ cetera pars folii et 100 v vacant. Textus codicis pertinet ad familiam quae dicitur Norman—French, 80 r (infra) - 80 v (supra) enim legitur fragmentum: Et sachez qe solonc lopinions - le monde, de quo vid. J. W. Bennett, op. infra laud. 136. Exstant 4 alphabeta. Librarius ipse marginibus lemmata et adnotationes adscripsit. R. Röhrich, Bibliotheca Geographica Palaestinae (1890), 80; N. A. Cramer, De Reis van Jan van Mandeville (1908), xlviii, adn. 1; J. W. Bennett, The Rediscovery of Sir John Mande- vdle (1954), 304, num. 24 (sed perperam inter codices latinos laudatur!); G. de Poerck, La tradition manuscrite des ‘Voyages’ de Jean de Mandeville (Romanica Gandensia, 1955), 126 sq. [cod. Le]; M. C. Seymour, The Scribal Tradition of Mandeville’s ‘Travels’: The Insular Version (Scriptorium 18, 1964), 36; 42 sqq.; 47; L. Schepens, Quelques observations sur la tradition manusente du ‘Voyage’ de Mandeville (ibid. 50 sqq.); Mandeville’s Travels, edited by M. C. Seymour (1967), <272 >, num. 13. prov.: Anglia. poss.: vid. sub I.
VOSS.LAT.F.76 - SENEGA PHILOSOPHUS Chart, (sim. Briquet 7949, 3963, 9122), saec.xv 1 * * * , 300x210, fol. 178. n (1-4) + 11 vi (5-136)+ 3 vn (137-178). Usque ad f. 124 fasciculi exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, a librario ipso scripta. Folia sena priora singu- lorum fasciculorum inde a tertio (excepto sexto) numerata in angulo sinistro infer, manu bbrarii vel manu eiusdem temporis hoe modo: fase. 3 1 numeris 2-6 (primum foUum, scil. 29, sine numero est); fase. 4 1 numeris 1-6, fase. 5L-9 1 numeris 5.1-5.6, etc.; fase. 10» numeris X.l-X.6, pariter fase. 11* numeris XI.l-XI.6, deinde numeris 1-6 tantum. Textus: f. 1-3: 225/235X 135/155, lin. 42-60; 5-22: 210/215 x 135, bn. 38-37; 23-178: 200/205x115/130, lin. 37-40 et in fine plures. Complures librarii scripserunt, ut videtur: primus (gallicus) 5 r -150^ lin. 10; secundus 150* lin. 10-50; tertius 15P-159*; quartus (galbcus) 160*^177»; quintus 177*-178 r . Insuper duo bbrarii conscripserunt alter l r-v , alter, qui est bbrarius secundus supra laud., 2 r -3 v bn. 5, qui idem addidit l r supra 6 versus; bbrarius quintus marginalia in summa, dextra, ima pagina et adnotationem inter duo textus, qui leguntur l r scripsit. Littera hybrida Itabam redolens. Initia singulorum bbrorum et capitum btteris plus minusve ornatis colore rubro depictis, distinguuntur; inscriptiones rubrae. Tegumentum, foba chart, praeligata et postbgata ut in cod. F. 28. l. annaei senecae opera sincera et supposita: l r . <epistula moralis 2a ad lucilium), excerptum: 5 <Hyonesta inquit epicurus - 6 n(e)cc(esse) est [ed. L. D. Reynolds 1 (1965), 3.19-25]. Ad dextram bbrarius quintus adnotavit: Ista ep(isto)la hfab)et(ur) inf(ra) li(br)o 2° de b(e)n(e)Jicijs [immo in bbro de paupertate, cf. 150* bn. 5-11]. lr-T. Fragmenta ex bbro deperdito de matrimonio, adservata apud hierony- mum, scil. AD VERSUS iovinianum i, 47-48: Fertur aureolus - theophrastus asserens etc.; (l v bn. 33) Et post pauca subdit Jeronim(us). Socrates xantippen — sequeretur etc. [L. Annaei Senecae opera quae supersunt. Supplementum, ed. Fr. Haase (1902), 26-29: fragm. 47-59 et 62]. Praemittitur a bbrario quinto: J(er)o- (nimus) cont(ra) Jouinianu(m) li(br)o p(ri)mo p(ro)pe Jinem inducit dictum cuiusdam ph(ïlosoph)y Theophrasti de uxore duce(n)da u(e)l non et condic(i)o- (n)ib(us) (et) onerib(us) uxorib(us). Sic (aba manu). Idem l r marg. sup. ad- scripsit: AUG(USTINUS) p(rim)o li(br)o (con)fess(iotmm). Iussisti eni(m) d(omi)ne (et) sic e(st) ut pena sua sibi sit om(n)is inordinatus anim(us) [= conf. i. 12 fin.: ed. P. Knöb (CSEL 33, 1896), 17.19-20], et marg. inf. nonnubas adnotationes de epistubs 85, 70, 22, et aba manus de epist. 34. 2*—3 V . <dialogorum bb. i. 1> Quesisti a me, lucili - 4,4 fortes belli t(ri)umpho [ed. E. Hermes (1905), <1>-11.1]; ad dextram rubricator scripsit: Sen(eca) de p(re)sc(ient)ia diui(n)a.
Senecae de providentia, ree. B. A. Nauta (Diss. inaug. Lugd. Bat. 1825), 26 sqq. [= ed. B. A. Nauta (1828), 26 sqq.]; Seneca, ed. C. R. Fickert 3 (1845), vi; xii [cod. v]; B. L. Hymans, B. L. f. et M. P. Forder, De xxxii codicibus recentioribus L. A. Senecae libellum de provi dentia continentibus (Mnemosyne, Ser. 4, vol. 13, 1960), 39-62 [cod. k], 3* lin. 6 — 4 V vacant. 5 r -134 v . epistulae morales 1-124 ad lucilium [ed. L. D. Reynolds 1-2 (1965)]: Annei Senece ep(isto)lar(um) moraliu(m) ad lucillu(m) libri XXII (...): Itafac, mi lucili, etc. Omittuntur: (63 r ) ep. 74, (66*) 77-81, (79 r med.) 88,20 quemadmodum prima - 89,21 in aliquem [ed. laud. 317.16-330.20] (in marg.’is. vossius, ut opinor, adnotavit: desunt multa); post 114,25 n(on) cu(m) om(n)i [ed. laud. 487.5] (120* fin.) sequuntur (121 r lin. 1—12) iterum (prius leguntur H9 r ün- 1-19) 113,30 imperare sibi - 114,1 cantici ducta [ed. laud. 479.21- 480.11] errore librarii, qui errorem animadvertens in initio margini adscripsit va et in fine cat; post unam lineam vacuam sequuntur 114,25 exoletorum, etc. [ed. laud. 487.5 etc.]. Post finem ep. 13 leguntur: Quid t(ibi) inq(ui)s cu(m) alieno ? Quod uerumfj e(st) mecu(m) e(st) [ex. ep. 12,11], post finem ep. 41: Qui habet maiore (m) pecunia (m) h(abe) t et molestia (m) ; post 97,3 excedit librarius addidit Vale, deinde spatium reliquit, tune pergit verbis <A}ccersiuit adse, etc., rubricator vero vocem Vale delevit, utramque partem linea rubra coniunxit. Prius librarius textum scripsit, deinde rubricator titulos et litt. init. addidit, ut et epistulas numeris per ordinem instruxit, non semper accurate, omisit enim numeros 1-2, 12-15, 22, 36-37, 51-52, 69, 76, 86, 98, 105, 111, 119, scripsit bis 11, 33, 68; 89 anteposuit 87—88; postea librarius seriem numerorum correxit. F. 134 v subscr.: Expliciu(n)t libri Annei Senece moraliu(m) ep(isto)- laru(m) A. C. xxii. 135 r -143 v . DE CLEMENTIA [ed. C. Hosius (1914), <210>-251]: Lucij annei senece de cleme(n)tia lib(er) p(ri)m(us) (in marg. manu rubricatoris): Scrib(er)e de clem(en)cia, etc.; (142 r ) lib. n. Librarius ipse, ut videtur, textum correxit, margin, adnotationes adscripsit. Post unam lineam vacuam: 143 v —145 v . Ps.—senega, de remediis fortuitorum : Incipit liber Senece de casib (us) fortuitis: Licet poetaru(m) cu(n)ctoru(m) carmi(n)a, etc. [ed. F. Haase supra laud. 44-55, sine ‘additionibus’]; (145*) subscr.: Explicit Seneca ad Gallionem. de Casibus fortuitis. M. Bonnet, Sénèque, de remediis fortuitorum (Rev. Philol. 13, 1889), 26. 146 r -148 r . Ps.—SENECA, DE QUATTUOR VIRTUTIBUS CARDINALIBUS, immo <MAR- TINUS bracarensis, formula vitae honestae, sine praefatione ad Mironem) (cod.: Seneca de IIII n uirtutib(us) Card(inalibus), in marg. manu rubricatoris): Quatuor virtutu(m) sp(eci)es, etc. [Martini Episcopi Bracarensis opera omnia’ ed. Cl. W. Barrow (Papers and Monographs of the Amer. Acad, in Rome 12 1950), 231.23-250].
148 r lin. 16-29. <de clementia: excerpta ex libro i>: 1,7 facit q(ui)de(m) - desinafn)t [ed. Hosius, 212.19-21]; 1,8 Obseruatur - deest [ed. laud. 213.5-7]; 2.2 na(m) ta(m) - tenere [ed. laud. 214.4-5]; 5,3 quid eni(m) - retu(n)d(er)e [ed. laud. 217.17-18]; 5,5 magni aute(m) - dispic(er)e [ed. laud. 218.3-5]; 14.1 nemo - co(n)su(m)psit [ed. laud. 230.20-21]; 19,6 inexpugnabile - 1 cunctis [ed. laud. 236.21-22]; 19,8 quis huic - periculum, et sub quo - habu(n)dat [ed. laud. 237.2-3; 4-6]; 19,4 utina(m) - Juror [ed. laud. 236.3-6]. Haec excerpta librarius per errorem descripsit testibus vocibus colore rubro scriptis va in initio et cat in fine linea rubra coniunctis. 148* fin. 30 - 149 v . Excerpta ex libris Senece de B(e)n(e)Jicio. lib(er) p(ri)m(us) : (148* lin. 30-34) <de clementia i. 20,3> Non e(st) magni - facile(m) [ed. Hosius, 237.24-26]; n. 4,3 Crudeles uocabo - no (n) h(abe)nt [ed. laud. 246.25- 26]; (lin. 34-148 v lin. 32) de beneficiis i. 1,3 Non opus - animo [ed. Hosius, 2,4^5]; 1,7 Errat - dandu(m) [ed. laud. 2.35-3.3]; 1,9 dem(us) - feneremur [ed. laud. 3.18-19]; 1, 11, QJua)m multi - oritur [ed. laud. 4.2]; 1,13, Dica(m) — 2,1 b(e)n(e) ponas [ed. laud. 4.14—18, om. 17]; 2,2 Nullu(m) p(er)dit — 3 no(n) e(st) [ed. laud. 4.28-5.2, nonnullis om.]; 2,3 Turpis - 4 p(er)seuera [ed. laud. 5.6-8]; 2,4 Ne cessau(er)is - adiuua [ed. laud. 5.10-13]; 2,5, Qui ignatus - 3,1 credit [ed. laud. 5.19-23]; 3,5 Non debet - senesc(er)e [ed. laud. 6.20-21]; 5,2 Non p(otes)t - uolu(n)tas [ed. laud. 9.21-25]; 6,1 [ed. laud. 10.21-26, paucis om.]; 7,1 Non nu(n)q(uam) - i(n)uenit [ed. laud. 11.15-23]; 7.2 Multoq(ue) - 8,2 accepi [ed. laud. 11.25-12.14]; 14,1 Q(uo)d voles - effice [ed. laud. 19.3]; 14,4 Qui - 15,1 iudicium [ed. laud. 19.19-24, paucis om.]; 15,6 Non est - thesaurus [ed. laud. 20.25-21.3, paucis om.]; (148* lin. 32 - 149 v lin. 12) n. 1,1 Sic - 4 empta e(st) [ed. laud. 21.10-22,6]; 2,1 Molestu(m) - rogo [ed. laud. 22.9-10]; 2,1 Beneficiu(m) iocufn)du(m) - 2 app(ro)bem(us) [ed. laud. 22.14-19]; 5,4 Anim(us) libe(n)ter - nole(n)tis [ed. laud. 25.4-8]; 6.1 Multu(m) celeritas - rnora [ed. laud. 25.10-11]; 6,1 Ide(m) est - 2 eligito [ed. laud. 25,15-22]; 7,3 Om(n)i-e(st) [ed. laud. 26.8-9]; 9,1-10,1 sciat [ed. laud. 26.21-27,1]; 11,2 nee aliis - accepit [ed. laud. 28.14—16]; 11,5 b(e)n(e)- Jicioru(m) - ames [ed. laud. 29.8-11]; 11,6 Nichil - superbia, detrahe(n)da - datu(m) [ed. laud. 29.12-13,15-17]; 13.2 Iocu(n)da - t(ri)buu(n)t(ur) [ed. laud. 30.15-16]; 14,4 beneficiu(m) - placeat [ed. laud. 32.1-2]; 14,3 [ed. laud. 31,17-23]; 14,4p(re)ciu(m) - 5,1 vota [ed. laud. 32.2-10]; 15,1 Nu(n)q(uam) -perea(m) [ed. laud. 32.15-18]; 15,3 Respicie(n)de - damus [ed. laud. 32.24- 33.1]7 16,1 Refert - ubi [ed. laud. 33.13-14]; 15,2 [ed. laud. 32,20-24]; 15,3 Aspiciendu(m) e(st) - 16,1 dare [ed. laud. 33.5-11]; cod.: de b(e)n(e)Jiciis liber secundus seu excerpta ex ipso (149* fin. 10); 28,1 Omnibus - co(m)p(ar(at [ed. laud. 43.18-19]; (149* fin. 10-21) ra. 15, 3 O turpe(m) - co(n)fessione(m) [ed. laud. 61.13-14]; 15,4 Generosi -feneratores [ed. laud. 61.21-23]; 16,1 Pudore(m) - moled(i)c(tu)m [ed. laud. 62.1-3]; 17,3 Gratu(m) - semel [ed. laud. 63.6-8];
11 18,2 Refert — e(st) [ed. laud. 63.29—64.5]; 21,2 et aliquid — uestitu(m) [ed. laud. 66.9-10]; 35,3 Magis - no(n) e(st) [ed. laud. 78.9-10]; (lin. 21-33) rv. 10,2 Nichil — 3 dedisse illi [ed. laud. 89.3—7]; 36,1 Si exiguu (m) — temeritate (m) [ed. laud. 111.25, 29]; 38,1 Non e(st) — consiliu (m) [ed. laud. 113.26]; 40,1 animu (m) — gratu(m) [ed. laud. 115.3—4]; 40,3 init. et fin. [ed. laud. 115.13—15, 17—18]; 40,5 [ed. laud. 115.25-27, 29-116.1]; (lin. 33-34) v. 11,6 [ed. laud. 128.12- 15]; (lin. 34—37) vi. 4,2 aliq(ui)s - i(n)cendit [ed. laud. 147.17-18]; 34,5: init. [ed. laud. 173.6-7]; 35,1 Utile (m) - optaueris [ed. laud. 173.13-14]; (lin. 37—40) vn. 3,2 Unus — su(n)t [ed. laud. 183.23—24]; 4,1 dices m(ihi) — suo datur [ed. laud. 184.11-14]; 5,2 Res tua - mens e(st) [ed. laud. 186.5]; 31,1 Vindt - bonitas [ed. laud. 207.14]; 32 fin. [ed. laud. 209.1-2]. 149 v —150 r . <sententiae>: Lucru(m) turpe ut dispe(n)diu(m) fugito; alt(er)i sepe ignosce, tibi nu(m)q(ua)m [cf. Walther 2/1,855a, an Publilii Syri?]; diu desiderato, cito facito [cf. Walther 2/1, 6037]; (150 r ) Minus dices, q(ua)m fadas [cf. Walther 2/2, 14893]; bibe et ede, ut b(e)n(e) viuas, no(n) viuas ut t(antu)m bibas etedas; malu(m) alienu(m) tuu(m) ne facias gaudiu(m) [an Publilii Syri ?, cf. Walther 2/2, 14360, 14367]; dampnu(m) nisi ex habu(n)danda raro quis i(n)uenit [cf. Walther 2/1, 4926]; hoc e(st) melius q(uod) honestius fadlius reges a(ni)mi nulla vanitate tume(n)te(m); Mors — vive(n)di, felix — sibi [= Ps.—Seneca, de remediis fortuitorum, ex 16,9: ed. Haase p. 55]. 150 r ~ v . de paupertate: hie incipit liber depaup(er)tate (a librario marg. add.): Honesta i(n)quit Epycur(us), res e(st), etc. [ed. Haase supra laud. 56—59]. 151 r - 177 r . comparationes et similitudines ex epistulis moralibus ad Lucilium: prius verba priora omnium epistularum laudantur, deinde exscriptae sunt comparationes etc. In fine (177 r lin. 27-42) legitur epilogus: Explicit coll(ec)do d(mi)litudinu(m) co(m)parac(i)onu(m) et aliquor(um) exemplor(um), que habent (ur) in ep (isto) lis Senece et in quibusdam locis addita su(n)t aliq (uot) no(ta)- bilia, que no(n) potera(n)t cu(m) d(mi) litudinib (us) adiu(n)gi. seruata e(st) in hac collections q(ua)nto mag (is) fieri potuit co(m)mode, textus et v(er)bor(um) p(ro)p(ri)etas. In quibusda(m) autem positus e(st) v(er)bor(um) sensus et q(ua)n- (do)q(ue) su(n)t v(er)ba textus posposita [sic], distinguit(ur) aute(m) coll(ec)cio p(er) v(er)siculos, quib(us) a latere su(n)t appo(s)ite dicc(i)o(n)es, ut fadlius q(uo)d q(ue)rit(ur), possit i(n)ueniri. que d(ic)c(i)o(n)es in fine su(n)t sfecun- du)m alphabetu(m) scripte et ordinate et post qua(m)lib(et) e(st) n(umer)us v(er)- siculi, in quo seu quibus dictio po(tes)t i(n)ue(n)iri. Si(mi)litudines aute(m) collecte su(n)t s(ecundu)m ordine(m) ep(isto)lar(um), ita q(ue) p(ri)ma e(st) inp(ri)mo loco et si in una ep (isto) la sint plures, etia (m) in illis ut pl(ur) imu (m) s(er) uat (is) [sic] e(st) or do p(ri)oritat(is) et posterioritat (is), collecte aute(m) su(n)t p(ri )n- cipalit(er) ad utilitate(m) p(re)dicantiufm). Est e(n)i(m) efficax p (er)suasio, que fit p(er) si(mi)litudines. lidtu(m) cuit(em) erit unicuiq(ue) adders siquid defiwnt et corrigere vel emendare, si quid in hiis erratu(m) fuerit. Deo gradas.
177» _ 178 r . <VINCENTIUS BELLOVACENSIS, SPECULUM HISTORIALE: lib. VIII, capp. 102-104): (177 v lin. 1-14) de libris a Seneca scriptis: Claudius ut in cronicis legit(ur) - Et ad paulu(m) ap(osto)l(u)m ep(isto)las no(n)nullas-, (lin. 15-31) Secu(n)t(ur) flores (et) parua excerpta eor(un)de(m) libror(um) etp(ri)mo ex libro de morib(us): Educatio et disciplina - diuiti i(n)uidiam; (lin. 32 - 178 r ) Flores ex li(br)o de iiii or uirtutib(us) : Qui prudenciam - admonic(i)o(n)em hila- (r)itate [ed. Duaci 1624 (repr. 1965), 309a-310a.8]; cetera desunt 178 v vacante. prov.: Germania (Constantia tempore concilii generalis an. 1414-18 habiti ?). poss.: < petrus steinbucche canonicus Varmiensis, notarius imperialis ac capellanus apud Iohannem m Abeczier episcopum Varmiensem (1415-24, cf. ad cod. Voss. Lat. F.88), qui fortasse codicem conscribi iussit et dono dedit Steinbucche, teste P. Lehmann in op. primo infra laud. 11).- <arnoldus de venrade canonicus Varmiensis, ex dono anno 1446 Petri Steinbucche, teste catalogo manu scripto codicum Vossianorum Bibl. Leidensis, in quo adnotatur: Olim Petri Steynbuch, Canonici Warmiensis, qui moriens X Junii 1446 donavit Amoldo de Venrade, Canonico Warmiensi; hodie adnotatio de ïllis duobus possessoribus in cod. non exstat; fortasse deperiit una cum tegumento vetusto (de ratione scribendi nominis Steinbucche vid. cod. Voss. Chym. F. 32, fol. praelig. verso, col. 1)>. - l r marg. dext.: Liber bibliothecae varmien(sis) (saec. xv/xvi: i.e. Frauenburg in dioecesi qui vocatur Ermland; laudatur in catal. an. 1598: Epistolae Senecae, cf. Fr. Hipler, Analecta Warmiensia (Zeitschr. f. d. Geschichte u. Alterthumskunde Ermlands 5, 1870-74), 377). — (Bibliotheca Varmiensis anno 1626 spoliata est a Suecis, qui multos codices librosque rapuerunt in Sueciam). - <bibl. univ. uppsalensis, ex qua codex anno 1648 ad Christinam Reginam pervenit [cf. O. Walde, Bücher- und Bibliotheks- geschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift för Bok- och Bibliothekvasen 17, 1930), 111]). - Christina sueciae regina (Bibl. Christ. Catal. p. 13: Senecae Epistolae Charta MS; ed. Callmer, 195). - is. vossius (Catal. Colom. num. 77; CMA 2, 2402, 77). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 77). - bibl. leid. (scidula num. 77; catal. an. 1716, p. 373, num. 76: Seneca de procidentia, etc.). litt. : P. Lehmann, Konstanz und Basel als Büchermarkte wahrend der grossen Kirchenversammlungen (Zeitschr. d. deutschen Vereins f. Buchwesen u. Schrifttum 4, 1921), 11 (= P. Lehmann, Erforschung des Mittelalters [1], 1941, p. 262). - id., Holland. Reisefrüchte 1, 10. - P. L. Schmidt, Eine Cicero- Handschrift des ermlandischen Bischofs Johannes Abeczier (Rhein. Mus. N.F. 109, 1966), 173, adn. 12.
VOSS.LAT.F.77 - GUILLELMUS GEMETICENSIS, ROBERTUS DE TORINNEIO, GALFRIDUS MONUMETENSIS, EGINHARDUS, IOHANNES DE PLANO CARPINI, WILHELMUS DE RUBRUC Vellum, saec. xiii l 2 (post an. 1282), 286 x 185, fol. 190. 5 rv (1—40) +iii (41-46) -)- 18 iv (47-191). Manus saec. xvi/xvii folia numeravit (f. 1, f. 2, etc.), non omnino recte, post numerum 54 sequitur 56 omisso 55, insuper f. 9 pro f. 19. Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibebant hodie quasi omnia desecta culpa compactoris. Textus 225x135, lin. 44 (atramento lin.). Littera gothica textualis. Litterae init. singulorum operum et librorum maiores bicolores (caeruleo rubroque coniunctis), lineis circumvolventibus rubris et purpureis adiectis, inter quas exstant aliquoties tria puncta trianguli modo disposita, ut et parvi circuli punctis circumdati (cf. e.g. l r , 5 V , 19 r , 22 v , 28 r , etc.; cod. F.5 et 22); litterae init. singulorum capitum minores coloribus rubro et caeruleo alternis, lineis rubris et purpureis adiectis, depictae; inde a 56 r lineae caeruleae sub- stitutae sunt pro purpureis; inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia chart, praeligata ut in cod. F. 33, sed F.77 habet plura folia postligata. F.144 r et 160 r lucis ope depicta sunt ap. G. Pullè, op. infra laud., post p. 64 et 72. l r -2 r . <additamenta quae dicuntur, ad historiam normannorum) : de humilitate Rollonis et quomodo reduxit corpus beati andoeni archiepiscopi Rothomagensis: Quante humilitatis Rollo —pro anima sua dabat [Historiae Normannorum Scriptores, ed. A. Duchesne (1619), 315-317]; l r marg. dext. p. petavius adnotavit: Edita haec sunt cum historia Guilelmj Gerrcet. p. 689 Ed. annj 1602 Franco/, (i.e. G. Cambden, Anglicarem Normannicarum & Cambricarum rerum scriptores, Francof. 1602). 2 r -50 v . GUILLELMUS gemiticensis, historia normannorum (editio Roberti de Torinneio) [ed. A. Duchesne, op. laud. 215-314]: (2 r ) Incipit ep(isto)la w(i)l- l(elm)i gemetricens(is) ad w(i)ll(elmu)m ortodoxorum anglor(um) regem i(n) norm(anni)a ducum gestis: Pio uictorioso atq(ue) ortodoxo — uictoriose atq(ue) ortho doxe; (2 V med. - 3 r lin. 4) index capitum lib. i; (lin. 6) lib. i: Ex quo francorum [gens: add. manus poster.] resumptis uirib(us), etc.; (5 r ) n; (ll r ) m; (13 v ) rv; (18 v ) v; (22 v ) vi; (28 r ) vn; (39 v ) vm, qui liber desinit (50 v lin. 13) in verbis: ante lotharium i(m)p(er)au(er)at, ad quae verba p. petavius in marg. adnotavit: Excus(us) ann. 1602 Francof. desinit in his verbis: Ante lothariu(m) imperauerat p. 689 vers. 23; quibus libris quoque praemittitur index capitum. De lacuna quae exstat in medio lib. vm haec adnotari debent: 44 v lin. 15—16 textus abrumpitur
in cap. 15 verbis: Occiso aut(em) illo almarico Roduljus de toneio, post quae manus saec. XVH adnotavit: A principio huius. 7. Lib. out immutatur out desideratur no(n)- nulla: Saluagius/ nee hie ternio, quaternio est, ut primj sunt; cetera pars 44 v vacat; 45 r textus pergit in cap. 21 verbis: cat(er)uis morepugnantium, etc. (omissa voce iUnique) [cf. ed. laud. 301 sq.]. Variae manus saec. xv-xvn (an inter eas Duchesnii ipsius ?) correctiones, lemmata, adnotationes margin, adscripserunt. J. Lair, Matériaux pour 1’édition de Guillaume de Jumièges, avec une préface et des notes par L. Delisle (1910), 42-43. 50 v —74 v . <CONTINUATIONES historiae normannorum) : (50 v lin. 13—18) k(a)l.augusti q(ua)n(do) rex ludouicus - theobaldus electus beccensis eccl(es)ie b(e)n(e)dictus est abbas apud Rothomagum a d(omi)no hugone archiep(iscop)o [ed. L. Delisle, Chronique de Robert de Torigny 1 (1872), 208]; (lin. 19 - 66 r lin. 3) <roberti de torinneio chronici pars, inde ab an. 1138 usque ad an. 1169): Steph (anu )s rex anglor (um) in natali obsedit bedefort - et multi in eap(er) ie- runt [ed. Duchesne, op. laud. 977-1003 D 8]; (lin. 4 - 71* lin. 3) chronicon inde ab an. 1170 usque ad an. 1172: Fundata est abb(at)ia de uallo monte a nic(o)l(a)o de estouteuille - castellis normannie receptus [ed. Duchesne, 1003-1014]; post 4 lineas vacuas (lin. 8-74* lin. 27) historia brevis angliae inde ab an. 1087 usque ad an. 1239: M°.LXXX°. VII 0 . Obiit guill(elmus)s rex anglor (um) - Eodem anno fuit edoardus filius h. regis anglie [inde ab an. 1210 (73* lin. 29) edita est in: Recueil des Historiens des Gaules et de la France. Nouv. édit. 18 (1879), 343 C 6 - 345 D]; cetera pars 74* vacat. Paucas adnott. marg. adscrip serunt duae manus saec. xvi-xvn. 75 r -121*. GALFRIDUS MONUMETENSIS, HISTORIA REGUM ANGLIAE [GalfHdi Monumetensis Historiae Regum Brittaniae, ed. San Marte (al. A. Schulz) (1854)]: (75 r lin. 1) Incipit prologus gaufridi monemitensis in librum de gestis regum maioris britannie que nunc anglia dicitur ad rob (er) turn comitem glocestrie: Cum mecum multa et de multis, etc.; (lin. 22) lib. i: Britannia insular (um) optima in occidentali occeano, etc.; (79*) n; (82*) in; (86') iv; (93*) v; (96*) vi; (98*) vn; (101*) vm; (107') ix; (111*) x; (116') xi. 122'-*. <merlini (?) vaticinatio) : aquila p(ro)phetizans de anglia. Arbor fer- til (is) a primo trunco — qui pacijicato regno occidet [ed. San Marte (al. A. Schulz), op.supra laud. 463—465, ex hoc cod.]. Librarius ipse, ut videtur, glossas interim, et margin, addidit. 123'-130'. <e(g)inhardus>, vita caroli magni: hie incipit uita (et) (con)ser- uat(i)o excelle(n)tiss(im)i p(ri)ncipis d(omi)ni karoli magni (con)da(m) i(m)- p(er)atoris ro(ma)ni (et) regis f(ra)ncie: Vitam et corm(er)sat(i)o(ne)m et ex parte — ad implere curauit [ed. L. Halphen (1947), <2>—102]. Exstant paucae adnotationes margin, manu saec. xvi scriptae. Ed. Th. Sminckius (1711) [cod. Lugd.].
ÏS^-ISS 1 . gesta regum francorum quae vulgo dicuntur: Abrégé des gestes des Rois de France: Anterior et aliip(ro)fugi, etc. [ed. G. Waitz, Historia Regum Francorum Monasterii Sancti Dionysii (MGH Scriptores 9, 1851), 395-406]. Manus saec. xvi/xvn adnott. margin, adscripsit. J. Lair, op. laud. 42. 138 v -139 v . PACTIO INTER LUDOVICUM IX REGEM GALLIAE et HENRICUM III REGEM angliae (an. 1259), gallice: eest la pes (et) lordenance fete entre excellenz princes toys roy de f(ra) nee (et) henri roy denglet(er)re: Henris p(ar) la grace de dieu — Ce fut donne a londres leuendri preuchain ap(re)s laf es te saint gile lan delincarnat(i)on nostre seignor m. cc. cinq(ua)nte nouisme el mois de septembre [scil. die 5]. 139 v -143 v . gregorii x papae bulla contra simonem et guidonem de monte- forte cum eorum excusationibus et condemnatione: citat(i)o (contra) guido nem de montef(a)c(t)a a gregoriop(a)p(a) X: Gregorius (...) ad c(er)titudi(n)em p (re)sentiu (m) et memoriam futuror(um) (quon)dam he(n)rici de alemannia — k(a)l. marcii pont(ificatus) nostri anno primo [= an. 1273] [A. Potthast, Regesta Pontificum Roman. 2 (1875), 1663, num. 20682]; (140 r lin. 44) excusat(i)ones guidonis de monte forti directe ad gregorium p(a)p(a)m X: (140 v lin. 1) Querela p(at)ris de se u(er)o filio p(re)dicta — ad iustu(m) iud(iciu)m s(u)beumdum; (141 r lin. 6) Responsiones (et) excusat(i)ones guidonis de monte forti et (con)dampnat(i)o ip(s)ius: Ad p(er)petuam rei memoriam nepha(n)dum scelus — Actum in palatio n(ostr)o urb(i) uet(eri) [= Orvieto] k(a)l.ap(ri)lis pontificates n(ost)ri anno s(e)c(un)do [Potthast 2, 1667, num. 20712]. 143 v . series regum francorum (partim gallice): Clodoneus primus rex franco- r(um) — ludouicus filius eiusdem ludouici XLVII annis. 144 r . adnotationes de officialibus imperii, de gentibus, de regionibus, de electione et coronatione imperatoris Germaniae: Tres otones p(er) successionem gen (er) is — in imp(er)atorem romanu(m); sequitur uno tenore: 144 r lin. 19-30 fabula de fundatione aquisgrani: aquis grani d(icitu)r ays - Corruent et (er) num sat(is) uoluente suprema. Jac. Grimm, Deutsche Mythologie, ed.3 (1854), 405, adn. 4; ed. 4 1 (1875), 361, adn. 3; Der Keiser und der Kunige buoch oder die sogenannte Kaiserchronik, ed. H. F. Massmann 3 (1854), 1021; G. Paris, Histoire Poétique de Charlemagne (1865), 384; id., in: Journal des Savants (1896), 725 sqq.; A. Pauls, Der Ring der Fastrade (1896), 20. 144 r-v (binis columnis scriptum). carmen bellicum contra saxones: Trucidare saxones soliti ca(m)brenses, etc. [ed. ex hoc cod. Th. Wright, The Political Songs of England (1839), 56]. E. Du Méril, Poésies populaires latines du moyen age (1847), 275 sqq. (dicitur Vossianus 104, i.e. numerus vetus in scidula chart, f. l r adglutinata); Walther 1, 19462. Post duas lineas vacuas: 144 v -160 r . IOHANNES DE PLANO CARPINI, HISTORIA MONGOLORUM: Incipit hystoritt
mongalorum quos nos tartaros app(e)llamus: Om(n)ib(us) fidelib(us) ad quos p(rese)ns scriptam p(er)uen(er)it, f(rate)r Joh(anne)s de plano carpini (•••). Explicit salutat(i)o. incipit prologus. Cam ex mandato sedis ap(osto)lice — ab aliis infametur; cap. i: de terra tartaroru(m) et situ (et) q(ua)litate ip(s)i(us) (et) dispo(sitio)ne aeris i(n) ead(em): Volentes igiturf(ac)ta scrib(er)et(ar)taror(um), etc.; (160 r ) expl.: (...) que no(n)du(m) erant (con)pelta [sic, lege: conpleta]. Explicit hystoria mongalorum quos nos tartaros app (e) llamus [ed. A. van de Wijn- gaert (Sinica Franciscana 1, 1929), <27>-130; cf. 13 sq. (cod. U); contendit cod. Voss. apographum esse cod. Cantabr. Corp. Christi Coll. 181 (saec. xin ex.)]. F.156 v et 159 r p. petavius adnotationes margin, adscripsit. Cas. Oudin, Commentarius de scriptoribus Ecclesiae antiquis 3 (1722), 182; Relation des Mongols ou Tartares par le frère Jean du Plan de Carpin, ed. A. d’Avezac (1838), 48; id., in: Recueil de Voyages et de Mémoires de la Société de Géographie 4 (1839), 444; The Texts and Versions of John de Plano Carpini and William de Rubruquis, ed. C. R. Beazley (1903), xv; G. Golubovich, Bibliotheca Bio-Bibliografica della Terra Santa 1 (1906), 195 sqq.; G. Pullè, Viaggio a’ Tartari di frate Giovanni da Plan del Carpine (Historia Mongalorum) (1929), 80 sq. 160 r — 190 r . WILHELMUS DE RUBRUC, ITINERARIUM AD PARTES ORIENTALESI Excel- lentissimo d (omi) no (et) (christi) anissimo l., dei g (rati) a regi f rancor (um) Must (ri) Jr. W. de rubruc (...). Scriptam est in ecc(lesi)astico — maiestati; (160 v lin. 7) cap. i: Nou (er) it (er) go uestra sancta maiestas, etc.; (190 r ) expl.: et copiosas expensas [ed. A. van de Wijngaert (Sinica Franciscana 1, 1929), <164>-332; cf. 158]. Paucae adnotationes margin, adscriptae sunt manu saec. xvi/xvii. A. Duchesne codicem quo tempore Alex. Petavius possidebat, in manibus habuisse videtur, teste P. Bergeron, Traicté des Tartares, 73, vid. de Meyïer, Petau 142, adn. 62. Relations des Voyages de Guillaume de Rubruk, etc., ed. F. Michel et Th. Wright (1836), 6; 14 [cod. E]; ed. 2 A. d’Avezac (Recueil de Voyages et de Mémoires de la Société de Géogra phie 4, 1839), 202 ; 210; ed. C. R. Beazley (1903), xix. 190 v -191 r . Excerpta ex <Ps.-ethici cosmographia) : Ut ait ethicusphi (si)c(us): gens stultissima - credimus ad futurum, deinde sequuntur verba: p(re)dicto u(er)o bitumine alexander caspias portas muniuit [sunt excerpta ex cap. 31 usque ad finem cap. 41, cf. ed. H. Wuttke (1853), 17.30-29.30]. Mémoires présentés par divers savants a 1’Acad. des Inscr. et Belles Lettres. Ier Serie, torn. 2 (1852), 234, adn. 2; 453; cf. 472^74; 481; 482-^84; De Cosmographia Ethici libri III, ed. K. A. F. Pertz (1853), 121. Post 4 lineas vacuas: 191 r lin. 7-27. <martini rv papae epistula, dd. 10.1.1282): Martinas (et) c(et). Dilectis filiis (...). Sal(ute)m (et) c(et).ad fructus ub(er)es, etc. [Thesaurus novus anecdotorum, ed. E. Martène et U. Durand 1 (1717), 1172; Potthast, op.laud. 2, 1765, num. 21836]; cetera pars 191 r vacat, nisi quod lin. 29 manus saec. xv ut videtur, scripsit: adieu mon bien marde mon (...) (?). Plurima opuscula quae in cod. Voss. leguntur, in cod. hodie Cantabr. Corp.

initia singularum Eclogarum litteris rubris, ad Georgica et Aeneidem litterae init. maiores librorum nondum depictae sunt. Initium vitae Virgilianae (l r ) littera auro depicta, caeruleo et fiasco coloribus ornata lineis rubris adiectis distinguitur. Inscriptiones nondum depictae sunt, initia librorum indicantur signis paragraphorum rubris, quae eadem exstant in textu. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F.33; insuper unum folium membr. praeligatum. l r -4 r . <aelius donatus), vita viRGiLii, interpolata (vulgo: Donatus auctus): Virgili (us) Maro parentib (us) modicis fuit — etiam i(n) (ruide [Vitae Virgi lianae, ed. I. Brummer (1912), 1—19, cum interpolationibus, ut in cod. Oxon. Bodl. Canon. lat. 61 (cod. E, cf. app. crit. plenum)]; post vitam leguntur sine intervallo (4 r lin. 37-43): Poematis stili gene(r)a tria su(n)t - ut su(n)t Virgilii Aeneis. finis. 4 r -10 r . carmina, pleraque Ps.-virgiliana, epitaphia, etc.: (4 V ) Alcimij Ver- s(us): De mime (r) o vatu(m), etc. [Riese 470; Walther 1,4131]; Cornelij Galli versus de morte Virgilii: Te(m)porib(us) l(tis tristamur, etc. [Riese 242; Walther 1, 19156]; Pub Virgi Ma Hortul (us) : Adeste muse maximi proles iouis, etc. [Riese 635; Walther 1,518]; Pub Virg Ma. de Vino et Venere: (5 r ) Nee Vene(r)is nee tu, etc. [Riese 633; Walther 1, 11706]; de liuore: Liuor tabificu(m) malis venenu(m), etc. [Riese 636; Walther 1, 10378]; de Cantu Sirenaru(m): Sirenes varios cant (us), etc. [Riese 637; Walther 1, 18260]; (5 V ) Eiusdem de die natali: Clar(us) i(n)- offenso procedat, etc. [Riese 638; Walther 1, 2846]; de fortuna: Fortuna pote(n)s tantu(m), etc. [Riese 629; Walther 1,6810]; de Orpheo: Threiti(us) quo(n)da(m) votes, etc. [Riese 628; Walther 1, 19280]; de se ipso: Mellifluu(m) quisquis romanu(m), etc. [Riese 674a (olim 788); Walther 1, 10873 et 10963]; de Aetatib (us) animaliu(m): Per binos deciesq(ue) noue(m), etc. [Riese 647, vss. 1-10; Walther 1, 13929]; (6 r ) de ludo (immo monosticha sapientium xn): Sperne lucru(m), vexat merries, etc. [Riese 495—506; Walther 1, 18488]; <auso- nius>, Monostica de Eru(m)nis Herculis: Prima cleonfi tolerata, etc. [Riese 641; Walther 1, 14546]; Pub Virg Ma. de e(iy(us)de(m) Herculis laborib(us): Compressit [alibi: Oppressit] neme(p(ri)mu(m), etc. [Riese 627; Walther 1,3073 vel 13386]; (6 V ) Pub Virg M. de musaru(m) i(n)uentis: Clio gesta canens, etc. [Riese 644, vss. 1. 4. 3. 2. 5. 6. 9. 8. 7. 10, 11, deinde: Clio historias - Calliope litter as, ordine mutato; Walther 1, 2938]; Epitaphia viroru(m) illustriu(m): Palladius. Condit(us) hie ego su(m), etc. [Riese 518, 507—517, 158; Walther 1, 19305, inde a Riese 507]; (7 r lin. 7) epitaphium Virgilii: Mantua me genuit, etc. [Riese, ante 507; Walther 1, 10656]; disticha varia: Tristia fata tui, etc. [Riese 778; Walther 1, 19447]; Pastor arator eques, etc. [Riese 800 (olim 872), vss. 1—2; Walther 1, 13779]; Iuppit(er) i(n) celis, etc. [Riese 813 (olim 782)]; Tarpeio q(uo)nda(m) cons edit, etc. [Suetonius, de vita Caesarum vm. 23];
Littera re(m) gestam, etc. [Riese 663]; Sus. iuuenis. serpens, etc. [Riese 160 adn.: vss. uit.: Sus serpens iuuenis - partus ab ictu]; Pub Virg Ma. de Speculo: Reddit(ur) effigies liquida, etc. [Riese 519-530; Walther 1, 16471]; (7*) Mira Virgilij Vers(us) Experientia: Qua ratis egit, etc. [Riese 531-537, 539-554; Walther 1, 14957]; (8 r ) de Quattuor Te(m)porib(us) anni: Verq(ue) nouu(m) stabat, etc. [Riese 566-578; Walther 1, 20221]; (9 r ) Pub Virg Ma. de ortu solis: Aurora oceanu(m) croceo velami(n)e, etc. [Riese 579-590; Walther 1, 1850]; (9 V ) Pub Virg Ma. de Littera Y: Littera pytagor$, etc. [Riese 632; Walther 1, 10361]; <Ps.-> ovidii versus de operibus virgilii : Versus Ouidii: Qualis bucolicis, etc. [Riese 2, vss. 1—4; Walther 1, 15117]; de tribus operibus Virgilii: Su(m)ma Virgilianz Narratio(n)is i(n) trib(us) op(er)ib(us) Bucolicis, Georgicis et Aeneide: Pastoru(m) musa(m) vario certami(n)e, etc. [Riese 710a (olim 874); Walther 1, 13796]. 10 r lin. 5 — 10 v vacant. P. VIRGILII MARONIS OPERA: ll r -35 v . BucoLiGA, cum glossis interlin. et scholiis partim ex Servio, partim aliunde ductis in marginibus, manu librarii scriptis: Publii virgilii maronis bucolicoru(m) p(rim)a egloga incipit felicit(er): Titire, tu patule recuba(n)s, etc. [P. Virgili Maronis Opera, ed. R. A. B. Mynors (1969), 1-28]; (13 v ) n; (15*) m; (19*) iv; (20*) v; (23*) vi; (26 r ) vn; (28*) vm; (31 r ) ix; (33*) x. 36 r -102 r . georgica, cum glossis interlin. manu librarii scriptis: (36 r , pars sup. vacat) Ps —Ouidii nasonis poete Tetrastichon i(n) libru (n) primu (m) georgico- ru(m) virgilii maronis: Quidf(a'ycia(n)t [sic] letas segetes — feno(r)e reddi (ceteris libris quoque tetrasticha pseudo-ovidiana praemittuntur [Riese 2]); deinde: Pub. virgi. maronis georgicon ad mecenate(m) liber prim(us) incipit: (36*) Quid faciat letas segetes, etc. [ed. Mynors supra laud. 29-101]; (52 r ) n; (68 r ) m; (85 r ) rv; (102* med.) subscr.: Publii maron(is) virgiliigeorgicoru(m) lib(er) 4 tfU8) fine(m) kuic ope(r)i i(n)pone(n)s explicit foeliciter. Nu(m)q(uam) fefellit veritas. 102*—143*. appendix virgiliana quae dicitur: (102*) <ausonius>, vir bonus: PVM de i(n)stitutione boni viri: Vir bon(us) et prude (n)s quale(m) vix repperit, etc. [Appendix Vergiliana, edd. W. V. Clausen-F. R. D. Goodyear-E. J. Kenney-J. A. Richmond (1966), 167-168; Riese 644; Walther 1, 20390]; (102*) de rosis nascentibus: Pub Virgi Ma.Carmen de Rosis Nascentib(us) seu de labili(ta)te vite hu(m)ang admodu(m) Rose i(n)cipit: Ver erat et blando, etc. [ed. laud. 177-178; Riese 646; Walther 1, 20127]; (103*) moretum: Pub Virg Ma Moretu(m) Incipit foeliciter: lam nox hybernas, etc. [ed. laud. 158-163]; (106*) <ausonius>, DE EST et non: PVM Est et Non: Est et no(n) cu(n)cti, etc. [ed. laud. 173-174; Riese 645; Walther 1, 5658]; (106*) copa: Pub Virg Ma Copa: Copa sirisca caput, etc. [ed. laud. 81-82]; (107*) ciris: Pub Vir Maronis Ciris ad Messalam: Et si me vario iactatu(m), etc. [ed. laud. 101-125; ed. Dan. Knecht
(1970), 3-39, qui dicit p. lxxx cod. Voss. apographum esse edit. Vicentinae an. 1479]; (114 v lin. 20) priapea quae Virgilio adtribuuntur: Pub Virg Mar Catalecton: Priapus loquitur. Vere rosa, autu(m)no pomis, etc. [ed. laud. 131-133 med.; carmina inter se non distinguuntur neque a carnunibus Catalepton separantur]; (115 r lin. 29) <catalepton, usque ad xrn. 16 (ut in cod. Neapol. Borb. 207 (= IV. E 7; saec. xv)>: de qua sepe tibi venit, etc. [ed. laud. 133 med. - 144.16; cf. 129 (cod. v); R. E. H. Westendorp Boerma, P. Vergilii Maronis libellus qui inscribitur Catalepton. Pars prior (Diss. Groningen 1949), xv (cod. V 1 )]; (117 V ) priapea: Pub Virg Maron(is) Ad Priapum: Carm(ini)s i(n)compti lus(us), etc. [ed. E. Cazzaniga, Carmina Ludicra Romanorum [1959], <23>-52; carm. 35 omittitur, 44 ante 43 legitur; 14 et 15,25 et 26,58 et 59,73 et 74,76 et 77 in unum coniunguntur, ut in cod. olim Vratisl. Rehd. 60, cf. K. Ziegler, Catal. Cod. Lat. Classicorum qui in Bibl. Urbica Wratis- laviensi adservantur (1915), 25, qui codex eosdem titulos insolitos exhibet atque cod. Voss.]; (122 v lin. 3) Priapea quae Tibullo adtribuuntur: Rustic(us) [alibi: Vilicus] i rari - sequit (ur), Quid hoc noui est - rupe (r) it lat (us) [Petronii Saturae et Liber Priapeorum, ree. Fr. Buecheler, ed. 8 cur. G. Heraeus (1922), 169—170: num. 82-83]; (lin. 31) culex: Pub Virg Ma Ad Octauiu(m) Culex: Lusim(us) octaui gracili, etc. [ed. supra laud. 19—36; cf. C. Plésent, Le Culex, poème Pseudo-Virgilien (Diss. Paris 1910), 22]; (128 v ) dirae: Pub Virg Ma Dirt, id est carmen execratoriu(m) ad Battarem: Battare, cygneas repetam(us), etc. [ed. laud. 5-14; Walther 1, 2046]; (131 r ) aetna: Pub virg Ma Aetna, qut a quibusda(m) Comelio tribuit(ur): Aetna mïhi ruptiq(ue), etc. [ed. laud. 41-76; Walther 1, 665; cf. L. Alzinger, Neues handschriftliches Material zur Aetna (Blatter f. d. Gymnasial—Schulwesen, hrsg. vom bayer. Gymnasiallehrerverein 35, 1899), 269 sqq.; (139 v lin. 25) elegiae in maecenatem: Elegia i(n) Moecenatis obitu, que dicitur Virgilij cu(m) no(n) sit: Deflera(m) iuuenis tristi m(od)o, etc. [ed. laud. 87-95; Walther 1, 4217]; (142 r lin. 23) de signis caelestibus: Pub Virg M de signis caelestib(us): Prim(us) adest aries, etc. [Riese 615-626; Walther 1, 14646]. 143 r med.-145 r vacant. 145 v —432 v . AENEis, cum glossis interlin. et scholiis margin, manu librarii scriptis: (145 v ) Laus virgilij: Alter homer (us) ero - si potero (2 vss.); Virgili(us) i(n) laude(m) homeri: Meoniu(m) quisq(ui)s-cultfus) ager [Riese 674a, vss. 1-4; Walther 1, 10963]; Alexandreis: Arbitror augmentu(m) - fama triu(m)phos (4 VSS.) [= PH. GUALTHERIUS CASTILLIONAEUS INSULENSIS, ALEXANDREIS: I. 485-488]; gentes Troianae et Graecae (ad sinistram adnotatio quot annis pugnaverint Graeci et Troiani secundum Daretem Phrygium, ad dextram aha nomina aliquot heroum ex bello Troiano); Genealogia troianoru(m). Phrigia i(n) minori e(st) asia - Anthenor ex sorore priami nat(us) est; (146*) Argu- menta XII librorum eneidos: Aeol(us) i(n)mittit ventos, etc. [Riese 591-602; Walther 1, 584]; (147 r ) <Ps.-ovmn de xii libris aeneidis versus): Que

maculatum et partim mutilatum est, ut et nonnulla alia folia in marginibus aqua maculata sunt; f. 46 ita mutilatum est ut hodie nihil nisi fragmentum parvulum restet. Textus 220/225x150, lin. 29 (l r -8 v ); 240/250x155/170, lin. 36 (9M6 y ); 195/200x180, Hn. 26 (17 r -22 y ); 245/240x150, lin. 32 et 33 (23 r -30 y ); 240 X 165, lin. 51-50 (31 r ~ y ); 235x165, lin. 54-B4 (32 r ' y ); 245x165, lin. 43 (33 r-v ); 230/235x160/165, lin. 44-51 (34 r -35 r ); 235/245x170, lin. 55-56, 44-47 (36 r -37 v ); 38 r rescriptum est, continet hodie lin. 38 parte inf. folii vacua; 265x175, lin. 48 (38 v ); 39 r rescriptum, continet lin. 39, parte inf. folii vacua; 255/245 X 165/170, lin. 45-59 (39 y -43 r ; pars sup. f. 40 r rescripta est); 240 X 150, lin. 43,51-50 (44 r -45 v ) (stilo lin.); 17 r -22 r lineata sunt insuper in medio lineis quattuor ad perpendiculum. Complures librarii codicem conscripserunt nescio an hoc modo: primus scripsit l r -8 v ; secundus 9 r -28 r lin. 7; tertius 28 r lin. 7 - 35 v , 44 r -45 v lin. 42; quartus 36 r -40 r lin. 13; quintus 40 r lin. 15-43 v ; inde a 45 v lin. 42 alia manus apparet, ut videtur; intervenerunt tertius librarius l y lin. 10-11 (partim), 40 r lin. 10-11; secundus 5 r lin. 21-28, 5 V lin. 13-18. Textum a quarto librario scriptum, ter, scil. 38 r , 39 r , 40 r (in part sup.) nescio qua causa deletum aliae manus restituerunt ita ut duae conscripserint 38 r (altera lin. 1-30, altera lin. 30-38; verba ulteriora a p. daniele addita sunt, ut opinor), duae aliae 39 r (altera lin. 1-6, quae eadem partem super. 40 r scripsit, altera lin. 6-39) hoe modo textum in integrum restituentes. Minuscula Carolina. Inscriptiones rubrae; litterae init. atramento ductae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F.46. lr_35 v . iunius philargyrius, commentarius (abbreviatus ut dicitur) in bucolica et georgica (recensio b): Incipit expositio, Virgilii poete: (l r ) vita virgilii : Tempore illo gubernante iulio caesare, etc. [edidit ex hoc cod. G. Funaioli, Esegesi Virgiliana antica (1930), 106—109; K. Bayer (in: Vergil Landleben..., ed. Joh. et M. Götte [1970]), 344-348; cf. H. R. Upson, Medieval Lives of Virgil (Class. Philology 38,1943), 104]; (l y lin. 10) commentarius in bucolica: Argumentu(m) primeglogae. Inac primaegloga [sic], etc.; (4 1 ) in Ecl. n; (6 V ) in m; (9 y ) in iv; (11*) in v; (12 v ) in vi; (14 y ) in vn; (16*) in vm; (18 y ) in ix; (19 v ) inx; (20 v lin. 12-13) commentarius expl.: h (e) com (ni)ade co (m)mentariis romanoru(m) c(on)gregaui. id e(st) titi galli. (et) gaudentii (et) maxime iunilii Jlagrii mediolanentiu (m) [cf. H. Hagen, Scholia Bemensia ad Vergilii Bucolica atque Georgica (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 5, 1861—67), 749—838]; (20 v lin. 14) commentarius in georgica: Publii Virg(i)lii Maronis Georgicon liber primus incipit: Iunilius jlagrius ualentiano mediola(nensi). virg(i)l(iu)s. In omperib(us) [sic] suis diuersos secutus est po (et) as, etc.; (27 v ) in n; (32 r ) in in; (35 r ) in iv, usque ad 68 Regib (us) incessit ingravit inruit invasit ut alii incessi rrmros
[cf. H. Hagen, op. laud. 839-959; comm, in Georg, i (= 20 v lin. 24 - 27 v lin. 24) edidit ex hoc cod. W. H. D. Suringar, Historia critica scholiastarum latinorum 2 (1834), 272—349]; cetera pars 35 v vacat. Hie illic p. daniel, ut opinor, verba vel nomina propria atramento sublineavit et nomina marginibus adscripsit. F.18 v marg. inf. ad sinistram legitur haec adnotatio litteris rubris scripta, sed in initio cultro compactoris mutilata: ...]«</ seruus Ih(es)us Chr(ist)i (saec. x ?). W. H. D. Suringar, Historia critica scholiastarum latinorum 2 (1834), 269 sqq.; G. Thilo, Beitrage z. Kritikd. Scholiasten des Vergilius (Rhein. Mus. 14, 1859), 540; (id., 15, 1860), 126 sqq.; H. Hagen, Scholia Bernensia ad Vergilii Bucolica atque Georgica (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 5, 1861-67), 692 sqq.; E. Thomas, Essai sur Servius et son commentaire sur Virgile (1879), 64; 66; 67; 117; 127; 285; 287; 327; Suppl. p. xx sq.; G. Funaioli, Scolii Filargiriani (Rhein. Mus. N. F. 70, 1915), 68 sqq., num. 8a [cod. V]; id., Esegesi Virgiliana antica (Public, della Univ. cattol. del Sacro Cuore. Ser. 4: Scienze Filol. Vol. 9, 1930), 18 sq., num. 8a [cod. V], et passim. 36 r -45 v . COMMENTARIUS ABREVIATUS IN AENEIDEM SERVII DANIELIS Vel Servii aucti, qui dicitur, inde ab Aen. n. 713: Est.urbe egresis.hic abl(ativ)o iunxit, etc., usque ad Aen. v. 69, ubi textus desinit in verbis nam cestus cesti numeri; p. daniel addidit: tantum singularis, sine diphthongo balteum veneris significat, et in marg. adnotavit: Explicit commentu(m) Virgil, [cf. Servianorum in Vergilii carmina comment. Edit. Harvard. 3 (1965), 492.4-5; cf. ix sq.; <xv> (cod.P)]. Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, ree. G. Thilo et H. Hagen 1 (1881), lvii; E. Thomas, Étude sur quelques manuscrits de Servius et de Virgile, de Suisse, d’Allemagne et de Hollande (Archives des Missions scientifiques et littéraires. 3e Sér. tom. 7, 1881), 179 sqq.; J. J. H. Savage, The Manuscripts of the Commentary of Servius Danielis on Virgil (Harvard Stud, in Class. Philol. 43, 1932), 94 sqq.; Servianorum in Vergilii carmina commentariorum Editionis Harvard, vol. 2 (1946), iv; vi; xix; W. A. Schröder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 25. 45 v lin. 42—45. de ponderibus: Oport(et) pondera (•••). Dragma pondus est denarii argenti - scripula CCC [ed. P. Diepgen, Zur Tradition des Pseudoapuleius (Janus 29, 1925), 67]; It(em). Dragma siliquas XVIII. - 0bolus siliquas III [cf. E. Wickersheimer, Les Manuscrits latins de médicine du haut moyen age dans les bibliothèques de France (1966), 67 (num. lxi)]. 45 y -46 v . Incipit ad splenis dolorem. herbe centaurie maior idem (et) uino decocta (••■), etc., enumerantur variae herbae et praecepta contra varios morbos. Textus desinit in parte sup. 46 v ; in parte vacua manus posterior scripsit litteris capit.: com\m(en)tu(m) Virgilii, et altera manus: (...)]t« beatior (?) cunctis bene dicta per euum ex omni rationabile dicaris uirguo o (cum neumis) et infra: (...)] (...) uernan- tibus que fons de libano limphis. Haec folia (36--45) sunt altera pars codicis cuiusdam, cuius altera est cod. hodie Paris, ms. lat. 1750, f. 159-175 (f. 159 legitur nomen Petri Danielis, cf. ed. Harvard. 3 supra laud., p. ix et Bibl. Nat., Catalogue Général des Manuscrits Latins 2 (1940), 155).
PROV.: Gallia (meridionalis ?; partim ager Aurelianensis vel monasterium Floriacense ?). poss.: <p. daniel). - l r marg. sup.: 359 (saec. xvi vel xvn). - is. vossius (Catal. Colom. num. 72; CMA 2, 2397.72). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 72). - bibl. leid. (scidula num. 72; catal. an. 1716, p. 374, num. 79: Commentaria in Virgilii Bucolica, etc.). VOSS.LAT.F.80 - QUINTILIANUS Membr., saec. xv, 295x218, fol. 170. 13 vi (1-156) +vn (157-170). Folia sena vel septena priora fasciculorum numeravit librarius ipse <ai-a6>, bi-be, etc.; plerique numeri hodie desecti sunt. Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Textus 200 X 140, lin. 34 plerumque, aliquando lin. 33 et 35 (atramento lin.). Littera gothica cursiva gallica. F. 1 initium lib. i littera maiore colore caeruleo super fundum aureum depicta, distinctum, in qua ornamenta alba ramis frondosis rubris et caeruleis omata adiectis eisdem coloribus ramis frondosis, qui super margines paginae (excepto marg. dextro) excurrunt, haec omnia more gallico depicta; initia ceterorum librorum litteris minoribus bicoloribus (caeruleo aureoque coniunctis) cincinnis coloribus rubro et caeruleo depictis et ornamentis bicoloribus (caeruleo aureoque coniunctis) in marg. sinistro paginae secundum textum adiectis, distinguuntur; litterae init. singulorum capitum auro et colore caeruleo depictae alternae, cincinnis et lineis caeruleis et rubris ornatae; in textu signa paragraphorum rubra et caerulea. Inscriptiones rubrae (quae saepe a librario qui idem rubricator est, atramento in margine scriptae sunt. F.84 v iuxta verba reclam. (scil. in fine fase. vil) adnotatur manu eiusdem temporis (an librarii ipsius ?): trois esenz, et 120 v infra verba reclam. (scil. in fine fase. x): Recepi.iiii f. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); sena folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; alia folia exsecta esse videntur. 1 r—J 70 v . M. FABIUS QUINTILIANUS, INSTITUTIONES ORATORIAE: 1.2 - XU. 10,43 debeat delectare [ed. L. Radermacher-V. Buchheit 1 (1959), 14 - 2 (1959), 410.24]: M. fabii qui(n)tiliani institucionu(m) oratoriar(um) ad victoriu(m) marcellu(m) liber incipit feliciter: Sed nobis iam paulatim, etc.; (22 r ) lib. n; (43 v ) m; (64 v ) iv; (83 r ) v; (106 y lin. 22) vm. 3,64; (114*) ix; (125 r lin. 2) x. 1,107;

scripserunt, ut videtur, primus 1 r -74 r lin. 29; secundus 74 r lin. 30-84* lin. 21; tertius 84 v lin. 21 - 128 r . Littera cursiva libraria. Litterae init. simplices rubrae; inscriptiones nullae. Usque ad 172 v singulae litterae init. lemmatum in textu colore flavo omatae sunt. Tegumentum anglicum saec. xv ex. (membranaceum album super lignum, olim duobus claustris ex corio fusco confectis munitum); 5 folia membr. praeligata hodie numer. i-v, et 2 folia membr. postligata, hodie numer. 129 et 130. l r -128 r . <monachus cisterciensis quidam), flos campi, compositus ex excerp- tis ex operibus Patrum et auctorum profanorum, quorum nominum priores litterae marginibus adscriptae sunt: (l r lin. 1) prologus: Discipline claustrali deditus ap(u)d mira(m) volle (m) [i.e. Merivale monasterium Cisterciense in agro cui nomen Warwickshire in Anglia] locum deuotis mo (na)chis volde amenu (m) c(ontra) [?] mala pl(u)rima q(uae) mu(n)du(m) p(re)mebant, c(ir)c(a) a(n)- mi(m) d(omi)ni millesim(um) CCC m q(ui)nq(ua)gesim(um) nonu(m) (...) (lin.6) lib(rum) hu(n)c scrib(er)e curaui que(m) ca(m)pejlore did volo (...) (lin. 8) diuid(e)r(e) q(ui)de(m) i(n) duas p(ar)tes p(ri)ndpales, i(n) q((ua)r(um) p(rim)a de regul(is) agit(ur) g(ram)maticalibus() (...). In s(e)c(un)da p(ar)te agit(ur) de vocab(u)lor(um) sig(ni)ficac(i)o(n)e - i(n)t(er)ceda(n)t. Explic(it) p(ro)logfus). Indp(it) ca(m)peflore; (lin. 24) I. 1: De p(ar)tic(u)la p(rim)a p(rim)e p(ar)tis: Orthog(ra)phia e(st) p(rim)a p(ar)s g(ram)matice reg(u)laris, de q(ua) didt Joh (anne)s garland (ia) i(n) acce(n)tario, etc.; (2* lin. 3) i. 2: De s(e)c(un)da p(ar)tic(u)la p(rim)e p(ar)tis: Prosodia e(st) s(e)c(un)da p(ar)s g(ram)matice reg(u)laris (et) d(icitu)r a pros, etc.; (5 r lin. 8) i. 3: De t(er)da p(ar )tic(u )la prime partis: Ethi(m)ologiae(st) t(er)dap(ar)s g(ram)matice reg(u) laris (et) d(idtu)rabethimo,etc.\ (9*lin. 41) i. 4: Dequartap(ar)ticulaprimep(ar)- tis: Dyasi (n) tas tic a e(st) q(ua)rtap(ar)s g (ram ) matice reg(u) laris (et) d(idtu)ra dya, etc.; (12 r lin. 12) i. 5 .De q(ui)nta p(ar)tic(u)la p(ri)me p(ar)tis: Pars ista adp(re)cede(n)du(m) p(ar)du(m) explanac(i)o(n)em n(e)cc(essar)ia agit de fi- g(ur)is, etc.; (14* lin. 35). (Ex}plidt p(rim)a p(ar)s ca(m)peflore (...). Indpit p(ar)tis s(e)c(un)de p(ar)tic(u)la p(rim)a de vocab(u)lor(um) dg(ni)ficac(i)o- (n)e (...), litterarumordine: (lin. 38) A: A ideop(ri)or e(st) Ifitte)rar(um), etc., (24* lin. 40) B; (27* lin. 30) C; (38* lin. 13) D; (42* lin. 12) E; (48* lin. 20) F; (53* lin. 10) G; (55* lin. 35) H; (57* ün. 50) I; (63* lin. 41) K; (63* lin. 20) L- (68* lin. 2) M; (75* lin. 40) N; (78* lin. 44) O; (82* ün. 46) P; (95* ün. 25) Q,; (96* ün. 36) R; (100* ün. 9) S; (113* ün. 33) T; (120* ün. 44) V; (127* ün. 16) X; Y; (127* ün. 5) Z, deinde (128* ün. 33-39): Finito libello cui campeflore, ideo imponi(tur) nom(en), q(uia) in eo q(uas)i in campoflorido varijflares sc(ri)p- turar(um) poterunt i(n)ue(n)iri. Gradas ago uniu(er)se bonitat(is) d(omi)no, qui p(er) me tam rudem (et) i(n)utile(m) s(er)uu(m) o(m)n(i)u(m) tale op(us)
12 ad edificac(i)o(ne)m domus sue voluit co(m)pilari (et) quia in om(n)ib(us) que(m) s(ecundum) diu(er)sas mat(er)ias in hoe tractatu (con)ti(n)entur par(um) u(e)l nich(il) de meo apposui, sicuti in p(ri)ncipio opusculi hui(us) p(ro)testat(us) sum, set simpl(icite)r autor(um) dicta secutus om(n)ia breuit(er) compegi, ideo no(m)i(n)a ip(s)or(um) autor (um) in fine hui(us) op (er) is liq(ui)do inserere curaui, q(uae) passim in marginib(us) eiusd(em) po(n)ita nimiu(m) su(n)t obscura. Autores (i)g(itur), de quor(um) sept(uaginta) sunt hec tract (at)a, sunt isti: Augustinus. Ambrosius. Alq(ui)nus. Brito. Anselm (us). Albert (us). Auice(n)na. Adelin(us). Asclepi(us). Basili(us). Beda. Boeci(us). Bartholome(us). Cip(ri)anus. Crisosto- m(us). Huguc (i)o. Cato. Catholicon. Constantin (us). Damacen(us). Diasco- rides. Doct(ri)nale. Fulgenti(us). Phisiolog(us). Gregori(us). Galien(us). Gar- landia. Jeronim(us). Ysidorus. Innocenti(us). Jorath. Jacobus. Aq(ui)ne(n)sis. Juuenal(is). Kilwardby. Leo papa. Mac(ro)bi(us). Metodi(us). Mac(er). Mar- bodus. Origenes. Orosius. Ouidi(us). Petrus. Papias. Plato. Plateari(us). P(er)- si(us). Plini (us). Prescian (us). Raban (us). Strabus. Secundus. Seduli (us). Solin (us). Trimegista. Theofrast(us). Tulli(us). Varro. V(ir)gili(us). Ypocras. Ysaac. etc. Explicit hie flos campi etc. Cetera folii pars et 128 v vacant. Cf. A. G. Little, Initia Operum Latinorum quae saeculis xiii.xiv.xv attribuuntur (1904), 76; Stegmüller, RB 9543. F.m r manus saec. xv scripsit: 0(mn)ia michi lice(n)t, set no(n) o(mn)ia expe- diu(n)t [= I Cor. 6,12; 10,22] et 0(mn)ia p(ro)bate, s(et) quod bonu(m) est, tenete (et) dicite caute [cf. I Thess. 5,21]. 129 r -130 v vacant, exceptis adnotatione 129 v , de qua vid. infra et epitaphio 130 v scripto manu saec. xv: .i.p(ro)pe pedes Arthuri iacet hic.co(n)iunx timulata sic secunda co(n)iunx p(ro)sp(er)a felix b(eat)a (ue)l habu(n)dans Que m(er)uit celos.v(ir)tutum p(ro)le fecunda. prov.: Anglia. poss.: F.m r nomen erasum est; infra: rogerus comtoy (saec. xv). — F.129 v : Thornebery [i.e. vulgo Thornbury (Gloucestershire ?)] s(ub)p(ri)or p(ri)oratus S(an)c(t)i Jacobi (saec. xv). — Johannes et richardus brayn(e) (63 v -65 v probationes pennae et varia manu saec. xv/xvi, inter quae ea nomina leguntur: 65 r marg. sup.: Jhon brayne of lytle deane in the cou(n)tie of sommerset ientleman on of the chiefes Justices (... ?)) [sed Little Dean est in regione cui nomen Gloucestershire, non Somersetshire]; 68 v marg. inf. eadem manu quae supra: Iste liber pertinethe bereyt well in mynd ad me Johannem Brayn bothe gentle and kynd.yf I him losse and you him fynd, I pray you harte ly to be so kynd as for to take a lytell pay(n)e to se my boke brougth home agayne and I shall se to ////; 69 r marg.
inf. eadem manu: Ricardus brayn armig(er) urns Justicia(e) d(omi)ni Regis ad pacem in co(m)mitatu Gloc(ester) co(n)serva(n)du(m) assigmm vice eiusdem comi- tatu nec non omnibus balliuis prepositis). — is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 347). - bibl. leid. (scidula num. 345; catal. an. 1716, p. 374, num. 81: Liber dictus Flos campi, etc.). VOSS.LAT.F.82 - ISIDORUS HISPALENSIS, CARMINA ISIDORIANA, GLOSSAE Membr., saec. vm-ix (f. 5-93, 96-108, 117-205), c. 290x240, fol. 207; variis temporibus posterioribus nonnulla folia addita vel inserta sunt, scil. 1—2, 3-4, 94-95, 109-116, 206, 207. 5 iv (5-44) +m (45-50)+5 rv (51-90) +rv (91-93,96-100) + iv (101-108) + (iv-8) + 4 iv (117-148) + (iv-8) + (iv-1) (149-155) + 5 rv (156-195) -f- (rv-8) +rv (196-203)+ 2 folia (204—205). Non- nnlli fasciculi exhibent in initio in parte sinistra marg. inf. litteras manu saec. xn ut videtur, adpositas: b (13 r ); c (21 r ); ci (125 r ); d iuxta 4 puncta a summo ad imum (133 r ); p.ul.e (141 r ); fasciculi numerati sunt in fine manu multo posteriore numeris romanis, qui hie illic hodie vix leguntur. Maxima pars f. 50 et 100 desecta est. Textus: f. 5-93, 96-108, 117-155: 240x195, col. 2 (spatium inter columnas mm 20), lin. 37-46 (stilo lin.); f. 156-205: c. 250x200, col. 3 (f. 156-199, 205; f. 200-204 v : col. 9), fin. 39 (f. 156-196), 45 (f. 197-205) (stilo fin.). Quattuor librarii scripserunt, ut videtur, primus 5 r -100 r , secundus 101 r -155 v , tertius 156 r -179 v , 185 r ~ v , 188 r -205 v , quartus 180 r -184 v , 186 r -187 v . Minuscula prae-carolina. Litterae init. atramento ductae, interdum coloribus rubro aut viridi omatae; inscriptiones rubrae. F.97 r partim lucis ope depictum est in: CLA 10, 1581. F.l-2 (bifolium): saec. xn; textus c. 250 (parte inf. desecta) x 170, col. 2 (spatium inter columnas mm 22), fin. plus quam 28 (stilo fin.). Minuscula Carolina formata. Litterae init. minores rubrae et virides alternae fineis colore altero adiectis; 2 r fittera init. caerulea linea rubra ornata; inscriptiones rubrae. F.3-4 (bifolium): saec. xrv; textus c. 235 X 205, col. 3, fin. 54 (atramento fin.), variis manibus cursivis scriptus esse videtur. Litterae capitales inscriptionum atramento ductae, fineofis rubris omatae; numeri rubri. F.94-95 (bifolium): saec. xn-xm; 94 r et 95 v vacant, 94 v -95 r imagines ad illustrandas adfinitates humanas, coloribus mbro, caeruleo, viridi, luteo pictas, praebent. Textum scripsit unus fibrarius litteris minuscufis gothicis.
F.109-116: saec. xii ex., 8 folia (iv) inserta pro fasciculo deperdito; textus 230/245x170/180, col. 2 (spatium inter columnas mm 11), lin. 43-46 (109 r - 115 r ), 37 (115 v ), 33 (116 r " v ) (atramento lin.). Minuscula Carolina. Litterae init. minores et inscriptiones rubrae. F.206 et 207 (duo bifolia, ex quibus alterum folium exsectum est): saec. xm, maxima ex parte litteris diplomaticis conscripta. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.70 1 (sed bina folia priora praeligata et posteriora postligata alterius colons sunt); insuper unum folium membr. praeligatum hodie numer. I. I v (saec. xv). Liberjysidorus ethimologiarum, et supra alia manu: Guilb(er)ete la belle Je me te (....?). l r -2 v . <Fragmenta ex missali quodam, ut videtur): oratio super infirmum; orationes ad reconciliandum poenitentem; unctio suprema; officium pro defuncto. 3 r -155 ra . isidorus hispalensis, etymologiae [ed. W. M. Lindsay, 2 voll. <1911)]: (3 r -4 v ) indices librorum et capitum singulorum librorum praemissa adnotatione: Ut valeas que requiris cito in hoe corp(or)e — disputavit (...) [ed.laud., <Index librorum), p. B6-C3]; 3 r marg. inf. manus eiusdem temporis duo versus <ovidianos: rem. amoris 305 et ars amat. I. 344> addidit; post indices librarius ipse addidit (4 V ) alphabetum latinum iuxta pronuntiationem litte- rarum gallice; computum secundum algorismum (1—20, 30-100: numeros arabicos et sub eis romanos; haec omnia colore rubro scripta); alphabetum graecum: ad dextram numeros qui cum singulis litteris conveniunt (haec omnia colore rubro scripta), ad sinistram nomina litterarum; (5 ra ) index librorum xx praemissa adnotatione: Ut valeas - disputavit [ed. laud. p. B6-B6 V ]; (col. 2 lin. 32) isidori et braulionis epistulae mutuae: Domino meo (et) d(e)i seruo braulioni ep (iscop)o Isidorus. Omne [sic] desiderio desideraui, etc. [ed. Lindsay: epp. i-v; ap. G. B. Ford Jr., The Letters of St. Isidore of Seville (1970) epp. ix-xiii]; (7 va lin. 25) (litt. capit.; prima linea litt. rubris): Inc(i)p(iu)nt libri Isidori Spanensis ep (iscop) i ad Braulione (m) Caesar. Augustanu (m) ep (iscopu) m vel ad Sesibutu (m) suum scilice(t> dominu (m) et Jiliu(m) scripti: En tibi sicut policitus sum, etc. [ep. vi ap. Lindsay, ep. xrv ap. Ford]; (col. 2 lin. 1) index capitum lib. i (ceteris quoque libris index capitum praemittitur); (lin. 15) lib. i: Disciplina a discendo, etc.; (21 v ) ii; (31 r ) m; (39 v ) rv; (42 va ) rv. 12,7-10 post 13 leguntur; (42 v ) v; (51 r ) vi; (62 r ) vn; (74 r ) vm; (84 r ) ix, post 6,27 duae lineae ulter. 93 vb vacant, ut et 96 r pars sup., quod spatium destinatum erat ad stemmata, quae tandem saec. xn-xm insertis foliis hodie numer. 94 et 95 addita sunt; (96 r ) textus inc. inde a 6,29; (97 r ) x, qui liber abrumpitur 100 r in cap. 94 in fine litterae E in media prima columna, cetera folii parte exsecta, qua de causa desunt F-V [ed. Lindsay, §§ 95-282]; (101 r ) xi; (107 r ) xn, ex quo libro 2,5 dormientem. Circa - fin., et xm. init. — 9,2 julmen quia tempore incerto
interierunt; saec. xn ex. vero lacuna suppleta est insertis foliis hodie numer. 109-116; (115 r ) xin. 9,2; (120 1 ) xiv; (126 v ) xv; (132 v ) xvi; (140 v ) xvn; (148 r ) xvni; ex quo libro desunt inter 148 v et 149 r deperdito fasciculo: 3,2 pares aquilas - fin., ut et xix. init. - 23,3 mollia; (149 r ) xix. 23,3; (151 v ) xx; (155 ra ) subscr.: Expl(icit) Ethimologiaru(m) lib(er) XX. d(e)o gratias amen. Numeri arabici librorum adscripti sunt marginibus dextris (colore rubro) et inferioribus (atramento) eadem manu saec. xm, quae 3 r —4 v conscripsit. F.120 v marg. (iuxta xiv. 3,1) exstat figura orbis terrarum atramento ducta et colore rubro ornata a librario ipso, exhibens tres partes, scil. Asiam, Europam, Africam [Monum. Cartogr. vetust. Aevi A.D. 1200-1500, cur. R. Almagiè. et M. Destombes. Vol. 1: Mappaemundi (1964), 31; 302; pertinet ad type A 3, cf. 56]. Notae tironianae quae dicuntur, 101 r -155 v a librario ipso marginibus adscrip- tae sunt; in priore codicis parte 8 r marg. inf. tantum exstant [cf. Molhuysen, Tironiana, 171]. Variae manus saec. ix-x et xm priorum librorum textum correxerunt, pauca scholia et glossas addiderunt. J. W. Beck, Observationes Palaeographicae ad Isidorum Hispalensem (Mnemosyne 23, 1895), 272 sqq. [cod. L 2 ]; Isidori Etymologiae, ed. W. M. Lindsay < 1911 >, ix; xvi [cod. Voss. 82]; C. H. Beeson, Isidor-Studien (Quellen u. Unters. z. latein. Philologie des Mittelalters 4.2, 1913), 20; Diaz y Diaz, 40 (sub num. 122); <A.E.> Anspach, Las Etimologias en la tradicion manuscrita medieval (1966), 50, num. 61. 155 rb -155 vb . <carmina isidoriana> quae dicuntur, ex quibus pleraque ad monumenta in basillica Vaticana pertinent: (155 rb ) <eucheriae versus): Aurea concordiq(ue), etc.; Epitajvu(m) pap(ae) damasi, q(uo)d sibi edidit ipse: Qui gradiens, etc.; <bassi iunioris) Epitafiu(m) beate monnicae gen(et)ricis s(an)c(t)i agustini: Hie posuit cineres gen(et)rix, etc.; (155^) Epitafiu(m) s(an)c(t)i gregorii papae urbis romae: Suscipe terra, etc.; Item eiusdem s(an)c(t)i gregorii papae: Hie uir despiciens, etc.;In icona s(an)c(t)i p(et)ri hii duo sunt uersi: Solue iubente deo, etc.; In basilica s(an)c(t)ipauli (...): Theodosius coepit, etc.; In uelo q(uo)d a chintilane rege (...): Discipulis cunctis, etc. [J. B. de Rossi, Inscriptiones Christ, urbis Romae 2.1 (1888), 252-254 (xxn. 1-7), cf. 58; 250; Riese 390 (Eucheriae carmen), 670 (epit. Monicae), 494 (Chintilanus rex); Poet. Lat. Min., ed. A. Baehrens 5, 361-362 (Eucheriae carmen), 363 (Chintilanus rex); Walther 1, 1792; 15495a; 21115; 18952; 8149; 18433; 19268a; 4554]. J. W. Beck, op. supra laud., 285. 156 r -200 vb . glossarium quod abavus vocatur, plenioris memoriae (de sincera forma cf. ed. J. F. Mountford (Glossaria Latina 2, 1926), <29>-121): Inc(i)- p(iu)nt glosae ex novo et veteri testamento seu ex ethimologiaru(m) spiritaliter compositae: Abauus. pater p(ro)aui.id e(st) auus aai. Abba, pater sirum nom(en) e(st). Abbacuc. amplexans. Abdias. seruus d(omi)ni - Zona. cingulum, balteum. Zjzania. lolium;
(200 vb ) subscr.: Expl(iciu)nt glosae d(e)o gratias. Desunt inter f. 195 et 196 deperdito fasciculo, glossae inter praestigium — sub trahit, quae suppleri possunt ex cod. Leid. Voss. Lat. F. 24 (66 y —78 v ), qui iudice L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. Philol. 33, 1866), 397, codicis apographum est (an recte ?). Apographum a P. Burmanno Sec. confectum, est cod. hodie Leid. Burm. Q,.5 fase. 8, f. 4 1 - 195 v ; ultimam partem ex apographo Burmanniano descripsit P. Bondam in cod. hodie Leid. Periz. Q,.69, f. 74—78 (cf. [de Meyïer], Codd. Periz. (1946), 98). L. Müller, op. supra laud., 386; G. Loewe, Prodromus Corp. Gloss. Lat. (1876), 33 sqq.; 98 sqq. et passim; id., Contributions a la critique des Glosses “Abavus” (cod. Parisinus 7690) (Mélanges Ch. Graux, 1884), 767 sqq.; M. Conrat, Die Epitome exactis regibus (1884), cccxxiv; G. Goetz et G. Gundermann, Corpus Gloss. Lat. 4 (1889), xxiv; xxvi; xxviii; xxxiii; xxxviii sq. [cod. d]; 5 (1894), xxxiv; 625-632. 200 vc -205 ra . synonyma quae ciceroni adtribuuntur: Incipit Synonima Ciceronis. V(et)urio suo cicero salutem. Collegi (...). Igiturp(er) alfab(et)um initium capiamus. Abditum. opertum - expectat. sustin (et). Expl(iciunt) Synonima artis rethoricae Cyceronis [ed. G. L. Mahne (1850), < 1)—69, textus cod. non semper verbatim cum edit, convenit]. Apographum a P. Burmanno Sec. confectum, est cod. hodie Leid. Burm. Q..5 fasc. 8, f. 196- 217; variae lectiones ex hoc apographo excerptae sunt a P. Bondam in cod. hodie Leid. Periz. 0.47, f. l v —51 ([de Meyïer], op. laud., 119). J. W. Beck, De Synonyma Ciceronis (Coniunctis Viribus, 3de Reeks, 3, 1889), 171. Codex non laudatur ap. G. Brugnoli, Studi sulle “Differentiae Verborum” (1955), 29 sq. Opera quae legunter 3 r -155 ra , 156 r -205 ra exstant eodem ordine in cod. Bibl. Publ. Remensis 425 (E. 334) (saec. ix) (cf. Catalogue général des mss... de France. Départements. Tom. 38.1 (1904), 566 sq.), glossarium „Abavus” et ipse in cod. Vatic. Reg. Lat. 310, 52 r -151 v (saec. ix 1 ) (cf. A. Wilmart, Codices Reginenses Latini 2 (1945), 176). 205 rb-d . EUCHERIUS, FORMULAE SPIRITALIS INTELLEGENTIAE, praefatio: De formulis spiritalibus intellegentiae incipit. Eucherius uerano (...) salutem. Formulas spiritales intellegentiae — sentiendum sit. Expl (icit) p (re)fatio [ed. C. Wotke (CSEL 31, 1894), <3>—6.9]; in marg. inf. manus saec. xiv (?) adnotavit: hie desu(n)t aliq(ue) ep(isto)le q(ue) s(unt) ap(u)d id (...?). Apographum huius praefationis a P. Burmanno Sec. confectum, est cod. hodie Leid. Burm. Q..5 fasc. 6, f. 34 r -35 v . 205 va . Index capitum, cuius initium umoris causa evanuit (ed. laud. 6.10-23; textus codicis prolixior est]. Deinde legebantur olim, ut videtur, formulae ipsae; hodie exstant duae priores tantum, sett.: Agricola. deus. in euangelio - est, et Ager hie mundus - mundus [ed. laud. 15.1-2 et 14.15]; ceterae aut non descriptae aut postea omnino deletae sunt (in col. 2a distinguitur littera B maior sola); manus saec. ix impleverunt spatium probationibus pennae, formulis iteratis supra laud., textibus variis: XI. k(a)l.mar(tis) termin(us) quadragesimalisj V k(a)l. Feb(ruarii) termin(us) Septuagesima/ - terminus pente-
coste; Vingulus a multis primus fore fertur auellus, etc.; <Ioh. 15,1 >; <Math. 13,38). 206 r vacat. 206 v . APOGRAPHUM INSTRUMENTI DATI AB HUGONE ABBATE S. GERMANI A PRATIS (i.e. ut videtur, Hugo v, 1162-82) spectantis ad Guidonem Maiorem de Surisnis [ed. R. Poupardin, Recueil des Chartes de l’Abbaye de Saint- Germain- des-Prés 1 (1909), 298-299 (num. ccxiv), ex cod. Paris. ms. lat. 12194, f. 219 (apographum saec. xn)]; post chartae textum librarius ipse scripsit in 3 columnis nomina fratrum et sororis Guidonis et eorum progeniei [ed. laud. 318 (num. i) ex eodem cod. Paris. laud.]. 207 r idem librarius ut videtur, adnotavit nomina eorum, qui interfuerunt fidelitati ab Ermenide sorore Guidonis factae; in eodem folio aliae manus alia nomina addiderunt. 207 v . Probationes pennae, praesertim: Ego hugo d(e)i gr(ati)a abbas s(an)c(t)i Germani. prov. : Gallia (S. Germani a Pratis monasterium, vulgo: Saint-Germain-des- Prés, cf. B. Bischoff, Frühkarolingische Handschriften und ihre Heimat (Scriptorium 22, 1968), 309). poss.: <s. germani a pratis monasterium). - F. 155 rb : Petr(us) de do(m)no martino cepit istu(m) libru(m) a(n)no m°.ccc°.ix° die ciner(i). — p. petavtus (l r in angulo dextro super.: J. 35). - alex. petavius (num. 834, cf. Catal. Petav., f. 80 r , 15 v , 78 r , 79 r ; de Meyïer, Petau 79; 126.). - <christina sueciae regina). — is. vossius (Catal. Colom. num. 92; CMA 2, 2417.92). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 92). — bibl. leid. (scidula num. 92; catal. an. 1716, p. 374, num. 82: Isidori Etymologiarum libri XX, etc.). litt. : CLA 10 (1963), 41 (num. 1581). VOSS.LAT.F.83 - PHILIPPINUS ITALUS Chart, (f. 1-288,379-473, 474/5-478/9, 649-784, 815-898: sim. Briquet 10028; 289-378, 476/477, 480-644, 647/648, 785-800, 801/2-807/8: sim. Briquet 8601-21; 803/4-805/6, 809-814: sim. Briquet 12481-82; 654 signum non exhibet, est charta temporis posterioris), saec. xv ex.-xvi, 290x205, fol. 897 (folium numer. 646 hodie deest). 76 m (1—456)-t-(m—1) (457—461)-|-10 m (462-521) + (m-l) (522-526) +15 m (527-616) + {n + (n+i)} {(617-618/ 625-626)+(619-622)+ (623-024) }+3 m (627-644) + l fol. (645)+(3 folia exsecta) + (646, quod hodie deest)+i (647-648, quae olim per errorem ligata erant in cod. Voss. Lat. F. 85)+ 20 rv (649—808)+m (809-814)+2 rv (815—
830)+ (3 rv-24)+8 iv (831-894)+ (iv-4) (895-898). Usque ad. f. 409 fasciculi numerati in initio litteris a-z, aa-zz, aaa-ttt altera manu eiusdem temporis vel posteriore; folia terna vel quaterna priora plurimorum fasciculorum 1—3 vel 1—4 a librario ipso usque ad f. 647, inde a f. 649 a.i-a.iiii, etc., usque ad z.i- z.iiii, deinde inde a f. 831 a.d.i—iiii, a.e.i—iiii, etc. altera manu eiusdem temporis in angulo dextro sup., quae inde a f. 729 fasciculos numeravit in initio in medio marg. sup. hoe modo: ll(us) codex (f. 729), 12(us) codex (f. 737), etc. Plurimi fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta. Primum et tria ultima folia mutila sunt in marginibus (hodie restituta); hie illic folia umore maculata. Folia post 618 perperam ligata legi debent hoe ordine: 623-644, 619, 620, 647, 648, 621, 622, 649 etc., folia post 895: 897, 898, 896. Textus 170x110, lin. 16. Littera cursiva textualis. Litterae init.nondum depictae, inscriptiones atramento scriptae sunt. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F.28 (in locum tegumenti Thevenotiani hodie deperditi substitutum, ad quod pertinebant duo folia chart, praeligata hodie ante f. 1 ligata, ex quibus primum hodie numer. 1 *). <PHILIPPINUS ITALUS POETA, COMMENTARIUS IN PERSII ET IUVENALIS SATIRAS), Nicolao Pintel, monasterii Fiscannensis (vulgo: Fécamp) eleemosynario dedicatus (numquam editus, ut videtur): (l r ) praefatio: Reuerendo Patri ac religiosissimo domino Magistro Nicolao pintel in sacra theologia doctori nee non diuine abbatie fiscannensis elemosinario meritissimo, philippin(us) Italus poeta salutem plu- rima(m) dicit. Quamq(ue) malta sunt, vir litteratissime, quibus homo cetera animantia prorsus antecellit — Nunc ad textu (m) proficiscamur; (4 r med.) in Persii satirarum prologum commentarius: prius ex singulis versibus unum vel plura verba leguntur, deinde commentarius, qui incipit verbis: Persius ergo italus fuit nat(us) uolterris, etc.; (17 r ) in sat. i; (146 r ) n; (236 r ) m; (365 r ) iv; (408 v ) v; (595 r ) vi, usque ad vi. 33; 622 v textus abrumpitur in verbis: de colore vel tabule illius; in marg. inf. leguntur verba reclamatoria vel asseris, cetera desunt deperditis foliis; insuper textus turbatus est foliis perperam ligatis, hoe modo: (618 v ) commentarius in vi. 13; (619 r -620 v ) vss. 30-31, et comment.; (621 r -622 v ) vss. 32-33, et comment.; (623 r -644 v ) vss. 14—30, et comment.; (645 r-v vacant); (646 deest); (647 r -648 v ) vs. 31, et comment.; (649 r ) in Juvenalis satiras commentarius: prius ex singulis versibus unum vel plura verba leguntur, deinde commentarius, qui incipit verbis: Reponere significat hic scribere, etc. (marg. sup. manus quae folia priora singulorum fasciculorum numeravit in angulo sup. dextro, scripsit: Materiam et causas satyrarum hoc inspice prima, et i. 1-2); manus paulo posterior addidit cetera verba vel exscripsit totum versum inter lineas vel versos non interpretatos in marginibus, usque ad m. 30 (683 r ), et ad xv-xvi; (664 v ) in sat. n; (680 r j m; (701 r ) iv; (706 v ) v; (723 r )
vi; (761 r ) vn; (776 y ) vin; (815 r J ix; (824 v ) x; inde avs. 112 cetera commentarii pars deest ut et comment in xi. 1-174 deperditis fasciculis tribus inter f. 830 et 831; (831 r ) xi inde a vs. 175; (832 v ) xn; (847 v ) xin; (868 r ) xiv; (879 r ) xv; commentarius desinit (895 v ) in verbis: paruas et de biles creator as [in vs. 66], non exstat in ceteros versus neque in xvi. 1—2; post f. 895 folia perperam ligata sunt hoc modo: (896 r_y ) comment, in xvi. 14-36; (897 r —898 v ) comment, in xvi. 3—13; textus abrumpitur (896 y ) verbis: Jideliter seruire i(n) arte militari; cetera desunt. Manus posterior f. 4-11 pauca scholia marginalibus adscripsit, in quibus bis (5 V et 10 r ) M. A. Muretus (f 1585) laudatur. prov. : Gallia. poss.: melch. thevenot (1 * r : Ex Bïblioth. Melchis. Thevenot et LXVII; Mourlot, Thévenot 123). - is. vossius (Catal. Colom. num. 87; CMA 2, 2412.87). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 87). - bibl. leid. (scidula num. 87; catal. an. 1716, p. 374, num. 83: Commentarius in Persii Satyras... Philippini Itali Poetae, etc.). VOSS.LAT.F.84 - CICERO Membr., saec. ix 1 , 295x210, fol. 120. 6 rv (1-48)+m (49-54)+2 rv (55-70) + (iv+1) (71-75, 77-79; scidula membr., c. 150x200, hodie numer. 76, olim cod. Voss. Lat. F.86 adhaerens, anno 1860 hic inserta est a W. G. Pluygers bibliothecae praefecto (1858-79))+3 folia (80-82, ab eodem ex cod. F.86 hic inserta)-f 3 rv (83-106)+in (107-112)+iv (113-120). Octo priores fasciculi numerati in fine fere in medio marg. inf. Q_. i — Q_. vin, addita littera R, quae in fine fase. i, vn, vm non apparet (an desecta a compactore ?); ceteri fasciculi: vim et Q (70 v ), xet Q. m (79 y ),xi et Q- nn (90 y ), xn et Q.. v (98 y ), xm (fere evanuit) et Q_. vi (106 y ), xim (fere evanuit) (112 V ); ultimus fasciculus numero caret. Insuper in initio fase. n exstat numerus n (9 r ) et in initio fase. vi littera Q_ (41 r ). De littera R cf. Em. Chatelain, Le Reginensis 762 de Tite Live (Rev. Philol. 14, 1890), 81 adn. 1; P. Schwenke in: Vermischte Notizen (Centralbl. f. Bibl.-wesen 7, 1890), 441; O. Plasberg in praefatione ad: Codices Graeci et Latini photographice depicti duce S. de Vries, 19 (1915); A. C. Clark, The Descent of Manuscripts (1918), 330. F.42 marg. inf. partim desectus est; folium hodie numer. 115, olim in cod. Voss. Lat. Q_. 17 adservatum, cod. F.84 restitutum est ab Jac. Geelio bibliothe cae praefecto (1833-58), qui hac de re adnotationem in scidula ultimo folio praeligato adglutinata scripsit. Textus 220x150/155, lin. 35 (f. 33-40, 107-112: lin. 36; f. 12,69, 91-98: lin. 34) (stilo lin.). Codex conscriptus est a compluribus librariis (quattuor teste
Plasberg in praef. supra laud., p. iv sqq.), quorum partes haud facile discerni possunt. Minuscula Carolina. Initia singulorum operum litteris satis parvis atramento depictis, distinguuntur. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile, corio nigro emblemate Univ. Lugd. Bat. et omamentis impressis ornato, tectum); 5 folia chart, praeligata et 4 postligata (bina priora praeligata et posteriora postligata varii colons sunt), ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento, secundum praeligatum tertio, ut et secundum postligatum tertio adglutinata sunt. Totus codex lucis ope depictus est in: Codices Graeci et Latini photographice depicti duce S. de Vries 19 (1915); 27 v ap. Chatelain, Paléographie, tab. 38A, cf. p. 29. M. TULLII CICERONIS OPERA ALIQUOT PHILOSOPHICA: Scidula chart, (ex folio praelig. tegumenti Petaviani hodie deperditi exsecta) adglutinata ante fol. praelig. uit.: index codicis ab alex. petavio scriptus. l r —36 v . de natura deorum libri in: M. T. Ciceroni [sic] de deoru(m) natura inc(i)p(it) lib(er) I: Cum multae res, etc.; (12 r ) n; (28 r ) m; (36 v ) subscr.: M. Tullii Ciceronis de deorum natura liber tertius explicitus feliciter. Omittuntur i. 1 esse debeat - 2 sententias [ed. W. Ax 1.7—2.5]; textus lib. n turbatus est: post ii. 16 dixeris qua(m) deum [ed. laud. 55.17] leguntur (13 v lin. 1-2) ex 156 largitate fundit - gignere videtur [ed. laud. 113.15-16] (is. vossius adnotavit in marg.: In vulgatis aliter haec transposita), sequuntur (lin. 2 — 20 r lin. 4) 86 ex sese - 156 que cum maxima [ed. laud. 83.14—113.15] (iterum vossius in marg. 13 v : Turbata haec sunt); (20 r lin. 4 — 26 v lin. 21) 16 Et enim — 86 et ferant aliquid [ed. laud. 55.17-83.13]; (26 v lin. 21 — 27 v ) 156 largitate fundit — fin. [ed. laud. 113.15-117]. Collationem librorum de Natura Deorum, de Divinatione, de Fato, de Legibus Is. Vossius adscripsit marginibus ed. Ciceronis operum omnium cum notis D. Lambini et D. Gothofredi [ap. haeredes Eustath. Vignon, 1596], quod exemplar in Bibl. Leid. adservatur (573 E 16). Est codex A vocatus in editt. Ed. J. G. Baiter (1861), 369; C. F. W. Müller, iudicium: Ciceronis libri qui ad philosophiam spectant, ed. J. G. Baiter et K. Halm (Jahrb. f. Philol. 89, 1864), 127 sqq.; lib. I, ed. J. B. Mayor (1880), lxx; H. Deiter, De Ciceronis codicibus Vossianis 84 en 86 denuo excussis (1885), 12 sqq. [iudicium huius operis a P. Schwenke in: Berl. Philol. Wochenschrift 5 (1885), 427]; P. Schwenke, Hadoards Ciceroexcerpte (Philologus, Suppl. Bd. 5, 1889), 540 sqq.; id., Apparatus criticus ad Ciceronis libros de Natura Deorum (Class. Review 4, 1890), 348; O. Dieckhoff, De Ciceronis libris de natura deorum recensendis (1894), 6; ed. O. Plasberg (1908), 198; id., ed. minor (1917); ed. 2 cur. W. Ax (1933, repr. 1968), vi; H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 303; ed. A. S. Pease 1 (1955), 63 sqq. 36 v —66 v . de divinatione libri ii: Ciceronis de divinatione lib (er) prim (us) incip (i)t: Vetus opinio est, etc.; (51 v ) n; (66 v ) subscr.: M. Tullii Ciceronis de divinatione lib (er) II explic(it); incip (it) Timaeus.
Pljrfranig de Divinatione et de Fato libri, ed. G. H. Moser (1828), xx sq.; Ennianae poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xvi; H. Deiter, op. laud. (1885), 36 sqq.; P. Schwenke, Hadoards Ciceroexcerpte, 547 sqq.; ed. A. S. Pease (Univ. of Illinois Studies 8, 1923), 605; ed. W. Ax (1938), vii sqq.; xii. 66 v -71 r . timaeus: Multa sunt a nob(is), etc. Textus turbatus est: post 38 con- Jirmatur sequuntur (70 r lin. 8 — 70 v lin. 3) 44-48 modo illuc [ed. W. Ax (1938), 181b.ll-184b.12], (70 v lin. 3 - 32) 38 quia de suis - 43 [ed. laud. 178b.7-181b. 11], (70 v lin. 32 - 71 r lin. 24) 49-fin. [ed. laud. 185b-187b]. H. Deiter, op. laud. 65 sqq.; P. Schwenke, op. laud. 578 sqq.; C. Fries, Untersuchungen zu Ciceros Timaeus (Rhein. Mus. 54, 1899), 557 sqq.; ed. O. Plasberg (1908), 156; Ciceronis scripta quae manserunt omnia, ree. C. F. W. Müller, Pars. 4, vol. 3 (1910), xxxu; ed. W. Ax (1938), vii sqq.; xii; R. Giomini, Ricerche sul testo del ‘Timeo’ Ciceroniano [1967], 5 adn. 1 et pp. sqq. 7)r_75v j 77 r lin. 1-14. de fato liber: Quiapertinet, etc. Neque inscriptio neque subscriptio vetusta exstat, manus saec. xv addidit lin. 25: de fato. De f. 76 vid. infra ad Topica. Ciceronis de Divinatione et de Fato libri, ed. G. H. Moser (1828), xx sq.; H. Deiter, op. laud., 60 sqq.;P. Schwenke, op. laud., 550 sq.; ed. W. Ax (1938), vii sqq.;xii; ed. K. Bayer (1963), 99; 101 sqq. 77 r lin. 14 — 83 v . topica: initium (scil. 1—3) deest; textus incipit (77 r lin. 14) inde a 4 non potui igitur post finem operis praecedentis; postea prima littera primae vocis erasa, addita est in rasura littera N maior; in marg. alex. petavius adnotavit: Topica Cic. Deest principium; (83 v ) subscr.: M(arc)i Tulli Ciceronis Topica explicita (...). F.78 v lin. 1 lacuna exstat (ad quam spectat nota tironiana in marg.), scil. 28 magistratuum - 72 [ed. G. Friedrich, 430.21- 442.19]. Ad lacunas supplendas anno 1860 a Pluygers translata est ex cod. Voss. Lat. F.86 scidula membr. hodie numer. 76 continens in parte versa 1-3 suavitate [ed. laud. 425-426.1], ut et 3 folia hodie numer. 80-82 (in illo cod. cvi-cviii numer. manu saec. xv), quae praebent 28 Diuisioim(m) aute(m) definitio - 72 [ed. laud. 430.22-442.19], eadem manu scripta atque 76 v . Cor rector qui in cod. F.86 105 v textum 73 Ergo argumentatio - 74 a corporibus [ed. laud. 442.19-443.4] atramento delevit, loco suo rescripsit post 72 in parte inf. 82 v codicis F.84, pars ulterior vero restabat in marg. sup. 106 r cod. F.86, ex quibus rebus apparet haec 3 folia iam saec. x in cod. F.86 adfuisse. Ed. C. L. Kayser 1 (1860), xx; C. Hammer, Commentatio de Ciceronis Topicis (1879), 30; H. Deiter, op. laud., 69 sqq.; Th. Stangl, Textkritische Bemerkungen zu Ciceros rhetorischen Schriften (Blatter f. d. Bayer. Gymnasialschulwesen Bd. 18, Heft 6, 1882); W. Friednch in iudicio operis H. Deiter (Philol. Anzeiger 15, 1885), 515 sqq.; id., Zu Ciceros Topica (Jahrb. f. Philol. 139, 1889), 281 sqq.; ed. G. Friednch (1912), lxxvi. 83 v -88 r . paradoxa stoicorum: (...) Incipit paradoxa stoicorum felic(iter): Ani- madverti, brute, etc.; (88 r ) subscr.: Mar(ci) Tu(l)li Ciceronis paradoxa stoice explicata feliciter (...).
H. Deiter, op. laud., 62 sqq.; P. Schwenke, op. laud., 571 sqq.; ed. O. Plasberg (1908), <2>; ed. C. F. W. Müller, Pars 4, Vol. 3 (1910), xxxii; R. Badali, Sui codici dei ‘Paradoxa’ di Cicerone (Rivista di Cultura Classica e Medioevale 10, 1968), 27 sqq. 88 r -104 v . lucullus: (...). Incipit Locullus [o corr. in «]: Magnum ingenium, etc.; (104 v ) subscr.: M. T. Ciceronis Lucullus explicit (...). Ennianae poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xv; H. Deiter, op. laud. 3 sqq.; P. Schwenke, op. laud. 523 sqq.; ed. O. Plasberg (1908), 64. 104 v —120 v . de legibus libri ra: (...) Incipit de legib.lib(er) prim(us): Lucus quidem, etc.; (109 v ) n; (116 r ) ra; (120 v med.) subscr.: M. Tulli Ciceronis de legibus liber iij explicit; manus posterior addidit: explicit iste liber, poscit (...?). Ed. J. Bake (1842), 103 sq.; ed. J. Vahlen (1871), iii; id., ed. 2 (1883), praef. passim; H. Deiter, op. laud.67 sq.; P. Schwenke, op. laud. 573 sqq.; E. Schramm, De Ciceronis libris de legibus recensendis (1897), 6; ed. G. de Plinval (1959), Ixvii; <lxxiii>; ed. 2 K. Ziegler (Heidelberger Texte. Latein. Reihe, Bd. 20, [1963]), 15 sqq.; L. P. Kenter, M. Tullius Cicero, De Legibus. A commentary on book I (Diss. Amsterdam 1971), xi; 11. Varii correctores vetusti (inter quos unus, qui idem cod. F.86 correxit et monachus Gorbeiensis erat ut videtur) textum correxerunt; hie illic exstant in marg. notae tironianae (de quibus vid.: P. Schwenke in iudicio libri: W. Wattenbach, Anleitung zur latein. Palaographie (Philol. Anzeiger 17, 1887), 429; Molhuysen, Tironiana 171; A. C. Clark, op. laud. 328-329). prov.: Gallia. poss.: l r marg. sup.: Hunc libru(m) dedit Rodulf(us) ep(iscopu)s //// (saec. ix ex.—x in.; de Rodulfo cf. Voss. Lat. Q_. 20) — l r marg. inf. duae inscriptiones scriptae diversis temporibus olim exstabant, postea erasae et liquore chymico maculatae; hodie leguntur: Liber //// et infra: Alexander Petavius senatorparisiensis anno 1647 (num. 855, cf. Catal. Petav. 78 r ; de Meyïer, Petau 149 sq.; 216). - <Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 172; CMA 2, 2497.172). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 171, in quarto [!]). — bibl. leid. (scidula deest; catal. an. 1716, p. 374, num. 84: M. T. Ciceronis de deorum natura libri III, etc.). litt.: L. Traube, Nomina Sacra (1907), 231 adn. - A. C. Clark, The Descent of Manuscripts (1918), 324 sqq.; 341 sqq.; 458. - A. Lörcher, Bericht über die Literatur zu Ciceros philosophischen Schriften aus den Jahren 1912-1921, 3. Teil (Bursian, Jahresbericht, Bd. 208, 1926), 23-25. - M. Schanz, Geschichte d. röm. Literatur 1 (1927), 470; 499; 500; 509. — Lesne, Propriété Ecclésiastique 4,477. - B. Bischoff, Hadoardus and the Manuscripts of Classical Authors from Corbie (Didascaliae. Studies in honor of Anselm M. Albareda, 1961), 45 sq. [= Mittelalt. Studiën 1, 1966, 53]. — T. A. M. Bishop, The Script of Corbie: a Criterion (Varia Codicologia. Essays pr. to G. I. Lieftinck. Litt. Text. 1, 1972), 14 adn. 5.
VOSS.LAT.F.85 - GALENUS, GREGORIUS NAZIANZENUS, VARIA Membr., fol. 69. Quattuor codicum partes in unum compactae. Tegumentum saec. xvra (chart, inflexibile charta rubra tectum; tergum et anguli: corium fuscum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. I 1-24. Saec. xi ex., c. 290x200. 3 iv (1-24). F.l r exhibet in medio marg. inf. numerum VIIII (saec. xn scriptum, ut videtur). Textus 235x155, lin. 36 (l r -8 v ), 35 (9 r -23 v ) (stilo lin.). Unus librarius scripsit, intervenientibus duabus manibus, quae scripserunt altera 17 v hn. 32 - 18 r , altera 20 v lin. 1-3 et 26-28. Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptiones atramento scriptae sunt. l r —24 1 . galenus, de medendi methodo ad GLAUCONEM hbii ra, interprete anonymo; parte priore deperdita textus incipit hodie in lib. n a cap. de vomitu: Si u(er)o nimietas uomit(us) uexauerit homine(m) - (5 V ) quanta possim scientia manifesto ratione conscribam. Explicit Galieni ad Glauconem liber secundus. Incipit eiusdem liber tertius. Incipiunt capitula libri tertii de singulis infirmitatibus. De cephalea - (&) De cardiacis. Curatio. Explicit Galieni liber tercius. Incipit eiusdem de oculorum causis. De capitis causa. De causa menbror(um) corporis. Expliciunt capit(u)l(a) liber tercii. Incipit de cephalea. Cephalea e(st) dolor capitis q(ui) multu(m) ten(et) tempus, etc. [cf. Thorndike-Kibre 200], cum curationibus. Textus abrumpitur in curatione paralysis (24 r lin. 5-6): Q,(uo)d si exinde minime uomuerit flegma tens calcuce caumenii, cetera pars 24* et 24 v vacant, ut omittam adnotationem 24 r , de qua vid. infra. F.l r marg. sup. alex. petavius titulum addidit: galeni de arte curativa libri 2* pars et liber tertius ad glauconem/ 24 r lin. 10—12 manus saec. xn (eadem quae l r marg. inf. numerum addidit, et quae custodis bibliothecae Floriacensis videtur esse scripsit indicem: In h(oc) codice (con)tinet(ur) donat(us). lib(er) eneidos. bucolicar (um) (et) georgicor(um) duo paria. co(m)mentu(m) mat(r)obii [sic] sup(er) sompniu(m) cic(er)onis. pfr)iscian(us) sup(er) duodeci(m) p(r)incipa- lib(us) ufer)sib(us) sub int(er)rogat(i)o(n)e (et) responsionemagist(ri).oraci(us). phisica; fortasse titulus ultimus phisica spectat ad opus Galeni, quod videtur esse pars ultima codicis cuiusdam, cuius fasciculi i—vm cetera opera in indice laudata continentes, hodie desunt (cf. de indicibus eiusdem modi in codd. Floriacensibus: E. Pellegrin, Membra disiecta Floriacensia (Bibl. de l’Ecole des chartes 117, 1959), 30-31).
Theodori Prisciani Euporiston ll.iii, ed. V.Rose (1904), xv; H. Diels, Die Handschriften der antiken Artze (Abh. Berlin, 1905), 94; A. Beccaria, I Codici di Medicina del periode presaler- nitano (secoli ix, x e xi) (1956), 335 sq. (num. 112). prov.: incerta. POSS.: <MONASTERIUM S. BENEDICT! FLORIACENSE). - P. PETAVIUS (l r in angulo dextro sup.: E.50). - alex. petavius (num. 856, cf. Catal. Petav. 73 v , 7 r , 23 r ; de Meyïer, Petau 126; 143 adn. 65; 144 et adn. 68; 216). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 81; CMA 2, 2406.81). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 81). — bibl. leid. (scidula num. 81, superscr. postea 85); catal. an. 1716, p. 374, num. 85: Galeni de arte curativa, etc.). II 25-53. Saec. xn, c. 285 x 195. 3 iv (25-48) + (v-5) (49-53). Textus 225/230 x 145 (f. 25—32), 225/230x140 (f. 33-53), col. 2 (spatium inter columnas mm 11), lin. 31—33 (f. 25—32), 33 (f. 33—53) (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, alter 25 r -32 v , alter 33 r -53 v . Minuscula Carolina F. 25 r et 25 v litteram init. et inscriptionem rubras exhibent; 47 v littera init. atramento ducta est. 25 r —53 v . GREGORII NAZIANZENI ORATIONES DUAE, RUFINO AQUILEIENSI interprete I apologeticus [ed. A. Engelbrecht (CSEL 46, 1910), 3-83]: (25 r ) Indp(it) p(ro)logus s(an)c(t)i Iohannis Grisostomi in apologetico s(an)c(t)i Greg(orii) Nazanzeni: Proficiscenti m(ih)i ex urbe, etc.; (25™ lin. 24) Incipit Apologeticus. Lib(er) G.: Victus sum et fateor me e(ss)e sup(er)atu(m), etc.; (47™ lin. 24) subscr.': Explicit G(regori)i lib(er) apologeticus. Incipit G(regorii) lib(er) q(u)o de ag(r)o reversus est,* (lin. 25) in semetipsum de agro regressum: Desideraba (m) uos, ojilii, qua (et)parimensura- (cap. 18) cormeu(m);si[ed. laud. 167-187.18]; cetera desunt deperditis foliis. prov. : poss.: alex. petavius, vid. supra sub I. III 54-67. Saec. x», c. 277x203. (iv-2) (54-59)+iv (60-67). Textus 205x145, lin. 27 (stilo lin.). Tres librarii scripserunt ut videtur: primus 54 r , secundus 54 v -55 r , tertius 55 v -67 v . Minuscula Carolina. Litterae init. simplices atramento ductae, 55 r littera init. ornatior colore fusco addito depicta est.
54r_54v, (gregorius magnus, DiALOGi, fragmentum: n. 38> sic esse scntimus - fin. [PL 66,204 A 4-B]. 54 v —55 r . (gregorius turonensis, in gloria martyrum, cap. 9>: De Puero in ignem iactato. Quid igit(ur) moriente — saluati s(unt). explic(it) (...) [ed. B. Krusch (MGH Script, rer. Merov. 1, 1885), 494.1-29]. 55 r . <sixti n papae) passionis fragmentum: (...). Incip(it) passio s(an)c(t)i epfiscop)i: in te(m)pore illo decius c&ar - sacrificiu(m) se(m)p(er) offero [Acta SS., 6 Aug. 2, 140 D-F; cf. BHL 7803]. 55 v -66 v (aimoinus sangermanensis, translatio s. vincentii in monasterium castrense): (55 v ) (praefatio ad Bemonem abbatem): Dignis memoria s(an)c- (t)is patribus - p(er)ficere possim [PL 126, 1011 C - 1014 A]; (lin. 23) lib. i: Anno dccclv incarnationis (...) regnante ortodoxo francorum principe karolo, etc. [ed. laud. 1013 B - 1018 D 5]; (59 y lin. 4) prologus lib. n: Ergo q(uia) - curauimus [ed. laud. 1018 D 11 - 1020 A]; (lin. 16) lib. n: (Syiquidem illis, etc. [ed. laud. 1019 B - 1024 D, sed textus codicis prolixior est; cf. BHL 8644-45]. Sine inscr. spatio relicto, in quo alex. petavius scripsit: Aimoyni de adventu s(an)c(t)i Vincentii libri duo. 66 v —67 v . aimoini versus de eadem re [ed. P. de Winterfeld (MGH Poet. Lat. medii Aevi 4, 1899), 138-140 (cod. L); cf. BHL 8646]: (66 v lin. 7) Ep(isto)la eiusdem Aimoyni ad domnu(m) Teotgerum eifus)de(m) c(on)gregat(ionis): Laeui- taru(m) p(re)cipuo domno Theotgero iuxta consonam (...) Aimoynus conminister salutem dicit. Laudabili karitati, etc.; (lin. 18) Explicit ep(isto)la. Incipit lib (er) I habens versus triginta: Bis quadringentis decies, etc.; (67 r lin. 23) Explicit liber I. Incipit II, totidem continens versus: Caesar in augusta, etc. prov.: Gallia poss.: alex. petavius, vid. supra sub I. IV 68-69. Saec. xiv, c. 285x200. (n-2) (68-69). Textus largitudo mm 185. Littera gothica textualis. Duo fragmenta foliorum ex missali quodam cum notis musicis. Textus praebet inter alia (68 r ) Ps. 44, 13; (68 v ) Ps. 18, 12; (69 y ) Ps. 47, 12. F.68 r marg. sup. idem vir qui catalogum Petavianum manu scriptum compo- suit (hodie cod. Voss. Lat. Q,. 76), adnotavit: Galienj Lib. de Infirmitatib (us) (et) medicinis; duobus ulterioribus verbis deletis alex. petavius descripsit 68 v marg. sup. ea quae codex continet. prov.: incerta. poss.: alex. petavius, vid. supra sub I.
VOSS.LAT.F.86 - CICERO Membr., saec. ix», 287x205, fol. 192. 24 iv (1-192). Fasciculi (excepto primo) numcrati a librario ipso in line in marg. inf. Q. ii—Q^.xxim (numeri fere in medio, littera Q. ad sinistram spatio interposito; saepe litterae Q, prae- missum est signum litterae L simile). Folia codicis numeravit manus saec. xv numeris romanis; folia numerata evi, cvn, cvm anno 1860 in cod. Voss. Lat. F.84 translata sunt a W. G. Pluygers bibliothecae praefecto (cf. eius adnot. in marg. inf. 105 v ). F.l marg. sup. partim exsectus, 167 marg. dext. mutilus est, ut et marg. inf. nonnullorum foliorum; alia folia exhibent fora mina quae postea restituta sunt scidula membran. adglutinata (cf. 9, 10 11 192). Textus 210 X 140, lin. 29 (49 r —56 v : lin. 28) (stilo lin.). Unus librarius scripsit, ut videtur. Minuscula Carolina. Initia singulorum librorum litteris minoribus atramento depictis ornata sunt a librario ipso, excepta littera maiore 144 v , a tegano correctore (de quo vid. infra) addita, qui idem titulum scripsit deleto textu vetustiore. Plurimae litt. init., inscriptiones colore luteo ornatae sunt, ut et litterae verborum graecorum (109*, lll r , lll v , 112 v , 113 v , 117 r ); inscriptiones et subscriptiones scripsit librarius ipse atramento litteris rusticis. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile corio fusco tectum); bina folia chart, coloris fusci et bina membr. praeligata et postligata, ex quibus alterum chart, praeligatum et postligatum tegumento, alterum folio membr. praeligato et postligato adglutinata sunt. F.44*- lucis ope depictum est ap. Chatelain, Paléographie 1, tab. 39A, et ap. H. W. Johnston, Latin Manuscripts (1897), tab. 15 (cf. p. 130). M. TULLEt CICERONIS OPERA ALIQUOT PHILOSOPHICA: l r —59 r . de natura deorum libri in; textus turbatus est intermixto fragmento ex libris de divinatione: (l r ) M. T. Ciceronis de deorum natura. Incipit liber primus: Quum multae res, etc.; (l r -10* lin. 10) i. 1-63 [ed. 2 W. Ax, 1-25.15]; (l° v lin - 10-14 1 lin. 14) <de divinatione) n. 127 deus siquidem - 150 (verba ult. et subscr. leguntur in marg.) [ed. W. Ax (1938), 119b.l4-129b]; (14* lin. 14-21 r lin. 16) de natura deorum i. 91 agnoscere(m) - n. 15 [ed. 2 W. Ax, 35.29-55.8] (in cod. verba ulteriora ta(m) multarum - gubemari [ed. laud. 55.5-8], a librario ipso deleta sunt); (21 r lin. 16-32 r lin. 16) h. 86 ex sese - 156 cum maxuma [ed. laud. 83.14-113.15]; (32' lin. 16-42* lin. 23) h. 15 tarn multa- ru(m) - 86 aliquid [ed. laud. 55.5-83.14]; (42* lin. 23-44*) h. 156 largitate - fin. lib. h [ed. laud 113.15-117]; (44*-59* lin. 7) hi; (59') subscr.: M. Tulli Ciceronis de deorum natura lib (er) III. explicitus feliciter; i. 64-91 cognationem transposita sunt post fibres de Fato cap. 4, vid. infra 171*.
Est cod B vocatus in editt. . «. . H. Deiter, De Ciceronis codicibus Vossianis 84 et 86 denuo excmsis (188 5 12 sqq.; micirnn huius operis a P. Schwenke in: Berlin. Philol. Wochenschnft 5 (1885), 1421 sq.; L. Havet, Le MS. Bde Cicéron, DeNaturaDeorum (Rev. Philol. 10,1886), 188; P. Schwenke, Hadoards Ciceroexcerpte (Philologus, Suppl. Bd. 5, 1889), 540 sqq.; id„ Apparatuscnticusad Cicerom» hbros de Natura DeoruT(Clas.. Review 4, 1890), 348 sq.; O Dieckhoff, De Ciceronu hbm de natura deorum recensendis (1894), 6; ed. O Plasberg (1908), 98 ;edmmor (1917), vii-ix; ed. min. Acad. (1922), xxi sq.; ed.2 cur. W. Ax (1933; repr. 1968), vu, H. J. Mette, Sphairopoiia (1936), 303; ed. A. S. Pease 1 (1955), 64 sq. 59 r -102 r . de divinatione libri ii: Ciceronis de divinatione liber I incipit: Vetus opinio est, etc.; (80*) n, usque ad 127 quam derecto [ed. Ax, <lb>-119b.l3]l; cetera pars lib n transposita est post lib. i de Natura Deorum cap. 63, vid. supra (10 v ). Ciceronis de Divinatione et de Fato libri, ed. G. H. Moser (1828), xxi; Enmanae po^is reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xvi; H. Deiter, op. laud. 36 sqq.; P- Sc . hv ^’ 1 “"S? Ciceroexcerpte (ephem. laud.), 547 sqq.; ed. A. S. Pease (Urnv. of Ilhnots Studies 8, 1923), 605; ed. W. Ax (1938), vii. Sequitur uno tenore: 7099 102 r —103 r . <de fato liber>: 41 eae causae - 48 naturahter [ed. K.. Bayer, /o.22 901; aliae partes leguntur inter libros De legibus, vid. infra. 103 r -109 r . <topica>, ordine turbato: desunt 1-3, scidula quae ad haec capita supplenda addita erat, anno 1860 a Pluygers in cod. F.84 transposita (cf. eius adnot. in marg. inf. 103'); (103' lin. 28-105* lin. 12) 4-28 edictis magis-, addiüs verbis - tratuu(m) more equitate consistat a correctere [ed. G. Fnednch 426.2 430.221; (105* lin. 13-29) 73 Ergo argumentatio - 74 a corporib(us) [ed. laud. 442.19-443.4], quem textum corrector atramento delevit; 3 folia sequentia anno 1860 a Pluygers in cod. F.84 transportata sunt, ubi vid.; (106'-109' tin. 18) 74 tu(m) ab animis - fin. [ed. laud. 443.4-449]; de verbis a correctere addrüs m marg. sup. 106' vid. ad cod. F.84; (109') subscr.: M. Tullu Ciceronis Topica Ed C L Kayser 1 (1860), xx; C. Hammer, Commentatio de Ciceronis Topicis (J^ö), 30; H Deiter ZumCodex Vossianus 86 des Cicero (Rhein. Mus. 37, 1882), 314 sqq.; Th. Stangl, Text-kritische Bemerkungen zu Ciceros rhetorischen Schriften (Blatter f. das Bayer. Gymna- ïalschulwesen, Bd. 18, 1882. Heft. 6/7); H. Deiter, op. ïaud. W. Fne^, Iu*owm operis H. Deiter in: Philol. Anzeiger 15 (1885), 515 sqq.; td.,Zu Ciceros Top (J • • Philol. 139, 1889), 281 sqq.; Cicero, ree. C. F. W. Müller, Pars 1: opera rhetonca, ree. W. Friedrich 2 (1912), lxxvi. 109'-118* paradoxa stoicorum: incipiunt paradoxa stoicorum f elicit [sic]. Animaduerti, brute, etc.; (118*) subscr.: M. Tullii Ciceronis Paradoxa Stoicus explicitafeliciter incipit Lucullus. Inter 37 Aetionis et tabula inte^osita sunt (114 lin. 1-116* lin. 16) <lucullus> 2 praeditus lucullus - 13 P. Sceuo[lam [ed. U. Plasberg, 66.8-72.17].
13 H. Deiter, op. laud. 62 sqq.; [iudicium P. Schwenke in: Philol. Anzeiger 17, 1887, 427]; P. Schwenke, Hadoards Ciceroexcerpte, 571; ed. O. Plasberg (1908), 2; Cicero, ree. C. F. W. Müller, Pars 4, vol. 3 (1910), xxxii; R. Badali, Sui codici dei ‘Paradoxa’ di Cicerone (Rivista di Cultura Classica e Medioevale 10, 1968), 27 sqq. 118 v —144 v . lucullus: (118 v lin. 22 — 119 r lin. 17) 1 Magnum ingenium — 2 tali ingenio [ed. O. Plasberg, <65>-66.8], (119 r lin. 17 - 144 v lin. 4) 13 Scaevó\lam aiunt - fin. lib. [ed. laud. 72.17-154]; de parte quae hie deest, vid. supra ad Paradoxa; (144 v ) subscr.: M. Tullii Ciceronis Lucullus explicit. Ennianae poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xv; H. Deiter, op. laud. 3 sqq.; P. Schwenke, op. laud. 523 sqq.; ed. O. Plasberg (1908), 64. 144 v —192 v . de legibus libri ra; textus turbatus est intermixtis libro dicto timaeus et fragmentis ex libris de fato atque de natura deorum: (144’) Incipit liber primus de legibus (in rasura fortasse a correctore add.); (144 v lin. 5—147 v lin. 16) de legibus i. 1 Lucus quidem — 21 condiscipuloru(m) [ed. 2 K. Ziegler [1963], 21-30.20]; (147 v lin. 16-154 r lin. 2) <de fato> 5 quoru(m) in aliis - 41 ut cu(m) [ed. K. Bayer, 12.7-78.22]; (154 r lin. 3 - 155 v lin. 16) de legibus ii. 4 (et)iam sepulchra — 13 latrones [ed. 2 Ziegler, 51.25-56.12]; (155 v lin. 16 — 163 v lin. 4) i. 21 ne quis exaudiat — n. 4 studioseque eorum [ed. laud. 30.20-51.25]; (163 v lin. 5 - 169 r lin. 5) timaeus (praemissa inscr.: M. Tulli Ciceronis de Divination (e) liber II explicit. Incipit Timaeus) 1 Multa sunt a nob (is) - 38 confirmatur [ed. W. Ax (1938), <154b>-178b.7]; (169 r lin. 5 - 169’ lin. 18) 44-48 [ed. laud. 181b.ll-184b.12]; (169’ lin. 18 - 170’ lin. 1) 38 quia de suis - 43 [ed. laud. 178b.7-181b.ll]; (170’ lin. 1 - 171 r lin. 6) 49-52 [ed. laud. 185b-187b]; (171 r lin. 7 - 171’ lin. 19) <de fato>: 1 quiap(er)tin(et) - 4 [ed. Bayer, 6-12.6]; (171’ lin. 19 - 176’ lin. 27) <de natura deorum) i. 64—91 cognationem [ed. 2 W. Ax, 25.15-35.29]; (176’ lin. 27 - 191’ lin. 11) de legibus ii. 13 aliquas concessu - ra. 38 uideo legem [ed. 2 Ziegler, 56.12-106.4]; (191’ lin. 12 - 192’ lin. 1) ra. 42 Cum agi - 48 religione [ed. laud. 108.10-110.22]; (191’ lin. 1-29) ra. 38 antiquastis - 40 ambitione [ed. laud. 106.4-107.11], cetera desunt. Ciceronis de Divinatione et de Fato, ed. G. H. Moser (1828), xx sq.; de Legibus, ed. J. Bake (1842), 104 sqq.; ed. J. Vahlen (1871), 3; ed. 2 (1883), praef. passim; H. Deiter, op. laud. 65 sqq.; 67 sq.; P. Schwenke, op. laud. 573 sqq.; 578 sqq.; E. Schramm, De Ciceronis libris de legibus recensendis (1897), 6; C. Fries, Untersuchungen zu Ciceros Timaeus (Rhein. Mus. 54, 1899), 555; Timaeus, ed. O. Plasberg (1908), 156; ed. C. F. W. Müller: Pars 4, vol. 3 (1910), xxxii; ed. W. Ax (1938), vii; ed. 2 K. Ziegler [1963], 15 sqq.; de Fato, ed. K. Bayer (1963], 99; 101 sqq.; R. Giomini, Ricerche sul testo del ‘Timeo’ Ciceroniano <1967>, 5 adn. 1 et pp. sqq., L. P. Kenter, M. Tullius Cicero, De Legibus. A commentary on book I (Diss. Amsterdam 1971), xi; 11. Codex correctus est paulo post a duobus saltern correctoribus, ex quibus alter non modo maiorem textus partem correxit, sed marginibus adnotationes adscripsit spectantes ad omissiones turbationesque (cf. A. C. Clark, The
Descent of Manuscripts (1918), 332-334) et notas Tironianas addidit (cf. 46 r , 53 v , 103 r , 114 r , 147 v , 169 v ; Molhuysen, Tironiana, 171 sq.); hie corrector, qui idem cod. F.84 correxit, monachus Corbeiensis erat, ut videtur. Inde a 109 v apparet alius corrector, posterior, scil. saec. x, qui se nominat 147 v marg.: (...) TEGANO correxit; possessores saec. xv-xvi adnott. marg. scripse- runt; unus ex eis inter alia hie illic capita humana ridicula addidit. F.18 r marg. sup.: pollice scribenti formatur littera (manu correctoris ?); 192 v marg. sup.: folia h(uius) libri (...?) de legibus (?) s(unt) C ƒ///** XV (•••?) 195 (saec. xv ?). prov.: Gallia (fortasse in aquilonis partibus teste BischofF, op. infra laud.). poss.: <monasterium corbeiense (?)>. - Anno 1456 codex erat in biblio theca cathedralis remensis (in inventario anno 1456 confecto, hodie cod. Bibl. Publ. Remensis 1992 (cuius taenia dilucida exstat institute cui nomen: Institut de Recherche et d’Histoire des Textes, Lutetiae Paris.), leges f.23 v sub num. 433: Tullius De natura Deorum et de di(ui)nac(i)o(n)e (con)tinen(s) folia C.//I/**,ATF, Incipien(s) 2° folio eciam sensi, finien(s) penultimo st inq(uam). Item in eod(em) libro sunt thoppica, tullij p(ar)adoxa stoicor(um), lucullus et leges eiusd(em). F.2 r cod. Voss, incipit sane inde a verbis laudatis; folium penul- timum vetustum hodie deperditum est. Primus v.d. P. L. Schmidt Constan- tiensis haec omnia animadvertit et mecum humanissime communicavit; legit pro st inquam: siliijquam). - l r marg. dext. ad perpendiculum: Iste lib(er) est de capitulo/(...) (?) magistro/ ioh(anni) de (...) (?) cathedralis /(...) (?) (saec. xv); 9 r marg. dext. ad perpendiculum: liber de capitulo cath(edr)al(i) (saec. xv). - Alex, petavius (num. 1437, cf. Catal. Petav. 78 r ; de Meyïer, Petau 149 sq.). — < Christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 69; CMA 2, 2394.69). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 69). - bibl. leid. (scidula num. 69; catal. an. 1716, p. 374, num. 86: M. T. Ciceronis de natura deorum libri III, etc.). litt. : L. Traube, Nomina Sacra (1907), 231. — A. C. Clark, The Descent of Manuscripts (1918), 8; 324 sqq.; 341 sqq.; 458. - A. Lörcher, Bericht über die Literatur zu Ciceros philosophisen Schriften aus den Jahren 1912-1921, III. Teil (Bursian, Jahresbericht Bd. 208, 1926), 35-37. - M. Schanz, Geschichte d. röm. Litteratur 1 (1927), 470; 499; 500; 502; 509. — B. BischofF, Hadoardus and the Manuscripts of Classical Authors from Corbie (Didascaliae. Studies in honor of Anselm M. Albareda, 1961), 45 sq. [= Mittelalt. Studiën 1, 1966, 53]. - T. A. M. Bishop. The Script of Corbie: a Criterion (Varia Codicologia. Essays pr. to G. I. Lieftinck. Litt. Text. 1, 1972), 14 adn. 5.
VOSS.LAT.F.87 - <MICH. FABRICIUS FERRARINUS) Chart, (insigne gentilicium incertum), saec. xvi 1 , 290 X 205, fol. 100. F.l-5,11- 12 inserta sunt tempore posteriore (2: sim. Briquet 7099; 3 et 12: sim. Zonghi 1066; 4: sim. Heawood 317). Una manus cursiva scripsit 6 r -10 r , 13 r -100 v ; variae manus conscripserunt folia inserta: prima l r ; secunda 2 r ; tertia 3 r-v ; quarta 4 1 ; quinta ll r “ v lin. 18; sexta ll v lin. 18-12 v . Folia codicis partim numeravit manus saec. xvi (?): 1 (hodie 2), 2 (hodie 4), 3 (hodie 5), 7—93 (hodie 14-100). Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum); quaterna folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Ir_i00 v . <Michael fabricius ferrarinus (monasterii quod Regii Lepidi (vulgo Reggio Emilia) est Carmelitanorum prior anno 1481, obiit inter aim. 1488 et 1493), antiquarium sive Divae Antiquitatis Sacrarium, tertia recensio quae dicitur, circa an. 1486 condita), in codice additis nonnullis aliis rebus: (l r ) Sullarco del Porto d(i) Ancona [CIL 9, 5894]; Sul Ponte d(i) Rimini [CIL 11,30]; (l v vacat); (2 r ) decretum peltuinas: C. Vettio attico et C. Asinio praetextato Cos. Pr. idus aprilis [CIL 9, 3429]; (2 V vacat); (3 r ) probationes pennae; (3 V ) titulus terracinensis: In Templo sancti C^sarij Terracing Adest Tabula marmoris (...) [CIL 10, 6850]; titulus ardeatinus: In Arcis Ardee Ruinis adest Tabula marmoris (...) [CIL 10, 6811]; (4 r ) titulus mediolanensis: L. Caecilii /// [CIL 5, 5920], cum commentario italice scripto; (4 V -5 V vacant); (6 r -10 r ) index geographicus ad Ferrarini opus spectans; (10 v vacat); (ll r —12 r med.) <(cl. ptolemaeus, cos- mographia, interprete iacoeo) angelo <de scarperia) (f 1410/11): praefatio tantum ad Alexandrum v papam (1409-10): Beatissimo Patri Alexandro Quinto Pont. Max. Angelus: (A}d tempora Claudij ptolemaei viri alexandrini cogita(n)ti mihi — iamiam ptolemgum ipsum latine loquente (m) audiamus [cf. Thorndike-Kibre 174; 63; 271; cod. Voss. Lat. F.57, f. l r ~ v ]; (cetera 12 r pars vacat); (12 v ) inscriptio apud lateranum romae: In Tabula znea ap(ud) lateranu(m): foedusue cum quibus uolet facere (...) Sanctio. Si quis huiusce legis — apud alique(m) agi sinito (eadem legitur 28 r ~ v ); (13 r -100 v ) opus Ferrarini, scil. sylloge inscriptionum, cum paucissimis imaginibus; inc.: Rom$. Deae juria sacr. uoto suscepto, etc. Manus quae folia codicis numeravit, in marg. saepe opera, in quibus inscriptio- nes editae sunt, adnotavit, e.g. Aldi Manutii Paub filii (Orthographiae ratio, Venet. 1566), Onuphrii Panvinii (In Fastorum libros Commentarii, Venet. 1558).
Est apographum autographi olim in tabulario Regii Lepidi, hodie in Bibliotheca publica (Reggiani C 398, olim CVIII F.10) adservati; cf. CIL 3,1 (1873), xxv; 2 (1869), v; 5,2 (1877), xvii; 6,1 (1876), xliv; 9 (1883), xl; J. B. de Rossi, Inscriptiones Christianae Urbis Romae 2.1 (1886), 395; G. Semprini, La Biblioteca Municipale di Reggio Emilia (La Bibliofilia 27, 1926),’124 sqq. et tab. 2-3; B. Fava, Elenco descrittivo di 30 codici quattrocenteschi della Biblioteca Municipale di Reggio Emilia (Atti e Memorie della Deputazione di storia patria per le antiche Provincie modenesi. Ser. 8, vol. 7, 1955), 162-164 (num. 8); P. O. Kristeller, Iter Italicum 2 (1967), 85. prov.: Italia. poss.: is. vossius (Catal. Colom. num. 62; CMA 2, 2387.62). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 62). — bibl. leid. (scidula num. 62; catal. an. 1716, p. 374, num. 87: Liber inscriptionum Angeli, dedicates Alexandro V t0 , etc.). VOSS.LAT.F.88 - VITRUVIUS Membr., saec. x, 275x210, fol. 107. 6 iv (1^8)+n (49-52)+4 iv (53-84) + m (85-90)+2 iv (91-106)+ (i-l) (107). Fasciculos numeravit in fine in medio marg. inf. numeris romanis i—(xiiii^ librarius ipse; numeri fasciculorum sex priorum hodie desunt culpa compactoris. F. 106 et 107 mutila sunt marginibus infer desectis. Textus 200/225x165/170, lin. 28 (l y -17 y , 39'~ y , 90'- y ), 27 (18'-33 y , 35'-38 y , 40r_48 v , 53 r -86 v , 89' -y , 91 r -98 v ), 26 (34'- y , 87 r -88 y , 99 r -107 r ), 25 (49'-52 y ) (stilo lin.). Duodecim librarii scripserunt, ut videtur: primus l r -15 r lin. 15 15 y -17 r Un. 25,17 y lin. 1-2,9-23' lin. 13,23^24* lin. 6,l4r-2& lin. 14,26 y lin. 12-33 y ; secundus 15' lin. 15-24,26-28,17' lin. 25-28,17 y Un. 3-8; tertius 15' Un. 24-26; quartus 23' Un. 13-27,24' Un. 7-13; quintus 26' Un. 15-26 y Un. 11 (26 y Un. 1 duo priora verba a primo Ubrario scripta sunt); sextus 34 1 Un. 1-6,16-21,34 y Un. 1-2 et 16,35'Un. l-2,35 y Un. l^^Un. l-2,36 y Un. 1-2,38* Un 2-11 38 y Un. 1-12,39' Un. l-12,61'-74 y Un. 8; septimus 34* Un. 7-16,21- 26,34 y lin. 2-15,17-26,35' Un. 2-27,35 y Un. 2-27,36' Un. 2-27,36 y Un. 2-38' Un. 2 et 11-27,38 y Un. 12-27,39' Un. 12-40' Un. 3,41'-48 y Un. 6,48 y lin. 12-50 1 Un, 1,50' Un. 6-52 y ; octavus 40' Un. 4-40 y ,74 y Un. 8-90 y ; nonus 48 y Un. 7-11, 5Ór lin. 1-6; decimus 53'-60 y ; undecimus 91'-98 y ; duodecimus 99'-107' (99' Un. 8-13 et 105 y Un. 20-106' Un. 1 a duobus aliis Ubrariis scripta sunt, ut opinor). Minuscula caroUna. Litterae init. simpUces et inscriptiones rubrae. Hic ilUc manus postenores capita humana et alias res delineaverunt, cf. marg. 24*, 24 y , 40' (cf. ed. a V. Rose, p. vu), 51', 51 y , 55 y , 61', 61 y , 81'. Tegumentum, foUa chart. praeUgata et postUgata ut in cod. F.58 (ab Jac. Morel Parisiensi confectum).
F.6 Y lucis ope depictum est ap. E. Crous-J. Kirchner, Die gothischen Schrift- arten (1928), tab. 1 (cf. p. 9), vid. etiam G. Battelli, Lezioni di Paleografia (ed. 3 1949), 224, qui perperam codicem saec. XI° adtribuerunt. l r prius vacabat; postea varia delineata sunt, scil. caput humanum, vacca, inscriptio et insigne gentilicium possessorum, cf. infra. l v -106 r . m. Vitruvius pollio, de architectura libri x [ed. E. Krohn (1912), 1-261]: Vitruvii de architectura lib(er) I: Cum diuina tua mens, etc. (i.e. praefatio); (2 r ) Architecti est scientia pluribus disciplinis (i.e. initium lib. i); (12 v ) n; (24 r ) ra; (32 r ) iv; (40 v ) v; (51 r ) vi; (61 r ) vn; (70 v ) vin; (80 v ) ex; (91 r ) x; (106 r lin. 1-2) subscr.: Vitruvii liber decimus expl(icit) felicit(er) d(e)o gratias amen. Textus lib. ii turbatus est: post cap. 6 et molliuntur sequuntur sine ulla distinctione (68 r lin. 1 l-68 v lin. 15) 8,2 et is qui - 9,3 aridus e(st) [ed. laud. 163.24-165.8], (68 v lin. 16-69 r lin. 17) 6 subcr(et)um - 8,2 interarescant [ed. laud. 162.14- 163.24], (69 r lin. 17 etc.) 9,3 fuerit caera(m), etc. [ed. laud. 165,8 etc.]. Textus hic illic correctus est a librariis, ex quibus nonus, ut videtur, ea quae omissa erant, marg. sup. adscripsit (cf. 35 r , 53 v , 66 r , 67 r , 69 v , 77 v , 80 r , 84 v , 106 v ). Graeca litteris latinis scripta sunt exceptis epigrammatibus quae leguntur in vin. 3,21-23 (77 r ). Ad rv. 2 asseres (34 Y lin. 16) exstat glossa theotisca i rauun (de qua vid. ed. Rose-Müller-Strübing infra laud, x; 88; W. Stach, Mitteilungen zur mittelalterlichen Glossographie (Liber Floridus... Paul Lehmann... ge- widmet... hrsg. von B. Bischoff u. S. Brechter, 1950), 14). Est codex L vocatus in editt.; pendet ex cod. hodie Lond. Mus. Brit. Harl. 2767 (cod. H; cf. P. Ruffel et J. Soubiran, op. infra laud.). S. Havercampius codicem contulit in usum Joh. Poleni, vid.: M. Vitruvii Pollionis Architec tura cum exercitt. notisque noviss. Io. Poleni et comment ... Sim. Stratico, vol. 1 (1825), 115, num xi. Ed. V. Rose-H. Müller-Strübing (1867), ix sq.; ed.* V. Rose (1899), <ix>; P. Ruffel et J. Soubiran, Recherches sur la tradition manuscrite de Vitruve (Annales de la Faculté des Letters de Toulouse. Pallas 9,1959), 6 et passim, praesertim 117 sqq.; J. P. Chausserie-Laprée, Un nouveau stemma vitruvien (Rev. des Études Latines 47, 1969), 348, adn. 4; 376; 377. 106 r —107 r . Praecepta varia, inter quae nonnulla ex opusculo quod dicitur mappae clavicula: Vncia cqrae colligit, etc. [Vitruvius, ed. 2 V. Rose (1899), xx-xxiv; 26; Compositiones ad tingenda musiva, ed. H. Hedfors (1932), 3-4 (A4-16); 46-48 (U22-X14); 56 (P19-20); 57-58 (p24-y3, y6-14); 59 (yl4-15) in cod. 106 v -107 r lin. 13)]. R. P. Johnson, Some Continental Manuscripts of the ‘Mappae Clavicula’ (Speculum 12, 1937), 89. 107 v . Probationes pennae et delineationes, inter quas duae vaccae (cf. l r ). prov.: Germania. poss.: <Monasterium s. michaelis hildesheimense> (?) (suspicatur V. Rose,
cf. ed. 2 , vii; cf. P. Lehmann, Skandinavische Reisefrüchte (Nordisk Tidskrift fór Bok- och Biblioteksvasen 24, 1937), 145; nescio an ad hoe monasterium spectet columna, in qua stat figura humana atramento delineata 40 r infra ad sinistram). — sebastianus episcopus Brixiensis (i.e. Sebastianus Stampfel, 1417- 18). —johannes m abeczier episcopus Varmiensis (1415—24) (107 r manu saec. xv (an Johannis ipsius ?): Johannis Ep (iscop)i Warmien.que(m) dedit dns Sebas tian (us) epfiscop )us Brixien(sis), Constantiae tempore concilii generalis ?; 2 r marg. inf. insigne gentilicium coloratum, ut et idem l r atramento delinea- tum, Iohannis episcopi, cf. P. L. Schmidt, Eine Cicero-Handschrift des ermlandischen Bischofi Johannes Abeczier (Rhein. Mus. N. F. 109, 1966), 171, adn. 4; 173, adn. 12). - bibliotheca ecclesiae varmiensis (l r : Liber Bibliothecae Varmien(sis) (saec. xv/xvi), i.e. Frauenburg in dioecesi quae vocatur Ermland; laudatur in Catal. Bibl. Varmiensis an. 1598: Vitruvius, cf. Fr. Hipler, Analecta Warmiensia (Zeitschr. f. d. Geschichte u. Alterthums- kunde Ermlands 5, 1870-74), 377; E. Brachvogel, Die Bibliothek der Burg Heilsberg (ephem. laud. 23, 1927-29), 281). - <Bibliotheca Varnüensis anno 1626 spohata est a Suecis, qui multos codices librosque rapuerunt in Sueciam). - ^bibliotheca UNiv. uppsALENSis, ex qua codex anno 1648 ad Christinam Reginam pervenit^ (cf. apocham Ioh. Freinshemii bibliothecae regiae prae- fecti editam apud Cl. Annerstedt, Upsala Universitetsbiblioteks Historia intill ar 1702 (1894), 81 (Vitruvius de Architectura); O. Walde, Bücher- und Bibliotheksgeschichtliche Forschungen (Nordisk Tidskrift för Bok- och Biblio teksvasen 17, 1930), 111. - CHRISTINA sueciae regina (Bibl. Christ. Catal. p. 14: Vitruvius Membrana MS; ed. Callmer, 195). — is. vossius (Catal. Colom. num. 83; CMA 2, 2408.83). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 83). - bibl. leid. (scidula num. 83; catal. an. 1716, p. 378, num. 88: Vitruvii de Architectura libri X, etc.). litt.: Lehmann, Holland. Reisefrüchte 1, 10. - id., Konstanz und Basel als Büchermarkte wahrend der grossen Kirchenversammlungen (Zeitschr. d. deutschen Vereins f. Buchwesen u. Schrifttum 4, 1921), 10 sq. (= P. Lehmann, Erforschung des Mittelalters [1], 1941, 262). — Sandfbrd, Libri Manuales 213 (num. 92). - B. Bischoff, Die wiedergefundenen Schlussblatter des Vitruvius Harleianus (Berliner Philol. Wochenschrift 62, 1942), 504. V O SS. LAT. F. 89 - LUCAS DE PENNA Membr., saec. xiv ex., 283x220, fol. 42. vi (1—12)+3 v (13—42). Textus 230/235x160/150, col. 2 (spatium inter columnas c.mm 17), lin. 56 (stilo lin.). Littera textualis.
Litterae init. maiores minoresque et inscriptiones nondum depictae sunt. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); sena folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt, secundum praelig. hodie numer. 1*. l r —42 v . LUCAS DE PENNA (f C. an. 1390), ^COMMENTARIUS IN VALERIUM MAXI MUM) (an ineditus ?): (l r ) prologus: <Syanctissimo in Chr(ist)o patri et clemen- tissi(m)o d(omi)no d(omi)no Gregorio (...) su(m)mo pontijici [xi, 1370-78], lucas de penna legu(m) doctor et minimus u(est)re beatitudinis secretarius (...). Ut ph(ilosoph)ie princeps aristotilis in principio sue metaphisice scribit: Omnes homi(n)es natura scire desiderant — ut ait cassiodorus li. x. uariaru (m) ; (2 ra lin. 9) commenta- rius: < Uyrbis [Val. Max. praef.]. Sicut dicit h(ic) magister dyonisius [scil. de Burgo, f 1342], qui hu(n)c libru(m) exposuit, Prohe(m)ium d(i)c(tu)m e(st), etc.; (3 rb lin. 9) (M}aiores [i. 1]. quoru(m) e(st) optima(m) sequi uestigia, etc.; textus abrumpitur (42 v ) in commentario ad <m. 2,16> in verbis qui no(n) de primo catone seniori, sed de eius filio sentit quod iustinus refert, cetera desunt. Manus paulo posterior marginibus foliorum priorum nomina propria ex textu ad- scripsit; manus saec. xvi/xvii in initio adnotavit: Lucas De Penna in Val. Maxim. prov. : Gallia. poss. : melch. thevenot (1 * r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et Lil; non laudatur apud Mourlot). - is. vossius (Catal. Colom. num. 67; CMA 2, 2392.67). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 67). — bibl. leid. (scidula num. 67; catal. an. 1716, p. 374, num. 89: Lucas de Penna in Valerium Maximum, etc.). litt. : Fr. C. de Savigny, Geschichte des Römischen Rechts im Mittelalter 6 (1850), 206. - Filippo Aw. Di Giovanni, Saggio storico-giuridico sopra Luca De Penna (1892), 91. VOSS.LAT.F.90 - CORPUS CAESARIANUM Membr.,saec. xrv 2 (f. 1-111) etxvi (f. 112-145: inserta), 280x210 (f. 1-126), 285 x 220 (f. 127-145), fol. 145. (iv-1) (1-7)4-13 iv (8-lll)4-iv (112-119)4- {i + (ih4-2 iv 4-i)>{120/145 4-(121-126) 4-(127-142) 4-(143-144)}. In initio unum folium deest; ad supplendam partem vetustiorem ulteriorem tempore incerto deperditam addita sunt folia hodie numer. 112-145, ex quibus 145 tegumento adglutinatum est. Pars vetustior: fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso in medio marg. inf. Textus 200x150, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 15), lin. 39 (6 V : lin. 43) (atramento lin.). Littera gothica
prae-humanistica. Initia singulorum operum et librorum litteris maioribus vel minoribus rubris et caeruleis alternis lineis purpureis et rubris adiectis, ornata; in textu signa paragraphorum rubra et caerulea altema. Paucae inscriptiones rubrae exstant, ceterae nondum scriptae sunt spatiis relictis. Pars aetate posterior: 126 v , 134 v , 142 v verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso sub columna altera ad dextram. Textus: f. 112-126: 195/185x155/140, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 5), lin. 28- 22; f. 127-144: 200x145/155, col. 2 (spatium inter columnas c. mm 5), lin. 24 et inde af. 134 lin. 26-28. Scriptura saec. xvi. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata, ex quibus primum tegumento adglutinatum, secundum exsectum est. C. TT TT .TT CAESARIS ET AUCTORUM INCERTORUM COMMENTARII: l r vacat ut omittam adnotationem possessoris, de qua vid. infra. l v —59 ra . <c. iulius caesar, de bello GALLico libri vii>: Gallia est om(n)is diuisa, etc. [C. Iulii Caesaris commentarii rerum gestarum, ed. O. Seel. Vol. 1: Bellum Gallicum (1961), 7-319]; (l r ) lib. i; (10 r ) n; (14*) m; (19 r ) iv; (24») v; (32 v ) vi; (38 v ) vn; (52 r ) <a. hirtii lib. viii praemissa epistula ad Corn. Balbum): Coactus assiduis tuis uocibus, balbe, etc. [ed. laud., 279—280.22]. Omittuntur (58 va lin. 28) sine ulla indicatione: vm. 51-53 sed admouebantur [ed. laud. 316.13-318.15], quae post finem libri et inscriptionem Belli civilis a librario ipso partim suppleta sunt interpositis tribus lineis vacuis (58 vb lin. 29- 59 ra lin. 23): 51-52 cu(m) ce(saris) [ed. laud. 316.13-317.19]. 59TSL-94V. c. iulius caesar, de bello civili libri in: Litteris afabio, etc. [C. Iulii Caesaris commentarii. Vol. 2: commentarii belli civilis, ed. 2 A. Klotz (1950), 1-159.18 interfedus]: inscr. (58 vb lin. 23-25) Gai. Iu. Cesaris. Imperatoris comentarior(um) belli ciuilis Pompeiani liber primus incipit; (71 r ) subscr.: Gai iulii cesaris, impe. comentariorum belli ciuilis Pompeiani liber primus explicit, incipit secundus (simili modo subscr. lib. n; lib. m subscr. non exhibet); (71 r ) lib. n; (78 r ) m. 95 r -107 ra . <incertus auctor, bellum alexandrinum) : Bello alexandiino (con)- flato, etc. [ed. Klotz (1927), 1-58]. Post 4 lineas vacuas: 107**—131 vb . <incertus auctor, bellum africum): Cesar itineribus iustis, etc. [ed. laud. <59>-135]; textus vetus desinit (11 l v ) 34,1 classe demonstrauimus [ed. laud., 85.1], cetera saec. xvi addita sunt inde a f. 112. 132 r -144 rb . <incertus auctor), bellum hispaniense: A. Hirtij. Aut. oppij de Bello Hispanien(si). Si C. Julij Caesaris Liber un(us): Phamace superato, etc. [ed. laud. <136>-167]. 144 v —145 r vacant.
Varias lectiones adscripsit Fr. Oudendorpius marginibus ed. Joh. Davisii (C. Julii Caesaris Quae exstant omnia. Cantabr. 1706), sub signo V2 (cf. fol. praelig. sec.) et sub signo V inde a libro primo de bello civili, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (760 E 2, ex bibl. Oudendorpiana). Est Vossianus secundus in ed. Oudendorp. (1737), praef. p.*3 v ; V. Brown, The Textual Trans mission of Caesar’s Civil War (Mnemosyne, Suppl. 23, 1972), 5 adn. 1; 46 (est apographum cod. Florent. Laur. 68.8 [M]). prov.: Italia. poss.: melch. thevenot (l r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXI; Mourlot, Thévenot 112). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 89; CMA 2, 2414.89). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 89). - bibl. leid. (scidula num. 89; catal. an. 1716, p. 374, num. 90: Julii Caesaris commentaria de bello Gallico, etc.). VOSS.LAT.F.91 - CICERO Chart, (sim. Briquet 11725-27), saec. xv 1 , 280x210, fol. 1*. 331. (vi-2) (1*. 1—9)+26 vi (10—321) + (vi—2) (322—331). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent scripta a librario ipso in marg. inf. sub col. altera; numerati erant in initio in medio marg. inf., ut videtur; adhuc exstat f. 226 r numerus 20, 250 r numerus 22, 274 r numerus 24, altera manu scripti. Textus 185/195 X 110, col. 2 (spatium inter columnas mm 13-15), lin. 27-38. Littera hybrida italiana. Litterae init. nondum depictae sunt; aliquot inscriptiones et subscriptiones atramento scriptae, ceterae nondum scriptae sunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod. F.10 (Thevenotianum); 4 folia chart, praeligata (ex quibus tertium hodie numer. I) et unum postligatum, quod ut et folium primum praeligatum tegumento adglutinatum est l* v .l r -327 va . m. tullu ciceronis orationes: (l* v ) index scriptus eadem manu cursiva saec. xvii, quae inde a 91 r titulos in spatia a librario relicta addidit; (l r ) de imperio cn. pompeii: (QJuanq(uam) michi semper, etc., subscr. (11™): M. Tullii Cyceronis oracio de laudib(us) magni Gn. Pompeii viri clarissimi explicit; (ll vb ) pro m. marcello: Incipit pro M. marcello et cetera: (Dyiuturni silencii, etc.; (16 rb ) pro t. annio milone: M. Tullii Ciceronis pro milone: (16 va ) <Eytsi veror [sic; e add. corrector] indices, etc., subscr. (35 va ): M. Tullii Ciceronis pro Milone finis; pro q. ligario : M. Tullii Ciceronis ad G. Caesarem pro Q. Ligario: (Nyouum crimen, etc., subscr. (41 va ): Finit pro (). Ligario; pro rege deiotaro: Incipit pro rege Deotaro: (41 vb ) (Cyum in omnib(us), etc.; (49 rb ) pro a. licinio archia poeta: M. Tullii Ciceronis oracio pro Archita [sic] poeta incipit: (Syi quid est, etc., subscr. (55 ra ): Explicit oracio pro Archia; (55 rb ) pro sext. roscio
amerino: <[Cyredo ego, etc., subscr. (82 va ): Explicit or(aci)o Roscii; (82 vb ) oratio pridie quam in exilium iret: M. Tullü Ciceronis Oracio de eius exilio ad equites Romanos: <M>« quando, etc.; (88 rb ) oratio cum senatui gratias egit: M. Tullü ciceronis oracio congratulacionis sue ad senatum incipit: (Siy p.c. pro uestris, etc., usque ad (91 rb ) gemeretis nichil, cetera orationis pars inde a 12 diceret ne legitur 322 r -327 v (cf. adnotationem in marg. 91 rb manu paulo posteriore scriptam); (91 rb ) pro l. murena: (Cf)ue deprecatus, etc. (textus paulum turbatus est: post 15 et pater sequuntur 17 ete(n)im michi - 19 fin.; 15 cum amplissime - 17 e(ss)e dicturos, deinde 20 etc.; inter finem 57 et initium 58 spatium relictum est; lacuna post 72 spatio indicatur ut et lacuna in cap. 85); subscr. (113 rb ): Explicit pro L. Murena; in p. vatinium testem interro gate: M. Tullü Ciceronis Oratio in vathinium testem: <Af>e tua tantu(m)modo, etc. (in fine omittuntur inde a 120 rb lin. 7: 34 C. Memmi - 35 mentio est; 36 ob hasce - fin.; 37 cum mea /ex-fin.; 41 id quod - quaero; 42 extremum illud - grata, quas enim - noles; textus desinit in verbis e(ss)e uideatur; (121 rb ) de haruspicum responsis: M. Tullü Ciceronis oracio de responsis Aruspicum feliciter incipit: (121™) (Hyestemo die, etc.; (136 rb ) de domo sua: <C>«m multa, etc.; (166™) <Q,. CICERONIS EPISTULA DE PETITIONE CONSULATUS AD MARCUM FRATREM>: <£)tó tibi o(m)nia, etc. [Quinti Ciceronis reliquiae, ed. Fr. Buecheler (1869), 25-63; cf. 121; (175™) in p. vatinium testem interrogatio, bis, cum eisdem omis- sionibus et eodem fine ut inde a 120 rb lin. 7; (180™) pro m. caelio: (Syiquis iudices, etc., usque ad 70 res sit co(m)missa vobis; (194 rb ) pro l. cornelio balbo: (Syi auctoritas [sic], etc.; (206 vb ) de provinciis consularibus: (Syiquis oestrum, etc.; (216™) subscr.: Explicit de p(ro)ui(n)ciis consularibus; (216 yb ) pro p. sestio: (Syiquis an(im)a, etc.; (233 vb ) subscr.: deo gr(ati)as. Explicit or (ad)op(ro) P, Sextio ; in l. calpurnium pisonem : lam vides, etc.; in fine (255™) tu aut(em) d(omi)ni miserere nostri, quae verba postea deleta sunt, sequitur subscr.: Explidt or(ad)o uel i(n)uectiua M.T.d. i(n) ludu(m) piso(n)e(m); (255 rb ) DE LEGE agraria i: (QS>ue res aperte, etc.; (260™) n; (281 vb ) m (per errorem librarius descripsit 262 r-v : 19 tri.ple.ho(m)i(n)em — 23 integritas, quod erratum postea indicavit in initio va- marg. 262 r et in fine -cat marg. 262 v adscribens); (284 rb ) pro c. rabirio postumo: <Syiquis est iudices, etc.; (292™) pro c. rabirio PERDUELLioNis reo: (Eytsi quirites, etc.; (298 rb ) pro a. caecina: <'Syi quantum, etc.; 317 r —32l v vacant; 322 r —327 v : vid. ad 88 rb ; 327 yb —331 v vacant. Hic illic glossae interlin. et scholia margin, scripta sunt manu eiusdem tem poris [cf. W. H. D. Suringar, Historia Critica Scholiastarum Latinorum 1 (1834), 211], quae eadem hic illic nugas addidit, scil. capita humana. J. Bake, Scholica Hypomnemata (1837), 137 sqq. (collatio orationis pro S«tio); J. G. Tyde- man, In Q,. Tullii Ciceronis de petitione consulatus librum adnotatio (Diss. Leid. 1838), praef. 7 sq.; H. Vollenhoven, de emendatione aliquot locorum orationis Tullianae pro M. Caelio Rufo (Diss. Leid. 1839), 5 sqq. [cod. C]; 83 sqq. (collatio).
prov. : Italia (septentrionalis). poss. : melgh. thevenot (I r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et XXXVII; Mourlot, Thévenot 166 sq.). - is. vossius (Catal. Colom. num. 88; CMA 2, 2413, 88). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 88J. — bibl. leid. (scidula num. 88: catal. an. 1716, p. 374, num. 91: M. Tullii Ciceronis orationes, etc.). VOSS.LAT.F.92 - DE ADORATIONE CRUORIS SANCTI IN WILSNACK Chart, (sim. Briquet 14790-803), saec. xv 2 (post an. 1452), 310x210, fol. 33. vi (1-12) +iv (13-20) +vi (21-32) + 1 fol. (33). Margines foliorum quinque priorum mutila sunt; f. 1 et 21 rimas exhibent; multa folia umore maculosa sunt. Textus 245x145/150, col. 2 (spatium inter columnas mm 20), lin. 42-48 (f. 1-19); 225/230 X 145, col. 2 (spatium inter columnas mm 15—16), lin. 41-45. Littera cursiva. F.l r littera init. maior, in initio capitum littera init. minor rubra, inde a 21 r litterae init. atramento scriptae, hic illic desunt spatiis relictis. Tegumentum ut in cod. F.37; 3 folia praeligata et 3 postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. VARIA AD ADORATIONEM CRUORIS SANCTI IN WILSNACK SPECTANTIA: l r -20 ra . <clarificatio quae dicitur, eberhardi woltmanni praepositi monas- terii B. Mariae Virginis Magdeburgensis) (cf. cod. Bibl. Univ. Gotting. Theol. 119, BI. 231, ap. W. Meyer, Die Handschriften in Göttingen 2 (1893), 362): De adoratio(n)e qua(n)tu(m) co(n)c(er)nit co(mmun)is p(o)p(u)li co(n)cursu(m) ad cruo(r)es (et)ymagi(n)es (...). Nam anno d(omi)ni m° cccc 0 qui(n)quagesi(m)o 2° co(n)sedentib(us) (...) frederico archiep(iscop)o ecc(les)ie Magdeb(ur)g(ensis) ac (...) N. [i.e. Conrado] ep(iscop)o ecc(les)ie hauelbergens(is) — (et) sic patet ep(isto)la(m) cu(m) decla(ra)c(i)o(n)e pro l(e)c(t)ori no(n) exorbita(r)e. Amen. Et sic (est) finis. Inserta est (l rb lin. 7 - 2 ra lin. 22) epistula eberhardi woltmanni ad johannem de capistrano: (...) Joka(n)ni de capist(ra)no uica(r)io g(e)n(er)ali ord(in)is fr(atru)m mi(n)or(um) de obs(er)ua(n)cia p(er) italia(m) (...) Euerhard(us) p(re)po(s)it(us) (...) mo(na)ste(r)ij b(ea)te ma(r)ie u(ir)gi(nis) magd(eburgensis) ordinis p(re)mo(n)strate(n)s(is) (...) p(ro)ficiendi cu(m) — sc(ri)pt(a) ip(s)o die galle (et) lulli (con)fesso(r)ib(us) anno d(omi)ni m.cccc. qui(n)quagesi(m)o 2° (•••). Cetera pars 20 r vacat ut omittam figuram huma- nam postea atramento delineatam in altera columna (cf. homunculum atra mento adpositum 2 r marg. inf.).
20 v prius vacabat; postea addita est in altera columna ad perpendiculum litteris maiusculis: Mannes Mihaci (?), et infra alia manu litteris cursivis: wer es besser kan den Ich der kom[e]me her und lemens mich, etc. In altera columna librarius ipse vel manus eiusdem temporis scripsit litteris hybridis: Mutat nupta genus s(et) g(en) (er)ata g(ra)d(um) (ex augustini de dacia rotulo pugillari> [ed. A. Walz (Classica et Mediaevalia 16, 1955), 188.22; cf. Walther 2/2, 15806a], deinde manus cursiva varias adnotationes difficiles lectu. 21 r -28 rb . (determinatio unius vel plurimorum doctorum erfordensium de cruoribus in wilsnack.): In nomi(n)e d(omi)ni n(ost)ri Ih(es)u Chr(ist)i amen. Ad tangendu(m) cultu(m) deo debitu(m) — ne q(ue)st(us) quottidianus minuat(ur); 21 r marg. sup. librarius ipse adnotavit: Contra cruores. Cf. A. Zumkeller OSA, Manuskripte von Werken der Autoren des Augustiner-Eremiten- ordens in mittel-europaischen Bibliotheken (Cassiciacum 20, 1966), 233 sub num. 484, ut opus dub. Iohannis (Bauer) de Dorsten (f 1481); non laudat cod. Voss. 28 rb -29 ra . (eberhardi woltmanni (?) epistula ad JOHANNEM DE CAPISTRANO, excerptum>: JVo(ta)nda de adorac(i)o(n)e. Inoaluit p(er)ic(u)losa (con)suetudo in pl(ur)ib(us) locis - simpliciu(m) errorem etc. [cf. cod. Bibl. Univ. Gotting. Theol. 119, BI. 225b, in op. supra laud. 361 sq.]. Post duas lineas vacuas: 29ra_33v». determinatio facultatis theologiae erfordensis de nonnullis dubiis ad sacramentum in Wilsnack spectantibus: Sup (er) dubiis c(ir)ca sac(ramentu)m quod di(citu)r esse in Wilsnack (et) sacer sanguis siue cruor appella(tur), infe(r)ifus) a(n)notat(is) Consulta facultas theologica studij erforden(sis) p(er) ordine(m) - iuua(n)te deo facilius i(n)veniri etc. [cf. cod. Bibl. Comm. Trevir. 268, f. 393-398, ap. M. Keuffer, Beschreibendes Verzeichnis der Hand schriften der Stadtbibliothek zu Trier 3 (1894), 63, in quo codice textus fratri Ioh. Bremer sacrae theologiae professori adtribuitur]. Post unam lineam vacuam: 33™. Hec su(m)ma(r)ie vident(ur) m(a)g(ist)r(is) theoloyce [sic] facultat(is) studij Erffor(densis), quoru(m)cu(m)q(ue) meliori ac plenio(r)i iudicio semp(er) salva etc., cetera parte columnae vacua relicta est [cf. cod. Trevir. supra laud. 398 r-y in op. supra laud. 64]. Cf. de hac re e.g. E. Breest, Das Wunderblut von Wilsnack (1383-1552) (Markische For- schungen 16, 1881), 133-301, praesertim 255-270; L. Meier, Wilsnack als Spiegel deutscher Vorreformation (Zeitschr. f. Religions- u. Geistesgeschichte 3, 1951), 53—69, praesertim 56—59. 33 yb prius vacabat; postea manus pessima cursiva saec. xv/xvi scripsit: Si ter maximum ilium pulum/ non piguit omnia uite/ omnibus que p(r)odessej posses onnibus quamuis/ ipsi ego gratia debeo/ iuuenes iuuentutisj amare subinde re/ puerassere (?) itaque/ que matris od(j)um (?)/ pridem ad auxsilium (?)/ Jratris cui primamj adolesenciam forma/ linguam ita nu(...)ri (?)/prestan(t)issimo ad (...) (?) ac (?) te/mpero puerriciam de puero/rum moribus precederis (?).
prov. : Germania. poss. : is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 346). - bibl. leid. (scidula num. 349; catal. an. 1716, p. 374, num. 92: Liber anonymi de adoratione, etc.). VOSS.LAT.F.93 - EXCERPTA EX OPERIBUS MACROBII, VEGETII, VITRUVII Membr., saec. xm 1 , 300x195, fol. 69. 3 rv (1-24) +(m-3) (25-27)+(i+2 rv) {28/45 + (29-44)}+3 iv (46-69). Fasciculi priores exhibebant verba reclamatoria quae dicuntur, ex quibus adhuc exstant in f. 8 V , 16 v , 36 v , scripta a librario ipso, ceteris cultro compactoris desectis. Folia secundi fasciculi male ligata legi debent hoe ordine: 9, 12, 10-11, 14-15, 13, 16. Textus 220/225x130/135, col. 2 (spatium inter columnas mm 10—12), lin. 43-45 (atramento et stilo lin.). Plures librarii scripserunt ut videtur: primus l r -28 v (tres lineas ulteriores 28 v librarius secundus sub textu addidit); secundus 29 r —45 v ; tertius 46 v —68 vb lin. 1; quartus 68 vb lin. 3 — 69 v , nescio an hic illic aliae manus appareant, cf. e. g. 41 v , 47 r , etc. Littera textualis. F.l r littera init. maior bicolor (rubro caeruleoque coniunctis) depicta est; initia singulorum capitum litteris minoribus rubris et caeruelis alternis lineis colore altero adiectis ornata sunt; inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. praec. excerpta: lr_41 va ex macrobu saturnalibus [cf. ed. Iac. Willis (1963)], sine inscriptione: (1 ra _ 1 rb lin. 4) ex praefatione: Apes enim quoda(m) m(od)o debem(us) imitari, etc.; (l rb lin. 5—19 va ) ex lib. i: Marc(us) uarro in libro rerum humanarum, etc.; (19 vb -23 yb lin. 14) ex lib. n; (23 yb lin. 14 - 26 yb lin. 26) ex lib. m; (26 yb lin. 26 - 27“ lin. 18) ex lib. rv; (27“ lin. 19 - 28 rb lin. 12) ex lib. v; (28 rb lin. 12 — 28 v ) ex lib. vi; (29 r —41 va ) ex lib. vn; in fine: Macrobii Theodosii v.c.et inl. conuior(um) [sic] t(er)cii diei. Post duas lineas vacuas: 41 va -45 vb . ex VEGETii epitoma rei MiLiTARis: Suptu(m) ex libro Flavii vegetii de re militari [cf. ed. 2 C. Lang (1885); laudat cod. Voss. p. xl inter codd.non examinatos]: (41“ lin. 19-25) ex praefatione: Antiquis temp(or)ib(us) mos fuit, etc.; (lin. 26 — 43 rb lin. 38) ex lib. i: Nulla (enim) alia re uidem(us), etc.; (43 rb lin. 39 - 43 vb lin. 20) ex lib. n; (43 vb lin. 20 - 44 rb lin. 41) ex lib. m; (44 rb lin. 42 — 45 vb lin. 13, cetera parte columnae vacante) ex lib. rv. 46 r -68 vb . ex vitruvii de architectura libris [cf. ed. F. Krohn (1912)], sine inscriptione: (46 r —49™) ex lib. i: Architecti e(st) scientiaplurib(us) disciplinis, etc.;
(49vb_53rb lin. 20) ex lib. n; (53 rb lin. 20 - 54™ lin. 33) ex lib. ra; (54™ lin. 34 _ 54™ Un. 19) ex lib. iv; (54™ lin. 19 - 58 vb lin. 1) ex lib. v; (58 vb lin. 2 - 60 rb lin. 17) ex lib. vi; (60 rb lin. 18 - 60™ lin. 1) ex lib. vn; (60™ lin. 2 - 64 rb lin. 5) ex lib. vra; (64 rb lin. 5 - 67 rb lin. 29) ex lib. ix; (67 rb lin. 30 - 68 vb lin. 1) ex lib. x. F.46 r marg. sup. patr. juntos prius adnotaverat: Vitruvius, postea nomine atramento delete ad sinistram recte: Excerpta ex Vitruuio. Verba graeca aut omnia descripta sunt aut priora tantum aut omissa (hic ïlbc spatio relicto). Post unam lineam vacuam: 68v b -69 vb . ex veteri testamento (ex interpretatione Hieronymiana), sine inscriptione: Post mortem iosue (con)stitut(us) e(st) iudas dux belli, sequuntur excerpta ex Iud. inde a 1.4: Ascenditq(ue) iudas, etc. et (lin. 16) ex R.eg. inde a II. 1,1: Factum e(st) au(tem) p(ost)q(ua)m mortuus e(st) soul, etc., textus des. (69 vb lin. 6): isr(ae)l a domo d(aui)d usq(ue) in p (re)sente (m) die(m) [= III Reg. 12, 19]; cetera columnae pars vacat. Librarii marginibus lemmata et adnotationes adscripserunt. prov. : Anglia (Wintonii (vulgo Winchester), ut videtur). poss.: l r marg. inf.: Hunc libru(m) (con)tulit H. de M(er)leberg(is) monac(us) Eccflesi)e S(an)c(t)i Swith(un)i Winton(ensis). Quem qui alienau(er)it anatema sit (saec. xra) (cf. Exhibition of books, charters and manuscripts. Guildhall Winchester 4-14 July 1951, num. 38, tab. ü). - <bibliotheca in aedibus jacobaeis vulgo dictis St. James Palace, Londinii; CMA 2, 8618.896. Macro- bii Saturnalia. Excerpta ex Vitruvio). - Codex utendus datus est cum aliis codd. PATRICIO JUNIO bibliothecae illius praefecto (t 1652), qui codices omati erant imagine navis in cera rubra expressa ut ab aliis distinguerentur, qui certe Junii erant. Cod. Voss. imaginem laudatam praebet in angulo dextro inf. l r ; insuper eadem manus quae in marg. sup. titulum: Macrobij Saturnalia scripsit, in angulum dext. sup. addidit: For m r Young. Usque ad mortem Junius codicem retinebat, quem heredes bibliothecae regiae non reddiderunt. - <J OHN atwood, Junii gener). - <john owen rerum divinarum interpres (f 1683)). - is. vossros, qui codicem emit in auctione bibliothecae Owenianae an. 1684 venditae (cf. K. A. de Meyïer, Note on a Manuscript now at Leyden, from the Library of St. James’s Palace (Transactions of the Cambridge Bibliogra phical Society 4, 1952), 358-9; Catal. Colom. num. 56; CMA 2, 2381.56). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 56). - bibl. lew. (scidula num. 56; catal. an. 1716, p. 374, num. 93: Macrobii Saturnalia, etc.). litt. : N. R. Ker, Medieval Libraries of Great Britain (ed. 2 1964) , 200 (Win chester, Bened. cathedral priory of St. Peter, St. Paul and St. Swithun); 316.
VOSS.LAT.F.94 - LITURGICA, CHRODEGANGUS Membr., 281x200, fol. 16. Duae codicum partes in unum compactae. Tegumentum gallicum saec. xvni (chart, inflexibile corio fusco ornamentis deauratis impressis ornato tectum); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et postligatum tegumento adglutinata sunt (tegumentum restauratum est m. apr. an. 1966). I 1-7. Saec. rx 1 . (rv-1) (1-7). Textus 205/210 xc. 150, lin. 23-25, plerumque 24 (stilo lin.). Minuscula Carolina. In initio (l r ) inscriptio, in qua versus invicem colore rubro et atramento litteris capit. rusticis scriptae sunt; in textu inscrip- tiones rubrae litt. capit. vel uncialibus, l r litterae init. atramento, in ceteris foliis colore rubro scriptae exstant. l r_ 7 II * * V . CAPiTULARE lectionum euangeliorum de anni circulo: In nom(ine) D(omi)ni n(ost)ri Ih(es)u Chr(ist)i Salvatoris incipi(un)t [sic] capitulare lecti [sic] Euangeliorum omnium de circulo anni: ld est in uigilia nat(a)l(is) d(omi)ni de noctg sec(un)du(m) lucam. cap (ut) III. Exiit edictum a c$sare agusto ut discriberetur usq(ue) pax hominib(us) bone uoluntatis [Luc. 2, 1-14] (Stegmüller, RB 852), etc.; abrumpitur (7 V ) in verbis: Fer(ia) IIII [post Iun. 2] sec(undum) luc (am) cap (ut) XCIII. Accesser (unt) ad Ih(esu) m discipuli [cf. Th. Klauser, Das römische Capitulare Evangeliorum (Liturgiegeschichtl. Quellen u. Forschungen 28, 1935), <13 >—29 (132): typus 7c; cf. xlix, num. 148]; cetera desunt deperditis foliis. prov.: Gallia (ager Turonensis ?). II 8-16. Saec. ix. iv (8-15)+ 1 fol. (16). Textus 230x150/160, lin. 24-31, plerumque 25 (stilo lin.) Unus librarius scripsit partim minusculis carolinis partim notis tironianis quae dicuntur. Litterae init. et inscriptiones atramento scriptae sunt. F.8 V -16 V lucis ope depicta sunt in edit. Schmitz infra laud.; 8 V ap. M. Schoen- gen, Geschiedenis van het onderwijs in Nederland (1911-25), 95.

14 Textus 210x135, col. 2 (spatium inter columnas mm 17), lin. 39-42 (f. 23: lin. 36). Unus librarius scripsit litteris cursivis, sed alter 23 r-v , qui idem 83 r -85 r in cod. BPL 42 conscripsit (videtur esse Belga). F.l r , 13 r , 16 v litterae init. minores auro depictae, coloribus rubro et caeruleo ornatae adiectis foliis et floribus, quae super margines paginae excurrunt, eisdem coloribus ornatis more gallico; initia nonnullorum opusculorum et capitum litteris rubris et caeruleis alternis ornata sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile, charta varii colons tectum; tergum et anguli membr.); tria folia chart, praeligata et duo postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. l r -2 ra . <HAYMARI MONACHl) PATRIARCHAE HIEROSOLYMITANI (f 1202) NAR RATIO ad Innocentium m papam de rebus in terra sangta gestis: Incipit rela(ti)o iherosolimitana p(at)riarche Roman(o) pontifici de tra(n)smarinis p(ri)ncipib(us) salahadino etia(m) sephedino, et de varijs eue(n)tibus chr (ist)iano- ru(m) et p(re)lijs (con)tra p(er)jidem ge(n)tem sarracenor(um): Dominus p(a)pa innoce(n)tius bone memorie — ualet e(n)i(m) plus q(uam) triginta milia sarratoru(m) [ed. E. Martène et U. Durand, Thesaurus novus anecdotorum 3 (1717), 269-271 C, tamquam initium libri tertii Historiae Orientalis auctore Jacobo de Vitriaco; ed. J. A. Giles, Incerti scriptoris narratio de rebus in bello sancto gestis a.d. Mccxvn-Mccxvm (1846), 61-63.25 (ex. cod. Lond. Gray Inn num. 3)]. R. Röhricht, Bibliotheca Geographica Palestinae (1890), 43. 2 ra —7 rb . <gesta crucigerorum rhenanORUM quae dicuntur): de processu nauium. Anno gr(aci)e mill(esim)o ducentesimo septimo decimo vuillielmus comes hollensis - undiq (ue) diuidu (n)t(ur) [edidit sub eodem titulo R. Röhricht, Quinti Belli Sacri scriptores minores (Publications de la Soc. de 1’Orient Latin. Série historique 2, 1879), 29-42 med.; cf.xvi (cod. V)]. R. Röhricht, Die Kreuzzugsbewegung im Jahre 1217 (Forschungen z. deutsche Geschichte 16, 1876), 153-156. 7 rb —13 ra . <oliverii PADERBORNENSis epistula ad Engilbertum DE OBSIDIONE damiatae>, inde a verbis: Post captam t(ur)rim, usque ad: (...) grates referens deo qui vite et mortis habet imp(er)iu(m), cui est honor (...) amen [ed. H. Hoogweg, Die Schriften des Oliverus (Bibl. d. Liter. Vereins in Stuttgart 202, 1894), 189.10-230.1 (capp. 18-34 init.); cf. lxii (Cod. Vo)]; (13 rb ) subscr.: finit narrat(i)o de obsidione et captione urbis damiate (...). 13 rb —23 ra . jacobi <de vitriaco) epistulae duae: (13 rb ) ep. vib: (...). Incipit ep(isto)la mag(ist)ri Jacobi achorien(sis) e(pisco)pi de eodem missa ad religiosos familiar es et notos suos in lotharingia; post tres lineas vacuas: Dilectissimis in chr(ist)o fr(atr)ibfus), etc. [ed. R. B. C. Huygens, Lettres de Jacques de
Vitry (1960), 123-133]; sequuntur duae lineae vacuae; (16 va lin. 20) ep. vnb: Item alia ep(isto)la mag(ist)ri iocobi [sic] achorieusi [sic] ep(iscop)i de hijs q(ue) post capta(m) damiata(m) chr(ist)ianis accideru(n)t et de prosperis fere incre- dibilibus successibus regis dauid; post 3 lineas vacuas: Viris venerabilibus, etc. [ed. laud. 134-153]; post duas lineas vacuas (23™) subscr.: Jinit ep(isto)la mag(ist)rj Jacobi achorien(sis) ep(iscop)i de capt(i)one urbis damiate et magni indorum regis aduentu. Index rerum quas cod. Voss. continet, legitur in cod. BPL 42, f. 85 col. 1-2. R. B. C. Huygens, Les passages des lettres de Jacques de Vitry relatifs k saint Frangois d’Assise et k ses premiers disciples (Hommages k Léon Herrmann. Coll. Latomus, vol. 44, 1960), 451; id., Lettres de Jacques de Vitry. Édition critique (Diss. Leiden 1960), 23 sq. [cod. F]; 26 sqq.; 43; 57 sq.; 67. prov.: Gallia (septentrionalis). poss. : <p. petavtus) (l r in medio marg. sup. cod. BPL 42: H. 48). — alex. petavius (num. 367, cf. Catal. Petav., f. 25; non laudatur ap. de Meyïer, Petau). - <christina sueciae regina>. - is. vossius (Catal. Colom. num. 120; CMA 2, 2445.120). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 120). - bibl. leid. (scidula num. 120; catal. an. 1716, p. 375, num. 95: Relatio Hierosolymitana Patriarchae Romano Pontijici, etc.). VOSS.LAT.F.96 - ABBO FLORIACENSIS, PS.-AURELIUS VICTOR, ADO VIENNENSIS, FULGENTIUS, MACROBIUS, VARIA HISTORICA Membr., c. 290x225, fol. 78. Tres codicum partes in unum compactae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 92. Olim exstabat unum folium membr. praeligatum, ex quo hodie superest fragmentum tantum (mm 118x196) solutum in cod. iacens, numeratum I. I r . index codicis scriptus ab eodem viro, qui catal. Petavianum hodie cod. Voss. Lat. Q. 76, composuit. I 1—24. Saec. xi (paulo post an. 1050). iv (1-8) 4* {rv + (i— 1) + (i — 1)} {(0—12/15— 18) + 13 +14} +m (19-24). Textus (de f. 14 vid. infra) 235/240 X 160/165, col. 2 (spatium inter columnas mm 11 circa), lin. 39 (stilo lin.). Duo librarii scripserunt, ut videtur, alter
l r -13 v , 15 r -17 vb lin. 11, 18 vb lin. 24 - 24 y , alter 17 vb lin. 11 - 18 yb lin. 23. Minuscula Carolina. Litterae init. et inscriptio atramento ductae. F.14 paulo post insertum est: c. 275x195; textus 235x160, lin. 61 (14 r ), 235 X 170, col. 2 (spatium inter columnas mm 12), lin. 40 (14 y ). Duo librarii scripserunt, alter 14 r , alter 14 v . Minuscula Carolina. Jr_13 v . ABBO FLORIACENSIS, EPITOMA DE PONTIFICIBUS ROMANIS: Excerptu(m) de gestis romanor(um) pontijicum. Ex libello qui contin(et) gesta romanor(um) pontificu(m) (...) abbo jloriacensis breuit(er) ac utilit(er) decerpsit, etc. [PL 139, 535-570]. Textus desinit (13 rb med.) in verbis: imp(er)ialis spatarius, ut in edit. laud.; post sex lineas vacuas librarius continuavit pontificum seriem inde a Gregorio m (731-741); inde a Stephano v (816-817) nihil nisi nomina et annos, inde ab Adriano n (867-872) nomina tantum adnotavit, usque ad quem pontificem nomina ordine leguntur. Sequuntur aliquot pontifices sine ordine: Gregorius, Iohannes (vm, 872—882), Leo (v, 903), Benedictus (rv, 900—903), Gregorius (vi, 1044 46); post quinque lineas vacuas: Silvester (n, 999-1003), Iohannes, Benedictus, Romanus, Benedictus. Deinde alia manus addidit adno- tationem de Innocentio (n, 1130-43) (litteras nonnullas tempore ad tritas atramento revocavit paulus petavius), alia adnotavit: Celestin(us) [scil. n, 1143-48] bong memorig sed(it) m(en)sib(us) fere vi./Lucius [scil. n, 1144-45] sedit; alia manus iuxta tria ulteriora nomina a librario scripta addidit nomina Alexandri (n, 1061-73), Paschalis (n, 1099-1118), Urbani (m, 1185-87 ?), Honorii (m, 1216-27 ?),in spatium relictum inter Iohannem (vm ?) et Leonem (v ?) nomen Stephani (rv, sine annis), inseruit adnotavitque insuper ad dextram: Q_(u)i papa huic floriaco cenobio p(ri)uilegiu(m) fee (it) sub anathemate, ut se(m)p(er) de monachis n(ost)ris abb(at)e(m) ha(bea)m(us) [cf. P. Jaffé, Regesta Pontif. Roman. 1 (1881), 1382]. A. van de Vijver, Les oeuvres inédites d’Abbon de Fleury (Rev. Bénéd. 47, 1935), 127; dicit cod. Bern. 120, II (ex monasterio Miciacensi) descriptum esse ex cod. Voss., an recte? 14* (lin. 1-36). <fabius planciades fulgentius, expositio virgilianae continentiaepars ultima: Sic(ut) eni(m) p(ro)serpina — fin. [ed. R. Helm (1898), 101.21-107]; in marg. sup. p. daniel, ut opinor, adnotavit: Fulgentii. 14* (lin. 37-61). Fragmentum de tropis: Prim(us) trop(us) h(abet) tetracorda. III. mese. paramese. hipatemelon - in aetemu(m) similit(er). 14 v . notitia provinciarum et civitatum galliae: In provintHs gdlicanis, que civitates s(unt) metropolitanProvintie (postea e corr. in a) lugdunensium p(ri)ma, etc., usque ad Gabalim. Vellauor(um) [edidit ex hoc cod. L. Lersch, Ein Leidener Fragment (Jahrb. des Vereins von Alterthumsfreunden im Rheinlande 9, 1846), 89-91; ed. Fr. Glorie, Itineraria (CC 175, 1965), 386-400.115; cf. 383].

26 r et 26 v litterae minores eodem modo depictae sunt, deinde hic illic litterae init. ruditer atramento ductae alia manu, quae eadem nomina propria margi- nibus adscripsit et inscriptiones addidit. 25 r -68 v . <ado viennensis, chronicon): Breves temporum per generations, etc. [PL 123,23-138; quae ad Viennensem civitatem et ad Francos spectant, edidit G. H. Pertz in: MGH Script. 2 (1829), 317-323, 324-325 (col. 1)]. Desunt deperdito folio inter 45 et 46: có\ronato - publicus interiit [ed. laud. 82 D 6 - 85 B 12]; textus hodie desinit 68 va med. in verbis est donatus [ed. laud. 138 D 6], iuxta quae verba manus saec. xvi (eadem quae 23 r subscriptionem et 25 r marg. sup. titulum: Adonis Viennensis Archiep (iscop)i Breuiarium Chroni- corum addidit) in altera columna adnotavit: In codicib(us) impressis haec addun- t(ur). Ludouicus quoque - gem.it [ed. laud. 138 D 8-9] et: finis Breuiarij Chroni- com (m) Adonis. Sed prius 68 v textum quemdam exhibebat paulo post omnino erasum; manus saec. xi 2 scripsit in cetera parte col. 1: decadente glorioso rege karolo caluo - Tune surrexit baioarior (um) regm(m), cui(us) reges husq(ue) hodie imperatores romanorum existunt. F. 49 v marg. manus saec. xi adnotationem de nomine Burgundionum: Valentinian(us) XXX VIII m Saxones (...) in ipsis francor(um) finib(us) oppressit Bwrgundionu(m), etc., hic illic in marg. p. daniel nomina propria ex textu addidit. 69 r -70 va . chronicon de regibus francorum: E genere priami fuit meroueus, usque ad Pippini regis coronationem anno 754 a Stephano papa peractam [Historiae Francorum Scriptores, ed. A. Duchesne 1 (1646), 794—796]. 7Qva-b ( a ii a manu addita). genealogia regum francorum usque ad Ludo- vicum v (| 987): Hec est genealogia regu(m) Francoru(m) : Ex genere priami fuit meroueus q(ui) gen (uit) childericu(m) — Hludovic(us) gen (uit) hlothariu(m), de q(uo) natus (est) hludouicus, qui fuit hu(iu)s p(ro)sapis regalis rex ultim(us); cetera pars col. 2 vacat. Marginibus adscriptae sunt aliquot adnotationes spectantes ad monaste- rium floriacense: (58 v , scripta eadem manu ut videtur, quae 13 v apparet) Hui(us) Chlodouei t(em)p(o)r(e) q(ui)da(m) leodebod(us) abbas ex monast(er)io s(an)c(t)i aniani q(uo)d e(st) p(ro)pe menia aurel(ianensis) urbis, locu(m) h(un)c floriacense(m) cep(it) construere. (et) p(re)fec(it) abb(at)em no(min)e mu(m)molu(m); (69 v ) altera manus fere iteravit illam adnotationem et infra addidit: dat(um) huic floriaco P(re)ceptu(m) Teoderici regis de reb(us) c(uius)- da(m) q(ui) dictus (est) lup(us); adnotandum est 55™ scripta esse in textu litteris maioribus verba: Benedictus Abbas virtutu(m) gl(ori)a claruit. prov.: Gallia (monasterium Floriacense). poss.: Monasterium s. benedicti floriacense (25 v marg. sup.: hic e(st) lib(er) s(an)c(t)i b(e)n(e)dictifloriac(ens)is (saec. xii ?). — <p. daniel). - <p. peta-
vius>. - alex. PETAVius (num. 560, cf. Catal. Petav. 44 1 , 53 v ). - De ceteris possessoribus vid. sub I. III 71-78. Saec. xi. iv (71-78). Textus 265/270x180/190, col. 2 (spatium inter columnas mm 11-12), lin. 44 (stilo lin.). Unus librarius scripsit, ut videtur. Minuscula Carolina. Litterae init. minores et inscriptiones atramento ductae. 7jr_75ra. fabii planciadis fulgentii opuscula: (71™ lin. 1) <mythologlarum pars ultima, scil. m. 10>: Pi]tagoras du(m) - fin. [ed. R. Helm (1898), 79.7-80]; subscr.: Finit dictum Fulgentii PL. in his fabulis; (lin. 27) Exposmo virgilianae continentiae: Expetabat q(ui)dem, leuitar(um), etc. [ed. laud. <83>—107]; (73™ lin. 38-40) subscr.: Finit liber Fabii Fulgencii. expositio sermonu(m) anti quorum Fulgentii ep(iscop)i ad Calcidium grammaticum; paucae glossae interlin. exstant; post unam lineam vacuam (73™ lin. 42) expositio sermonum anti quorum: Incipiunt glose Fulgentii ep(iscop)i ad Calchidium presbiterum: Ne de tuoru(m), d(omi)ne, preceptoru(m), etc. [ed. laud. <111 >—126]; (75™ lin. 36) subscr.: Expliciunt glosae Fulgencii ep(iscop)i ad Calcidium p(res)b(ite)r(u)m. D(e)o gr(ati)as amen. Marginibus adscripsit paucas adnotationes p. daniel. Mythographi Latini, ed. A. van Staveren (1742), 737 adn. 3, etc.; Fulgentius de abstrusis sermonibus, ed. L. Lersch (1844), 89; A. Jungmann, Quaestiones Fulgentinae (Acta Soc. Philol. Lipsiensis 1, 1872), 59; Fabii Planciadis Fulgentii Opera, ed. R. Helm (1898), xi; vii'i; xiv [cod. L]; P. Wessner, Fabii Planciadis Fulgentii expositio sermonum antiquorum (Comment. Philol. Ienenses 6.2, 1899), 77; G. Pennisi, Fulgenzio e la ‘Expositio sermonum antiquorum* (1963), 41 adn. 68; 71; 81 adn. 160; ed. U. Pizzam (1968], 19 adn. 23. 75ri>^78vi». macrobius, <commentarius in somnium scipionis), fragmentum, scil. i. 14, 21 Nunc uideam(us) - 21,4 fin. [ed. Iac. Willis (Macrobius, vol. 2, 1963), 59.13-85.30]; inscr.: Ex libris Macrobii de differentia stellarum et siderum. Paucas glossas et scholia interlin. addidit librarius ipse. 78 vb in spatia relicta manus posterior scripsit: Petite (et) accipietis. Querite (et) i(n)uenietis. Pulsate (et) ap(er)iet(ur) uobis [= Matth. 7,7], et altera manus: aequinoccialis dies ante solis ocasu(m) (quabiliter [= Macrobii Comment, i. 20,26 init. (ed. Willis 83.15)]. prov. : Gallia. poss.: <p. daniel). - <p. petavius). - alex. petavius (num. 560; cf. Catal. Petav. 79 r ). - De ceteris possessoribus vid. sub I. litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 136 (cf. 376-377).
VOSS. LAT. F. 96 A Duo folia membr. hodie numerata 1-2 (i), quae olim in cod. praec. iacebant, inde a m. Maio an. 1908 separatim adservantur inter chartas inflexibiles. Partibus super, desectis, eae quae supersunt, hodie sunt mm c. 182 X 140/145; textus scriptus est saec. ix tribus manibus, ut videtur, duabus hibernicis (l r et l v ) et una anglo-saxonica (2 r-v ). F. l r exhibet partem litterae init. maioris atramento ductae, ut et 2 V litteras init. minores. praecepta medica (latine/hibernice) [ed. W. Stokes, A Celtic Leechbook (Zeitschr. f. Celtische Philologie 1, 1896), 17—28]. W. Stokes, A Celtic Leechbook (The Academy, Oct. 12, 1895, num. 1223), 299 sq.; O. B. Schlutter, Altenglisches aus Leidener Handschriften (Anglia 33, 2, 1910), 239 sqq.; L. Fleunot, Dictionnaire des gloses en vieux Breton (Collection Linguistique 62, 1964), <1>; 4 (num. 1); 18; 40; tab. II (= f. 2). prov. : Britannia minor (?) (Landévennec, teste Fleuriot, op. laud. 18). VOSS.LAT.F.97 - VARRO Chart. (Briquet 6269), an. 1456, 287 X 195, fol. 1*. 59. 6 v (1*. 1-59). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta, qui idem folia numeris romanis rubris (i-lvi) instruxit. Textus 210x130, lin. 35 plerumque (stilo lin.). Scripsit petrus delphinus litteris humanisticis cursivis (cf. 56 r , qui idem scripsit an. 1454 cod. hodie MS. Holkham Hall 409, vid. J. J. G. Alexander and A. C. de la Mare, The Italian Manuscripts in the library of Mayor J. R. Abbey [1969], xxix et adn. 1). In initiis singulorum librorum (l r , 16 r , 32 r , 49 r ) librarius ipse litteras magnas coloratas, quae continent caput laureatum, genium lyram plectentem, basin cum inscriptione: P. Georgio Pient., candelabrum (?), satis artificiose depinxit (utrum ex exemplo an ex ingenio suo ?), eodem modo initia nonnullorum capitum (5 V , 7 V , 8 V ) litteris minoribus distinguuntur; ad initia ceterorum capitum adpictae sunt litterae simplices rubrae vel virides; eisdem coloribus scriptae sunt inscriptiones. Tegumentum ut in cod. F. 6; tema folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.l r lucis ope depictum est ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 428.
1* vacat. l r -56 r . m. terentius varro, de lingua Latina quae supersunt [ed. G. Goetz- Fr. Schoell (1910)]: Primus Marei Varronis de lingua latina liber incipit: Qtiem- admodum uocabula essent imposita, etc. (i.e. lib. v in edit.); (16 r ) lib. n (= vi in edit.); (24 v ) (vn in edit.); (32 r ) ra (=vm in edit.); (39 r ) (ix in edit.); (49 r ) ix (= x in edit.); in fine librarius ipse adnotavit in marg.: bic est finis fragme (n)- tatus, porro 14 r margini iuxta spatium ad lacunam indicandam [in edit. laud, inter v. 33 et 34, cf. 50.3] adscripsit: Miror cm studiosis hominibus in lingua latina tanti auctoris tam modica fuerit pines eos cura ut fragmentatum nobis librum reliquerint. In lib. v (in cod. lib. i) textus turbatus est; post 23 ad humum [ed. laud. 9.15] leguntur (3 r lin. 4 — 3 T lin. 17) 32 ut Sabini — 41 init. [ed. laud. 11.16—13.21]; (3 V lin. 17 - 4 1 " lin. 23) 23 demissior -32 ab hominibus [ed. laud. 9.15-11.16]; deinde textus pergit inde a 41 init. [ed. laud. 13.21 etc.]; lacunae spatiis indi- cantur, ut et pleraeque omissiones vocum graecarum. Marginibus librarius adscripsit lemmata colore rubro. F.56 r subscr. (litt. rubris capit. scripta): Transcripsi ego Petrus Delphinus patronus publicus librum hunc anno aetatis meae XXVIII. Christi nero optimi M.CCCCLVI. ducante Francisco Foscaro [an. 1423-1457 dux Venetorum]; codex descriptus videtur esse ex cod.hodie Florent. Laur. 51,10 (= cod. F in editt.). 56 v —59 v vacant. Codex collatus est ab Is. Vossio (et ab altera viro ?) in marg. edit. H. Stephani (an. 1573), quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Leid. (763 D 9); numeros paginarum huius editionis Vossius, ut videtur, marginibus codicis adscripsit. Ed. G. Goetz-Fr. Schoell (1910), xxxiv, num. 26 (alter codex Vossianus est Q,. 133). prov.: Italia (Florentia vel Venetiae). poss.: Ex marg. sup. f. 1 exsectum est fragmentum, in quo olim nomen posses- soris legebatur, qui erat pierre-michon bourdelot (cf. Gatal. Bourdelot f. 8 V : M. Varro de lingua latina, scriptus anno Domini 1456 d Petro Delfino; Omont, Catalogue Bourdelot, 90, num. 104). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 216; CMA 2, 2541.216). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 214). - bibl. leid. (scidula num. 214; catal. an. 1716, p. 375, num. 97: Primus Marei Varronis de lingua Latina liber, etc.). litt.: Lieftinck, Mss datés 1,93 sq. (num. 217). VOSS.LAT.F.98 - RICHARDUS DE MORES Membr., saec. xv, 280x200, fol. 50. 5 iv (1—40) v (41-50). Textus 205 X 125/130, lin. 45 plerumque (scriptorio lapide rubro lin.).Littera hybrida.
F.l r littera init. maior nondum depicta est; ll r et 45 v exstant litterae init. minores caeruleae; signa paragraphorum rubra et caerulea alterna; inscrip- tiones et subscriptiones nullae. Tegumentum ut in cod. F. 10 (Thevenotianum); sena folia chart, praeligata (secundum hodie numer. 1*) et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt; insuper unum folium praeligatum membran. l r -50 r . <RICHARDUS DE MORES (AngÜCUS, f 1242), DISTINCTIONES DECRETORUM) (nondum editae; in catal. Vossiano adtribuuntur Pisano, i.e. Bartholomaeo de San Concordio): (l r ) prooemium: (Pyatres n(ost)ri omnes sub nube fuerunt — ad inuicem et in omnes; pars i: Di(st.) I. Ius nat(ur)ale e(st) Or do quid (am) instinct(us) ex si(mi)libus similia procreans, etc; (ll r ) pars n: Causa p(rim)a. q(uaesti)o I. succi(n) (c)te videam(us) Quid sit symonia.symonia est studiosa uolu(n)- tas, etc.; (45 v ) parsm: decon(secratione).di(st.) I. inp(ri)n(cipi)o h(ic) breuit(er) videamus Quid sit sacra (men) tu(m), etc.; (50 r ) expl.: de co(nsecratione).di(st.) V. [can. 39—40] de sp(irit)us [sic] (est) sp(irit)us (...) Grade. Qtie(m) deus qffiert ho(min)i et no(n) aufert sine culpa. Eua(n)geflista) sp(iritu)s vbi uult spirat [Ioh. 3,8]. ar(ticulo) xxiii q(uaestione) iiii de tints. 50 v vacat. De auctore cf. St. Kuttner, Dictionnaire de Droit Canonique, fasc. 39 (1960), 676-681. prov.: Gallia. POSS.: melch. thevenot (l* r : Ex Biblioth. Melchis. Thevenot et LXXXVIII; Mourlot, Thévenot 125). - is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 339: Pisani Legum Summa). — bibl. leid. (scidula num. 337; catal. an. 1716, p. 375, num. 98: Pisani, ut dicitur in catalogo Vossiano, ordo legum, & decretalium. In membr.). litt.: L. Traube, Nomina sacra (1907), 232. VOSS.LAT.F.99 - SENECAE TRAGOEDIAE Membr., an. 1447,283x210, fol. 200 (2—201). 25 rv (2-201). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso in medio marg. inf. scripta atque linea rubra circumdata. Folia quaterna priora singulorum fasciculorum numeravit <a / - //// , b/-////,), c/-////, etc. manus saec. xv 2 (eadem, ut videtur, quae partem scholiorum marg. scripsit). Textus 200/205x105/110 (f. 170—201: 210x100), lin. 30 (atramento, inde a f. 170 colore purpureo lin.). Duo librarii scripserunt, alter l r -169 v litteris hybridis, alter 170 r —199 v litteris gothicis cursivis.
Initia singularum tragoediarum litteris magnis atramento et colore rubro depictis, variis ornamentis adiectis, omata sunt (76* et 149 r in forma piscis, 132 r colore caeruleo addito), eodem modo initia partium litteris minoribus minus omatis, inde a 166* simplicioribus rubris; 178 v parva littera init. caerulea exstat. Litterae init. singulorum versuum lineola rubra, inde a 170 lutea ornatae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia chart, praeligata et postligata ut in cod. F.33; insuper unum folium membr. praeligatum hodie numer. 1, et unum postligatum hodie numer. 202. F.76 r et 185 r lucis ope depicta sunt ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 262-263. 2 r -199 v . L. annaei senecae tragoediae novem et Octavia praetexta [ed. Io. C. Giardina, 2 voll. (1966)], cum scholiis margin, et interim, scriptis tribus manibus saec. xv 2 , ex quibus una singulis tragoediis argumenta margin, ad- scripsit, quae fere eadem sunt quae Lutatio grammatico adtributa in variis editt. leguntur: (2 r ) Lucij annei senece Traiedia [sic] p(ri)ma incipit. Scil(icet) hercules Jvrens: Soror tonantis, etc.; (24 v ) thyestes: Quis me Juror, etc.; (44r) phoenissae (cod.: Thebais): Ceci parentis, etc.; (55 r ) phaedra (cod.: Hypolitus): Ite umbrosas, etc.; (76 r ) oedipus: lam nocte, etc.; (94 v ) troades: Quicumq(ue) regno, etc.; (114 v ) medea: Dii coniugales, etc. (vss. 1012-1026 a librario omissos 132 r , addidit postea alia manus in marg. inf.); (132 r ) aga- memnon: Opaca linquens, etc.; (149 r ) octavia: lam uaga, etc.; (166 1 ) hercules oetaeus: Sator deorum, etc.; (199 v ) subscr.: Deo gratias. lucij. Annei. Senece. Cordubensis Tragedia explicit, feliciter. 1447. lr-v, 200 r -202 r variae manus cursivae saec. xv^xvi varia scripserunt: (l r ) duo excerpta ex flavh iosephi operibus <Ps.-Rufino Aquileiensi interpreted, scil. <de BELLO iUD. vh. 25): Josephus libro X°VII° antiquitatis Iudaice: Vallis aute(m) qua civitas - et aluminis [ed. Col. Agrippinae 1524, 320 b .36-321\2], et ant. jud. xvra. 6: Idem libro XVIII 0 : Juit aute(m) — et gen(us) [ed. laud. 198 b ]; <SENECAE HERCULES FURENS: VSS. 177—179); <HILDEBERTI CENOMANENSIS (?)), epitaphium senecae: Cura labor — ossa tibi [Riese 667; PL 171, 1446 (carm. 10); Walther 1, 3960 (cod. Voss, non laudatur)]; excerptum ex (BARTHOLOMAEO ANGLICO) DE PROPRIETATIBUS RERUM (XVIII. 87): Pulidb(us) si quidem absinthiu(m) — sapore moriu(n)tur [ed. G. Bartholdus Pontanus (Fran- cofurti 1601), 1106.14-19; ed. repr. 1964]; (l v , alia manu) <senecae tra goediarum argumenta decem versibus comprehensa): Su(m)ma tocius libri. Alcidem scribit tragedia p(ri) ma Jure (n) tem — Hercules oethei su(m)mas canit ultima Jla(m)mas; hieronymi balbi (f 1535) argumenta in senecae tragoedias (in quattuor priores, et 200 r -201 v lin. 12 in ceteras) [Hieronymi Balbi opera poëtica, oratoria ac politico-moralia collegit Jos. de Retzer 1 (1791), 247-252]; cetera pars 201 v vacat; (202 r , alia manu) solinus, collectanea rerum memo-
RABiLiuM i. 93-95 [ed. 2 Th. Mommsen (1895), 24.6-25.3]; versus (alia manu): Si bene perpendi qui(n)que su(n)t cause bibendi—ne perdantur sua jura (3 vss.) [cf. Walther 1, 17623]; Et propt (er) piluces reiterabo vices. Ce dit lalement; versus. Ecce borai(m) vinum (•••?). Venite (et) potemus. Oremus; Vinipotens sempiteme bache, qui nos potacione letificas - per eund(em) d( omi )n(u)mn( ostr)um bachum, quj viuit (et) regnat etc. Amen; <matheolulus, lamentationes: vss. 1219-20): Agrestem precibus ciuilem munere vinces/Ingenuam sola co (m)moditate loci [ed. A. G. van Hamel, Les Lamentations de Matheolus... 1 (Bibl. de 1’École des Hautes Etudes, fase. 85, 1892), 89]; (alia manu) Enfent oj/seux aymant les Jeuz (et) folie femme/ Est bien eureux sil deuient vieulx sans estre infame; (alia manu) Droconis ad portam quisquis sis Redde magistri — Budeqfue) belnense conferet hercle merum (4 vss.) [Dreux i Budé, f 1474] [ed. Lieftinck, op. laud. 1,94]. 202 v vacat. Varias lectiones ex hoc cod. marginibus ed. J. Fr. Gronovii (Amstelod. 1682) sub signo L adscripsit P. Burmannus, quod exemplar hodie in Bibl. Leid. adservatur (757 E 1). prov. : Gallia. poss.: <dreux i budé (?)>. - p. petavius (l r in angulo dextro sup.: Y.30). - alex. petavius (cum complures codices tragoedias Senecae continentes pos- sideret, numerus huius codicis incertus est, cf. Catal. Petav., 77 r ; de Meyïer, Petau 126). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Golom. num. 57; CMA 2, 2382.57). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 57). — bibl. leid. (scidula num. 57; catal. an. 1716, p. 375, num. 99: L. Annei Senece trajedia [sic] prima, scil. Hercules Furens, etc.). litt.: Lieftinck, Mss datés 1,94 (num. 218). VOSS.LAT.F.IOO - PROCLUS Chart, (f. 1-60, 64-67, 153-284: Briquet 3407, sed f. 179/186: Briquet 3409; f. 61-63, 68-80: sim. Briquet 99, sed sine littera B; f. 81-152: Briquet 3447; f. 285-317: Briquet 3432), saec. xvi 1 , 285x205, fol. 317. 8 v (1-80)+ 19 vi (81—308) + (vi—3) (309—317). Septem priores fasciculi, tertio excepto, exhibent verba reclamatoria quae dicuntur, a librario ipso scripta, ut et inde a 93 v fere omnia folia. Manus saec. xvn folia in medio marg. dext. numeravit. Textus 230/235 x 145, lin. 28-34 (f. 1-24); 245/230 x 140, lin. 21-34 (f. 25-76); 215x125, lin. 30 (f. 81 v -317). Tres librarii scripserunt, ut videtur, primus l r -25 r lin. 5; secundus 25 r lin. 5 - 76 v (nisi 4+ lin. 8 - 54 r lin. 10 alia manu scripta sunt); tertius 81 v -317 r . Littera cursiva. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 12 a; insuper unum
folium chart, (nescio an eiusdem generis atque f. 1) praeligatum, hodie numer. 1*; in fine codicis exstat scidula ex folio membr. postligato, hodie numer. 318. l r -317 r . proclus, commentARH in platonis timaeum, interprete anonymo saec. xvi 1 ineuntis [teste R. Khbansky, op. infra laud.]: (l r ) Procli suesoris [sic, lege: successors] in Timeu(m) Platonis Liber primus: Intentum dialogi. Q(uo)d quide(m) intentum platonici timp. a tota naturali speculations dependet - ostendemus esse n(ost)rum ordinem; (75 r med.) lib. n: Proemiu(m) timp duor(um) capitulo- r(um) traditions (m) facit, etc.; librarius secundus desinit 76 v lin. 12 in verbis: nos autem oportet ad magis consuetum, cetera 76 v parte et 77 r -81 r vacantibus; tertius librarius 81 y iterum ab initio libri n incipit scribere; (189 v ) lib. m: Mu(n)du(m) alit(er) quids(m) ratio, etc., cuius textus in fine turbatus est, quod iam adnotavit manus paulo posterior, cf. adnotationes margin. 296 v , 30 l v , 317 r . Marginibus adscriptae sunt adnotationes manibus paulo posterioribus. 317 t vacat. A. Birkenmajer, Przyczynki do historyi filozofii Sredmowiecznej (Contributions i 1 histoire de la philosophic du moyen-age, vid.: Bulletin de l’Acad. des Sciences de Cracovie, 1917), 74; id., Vermischte Untersuchungen zur Geschichte der mittelalterlichen Philosophic I: Der Brief der Pariser Artistenfakultat über den Tod des hi. Thomas von Aquino (Beitr. z. Gesch. d. Philosophic d. Mittelalters. Bd. 20, Heft 5, 1922), 11 sqq. (p. 12-13 edidit initium textus Vossiani usque ad f. l v lin. 1); 211; R. Klibansky, Ein Proklus-Fund und seme Bedeutung (SB Heidelberg, Philos.-hist. Kl., Bd. 19, Abt. 5, 1929), 20, adn. 1. prov.: Italia (septentrionalis). poss.: Giovanni baptista RASARio (1517—78) (1 * r : Est Io. Baptistas Rasarii; nomen postea atramento deletum est; 318 r : Rasarius; fortasse codex eius iussu conscriptus est). — pierre-michon bourdelot (l r marg. sup. ad dextram. Bourdelot; cf. Catal. Bourdelot f. 12 v : Procli in Timaeum Platonis commentarii, Latine redditi.fol.; Omont, Catalogue Bourdelot, 94, num. 193; K. A. de Meyïer, Notes sur quelques manuscrits de Pierre Bourdelot conservés a Leyde (Scrip torium 3, 1949), 258 sq.).-<CHRisnNA sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 29; CMA 2, 2354.29). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 29). - bibl. leid. (scidula num. 29; catal. an. 1716, p. 375, num. 100: Procli suasoris in Timaeum Platonis libri, Latine redditi, etc.). VOSS.LAT.F. 101 - SENECAE TRAGOEDIAE Membr., saec. xv*, 285x195, fol. 196. 2 vi (1-24)+ (vi-l) (25-35)+6 vi (36-107)+(vi-l) (108-118)+5 vi (119-178)+v (179-188) +iv (189-196). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent fere in medio marg. inf.
a librario ipso scripta; folia priora singulorum fasciculorum numeravit aj—a VI , b|—b V i, etc. manus eiusdem temporis. Textus 205 x 120 (f. 1—83) et 210x 120 (f. 84-195), lin. 30 (colore rubro lin.). Littera gallica hybrida (cf. codd. Leid. BPL 45A et Voss. Lat. Q. 31). F.l r littera init. magna auro depicta coloribus caeruleo et rubido ornata, adiectis frondibus aureis, quae super marginem paginae excurrunt; initia ceterarum tragoediarum litteris minoribus bicoloribus (rubro caeruleoque coniunctis: 22 v , 145 r , 162 r ) vel simplicioribus caeruleis (128 v : rubra) distin- guuntur; litterae init. singulorum versuum lineola lutea ornatae sunt. Inscrip- tiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 33; insuper unum folium praeligatum membr. eiusdem generis atque codicis folia, hodie numer. 1 *. l r -195 r . l. annaei senecae tragoediae novem et Octavia praetexta [ed. Io. C. Giardina, 2 voll. (1966)]: (l r ) Tragediar(um) anei Senece. Prima hic incipit que dicitur h(er)cules forens, et est capitulum primum: Soror tonantis, etc. (3 r vss. 125-161 omittuntur); (22 v ) thyestes: Quis meforor, etc.; (41 r ) phoe- nissae (cod.: thebais): Ceci parentis, etc.; (52 v ) phaedra (in cod. sine titulo; manus saec. xvii (petri scriverii ut opinor) marg. sup. addidit: Hippolytus): Ite umbrosas, etc. (70 r vss. 1048-1075 omittuntur); (73 v ) oedipus (cod.: thebais): lam nocte, etc.; (91 v ) troades: Quicu(m)q(ue) regno, etc.; (lll r ) medea: Dij coniugales, etc.; (128 v ) agamemnon: Opaca linqueris, etc.; (145 r ) octavxa: lam uaga, etc.; (162 r ) hercules oetaeus: Dator [sic] deorum, etc.; (195 r ) subscr.: Expliciu(n)t. Traiedie [sic] Senece. Deo gracias. Librarius ipse, ut videtur, hic illic glossas et scholia interim., et varias lectiones, petrus scriveriis (f 1660), et ipse varias lectiones addidit, quas plerasque ut et quas librarius ipse scripse- rat, inseruit in edit. Senecae tragoediarum (Lugd. Bat. 1620). F. ll r manus saec. xvii marg. adscripsit sententiam menandri iuxta Her. Fur. vs. 655-656: Quod foit durum pati, etc. [vs. 859: ed. S. Jaekel (1964), 82]. Collationem cod. Vóss. sub signo V marginibus edit. Fr. Raphelengii (Antv. 1607) adscripsit J. Fr. Gronovius, quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Leid. (755 G 14); sub signo A marginibus edit. Hier. Commelini (Heidelb. 1589) Nic. Heinsius (ibid. 756 G 19; p. 53 adnotavit Scriverium codice usum esse); Thyest. inde a vs. 968, Phoen., Oed., Here. Oet. inde a vs. 1767 in marg. edit. J. Gruteri (Heidelb. 1604) contulit Is. Vossius (ibid. 756 G 22). Videtur esse alter codex ex Vossianis duobus, quos laudat J. Fr. Gronovius, cf. eius adnott. in edit. 1682; L. Annaei Senecae Tragoediae, ed. Fr. Leo, vol. 2 (1879), 339 adn. prov.: Gallia (septentrionalis ?). poss.: Johannes MASSELiN canonicus Rothomagensis (195 r sub subscr.: pro mag (ist) ro Iohanne masselin can(oni)co Rothomagen (si) (saec. xvi 1 ; nomen Iohanne masselin scriptum est in rasura fortasse a Masselin ipso; cetera inscrip- tionis pars scripta esse videtur a librario ipso, qui codicem descripsit pro illo canonico, cuius nomen a Masselin erasum est; ope luminis quod infra


14v_32r. gennadius massiliensis, de viris illustribus liber [ed. Richardson supra laud. 58-97; cf. xix, num. 59]: (14 v ) Incipiunt cap(itu)la in libro gennadii p(res)b(ite)ri de illustrib(us) uiris [ed. laud. 58-60; in cod. capp. 1-97; omit- tuntur 30, 87, 93 edit., 100 edit, in cod. prius adnotatum, postea deletum est; post Gennadius presbiter librarius ipse addidit: hie ipse qui hunc edidit libru(m)]; (15 r lin. 15) Incipit liber Gennadii p(res)b(ite)ri de illustribus uiris: Iacobus cogno- m(en)to sapiens, etc. 32 r -39 r . isidorus hispalensis, de viris illustribus liber [Bibliotheca Eccle- siastica, ed. J. A. Fabricius (1718), 49-58 (vel Nn-Pp v )]: (32 r ) Incipiunt cap (i- tu)la in libro s(an)c(t)iysidori ep(iscop)i de illustribus uiris (33 capp.); (32 v lin. 5) Iosius cordubensis, etc. 39r_74v. cassiodorus, institutiones [ed. 2 R. A. B. Mynors <1961 >, <3>-85; cf. xlii; xlvi (cod. k)]; (39 r hn. 6) Incipitp(re)fatio cassiodori senatoris in libro de institutione diuinaru(m) script (ur) aru (m): Cum studia - breuit(er) intimatum. Explicit prefatio [ed. laud. <3>-9.18]; (42 r lin. 11) Incipiunt capitula libri primi [ed. laud. 9.22-10.10 (capp. i-xxiii)]; (lin. 27) Incipit liber cassiori [sic] senatoris indicans quo ordine diuini in lectionib (us) assumendi sunt libri, simulq (ue) ostendens doctores qui sup(er) qu(i)b(us) script(ur)is explanauerint, quaq(ue) cautela diuina auctoritas legenda sit, uel emendanda sit, queq(ue) synodi recipiantur [ed. laud, xlvi]; (42 v lin. 2) lib. i: Primus diuinarum scripturarum codex, etc.; (65 v lin. 3) index capp. lib. n [ed. laud. 10.11-11.2: capp. xxiiii-xxxiii]; (lin. 17) lib. n. Post unam lineam vacuam: 74v_134v. AUR. AUGUSTINUS, RETRACTATIONES [ed. P. Knöll (GSEL 36, 1902), 1-204]: (74 v lin. 22) Incipit prologue s(an)c(t)i augustini ep(isop)i in libris retractatioruim: lam diu est quodfacere cogito, etc.; (75 v Hn. 22) index capp. Hb. i; (77 v lin. 3) Hb. i: Cum ergo reliquissem, etc.; (114* Hn. 10) n. Post duas Hneas vacuas: 134v_135v_ beda, HISTORIA ECCLESIASTICA GENTIS ANGLORUM, pars posterior (ubi tractatur de Ubris a se ipso scriptis): Excerptum ex eccl(es)iastica historia anglor(um): in q(u)o om(n)ia opuscula bede p(res)b(ite)ri demonstrantur. Cum uenerabilis beda p(res)b(ite)r eccl(es)iastica(m) histona(m) anglor(um) p(er)- scripssisset: ad ultimum sic intulit dicens: Hec de hystoria ecclesiastica, etc., usque ad finem [ed. C. Plummer 1 (1896), 356-360]; cetera pars 135 v vacat. M. L. W. Laistner, A Hand-list of Bede Manuscripts (1943), 110. prov. : GaUia (?). poss.: is. vossius (Catal. Golom. num. 93; CMA 2, 2418.93). - ger. vossius (Gatal. VossH num. 93). - bibl. leid. (scidula num. 93; catal. an. 1716, p. 375, num. 103: Hieronymi Presbyten liber de scriptonbus ecclesiasticis, etc.). litt.: Lambert 2, 441 (num. 260).
15 VOSS.LAT.F.104 - ISIDORUS HISPALENSIS, PAULINUS NOLANUS, CICERO, BEDA Membr., saec. xn 1 , 275x200, fol. 206. 9 rv (1-72) + (rv-l) (73-79)+5 rv (80-119) +viii (120-135) +iv (136-143) +(iv-l) (144-150) +7 iv (151-206). F. 124—131 perperam ligata inter f. 123 et 132, legi debent post f. 206. Textus 225/235 x 130/145, lin. 33 (f. 1-49, 56-103, 135), 34 (f. 50-55, 104-123, 132-134), 37 (f. 124—131, 136-206) (stilo lin.); f. 49—56 insuper ad perpendi- culum lineata sunt ita ut distinguantur duae columnae. Duo librarii scrip- serunt, ut videtur, alter l r -123 v , 132 r -135 v , 151 r -163 v , 199 r -206 v , alter 124 r - 131 v , 136 r -150 v , 164 r -198 v . Minuscula sub-carolina. Litterae init. maiores aut minores coloribus rubro, caeruleo, viridi interdum luteo depictae et ornatae (inde a 60 r color luteus deest); in textu litterae init. rubrae. Inscriptiones rubrae (l r : viridis; 163 v inscriptio verbis rubris et caeruleis alternis composita est). Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum, iussu p. petavii confectum, qui tergo titulos adscripsit); unum folium chart, praeligatum tegumento adglutinatum, et duo folia chart, postligata, ex quibus alterum tegumento adglutinatum est. l r -94 v . ISIDORUS HISPALENSIS, <MYSTICORUM EXPOSITIONES SACRAMENTORUM Seu quaestiones in vetus testamentum) [PL 83,207-424]: (l r ) (P)rologusysidori ep(iscop)i hispalensis: Historia sacrs legis n(on) sine aliq(u) a p (re) nuntiatio (n)e, etc.; index capitum (ut et in initio aliarum partium); (l v ) in Genesim: Creatura celi (et) t(er)rs (...) intelligam(us). Principiu(m) Chr(istu)s e(st), etc.; (34 r ) in Exodum; (48 v ) in Leveticum; (55 r ) in Numeros;; (65 r ) in Deutero- nomium; (69 v ) in Josue; (73 v ) in Judices; in Ruth omittuntur; (80 r ) inReges; (93 v ) in Esdram; (94*) in Macchabaeos; (94 v ) subscr.: Explic (it) f elicit (er) chr(ist)o gr(ati)as auditori meo.q(ui) p(re)ce(m), exaudiu(m), deuocione(m) c(om )pleuit.amen. Cf. Stegmüller, RB 5233, 5236, 5239, 5242, 5245, 5247, 5250, 5255, 5259, 5261 (non laudatur cod. Voss.); Diaz y Diaz, 121 (laudat cod. Voss.). 94 v -123 v , 132 r -135 v . anonymi commentarius in proverbia salomonis, in ECCLESIASTEM, IN LIBRUM SAPIENTIAE, IN LIBRUM IESU FILH SIRACH (94 v ) Ifld- piunt Parabolg Salomonis: Intellect (us) sacri eloq(ui)i int (er) textu (m) — abscondat [Gregorii Magni Moral, in lob xxi. 1,1: PL 76,187 B], In hoe libro p(ro)u(er)- bioru(m) Salomonis eloq(ui)a q(ua)m mistice (...) Parabolg salomonis filii d(aui)d regis isr(ae)l [Prov. 1,1]. Absit eni(m) ne h(oc) loco parabola(m) illud musics organu(m) sentiam(us), etc.; (109 v ) in Ecclesiastem: Salomonis lib(er) huic op(er)i subiungitur, qui eccl(esi)astes appellatur — diffiniuit. Verba eccl(esi)astes filii dauid regis isr(ae)l. Vanitas uanitatu(m) (...) [Eccles. 1-2]. Rectus namq(ue)
indiscretione, etc. (116 r lin. 15-23: Florebit amigdalus — ordinem amisit leguntur in cod. Bibl. Casinensi 439, p. 196-7 (saec. x), vid.: Codicum Casinensium Manuscriptorum Catalogus... ree. D. Maurus Inguanez, 3 (1940-41), 52); (116 v ) in lib. Sapientiae: Incipit p(re)fatio de libro Sapientie: D(omi)n(u)s n(oste)r ih(esu)s chr(istu)s in eo qttod uirtus (et) sapientia d(ei) e(st) — de iudicio ad iudiciu(m) p(er)uenire. Explicit tractat(us) de libro Sapientie; (121 r ) in lib. lesu filii Sirach: Prefatio in libro lesu Jilii Sir ach. Qui textum consid(er)at — mittunt. Qug nimirum — ligatur. Sc (ri)ptura eni(m) — p(ro)ph (et) aru (m) [Gregorii Magni Moral, in lob rv, ex cap. i et v(i): PL. 75,633 B 5—10, C 9 — 634 B 2, 637 C 9 — 638 A 3]; sequitur index capitum, deinde (12l r ): Timenti d(omi)n(u)m b(e)n(e) erit - ex s(an)c(t)o sp(irit)u locutos (135 v ), post quae verba p. petavius adno- tavit: Hactenus Isidorus (an recte ?), idem 94 v margini adscripsit: Quae sequuntur inter opera Isidori edita non sunt (pace P. Lehmann, Mitteilungen aus Hand schriften 1 (SB München, Philos.-hist. Abt. Jahrg. 1929, Heft 1), 16, qui dicit has adnotationes scriptas esse a Fr. Modio). 136 r -139 v . paulini nolani epistula ad severum i Ep(isto)la s(an)c(t)i paulini ep(iscop)i nolensis ad severum: Et excusandu(m) putasti, etc. [est epist. v: ed. G. Hartel (CSEL 29, 1894), 24-39]. Post octo lineas vacuas: 139 v . <epigramma de roma>: Roma tui ueteres dum iam uixere quirites, etc. (4 vss) [L. Bertalot, Die alteste gedruckte lateinische Epitaphiensammlung (Collectanea variae doctrinae Leoni S. Olschki..., 1921), 15, num. 28; Walther 1, 16875]. 140 r -150 v med. m. tullius cicero, cato maior seu de senectute: (139 v ) M. T. A. Tulii Ciceronis Cato Maior de Senectute; (140 r ) O tite, si quid ego, etc. [ed. P. Wuilleumier (1940), <128>-184]: sine subscr.; cetera pars 150 v vacat. W. Gemoll, Zwei neue Handschriften zu Ciceros Cato Maior (Hermes 20, 1885), 331 sqq. [cod. v]; B. Dahl, Zur Handschriftenkunde und Kritik des ciceronischen Cato maior I: Codices Leidenses (1885), 8; ed. 10 et ed. 11 J. Sommerbrodt, praef. ed. C. Simbeck (1912), 18; P. Wuilleumier, Cicéron Caton 1’Ancien (1940), 106 [cod. v]; ed. 2 (1969), 63; <81 >. 151 r —163 v . m. tullius cicero, LAELius sive de amicitia: Marei ciceronis li(ber) de amicicia: Quintus Mucius, etc. [ed. C. F. W. Mueller (M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia, pars 4, vol. 3, 1910), 162-196]; (163 v ) subscr.: Explic(it) hic docti pulcher codex Ciceronis. Post duas lineas vacuas: 163 v -206 v , 124 r -131 v . beda, de tabernaculo libb. i-m dice(n)s ite(m) d(e) ilia [ed. D. Hurst (CC 119A, 1969), <5>-137.1716]: (163 v lin. 11-26) index capitum et inscriptio: Incipit expositio venerabilis Bedae presbiteri super Taber- naculum testimonii; cetera pars 163 v vacat; (164 r ) I: Loquturi iuuante d(omi)no de figura tab(er)nac(u)li, etc. Omittuntur (125 v linn. 22) nulla lacuna indicata, m vestitur, ut — castitatis custodiam [ed. laud. 109.650-120.1067], M. L. W. Laistner, A Handlist of Bede Manuscripts (1943), 72; cf. Stegmüller, RB 1602.

VOSS.LAT.F. 106 - MARTIALIS Chart. (Briquet 7686), an. 1470,287 x 153, fol. 154.14 v (1-140) +ra (141-146) + rv (147-154). Fasciculi verba reclamatoria quae dicuntur, exhibent a librario ipso scripta in med. marg. inf. F. 1-8 plus minusve lacerata sunt; mavima pars f. 1 hodie deest. Folia codicis numeravit manus saec. xvn ordine usque ad 142;numeri 143 et 144 desunt (a compactore desecti ?), sequuntur perperam 149 et 150, ceteri desunt. Textus 205/210 X 90, lin. 35-37. Scripsit ludovicus sutrinus litteris humanisti- cis cursivis (cf. 139 r ). Litterae init. et inscriptiones rubrae. Tegumentum saec. xvm (chart, varii coloris ut in cod. praec., tergum: mem- bran.); tema folia praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. F.139 r lucis ope depictum est ap. Lieftinck, Mss datés 1, tab. 433. l r -154 v . m. Valerius MARTiALis, epigrammata [ed. W. Heraeus (1925)]. Exceptis paucis litteris inscriptio hodie deest primo folio mutilo; (l r ) liber de spectaculis qui dicitur, in quo omittuntur epigr. 21b; 28,8-9; 29; 31-33 [ed. laud.]; 28,13-14 leguntur post 30; (4 1 ) hb. i, qui praebet epigrammata hoe ordine: 1—15; 42—49,8 ; 22; 60; 61; 49,9—59; 66; 84—86 ; 62—65; 67; 68; 70; 71; 74; 80-83; 72; 73; 75-79; 40; 41; 69; 87-94; 96-102; 16-19; 21; 23; 103; 24-39; 104-118; inter 39 et 104 inserta sunt (15 r -21 r ) iv. 25-68; (23 r ) n; (32 r ) m; (42 v ) iv, ex quo libro epigr. 25-68 leguntur in lib. i, vid. supra; inter 88 et 89 exstant(47 r ) <Ps.-Martialis, versus de habitatione ruris): rure morons quid agam — lucubrata camenis [Riese 26; Walther 1, 16941; G. Kölblinger, “VersusPanos” und “De Rustico” (Mittellat. Jahrbuch 8, 1973), 18; 21; 25; 26 (cod. L,)]; (47*) v (om. 43); (57*) vi (om. 33-36); (67 r ) vn; (78*) vm (om. 55); (89 r ) ix; (102 r ) x (om. 12; 20; 58-60, quae altera manus marg. inf. 109 v adscripsit); (115 r ) xi; (127*) xn, cuius in fine (139 r ) subscr.: Marei Valerij Martialis Epygrammaton Liber duodecimos Jinit. incipiunt in folio sequenti distycha carmi(n)a eiusdem, et post unam lineam vacuam: Transcriptus (et) finitus est libellus iste p(er) me ludouicum sutrinum in alma urbe feliciter regnante paulo II 0 pont. Max. sub anno 1470. 12 calendas Maias; 139* vacat; (140*) lib. xm (cod.: M. Valerij Martialis Incipit Zenia [sic] de delectatio (n)e Scripture) (om. 9, 72, 95, quae alia manus in marg. add.); (145 v ) xrv (om. 66); (154 v ) subscr.: M. V. M. Epigra (m) maton Libelli Finiunt. Variae manus eiusdem temporis marginibus adnotationes adscripserunt. Martialis, ed. F. G. Schneidewin (1842), lxxvi.

Bibl. Leid. (764 C 17); idem fecit, ut videtur, in marg. ed. loan, de Laet (Amstelod. 1649) (761 B 4); idem fecit in altera exemplari Fr. Oudendorpius (761 B 5). Contulit S. Havercampius in usum Joh. Poleni, cf. M. Vitruvii Pollionis Architectura... cum exercitationibus notisque novissimis Joannis Poleni... studiis Sim. Stratico 1.1 (1825), 115, num. xn. Vitruvius, ed. V. Rose et H. Müller-Strübing (1867), x [cod. 1]; ed. 2 V. Rose (1899), ix; P. Ruffel et J. Soubrian, Recherches sur la tradition manuscrite de Vitruve (Annales publiées par la Faculté des Lettres de Toulouse. Pallas 9, 1959), 6 et passim, praesertim 121 sqq. lll v vacat. H2 r ~v (ex altera cod. saec. xii). computi fragmentum: (112 r ) Locus concurren- tium propius est iste. In quacumque feria viiii.k (a) l.april (is) euenerit (...). Locus epactarum e(st) iste. Quecumq(ue) him in xi k(a)l.april(is) incident (...). Si nosse desideras termim(m) septuagesimalem, contemplator (...). (112 v lin. 2) Si uis cognos- cere terminu(m) pascale(m), calcula lum(m) ian(uarii), etc., cum tabellis ad sinistram 112 r ; (lin. 9) Terminus Paschalis: None aprilis norunt quinosj — Quindene constant tribus adeptis (auctore pacifico veronensi ?) [ed. G. G. Meersseman-E. Adda, Manuale di computo con ritmo mnemotecnico dell’ arcidiacono Pacifico di Verona (f 844) (Italia Sacra 6, 1966), 80 (ex cod. Florent. Laur. 16, 39)]. prov.: Germania (occidentalis) vel Belgium. poss.: l r : Liber iste perti.net ad librariam Cap(itu)li eccl(es)ie <bithuricensis'y (?) (partim deleta postea titulo superscripto). - is. vossius (Catal. Colom. num. 95; CMA 2, 2420.95). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 95). - bibl. leid. (scidula num. 95; catal. an. 1716, p. 376, num. 107: Vitruvii de Architectura, etc.). litt.: F. Peeters, Le ‘Codex Bruxellensis’ 5253(b) de Vitruve et la Tradition Manuscrite du ‘de Architectura’ (Mélanges F. Peeters 2, 1949), 124. VOSS.LAT.F. 108 - CASSIODORUS, CYPRIANUS, ERIUGENA, PS.-HIERONYMUS Membr., saec. xi-xn, 280 x 185, fol. 98. 11 rv (1-88)+2 folia (89-90) + iv (91—98). Folia numeravit manus saec. xv numeris 4-100 (hodie 1—97). Textus 205/210X 125, lin. 40 (stilo lin.). Octo librarii scripserunt ut videtur; primus l r —23 v ; secundus 25 r —56 v ; tertius 57 r -84 r lin. 2; quartus 84 r lin. 4-13; quintus 84 r lin. 14-88 v ; sextus 89 r —90 r ; septimus 91 r —97 v lin. 12; octavus 97 v lin. 13 — 98 v ; librarii quartus, quintus, sextus, octavus pauli posteriores scrip- sisse videntur, scil. saec. xii, textum a vetustioribus librariis non scriptum vel imperfectum relictum supplentes. Littera carolina-gothica. Initia singulorum operum vel librorum ornata litteris init. rubris plerisque
ornatioribus, singulorum capitum litteris init. minoribus et simplicioribus rubris; litterae init. quae exstant 87 r , 87 v , 89 r , 89 v , 97 v , 98 r , 98 v colore rubido alio modo depictae sunt. Inscriptiones rubrae. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F.12a; insuper unum folium chart, vetustum praeligatum hodie numer. I. Olim codex ligatus erat integumento membran. diploma bituricence gallice scriptum continente, quod m. aug. an. 1886 codici ademptum hodie in cod. BPL 2513 inter diplo- mata gallica adservatur. F.16 v lucis ope depictum est in opere cui nomen: MGH Poet. Lat. Medii Aevi 4.2 in fine. l r . index a p. petavio scriptus (pace P. Lehmann, Mitteilungen aus Hand schriften 1 (SB München, Philos.-hist. Abt., Jahrg. 1929, Heft 1), 16 sq., qui dicit indicem a Franc. Modio scriptum esse). l r —15 r . cassiodorus, de anima liber: (l r ) Incip(it) lib(er) magni aurelii cassiodori semtoris de anima. Incipiunt tituli, sequuntur tituli xviii, deinde: Incip(it) lib(er) magni aurelii cassiodori senatoris: Cum iam suscepti op (er) is, etc. [ed. J. W. Halporn (Traditio 16, 1960), 68-109]. J. W. Halpom, The Manuscripts of Cassiodorus ‘De Anima’ (Traditio 15, 1959), 386. 15 r -23 v . cypriani opuscula nonnulla sincera et supposita: (15 r ) <Ps.-cypria- nus, cena) : Quidam rex nomine Iohel nuptias faciebat, etc. [ed. K. Strecker (MGH Poet. Lat. Medii Aevi 4.2, 1914), 872-898, cf. 866 (cod. L)], sine unscr.; (17 r ) expl.: Explicitis omnib(us) dom (os) suas repecier (unt). Deo gr(ati)as amen, manus paulo posterior addidit varias lectiones et correctiones interim.; (17 r ) ad vigilium de iudaica incredulitate libellus: Incipit liber ad Vigilium de iudaica incredulitate (et) sup(er)sticio(n)e gentilium: Scio, Vigili sanctissime, ab or dine, etc. [ed. G. Hartel (CSEL 3, 1871), 119-132]; (20 r ) epist. 13: Cyprianus rogatiano pr(es)b(iter)o et caet(er)is confessorib(us) fr(atr)ib(us) salute(m). Etia(m) pride(m) uob(is), etc. [ed. G. Hartel (CSEL 2, 1871), 504-509]; (21 r ) <Ps- gyprianus), adversus iudaeos: Incip(it) aduersus iudqos: Attendite sensum intelligentia(m), etc. [ed. G. Hartel (CSEL 3, 1871), 133-144; Novatiani opera, ed. G. F. Diercks (CC 4, 1972), <265>-278; cf. 185; 261 (cod. V vel v)]. 24 r-v vacat. 25 r -51 r . TERTULLiANUS, <apologeticum> : (25 r ) Incip(it) Lib(er) tertulliani: Si non licet nobis romani imp(er)ii antistites, etc. [ed. E. Dekkers (CC 1, 1954), 85-171], cum emendationibus et scholiis manu eiusdem temporis. Ed. S. Havercampius (1718), praef. ad lectorem p. 6; ed. Fr. Oehler (1854), passim; J. van Vliet, Studia palaeographica (Mnemosyne 18, 1890), 57; ed. H. Hoppe (CSEL 69, 1939), xii; xlviii; (cod. T); ed. E. Dekkers supra laud. [78].
Post unam lineam vacuam: 51 r -84 r . iterum cypriananea : (51 r ) <maximi taurinensis homiliae duae in festivitate S. Cypriani>: (51 r ) S(an)c(t)i Ciprianifestivitate(m) sicutin om(n)ibus notum e(st), etc., (51 v ) In martirio beatissimi cipriani, etc. [PL 57,423 A — 424 A; 425 G - 428 A: hom. 79 et 80]; (52 r ) Ps.-cyprianus, cena ut supra 15 r sqq. (inscr.: Incip (it) cena cipriani); (54 r ) idem, adversus iudaeos, ut supra 21 r sqq. (inscr.: Incip (it) adversus iudeos); (56 v ) cyprianus, ad quirinum, vel vulgo testimonia: Incip (it) lib (er) cipriani ad quirinum primus: Ciprianus quirino filio salutem. Obte(m)p(er)andum juit, etc. [ed. R. Weber (CC 3.1, 1972), <3>—179]; (61 r ) lib. ii; (69 v ) iii; singulis libris praemittitur index capitum. 84 r -90 r . passio s. ausonii engolismensis: Incip(it) passio s(an)c(t)i Ausonii engolismensis ep(iscop)i: S(an)c(t)us itaq(ue) ta(m) d(e)o, etc. [edita ex hoe cod. in: Analecta Bollandiana 5, 295—312; BHL 827]. 90 v vacat. 91 r -96 r . <Ps.-origenis, immo iohannis scoti eriugenae homilia in prologum euangelh iohannis>: Omel(ia) origenis p(res)b(ite)ri: In p(ri)ncipio erat uerbu(m) (...) [Ioh. I. 1]. Vox sp(irit)ual(is) aq(ui)lg auditu(m) —finis p(ro)- ph(et)icaru(m) uisionu(m). Cui (...) amen [PL 122,283 B — 296 D], G. Morin, Les Homilies latines sur S. Matthieu attribuées è. Origène (Revue Bénédict. 54, 1942), 6; cf. Stegmüller, RB 4959 (cod. Voss, non laudat). 96 r -98 v . <Ps.-hieronymi, immo paschasii radberti) (cf. C. Lambot, L’Homé- lie du Pseudo-Jéröme sur 1’Assomption... (Rev. Bénédict. 46, 1934), 265 sqq.) EPISTULA AD PAULAM ET EUSTOCHIUM DE ASSUMPTIONE B. MARIAE VIRGINIS: Incip (it) s(an)c(t)i ieronimi p(res)b(ite)ri de assu(m)p(tione) s(anctae) mariae: Cogitis me, usque ad p(er)qua(m) largo [ed. A. Ripberger, Der Pseudo-Hiero- nymus-Brief IX ‘Cogitis me’ (Spicilegium Friburgense 9, 1962), 57-72.2]; Cetera desunt. Hie illic ad initium aliquot operum manus saec. xvi 2 adnotationes margin, scripsit. prov. : Gallia (Biturica ?). poss.: p. petavius (l r in angulo sup. dextro: MAS). — alex. petavius (num. 817, cf. Catal. Petav. 5 r , 5 V , 30 r , 29 r , ll r , 8 V ; de Meyïer, Petau 22; 126). - <Christina sueciae regina>. — is. vossius (Catal. Colom. num. 94; CMA 2, 2419.94). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 94). - bibl. leid. (scidula num. 94; catal. an. 1716, p. 376, num. 108; Magni Aurelii Cassiodori senatoris liber de anima, etc.).

insertum inter 15 et 16). Plurima folia verbum reclamatorium quod dicitur, exhibent. Librarius ipse omissis foliis novem prioribus quae indicem continent, folia numeravit, non semper recte: duo folia bis 39 (hodie 39 et 39a), folia post 90 perperam 79, 90, 91 etc. (hodie 91 etc.) numeravit. Textus 225/240x140, lin. 23-24. Littera cursiva italica. Tegumentum saec. xvi/xvii (membr. flexibile, olim duobus vinculis ex corio confectis munitum); 4 folia chart, praeligata et 3 folia postligata eiusdem chart, atque f. 91-99, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Ir—i 75 v . historia hierosolymitana inde a Godefrido de Bullion usque ad Fredericum n Imperatorem (an. 1099-1228): I vacat; (1 *—9 X ) Tabula Com- pendiosa totius historiae vel gesta contenta in hoe volumine; 9 xV vacat; (l 1 -^) De mirabili nece Turcorum • G (odefridus) igitur cutn equitibus et peditibus — Cartusien (sis) et Astricien(sis) or dines inchoa(n)t. Explicit Liber X de Captione Hierusalem [cf. Guilelmi Tyrensis historia Hierosolymitana, lib. vin, capp. 19-24: PL 201.427 C - 434 A]; (4 r -13 r ) Incipit Liber XF U,) : PQincipibus (?)> peregrinis in urbe Hierusalem - Urbano uero Romae sedente. Restat mine sequenti libro de Baldouino eius fratre et successore narrare (19 capp.) [cf. op. laud., lib. ix]; (13 v —27 v ) Incipit liber XIIII (ug> : De itinere Baldouini in Hierusalem pro regno suscipiendo. Mortuo Principe Godefrido - multa infortunia prouenere (34 capp.) [cf. op. laud., libb. x-xi]; (27 v -32 r ) Incipit liber XVIII: Qualiter Beomundus captus est ab Adamanto Turchorum. Prosecuta hucusq(ue) historia quatuor de proximis precedentibus libellis - ad horam tertiae apparuere (10 capp.) [cf. op. laud., lib. ix. 21; x. 24.25.29.30; xi. 1.4.6.]; (32 r -36 v ) Incipit liber XVIIII ,ut> : De transitu Baldouini ultra Eufratem, et magna pr(da cum Turchis. Non post multum tempus — iure hereditario possidendam (7 capp.). Sequitur de electione Baldouini de Broch Comitis Ragen(sis> in regem Hierusalem [cf. op. laud., lib. xi. 7.8.11.18.22]; (36 v —52 v ) Incipit liber XX^K De Baldouino tercio exaltationis Regis Hierusalem et fratribus eius. Baldouinus Ragen- (sis) Comes cognomento — Regni vero Baldouini secundi regis Hierusalem Anno VI (25 capp.) [cf. op. laud., lib. xn.1-7.9-12.14.17-25; xm.1.3-7.11.13.14]; (52 v -60 v ) Incipit liber XXIII (ut) : Qualiter Baldouinus a carceribus liberatus est, et ad obsidionem Dalap perexit. Contingit preterea ipso anno — Hunc restat de negotiis Antio- chae recitare (17 capp., quaedam alia deperdita sunt librario adnotante 55 r : Hie aliquam Paginam caret) [cf. op. laud., lib. xm.15.16.18.24.25.27.28; xrv. 1-3]; in fine librarius adnotavit (60 v ): Finis examplaris. Sed ut credo non operis, quare nee in sequentibus dicitur qualiter de Puella Constantia Beomundo pnmum filia superstito actum sit. Sequitur pars altera de rebus gestis an. 1131-1228: (60 v -65y) Coronato igitur Fulcone Hierusalem rege und. cum coniuge sua — qualiter terram perdidit, dicetur (11 capp.) [haec et quae sequuntur deprompta esse videntur ex chronico gallice scripto auctorum ernoul (de gillet ?) et bernardi thesaurarii, cf.
ed. M. L. de Mas Latrie, Chronique d’Ernoul et de Bernard le Trésorier (1871), 11.15—34: EtFoukes et safemme furent couronné en Jerusalem, etc.]; (65 v —78 v ) Incipit liber XXVJ: Qualiter Saladinus liberatus est è carceribus, et miles effectus. Fuit olim Saracenorum quidam Prepositus in Damasco - in Italia occurrit (24 capp.) [cf. op. laud., capp. 5-9 med.: 35-96.14]; (78 v -137 r ) Incipit liber XXVIIJ<™>: Qualiter Princeps Raynerius del Crac treugas uiolauerat et Saladinus suum congregauit exercitum. Treugis adhuc inter Christianas et Saracenos durantibus — ordine prosequen dum (131 capp.) [cf. op. laud., capp. 9 med.-29: 96.14-324, in cod. multa omittuntur vel contractuntur, capita de sene montium (135 v -137 r ) non leguntur in ed. laud.]; (137 r —156 v ) Incipit liber De bello incepto inter Franciae et Angliae reges. Egressus d. carceribus Ducis Austriae Riccardo Angliae rege - in omnibus seruauerunt (41 capp.) [cf. op. laud., capp. 31-33: 332-395; duo ulteriora capita in cod., in quibus tractatur quomodo Johannes de Brienne imperator Constantinopolis electus sit, in edit, non leguntur]; (156 v -175 v ) jVan<c> restat historiam de gestis ultramarinis. Incipit liber: Othone quarto - discessit (48 capp.) [cf. op. laud., capp. 34—40 med.: 397.18—463.7], In textu exstant multa spatia praesertim in initio et in fine, fortasse librarius exemplar legere non potuit. 176 r-v vacat. P. Riant, Inventaire sommaire des manuscrits de 1’Eracles (Archives de 1’Orient Latin 1, 1881), 253: Appendice I. Versions de 1’Eracles. C. Versions Latines; dicit cod. Voss. apo- graphum esse codicis cuiusdam antiquioris in Italia scripti; Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. prov.: Italia. poss. . l x in medio marg. sup. particula avulsa est, in qua erat possessoris pristini nomen: Bourdelot, i.e. pierre-michon bourdelot (cf. Gatal. Bourdelot f. 6 V : Gothofredi Bullionii Historia sancta; Omont, Catalogue Bourdelot, 88, num. 65). - <christina sueciae regina). - is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 repperi). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 47). - bibl. leid. (scidula num. 47; catal. an. 1716, p. 376, num. 110: Gothefridus de bello sacro, etc.). VOSS.LAT.F.l 11 - CARMINA PRAESERTIM AUSONII Membr., saec. nc», 280x235 (f. 27/30, 35/38: 270/275x185/195, membran. tenuiore et candidiore), fol. 40. Olim codex novem quaternionum erat, ex quibus quattuor priores avulsi hodie cod. Paris. ms. lat. 8093 (f. 1-32) sunt (cf. S. Tafel, Die vordere, bisher verloren geglaubte Halfte des Vossianischen Ausonius-Kodex (Rhein. Mus. 69, 1914), 630 sqq.). Restant quinque fasciculi in cod. hodie Vossiano: rv (1-8) + (rv-1) +1 fol.}{(9-11, unum folium deest, 12—14, 16)-(-15 adglutinatum}-(-3 rv (17—40). Fasciculi numerati
in fine Q.v-Q.viiii (8 V , etc.) in medio marg. inf. excepto tertio fasciculo, cuius numerus scriptus est sub prima columna. Folia numerata manu saec. xvi numeris 1-11, 13-40 (perperam folia hodie 34 et 35 bis 35 numerantur; altera manus folia nunc 1—14 in marg. inf. numeris 1—11, 13—15 instruxit, unde apparet folium olim 12 illo tempore exstitisse, quod etiam editio Ausoma- na apud Tomaesium (Lugd. 1558) adiuvante cod. Voss, confecta probat; deperiit ergo post annum 1558 sed ante annum 1564 teste E. Vineto qui hoc anno in Comment, in Ausonii Carm. xix de Professoribus (ed. Vinet. 1575-80 sect. 161 A) scripsit: Charta in qua haec Juerant ante inter cider at, quam Cuiacius exemplar mihi misisset. _ Textus 230 X 185, col. 2 (sine intervallo), plerumque lin. 32 (stilo lin.). Scripsit unus librarius ut videtur, litteris minusculis visigothicis (cf. F. Riihl, Vermischte Bemerkungen (Jahrb. f. class. Philol. 137, 1888), 338 sq.; C. U. Clark, Collec tanea Hispanica (Transactions of the Connecticut Acad, of Arts and Sciences 24, Sept. 1920), 37; 72; A. Millares Carlo, Tratado de Paleografla Espafiola (1932), 457 (num. 69); de signis quae omissiones indicant cf. E. A. Lowe, The oldest omission signs in Latin Manuscripts (Miscellanea G. Mercati 6, 1946), 64 (num. 98) (= Palaeographical Papers 1907-1965, ed. L. Bieler 2 (1972), 370); Fr. della Corte, L’Ordinamento degli Opuscula di Ausonio (Rivista di Cultura classica e medioevale [2, 1960], 21, qui putat cod. Voss, scriptum esse a Theodulpho Aurelianensi (f 821), an recte?) Inscriptiones rubrae; prima (l r ) exhibet unum verbum litteris viridibus scriptum. Litterae init. atramento ductae sunt. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum; tergum. corium fuscum; parti interiori adglutinata est eadem charta varii coloris); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum chartae varii coloris supra laudatae adglutinata sunt. F.ll v lucis ope depictum est in edit. Schenkl infra laud., xxxii; pars inf. 12 v in edit. Peiper infra laud, (in fine); totus codex apud H. de Ville de Mirmont, Ausonius. Codex (•••) Vossianus Latinus 111 (1919). carmina: .... lr_36rb. deg. magni ausonu opuscula [ed. R. Peiper (1886)]: (l r ) Abhinc Ausonii opuscula; praefationes: Ausonius Lectori salute(m). Ausonius genitor nobis, etc. [ed. laud.: i. 1; 2; 4]; (1™) ephemeris: Incipit ephemeris id est toti(u)s diei negotiu (m): Mane ia (m) clar (um), etc. [ed. laud.. n. 1—6; 8]; (3 ) eclogae . Inc(i)p(i)t eglogar(um) de nominib(us) septe(m) dier(um): Nomina q(ue) septem, etc. [ed. laud.: vn. 9-18; 20-27]; (4*) domestica: Precatio consohs designati (...): lane, ueni, etc. [ed. laud.: m. 5-6]; (5™) parentalia: Incipi(un)t parentalia (...): Scio uersic(u)lis meis, etc. [ed. laud.: iv]; (9*) commemoratio professorum burdigalensium : Incip(i)t commemoratio professorum Burdigalen-
siu(m). prefatio: Vos etia(m), etc.; folio desecto inter f. 11 et 12 textus non integer est [ed. laud.: v. 1-15, 20; 23-26]; (12 rb ) epitaphia: Ausonius lectori suo salutem: Ad re(m) p(er)tinere, etc. [ed. laud.: vi]; (14 rb ) eclogae: Ausonius Drepanio filio: Cui dono, etc. [ed. laud.: vn. 1-8; omittuntur 2, vss. 51-64]; (16 ra ) domestica: Incip(i)t de erediolo proefatio in prosa: Cu(m) de palatio, etc. [ed. laud.: ra. 1-4]; (17 va ) ordo urbium nobilium: Incipit ordo urbium nobilium: Prima urbes, etc. [ed. laud.: xi]; (18 vb ) technopaegnion: Prefatio techopegnii (...): Scio mici [sic] aput, etc. [ed. laud.: xn. 1; 3-14]; (20 va ) ludus septum sapientium: Ausonius consul drepanio (...): Ignosce(n)da, etc. [ed. laud.: xni]; (22 rb ) de xn caesaribus: Asonius mesperio [sic] filio (...): Caesareos proceres, etc. [ed. laud.: xiv]; (23™) de fastis: Conclusio. Ausonus esperio filio sal.: Ignota iternae, etc. [ed. laud.: xv. 1-2]; (23 vb ) griphus: Ausonius Summaco prosa: Latebat intn, etc. [ed. laud.: xvi]; (25 ra ) epistulae: Simacus ausonio: Mer(um) mid [sic], etc. [ed. laud.: xvra. 1-5; 14-22; 29; 27; 28; 30.1-48; 31; 103-331; 1—102; 32: Incipit oratio s(an)c(t)i Paulini: Omn(i)p(oten)s genitor rerum, etc. (35 ra lin. 2) [Paulinus Nolanus, carmen 4, ed. G. de Hartel (CSEL 30, 1894), 3, sed teste P. Courcelle, Histoire littéraire des grandes invasions germaniques (ed. 3, 1964), 294 sqq. est paulini pellaei]; (35 ra ) epigrammata: Ite(m). Epigrammata Ausonii de diursis rebus: Si teneas, etc. [ed. laud.: xix. 1—20; 23; 24] (cf. descriptionem prolixam a Peiper confectam in eius edit, supra laud., xviiii-xxviii). Hic illic librarius textum correxit ut et aliquot (duo vel tres?) correctores antiqui; insuper manus saec. xvi hic illic quaedam marginibus adnotavit. Codicem vidit Jacopo Sannazaro (1458-1531) anno 1501/02: excerpta fecit, quorum apo- graphum est cod. hodie Vindobon. 3261 (Philol. 335); hoe apographum postea possidebat Hier. Aleandri (f 1542), qui id Mariangelo Accursio commodavit, qui eo usus est pro opere: Diatribae in Ovidium Ausonium et Solinum (Romae 1524). Codice usi sunt Stephanus Charpinus ad conficiendam edit. Ausonii (Lugd. ap. Ioh. Tomaesium, 1558), Lud. Rusardus in usu Adr. Tumebi (cuius cf. Adversariarum libros xxiiii, Paris. 1564-65), P. Pithoeus (Adversariorum subseciuorum libri duo, Paris. 1565), E. Vinetus Burdigalensis (ed. Auson. liber de claris Urbibus et comment., Pictav. 1565; ed. Auson. et comment., 1575-80). Nic. Heinsius varias lectiones ex hoe cod. adscripsit marginibus ed. Tomaesianae (sub signo V), quod exemplar exstat in Bibl. Leid. (758 F 11). Est cod. V vocatus in plerisque editt. J. J. Scaliger, Ausonianarum lectionum libri duo (Lugd. 1574), praef.; H. J. Müller, in: Progr. gymn. Friderici-Wenderani Berolinensis (1866), 24; Anthologia Latina, ed. A. Riese 1 (1869), vin; 2 (1870), xvi sqq.: carm. 639, 645, 647; C. O. Axt, Quaestiones Ausonianae (1873), 3 sqq.; W. Brandes, Auson. Quaest. Specimen 1 (1876), passim; R. Peiper, Die handschriftliche Überlieferung des Ausonius (Jahrb. f. class. Philol., Suppl. Bd. 11, 1880), 256 sqq.; M. Mertens, Quaest. Auson. (1880), 10; 25; 34 sqq.; W. Brandes, Zur handschrift- lichen Überlieferung des Ausonius (Jahrb. f. class. Philol. 123, 1881), 59; Poetae Latini minores, ed. Aem. Baehrens 4 (1882), 19 sq.; ed. C. Schenkl (MGH Auct. Ant. 5.2, 1883), xxxii sqq.; R. Dezeimeris, Corrections et remarques, 3e série: Virgile, Ausone (1883), 64 sqq.; ed. R. Peiper (1886), xviii sqq.; H. de Ville de Mirnomt, Le Manuscrit de l’Ile Barbe 1-3 (1917-19).
~36 rb —37 vb . paulini nolani carmina tria, scil. 1, 2, 17 [ed. G. Hartel (CSEL 30, 1894); cf. v sqq. (cod. V)]: Incipiunt epistolae s(an)c(t)i paulini.d(omi)no merito suspiciendo gestidio Paulinus: Iniuria quidem, etc. CARMINA EX ANTHOLOGIA LATINA: 37 vb —38 ra . sulpicii luperci serbasti iunioris: It(em) versus Sulpiciï luperci Serbasti Iunioris: Omne quod natura, etc., et: Heu misera in nimios, etc. [Riese 648, 649]. J. Ferguson, Sulpicius Lupercus Serbastus Junior (Classica et Mediaevalia 19, 1958), 120 sqq. 38 ra -38 va . petronii : versus Petronii: <satiricon, ex cap. 14): Quid faciu(n)t leges, etc. [ed. K. Müller, 13.1-6]; ex cap. 83: qui pelago credit, etc. [ed. laud., 91.8-13]; sequuntur fragmenta 29 et 30: Fallu(n)t nos oculi, etc., et: So(m)nia, quae merites, etc. [Riese 650, 651; ed. Müller, 193—194]. J. J. Scaliger primus edidit haec fragmenta in Catalectis (Lugd. 1573). L. Müller, Sammelsurien (Jahrb. f. class. Philol. 93, 1866), 394 sq.; Petronii Satirae, ed. Fr. Buecheler (1871), 10; 83; 113; ed.2 (1922), fragm. 29, 30; Petronii Satyricon, ed. A Emout (1922), xxviii; J. Révay, Petronius és kora (1927), 30; H. Musurillo, Dream Symbolism in Petronius Frag. 30 (Class. Philology 53,1958), 108; Petronii Satyricon, ed. K. Müller (1961], xviii sq.; lx [cod. Voss.]; C. Pellegrino, Su alcuni problemi della tradizione manoscritta del ‘Satyricon’... (Rivista di Cultura Classica e Medioevale 10, 1968), 73; ed. Em. Castorina [1970], <95> [cod. Voss.]; H. van Thiel, Petron. Überlieferung und Rekonstruktion (Mnemo syne. Suppl. 20, 1971), 2 adn. 1. 38 va . CLAUDIANI <PANEGYRICUS DE SEXTO CONSULATU HONORIi: XXVII. 1-10): It(em) claudiani de eadem re: Omnia quae, etc. [Riese 652]. Claudianus, ed. P.BurmannusSec. (1760), 907; Anthol. Lat., ed. P. Burmannus Sec. 6(1773), 641 (num.90); Claudiani carmina, ed. L. Jeep 1 (1876), xxxvii; 2 (1879), 29; ed. Th.Birt (MGH Auct. Ant. 10, 1892), 234. 38 va —39 va . Ps.-ovidii praefationes in viRGiLii aeneidem: Inc(i)p(i)t ePisram- matu (m) [sic] obidii nasonis in libris eneidarum uergilii Praefatio: Vergilius magno, etc. [L. Müller, Über poëtische Argumente zu Virgils Werke (Rhein. Mus. 19, 1864), 115-119; Riese 1]. Vergilii Opera, ed. O. Ribbeek: Prolegomena critica (1866), 369-377. 39va_40 ra . SULPICII APOLLINARIS CARTHAGINIENSIS PRAEFATIONES IN VIRGILII aeneidem: It(em) ex as tic a sulpicii cartagirde (n)sis in eisdem libris Praefatio'. Carmina uergilius, etc. [Riese 653]. 40 ra —40 vb . Ps.-ovidii argumenta in virgilii opera: Tetrastica in cunctis libris vergilii Pref(atio): Qualis bucolicis, etc. [Riese 2,1—8; 654], L. Müller, Über poëtische Argumente zu Virgils Werke (Rhein. Mus. 19, 1864), 119 sq.; Vergilii Opera, ed. O. Ribbeek: Prolegomena critica (1866), 378; 379 (vss. 1—4); 380 (vss. 21-24); (1869) num. 2 (vss. 1-8).
40 vb . augusti imp. versus de virgilio: It(em) epigramma a(ugusti) cesaris in confirmatione eomndem libror(um): Nescio quid Jugiente, etc. [Riese 672, 25-36 (recensio (3, cf. app. crit., 146 (cod. E)]. Anthol. Latina, ed. P. Burmannus 1 (1759), 361; L. Müller, op. laud., 124; Aem. Baehrens, Analecta Catulliana (1874), 67. 40 vb (saec. x?; minuscula Carolina) Enigmata: Si me rectro legis potui quae uiuere numquam, etc. (10 vss.) [L. Müller, Zu Symposius (Jahrb. f. class. Philol. 93, 1886), 271; Riese 656-657=]. prov.: Gallia meridiana (scriptorium cathedralis Lugdunensis) [cf. S. Tafel, op. supra laud., 631; id., The Lyons Scriptorium (Palaeogr. Latina, ed. W. M. Lindsay 2 (1923)), 72; B. Bischoff, Frühkarolingische Handschriften und ihre Heimat (Scriptorium 22, 1968), 309]. poss.: Monasterium s. martini in insula Barbara. - <stephanus charpinus ecclesiae Lugdunensis presbyter (an. 1557)>. - <jac. cuiacius (1522-90), qui codicem Eliae Vineto commodavit (cf. ed. C. Schenkl, supra laud, xxxiii sqq.; R. Peiper, Überlieferung, 256-259)). - p. petavius (l r : B. 31). - alex. petavius (num. 445, cf. Catal. Petav., 3 V , 77 r ; de Meyïer, Petau 103 sqq.). - <christina sueciae regina). - is. vossius (Catal. Colom. num. 221; GMA 2, 2546.221). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 219). - bibl. leid. (scidula num. 219; catal. an. 1716, p. 376, num. Ill: Ausonii, & Paulini carmina, etc.). litt.: Pertz, Hss. UB. Leyden, 136. - Theodosiani libb. xvi, ed. Th. Mommsen et P. Meyer 1.1 (1905), xliii, adn. 3. — R. Sabbadini, Le Scoperte dei codici latini e greci ne’ secoli xiv e xv (1905; repr. <1967», 140. - P. F. Girard, Le Manuscrit Charpin du Code Théodosien (Nouv. Rev. Histor. de Droit Fran$ais et Étranger 33, 1909), 499, adn. 1. - C. Cipolla, Attorno a Giovanni Mansionario e a Guglielmo da Pastrengo (Miscell. Ceriani 1910), 750, adn. 1. - M. Schanz, Geschichte d. Röm. Litteratur 4 (1914), 26 sq. - Lindsay, Notae Latinae (1915), 459. — H. de Ville de Mirmont, Le Manuscrit de Pile Barbe 1 (1917), passim. — W. M. Lindsay, Collectanea varia (Palaeogr. Lat. 2, 1923), 6. - S. Tafel, The Lyons Scriptorium (ibid.), 72. - Dom C. Charlier, Les Manuscrits personnels de Floras de Lyon et son activité littéraire (Mélan ges E. Podechard, 1945), 83. — id., Une oeuvre inconnue de Floras de Lyon: la collection “De Fide” de Montpellier (Traditio 8, 1952), 91 (adn. 22); 94 (adn. 31); 107 (adn. 66). - S. Prete, Problems of the text of Ausonius (L’Anti- quité Classique 38, 1959), 246. — id., Problems, Hypotheses and Theories on the History of the Text of Ausonius (Studiën zur Textgeschichte u. Text- kritik hrsg. von H. Dahlmann u. R. Merckelbach [1959], 191 sqq. - id., Ricerche sulla storia del testo di Ausonio (Temi e Testi 7, 1960), <15> sqq. - id., The Vossianus Latinus 111 and the arrangement of the works of Ausonius (Didascaliae. Studies in honor of Anselm M. Albareda (...) [1961]), 358 sqq.
- B. Bischoff, Panorama der Handschriften-Überlieferung aus der Zeit Karls des Grossen (Karl der Grosse, Bd. 2, 1966), 242, adn. 64. - id., Ein Brief Julians von Toledo über Rhythmen, metrische Dichtung und Prosa (Mittelalt. Studiën 1, 1966), 292. - P. Langlois, Les poèmes chrétiens et le christianisme d’Ausone (Rev. Philol. 43, 1969), 40 sqq. VOSS.LAT.F. 112 - GELLIUS Membr., saec. x, 280 X 215, fol. 84. 7 iv (1-56) + (iv-2) (57-60) + 3 iv (61-84). Fasciculi olim in fine numerati numeris romanis in medio marg. inf. a librario ipso vel manu eiusdem temporis, hodie vero exstant numeri vi (40-), x (76 v ), xi (84 v ) tantum; ex numeris apparet fasciculum primum deesse. Folia hodie numerata 57-60, tempore incerto perperam inserta sunt inter folia hodie numer. 56 et 61; orta sunt ex codicis parte hodie deperdita. Tempore incerto nonnulli fascicuh iterum numerati sunt, testibus lineolis adpositis marg. mf. ad sinistram 9', 17', 25', 33', 41', 49', 57', 61'. Margo inf. f. 7, 8, 23, 61 maxima ex parte desectus est, f. 74-78 vermibus mutila restituta sunt adglutinatis scidis membran., excepto f. 76, cuius margo dexter deest. Textus: f. 1-8,57-60: 180 X 140, col. 2 (spatium inter columnas mm 11), lin. 30; f. 9-56, 61-84: 190X 140/145, col. 2, lin. 32 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Partes singulae librorum litteras init. minores atramento ductas exhibent. Tegumentum saec. xix (chart, inflexibile charta varii coloris tectum; tergum et anguli membran.); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et alterum postligatum tegumento adglutinata sunt. lr_84r. aulus gellius, noctes atticae : x-xx. 10,6 manum conserere (cod.: conferre [ed. P. K. Marshall 1 (1968), 301-2,601.27]. Singulis libris (exceptis x et xix) praemittuntur indices capitulorum [ed. laud. 24-37]; (1') lib. x: Fami- liari meo, etc.; (9*) xi; (15-) xn; (22') xm; (34') xw; (41') xv; (48') xvi; (55-) xvn; (69-) xvm; (74-) xix; (BO^ xx. In spatiis a librano ipso rehctis, addita sunt aut omnia verba graeca aut priora tantum aut nulla (interdum litterae GR tantum), quae partim scripta sunt a librario ipso, partim manu eiusdem temporis, ut videtur; simüiter subscriptiones. Liber qui in editt. decimus, in cod. undecimus vocatur, cf. subscr. (9-): A. Gelli Nocttum Atti- caru(m) lib(er) XI explicit) (...) (manus saec. xvi marg. sup. 1' adnotavit: A. Gellij noctium Atticarum incipit liber XL In impressie est X); simih modo hbn sequentes in cod. sunt tamquam xii-xxi (= xi-xx in editt.). Omittuntur: (3 vl> lin. 7) x. 8,3 delicta - 9,2 item alia [ed. laud. 1, 310.23-311.7]; (18™ lin. 1) xn. 4,5 [ed. laud. 2,366.1&-18]; (73'*> ün. 4) xvm. 9,1-8 et sequo [ed. laud.
16 2,550.24-552.11]; post 56 v desinens xvn.2,7 in verbis ita scripsit [ed. laud. 2,502.24] legi debent folia hodie numerata 61 sqq., quod iam manus saec. xv admonet adscribens 56 v marg. inf. litteram a et infra adnotationem: q (uere) qui (n) to folio et 61 r marg. sup.: sup (ra) qui (n)to folio et infra litteram b. F.57-60 perperam inserta sunt inter 56 et 61, exhibent ix.2,10 harmodii - 16,6 sibi reddi [ed. laud. 1,279.15-300.22], desunt deperditis foliis inter 58 et 59: 8,1 nasci — 12,10 dicit [ed. laud. 286.13—293.3], quam lacunam iam lector quidam saec. xv animadvertit scribens 58 v marg. inf.: desunt folia duo, qui idem 57 r marg. sup. recte: Haec quatuor folia sunt ex lib. IX. Gerte codex olim continebat libros ix-xx, ex quibus interiit tempore incerto liber ix excepta ilia parte, quam folia hodie 57-60 numerata, adservant. J. Fr. Gronovius marg. pp. 244-533 ed. Auli Gellii Noctium Atticarum (Lugduni ap. Seb. Gryphium, 1539) adscripsit varias lectiones ex cod. Voss., quod exemplar adservatur hodie in Bibl. Leid. (763 E 12). Est cod. X vocatus inde ab edit. M. Hertz. Ed. J. Fr. Gronovius (1687), praef. p. -X- SR SR 4; M. Hertz in: Monatsberichte d. kön. preuss. Akad. d. Wiss. zu Berlin (4 Nov. 1847), 412; ed. M. Hertz 1 (1853), v; Ennianae Poësis reliquiae, ed. J. Vahlen (1854), xvi; M. Catonis praeter librum de re rustica quae extant, ed. H. Jordan (1866), viii; xii; C. Lucili Saturarum reliquiae, ed. L. Müller (1872), xxxvii; ed. (maior) M. Hertz 1 (1883), vi; 2 (1885), lviii sqq.; Q,. Enni Carminum reliquiae, ed. L. Müller (1884), xiv; P. Nigidii Figuli operum reliquiae, ed. A. Swoboda (1889), 66; ed. C. Hosius 1 (1903), xii; <lxiv>; ed. P. K. Marshall 1 (1968), xiv; xxxiii; W. A. Schröder, M. Porcius Cato, Das erste Buch der Origines (Beitr. z. klass. Philol. 41, 1971), 21 [cod. X], 28 r marg. inf. legitur initium duarum epistularum manu saec. xm scriptum: Reuere(n)do i(n) Chr(ist)o ta(n)q(uam) pat(ri) fr(atr)i b(ri)cio (?) g(a)rdiano fr(atru)m p(ro)uinie(n)ssiu(m) [Provinum, vulgo Provins] f(rate)r galo peccator mise(r)abil(is)/ salute(m) (et) pac(em), et: karissi(m)e mat(ri) sue elisabertf (rate)rgalo ei(us) fili(us) et(er)na(m) i(n) d(omi)no salute(m)/ uob(is) c(er)tijicare cupio q(uo)d ego i(n) seq(uen)ti d(ome)nica ad uolu(n)tate(m) (et)/ (con)siliu(m) fr(atru)m p(ro)posui. 84 v marg. sup. manus saec. xv adnotavit: solinus de mirab(ilibu)s mu(n)dip(ro) d(omi)no de capella. prov. : Gallia (ager Carnotenus ?). poss.: l r marg. sup. et inf.: Ant. Loisel (f 1617). - is. vossius (Gatal. Colom. num. 105; CMA 2, 2430.105). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 105). — bibl. leid. (scidula num. 105; catal. an. 1716, p. 376, num. 112: Auli Gellii nodes Atticae, etc.).
VOSS.LAT.F. 113 - GEOGRAPHICA, HISTORICA, HAGIOGRAPHICA, AUGUSTINIANA Membr., 271x229, fol. 90. Duo codices in unum compacti. Tegumentum saec. xvn (chart, inflexibile membr. tectum, olim vinculis ex corio confectis hodie deperditis munitum; an tegumentum petavianum?); bina folia chart, praeligata et postligata, ex quibus alterum praeligatum et postligatum tegumento adglutinata, alterum praeligatum hodie I numeratum est. I v . index codicis scriptus ab eodem viro qui catalogum Petavianum hodie cod. Voss. Lat. Q. 76, composuit (pace P. Lehmann, Mitteilungen aus Hand schriften 1 (SB München, Philos.-hist. Abt. Jahrg. 1929, Heft 1), 17, qui contendit indicem scriptum esse a Fr. Modio); adnotatio Historia Trojana Daretis Phrygij addita est ab is. vossio. I 1-70. Saec. ix (c. med.). 4 iv (1-32)+m (33-38)+4 iv (39-70). Quinque priores fasciculi numerati <Q,.i> - Q,. v, sextus fasciculus Q, xi, tres posteriores Q.vim—Q.xi a Ubrario ipso in marg. inf. in fine, ita ut littera Q, ad sinistram, numerus ad dextram stet spatio textus interiecto. Exstant tres demonstratores foliorum qui dicuntur, tamquam partes foliorum 46, 60, 71. Margo dexter f. 61 desectus est, ut et f. 8, qui restitutus est scida membr. adsuta. Textus 185/190 X 132, lin. 38 (stilo lin.). Unus Hbrarius scripsit l r -38 v nisi forte duo alii scripserunt alter 26 r lin. 6-26, alter 26 v lin. 13-38; 39 r -70 v a compluribus librariis videntur esse scripta, quorum partes haud facile discemi possunt. Minuscula Carolina quae Turonensis dicitur [E. K. Rand, Studies in the Script of Tours 1 (1929), 154, num. 114; cf. 19, adn. 5; 61 adn. 5; 62; 63]. Litterae init. et inscriptiones rubrae. F.22 v lucis ope depictum est apud Rand, op. laud., tab. 127. l r -30 r . aethicus ister, immo virgilius salisburgensis [cf. H. Löwe, Ein lite- rarischer Widersacher des Bonifatius: Virgil von Salzburg und die Kosmo- graphie des Aethicus Ister (1952)], cosmographia [ed. H. Wuttke (1853), 1-84]: (l r lin. 1-2) (litt. rubris): Incipiunt capitula libri Ethici philosophi atque sophistae, (lin. 3-4) (atramento scriptae): Liber ethico translate philosophico editu(s) oraculo a hieronimo pr(es) b(ite)ro delatum ex cosmographia id e(st) mundi scriptura; praemisso indice capitum textus inc. (lin. 18): Phïlosophorum scedulas, etc.;
(30 r ) subscr.: Explicit liber Ethici philosophi cosmographi natione scitica nobili prosapia parentum ab eo ethica philosophia a reliquis sapientib (us) originem traxit. Ed. A. d’Avezac (Mémoires présentés par divers savants k 1’Acad. des Inscr. et Belles-Lettres, le Série, tom. 2, 1852), 234; K. A. F. Pertz, De Cosmographia Ethici libri tres (1853), 117 sqq.; ed. H. Wuttke (1853), cviii; cxxvi; Lambert, III B (1970), num. 621. 30 v —38 v . Incip(it) historia Apollonii Regis Tyri: Fuit quidam rex antiochus, etc., usque ad cap. 36: ampliabo pecuniam [ed. 2 A. Riese (1893), 1—74.8], cetera desunt. Scriptores Erotici, ed. F. Didot (1856), 611 sqq.; ed. A. Riese (1871) [cod. b]; W. Meyer, Ueber den lateinischen Text der Geschichte des Apollonius von Tyrus (SB München, Philol.- hist. Cl. 2, 1872), 7; ed. 2 A. Riese (1893), vii; E. Klebs, Die Erzahlung von Apollonius aus Tyrus (1899), 25 sq. 39 r -46 v . <dares phrygius, historia de excidio TROiAE quae dicitur>; initio deperdito incipit inde a verbis: dies festus erat his diebus, etc. [ed. F. Meister (1873), 12.1—52]. In initio in marg. is. vossius adnotavit: Historia Trojana. Dares Frigius p. 129. In fine (46 v lin. 27-38) legitur enumeratio: quis troianorum qua(m) et [corr. in: quae(m)] grecoru(m) occiderunt. hector, protesilaum - epis- trophum.scydium. Explicit; alia manus addidit in marg.: Palamedes. deiphobu(m). sarpedone(m) [ed. laud, viii—ix]. Daretis Phrygii de Exidio Troiae Historia, ed. F. Meister (1873), iv; li [cod. L]. 47 r -49 r . TRANSLATIO APOSTOLORUM SIMONIS CHANEI ET JUDEA ZELOTIS et HYMNUS in eosdem; initio deperdito tectus incipit in cap. n inde a verbis: Audite impii scripturam s(an)c(t)am dicentem, etc. [ed. B. Mombritius, Sanctuarium 2 (1910), 537.41—539.46; BHL 7749]; (49 r ) subscr. partim evanida: Explicit passio s(an)c(t)orum apostholorum et martyru(m) Simonis Chanei et Iude Zelotis quae observatur sub diae kalendas Iuliarum. lege felix in Chr(ist)o. Incipit Hymnus eorum (49 r lin. 9-24): Throno sedente — ad gloriam [Analecta Bollandiana 11 (1892), 274 (ex cod. Mediol. Ambros. G 125 inf.); Chevalier 20431]. In fine hymni legitur: G. dop (?) v xxxii manu paulo posteriore, ut videtur. 49 r -50 r . legenda matthiae apostoli et hymnus in eundem [BHL 5718; pars prior et posterior leguntur in Anal. Bolland. 11,274, initium hymni 275; Chevalier 23066]: De Mathia apostholo parva nobis antiquitas monumenta reliquid, etc.; (49 v lin. 25—50 lin. 2) Hymnus s(an)c(t)i Mathiae: Apostholorum in ordine honore — canens magnolia; in fine legitur: Gt.ao u, eadem manu quae supra. Post unam lineam vacuam: 50 r —70 v . augustiniana: (50 r lin. 4 — 59 v lin. 20) de agone christiano liber [ed. J. Zycha (CSEL 41, 1900), 101-138], praemissa retractatione [ed. P. Knöll (CSEL 36, 1902), 134—135]: Incipit lib(er) s(an)c(t)i augustini de agone chr(ist)iano: Liber de agone christiano fratribus — ista dilexerunt; (lin. 22) Corona uictoriae, etc.; (59 v lin. 22 — 68 v lin. 18) <Ps.—Augustinus, immo quodvultdeus)
[cf. B. Blumenkranz, Les auteurs chrétiens latins du moyen age (1963), 20; E. Dekker, Clavis Patrum Latinorum (Sacris Erudiri 3, ed. 2 1961), 100 (num. 410)], ad versus quinque haereses sermo [PL 42, 1101-1116]: Incipit sermoAurelii Augustini adversus quinq(ue) hereses, id est paganos, iudaeos, manichaeos, sabellianos, et arrianos: Debitor sum, fateor, non necessitate cogente, etc.; in fine (68 v lin. 19): Volde mine p(ro)pria scripsi caru(m) mihi libellu(m) iam tremulante manu; (68 v lin. 20 - 70 v ) <Ps.-augustinus, immo pelagius) [G. Morin, De Vita Christiana de 1’évêque Breton Fastidius et le livre de Pélage Ad viduam (Rev. Bénédict. 15, 1898), 481-493; E. Dekker, op. laud. 166 (num. 730)], de vita Christiana liber: Incipit de vita Christiana: Ut ego peccator — usque adhuc quo [PL 40, 1031-1035 (fin.)/l036.1]; cetera desunt. F. 60 1, marg. dext.: Eribertus sacerdos (saec. xi); 66 v marg. sup.: anno d(omi)ni m°.cc°.lxxx. II 71-90. Saec. ix (c. med.). 2 iv (71-86)+n (87-90). 210x152, lin. 36 (stilo lin.). Nescio utrum unus librarius an plures scripserint. Minuscula Carolina quae Turonensis dicitur. Litterae init. et inscriptiones rubrae. F. 71 r lucis ope depictum est apudRand, Studies in the Script of Tours, tab. 127. 71 r —90 v . anonymus, de situ ORBis liber [ed. M. Manitius (1884)]: (71 r lin. 1-27) praefatio: D (omi)no venerabillimo regiq(ue) gloriosissimo d(omi)no K(arolo) G. servoru(m) d(e)i extimus. Cum olim quidem ut nunc - demonstration patefaceret [ed. E. Dümmler, Aus Handschriften (N. Archiv 4, 1879), 176-177]; post duas fineas vacuas (lin. 30): Oceanum extima telluris - immorari non potui. F.75 v , 77 r praebent adnotationes p. petavii. Pomponius Mela,ed. Abr. Gronovius (1748), praef. p. $ 7; -X- 8; Solinus, ed. 2 Th. Mommsen (1895), xxviii; G. Bilanovich, Dall’antica Ravenna alia biblioteche umanistiche (Aevum 30, 1956), 333, adn. 3. 87 v marg. sup.: Hoe Matheus agens/ hominem generalit(er) implet, deinde crypto- graphice: iy R: S‘ C: Rd :: T \ L\\C‘ ST: N :T:: R: \ : NC \ (i.e. secundum notas S. Bonifacii quae dicuntur: lure sacerdoti Lucas tenet ore iuuenci) (saec.ix ?) [sunt vs. 1 et 3 de Evangefistis, cf. Walther 1, 8291]; 90 v in spatio relicto: tri istut crisit ugo ai (?) (saec. xn ?), et alia nanu: Alleluia.s(an)c(t)i tui d(omi)ne jlorebunt. prov.: Gallia (Turonum). poss.: 90 v marg. sinist.: Liber S. Benigni d(ivionensis) (saec. xn; nescio an eadem manu quae adnot. supra laud, scripsit). - p. petavius (l r in angulo

inscr.: Incipit liber s(an)c(t)i Augustini ad Dardamm de eo quod D(omi)n(u)s dixit latroni: hodie mecum eris in paradiso; post unam lineam vacuam (17 r ) de cura pro mortuis gerend a liber: Incipit liber de curapro mortuis agenda ad Pauli- num episcopum. Liber Aureli Augustini ad Paulinu (m) Nolanum episcopum: Diu s(an)c(t)itatis tug, etc., usque ad verba nisi qui hab(et) [ed. J. Zycha (CSEL 41, 1900), 621-657.14; cf. xlii (cod. <p)], cetera desunt folio desecto; (22 r ) de genesi contra manichaeos liber: Incipit liber exameron s(an)c(t)i Augustini in Genesi contra Manichaeos, unde solent nobis facere qugstiones: Si elegerent manichei, etc., usque ad verba quare n(on) fecerat [PL 34,173—219; Stegmüller, RB 1456], cetera desunt folio desecto; (32 r ) eugippii excerpta ex operibus Augustini: Incipit excerpt(um) Eugippii ex libris s(an)c(t)i Augustini: praefatio ad Probam: Doming merito uenerabili (...) probg eugypius (...) salutem dicit. Excerptorum quodicem [sic, lege: codicem], etc., usque ad: enutritae laudem; ulteriora verba alia manus eiusdem temporis addidit; (32 v ) index capitum ccclii (ultimum est Fulgentii sermo, vid. infra); (38 r ) Incipit liber s(an)c(t)i Augustini ad Hieronimum (...). Quod ad te scripsi, etc. [ed. P. Knöll (CSEL 9.1-2, 1885-86), <1>-1100; Steg müller, RB 2266]; in cod. capp. 1-162 = lib. i, (110 v med.) Explicit liber primus, et post spatium in linea ultima: Incipit liber secundus — capp. 163—352, cf. etiam indicem, in quo post cap. 162 (35 r ) sequitur inscriptio: Capitula que secuntur ad parte (m) altera (m) istius libri pertinent. 194 r -195 r (tamquam cap. 352 Eugippii) fulgentii ruspensis sermo de cari- tate dei et proximi : Ite(m) de cantate. Incipit sermo s(an)c(t)i fulgentii ep (iscop) i. Quantu(m) cupio s(an)c(t)itati uestrae — sine discrimine possidfet)ur. Explicit liber Eugipii [ed. J. Fraipont (CC 9IA, 1968), 919-923]. Ad verba donare delectatur (195 r lin. 3) [ed. laud. 923.132] is. vossius margini adscripsit: hactenus editiones. 195 r -196 v . Ps.-hieronymi epistula ad praesidium: Incipit epistola s(an)c(t)i hieronimi ad p(re)sidium diaconum. Nulla res, vetus inquit comicus, etc. [est epist. 18: PL 30, 188 B - 194 B; ed. G. Morin (Bulletin d’ancienne littérature et archéologie chrétienne 3, 1913), 54-58, sine fragm. interpolate ex Physiologo]. Hic illic textus correctus est aut a librariis ipsis aut manibus eiusdem temporis. 196 v in spatio relicto exstant probationes pennae et adnotationes duabus manibus scriptae, altera, ut videtur, saec. xi, altera saec. xv. Inter ea, quae manus vetustior scripsit, leguntur quasi in medio folio: Pascales quicumque dapesjcu (n)uiua requiris. Dignatus nostris acubijtare toris. Pone j/// (= sedulii prologus ad carmen paschale, vss. 1-3; verba priora saepius iterantur); in parte super, ad dextram: Remigius presui I mentis ortuque/ uenustus francoru (m) d(e)/gente (verba priora saepius iterantur); infra: Osanna omnes tua gra/cia cos (?) a morte rede/misti perpetua Morte tua ius mortis/ Cu(m) principem procul causa te nos reparansj Deo patri dens (?) carurre (?) te pro nobis precium et; manus saec. xv scripsit quasi in medio folio: Omnibus est hic (et) hec iungitur (quae alia manus iteravit); insuper eadem marginibus 161 v et 196 v adscripsit, ut et hic

quod propositum vero adsequi non potuit; codd. Memm. anno 1731 bibliothe cae regiae venditi sunt; exstant hodie inter codd. Bibl. Nat. Paris.). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 352). - bibl. leid. (catal. an. 1716, p. 390, num. 99 inter codd. in Octavo: ... Catalogus MSS. codicum bibliothecae Memmianae ...). litt.: F. F. Blok, Nicolaas Heinsius in dienst van Christina van Zweden (Diss. Leiden 1949), 123 et 298 adn. 2-3. VOSS.LAT.F.116 - PETRUS BRINGERIUS Chart. (Heawood 2163), saec. xvi/xvn, 420x278, fol. 14. Folia priora nume- rata infra ad dextram numeris i-vm a librario ipso; folia perperam ligata legi debent hocordine: 1—5 (numerata i—v), 9 (numer. vi), 7-8 (numer. vn-vin), 6, 10-14 numero carent. F.l mutilum hodie adglutinatum est folio novo. Textus 315x200, lin. 38-47. Littera cursiva textualis. Tegumentum ut in cod. praec.; terna folia chart, praeligata et postligata (primum fol. postlig. desectum est), ex quibus primum folium praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Codex olim erat pars cod. Voss. Lat. O. 98. l r — 14 r . petrus bringerius Benedictinus Casae Dei, de pace liber ad Cardina- lem Franciscum Turnonium (f 1562), ineditum ut videtur: (l r ) prologus: Ad Reverendissimum dominant franciscum turnonum Cardinalem meritissimum. Authore Petro bringerio, sue Casadei benedictino obsequentissimo. Preloquium: Experientia rerum magistra christicolis (presertim francigenis) notum est, etc.; (2 r ) opus inc.: Pax omnium rerum tranquillitas ordinis, etc.; sequuntur septem capita; (14 r fere med.) expl.: a qua nos transferal rex glorie in terram viuentium. amen. dixi; cetera pars 14* et 14 v vacant. poss.: is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 codicem repperi). — ger. vossius (in Catal. Vossii. non laudatur). — bibl. leid. (scidula num. 339; catal. an. 1716, p. 390, num. 98 inter codd. in Octavo: Petri Bringerii ... de pace, etc.). VOSS.LAT.F.117 - POMPONIUS MELA Chart, (signa chart, discerni haud facile possunt, sed f. 10—13: sim. Briquet 11754), saec. xv 2 , c. 280x210, fol. 13. (v-1) (1-9)+n (10-13). F.9 V verba reclamatoria quae dicuntur, exhibet. Manus saec. xvn folia numeravit; exstant vestigia numerorum vetustiorum (2-14).

VOSS.LAT.F. 119 - CATALOGUS OXONIO-CANTABRIGIENSIS Chart, (sign, chart.: fleur-de-lys), saec. xvn, 315x190, fol. 2. Scripsit nic. heinsius, ut ex scriptura apparet. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 117. Codex olim pars erat cod. Voss.Lat.O.99; f. l r in angulo sup. ad sinistram exstat littera c (cf. ad cod. F. 115). l r -2 v . catalogus oxonio-cantabrigiensis, excerpta; ad sinistram heinsius adnotavit: Editus hic Catalogus CIDDDC (i.e. catalogus codicum ex bibliothecis Oxoniensibus et Cantabrigiensibus, a Th. James divulgatus, cui titulus: Ecloga Oxonio-Cantabrigiensis (Londini 1600); paginae et codicum numeri, ab Heinsio adnotati, conveniunt cum hoc catalogo). In fine (2 I. * * * V ) heinsius adno tavit nonnullos codices ex Bibl. Bodleiana; usus est catalogo divulgato an. 1605 ab eodem Th. James. poss.: nic. heinsius. - is. vossius (an ab Heinsio acceptus ?). - ger. vossius (Catal. Vossii num. 352: Excerpta ex Cathalogo M.S. Oxottio, Cantabrigiensi). - bibl. leid. (catal. an. 1716, p. 390, num. 99 inter codd. in Octavo: ... Excerpta ex catalogo Oxonio-Cantabrigiensi ...). VOSS.LAT.F.120 - THEODORUS IONA, VARIA Quattuor fasciculi in tegumento chart, adservati. Olim partes erant cod. Voss.Lat.O.99; in angulis sup. exstant numeri f, K, N (m, f. 3 r ), O (m, f. 5 r ), cf. ad cod. F. 115. I. Chart., saec. xvn 2 , 295x195, fol. 6. islandica: lr_4v > theodori ionae, rerum divinarum interpretis, duae epistulae (apo- graphae) de plantis et alhs rebus islandiae naturalibus: (l r -3 T ) epist. i: Prima, quam instituit Author difficilis mihi et subobscura videtur. 1 .De Arbo- ribus et Herbis in Islandia quales vulgo occurrant — collecta mittuntur. Dabam Hitterdala 2 ld. Julij 1651, et iuxta: Theodorus Jonas Islandus Ecclas: Hitterd. Pastor; (4x-v) epist. h: Quantum ad postremas D: Thomae literas - necesse est. Dabam Hitterdal. Idib(us) Julij 1656, et iuxta: Theodorus Jonas Isl: Verbi: Min:. 5r-v. anonymus anglicus, de rebus islandiae, acceptis ex ore Islandi cuiusdam an. 1662/63, ut videtur, anglice: Great store of Driftwood or Floatwood is everij
ijear cast on shoures of island (...). These Accounts I received from a Native of Island, who came ijearly into England - in his country. 6 r-v vacat. II. Chart., saec. xvn 2 , 325x205, fol. 4. l r —4 v . Fragmenta veterum Auctorum: Accius. Celebri gradu gressum accelerare — Dardanum non ex Italia sed ex Arcadia urbe Phenaeo oriundum esse dicit. Non indi cator unde haec fragmenta excerpta sint. III. Chart., saec. xvii 2 , 210x158 (f.1-2), 312 X 198 (f.3-4), 215 X 160 (f.5-12), fol. 12. Duae manus scripserunt, altera l r , 2 V , 3 r -4 v , altera 5 r -12 v . l r , 2 V (l v —2 r vacant), 3 r -4 v . collectanea ex variis auctoribus graecis. 5 r -12 v . Ex libro Danielis Hueti Demonstratio Euangelica In fol. Paris 1679: sunt excerpta, sed non semper verbatim; paginae editionis semper indicantur. poss.: is vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 352). - bibl. leid. (Catal. an. 1716, p. 390, num. 99 inter codd. in Octavo:... Theodori Jonae scriptam de herbis Islandicis...). VOSS.LAT.F.121. - ARATUS Membr., saec. xn, 2 folia ex codice quodam avulsa, hodie c. 310x113 et 304 X 109, quorum margines interiores mutili hodie chartae adglutinati sunt. F.l v marg. inf. exstat numerus A, a p. daniele, ut opinor, adpositus; in angulo sup. sinistro numerus 2 (altera manu saec. xvii ?) postea atramento deletus. Textus c. 285 X 65/70, lin. 72 (l v ) et 75 (2 r-v ) (stilo lin.). Unus librarius scripsit, nisi quod 2 V pars inferior altera manu scripta esse videtur. Minuscula sub- carolina. F.lv—2 r litterae init. versuum separatim atramento scriptae et colore rubro ornatae, 2 V colore rubro tantum scriptae sunt. Titulus vetos nullus. Tegumentum saec. xix (chart, lutea); duo folia chart, praeligata et quattuor postligata, ex quibus primum praeligatum et ultimum postligatum tegumento adglutinata sunt. Codex olim pars erat cod. Voss.Lat.O.99. l r vacat. 1 V -2 V . <aratus, phaenomena, Cicerone interprete, fragmentum xxxin, vss. 1—222, omisso vs. 88>: A quib(us) hinc subt(er) possis cognoscere fultu(m), etc. [ed. 2 V. Buescu, Cicéron, Les Aratea (1966), 191-225]. F.l v in initio manus
saec. xvi, petri Daniels ut opinor (pace V. Buescu, qui adnotationem Hug. Grotio adtribuit, cf. p. 65, adn. 4; 191: app. crit. ad Titulos), adnotavit: Ex Arati Phaenomenis carmina ea quae a Cicerone interp(re)tata extant, qui idem ad vs. 105 variam lectionem adposuit; manus saec. xm ad aliquot versus correctiones scripsit. Cod. Voss. apographum est codicis hodie Lond. Br. Mus. Harl. 2506 (saec. xi) teste V. Buescu, op. laud. 65; 67. Gollatio a Cl. Puteano (Cl. Dupuy, 1546-94) an. 1573 confecta, adservatur in cod. hodie Paris. Bibl. Nat. ms. Dupuy 808, f. 46 sqq. [L. Dorez, Catalogue de la Collection Dupuy 2 (1899), 491], quod primus vidit V. Buescu, Claude Dupuy, exégète inédit des ‘Aratea’ de Cicéron: identification des ‘Puteani deperditi’ (Revista Clasica 11-12 (1939-40), 92-131, cf. id., n;^rnn j Les Aratea, 108 sq.). Incertum est an D. Lambinus (1520-72) ipse his foliis usus sit vel collatione Puteana, cf. Buescu, Cicéron, ..., 109 sq. Nic. Heinsius (1620— 81) textum contulit cum H. Grotii Syntagmate Arateorum (Lugd. Bat. 1600), quod exemplar hodie adservatur in Bibl. Univ. Gotting., Philol. 50, teste Buescu, op. laud. 111. J. Ph. D’Orvillius (1695'—1751) vel vir incertus textum contulit cum ed. I. Perionii, ’Apdc-rou SóXsto? ©aivfytevoc. Ciceronis in Arati Phaenomena interpretatio... (Paris. ap. Sim. Colinaeum, 1540), quam collationem descripsit J. C. Strackhovius in cod. hodie Bibl. Bodl. Oxon. MS. D’Orville 299 (= Auct. X. 1. inf. 2.28) [F. Madan, A Summary Catalogue... 4, 104, num. 17177], cf. Buescu, op. laud. 112 sq. M. T. Ciceronis opera, quae supersunt omnia..., ed. Is. Verburgius 1 (1724), praef. p. ttttttt (...£ Codice Lugduno-Batavo clarissimus Sigebertus Haverkampius varias lectiones in Aratea mecum communicavit easque margini adscriptas designavi Uteris MSL...); Arati Solensis Phaenomena, ed. Joh. Th. Buhle 2 (1801), 206 [cod. Fragm. Cic. Lugd. Bat.]; L. Müller, Zu Ciceros Gedichten (Rhein. Mus. 20, 1865), 142 sqq. (collatio); Poetae Lat. Minores ed. Aem. Baehrens 1 (1879), 2; V. Buescu, Cicéron, Les Aratea (1966), 41, et passim, praesertim 64-68 [cod. L]. prov.: incerta. poss. : <P. daniel>. — is. vossius (neque in Catal. Colom. neque in CMA 2 hoe fragmentum repperi). — ger. vossius (Catal. Vossii num. 352). — bibl. leid. (catal. an. 1716, p. 390, num. 99 inter codd. in Octavo: ... Carmina ex Arati phaenomenis ...). VOSS.LAT.F. 122 - MACROBIUS Membr., saec. ix (c. an. 850), 370x250, fol. 1. F.l v marg. inf. fere in medio exstat numerus v, a librario ipso vel manu vetusta adpositus; iuxta ad sinistram legitur: Cicër. Textus 255x185, lin. 31 (stilo lin.). Minuscula Carolina. Hoc folium olim erat pars codicis, ad quern pertinebant folia, quae hodie sunt cod. Voss.Lat.F.12 (3; usque ad an. 1886 erat tegumentum cod. Voss.Lat. Q.106. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 117.
l r-v . <macrobius, commentarius in ciceronis somnium scipionis), fragmentum: n. 1,13 ex quibus sonis - 2,11 Ergo pari [ed. Iac. Willis (1963), 97.18-101.3]. l v p. Daniel, ut videtur, marg. sup. adscripsit: Aenigmata Symphosij Poetae Veteris; marg. dext. manus saec. xvi: Symphosij Aenigmata, iuxta quem titulum manus saec. xvii (an Is. Vossii ?) addidit: sed et post folia VII sequuntur pluribus illa Aldhelmi, et in medio interjacet folium quoddam, quod pertinet ad Papas Romanos, et quot annis quisquis illorum sederit, quae adnotationes omnes spectant ad ea, quae codex hodie Voss.Lat.Q.106 continet, ubi vid. prov. : vid. ad cod. F. 12 (3. poss.: vid. ad cod. Voss.Lat.Q_. 106. VOSS.LAT.F.123 - COLLECTIO INSCRIPTIONUM POETICARUM Chart, (sim. Briquet 731), saec. xvn 1 , 396x145, fol. 21. Scripsit petrus franciscus crenius (excepto f. 21 v ), qui idem possessor erat. Littera cursiva. Tegumentum, folia praeligata et postligata ut in cod. F. 117; usque ad an. 1886 hic codex erat cod. Voss.Lat.O.40. inscriptiones poeticae et carmina a Petro Francisco Crenio collecta: l r -17 r . inscriptiones et epitaphia, quae plurima reperiuntur apud J. Gru- terum (Inscriptiones antiquae totius orbis Romanae, ed. 2 , 1707), multa in nonnullis voluminibus Corporis Inscript. Latin. (CIL) vel in: Anthologia Latina Epigraph. 2-3, ed. Fr. Buecheler: (l r ) ed. Grut. 37,1; 38,1; 53,8; 60,4 (= num. 399: Poet. Lat. Min., ed. Aem Baehrens); 85,5 (= CIL 5,2803; Buecheler 861); 95,4; (1*) 99,3; 162,1 (= CIL 2,761; Buech. 878); 163,2 (= Fragm. Poet. Lat., ed. W. Morel, 156, num. 14); 182,2; 182,3; 185,6; 185,7 (= CIL 3,737; Buech. 286); (2 r ) 319,6 (= CIL 6,8703; Buech. 1028); 332,5; 340,4 (= CIL 2,4314; Buech. 1279); 361,2 (= CIL 6,1692; Buech. 892); 361,3 (= CIL 6,1693; Buech. 325); 376,2 (CIL 6,23083; Buech. 1254); (2 V ) 419,1; 450,4-5 (Buech. 1347 A-B); (3*) 494,3; 562,3 (= CIL 3,3676; Buech. 427; Riese 660); 607 (= CIL 6, 12652; Buech. 995, B-A); (3 V ) 624,1 (= CIL 6,1975; Buech. 441); Tempus uicturo mihi longum stamine Par ca; 637,5 (vss. 1-2) (= CIL 6,9632, 1-2; Buech. 89,1-2); 652,3 (= CIL 6,9241; Buech. 425); 653,8; 654,3 (= CIL 6,18324; Buech. 1166); 654,4 (=CIL 6,10131; Buech. 1282); (4*) 654,5 (= CIL. 6,19055; Buech. 495); 655,2; 655,3 (= CIL 6,10098; Buech. 1110); 659,7; 661,1 (=Buech. 1278); (4*)
663,2 (= CIL 6,28047; Buech. 1128); 667,10; 669,10 (= CIL 11,3163; Buech. 1151); 670,2 (= CIL 6, 12307; Buech. 1050); 677,8 (= CIL 10,578; Buech. 1232); 680,8 (= Buech. 379); 686,4; (5 r ) 686,8 (=Buech. 803); 690,5 (= CIL 6,20674; Buech. 436); 699,12 (= CIL 6,20152; Buech. 606); 714,4; 717,13 (= Buech. 397); 718,1; 718,3 (= CIL 12,5272; Buech. 1202); 752,3 (= CIL 6,11082; Buech. 1298); (5*) 733,9; 718,2; 748,7 (= Buech. 1262); 748,8 (= Buech. 1277); 766,7 (= CIL 6,12845, 1-7; Buech. 387, 1-7); 769,4; (6 r ) 789,6; 798,7 (= CIL 5,3653; Buech. 1043); 799,8 (= CIL 6,21200; Buech. 973); 802,1 (vss. 1-2); 823,2 (= CIL 6,25531; Buech. 1106); 832,3; (6») 319,6 (= CIL 6,8703; Buech. 1028); 843,2 (= Buech. 972,5-10); 843,4 (= CIL 6,30115; Buech. 1338); 858,12 (= CIL 14,3826; Buech. 488); 883,6 (= CIL 6, 23548; Buech. 1002); 889,2; 895,10 (= CIL 6,29436; Buech. 1159); 897,7; 99,3 (a Crenio postea add.); (7 r ) 901,14 (= CIL 6,12087; Buech. 611); 903,1 (= CIL 5,4905; Buech. 982); 908,1 (= Buech. 1167); 911,15; 912,1; 917,4 (= CIL 5,6134; Buech. 1309); 927,5; (7*) 928,10; 931,9 (= CIL 5,5320; Buech. 1203); 939,1 (= CIL 6,17622; Buech. 1216); 944,6 (= CIL 6,21151; Buech. 398); 948,10 (= CIL 6,23472; Buech. 1107); (8*) 950,7 (= Buech. 434); 950, 8 (= CIL 6,24049; Buech. 1041); 950,10 (= CIL 14,2709; Buech. 1248); 971,3 (= CIL 6,12307,7-8; Buech. 1050,5-6); 975,12 (= CIL 6, 18209; Buech. 1077); 977,13 (= CIL 2,558; Buech 1451); 984,6 (= CIL 5,7097; Buech. 1474); (8 V ) in Trebio oppido. Si perlegisti uenias licet et requiescas, etc.; 992,3 (= CIL 6,25617; Buech. 965); 1000,9 (= CIL 6,28810; Buech. 972,1-4); 1003,3; 1027,1; 1036,2 (= CIL 11,207; Buech. 507); (9 r ) 1046,6 (= CIL 1,1011; Buech. 959 B-A); 1068,1; 1096,8; 1098,6; 1119,4 (vss. 1-8) (= CIL 6,27852,1-6; Buech. 1225,1-6); (9*) 1123,7 (= CIL 6,21521; Buech. 1109); 1126,8; (10 1 ) 1133,7 (= CIL 10,5495; Buech 376); 1139,13 (= CIL 5,7404; Buech. 1180); 72,5 (= CIL 14,2852; Buech. 249); 43,7 (= CIL 6,316; Buech. 869); 47,10 (= CIL 6,132; Buech. 868); (10 v ) 609,4 (= CIL 6,14211; Buech. 964); 843,3 (= CIL 6, 17050; Buech. 1301); 1058,1 (= Buech. 1339); 1034,3 (= CIL 6, 9118; Buech. 467); 1055,1 (= Buech. 1375); (ll r ) 990,10 (= CIL 6,24807; Buech. 1029); Grut. spur. 17,2 (= Riese 877); in tenuis Fortunae homines M.T. Ciceronis/Fundum Varro vocat, etc. (duo priores vss. ap. Morel 67, num.4); Riese 487d-(-790 [Walther 1, 10332] + Grut. 938,10; Riese 155; (11*) Riese 399,1-4; 787 (sed cod. auctior est); De Rustico ebrio. Rusticus ad tectum gressus referebat ab urbe, etc. [Walther 1,16961]; Grut. 684,8; Morel 154, num. 7; (12 r ) id., 155, num. 8; hadriani imp. mo- rientis versus (Morel 137, num. 3); porch licini epigramma (Morel 46, num. 6); Riese 693; c. lucilii, vss. 1119-20 [ed. F. Marx (1904)]; Q,. lutati catulli epigramma (Morel 43, num. 2); Eiusdem. Blanditur puero Satyrus uultuque manuque etc.; Riese 152; (12 v ) Grut. 669,8 (= CIL 11,2272; Buech. 1523), Pueri a matre mactati. Te pepert, te note alui, pressi ubera note, etc.; Fenius Antullae.
Hoc nemis aeterno cinerum sacrauit honen, etc.; Grut. 1176,11 (= Buech. 1400) (in cod. add. : Quae mihi debebas supremae munera uitae, etc., 4 vss.); (13 r ) Grut. spur. 10,5; Riese 400-404, 846, 432, 613, 518; (13 v ) epitaphium g. naevii (Gel- lii Noct. Att. i. 24,2; Morel 28, num. 64); epitaphium terentii : Natus in excelsis, etc. (Riese 487c); epitaphium q,. ennh: Adspicite o ciueis, senis Enni imagini formam, etc. (Anthologia Latina, ed. P. Burmannus Sec. 1(1759), p. 408); Riese 447; Grut. spur. 16,10; epitaphium philotis: Hic iacet ereptus matura morte Philotes, etc.; Riese 709 (est pauli diaconi, cf. Poet. Aevi Carol., ed. E. Dümmler 1, 50); (14 r ) Pueri interfecti. Luderet in uiridi dum cespite Lydius infans, etc.; CIL 11,531 (= Buech. 1170, vss. 1-8 tantum); Incerti. Foetus Amor mitis transfixo clausit amanti, etc.; Grut. 748,8 (sed cod. auctior est); Ouidii tumulus. Hic situs est votes, quem Diui Caesaris ira, etc. (Swertius 9); <hilde- berti cenomanensis) epitaphium senecae: Cura labor, etc. (Riese 667; PL 171, 1446 (carm. 10); Walther 1,3960); (14 v ) Riese 437 (cf. Walther 1,16141a); epitaphium alexandri : Sufficit huic tumulus cui non suffecerat orbis, etc. (Berthalot 19, num. 47; Walther 1,18695); Riese 631,630,438; Germanici Caesaris, Caligulae patris. Paree hospes tumulo, Caesar Germanicus hic sum, etc.; (15 r ) Urbis Romae ruina. Vix scio, quae fueram, uix Romae Roma recorder, etc. [Walther 1,20764]; &• Ennii epitafium. A sole ex oriente supra Moeoti paludes, etc. [immo videtur esse P. Scipionis Afiicani epitaphium auctore Q. Ennio: Publii Virgilii Maronis Appendix (Lugduni 1573), 193]; epitaphium plauti (Gellii Noct. Att. i. 24,3; Bertalot-Olschki Epit., 14, num. 21; Walther 1,14352); epitaphium pacuvh (Gellii Noct. Att. i. 24,4; Bertalot 14, num. 20); Riese 406, 454, 413 + 414; (15 v ) Riese 559, 558, 562, 509, 513, 516; Grut. 1055,2; impostoris. Faex hominum, fraus totus homo iacet, etc. (Epitaphia Ioco-Seria Latina... Franciscus Swertius... collegit (Coloniae 1623), 21); Grut. 712, 4 (duo versus priores); 805,1; (16 r ) 708,5; 917,4; 968,12 (= CIL 6,4379; Buech. 81); spur. 15,3; in Partu mortuae. Lux, fatum, foetus, proles geminantur, etc.; Incertae. Sanguine si nostro, nostra si morte liceret, etc.; Grut. 1166,6 (1-2, 7-8); (16 v ) Grut. spur. 16,2; Meretricis. Forma atque illecebris Veneri uixi aemula, etc.; Lydae. iniice, si pietas usquam est, etc. [R. Fabretti... Inscriptionum Antiquarum... explicatio... (Romae 1702), 64 (num. 3)]; Apolloniae. Quot lacrimas moriens liquisti filia matri, etc.; Viderat exanimem mater Byzantia natum, etc.; Grut. 686,4 (= CIL 6, 4385; Buech. 1051); (17 r ) Grut. spur. 17,1; Quod potui, posui tibi, fida Catella, sepul- chrum, etc.; Baehrens, Poet. Lat. Min. 4, 126. 17 r -18 v . d. magni ausonh epitaphia heroum qui bello Troiano interfuerunt [ed. R. Peiper (1886), 73-81; VI. i-xxvi]. 19 r -20 v . Alia epitaphia heroum belli Troiani: post Achillis (Hunc qui sit Troumformido, etc.), Hectoris {Hectora me ex tumulo, etc.), Aiacis {Hic Telamonius est situs Aiax, etc.) sequuntur ea quae graece leguntur in: Epigrammatum Anthologia Palatina 3: Appendix, ed. E. Cougny (1890), scil. II. 99-95, 93,


lr-v. <terentius, phormio: vss. 968-1032); media pars folii deest continens vss. 987-990 (recto) et vss. 1018-1021 (verso). prov.: incerta. poss. : Haec fragmenta m. Ian. an. 1898 reperta sunt in tegumento codd. Voss.Lat.O.83, ad quem vid. de possessoribus.
INDEX AUCTORUM (Numeri indicant codices; index plenus in parte IV invenitur) Abbo Floriacensis 96 Ademarus Cabanensis (?) 11 Ado Viennensis 39; 96 Aegidius Romanus 32 Aethicus Ister, vid.: Virgilius Salisburgensis Aimoinus Sangermanensis 85 Alanus ab Insulis 68 Albucasis (vel Ibn Jazla) 31 Alcimius (?) 78 Alcuinus 70 1 Alcuinus, Ps. 24 Alexander de Villa Dei 67 Ambrosius, vid.: Hegesippus Anastasius Bibliothecarius (interpr.) 11 Angelus, Jac. 57; 87 Anselmus Laudunensis 43 Antoninus Augustus 60 Arator subdiaconus 12y Aratus 121 Aristoteles 70 1 Aristoteles, Ps. 59 Athanasius, Ps. 26 Augustinus, Aur. 6; 10; 29; 76; 103; 113; 114 Augustinus, Ps. 70 1 ; 113 Augustinus de Dacia 92 Augustus Imp. 12y; 111 Aurelianus Lemovicensis, Ps. 11; 12 £ Aurelius Victor, Ps. 96 Ausonius 78; 111; 123 Balbus 53 Balbus, Hier. 99 Baronius, Caes. 37 Bartholomaeus Anglicus 99 Bassus Iunior 82 Beda Venerabilis 11; 103; 104 Beda Venerabilis, Ps. 128 Beka, vid.: Iohannes de Beka Bernardus Guido 15 Beza, Th. 27 Boethius 70 1 Bonaventura 71 Borgognoni, Theod. dei, vid.: Theodericus Catalanus Bringerius, P. 116 Brodaeus, Joh. 56 Caesar, C. Jul. 23; 90 Carolus Magnus 4 Cassiodorus 62; 103; 108 Chrodegangus Mettensis 94 Chrysococca, Georg., vid.: Georgius Chry- sococca Chrysostomus, Ioh., vid.: Iohannes Chry- sostomus Cicero, M. T. 12?; 14; 49; 54; 67; 70 1 ; 84; 86; 91; 104 vid.: Aratus, Boethius, Grillius, Macrobius Cicero, Ps. 24; 82 Cicero, Q_. 91 Claudianus 111 Cons tan tinus Imp. 128 Cromerus, Mart. 27 Cyprianus 40; 108 Cyprianus, Ps. 12y; 29; 40; 48; 108 Damasus papa 29 Damasus, Ps. 8 Daniel, Franc. 56 Dares Phrygius 113 Dicuilus 35 Dolabella 53 Donatus, Ael. 78 Dudithius, Andr. (?) 27 Dudo 47 Dunchad 48 Eginhardus 77 Ennius, Q.. (?) 123 Epiphanius Cyprius 29 Eriugena, Ioh. Scotus 108 Ethicus, Ps. 77 Eucheria 82 Eucherius 24; 26; 82 Euclides 53 Eugippius 70 11 ; 114 Ezechiel propheta (?) 77 Ferrarinus, M. F. 87 Foebadius Agennensis 58 Frontinus, Sext. Jul. 53; 59 Fulgentius, Fab. Planciades 96 Fulgentius Ruspensis 114 G. (servorum Dei extimus) 113 Galenus 85 Galfridus Monumetensis 77 Gallus, Com. 78
Gargilius Martialis 71 Gellius, Aulus 7; 49; 112 Gennadius Massiliensis 18; 29; 103 Gennadius Massiliensis, Ps. 11 Georgius Chrysoccoccas 35 Gervasius Tilleberiensis 15 Gilbertus de Hoylandia 55 Gothofridus Viterbiensis 67 Gregorius Magnus 10; 19; 43; 85 Gregorius X papa 77 Gregorius Nazianzenus 85 Gregorius Turonensis 16; 39; 85 Grillius 70 1 Gualtherius Castillionaeus Insulensis, Ph. 78 Guido de Monteforte 77 Guilelmus de Gonchis 7 Guilelmus Gemiticensis 77 Guilelmus IV Lantgravius Hassiae 27 Guilelmus Heda 37 Guilelmus Tornacensis 46 Gyllius, P. 2 Haly, Albohazen 57 Haymarus monachus 95 Heda, vid.: Guilelmus Heda Hegesippus 17 Hieronymus 29; 33; 43; 45; 69; 76; 103 Hieronymus, Ps. 8; 11; 48; 103; 108; 114 Hildebertus Cenomanensis 69; 99; 123 Hilduinus (abbas S. Dionysii Paris.) 11 Hincmarus Remensis 11 Hirtius, Aul. 90 Holstenius, Lucas 59 Honorius, Jul. (?) 60 Huet, Dan. 120(111) Hugo de S. Victore 70 m Hugutio Pisanus 12a Hyginus gromaticus 53 Iacobus diaconus (?) 11 Iacobus de Vitriaco 95 Ibn Jazla, vid.: Albucasis Iohannes Chrysostomus 68 Iohannes diaconus 11 Iohannes de Beka 109 Iohannes de Plano Carpini 77 Iohannes Scotus Eriugena, vid.: Eriugena, Ioh. Scotus Ionas, Th. 120(1) Iosephus, Flav. 17; 99 Irenaeus Lugdunensis 33 Isidorus Hispalensis 128; 23; 24; 34; 42; 53; 74; 82; 103; 104 Carmina Isidoriana quae dicuntur 82 Iulius Paris 28 Iunius Philargyrius 79 Iustinianus Imp. 12e Iustinus, M. Iun. 18; 67 Iustinus Imp. 128 Iuvenalis 64; 83 Lambertus Audomariensis 31 Latinus 53 Leontius Neapolitan us 11 Ligorius, Pyrrhus 2 Livius 20; 21; 66 Lucanus 63 Lucretius 30 Lutatius grammaticus 99 Macrobius 120; 70"; 93; 96; 122 Mandeville, Joh. de 75 Mapes, Gualterus 7 Marbodus Redonensis 16 Martellus, Henr. 23 Martialis 65; 106 Martianus Capella 48 Martinus IV papa 77 Martinus Bracarensis 69; 76 Martinus Bracarensis, Ps. 26 Martinus Laudunensis 48 Matheolulus 99 Maximus Taurinensis 10; 108 Mela, Pomponius 23; 117 Menander 101 Merlinus (?) 77 Meyerus, lac. 37 Modestus, Ps. 59 Modrevius, Andr. Fricius 27 Muretus, M. A. 123 Nicetas Remesianensis 26 Nicolaus Germanus 23 Nicolaus Trivetus 21 Nipsius, Marc. Iun. 53 Nonius Marcellus 73 Novatianus 40 Oceanus 29 Odo Cameracensis 31 Oliverius Paderbomensis 95 Oliverius de S. Colomba, Ferd. 41 Origenes 29 Origenes, Ps. 108 Orosius 13; 18 Ovidius 82 Ovidius, Ps. 12y; 25; 78; 111
Pacificus Veronensis (?) 107 Pammachius 29 Paschasius Radbertus 11; 108 Paulinus Mediolanensis 11 Paulinus Nolanus 104; 111 Paulinus Nolanus, Ps. 45 Paulinus Pellaeus 111 Paulus Cassinensis (Diaconus) 4; 10; 123 Paulus Neapolitanus (interpr.) 11 Paulus, Marcus (Marco Polo) 75 Pelagius 29; 45; 113 Pelagius, Ps. 29 Penna, Lucas de 89 Persius 83 Petrarcha, Franc. 23 Petronius 111; 123 Petrus Pictaviensis 4; 31 Philippinus Italus 83 Phoebadius Agannensis 58 Pipinus, Franc. 75 Pisida, Georgius 123 Plinius Maior 1; 4; 23; 42; 61 Polemius Silvius 128 Pompeius Trogus 18; 67 Possidius 11 Priscianus 36: 67 Proclus 100 Propertius 101 Ptolemaeus, Cl. 57 Publilius Syrus (?) 76 Quintilianus 80 Quodvultdeus 113 Rabanus Maurus 5 Radbertus, vid.: Paschasius Radbertus Radulfus de Diceto 50 Ratherius Veronensis 48 Richardus de Mores 98 Robertus monachus 124 Robertus de Torinneio 77 Rufinus Aquileiensis 29; 85 Anonymus 3; 12; 24; 25; 26; 27; 37; 44; 48; 70; 81; 104; 110; 113 Scriverius, P. 37 Sedulius 114 Sedulius Scotus 67 Seneca (philosophus) 31; 51; 68; 69; 70 1 ; 76; 99; 101 Seneca (philosophus), Ps. 68; 69; 76 Seneca (rhetor) 69; 72; 102 Servius 12y; 25 Servius Danielis (auctus) 79 Severus, Ps. 45 Siculus Flaccus 53 Solinus 23; 99 Sophronius Hierosol. 11 Strada, Jac. et Octavio de 38 Suetonius 1; 42 Sulpicius Apollinaris 111 Sulpicius Lupercus Serbastus Iun 111. Tacitus 23 Terentius 36; 125 Tertullianus 108 Theodoricus Catalanus (dei Borgognoni) 3 Valerius Maximus 9; 28 Varro, M. Ter. 97 Vegetius Renatus, Flav. 59; 93 Vegetius Renatus, P. 71 Vegius, Mapphaeus 78 Velleius, A. S. 124 Verecundus Iuncensis 58 Vincentius Bellovacensis 22; 76 Virgilius 25; 78 Carmina Ps. — Virgiliana 12y; 78 Appendix Virgiliana 78 Virgilius Salisburgensis (Ps. - Aethicus) 113 Vitriaco, vid.: Iacobus de Vitriaco Vitruvius 88; 93; 107 Walafridus Strabo (?) 43 Wilhelmus de Rubruc 77 Woltmannus, Eberh. 92
nHHnrawHHmrahbi